MALAWI:
het persoonlijke eigendom van de presiden
dag van
Oliemark
na OPEG
Senator VS:
Terroristen
ontvoeren
'Zware strijd in A
EXTRA
Geen electriciteit
Het leger van de nachtwakers
Geen sloppen
Moskou woedend op pi
CONFLICT DREIG1
Spoorweg
Mzuzu
MOZAMBIQUE
Kasungu
Salimai
Blantyre
AFRIKA
WOENSDAG 10 JUL11985
President Banda: absoluut alleenheerser, maar uiterst populair
„Je moet Malawi zien als het
persoonlijke eigendom van
Kamuzu. Vergelijk hem met
een emmer waarin water
stroomt. Rondom de emmer
staan vingerhoedjes. Die stel
len het volk voor. Als de em
mer vol is loopt het water over
en vallen er druppels in de
vingerhoedjes. Zo profiteert in
Malawi iedereen van de voor
uitgang naar zijn eigen maat."
Een Limburgse missionaris
die er achttien jaar Malawi op
heeft zitten, vertelt dit verhaal
nadat hem is beloofd dat zijn
naam niet genoemd wordt. Je
kunt immers nooit weten. Eén
woord dat verkeerd valt bij
president Kamuzu Banda, en
je krijgt 48 uur om het land te
verlaten.
Wie naar Malawi reist kan
beter niet zeggen dat hij jour
nalist is. De president -Ka
muzu voor iedereen - houdt
niet van journalisten. Die lie
gen toch maar. Hij ziet dan
ook persoonlijk erop toe dat de
journalisten in Malawi alleen
de waarheid schrijven. Kamu-
zus waarheid!
In Malawi verschijnt één
dagblad (de Daily Times), uit
gegeven door Press Holdings,
een maatschappij die voor 99
procent eigendom is van Ka
muzu. 's Zaterdags verschijnt
de Daily Times niet, maar het
weekblad Malawi News, een
uitgave van de Malawi Con
gress Party waarvan Kamuzu
de baas is.
Wie iets schrijft dat de oude
baas niet bevalt, zal het weten.
Een voorbeeld. Onlangs zei de
officiële gastvrouw van Mala
wi, Mama C.Tamanda Kadza-
mira, dat iedere man een
vrouw nodig heeft. Zelfs de
president. Nu is Kamuzu niet
getrouwd en dus viel deze op
merking niet goed bij hem.
Een journalist van de Daily
Times was zo dom Kadzamira
in zijn krant te citeren. Kamu
zu nam dat niet, ontsloeg de
leugenaar en zijn incompeten
te hoofdredacteur, en liet ze
opsluiten. Hij deelde het volk
mee dat Kadzamira dergelijke
onzin natuurlijk nooit heeft
uitgesproken en dat hij korte
metten had gemaakt met de
leugenachtige j ournalisten.
Te ver
Dat ging een Britse verslag
gever van de Malawi Broad
casting Company, de Malawi
sche radio-omroep, te ver. Ook
hij had duidelijk gehoord wat
Kadzamira had gezegd. Bo
vendien had hij haar toe
spraak nog op de band staan.
Kamuzu beschuldigde de man
prompt van het maken van
vervalsingen. Hij moest met
zijn gezin binnen 48 uur Mala
wi verlaten. Zelfs zijn dochter
die voor haar eindexamen zat,
kreeg niet de kans haar exa
men af te maken.
Zo gaat dat in Malawi waar
de president eist dat iedereen
naar hem luistert omdat hij
weet wat goed voor zijn volk
is. En glipt eens een buiten
lands tijdschrift door de cen
suur, dan durft menige Euro
peaan dat blad niet in de
woonkamer te laten liggen. Zo
werd het novembernummer
van Bijeen, waarin een kri
tisch artikel over Banda stond,
door menige pater en zuster na
lezing verbrand of opgeborgen
in een kast waarvan hij of zij
alleen de sleutel heeft. Bang
dat het artikel ooit tegen hem
of haar gebruikt wordt.
Nu zijn er wel meer landen
waar maar één partij is toege
staan en waar een dictator de
dienst uitmaakt. Malawi is
geen uitzondering. Wij Neder
landers hebben in het alge
meen weinig sympathie voor
alleenheersers maar, zo zeg
gen zo goed als alle Nederlan
ders in Malawi, „je moet de si
tuatie in Malawi niet door een
Nederlandse bril bekijken. De
gemiddelde Afrikaan heeft
leiding nodig. En Kamuzu
geeft die. Als er eerst gedis
cussieerd zou worden over een
beslissing, zou er niets gebeu
ren. De man is een dictator die
totaal geen kritiek kan ver
dragen, dat is waar. Maar als
je daar de nadruk op legt en
niet kijkt naar de goede din
gen die hij doet, schets je een
verkeerd beeld van dit land."
Gezondheidszorg
Een rondreis door Malawi
maakt al gauw duidelijk dat
Kamuzu inderdaad veel doet
voor de bevordering van het
onderwijs. Overal zijn scholen
gebouwd voor de vele kinde
ren. Overal verschijnen ook
gezondheidscentra, kleine zie
kenhuisjes waar niet al te ern-
stig-zieken voor behandeling
terecht kunnen. Vóór het land
in '64 onafhankelijk werd, was
de gezondheidszorg geheel in
handen van de missie. Sinds
dien zijn er zoveel gezond
heidscentra bij gekomen, dat
de medische zorg van de mis
sie nog maar veertig procent
van het totaal uitmaakt.
De landbouw wordt gesti
muleerd. Er wordt veel gedaan
aan landbouwonderzoek en
aan de opleiding van jonge
boeren. Planters (ook blanken
uit Zuid-Afrika en het voor
malige Rhodesie, nu Zimbab
we) krijgen alle kans om enor
me stukken grond in cultuur
te brengen. Kamuzu steunt ze
omdat ze veel effectiever wer
ken dan de kleine boertjes die
meestal nauwelijks meer ver
bouwen dan ze voor zichzelf
nodig hebben. Dat daardoor
een kleine groep grootgrond
bezitters ontstaat, deert hem
niet. En dat het bijna alleen
ministers en blanken zijn,
deert hem nog veel minder.
Omdat Kamuzu de mensen
aanspoort initiatieven te ne
men, heeft hij zelf het goede
voorbeeld gegeven en de ene
onderneming na de andere op
gericht. Wie arm is en blijft,
heeft dat in Kamuzus ogen
aan zichzelf te wijten. Moet hij
de handen maar uit de mou
wen steken!
Met zijn initiatieven heeft
Kamuzu ervoor gezorgd dat
hij schatrijk is. Velen menen
dat zijn Press Holdings zoveel
omvat, dat Malawi zo onge
veer zijn privé bezit is. Nie
mand weet echter precies hoe
rijk Kamuzu en zijn vrienden
zijn, en wat zij allemaal bezit
ten. Daarover worden geen
mededelingen gedaan. En nie
mand snapt waarom de oude
man zo op de centen zit. Erfge
namen zegt hij niet te hebben.
Naar wie zijn rijkdom straks
gaat, weet geen mens.
Honger
Malawische dorpjes zien er altijd schoon uit. Al zijn de kinderen soms grijs van het stof, ze willen altijd graag op de foto
Livingstoma TANZANIA
Ncheu
MOZAMBIQUE l
vtfOENSDAüi JUL11985
Malawi kent in het alge
meen geen honger. In het alge
meen, want het komt wel eens
voor dat de oogst in bepaalde
streken mislukt. De mensen
hebben dan geen geld om
voedsel te kopen en lijden
honger. Kamuzu ontkent dat
keihard, want dat komt niet in
zijn kraam te pas.
Missionaris Jan Dirkx uit
Breda, die in Bangula werkt,
vertelt echter hoe hij vorig
jaar actie voerde voor de hon
gerende mensen in de omge
ving. Die actie bracht voldoen
de geld op om 6400 zakken
mais te kopen.
„De nood was groot. Ik ben
26 jaar in Malawi maar dat
had ik nog nooit meegemaakt.
De mensen aten de bladeren
van de bomen. Velen stierven
van de honger. De voedselactie
lag desondanks erg gevoelig
want Kamuzu zegt dat er geen
honger is en dus wordt het
overschot aan voedsel uitge
voerd en niet onder de honge
rende bevolking verdeeld. De
overheid probeerde de actie te
beëindigen en de politie volgde
ons doen en laten nauwlet
tend. Er kwamen zelfs politie
mensen naar onze preken luis
teren. Maar het lukte het
voedsel daar te brengen waar
het 't hardst nodig was."
Kamuzu is de baas in Mala
wi. Dat maakt hij iedereen
duidelijk. Wat hij zegt zal ge
beuren. De westerlingen, of ze
nu missionaris zijn of ontwik
kelingswerker, doen er het
zwijgen toe. Ze willen nog lan
ger in Malawi werken. Ze wij
zen erop dat ze ten tijde van de
Britse overheersing het re
giem niet bekritiseerden en
dat ze daarom nu het recht
niet hebben om Kamuzu ver
wijten te maken.
Aziaten
Om de Malawiërs een kans
te geven gebood Kamuzu in
1975 dat alle Aziaten (vooral
Indiërs) naar de steden moes
ten verhuizen. Zo kwamen
hun winkels op het platteland
beschikbaar voor de Mala
wiërs. De Indiërs moesten in
de stad maar een nieuw be
staan opbouwen. Maar de
afrikanisering van de handel
op het platteland mislukte.
Veel winkels liggen er nu ver
laten of zo goed als leeg bij.
Een tweede kans krijgen 'de
luiaards' niet. Moeten ze maar
niet tevreden zijn zodra ze hun
buik vol hebben.
Er gebeurt niets van enig
belang in Malawi of Kamuzu
heeft de touwtjes in handen.
Waar hij niet persoonlijk kan
toezien op de gang van zaken,
is de geheime politie aanwezig
of houden zijn geliefde Young
Pioneers de boel in de gaten.
Kamuzu is een puriteinse,
orthodoxe protestant. Hij
houdt niet van vrouwen in een
broek of korte rok, noch van
mannen met lang haar. Dus
mogen vrouwen geen lange
broek dragen en zijn lange
rokken op straat verplicht. De
politie stuurt mannen met te
lang haar naar de kapper en
blijft erbij staan totdat een ac
ceptabele lengte is bereikt.
Als Kamuzu ergens ver
schijnt worden de vrouwen en
schoolkinderen opgetrommeld
om voor hem te dansen en met
vlaggetjes te zwaaien. Dat
doen ze meestal nog graag ook.
Met vrachtauto's, bussen en
andere vervoermiddelen
wordt de enthousiaste menigte
van heinde en ver opgehaald.
Die vervoermiddelen worden
gewoon opgeëist. Wie niet
vrijwillig meewerkt zal het
voelen.
Broeder Wiro van Asten (65)
uit Tilburg is werkzaam in het
bisdom Lilongwe. Hij zegt:
„Als je alles op een rijtje zet en
Malawi vergelijkt met de lan
den erom heen, moet je toch
tot de conclusie komen dat het
hier zo slecht nog niet is. Ook
al profiteert de gemiddelde
Malawiaan nauwelijks van de
vooruitgang."
VERSLAGGEVER Thei van Kes-
sel en fotograaf Wil Nilwik be
zochten onlangs de Afrikaanse
republiek Malawi. Zij maakten de
reis mede op verzoek van de Mi-
va, de Missie Verkeersmiddelen
Aktie, die dit jaar 50 jaar bestaat.
Een halve eeuw lang stelt de
Mlva aan Derde Wereld-werkers
in Afrika en Aziè geld beschik
baar voor de aanschaf van een
vervoermiddel. Onze verslagge
vers gingen in Malawi kijken hoe
groot de vervoersproblemen in
een Derde Wereldland zijn en
wat er met het geld van de Miva
gebeurt.
In enkele artikelen geven zij de
indrukken weer die zij in Malawi
hebben opgedaan.
Het leven begint in Malawi voor dag en dauw. Om zes
uur 's ochtends is iedereen in de weer. Om zes uur 's
avond is het al weer donker en twee, drie uur later ligt
iedereen in bed. Dat is niet zo verwonderlijk want op het
platteland is nog bijna nergens electriciteit. Dus moeten
de mensen wel met de kippen op stok. Geld om met een
petroleumlamp de dag wat langer te maken, is er meestal
niet.
Het leven heeft de Malawiërs een sterk gevoel voor de
betrekkelijkheid van de dingen gegeven. Hun werk hoeft
vanavond niet klaar te zijn. De wereld draait toch wel
door. Dus kun je beter de dingen nemen zoals ze op je af
komen.
Wachten kunnen de Malawiërs even goed als lopen. En
ondertussen kauwen ze suikerriet. Waar een groepje
mensen heeft staan wachten, ligt de grond bezaaid met de
schors van het suikerriet. Met hun sterke tanden trekken
ze dat van de rietstengel tot het zoete binnenste bloot ligt.
Daar wordt dan op gekauwd.
Als de mensen in alle vroegte richting stad gaan om er te
werken, keert een ander leger huiswaarts: dat van de
nachtwakers.
De 'watchmen' of nachtwakers brengen de nacht door
voor de winkels en huizen van de beter gesitueerden. Ge
wapend met een knuppel houden ze de wacht om inbra
ken te voorkomen. Wie wat meer heeft dan een ander,
voorziet zijn huis van tralies en neemt een nachtwaker in
dienst. Al dan niet via een officiële organisatie.
In de stad zie je de nachtwakers aan het begin van de
avond met twee of drie man op hun hurken bij elkaar zit
ten, zich warmend aan een houtvuurtje op de stoep. Later
in de nacht kruipen ze onder een deken in een portiek,
wachtend op de morgen.
Die nachtwakers zijn hard nodig want er wordt in de
steden gestolen bij het leven. Gewapende overvallen ko
men in Malawi nog niet voor; diefstallen en inbraken des
te meer.
Malawiërs
Gedachte al 371 Van nan,»
een stil. rui9^d'
Noord-M<*la
De Malawiër woont over het algemeen armoedig. Op het
platteland heeft hij meestal een lemen hut met een dak
van lang gras. In de steden zijn de huisjes van steen en de
daken van golfplaat. Sloppenwijken zoals in zoveel andere
Derde Wereldsteden, vind je in Malawi niet. Mensen die
van het platteland in een stad, zoals bijvoorbeeld Lilong
we, willen gaan wonen, krijgen daarvoor alleen toestem
ming als ze er werk hebben. Zo probeert de overheid de
trek naar de steden binnen de perken te houden. De men
sen die in de stad mogen wonen, kunnen een kavel grond
krijgen waarop eerst een wc gebouwd moet worden voor
dat met de rest begonnen mag worden. Die voorwaarde is
gesteld om uitbraak van besmettelijke ziekten zoveel mo
gelijk te voorkomen. Daarnaast zijn in de woonwijken
voor de arbeiders en kleine zelfstandigen om de tweehon
derd meter kranen waaruit gezuiverd water komt. Zo
worden wantoestanden vermeden.
Libai
BEIROET/ DAMASCUS
UPI) - Leiders van de L:
sji'itische, druzische en sc
sChe moslimgemeensc
hebben in de Syrische ho
Damascus een akkoord
over de politieke en veiligl
tuatie in Libanon.
In het akkoord wordt opgero
het ontmantelen van alle strijd
en het opstellen van een nieuw
wet.
In de omgeving van de christelij ke
Amin Gemayel is al gunstig gereage
akkoord van de islamitische leiders
dewerker van Gemayel bevestigde
dat de „christelijke gemeenschap in
een hervatting van de gesprekken
hervorming van de grondwet". Hij
aan toe dat er spoedig een comité z;
gevormd, bestaande uit de verschil
meenschappen en politieke partij er
hervormingen te bespreken.
Premier Karami las na afloop va
raad in Damascus om 2.30 uur plaats
LINCOLN (AP) - Een lid van
de Amerikaanse Senaatscom
missie voor buitenlandse be
trekkingen wil dat de Ameri
kaanse regering serieus moet
overwegen terroristen te ont
voeren.
De Democratische Senator
Edward Zorinsky uit Nebras-
ka zegt dat een ontvoering ter
roristen mogelijk enig begrip
zal bijbrengen voor de gevoe
lens van andere mensen, een
begrip dat hen nu volgens de
Senator vreemd is.
Hij weet niet of ontvoerin
gen in de praktijk haalbaar
zijn. Maar, zo voert hij aan,
'Als terroristen zoiets kunnen,
moeten wij dat toch ook kun
nen'.
Inmiddels heeft de Sovjet-
Unie ontkend dat zij in nauw
contact staat met 'terroristi
sche staten' en heeft de Ver
enigde Staten beschuldigd het
'internationale staatsterroris-
me' te steunen. In de partij-
krant de Pravda werd met een
commentaar gereageerd op de
toespraak van president Rea
gan
lege
'de
Moe
Noc
rag
V
stei
in
00S1
'Ge
wat
kaa
hoo
die;
vrei
keli
bla<
VS
ma:
van
P
TA!
gan
den
grex
ster
'int<
niet
listi
ingt
'i
van
den
de j
sooi
kaa
Cut
op I
gan
'i
liet
Nic;
se t
liet
tro.
ISLAMABAD (AP) - Het moslimver:
laatste dagen zijn acties aanmerkelij
Ierse diplomaten inPakistan. Versi
hoofdstad Kaboel zouden met zware
genomen.
Ook in de strategische Pansjir va
momenteel zware gevechten plaats, w
ghaanse strijdkrachten zware verliez
Vorige week kwamen zeker vier z
centrum van Kaboel en bij de luchthé
den van de heuvels rond de hoofdstad
vuurd en zouden verschillende gebou
De Russen en Afghaanse soldater
artillerievuur op de omringende he
hielden soms hele nachten lang aan, a
De Afghaanse regering heeft op h
gereageerd door meer parate strijdkr
gen en er nauwlettend op toe te zien
de dienstplicht vallen daadwerkelijk
Voorts is de bewaking van ambassade
Wenen <AP/RTR) - De inter
nationale oliemarkt reageert
n»gal rustig op het mislukken
van het overleg van de in de
"pec verenigde olieproduce
rende landen.
De olieprijzen blijven wat
dalen, ondanks de oproep aan
de OPEC-leden eerder ge
maakte prijsafspraken niet te
ontduiken. Er is overigens
jPeake van een geringe activi-
De internationale markt be
schouwt het mislukt OPEC-
overleg als een teken dat de
jhvloed van de OPEC-landen
belangrijk is gedaald. De
"PEC heeft geen been meer
°m op te staan, zegt men.
De prijzen op de vrije markt
erschilden dinsdag nauwe-
yks van die van eind vorige
Week. De prijs voor de leve-
anties van Arabian light voor
e maand augustus staat op 27
dollar. De officiële OPEC-prijs
s -3 dollar per vat.
H
geli,
afh:
als 1
V
wor
van
een
aan
Sao
besl
vert
mee
snel
han
li
con:
Ger
Stal
sch(
strt
dat
olie
Oos
toel
gaa
por
D
jaar
