even.
UITBLAZEN
Sjevarnadze heeft amper
internationale ervaring
Kremlin kiest voor deling van de macht
Amsterdamse Beurs
boekt nieuwe records
DDR zuinig op
relatie met
Bondsrepubliek
Tilburg erk'
VANWEGE
Militaire
luchtvaart
D1BT1M
ACHTERGROND
GORBATSJOV-GROMYKO NIEUW RUSSISCH TANDEM
Ko
poi
bri
nee
WIM KOCK
WOENSDAG 3 JUL11985
KLEINE SPAARDER VINDT WEG NAAR DE BEURS
ABVAKABO WENST
OOK DE kleine jon
gens van de tweede
wereldoorlog wor
den oud. Dat was deze
week weer eens te merken
in het Militair Luchtvaart
Museum te Soesterberg
waar het op ware grootte
gebouwde model van de
Fokker G-l door zijn makers
werd overgedragen aan luite
nant-generaal F.J. de Jong, be
velhebber der luchtstrijdkrach
ten. Vlieger-fabrikant Jack
Thüring begon zijn overdracht
stoespraak met te vertellen wat
hij als 'kleine jongen van 12
jaar' had beleefd op de vroege
morgen van de 10de mei 1940.
Oudere mannen hebben veel
herinneringen. Ik kan het we
ten. Ik ben nog vijf jaar jonger
dan Jack, maar ik heb een tijd
geleden al een heel boek gevuld
met jeugdherinneringen.
Maar wat is oud? Museum
directeur overste J.A. Boon was
op de aardige gedachte geko
men om voor de gelegenheid
een aantal oud-G-1-bemannin
gen - die bestonden uit twee
man: de vlieger en de telegra-
fistktaartschutter - uit te nodi
gen. Eén van de oud-vliegers,
sergeant-majoor Buwalda, is
negentig. Die was dus, toen de
jonge Thüring nog in Meteors
leerde vliegen, al net zo oud als
deze nu is.
Voor de aanwezigheid van
Buwalda was een speciale re
den. Tijdens de meidagen van
1940 hoorde Thüring, die in
Raamsdonksveer woonde, dat
er bij Zevenberschenhoek een
G-l lag. Hij fietste er heen en
vond het vliegtuig. Vijfenveer
tig jaar later zou dit incident
hem inspireren tot de bouw van
het huidige model, „de enige
G-l die er op de wereld be
staat." Thüring herinnerde zich
van de cijferregistratie alleen
nog een 3, maar krijgshistorici
hadden er geen moeite mee te
achterhalen wiens kist het was
geweest: die van Buwalda. De
ze had een noodlanding moeten
maken. Daarna had hij een van
de mitrailleurs uit het vliegtuig
gesloopt om daarmee op de
grond de strijd voort te zetten.
Reclame
De G-l was oorspronkelijk
gebouwd voor het televisiepro
gramma V for Victory dat de
TROS-tv op 5 mei van Zestien
hoven uitzond. Vandaar dat bij
de overdracht ook deze omroep
nadrukkelijk aanwezig was.
Voorzitter Minderop bood de
toehoorders een aardig kijkje in
de omroepkeuken waar het
potje met reclame tegenwoor
dig om de haverklap dreigt over
te koken. De bouwers van het
G-l-model kregen in de tv-uit-
zending niet de eer die hen had
moeten toevallen omdat ze in
'bedrijfsverband' eraan gewerkt
hadden. Wij kijkers mochten
wel gewaar worden dat Thüring
in die uitzending een heleboel
mensen vertegenwoordigde,
maar we mochten (van minister
Brinkman) niet vernemen dat
die mensen vaklui waren van
de schoolmeubelenfabriek Gal-
vanitas in Oosterhout, die vrij
willig en enthousiast honder
den avond- en weekenduren in
het projekt hadden gestoken.
Voorzitter Minderop liet er
in het museum - „nu er geen
camera's bij staan" - geen mis
verstand over bestaan dat de
G-l „op de eerste plaats" een
produkt is van het Galvanitas-
team en daarna pas ook van
Fokkers Bedrijfsschool, Stich
ting Vliegsport Gilze-Rijen,
NOS en TROS zelf. Wel mocht
nog even de schijnwerper op de
prestatie van de NOS-werk-
plaatsen, waar de beide stermo-
lllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli?
toren van de G-l in polyester
zijn gemaakt, naar het voor
beeld van een echte en daarvan
absoluut niet meer te onder
scheiden tenzij je met je knok
kels een roffel over de koelrib-
ben geeft.
Reünie
Gebeurtenissen als die G-l-
overdracht in wat per definitie
een historische omgeving is (F-
16's zijn te duur om recht
streeks te worden aangekocht
door een museum) krijgen ook
steeds meer het karakter van
reünies, mét de bijbehorende
verhalen. Sinds daar anderhalf
jaar geleden mijn eigen boek
over de luchtmacht werd gepre
senteerd heb ik er prins Bern-
hard, Jan Flinterman, generaal
Baas, de amateur-historicus
Korthals Altes en nog een paar
anderen over 'vroeger' horen
uitweiden en nu zat een paar
stoelen van me vandaag H.J.A.
Hofland - die als S. Montag
ook schrijft als een even nostal
gische als norse oudere heer -
instemmend te knikken bij het
ophalen van herinneringen aan
de G-l.
De militaire luchtvaartwe
reld heeft een heel eigen sfeer.
Allicht zult u zeggen, elk we
reldje heeft z'n eigen sfeer. Het
eigenaardige - letterlijk! - van
de luchtmacht is echter dat, on
danks de uniformen en de ran
gen, het militaire eraan lijkt te
ontbreken. De uniformen zijn
sober. Er zit vrijwel niets op of
aan. Jonge korporaals voeren
ongedwongen gesprekjes met
oudere kolonels. Zelfs de hoog
ste generaals van de luchtmacht
zijn vriendelijke, gemoedelijke
heren. Het zouden - naar hun
uiterlijk - ook apothekers, fa
miliedokters of hoteliers kun
nen zijn. Ook hoor ik een Duit
se, Franse of Britse bevelheb
ber, in het openbaar en tegen
over 'buitenstaanders', nog niet
zeggen wat de hoogste baas van
de luchtmacht deze week zijn
toehoorders in het museum ver
telde.
Brokken
Terugblikkend op zijn vlie
gerloopbaan noemde generaal
De Jong zijn tijd bij een Eind-
hovens Thunderstreak-squa-
dron 'de meest enerverende pe
riode'. Hij verspeelde er drie
kisten. Uit twee moest hij zich
per schietstoel redden en een
derde vloog in brand toen hij er
een buiklanding mee maakte.
Een aardig anecdotisch verhaal
waaraan een leek al gauw de
conclusie zou kunnen vastkno
pen dat de luchtmachtleiding in
handen is van een 'brokkenpi
loot'. Juist de vrees voor een
dergelijk oordeel zou menige
hoogwaardigheidsbekleder er
van weerhouden zulke anecdo
tes over zichzelf te vertellen.
Niet generaal De Jong die dus
als geen ander weet dat waar
gehakt wordt spaanders vallen.
Hij versterkte met zijn verhaal
dan ook slechts het beeld dat
de luchtmacht graag van zich
zelf geeft: 'een modern bedrijf,
gerund door vaklui en verder
geen flauwe kul.' En zo schijnt
het, al vóór de oorlog, ook op
Soesterberg te zijn geweest.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55. Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (ti|dens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rdnkrcldtioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738
T5 PAGINA?
Eduard Sjevarnadze, de
nieuwe minister van
Buitenlandse Zaken van
de Sovjet-Unie, heeft
zich in zijn politieke
loopbaan tot dusverre
onderscheiden door met
harde hand op te treden
tegen corrupte functio
narissen en een gewillig
oor te lenen aan de pu
blieke opinie. Daar staat
tegenover dat hij nau
welijks ervaring heeft
op het gebied van de in
ternationale politiek.
De reputatie van Sjevar
nadze bij de bestrijding van
de corruptie verwierf hij als
partijleider in Georgië, een
van de lastigste en meest cor
rupte Sovjet-republieken
waar de bevolking zich sterk
aangetrokken voelt tot de in
het Sovjet-bestel verboden
geneugten van het vrije on
dernemerschap. Toen Sje
varnadze, zelf een Georgiër
met de rang van politiegene-
raal, in 1972 de leiding kreeg
over de Georgische commu
nistische partij werd de re
publiek geteisterd door
schandalen. Er was sprake
van omkoperij, een floreren
de zwarte markt, speculatie,
handel in marihuana en
vriendjespolitiek op alle ni
veaus. Ook waren er sterke
nationale sentimenten.
Sjevarnadze ging de uit
wassen te lijf met een reeks
ontslagen en verhoogde aan
dacht voor de politie en de
partij hiërarchie. Met onge
wone felheid keerde hij zich
tegen het gebruik van verdo
vende middelen, waarbij hij
dit probleem op één lijn stel
de met de andere plaag in de
rest van het land: het alcoho
lisme.
In zijn kruistocht tegen de
corruptie toonde Sjevarnadze
zich bereid te luisteren naar
de opvattingen van de bevol
king. Zo ging het Georgische
partijblad onlangs over tot
de ongebruikelijke stap om
een vragenlijst af te drukken
waarin het publiek werd
verzocht om zijn reactie op
de anti-corruptiemaatrege
len. De vragenlijst leek niet
bedoeld om de bevolking een
stem te geven in de bepaling
van het beleid, maar ze weer
spiegelde dezelfde neiging tot
openheid die ook het leider
schap van Gorbatsjov tot
dusverre heeft gekenmerkt.
Sjevarnadzes politieke
loopbaan is een voortdurend
gevecht geweest tegen de
corruptie. Zijn carrière heeft
zich bovendien geheel afge
speeld in Georgië. Ondanks
verscheidene reizen naar het
buitenland wordt zijn erva
ring in de buitenlandse poli
tiek en diplomatie als be
perkt beschouwd. Hij begint
met een vrijwel schone lei
aan het ministerschap, dat 28
jaar lang in handen is ge
weest van Andrej Gromyko.
Sjevarnadze trad op 20-ja-
rige leeftijd toe tot de com
munistische partij van Geor
gië. Hij steeg snel in aanzien
en was voornamelijk actief
op departementen die te ma
ken hadden met handhaving
van de wet en de orde. In 1965
werd hij in Georgië minister
voor het bewaren van de
openbare orde. Hij beheerde
dat departement, dat later
werd omgedoopt in het mi-
Sjevarnadze krijgt gelukwens van Gorbatsjov. - fotoap
nisterie van Binnenlandse
Zaken, tot 1972 toen hij door
stootte naar de post van par
tijleider. In 1968 kreeg hij de
titel politiegeneraal.
In zijn hoedanigheid als
partijleider trad Sjevarnadze
bekwaam op bij enige natio
nalistische uitbarstingen,
met name in 1978 en 1981 toen
studenten protesteerden te
gen de verdringing van de
Georgische taal door het
Russisch. Op het dunne
koord tussen nationalisme en
trouw aan Moskou wist hij
het Kremlin te overtuigen
van zijn toewijding aan het
principe van de 'Russificatie'
van Georgië, maar op plaat
selijk niveau deed hij een be
roep op traditionele waarden
en gewoonten om bepaalde
binnenlandse doeleinden te
bereiken.
Westerse waarnemers be
schouwen Sjevarnadze als
een een man die nauw ver
bonden is met de politiek van
Gorbatsjov. Een politiek die
strikt communistisch is,
maar een zekere soepelheid
niet uitsluit, ten minste op
het gebied van de economie,
en voorts een grote plaats
toekent aan de bestrijding
van de corruptie en contact
met het publiek.
Als zoon van een leraar
kreeg Sjevarnadze zijn oplei.
ding op een hogere partij,
school, een duidelijk teken
dat zijn familie al beschouwd
werd als een deel van de re
gerende communistische eli
te in Georgië. Hij studeerde
geschiedenis op een leraren
opleiding in Kutaisi. Maar al
gauw verlegde hij zijn aan
dacht naar een carrière in de
partij en hij leidde in 1965 de
jeugdorganisatie van de
Georgische communistische
partij.
In 1978 werd Sjevarnadze
kandidaat-lid van het polit-
buro, het machtigste orgaan
in de Sovjet-Unie, maar hij
bleef in Tiblisi, de Georgi
sche hoofdstad. In april 1985
werd hij - tegen de verwach
ting van deskundigen in -
overgeslagen toen drie nieu
we volle leden werden geko
zen in het politburo. Toch
bleef hij een waarschijnlijke
kandidaat voor het volledige
lidmaatschap wegens zijn
staat van dienst en relatieve
jeugd. Zijn opmars in de Sov
jet-leiding zou te danken
kunnen zijn aan zijn goede
relatie met Nikolai Stsjelo-
kov, de minister van Binnen
landse Zaken.(RTR/UPI/
AFP)
Met de benoeming van
de bijna 76-jarige An
drej Gromyko, de man
die hèt gezicht van het
buitenlandse beleid van
het Kremlin was, tot
president van de Sovjet-
Unie hebben de macht
hebbers in het Kremlin
gekozen voor een deling
van de macht aan de top
van de pyramide, net zo
als het geval was aan
het begin van het Brezj-
nev-tijdperk: Michaïl
Gorbatsjov als secreta
ris-generaal van de
communistische partij
en de oud-minister van
buitenlandse zaken als
protocolair staatshoofd.
Gromyko, econoom van
professie, begon nog tijdens
het bewind van Stalin zijn
carrière bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken. In
1939 kwam hij terecht op de
Amerika-afdeling en vier
jaar later volgde zijn benoe
ming tot ambassadeur in de
Verenigde Staten. Gromyko
was toen pas 30 jaar.
Tijdens de beginjaren van
zijn diplomatieke loopbaan
stond Gromyko bekend om
zijn toewijding en bereidheid
Gorbatsjov feliciteert Gromyko.
alle opdrachten blind uit te
voeren. De vroegere partij
leider Nikita Chroesjtsjov zei
ooit van Gromyko: „Als ik
hem vraag op een blok ijs te
gaan zitten, doet hij dat zon
der tegenspraak".
Na zijn benoeming tot mi
nister van Buitenlandse Za
ken in 1957 heeft Gromyko
zijn positie echter voortdu
rend versterkt. Was hij aan
vankelijk een uitvoerder van
het buitenlandse beleid van
het Kremlin, de afgelopen
vijftien jaar was hij de grote
architect van de buitenland
se politiek.
Zijn autoriteit is onom
streden. Kissinger schrijft in
zijn memoires dat onderhan
delen met Gromyko zonder
kennis van de materie gelijk
staat aan zelfmoord. Ook
binnen de top van de commu
nistische partij is Gromyko
nadrukkelijk aanwezig, zij
het dat hij pas in 1973 tot lid
van het Politburo werd geko
zen.
Tijdens het bewind van
Joeri Andropov werd hij in
1983 tot een van de drie eer-
ste-vice-premiers van de
Sovjet-Unie benoemd.
Hoewel de ex-minister van
Buitenlandse Zaken niet over
een eigen machtsbasis be
schikt, werd hij in het verle
den beschouwd als een van
de 'koningmakers' van het
Kremlin. Toen partijleider
Michaïl Gorbatsjov in maart
tot opvolger van de overleden
Konstantin Tsjernenko werd
benoemd, gebeurde dat op
voordracht van Gromyko.
Gromyko heeft als minis
ter van Buitenlandse Zaken
niet minder dan 14 Ameri
kaanse ambtgenoten „versle
ten". Toen Gromyko zijn me
dewerking verleende bij het
opstellen van het Handvest
van de Verenigde Naties,
werkte president Reagan nog
aan zijn carrière in Holly
wood, zat premier Thatcher
nog in de collegebanken en
had Gorbatsjov net de lagere
school verlaten. De bijnaam
'Mr njet' verwierf Gromyko
aan het begin van zijn loop
baan, toen hij gestationeerd
was bij de Verenigde Naties.
Ten tijde van de koude oorlog
moest hij als Russische ge
zant zo'n 25 maal achtereen
het Russische veto laten ho
ren in de Veiligheidsraad.
De benoeming van Gromy
ko kan volgens Ruslanddes-
kundige Huib Hendrikse
worden beschouwd worden
als een promotie. Hendrikse
is verbonden aan het Neder
lands Instituut voor Interna
tionale Betrekkingen. Hij
wijst erop dat de ambten van
partijleider en president pas
sinds het bewind van Brezj-
nev in een hand werden ge
combineerd.
Volgens Hendrikse is de
benoeming van groot belang
voor de continuïteit in de po
litieke leiding van de Sovjet-
Unie. Het presidentschap, dat
meestal als een protocolaire
functie wordt beschouwd,
krijgt volgens de Rusland-
kundige meer gewicht als
een sterke man zoals Gromy
ko op die post zit.
Voor het buitenlandse be
leid zal het vertrek van Gro
myko als minister van Bui
tenlandse Zaken niet veel
uitmaken, aldus Hendrikse,
vooral omdat de belangrijk
ste beleidsbeslissingen in het
Politburo worden genomen,
waar Andrej Gromyko een
prominente plaats inneemt.
Daarnaast moet niet uit het
oog worden verloren dat de
nieuwe minister van Buiten
landse Zaken, Eduard Sje
varnadze, een beperkte in
ternationale ervaring heeft,
zodat niet mag worden ver
wacht dat deze zijn stempel
op het beleid kan drukken.
Het presidentschap heeft
onder de bepalingen van de
nieuwe grondwet van 1977
meer gewicht gekregen, het
Presidium van de Opperste
Sovjet moet bijvoorbeeld alle
internationale verdragen
goedkeuren, waardoor Gro
myko een belangrijke positie
blijft vervullen. Ook op mili
tair gebied heeft het Presi
dium enkele belangrijke be
voegdheden. Het presidium
bepaalt onder andere de sa
menstelling van de Defensie
raad van de Sovjet-Unie, het
hoogste politiek-militaire or
gaan in het land, en heeft een
beslissende stem bij de be
noeming van de opperbevel
hebber van de Sovjet-strijd
krachten.
Het verdelen van de twee
hoogste posten over Gromy
ko en Gorbatsjov is volgens
de Hendrikse een noodzake
lijk compromis, omdat de po
sitie van de partijleider in
het Politburo nog steeds om
streden is. Maar nu Gromyko
als vertegenwoordiger van
de oude garde en nationale
figuur zijn lot heeft verbon
den aan dat van de partijlei
der, is de machtspositie van
Gorbatsjov duidelijk verbe
terd. Daarbij komt nog dat
Gorbatsjov in Gromyko -
zijn politieke pleegvader -
geen rivaal hoeft te zien en
zich kan wijden aan de uit
voering van beleid.(ANP)
Door Pieter-Jan Dekkers
HET ziet er naar uit dat
de Amsterdamse Effec
tenbeurs dit jaar weer
de nodige records gaat
boeken. Over de eerste
zes maanden van dit
jaar is een omzet bereikt
van 96,4 miljard gulden,
bijna 18 miljard gulden
meer dan in dezelfde pe
riode van vorig jaar.
En het eind is nog lang niet
in zicht, als we tenminste de
financiële voorspellers moe
ten geloven. Zo verwachten
Amerikaanse deskundigen
voor de rest van dit jaar nog
een stijging van de omzet op
de Amsterdamse Beurs van
10 tot 15 procent.
Van de totale omzet van
96,4 miljard gulden namen de
aandelen het eerste halfjaar
53,7 miljard gulden (56 pro
cent) voor rekening. Aan
obligaties is voor 42,7 miljard
gulden omgezet, 44 procent
van het totaal. Vergeleken
met 1984 is het opvallend dat
het aandeel van de obligaties
in de omzet nauwelijks is ge
wijzigd. Vorig jaar groeide
het aandeel van de aandelen
markt in de totale omzet nog
fors.
In buitenlandse aandelen
werd gedurende het eerste
halfjaar iets minder verhan
deld dan in dezelfde periode
van vorig jaar. De Parallel-
markt daarentegen was een
denderend succes: werd in
het eerste halfjaar van 1984
nog voor ruim 300 miljoen
gulden verhandeld, in dezelf
de periode van dit jaar ging
ruim 670 miljoen 'over de ta
fel': een stijging met maar
liefst 116 procent.
Op de primaire markt
heerste ook een grote activi
teit. Er werd voor 1,2 miljard
gulden nieuwe aandelen op
de markt gebracht (emissie).
In heel 1984 was dat nog
'slechts' ruim 600 miljoen
gulden, een verdubbeling
dus. Het nominale bedrag
aan obligatie-emissies beliep
bijna 18,9 miljard gulden, iets
meer dan in dezelfde periode
van vorig jaar.
Vooral de aandelen waren
weer in trek. In januari wer
den dag in dag uit nieuwe re
cords geboekt: de hoogste
dagomzet (1,5 miljard gul
den), de hoogste weekomzet
(5,7 miljard gulden) en de
hoogste maandomzet (19,2
miljard gulden). Deze ont
wikkeling was voor een flink
deel te danken aan een toe
nemende buitenlandse be
langstelling voor Nederland
se aandelen.
In februari was het vooral
de lokale markt die het posi
tieve resultaat van de Beurs
belangrijk beïnvloedde. Eind
febrauri moesten de aande
len over een breed front te
rug vanwege de sterke koers
daling van de dollar. Maar
die nerveuze stemming sloeg
in maart weer om in optimis
me, vooral omdat een stroom
positief bedrijfsnieuws de
handel aantrekkelijk maak
te. Ook hier was het weer de
lokale markt die het paard
trok.
Deze ontwikkeling zette in
het tweede kwartaal door
met nieuwe records op de lo
kale markt. De rest bleef wat
achter vanwege de koers
schommelingen van de dollar
en de angst voor een nieuwe
stijging van de rente. Later
zorgde een geringe verlaging
van de rente in de VS voor
een herstel van het vertrou
wen.
De overheid deed vijf maal
een beroep op de kapitaal
markt. Vier keer werd een
staatslening een groot succes
- waarbij die in maart maar
liefst 5,2 miljard gulden in de
schatkist bracht. Slechts één
keer werd een staatslening
een enorme flop. In totaal
haalde minister Ruding (Fi
nanciën) bijna 16 miljard
gulden binnen om het tekort
op zijn begroting te kunnen
dekken.
De positieve ontwikkeling
op de Amsterdamse Beurs lo
genstraft het pleidooi dat
herhaaldelijk vanuit finan
ciële en bedrijf skringen
wordt gehouden om de aan
koop van aandelen fiscaal
aantrekkelijker te maken.
Hoewel er nog geen exacte
cijfers bekend zijn bestaan er
voldoende aanwijzingen dat
een steeds grotere groep klei
ne spaarders de weg naar de
Beurs weet te vinden.
Dat is dan ook de reden dat
het kabinet tot nu toe de boot
heeft afgehouden: het fiscaal
aantrekkelijk maken van de
aankoop van aandelen ten
behoeve van de kleine spaar
der zit er voorlopig niet in.
Maar ook de wens van het
bedrijfsleven om meer risico
dragend kapitaal aan te
trekken - nodig voor nieuwe
investeringen - speelde bij de
kabinetsbeslissing een be
langrijke rol. Onderzoek
heeft echter uitgewezen dat
er voldoende geld bij de on
dernemingen zit. Wat vorig
jaar door de bedrijven aan
overheidspremies werd ont
vangen werd amper in nieu
we investeringen gestoken.
Het eigen geld werd of naar
Amerika uitgevoerd waar de
hoge rente zorgde voor een
goed rendement of het werd
gebruikt om het eigen ver
mogen van de bedrijven weer
op peil te brengen.
Het feit dat er in het eerste
halfjaar voor 1,2 miljard gul
den nieuwe aandelen op de
markt werd gebracht is een
aanwijzing, dat de bedrijven
ook zonder overheidssteun
nieuw risicodragend kapitaal
kunnen aantrekken. En ook
dat is een positieve ontwik
keling.
De DDR speelt geen gro
te rol in de internationa
le politiek, maar draagt
als één van de twee
Duitse staten wel een
grote verantwoordelijk
heid voor de vrede in
Europa.
Dit zegt de Oostduitse am
bassadeur in Nederland, dr.
Wolfgang Strohmeyer (55),
die naar Oost-Berlijn is ver
trokken om het komende be
zoek van de Nederlandse mi
nister van Buitenlandse Za
ken Van den Broek te bege
leiden.
Het standpunt van de
Oostduitse regering is en
blijft dat nooit meer een oor
log van Duitse bodem mag
uitgaan. De Bondsregering
belijdt deze opvatting ook -
in ieder geval met woorden,
aldus Strohmeyer.
„Slechte Duits-Duitse be
trekkingen hebben een nega
tieve uitwerking op de situa
tie in Europa. En omdat de
DDR aan de scheidslijn van
twee blokken met verschil
lende maatschappelijke sys
temen ligt, waar zich boven
dien de grootste concentratie
van troepen en bewapening
bevindt, is het voor Oost-
Duitsland van het allergroot
ste belang een verstandige en
zakelijke politiek te voeren",
verklaart de ambassadeur.
De verantwoordelijkheid
voor de vrede ligt volgens
Strohmeyer niet alleen bij de
Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie. Ook kleinere lan
den, zoals de DDR en Neder
land, kunnen een positieve
bijdrage leveren, bijvoor
beeld bij het CVSE-overleg
(conferentie over veiligheid
en samenwerking) in Stock
holm, het MBFR-overleg
(wederzijdse troepenvermin
dering) in Wenen en de ont
wapeningsconferentie van de
Verenigde Naties in Genève.
Als opmerkelijk initiatief
wijst de ambassadeur op het
raamwerk voor een verdrag
dat onlangs is gesloten tussen
de Oostduitse communisti
sche partij en de Westduitse
sociaaldemocratische partij
SPD, waarbij beide partijen
zich verplichten van Cen-
traal-Europa (de DDR, de
BRD en Tsjecho-Slowakije)
een gebied vrij van chemi
sche wapens te maken.
„Eenzijdige stappen mogen
van de DDR niet worden ver
wacht, omdat de DDR daar
gezien haar strategische lig
ging en haar lidmaatschap
van het Warschaupact geen
ruimte voor heeft", zo zegt
Strohmeyer.
Strohmeyer verwacht niet
dat tijdens het bezoek van
Van den Broek aan de DDR
grote problemen rijzen. „De
afgelopen jaren zijn de be
trekkingen tussen Nederland
en de DDR volwassen gewor
den de verschillen van me
ning zijn bekend, maar wor
den gerespecteerd."
Op politiek niveau is er
sprake van een gestage ver
betering van de betrekkin
gen. Dat heeft volgens de
Oostduitse diplomaat geleid
tot een grotere belangstelling
in Nederland voor de DDR,
hoewel nog steeds gaten in de
informatie en af en toe desin
formatie zijn te signaleren.
Tot grote tevredenheid van
Strohmeyer is eind vorig jaar
een cultureel akkoord onder
tekend. Nederland is daar
mee het laatste Westeuropese
land, met uitzondering van
de BRD, dat een dergelijk
verdrag met de DDR heeft
gesloten.
De eventuele stationering
van Amerikaanse kruis-
vluchtwapens op Nederland
se bodem vormt ongetwijfeld
een van de onderwerpen van
gesprek tussen Van den
Broek en Fischer. De Oost
duitse ambassadeur wil het
vraagstuk van de kruisra
ketten echter niet in het bila
terale vlak trekken. „Maar
het mag duidelijk zijn dat de
betrekkingen er bij plaatsing
niet beter van worden", aldus
Strohmeyer.
De economische betrek
kingen met Nederland wor
den in de DDR uitstekend ge
noemd en de Nederlander
staat daar bekend als een
keiharde maar zakelijke on
derhandelaar. Het zeer grote
tekort op de handelsbalans
van Nederland met de DDR
(vorig jaar 230 miljoen gul
den, red.) is volgens de Oost
duitse ambassadeur enigzins
vertekend. Het tekort is ge
deeltelijk een gevolg van de
methode die in de Neder
landse statistieken wordt ge
bruikt, waarin een aantal
posten niet wordt meegere
kend. Volgens Oostduitse
statistieken is het tekort van
Nederland aanzienlijk klei
ner. „Bovendien lagen de te
korten op de handelsbalans
tot 1982 aan Oostduitse zij
de", aldus Strohmeyer.
Slechts één jaar, 1982, was
er sprake van een dramati
sche verslechtering van het
volume van de Nederlands-
Oostduitse handel. De totale
uitwisseling van goederen en
diensten daalde in dat jaar
met 45 procent. Deze ver
slechtering was volgens
Strohmeyer het gevolg van
een geslaagde poging van de
Amerikaanse president Ro
nald Reagan om de Oost-
Westhandel aan banden te
leggen. „Na de crisis in Polen
en de betalingsproblemen
van Roemenië werd ook de
kredietwaardigheid van de
DDR in twijfel getrokken."
Hoewel de bilaterale eco
nomische betrekkingen zich
naar wens en volgens plan
ontwikkelen, is het volgens
de ambassadeur uitgesloten
dat het volume van de handel
tussen Nederland en de DDR
zich spectaculair kan uitbrei
den. „Ongeveer 70 procent
van onze handel vindt vol
gens afspraak plaats met de
landen van de Comecon, ter
wijl een groot deel van de
handel met het Westen op de
lange termijn is gepland en
dus al vast ligt", aldus am
bassadeur strohmeyer.
(ANP)
WUtNSDAG 3 JULI 1985
(ipHUKU (ANP) - De ge
meenteraad van Tilburg heeft
heloten gewetensbezwaren
van ambtenaren niet te erken
nen-
Het besluit werd genomen
tijdens een door de PvdA aan
gevraagd interpellatiedebat.
Met de uitkomst van het debat
wordt het ontslag van de reeds
geschorste medewerker van de
Actie
Van een onzer verslaggevers
iUTRECHT - Vijf consumenten-
ganisaties hebben bezwaar teg
stelling van de nieuwe kratten
len Amstel bier.
Zij denken er o.m. aan het publiek
bier te kopen in gele of rode kratte
schadelijke stof cadmium in zit.
Volgens drs. Lucas Reijn-
ders van de Stichting Natuur
en Milieu is over de mogelijke
'acties tegen Heineken nog
geen besluit genomen. Er wor
den ook meer ludieke benade
ringen overwogen.
De vijf organisaties (Ned.
IVereniging van Huisvrouwen,
Consumentenbond, Konsu-
menten Kontakt, Milieudefen
sie en Natuur en Milieu) heb-
iben de afgelopen maanden ge
probeerd Heineken te bewe
gen de order voor de vervan
ging van de huidige kratten te
veranderen. Maar volgens een
iwoorvoerder van de brouwerij
'is daar niet meer aan te tor
nen. Er zouden (nog) geen ge
schikte vervangende kleur
stoffen zijn en de firma hecht
zeer aan de kleur vanwege het
imago van het produkt.
Heineken heeft wel besloten
mee te doen aan een onderzoek
Stortingsrecht
DE betaling (op postkantoren)
'door abonnees van telefoon
kosten inclusief een stortings-
recht van 2 gulden is slecht ge
vallen bij het PvdA-kamerlid
Van der Doef. Hij wil van
staatssecretaris Scherpenhui-
zen (Verkeer) opheldering
lover deze gang van zaken. In
schriftelijke vragen wijst Van
der Doef erop, dat het stor-
Itingsrecht tot voor kort voor
rekening van de telefoon
dienst zelf kwam.
Incest
DE rechtbank in Almelo heeft
een 58-jarige man uit Twente
die de afgelopen twintig jaar
incest heeft gepleegd met zes
van zijn zeven dochters ver
oordeeld tot drie jaar gevan
genisstraf. De eis luidde twee
jaar gevangenisstraf. De man
heeft bij de dochters vier kin
deren verwekt. Er bestaan
vermoedens dat hij met twee
van deze kinderen die inmid
dels zestien en zeventien jaar
zijn ook sexuele omgang heeft
gehad.
Brutale dief
EEN 26-jarige Nijmegenaar
heeft geprobeerd door hem ge
stolen cosmetica en kleding te
verhandelen in het hol van de
'eeuw: het Nijmeegs hoofdbu
reau van politie. Hij bood het
spul, waaraan de prijskaartjes
oog hingen, te koop aan aan
een plaatsgenoot, die in een
hamer van de recherche zat te
wachten. Hij kon in de hal van
het bureau worden aangehou
den.
Ambtenarenstatus
DE PTT-directie en het perso
neel zijn het met elkaar eens
dat de ambtenarenstatus van
het PTT-personeel gehand
haafd moet blijven, hoe ook de
toekomstige rechtsvorm van
de PTT eruit komt te zien. Dat
aeeft de bijzondere commissie
van overleg bij de PTT laten
weten, na afloop van het eer
ste overleg dat zij met de be
drijfsleiding heeft gevoerd
°ver de aanbevelingen van het
maandag verschenen rapport
van de commissie-Steenber
gen.
T't rieten- oor big
Stadspost Eindhoven is be
ltonnen met een tarieven-oor-
°g In de maanden juli en
jtogustus wordt alle drukwerk
aezorgd voor 30 cent. Een
Woordvoerder van de Stads
post heeft dat meegedeeld.
campagn
hadden
begrip zi
ker nadr
king aai
toegezegi
voerder.
DEN Hi
minister
titie) is e
dering
teit.
Bij di
Eerste K
tot wijzi
van stra
bewinds
rugtredf
waarme
riaal ten
Dit o
sel doel
aanvaar
Kamer
wijzigin
om jong
tien j aai