even..u
UITBLAZEN
Voedselhulp stagneert door corruptie
Meer orders,
meer winst,
maar banen..
W erklol
wat ges
Vervalsen dagboeken Hitier goudmijntje
KORTE:
Bij de dood
van 'n boom
HEIDEMANN EN KUJAU OP VRIJE VOETEN
SÊÉÊi.
Groei economie spjectjj
DE STEM COD
Moord BV
WIM KOCK
WOENSDAG 10 JULI 1985
ACHTERGROND
t5 PAGINA
BUREAUCRATIE EN HEBZUCHT IN SOEDAN EN ETHIOPIË VIEREN HOOGTIJ
OPTIMISME ONDERNEMERS MOET KIEZER VAN 'VERKEERDE' KEUS AFHOUDEN
e<v
- JfrTRO
eXpicOptimisi
economi
Economie groeit Sjgg
WOENSDAG 10 JULI 19f
den haag/amsterd|
DE BOOM 'van de
gemeente' voor mijn
huis heeft het loodje
gelegd. Hoveniers hebben
hem gisteren afgezaagd.
Om de een of andere re
den hebben ze een stomp
van ongeveer een meter
hoog laten staan. Wat het
voor een boom was weet ik
niet. Een appelachtige zou ik
zeggen. In het voorjaar droeg
hij witte bloesems en later in de
zomer lagen er groene appeltjes
onder.
'Onze' boom was er maar
één uit een rij die de straat af-
zoomt. Hij was nog niet hele
maal dood. Alleen de top was
kaal. Het lijkt nog maar enkele
weken geleden dat ik 's-nachts
op straat vol bewondering naar
die rij bloeiende bomen stond
te kijken. De bloesems weer
kaatsten het licht van de lan
taarns en verspreidden in de
straat dezelfde witte scheme
ring die er ook heerst als er pas
sneeuw gevallen is.
De boom heeft het niet ge
makkelijk gehad. Geen van de
bomen in onze straat had een
gemakkelijke jeugd. Velen
stierven omdat de wortels,
wanhopig schrapend over een
ondoordringbare leemlaag,
geen voedsel konden vinden.
Dan kwamen de hoveniers
weer langs, haalden de dode
bomen uit de gierige aarde en
plantten nieuwe. Kwestie van
volhouden. Op de duur leek het
erop dat de aanhouders gingen
winnen, maar in de afgelopen
winter hebben vorst en ziekte
blijkbaar weer toegeslagen. Er
staan nog meer halfdode bo
men in de buurt.
Weiland
In de lange, hete en droge
zomer van 1976 stonden de
boompjes er nog maar kort.
M'n buren en ik hebben ze toen
regelmatig water gegeven. Niet
omdat de gemeente daarom
vroeg. Die zou gewoon in het
najaar de hoveniers weer langs
hebben gestuurd met een kar
nieuwe boompjes om de ver
droogde te vervangen. Wij in
de straat echter zagen in dat
systeem geen vooruitgang. Zo
kreeg je nooit een plekje scha
duw om je auto in te zetten. We
sproeiden zonder veel hoop
want we wisten, ook uit erva
ring met onze eigen flora, hoe
'moeilijk' de grond was voor
bomen.
Onze wijk was weiland ge
weest. Het gras was vast aange
reden door bouwverkeer tot
een harde laag. Daarna was er
zwart zand opgegooid, ook niet
van de beste kwaliteit. Nu nog
verpulvert het in de zon of trekt
samen in harde, droge kluiten
die als stof uit elkaar vallen als
je erin knijpt. En dat ondanks
de kilo's compost, turfmolm,
pootaarde, wit zand en kalk die
er de afgelopen jaren in werden
vermengd. Nog wat dieper, on
der de bijna versteende veen
laag zit de leemlaag waarvan
stukken zijn afgebrokkeld die
zich weer hebben vermengd
met de bovenlaag zodat je, wer
kend in de tuin, af en toe denkt
dat je een hondedrol aan je
laars hebt hangen. Het is dan
meestal een groen-grijze
leemkluit.
Een overbuurman die - het
zij toegegeven - weinig geduld
had met het groene leven plant
te wel vier berken in zijn voor
tuin eer er één een volle zomer
overleefde. Hij was er diep de
grond voor ingegaan. Door
veen- en kleilagen heen. De uit
gegraven grond verspreidde hij
over het gemeenteplantsoen
naast zijn huis en het gat werd
gevuld met humus uit de bos-
wachterij Dorst. Als getuigen
van deze titanenarbeid waren
ook wij trots op het zich voor
spoedig ontwikkelende berkje-
IV. Toen verkocht de buurman
zijn huis. De nieuwe bewoner,
zich niet bewust van het mede
leven dat de berk in de straat
had opgewekt, gooide de boom
uit z'n voortuin en plantte er
een ceder voor in de plaats,
zo'n exotische blauwe spriet die
je vast moet binden aan een ro-
tanstok.
Bezuiniging
Het is uiteindelijk allemaal
nog goed gekomen en we kun
nen zeggen dat we in een groe
ne wijk wonen. De berken van
de eerste generatie, nu twaalf
tot dertien jaar oud, wuiven al
hoog boven de huizen uit. Zelfs
de coniferen, die in de beginja
ren bij bosjes stierven maar
wier opmars door de tuinen
desondanks niet te stuiten was,
staan er florissant bij al heeft
de strenge winter hier en daar
wel een bruin litteken achterge
laten. De gemeentebomen zijn
nog niet indrukwekkend hoog
en verspreiden nog onvoldoen
de schaduw voor een hele auto,
maar er hoeven er steeds min
der te worden vervangen.
Wij hebben geluk gehad.
Onze wijk werd ontworpen in
de tijd dat ze op het gemeente
huis nog dachten dat bomen tot
in de hemel groeiden. Ruime
huizen, veel openbaar groen,
gazons groot als voetbalvelden.
Sindsdien is 'de bezuiniging'
gekomen en het viel mij eerlijk
gezegd al mee dat de hovenier
deze week überhaupt in onze
straat verscheen. Ik dacht niet
dat de gemeente zich nog lan
ger om het groen bekommerde.
Of om de straat als zodanig. De
rozen zijn uit de plantsoenen
gehaald. Alles wat 'onderhoud'
vergt is vervangen door stoffig
struikgewas. Het gras wordt
nog maar een doodenkele keer
gemaaid, hetgeen - volgens een
deskundoloog uit de buurt -
leidt tot veelvuldige pech aan
de maaimachines waardoor alle
bezuinigde onderhoudsuren
weer verloren gaan met repare
ren en wachten.
Zandvlekken
Groen is uit op het stadhuis.
De nieuwe manie richt zich op
de bestrating. Ingewikkelde
plaveisels van gemengde sa
menstelling in geometrische pa
tronen gelegd. Klinkers, sierbe
tontegels, keien en basaltblok
jes. Dit alles opgesierd met bul
ten, palen, drempels, randen,
bakken en banden. Slecht ge-
straat dikwijls of snel weer ver
zakkend zodat het toch veiliger
blijft om je er, ondanks de ob
stakels, slechts per auto op te
begeven.
Groen en bestrating kunnen
trouwens heel goed samengaan,
zo blijkt nu de gemeente niet
langer de straat onkruidvrij
houdt. Bij mij op de hoek
bloeien klaprozen en kamille
tussen de trottoirtegels. Het
zou een aardig gezicht zijn ware
het niet dat er nog heel wat
meer woekert tussen die tegels.
Het is een smerig gezicht, nog
verergerd door de talloze zand
vlekken die de miljarden mie
ren onder de tegels vandaan
omhoog werken. Maar wat doe
je eraan?
IlillllllllllllllllllllllllllllllNlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllK
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zpivelstraat 26, ©01640-36850.
Breda, Nwe. Gmnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RdnkrAlütioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
IN de grote havenplaat
sen van Soedan en Etio-
pië liggen honderddui
zenden tonnen voedsel
opgestapeld op de kaden.
En in een gruwelij k con
trast, in het binnenland
sterven de mensen bij de
honderden van de hon
ger.
Er is genoeg aanvoer van
voedsel, maar uit gesprekken
met hulpverleners doemt een
beeld op van stagnerende
hulp als gevolg van een com
binatie van hebzucht, onbe
kwaamheid, onwetendheid,
politiek en trots.
'De cavalerie kwam wel op
tijd, maar vervolgens was er
niemand die de paarden le
verde om mee in de strijd te
gaan', zegt een westerse
hulpfunctionaris in Etiopië.
De achterstand in Assab, de
haven waar 70 procent van
de hulpgoederen voor Etiopië
binnenkomt, en in Soedans
enige haven Port Soedan is
verbijsterend.
In Port Soedan ligt bijna
250.000 ton voedsel opgesla
gen, meer dan een kwart van
het totaal dat sinds december
is aangevoerd, wachtend op
transport naar de 11,5 mil
joen hongerenden. In Assab,
aan de Rode Zee, ligt 100.000
ton voedsel, genoeg om twee
maanden lang de 7,9 miljoen
mensen in Etiopië te voeden.
Volgens VN-functionaris-
sen is in Soedan een deel van
het probleem te wijten aan
het falen van de Verenigde
Staten, die wel massale voed
selhulp stuurden, maar het
daar bij lieten. Maar volgens
de meeste zegslieden treft de
ontvangende landen nog
meer blaam.
'Het is een schandaal. Er is
een uitgesproken gebrek aan
politieke wil, aan motivatie
van de kant van de ontvan
gers om voedsel te vervoeren
van de havens naar de plaat
sen waar het nodig is', zegt
Doug Freeman, in Khartoum
werkzaam voor het Wereld-
voedselprogram van de VN.
De stadsbewoners in Soe
dan en Etiopië lijken zich
niet bewust van de omvang
van de hongersnood. De
staatstelevisie in deze landen
vertoont geen beelden van de
hongerramp. Hulpwerkers
menen dat onwetendheid be
langrijk bedraagt tot de on
verschilligheid van de stads
bewoners tegenover de ellen
de van hun medeburgers op
het platteland.
Sinds de val van de Soeda-
nese president Numeiry in
april is de situatie wel iets
verbeterd, maar scheve prio
riteiten blijven de hulpverle
ning dwarsbomen. In Soedan
vervoeren de spoorwegen
wel commerciële vrachten
uit de haven naar de steden.
Voedselhulp kan wachten.
Intussen proberen zes mil
joen mensen in de woestij
nachtige gebieden van Kor-
dofan en Darfoer te overle
ven door het afstropen van
termietenheuvels. 'Het staat
vast dat de ramp in Darfoer
en Kordofan voorkomen had
kunnen worden. Als we van
af begin dit jaar 10.000 ton
per week over het spoor had
den kunnen vervoeren naar
westen, had dit niet hoeven
gebeuren', zegt freeman.
Hij beschikt niet over be
wijzen, maar hij is er wel van
overtuigd dat zakenmensen
steekpenningen betalen aan
spoorwegpersoneel om com
merciële vrachten voorrang
te geven boven voedselhulp.
Vorig jaar sloeg de Soeda-
nese regering een voorstel
van de Wereldbank af om de
spoorwegen te verbeteren
omdat de leiding dan in han
den zou moeten komen van
14 buitenlandse bedrijfslei
ders. 'De spoorwegen waren
daar te trots voor en ver
wierpen het aanbod', aldus
Jesse. Zowel Freeman als
Jesse signaleren een verbete
ring in de situatie sinds begin
juni, dankzij direct ingrijpen
van de nieuwe militaire
machthebber Soewar El Da-
hab.
Maar hulpfunctionarissen
zijn er niet van overtuigd dat
deze wending ten goede ook
blijvend zal zijn. Nu veroor
zaakt de onderbreking van
het commercile vrachtver
voer nieuwe problemen.
Sinds begin juni is geen
vliegtuigbrandstof aange
voerd, zodat de vijf vliegtui
gen die de EG beschikbaar
heeft gesteld voor een lucht
brug naar het binnenland
aan de grond staan.
Hulpverleners vrezen dat
de beelden van rottend voed
sel op de kaden zullen leiden
tot 'donor-vermoeidheid', te
ruglopend enthousiasme bij
de donorlanden. De VN over
wegen de voedselaanvoer
naar Etiopië enige tijd stop te
zetten totdat de regering een
grotere bereidheid aan de
dag legt om het graan ook
verder te vervoeren.
Volgens hulpverleners
wordt slechts een op de vijf
vrachtwagens voor de lange
afstand in Etiopië gebruikt
voor voedselhulptransport.
Honderden legervrachtwa-
gens worden vrijwel nooit
gebruikt. Vorige maand be
loofde de Etiopische leider
Mengistoe Haile Mariam 300
legervrachtwagens beschik
baar te stellen. Maar dat
aanbod kwam pas nadat VN-
functionarissen hadden ge
dreigd de beloofde levering
van 400 nieuwe vrachtwa
gens te annuleren.
Hulpverleners in Etiopië
willen alleen anoniem vertel
len over de vertragingstak-
tieken van de regering. Ze
menen dat Mengistoe de hon
gersnood gebruikt als wapen
in de strijd tegen de afschei
dingsbewegingen in de
westelijke provincies Eritrea
en Tigray.
'Ze proberen de bevolking
onder controle te krijgen.
Hoe meer mensen er sterven
in de rebellerende provincies,
des te meer worden deze
mensen gedwongen naar ge
bieden onder regeringscon
trole te gaan om voedsel te
krijgen. Hoe meer mensen
worden overgebracht naar
hervestigingsgebieden, des te
minder steun blijft er over
voor de rebellen', aldus een
westerse functionaris.
De hulpverlening wordt
ook belemmerd door buiten
sporig hoge havenlasten en
ontschepingkosten. Pas sinds
kort is de haven van Assab 24
Hongerende inwoners van Ethiopië met zakken graan, die door de Britse RAF zijn ge
dropt wegens gebrek aan andere vervoermiddelen. - foto new york daily news
uur in bedrijf, voordien werd
per dag slechts acht uur ge.
werkt en lag het werk in het
weekend stil.
In Soedan is de situatie
niet veel beter, al is er sinds
de coup wel wat ten goede
veranderd. Numeiry heeft df
hongersnood uit overwegin.
gen van politiek prestige lan
ge tijd verzwegen. De VSver.
zonden hun eerste noodhulp
van 82.000 ton in november
vorig jaar, een maand voor-
dat Numeiry toegaf dat er
hongersnood heerste.
Ook een Amerikaanse
hulpverlener is ervan over-
tuigd dat Numeiry de hon-
gersnood verzweeg uit vrees
dat dergelijke berichten in
een reeds instabiele situatie
een staatsgreep zouden uit-
lokken.
Ook de corruptie staat de
hulpverlening in de weg. In
Soedan willen hulpverleners
geen legervrachtwagens ge.
bruiken want dan 'raakt het
grootste deel vermist'. De
corruptie onder de functio
narissen die aan het eind van
het distributienetwerk staan
betekent dat 20 procent van
de hulp de hongerlijdenden
nooit bereikt. Een groot deel
daarvan belandt op de zwar
te markt.
De hulpverleners zijn wat
ontmoedigd geworden. Naast
de reeds opgesomde proble
men zijn er nog bureaucrati
sche obstakels. In Etiopië bij
voorbeeld weigert de rege
ring de Amerikaanse hulp
verleners visa te geven voor
langer dan een maand.
Er is een keer ten goede: de
Etiopische regering heeft de
westerse hulporganisaties
een grotere autonomie bij het
voedseltransport beloofd. In
Soedan stemde de regering in
met de vorming van een ge
meenschappelijk comité van
Soedan en de westerse do
nors dat toezicht zal houden
op het transport van de hulp
en van commerciële vracht
per spoor.
Voor veel hongerende
mensen is dat ondanks de
aanwezigheid van veel voed
sel te laat. (UPI)
Door Gerard Kessels
DE dagboeken van Adolf Hit
ler kwamen voor Stern-ver
slaggever Gerd Heidemann
als een geschenk uit de hemel.
Financiëel zat hij volkomen
aan de grond en op de redactie
van Stern werd de journalist
met zijn nazi-tic met scheve
ogen bekeken.
De dagboeken van Adolf Hitler
zouden hem met één klap van zijn
geldproblemen verlossen en zijn
naam wereldberoemd maken.
Dat de notities van de Führer echt
waren geloofde hij zelfs nog nadat
deskundigen hadden vastgesteld dat
het plompe vervalsingen waren.
„Heidemann was zo gefascineerd
door de nazi-tijd dat hij bereid was
de avontuurlijkste dingen te gelo
ven", zei rechtbankpresident Hans-
Ulrich Schroder tijdens het deze
week afgesloten proces. „Hij werd
met huid en haar opgeslokt door de
onderwerpen waar hij mee bezig
was. Hij geloofde erin alsof zijn le
ven ervan afhing".
In Hamburg werd voorlopig het
laatste hoofdstuk geschreven van
het dagboeken-debacle, dat Stern
miljoenen kostte en het blad tot op
het bot blameerde en de olijke ver
valser Konrad Kujau een grote
faam bezorgde. Officier van Justitie
Konrad Kujau
Klein („we hebben hier met rijke
verdachten van doen") had fors uit
gehaald naar de hoofdrolspelers in
het schelmenstuk. Tegen Heide
mann had hij zeven jaar geëist, te
gen Kujau zes. Eisen die in Neder
land slechts bij moord en doodslag
gehoord worden. De rechtbank deed
er iets vanaf. Heidemann werd ver
oordeeld tot vier jaar en acht maan
den en zijn compagnon Kujau tot
vier jaar en zes maanden. Kujau's
vriendin Edith Lieblang kreeg acht
maanden voorwaardelijk.
Maar het duo heeft het ergste al
achter de rug. Het tweetal heeft al
meer dan twee jaar in voorarrest
gezeten en heeft nog maar een
maand of tien voor de boeg. Bij goed
gedrag immers wordt in Duitsland
de straf met eenderde bekort. Om
dat beiden in hoger beroep gaan zij n
ze in afwachting daarvan al op vrije
voeten gesteld en het is dus nog
maar de vraag of ze de rest van hun
straf ooit zullen moeten uitzitten.
Na de jaren in de gevangenis
krijgt het debacle voor beiden toch
nog een gouden randje. Als journa
list is Heidemann voor altijd afge
brand, maar wellicht kan hij zijn
oude stiel van fotograaf weer op
pakken.
In elk geval verlaat hij de gevan
genis als een gefortuneerd man. Een
deel van de ruim 9,3 miljoen die
Stern neertelde, besteedde Heide
mann voor de aankoop van huizen
in Hamburg en Spanje. Hij gaf daar
ruim twee miljoen voor uit. Kujau
bekende 1,5 miljoen gekregen te
hebben. Volgens de officier van Jus-
Gerd Heidemann
titie moet er nog een half miljoen
bijgeteld worden.
Waar het niet onaanzienlijke res
tant van ruim vijf miljoen gebleven
is, weet niemand. Heeft Heidemann
het, of Kujau? Of hebben beiden het
bedrag gedeeld? Het antwoord op
die vraag, is ook na 94 procesdagen
en 37 getuigen volledig in nevelen
gehuld.
Hoe dan ook, Kujau hoeft zich,
evenals Heidemann, over zijn (fi
nanciële) toekomst weinig zorgen te
maken. Zijn Hitler-vervalsingen
hebben zijn kostje gekocht. Teke
ningen en handschriften van Kujau
leveren veel geld op, zoals een vei
ling van zijn spullen vorig jaar al
bewees.
En Stern? In de burelen van het
kapitaalkrachtige blad zal opge
lucht adem worden gehaald na dit
vonnis. Noch de Officier van Justi
tie, noch de rechter hebben het met
miljoenen strooiende weekblad
flink op de korrel genomen. Natuur
lijk, Stern had zich weinig bekom
merd om de echtheid. Bovendien
werden de onderzoeken naar de
echtheid te zeer uitgevoerd onder
het oogpunt van een geslaagde ver
koop.
„Het onwrikbare geloof in de
echtheid had het verstand bij Stern
uitgeschakeld", zei rechter Schro
der. „De hoop van de pers en het pu
bliek op een Stern-proces kon hier
niet vervuld worden, hoezeer het me
ook spijt", zei officier van Justitie
Klein. Op die lijn zat ook Schroder.
De advocaten die er op wezen dat
Stern zo met geld gestrooid had dat
het blad de vervalsing welhaast had
uitgelokt, vonden geen gehoor.
„Wie", zo argumenteerde Kujau's
advocate Gesine Frömming, „een
Rembrandt-schilderij koopt of Hit-
Ier-dagboeken, moet zorgvuldig te
werk gaan".
Door Pieter-Jan Dekkers
DE grote Nederlandse
bedrijven worden steeds
optimistischer: meer or
ders, meer winst en
meer vertrouwen in de
toekomst. Meer investe-
ringslust zelfs. Alleen:
nog steeds niet méér ar
beidsplaatsen.
Die conclusie kan getrok
ken worden uit de laatse en
quête van het bureau-Lagen
dijk, in opdracht van het Fi-
nancieel-Economisch Maga
zine (FEM).
Was in het eerste kwartaal
van dit jaar nog sprake van
een lichte stagnatie, voor de
rest van het jaar verwachten
de meeste ondervraagde on
dernemers een verdere eco
nomische groei.
Vooral de orderportefeuil
le blijkt goed gevuld. Maar
liefst 82 procent is daar 'te
vreden' over, van wie 18 pro
cent 'zeer tevreden'. Wat de
winst betreft denken de
meeste ondernemers weer
een uitermate goed jaar 'te
maken'. Een jaar geleden
ging nog ruim 10 procent uit
van een daling van de winst,
momenteel vreest nog maar 5
procent van de bedrijven dat.
Opvallend is het sterk stij
gende vertrouwen van Ne
derlandse ondernemers in de
Nederlandse en Westeurope-
se economie. Dat is tot vrij
recent wel anders geweest:
elke gelegenheid werd aan
gegrepen om de Nederlandse
economie als 'doodziek' te
kwalificeren en de Ameri
kaanse c.q. Japanse economie
als alleenzaligmakend te be
schouwen.
Die situatie, zo wijst de en
quête uit, is drastisch gewij
zigd. Het beeld dat de Neder
landse ondernemer tot voor
kort van de Amerikaanse
collega had was dat van fris
se, risicobereide, hardwer
kende Amerikanen en inven
tieve, nog harderwerkende
Vw*
Japanners. Inmiddels blijkt
uit de nieuwste cijfers over
de Amerikaanse economie
een verdere stagnatie van de
groei, alle optimistische kre
ten uit het Witte Huis ten
spijt.
Veel Nederlandse onder
nemers zien die frisse, risico-
bereide en hardwerkende
Amerikaanse collega's dan
ook niet meer zitten. De cij
fers uit de FEM-enquête
spreken wat dat betreft voor
zich: nog maar iets meer dan
de helft van de ondervraagde
ondernemers, 52 procent,
heeft nog enig vertrouwen in
de toekomst van de Ameri
kaanse industrie. Daar staat
tegenover dat maar liefst 86
procent van de ondernemers
alle vertrouwen heeft in de
toekomst van de Nederlandse
en Westeuropese economie.
Al die positieve geluiden
zouden vertaald moeten wor
den in investeringen. Nou,
wat goede voornemens be
treft: die zijn er genoeg, wijst
de enuete uit. Maar daar
blijft het dan ook bij.
Vorige maand meldde 40
procent van de ondervraagde
ondernemers 'belangrijke in
vesteringen' van plan te zijn.
Dat was evenveel als in
maart, maar de cijfers van
het Centraal Bureau wijzen
(nog) niet uit dat die woorden
ook in daden worden omge
zet. Nu is de periode tussen
het uiten van 'goede voorne
mens' op dat terrein en het
daadwerkelijk investeren
geen kwestie van weken.
Maar precies een jaar gele
den schermde ruim 34 pro
cent van de ondernemers ook
al met die 'goede voorne
mens', zonder dat die belof
ten waar zijn gemaakt.
CBS-cijfers wijzen wel uit
dat er geinvesteerd wordt,
maar door slechts enkele
grote bedrijven (500 man en
meer) en dan voornamenlijk
nog in de delfstoffen-sector
(olie, aardgas), de chemische-
en de metaal- en elektrotech
nische industrie. De rest van
het bedrijfsleven blijft ver
achter.
Het grootste deel van de
wél uitgevoerde investerin
gen was bovendien bedoeld
om oude installaties te ver
vangen: 56 procent. Met an
dere woorden: veel nieuwe
banen leverde dat niet op. In
tegendeel, een belangrijk
deel van de de gepleegde in
vesteringen had tot doel het
(dure) personeelsbestand te
verminderen.
Vergeleken met januari is
het aantal ondernemers dat
de verwachting uitspreekt
meer personeel te zullen aan
trekken ondanks het
groeiende optimisme ge
daald: met 3 tot 34 procent.
Slechts eenderde van de on
dernemers heeft dus voor de
rest van het jaar plannen om
AMERIKA AASJAGER !ll.lj
4JIfcKIA/l /I/IIW"™"
■tyi m 'o.\de Economie groeit 8f
ferstel Harder dan tot f AbBE^
ssnu toe geraamd (bINE^ -j*
j*®1" ir>tWVe
(£ï*ofk 'f i5 secretaris-gexeraa\
VOORSPELLING IMF VOOR 198s
tol «n®*
'ys-BESTE JAAR SINDS 1951 ECONOMEN VOt
9 VS: DUikJ 1 l-J
WASHINGTON-I
het personeel uit te breiden.
Maar over aantallen wordt
gezwegen.
CBS-cijfers, die vorige
week werden bekend ge
maakt, gaven al aan dat er
dit er jaar tot nu toe nauwe
lijks meer banen in de indu
strie bij zijn gekomen. Het
gaat in de verschillende be
drijfstakken om slechts en
kele duizenden banen en dan
nog voornamenlijk in de
delfstoffen- en de chemische
industrie. Het overgrote deel
van de ondernemers laat het
afweten.
Dat is politiek gezien
hoogst onverstandig. Uit de
FEM-enquêtes is tot nu toe
gebleken dat het overgrote
deel van de ondernemers
zweert bij het huidige kabi
netsbeleid van de CDA-
WD-coalitie. Dat beleid
moet, zo blijkt steeds weer,
ook na de Kamerverkiezin
gen van 1986 worden voort
gezet.
Nu wijzen politieke enquê
tes een onverminderde popu
lariteit aan van de PvdA: de
ze partij zou met gemiddeld
65 zetels de verkiezingen
winnen als die nü zouden
worden gehouden. De zitten
de coalitie blijkt duidelijk uit
de gunst van de kiezer en dat
is iets waar de ondernemers
wel degelijk rekening mee
moeten houden.
Dat deden ze eerder dit
jaar nadrukkelijk toen hen,
ook door FEM-Lagendijk,
werd gevraagd wat ze zou
den doen als PvdA-leider
Joop den Uyl volgend jaar
toch zijn tweede kabinet-Den
Uyl zou kunnen presenteren.
Alom afschuw onder onder
nemers: alleen al het voor
uitzicht op een mogelijke
verkiezingsoverwinning
haalde bij 22 procent van de
ondernemers de investe-
ringslust weg. Ruim 37 pro
cent zou die afschuw over
een 'socialistisch' bewind ook
in 'daden' omzetten.
Het zou dus zaak zijn er
voor te zorgen dat het laatste
jaar van het bevriende CDA-
VVD-kabinet een rijke
'oogst' zou opleveren in de
vorm van een economische
opleving en in de richting
van de kiezer vertaald - een
forse daling van de werk
loosheid. Immers, hoe meer
Lubbers vóór mei volgend
jaar binnenhaalt, hoe groter
de kans dat het huidige be
leid wordt geprolongeerd.
En dus zijn de meeste on
dernemers zéér positief en
worden ze alsmaar optimisti
scher naar gelang de verkie
zingsdatum nadert. Hun ge
drag gaat zelfs zover dat men
niet meer protesteert als de
huidige, 'bevriende' coalitie
hen vette investeringspre
mies onder de neus weg
kaapt.
Ze laten zich in hun onbe
grensd optimisme ook niet
meer van de wijs brengen
door prognoses van de OESO
of cijfers van het CBS. Als de
OESO voorspelt dat de groei
van de Nederlandse econo
mie volgend jaar belangrijk
zal achterblijven bij die in de
rest van West-Europa meldt
Lagendijk dat de onderne
mers optimistischer zijn dan
ooit tevoren.
En als het CBS zwart op
wit vaststelt dat de omzet in
de industrie weer daalt
(waarmee Nederland de
Amerikaanse ontwikkeling
wel erg op de voet volgt)
spreken de ondernemers hun
vast overtuiging uit dat he
toch echt goed gaat met de
Nederlandse economie.
De consequentie van die
uitspraak - meer investeren
en dus meer banen - bliji
voorlopig beperkt tot goede
voornemens. Dat de km2®
zich straks in het stemhok]
zal afvragen of dat onbe
grensde optmisme al dan nie
in daden cq. banen is omgeze
is een vraag die ondernemer
zich blijkbaar niet stellen.
Dat is nogal kortzichtig. Je
kunt de kiezer anno 19°b
eenmaal geen fraai verpa
maar afgekloven bot voo
houden.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST - Onder de slogan
'Europa truckt voor Afrika'
is de Holland Duck Club een
bliksemactie gestart voor de
vluchtelingenkampen in
Kassala, een gebied zo groot
als Nederland. Begin augus
tus zullen vanuit Nederland
30 trucks met voedsel en me
dicijnen naar Soedanrijden.
De Nederlandse actie ge
beurt in navolging van een
soortgelijke Duitse actie
(van de Duitse Truck und
Countryclub), die al enkele
maanden loopt. De bedoe
ling is om bij het Westduitse
konvooi aan te sluiten om zo
met in totaal 60 trucks naar
Afrika te gaan.
Vine
Van onze Haagse r
Cambodjaanse en Vij
gen is gistermorgen op a
en verwelkomd door st]
Van Hemel (Justitie). De
komstig van kampen in 1
De bewindsvrouw beschou
litieke vluchtelingen, in tege
deel van de asielzoekende Tai
Negentig van de eerste, hon
derd, asielvragende Tamils
moeten er rekening mee hou
den dat ze ons land dienen te
verlaten, zo maakte het minis
terie van Justitie maandag be-
jtend.
Tijdens een persconferentie
op de luchthaven Schiphol
(naakte mevrouw Korte-Van
Hemel bekend waarom de
eerst aangekomen Tamils Ne
derland uit moeten en een bij
na even grote groep Vietna
mese en Cambodjaanse vluch
telingen daarentegen welkom
„De nu aangekomen Vietna-
mezen en Cambodjanen ma
ken deel uit van een zoge
naamd 'quotum' van 250
vluchtelingen. Dit jaarlijkse
aantal is door het kabinet
vastgesteld. Daarbij zijn deze
uitgenodigd door een selectie
commissie, waar vertegen
woordigers van de ministeries
van Buitenlandse Zaken, Cul
tuur en Justitie deel van uit
maken. De commissie is zorg-
DEN HAAG (ANP) - Eind jun
nen als werkloos ingeschrevei
betekent dat ten opzichte vai
werklozen gestegen is met 100
De werkloosheid bij de mai
bij vrouwen steeg die met 7.10
Dit heeft het ministerie vai
legenheid dinsdag laten wetei
met seizoensinvloeden, dan is
daald met 16.600 tot 756.200 pc
dan een daling op van 10.500 e
van 6.100.
ZINSPELEND op de huizenhoge
tiendaagse gijzelingsaffaire rond
kaanse publiek heeft losgeslager
9enlang als het ware overspoelc
vloed van zeer indringende tv-be
een vijftal landen er van beschulc
tische activiteiten te hebben gev<
'nternationaal georganiseerde te
Verenigde Staten hebben gemun
Libië, Noord-Korea, Cuba en Ni<
waarmee Rusland, zo voegde hij
banden onderhoudt.
Nicaragua koploper van het ini
Z|et kennelijk nog steeds spokc
achterland. De andere door hen
seer kwalijke zaken op hun gew>
vaar samenspannen om Amerik
beeft voor het bestaan van zo'n
SJeval geen bewijzen overgelegc
Unie minstens sympathiek staat t
floor de president evenmin met d
wel aanwijzingen in die richting r
schikte moment om daarop zo m
9en, Reagan's eerste prioriteit
van de relatie met Moskou als hij
aioeting met Gorbatsjov een succ
Ei is nog een reden waarom
voorzichtiger zou kunnen zijn m«
flen laat ontsnappen: de Veren)
schoon Wat de CIA op vele plas
Pen en andere gewelddadighedr
9®en lectuur voor gevoelige zie
b'et zelf rond met plannen om m<
sas in El Savador de moord te wi
fl'ers? Wat hij blijkbaar als een gi
oaschouwde zullen anderen als c
Reagan's boutades doen het c
fl"rote Communicator' begaat e
"enen via dit medium ook de w
Profijtelijke zin te kunnen bespel^
I °°k nog maar 'ns de beelden
oek, vorig jaar, aan Engeland.
eneens op de buis te verkoper
