Heinrich Böll: meer
dan een Duits geweten
Beeld
Werd baby door moeder
of wilde hond gedood?
WOENSDAG 17 JUL11985 T2
Nederlandse
programma s
NEDERLAND 1
programma s
DUITSLAND 1
Nederland 2
DUITSLAND 2
RECONSTRUCTIE VAN LUGUBERE
AUSTRALISCHE ZAAK
NEDERLAND 1
NEDERLAND 2
BELGIE NED 1
BELGIE FRANS 1
BELGIE FRANS 2
DUITSLAND 1
DUITSLAND 2
DUITSLAND 3
SKY CHANNEL
HILVERSUM 1
HILVERSUM 2
HILVERSUM 3
HILVERSUM 4
HILVERSUM 5
nENSDAG 20 JULI
Appie Happie e
Door Gerard van Herpen.
ONZE rubriceerzucht, die
graag ook grote figuren bun
plaats wijst, heeft altijd al
de neiging gehad om de
Duitse schrijver Heinrich
Böll ergens thuis te brengen.
Die onuitroeibare behoef
te heeft de nu overleden
Duitse schrijver al heel veel
afscheidende kaders be
zorgd. Wie op zoek was naar
een Duitse openbare figuur,
die hij „eindelijk" zijn ver
trouwen waard achtte, gaf
hem gemakshalve de kwali
ficatie dat hij vooral „een
goede Duitser" was.
Wie zich realiseerde dat
hij behoorde tot de groep
Duitse schrijvers, die voort
durend ageerde tegen on
vrijheid, oorlogsdreiging,
schijnheiligheid en opko
mend fascisme vond in hem
„het geweten van het nieu
we Duitsland". De meest
valse profilering kwam van
zijn christen-democratische
landgenoten, die hem een
ere-burgerschap van Keu
len wilden onthouden, om
dat Heinrich Böll het Duitse
bewustzijn zou hebben ver
giftigd met onchristelijk
doemdenken.
Welke zin heeft het eigen
lijk om bij de dood van
Heinrich Böll nog eens alle
kortzichtigheden, die ooit
over zijn hoofd zijn uitge
stort, in onze herinnering te
rug te roepen? Inmiddels
zullen misschien zelfs Duitse
christen-democraten wel
wijzer zijn geworden en wie
weet werkt Kohl persoonlijk
al aan de voorbereiding van
een staatsbegrafenis voor de
man, aan wiens integriteit
als Duitser en als katholiek
zijn partijgenoten altijd zo
bangelijk hebben getwijfeld.
Alleen maar omdat hij bij
de Duitse justitie aandrong
op een rechtvaardig oordeel
en een menselijke behande
ling van de RAF-terroriSfëfi,
of omdat hij tegen de Sprin
ger-sensatie-pers in het ge
weer kwam, misschien ook
omdat hij zich nadrukkelijk
tegen de opstelling van
Amerikaanse raketten ver
zette, kwalificeerde de hele
rechtse pers hem als een de-
Böll ontvangt in 1972 de Nobelprijs uit handen van koning Carl Gustaf
loyale, landverraderlij ke
Duitser. Zijn meest geest
verwante collega Günter
Grass moest bij bondspresi
dent Walter Scheel bescher
ming voor hem en zijn gezin
aanvragen en in 1981 werd
zijn woning in Langen-
broich door een bedronken
reactionair in brand gesto
ken.
De grootheid van Hein
rich Böll wordt natuurlijk
op de eerste plaats door zijn
schrijverschap bepaald. Dat
schrijverschap heeft ons on
vergetelijke romans, vertel
lingen, hoorspelen, redevoe
ringen en essays opgeleverd.
Wie suggereert dat hij als
eerste schrijver het Duitse
geweten heeft waker ge
schud of dat na-oorlogse ge
weten heeft gevormd en ge
voed, gaat voorbij aan wat
de Duitse literatuur heeft
betekend, die aan Heinrich
Böll is voorafgegaan. Hein
rich Böll was in die in
drukwekkende erelijst van
vermoorde, uitgeweken en
in de oorlog vermaalde
schrijvers en dichters een
der zeer velen. Ook dat
wordt wel eens door de ru-
briceer-lustigen over het
hoofd gezien.
De Duitse literatuur is
door Heinrich Böll verrijkt
met onvergetelijke romans
uit de bittere na-oorlogse ja
ren van Duitsland. Hoe
Duits hij was in zijn leven is
altijd uit die romans, maar
zeker ook uit al zijn essays
afleesbaar.
Wie hem bewonderde om
zijn grote romans „Ansich
ten eines Clowns", „Billard
um halbzehn", „Gruppen-
bild mit Dame" en „Die ver
lorene Ehe der Katharina
Blum" kwam behalve onder
de indruk van zijn verteller
schap ook dichter bij de Kern
van zijn geëngageerd schrij-
verschap.Dolores Thijs heeft
dat een keer „de moraal van
zijn taal" genoemd, de
hoofdfunctie van zijn lite
raire taakstelling. Böll was
een getuigend verteller. In
dat getuigenis is hij, hoe
achterhaald dat misschien
ook moge klinken, altijd de
katholieke kunstenaar ge
bleven, die overigens wei
gerde om op grond van die
instelling zijn romans ka
tholieke romans te noemen.
Katholieke lezers, veront
schuldiging voor het feit dat
ik ze nu zelf afzonder, heb
ben in de jaren vijftig in
Graham Greene een soort
gelijke verwante en tegen
strijdige figuur ontdekt. Zo
als Greene de na-oorlogse
katholieke wereld in bewe
ging hield met zijn „Power
of the glory", zo leverde
Boll's „Ansichten eines
Clowns" in zijn vaderland
stof op voor felle discussies
over de vraag of naasten
liefde zich door de zedeleer
de les moet laten lezen. Hij
heeft die boodschap nadien
nog meermalen herhaald. Ik
koester zijn boekje „Brief an
einen jungen Katholiken",
dat zo amusant en spits de
vloer aanveegt met kerkelij -
ke zielzorgers in het Duitse
leger, die jonge katholieke
recruten tegen zedelijke ge
varen in bescherming willen
nemen. Böll vertelt deze lie
den hoe hij zelf als jonge ka
tholieke militair door de
oorlog is voorgelicht.
Wie een schuchtere po
ging onderneemt om Hein
rich Böll te profileren, mag
niet voorbij gaan aan zijn zo
gemakzuchtig genoemde
oorlogsverhalen. Het zijn
natuurlijk verhalen over de
oorlog en dat is wezenlijk
wat anders. Zijn mooiste
verhaal met de na-oorlogse
armoede als Leitmotiv vind
ik zijn „Das Brot der frühen
Jahre", maar ik aarzel al
weer onmiddellijk, want
„Wo warst du, Adam en
„Die Verwundung" zijn ze
ker even indrukwekkend.
In 1972 kreeg Heinrich
Böll, na Hermann Hesse en
Thomas Mann, heel terecht
de Nobelprijs voor litera
tuur. Op dat moment stond
hij nog midden in de Duitse
strijd, maar moegestreden
was hij zeker nog niet.n Wat
hij de wereld bij die gele
genheid voorhield is .altijd
het thema geweest van zijn
werk. Hij had aan de zoge
naamde werkelijkheid geen
boodschap, wat hem bezig
hield was de taal, die beter
dan de politiek of de econo
mie in staat is om op zoek te
gaan naar wat zin van onzin
onderscheidt in het leven,
werken en denken van de
mensheid.
Heinrich Böll is door zijn
werk niet alleen het geweten
van een nieuw Duitsland ge
worden, hij heeft, om met de
even wakkere Louis Paul
Boon te spreken, „de hele
wereld een geweten ge
schopt".
Magnificent
Doll
Een waar gebeurd verhaal
uit de Amerikaanse geschie
denis is de leidraad in deze
romantische film waarmee
de TROS op een regenachti
ge vakantiemiddag een goe
de daad zou doen. Dolly
Payne (Ginger Rogers) is de
dochter van één van de hei
den van de Amerikaanse re
volutie. Ze trouwt op aan
dringen van haar vader
maar tegen haar gemoed
met de quaker John Todd
(Stephen McNally). Zowel
haar vader als haar man
sterven echter kort na el
kaar. Samen met haar moe
der slaat Dolly zich er door
heen. Ze beginnen een pen
sion. Eén van de gasten die
zich aan haar opdringen, is
de dubieuze senator Aaron
Burr (David Niven). Een
minder brutale gast is het
Congreslid James Madison
(Burgess Meredith). Hij
wordt de vierde president
van de Verenigde Staten en
Dolly wordt zijn vrouw.
belangrijkste vertegen
woordigers van de avant-
gardistische muziek. De
componisten Leibowitz en
Honegger waren zijn grote
leermeesters. Zelf gaf hij
o.m. lejs in Darmstadt, Basel
en Tanglewood. In 1971 werd
hij opvolger van Leonard
Bernstein als dirigent van
het New York Philharmonic
Orchestra. In 1976 werd hij
benoemd tot directeur van
het Parijse 'Institut de Re
cherche et de Coordination
Acoustique-Musique' en kan
sindsdien naar hartelust op
zoek blijven naar nieuwe
wegen in de muziek. Van
avond vertelt hij over die
verkenningen en over het
ontstaan van zijn nieuwste
compositie 'Repons'. De NOS
zendt ook een complete uit
voering van dit werk uit.
20.15
Laura
21.30 Danser!
20.32
Boulez
Nü!
Pierre Boulez is één van de
De relatie tussen danser en
choreograaf staat centraal
in de derde aflevering van
deze vierdelige serie over
mannelijke vertolkers van
de danskunst. Vooral de
Franse choreograaf Maurice
Béjart komt aan het woord.
Hij is artistiek leider van
het Brusselse Ballet van de
Twintigste Eeuw. Niet
iedereen danst met hem
weg, maar dat is het lot van
de baanbrekers. Ook andere
choreografen worden door
programmaMAKER Peter
Schaufuss voorgesteld en
van elk van hen wordt een
werk uitgevoerd.
Er is een vrouw vermoord.
Maar over de motieven zo
wel als over de omstandig
heden rond zijn dood tast de
politie in het duister. Nie
mand uit haar directe omge
ving is in het bijzonder ver
dacht of misschien zijn ze
wel allemaal bij haar dood
betrokken.
Commissaris Mark McPher-
son, die zich eerst ergert om
dat hij met dit onnozele ge
val wordt opgezadeld, gaat
zich gaandeweg meer dan
gewoon in de achtergronden
interesseren. Hij verdiept
zich in het karakter van het
slachtoffer en probeert
langs de weg van de psycho
logie tot de oplossing te ko
men als blijkt dat de norma
le recherchetechnieken hem
niet verder brengen.
22.35
Ein mutiger
Mann
Mannelijke balletdansers leveren een belangrijke
bijdrage aan de stormachtige ontwikkelingen in de
danswereld, in 'Danser!' (Nederland 2, 21.30 uur).
- FOTO ARCHIEF DE STEM
Het sluiten van een naburi
ge brouwerij bedreigt het
zakelijke voortbestaan van
bistro-eigenaar Yvon Dik-
kebusch. Het personeel van
de brouwerij is de kern van
zijn klantenkring. Dikke-
busch besluit zijn lot in
eigen hand te nemen. Hij
reist naar Parijs om de di
rectie van het brouwerij-
concern ervan te overtuigen
dat de sluiting van het be
drijf onverstandig is. Zon
der dat hij er erg in heeft,
belandt de bistrohouder te
midden van de financieel-
economische machinaties
van twee grote concerns.
Door zijn argeloze optreden
sticht hij zo veel verwarring
dat het bijna tot een beurs-
crisis komt.
De Franse regisseur Mauri
ce Failevic heeft het gegeven
van de kleine man die in de
molen van het grote be
drijfsleven vermalen dreigt
te worden, in een ironisch
blijspel verwerkt. Tussen de
amusante bedrijven door
maakt hij duidelijk hoe de
economische verhoudingen
soms kunnen uitpakken.
Van onze rtv-redactie
HILVERSUM - Werd baby
Azaria Chamberlain mee
genomen en verslonden
door een wilde Australi
sche hond (dingo), of is het
meisje door haar moeder
vermoord? Vanavond
brengt de TROS het ware
verhaal van een raadsel
dat jarenlang heel Austra
lië heeft beziggehouden.
De nachtmerrie begint
in augustus, 1980. Plaats
van het drama is de adem
benemende rotspartij
Ayers Rock, voor de nog in
het Stenen Tijdperk leven
de Aborigines de heilige
plaats van hun geesten en
het centrum van de wereld.
De familie Chamberlain
kampeert aan de voet van
de rots. Vader Michael is
dominee van de Zevende
Dag Adventisten, moeder
Lindy is zijn zorgzame, op
passende vrouw. Het paar
heeft twee zoontjes, Aidan
van 4 en Reagan van 7.
Voorts is er nog de baby
Azaria.
Terwijl Michael bezig is
met koken, ziet Lindy een
wilde hond, een dingo, uit
de tent rennen met iets in
zijn bek. Zij verklaart niet,
en zal dit nooit doen, dat
het haar baby is. Lindy
stuift de tent binnen en
ziet dat het reiswiegje van
Azaria leeg is.
Een massale speuraktie
ontstaat. Driehonderd
mensen zoeken de wijde
omgeving af, maar vinden
niets. Dan, diezelfde
avond, gebeurt er iets on
verklaarbaars. Het echt
paar Chamberlain pakt
zijn spullen en rijdt met
een onbekende verpleeg
ster naar een motel, ver
van de kampeerplaats.
Waarom? Om het lijk te
begraven, zegt later de
aanklager. Na een week
worden kleertjes van de
baby gevonden. Het lijkje
blijft onvindbaar.
Dan gaat de politie twij
felen en er komt een pro
ces. Deskundigen menen
dat er geen sprake is ge
weest van een dingo. Nog
sterker: de keel van Azaria
moet zij n doorgesneden. In
John Hamblin en Elaine Hudson als Michael en Lin
dy Chamberlain in 'De verdwijning van Azaria Cham
berlain'. - FOTO TROS
de auto en in een camera
tas vindt de politie bloed
sporen die alleen van een
baby afkomstig kan zijn.
In februari 1982 worden de
Chamberlains in staat van
beschuldiging gesteld.
De rechter is op de hand
van het zo respectabel
ogende paar, maar moet
het hoofd buigen als de j u-
ry het 'schuldig' uit
spreekt. Lindy gaat de cel
in, Michael wordt op borg
tocht vrijgelaten om de
resterende kinderen te
verzorgen. In de cel blijkt
Lindy zwanger. Als dit
kind (een dochtertje) gebo
ren wordt, wordt Lindy op
voorwaarden op vrije voe
ten gesteld.
Maar heeft ze nu wel of
niet haar baby vermoord?
Scenarioschrijver Frank
Moorhouse heeft zich ge
ruime tijd met de zaak be
zig gehouden en is ook ter
plekke wezen kijken. Hij
heeft het drama gerecon
strueerd en geeft boven
dien zijn persoonlijke visie
weer. Ook geeft hij veel in
formatie over de streek, de
dingo en de Australische
cultuur. Van dit gegeven
heeft regisseuse Judy Ry-
mer een televisiefilm ge
maakt die de discussies in
Australië weer hevig heb
ben aangewakkerd.
Moiosimsif
NOS
09.30 Nieuws voor doven en
slechthorenden.
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden.
TROS
14.30 (ZW) Magnificent Doll,
Amerikaanse speelfilm van
Frank Borzage (1946). Met o.a.
Ginger Rogers en David
Niven.
16.00 Calimero.
16.13 Suske en Wiske en de
Regenboogprinses (3), herh.
16.35 De wonderen van de
Rode Zee, natuurfilm.
17.05 Sons and daughters,
Australische tv-serie.
17.30 Journaal (NOS).
17.40 De eeuwig roepende
natuur, Russische natuurfilm.
18.26 Sons and daughters,
vervolg.
18.50 Erik of het klein
insectenboek (5), tv-serie naar
Godfried Bomans.
19.15 Hi-De-Hi!, Engelse
comedy-serie. Helaas is zijn
repertoire niet bepaald
indrukwekkend
20.00 Journaal (NOS).
20.28 Socutera: filmpje van
Het Nederlands
Blindenwezen.
20.33 De verdwijning van
Azaria Chamberlain,
Australische tv-film van Judy
Rymer (1983).
22.15 TROS Aktua.
22.45 Hotel, Amerikaanse tv-
serie.
23.40 Journaal (NOS).
NOS
10.40-11.55 Studio Sport: Tour
de France (Luz-St.Sauveur -
Aubisque).
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden.
14.25-15.45 Studio Sport: Tour
de France, vervolg.
15.45-16.15 Studiogesprek met
Wim van Est, Rini Wagtmans,
Jan Jansen en Arie den
Hartog.
16.15-17.25 Studio Sport: Tour
de France, vervolg.
18.15 Nieuws voor doven en
slechthorenden.
18.20 Studio Sport:
Samenvatting Tour de France.
18.40 Sesamstraat.
19.00 Journaal.
19.12 De rode boogie, tv-film
uit Joegoslavië.
20.30 Boulez-nu! Een portret
van de Franse
dirigent/componist Pierre
Boulez.
21.30 Danser!, Serie over de
mannelijke balletdansers.
Afl.: Nieuwe beweeineen. O
22.30 Journaal.
22.45 Nieuws voor doven en
slechthorenden.
10.40-11.40 Tour de France
(Luz-St.Sauveur - Aubisque).
14.25-15.30 Tour de France,
vervolg.
16.15-17.10 Tour de France,
vervolg.
17.30 Juke Box.
17.45 Het Zuiden van Nieuw-
Zeeland, exploratiefilm.
17.55 Journaal.
18.00 Tik Tak,
kleuterprogramma.
18.05 Tom en Tina: Tranen en
De kat.
18.15 (ZW) Midas (15),
Vlaamse jeugdserie van Bert
Struys.
18.40 Tijdrover. Doe-het-zelf:
Schilderen van buitenmuren.
18.55 Tour de France,
samenvatting.
19.15 Gevaarlijke dieren,
documentaire.
19.40 Paardekoersen,
mededelingen en programma
overzicht.
19.45 Journaal.
20.10 Kijk uit! verkeerstips.
20.15 Met Mike in zee,
praatprogramma van Mike
Verdrengh.
21.30 Pluk de dag, komische
serie over een alleenstaande
vrouw met twee dochters.
21.55 De tuinen van Monet,
herh. van een onderwerp uit
'Het Gerucht'.
22.20 Los Angeles, reportage
van Hans Keller over privé-
collecties in Los Angeles.
22.40 Paardekoersen,
Trekking van de hoge loten in
het Casino te Knokke,
Journaal en Coda: 'Geste' van
Kees Ouwens.
10.40 Wielrennen -Tour de
France.
11.40-11.55 Teletekst-
magazine.
14.25 Wielrennen: Tour de
France, vervolg.
15.30-15.45 Teletekst
magazine^
16.15 Wielrennen: Tour de
France, vervolg.
17.30 Mededelingen ONEM.
17.45 Ciné vacances. Met 'Le
petit Cid' (22).
18.10 Lollipop,
kinderprogramma.
18.45 Clip Club.
19.00 Ce soir, regionaal
magazine.
19.30 Journaal.
20.00 Samenvatting Tour de
France.
20.10 Le grain de sable.
spelprogramma.
20.45 Les rues de San
Francisco (herh.), tv-serie.
21.30 La magie de la danse, de
geschiedenis en de
ontwikkeling van de dans.
22.35 Journaal.
22.50 La Pensée et les
Hommes. Afl.: Diderot,
l'Encyclopédie.
10.40 Zie België Frans 1.
19.00 La pensée et les hommes.
Afl.L'anticléricalisme en
France de 1815 a nos jours.
19.30 Zie België Frans 1.
10.40-11.55 ARD-Sport extra:
Tour de France.
13.15 Teletekst-overzicht..
14.40 (ZW) Fury (18),
avonturen van een paard.
15.05 Fauna Iberica: De
ooievaars va El Gordo (1).
15.30 Tagesschau.
15.40 Stöhnen - Dröhnen -
Tönen. Reportage over het
Muziektherapiecongres in
Heidelberg.
16.25 Janosik, Held der Berge,
Poolse avonturenserie.
17.10 Nudnik. Flops pflastern
seinen Weg, tekenfilmserie.
17.20 ARD-Sport extra: Tour
de France.
17.50 Tagesschau.
18.00 Hier und Heute.
18.15 Lucky Luke,
tekenfilmserie.
18.40 Sprungbrett.
19.00 Fame, tv-serie.
19.58 Heute im Ersten.
20.00 Tagesschau.
20.15 (ZW) Laura,
misdaadfilm van Vera
Caspary en George Sklar.
Met: Hildegard Knef,
Adolf Wohlbrück en Hellmut
Lange.
22.10 Brennpunkt.
22.40 Tagesthemen.
23.10 Einsatz in Manhattan,
Amerikaanse misdaadserie.
Afl.Zeugin wider Willen.
Met: Telly Savalas.
23.55 Tagesschau.
10.00-13.15 Zie Duitsland 1.
13.15-13.30 Teletekst-
overzicht
14.55 Programma-overzicht.
15.00 Heute.
15.03 Der Waschbar Rascal,
tekenfilmserie.
15.30 Ferienkalender,
vakantietips.
16.05 Flugboot 121 SP, tv-serie.
16.30 Babbelgamm. Een
amusementsprogramma voor
de jeugd. Presentatie: Peter
Rapp.
17.00 Heute. Aansl.: Aus den
Landern.
17.15 Tele-Illustrierte.
17.50 Rauchende Colts
(Gunsmoke), westernserie.
Aansl. Heute-Schlagzeilen.
18.55 Midlotto.
18.58 Programma-overzicht.
19.00 Heute.
19.30 Direkt, magazine.
20.15 Kennzeichen D. Duits
allerlei uit Oost en West.
21.00 Polizeirevier Hill Street
(Hill Street Blues), politieserie.
Afl.: Traue keinem Krokodil.
21.45 Heute-journal.
22.05 Locker vom Hoeker,
kleine verhalen met Walter
Giller.
22.35 Ein mutiger Mann,
Franse speelfilm van Maurice
Failevic (1979).
23.55 Die Sport Reportage.
00.30 Heute.
19.00 Aktuelle Stunde.
20.00 Tagesschau.
20.15 Mittwochs im III, live
programma.
21.45 Traumschiffe, reportage
over de doorbraak van het
vrachtvervoer over zee.
22.30 Brutale Schatten, Frans-
Amerikaanse speelfilm van
Jacques Deray (1973). Met
Jean-Louis Trintignant, Ann-
Margret en Angie Dickinson.
00.10 Journaal.
14.35 The Down Under Show.
15.30 Swiss Family Robinson.
16.00 Sky Trax, popmuziek.
18.30 Mr. Ed, tv-serie.
19.00 The Lucy Show.
19.30 Pathfinders.
20.25 Shadow of a man,
speelfilm.
21.30 International Motor
Sports.
22.40-00.30 Sky Trax,
popmuziek.
Ieder heel uur nieuws. VOO: 7.03
Ook goeiemorgen (7.30 en 8.30
Nieuwsradio). 9.03 Muziek terwijl
u werkt. 10.30 Nieuwsradio. 10.32
Kletskop. 12.03 Will wil wel. 13.06
Nederland Muziekland. NOS: Ra
dio Tour de France (Luz-St.Saveur
- Aubisque). NCRV: 18.06 Hier en
Nu-Woensdagmagazine. 18.20 Met
Teddy aan tafel. 19.02 In 't voorbij
gaan. 19.07 Leger des Heilskwar-
tier. 19.25 NCRV-Woensdag-Sport.
NOS: 20.03 Hobbyscoop. 20.30 De
WDR Big Band. 21.30 AVRO's
Sportpanorama extra. NOS: 23.07
Met het oog op morgen. NCRV:
00.02 Volgspot. 01.02 Romance. 02.02
Nachtexpress. 06.02 In 't voorbij
gaan. 06.07 Vandaag.donderdag.
VARA: 7.00 Nws. 7.06 De Wekker
radio. (7.06 en 8.11 dingen van d(
dag. 7.30, 8.00 en 8.30 Nws. 8.33 He
archief. 9.00 Muziek, merk Malan-
do. 89.30 Nws. 9.33 Hoor Haar! 10,3(
Nws. 10.33 Kaddisj voor Schwartz
hoorsp.serie (3). 11.30 Nws. 11.3!
VARA's natte zomer
(Overh.Voorl.: 12.16 Finaal. 12.2f
Mededelingen voor land- en tuin
bouw. 12.36 Dingen van de Dag
(NOS) 12.30, 13.00 en 13.30 Nws.
14.00 De Schuurpapier. 14.30 Nws
14.33 Opklaringen (15.40 Willen
Wilmink's vervolgverhaal.) 15.3(
Nws. 15.33 Leef-tijd-genoeg. 16.01
Tony van Verre ontmoet Gommer
de Kok (5). NOS: 16.30 Nws 16.33
NOS-Ombudsman. EO: 17.30 Nws
17.36 Tijdsein. NOS: 18.00 Nws
18.10 NOS-Midweekmagazine
(18.13 Frontaal. 18.35 Wereldwijzer
19.10 Randstad en Regio.) 19.30 D
werkelijkheid van de oorlog. 20.00
Nws. EO: 20.03 Licht en uitzicht
20.40 De Bijbel open. 21.05 Van U
wil ik zingen. 21.30 EOin de re
gio. 22.00 Vragen naar de weg. 22,1!
Zicht op Israël. 22.30 Nws. 22,35
Achter de Horizon. NOS: 23.30 Vér-
haal.
Ieder heel uur nieuws. EO: 7.(
Ronduit music-time. 9.03 Gospel;
sound. 10.03 Muziek motief. U-O-
Country trail. VPRO: 12.03 De Wil
de Wereld. 15.03 Ronflonflon rné
Jacques Plafond. NOS: 16.04
Nationale Hitparade, 18.04
Avondspits. VPRO: 19.02 Gonzc
Radio. 20.03 The John Peel Show.
21.02 Frontlijn. 22.30 Live concert:
Startled Insects. 23.02 Heartlands.
NCRV: 7.00 Het levende Woord.
7.10 Preludium. 8.00 Nws. 8.02 Pro-
gramma-overz. 8.05 Platennws.
8.45 Te Deum Laudamus. 9.15 On
der de Hoogtezon. 10.30 Ork.palet-
Handel Festival Orch. Washing
ton. 11.45 De wereldlijke cantates
van Bach (14). 12.20 Promenade
Promenade Ork. 13.00 Nws. 13.62
Vocaal. Liederen voor alt en pian0
van Liszt. 13.32 Orgelconcert door
Frangois Houbart. AVRO: 14.00
Telefoon 035-39211. 15.30 Puur Cul
tuur: Oude jazz en randgebieden
15.45 Muziektheater. Fragmented
uit 'Manon' van Massenet. 16.31
Renaissance en Vroeg Barok. 16j
Wolfgang Amadeus Mozart: 'Die
Entführung aus dem Serail-
AVRO: 18.00 Nws. 18.02 Af fiche 4.
18.05 Het betere werk. 20.00 Res
dentie Ork., het Nederlands Saxo
foonkwartet en het Kleinkooi"
Toonkunst Rotterdam. 21.30 De
pianist Youri Egorov. Muziek van
Debussy. 22.15 Historische Neder
landse fluitmuziek (1). 23.15 Over
boeken.
NOS: 09.03 NOS-Sportief. 9.25 Wa
terstanden. Teleac: 9.30 George an"
Georgina (9). RVU: 1O.OO-10.3W
Leesvoer. TROS: 17.30 Tussen
droom en werkelijkheid. TRO^
18.30 De Pina Colada Show. NOb
19.00-19.40 Nieuws voor buitenlan
ders. (19.00 Turks. 19.10 Berber*
19.20 Marokkaans/Arabisch.^1»'^
Spaans.).
Natuur en Sculptu
kunstzaal 'De Hoge H
tussen Eersel en Stee
Open dagelijks van 10.
17.00 uur. Tot en met 25 a
Beatrijs van den Bri
Vandepoel heeft voor
vijftiende achtereenvolg
de keer weer uiterst zo
vuldig beelden bijeen
bracht. Uiteenlopend w
van een zestal beeldh
wers. De grote contraste
opvattingen van de kun
naars en de geraffinee
manier waarop Beat
daarvan bij de plaatsing
bruik heeft gemaakt, v
men een aangenaam onJ
deel van deze presentatie.
Het klapstuk is een s
panelen, die Gerard En
hakte uit de voorma
sluisdeuren van R
Knoestig en verweerd s
het enorme landsch
scherm, waarin ruwe rel
zijn uitgehakt. Boegbeel
en struise figuren roe
herinneringen op aan st
tegen en op het water,
serie vrouwelijke tor
snel en treffend gevormd
klei, zijn een speelse in'
ding op de bronzen, waa
Engels aandacht voor vo
me het meeste opvalt.
Ook bij Frans Koksh
is de aandacht gericht op
mens, als sociale gr~
Kokshoorn gaat uit van
idee dat in deze crisistijd
de mens aan bescher
ontbreekt. In plaats
hoofden zette hij als
soort elementair recht,
behoedende paraplu op
spierwitte figuren, die
vensgroot en altijd in a
zijn. Erg suggestief en
wit door de coating die
gipse figuren tegen het w
moet beschermen. Eigen!
had Kokshoorn ze in br
willen gieten... Binnen s"
enkele van zijn ideeën
brons op klein formaat. B
nen is ook al het werk
Pierre Lumey, die elega
en smaakvolle kleine br
zen maakt, nauw gere
teerd aan de Japanse c
tuur. Knap gecomponee
vormen met een fraaie
houettelijn, die sterk a
traditionele boedhabeel
doen denken.
De mystieke torente
peltjes van Beatrice
Rheenden - kleine rechth
kige bouwsels - wer
zachtgekleurd, uit vele p
menten en engobes op
bouwd. Hierin moet
huisgod zich wel thuis v
len.
Ton Maria Nijhof noe
zijn transparante pyrami
samen met de stenen ta
'relatie-object'. Negent
hoogpotige ijzeren sta'
waarvan de top een plaa
zeren pyramide vormt s'
daar. Driedimensionale v
talingen van in tafels
kraste tekeningen. Elem
tair, leesbaar tot in de
wigheid. Volmaakt van
werking, het ideale in
vorm nastrevend, maakt
van Vreeswijk zijn abstr
ties in hardsteen. Grote
kleine schijven eindeloos
polijst met relief en hol
meestal in strakke sym
trie zorgen voor weldad
rust. Rust, noodzakelijk
een confrontatie met de
namische 'Road to the Th
ter' van Jan Mulder. E
knap stuk werk in met
allee, 'r is-
VJklKZE&PE
'ne
FAMEÜZa
|4£LP EFTE,
KLEIN FWNJKIÖ
KE SfoMEXl
£R Z/r/£-
PAA/P -BP-
OP /W
TV/ÉI
