6Ik geef net zo lief les9 j
Over broeden
en broedduur
Maquettebouw voor haanlozen in september
BAANLOZENKRANT DEN DOPPER:
DE STEM
.EGENHEID
'WOENSDAG 12 JUN11985
T22 PAGINA ZEELAND 2
VANZEELAND
J
GELUKKIGE
PAAR
INDERWET
I JUBILERENDE ONDERWIJZERES IN HULST
Hulster koor
oogst succes
in fanjs
ii Ü!ineuzen; Rein van der
Plaatselijk nieuws
Clinge
Axel
Hulst
AXEL/SAS VAN
GENT - Er is, veelal
door gebrek aan vol
doende en juiste in
formatie, een ver
keerd beeld ontstaan
over het werklozen-
project Axel/Sas van
Gent.
Verwijt
Laag pitje
examens
Polygaam
Verenkleed
Verschillend
Parasiet
A12
lom te zoenen
particulieren
ankje, jubileum, receptie,
verloving, overwinning,
tbraham, openbare dank,
for, mag best eens in de
f; pagina familieberichten.
I en duur hoeft het niet te
Ikosten nog geen tientje).
|kolom 1,85. Eén grote
2,35. Voor het plaatsen
eelding met een formaat
lenen wij 13,00 toeslag,
h op aanvraag. Bij niet
Iwordt 3,00 adm.kosten
|orden niet geretourneerd,
af geef uw tekst 2 dagen
pij één van onze kantoren.
Ijven stuurt u eveneens 2
sing naar Postbus 3229,
iriftelijke opgaven worden
^epteerd indien naam en
ook indien Uw betaling
Ij behouden ons het recht
"ter opgaaf van redenen te
peigeren.
Igingsnieuws
kolom op donderdag.
illo allemaal
indaag hun 121/2
■rsfeest veel ge-
vele jaren wen-
wij ze met alle-
Diana en Ton.
'ail-
slo-
met
ke-
der-
ge-
ioch
te
raat
dit
:he-
tand
29
Bij beschikking van de
rechtbank te Middel
burg d.d. 5 juni 1985 is
het faillissement van de
heer A.J.J.M. Landa en
mevrouw M.A. Landa-
de Kort, destijds wo
nende te IJzendijke aan
de Mollekotweg no. 5,
opgeheven wegens de
toestand van de boedel.
Mr. J.J. Brugge,
Nieuwstraat 51,
Postbus 70,
4500 AB Oostburg
wethouders van Hulst; maken gelet
3, eerste lid, van de Wet algemene
lygiëne bekend, dat op 1 en 3 mei
aanvraag is ingekomen voor een
>lge de Hinderwet, resp. van
Juggenhoek 9 te Kieldrecht, tot het
een varkensmesterij met twee stal-
ceel gelegen zuid-westelijk van de
k 1 te Nieuw-Namen;
H. Colijnstraat 178 lil te Amster-
irichten van een shoarmabroodjes-
bffieshop, op het perceel Korte
7 te Hulst,
e bij de aanvragen behorende oe-
iaangegeven.
ns de vergunningen te verlenen on-
ter voorkoming of beperking van
f hinder buiten de inrichting,
ontwerp-beschikking en andere ter
ken liggen met ingang van heden
maand op de gemeentesecretarie,
ie zaken, Grote Markt 21 te Hulst,
Kerkdag van 08.00 tot 12.00 uur en
.00 uur, alsmede op 15, 22, 29 juni
van 09.00 tot 12.00 uur, op nei
sr Rijkspolitie Hulst, Van der Mael-
lulst;
eze bezwarentermijn, tot het einde
aarbinnen beroep kan worden inge-
leschikking op de aanvraag, op
arie, elke werkdag van 08.00
13.00 tot 17.00 uur.
ezwaren kunnen tevens mondeling,
strekkend verzoek tot 6 juli 198b
gemachtigde worden ingebracnu
/ooraf een afspraak te worden g
dan worden gegeven tot een ge-
3 over de aanvraag tussen een ve
van het gemeentebestuur, de aan-
ïen die mondelinge bezwaren wen-
i.
chriftelijke bezwaren kunnen gedu-
d na heden bij het gemeentebestu
;ht.
bezwaarschrift indient kan verz°®.
nlijke gegevens niet bekend te m
inslotte de aandacht op dat dege1?®"
ibben ingebracht op de wijze ais u
i en de belanghebbenden die aam
toe redelijkenwijs niet in staat zijn y
ileiding van de beschikking ber
bij de Kroon.
985
ameester en wethouders voornoemd,
jrgemeester,
A.W. Jacobs
cretaris,
Denderen
Van een onzer verslaggevers
AXEL - Ondanks de onzekerheid over de toekomst
van het werklozenproject Axel/Sas van Gent gaat
in september bij voldoende belangstelling de cursus
maquettebouw van start.
De Lagere Technische School aan de Crijnssen-
straat in Axel heeft toegezegd de cursus, vier uur
per week, in te passen in het lesrooster. De cursus
wordt ook gegeven door een docent van de lts.
Het gaat volgens Ronald Janssens van het baan-
lozenproject in eerste instantie om een proef. „We
willen eerst een stuk of zeven maquettes bouwen die
helemaal af zijn. Met die modellen willen we langs
de scholen gaan om de belangstelling te peilen".
Tot nu toe hebben zo'n 32 scholen belangstelling
getoond voor het initiatief. Deze kan volgens Jans
sens echter pas echt als serieus beschouwd worden
als de scholen een idee hebben van wat de cursisten
in hun mars hebben.
Het ligt in de bedoeling om uiteindelijk een zelf
standig bedrijfje van de grond te krijgen. Het eerste
streven van de werklozen is om in elk geval kosten-
dekken te kunnen werken.
4Raad heeft foutief
beeld van project'
isiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiimiHiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
De jubilerende jufJosefien Hamelink Feesten is een vermoeiende bezigheid
lillllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiI
Van onze correspondente
HULST - Onderwijs volgen
en les geven hebben in het
I schoenmakersgezin Hame-
link in Hengstdijk altijd
ruime belangstelling geno-
I ten. Van de acht kinderen
1 gingen er zeven een oplei-
I ding aan een fröbel- of
kweekschool volgen. Twee
van de meisjes Hamelink
zitten nog steeds in het on-
derwijs en vieren deze
I maand hun 25-jarig jubi-
I leum.
Was dat vorige week juf-
trouw Trees van de kleuters
in Westdorpe, vrijdag is het
de beurt aan Josefien Ha-
I melink. De anderen zijn ge-
s trouwd en gestopt maar val-
len, nu de kinderen groot
zijn, nog regelmatig in.
Josefien was in die kwart
I eeuw ook, op enkele maan-
I den na, steeds aan dezelfde
school verbonden. Tien jaar
lang stond zij in de eerste
Was op de St. Josephschool
5 in Hulst. En in '70 verhuisde
zij van de Markt naar de
nieuwe behuizing buiten de
wallen: De Nobelhorst, waar
zij de derde klas onder haar
hoede nam.
De leerlingen en collega's
zijn al dagen in de weer om
alles te regelen voor de ko
mende feestdag. Deze week
heeft juffrouw Josefien een
extra aantal surveillance
beurten gekregen want haar
nieuwsgierigheid is soms
even groot als haar hulp
vaardigheid. Zij is het die
steeds zorgt voor de kleine
attenties bij verjaardagen,
geboorten en jubilea, naast
de omvangrijke taak van
onderwijzeres van de derde
klas.
„Feesten is toch een ver
moeiende bezigheid", ver
zucht zij. „Eerst dat feest
van onze Trees en nu vrij
dag dit weer. Ik laat alles
maar gewoon over me heen
komen, maar eigenlijk geef
ik net zo lief les". Vele No-
belhorsters denken hier ech
ter anders over. Zij willen de
- FOTO WIM KOOYMAN
bijna steeds vrolijke juf
frouw, die ontzettend graag
tuiniert en ook haar par
tijtje meezingt in het paro
chiekoor te Hengstdijk, nu
eens een dag verwennen.
De feestelijkheden begin
nen 's morgens met een kop
koffie met gebak, waarna
alle klassen een leuk lied,
sketchje of toneelstukje op
voeren. 's Middags verzor
gen leerlingen en collega's
een feestelijke viering van
de mis in de Hulster Basiliek
rondom het thema: 'Jij bent
een deel van de keten'.
Het bestuur en het team
van de Nobelhorst bieden de
jubilerende collega na de be
sloten receptie, annex
broodmaaltijd, een open re
ceptie aan. Van 19.00 tot 20.30
uur kan ieder die ooit nog
eens in de schoolbanken
heeft gezeten bij juffrouw
Josefien gebruik maken van
de gelegenheid om haar te
feliciteren.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiHimiuiiiiiiiHimiiiiiiiHiiHiiiHiiiiiiiiiiiiiHiiimiiiiiiiitiiiiiiiiiiiif
Van onze correspondent
HULST - Het Hulster ge
mengd koor oogstte het afge
lopen weekend veel succes met
een optreden in Parijs. Het
koor trad (met een zeer uitge
balanceerde bezetting) op on
der leiding van Jo Ivens in de
Notre Dame van Parijs.
Zondagmorgen verzorgde
het gezelschap de hoogmis en
kreeg van een oud-leerling
van César Franck een compli
ment. Volgens hem zong het
koor Psalm 150 in de juiste
sfeer volgens de bedoeling van
de componist.
's Middags volgden enkele
duizenden toeristen het gratis
concert. De 83 koorleden wa
ren dik tevreden over de bijval
die zij kregen. De instrumen
tale begeleiding werd ver
zorgd door A. Batselaere, de
vaste organist van de kathe
draal in Parijs.
jg*^0_VOOR ZUIOWEST NEDERLANO
Kantoren
iTerneuzen, Hulst en Goes,
"fessen en telefoonnum-
6rs°P pagina 2.
Openingstijden:
1 ^"12.30/13.30-17.00 uur.
"edactie
neo I sen"? *edltie-chef), Jan Jan-
*n(plv. chef), Emile Calon,
Meertens, Cor de Boer
j„ 7' T°n Koomen (sport).
V Frank Deij. Eugène
Hom, ten' Middelburg:
j. ostma. Goes: Aad van
>traeten.
kr
Wouden.
^ertentie-expl.
j "epecteur Zeeland: C. Me-
p, privé 01150-95839.
Jeugdvissers - De jeugdvissers
van de vissersvereniging De
Clingse Hengelaars hielden op
het viswater De Zestigvoet een
wedstrijd waaraan door 25
jeugdigen werd deelgenomen,
waarvan 21 deelnemers vis
vingen. Verdere uitslag: 1. M.
Peters, Axel (795 gram), 2. A.
de Wolf, Axel (410), 3. D. Goos-
sen, Clinge (355), 4. M. van
Ham, Axel (345), 5. T. Hoef
ijzers, Clinge (300 gram).
Biljart - De ouderen-biljar
ters van Clinge speelden een
vriendschappelijke wedstrijd
op het biljart tegen de ouderen
van De Klinge. De Belgische
bezoekers wisten in een tiental
beurten in totaal 410 carambo
les te maken. De thuisploeg
deed haar uiterste best en
maakte in totaal 615 carambo
les. Er komt een revanchewed
strijd.
Binge - Buurt- en clubhuis-
werk Axel houdt vrijdag 14
juni een grote bingo-avond,
die voor iedereen toegankelijk
is. De avond, die wordt gehou
den in de kelder van de Halle,
begint om 20.00 uur.
Graei - Zondag 16 juni wordt
een gemeenschapsdienst ge
houden in de kapel van de
Blaauwe Hoeve. Het thema is
de groei van het Gods Rijk.
Medewerking verleent het
Combo van Jongeren. Aan
vang 11.15 uur.
Zaalvoetbal - Vrijdag 7 juni is
het derde disco 'the Movies'-
zaalvoetbaltoernooi gespeeld.
Scheidsrechters waren
Eduard Verbraecken en John
Mc. Taggaert. Het wedstrijd
secretariaat werd verzorgd
door Edy Bogaert. Ook Radio
Nightingale was aanwezig.
Eindstand: 1. P.Z.S., Hulst, 2. Necker-
mann, Hulst, Molenkreek, Westdorpe,
Shing Garden, Hulst. Na afloop van dit
sportieve toernooi reikte Movies-secre
taris Patrick Mac Taggaert de prijzen uit
in discotheek the movies. De beker voor
de topscorer ging naar Hans Urgert van
Neckermann. De sportiviteitsprijs ging
naar Electra de Maayer.
Zandput - De jaarlijkse vis
wedstrijd van de stichting de
Zandput werd dit jaar gehou
den op 8 juni. Uitslag: volwas
senen: 1. F. Vlassenrood, kam
pioen met 1 bovenmaatse kar
per, 2. E. Rayings, 3. Ch. van
Remoortere, 4. A. van Opstal,
5. W. v.d. Broeck. Jeugd: 1.
Marco Baart, kampioen met 5
vorens, 2. J. Vermeulen, 3. J.
van Remoortere, 4. P. de Smit,
5. P. Schouw.
Van een onzer verslaggever.
Met name de uitlatin
gen van het Axelse VVD-
raadslid Loes den Doelder
als zou het project pure
bezighouderij zijn, zijn
een eigen leven gaan lei
den en hebben de bespre
kingen over de levensvat
baarheid van bet project
nadelig beïnvloed.
Deze conclusie trekt de re
dactie van de baanlozenkrant
Den Dopper uit de persoonlij
ke gesprekken die ze recente
lijk had met enkele raadsleden
van beide gemeenten. Den
Dopper zocht deze confronta
tie omdat het de redactie nooit
helemaal duidelijk is gewor
den hoe het project bij ver
schillende fracties ligt.
„De standpunten van de
PvdA (voor, red.) en WD (te
gen, red.) zijn bekend. Het
CDA zit altijd op de wip. En
het GPV is een kleine minder
heidsfractie. Die wilden we
ook wel eens horen", zo ver
klaart redactielid en voorma
lig projectleider Ronald Jans
sens de keuze van de Axelse
gesprekspartners. Voor Sas
van Gent wordt G. Weemaes
van Gemeente Belangen Groot
Sas aan de tand gevoeld.
Al gauw werd volgens de
redactie tijdens de gesprekken
duidelijk hoe slecht de fracties
geïnformeerd zijn over het
reilen en zeilen van het pro
ject. „Nadat we wat meer uit
leg hadden gegeven, bleek ook
hier weer een duidelijk tekort
aan informatie bij de raadsle
den", aldus een passage uit het
jongste nummer van Den
Dopper.
„Wij zijn als raadslid nooit
uitgenodigd aanwezig te zijn
bij een vergadering van een
stuurgroep werkloosheid of
begeleidingscommissie", geeft
Weemaes als reden op voor
zijn geringe kennis over het
project.
„Persoonlijk vind ik dat de
schuld van de partijen zelf.
Het verwijt is wel eens dat de
wethouders daar voor moeten
zorgen. Maar raadsleden kun
nen zoveel informatie krijgen
als ze zelf willen. Dan moeten
ze wel zelf het initiatief ne
men", vindt Janssens.
Zoals bekend is het project
tot eind van dit jaar op een
laag pitje gezet omdat er met
name van Axelse zijde kritiek
was over de de hele gang van
zaken. Er zou te weinig be
langstelling zijn. Nadat Axel
aanvankelijk het samenwer
kingsverband met Sas van
Gent wilde verbreken, om op
eigen houtje verder te gaan, is
nu gekozen voor een fase van
bezinning.
De 25.000 gulden die Axel
had uitgetrokken om gedeelte
lijk de aanstelling van een
nieuwe projectleider te bekos
tigen is daarmee ook in de ijs
kast beland. Pas tijdens de be
grotingsvergadering eind dit
jaar wordt de toekomst van
het werklozenproject opnieuw
ter discussie gesteld.
Aan de Middenstandsavoncketaoel voor
Hulst en omstreken zijn de volgende cur
sisten geslaagd voor ée ondernemersop
leiding ijzerwarenassertiment: C. van
Alten, A. Cortvriendt en H. Oggel uit
Axel; A. Maes, C. Mankanovic-Vers tra e-
ten en T. van Meele uit Hulst; M. van Bo
gaert uit Koewacht, P. Haulez uit Sint
Jansteen, M. van Huisstede uit Hein-
kenszand, A van Poucke, L. Wijland en
P. Wijland uit Sas van Gent, W. van de
Veeken uit Clinge en P. van de Velde uit
Zuidzande.
De pauwhaan: wel de lusten, niet de lasten.
Al de jonge vogels die we nu
overal zien, zowel in de tuin
als buiten in het veld, heb
ben niet dezelfde voorge
schiedenis achter de rug. Ze
zijn wel allemaal uit 'n ei
gekropen. Eieren met 'n
kalkschaal. Het op de dooier
aanwezige klompje cellen
(de hanetree) is zich door de
lichaamswarmte van een of
beide ouderdieren verder
gaan ontwikkelen en na 'n
bepaalde periode werd het
jong geboren. Dat hebben al
onze jonge vogels wel ge
meen: ze zijn uitgebroed
door de oudervogel(s).
- FOTO ERIK OSSEWAAROE
In Australië komen enkele
primitieve hoenderachtige
soorten voor die gebruiken
daarvoor de warmte die ont
staat in 'n hoop rottende
bladeren, in vulkanische as
of warm zand. Zo'n hoop
krabben ze zelf bij elkaar,
jaren achtereen door meer
dere vogels gebruikt, en ze
controleren zelf de tempera
tuur. Met 'n gevoelige vlek
aan de binnenzijde van de
vleugel. Afhankelijk of de
temperatuur te hoog of te
laag dreigt te worden, wor
den er bladeren bij- of weg-
gekrabd. Het doet erg rep
tielachtig aan, want schild
padden, krokodillen en ver
wanten doen ook zo, vooral
in warm zand en met dit
verschil dat ze er meestal
niet meer naar omkijken.
Op zich niet vreemd dat rep
tielachtige gedag van die vo
gels want we nemen aan dat
zowel zoogdieren als vogels
de reptielen als voorouders
hebben gehad.
Het leggen van eieren is 'n
zaak die uitsluitend het
vrouwtje aangaat, het broe
den soms ook. De pauw, hier
vertegenwoordigend de gro
te groep van de hoenderach-
tigen, is zo'n soort waar de
hen alleen het werk op
knapt. Dat geldt voor pau
wen, fazanten, hoenders, pa
relhoenders, kalkoenen en
nog meer verwanten al zijn
er binnen zulke grote groe
pen uitzonderingen. Onze
patrijs is zo'n uitzondering.
Veelal trekt de man zich van
het legsel en naderhand van
de kloek met kuikens weinig
aan. Niet bij de patrijs. Het
mannetje mag dan welis
waar niet broeden, hij blijft
in de buurt en helpt nader
hand met de verzorging van
de jongen. De klucht blijft
bijeen tot het vroege voor
jaar van het volgende jaar.
Daarom leven ze in paren
of: doordat ze in paren leven
kan dat.
Canadese ganzen vormen vaak een gezinnetje.
De meeste hoenderachti-
gen zijn polygaam: een man
met meerdere vrouwen te
gelijk. Ook bij eendachtigen
kun je zeggen dat het ver
zorgen van de jongen 't werk
van de vrouwtjes is. Ganzen
daarentegen, hun naaste
verwanten, leven in paren
en verzorgen samen de jon
gen. Dat duurt nagenoeg tot
het volgende broedseizoen
en meestal blijven de part
ners dan ook bij elkaar. Bij
de ganzen die bij ons over
winteren, zien we de gezins
samenstelling nog: twee
ouderdieren (als 't goed is)
en enkele jongen. Berg
eenden en enkele andere
soorten, wat wil je bij 'n fa
milie met wereldwijd 145
soorten, zitten daar tussen
in: man en vrouw zorgen sa
men voor de jongen (gan
sachtig), maar anderzijds
hebben ze ook nog eendach
tige kenmerken: man en
vrouw zijn verschillend zij
het niet zo opvallend als bij
bijvoorbeeld de wilde eend.
Bij de soorten waar beide
sexen broeden: futen, ooie
vaars, de valken, de plevie
ren, de meeuwen, duiven,
lijsters, mezen, noem maar
op, neemt meestal toch 't
vrouwtje het grootste deel
voor haar rekening. Zijn er
nu ook waar het andersom
is? Zeker! Bij de struisvo
gelachtige rhea broedt 't
mannelje en ook bij de cas-
uarissen en de emu's en en
kele min of meer verwante
families als de kiwi's en de
tinamoes, allemaal niet-
Europese soorten overigens.
Bij de in Noord-Europa (een
enkele keer tot in ons land)
broedende morinelplevieren
broedt alleen het mannetje.
Zo ook bij de franjepoten.
Het vrouwtje heeft bij die
laatste soorten dan ook het
mooiste verenkleed, 't brui
loftskleed, en niet zoals ge
bruikelijk bij nagenoeg alle
andere soorten, voor zover
de sexen niet gelijk zijn, het
mannetje. Ook bij de Zuid-
Europese vechtkwartels
broeden de mannetjes. Bij
deze soorten trekken ze ge-
woonlij k ook met de kuikens
op.
De broedduur is bij vogels
zeer verschillend. De kortste
tijd noteren veel kleine vo
gels als mezen, vinken, klei
ne zangers, rietvogeltjes et
cetera: zo'n elf tot dertien
dagen. Als de vogelsoort
groter wordt, neemt de
broedduur toe. Zo bijvoor
beeld de tortelduif 14 dagen,
de houitduif 16. Onze huis
duiven liggen tussen 16 en 18
dagen, hoenders op drie we
ken, eenden rond de 25 da
gen maar de Kaapse Kees
(de muskuseend) bijna zes
weken (40 dagen). Roofvo
gels zitten al gauw vier tot
vijf weken op 't nest. De
langste broedduur komt de
reuzenalbatros toe: 75 tot 82
dagen en om dan de kortste
er maar gelijk bij te noe
men: de appel vink (ook in
ons land voorkomend): 9 a 10
dagen volgens Guinness
Book of World Records.
De broedduur hangt er
meestal mee samen of we te
maken hebben met nestblij
vers (kaal, hulpeloos) of
nestvlieders (donsbedekking
en direct tot lopen in staat).
Bij de laatste is de broed
duur gewoonlijk langer.
Hoenderachtigen zijn nest
vlieders en ook eenden,
meeuwachtigen en soorten
als kievit, grutto, wulp,
scholekster en vele andere.
Het kortste broedt in wezen
de koekoek namelijk hele
maal niet. Die soort, bij ons
de enige, is broedparasiet.
Zij dropt haar eieren in 'n
nest van 'n ander soort en de
aldus gedwongen pleegou
ders broeden het ei uit en
brengen het jong groot.
Overigens nadat de gast
de eigen jongen of eieren uit
het nest gekieperd heeft. El
ders in de wereld kennen we
meer broedparasieten zoals
onze koekoek. Met dit ver
schil evenwel dat lang niet
altijd de rechthebbenden uit
het nest worden gewerkt.
Het ondergeschoven jong
groeit dan gewoon op tussen
de rest. Enkele soorten zijn
de als kooi- en volièrevogels
bekende paradijs-, domini-
kaner- en koningswidah.
Ook wel weduwe genoemd,
zelfs de mannetjes.
