Binnenvaart
opnieuw in aktie
'Op straat zijn wij de baas'
DE STRIJKSTOK
Profiel van een Engelse voetbalsupporter
yiyi
OpNIEUW dreigen er akties in de
binnenvaart. Dit keer geen
blokkades, maar een collectieve
'ziekmelding' van twee weken. Varen
voor verladers die je alleen maar als
goedkope 'reserve' beschouwen is
ook om ziek van te worden. Een
nieuwe uitbarsting van het
Nederlandse schippersvolk in de al
jarendurende strijd om
bestaanszekerheid. Wat zijn dit keer
de kansen van onze varende
middenstanders?
Beurtregeling
Grimmig
Sojabonen
Fatsoenlijk
lank in Breda 140
len minderjarige. Op
er toezicht in het
Hijke maatregel een
begeleiding van een
en tot
er wordt inbreuk
am hun eigen kinderen
staat toch achter een
Jer de deur", zegt een
dat het opvoeden
Imheid voor is vereist.
waar ze zich achter kun-
llen. Aan de andere kant
[wel de gezinsvoogd in als
t. Dan zijn ze blij dat hij er
en gezin hebben dat zit te
br iemand ingrijpt", vertelt
elf ook jaren gezinsvoogd is
zijn ook gezinnen waar je
omt. Dat loopt nogal via
meestal zijn ze blij dat je
noet je zien het vertrouwen
moet kunnen praten over
li. Een van de weinige mid-
[cliënt is om over de proble-
nen. Soms merk je dat er bij-
de moeder iets fout heeft
tar jeugd en dat ze daarom
phieten met haar eigen kin
door de complexiteit van
maar ook door de late be-
de (gedwongen) hulpverle-
Jrbetering slechts met zeer
bs worden bereikt. Het ma-
afspraak tussen ouders en
Ivoorbeeld over de etenstijd,
ele vooruitgang zijn. Het na-
lie afspraken is vers twee.
gezin Van Gils zijn derge-
ïn gemaakt. „Tien huishou-
fcn", zegt Jenny, „over mee-
enstijd enzo." Richard: „De
Twee weken ging het
„Als ze in dat internaat te
rijn 's avonds, komen ze de
j de deur niet meer uit. Hier
lirlijk zo weer verdwenen. En
T|s ik ze binnen wil houden
1 de hele dag ook binnen zit-
loezichtstelling, die in het ge-
Ke jaar duurt, is geen slechte
nndt de familie. „Als hij niet
fr kwam", vertelt Frans, wij-
rinsvoogd Piet, „dan zat ik
Richard: „Maar ik ook niet.
zaak al dikwijls gered." Ri-
if en toe nog eens naar Piet
uit de klauw loopt. „Dan bel
r: 't is weer bal." Richard zit
peer op school en wil later
bouw. De jongste, die tame-
im is geweest tijdens het ge
len paar maanden van school
at hij het ook weer wil gaan
in het gezin kan de gezins-
Idelend of sussend optreden,
r zo hoog oploopt praat ik
ia", zegt Sennema, „om ze
t elkaar te brengen. Als het
t gaat kaffer ik ze ook wel-
Tans: „Dat is ook weieens
Misschien zou het anders
de hand lopen. Nu word je
emd."
kinderrechters in het arron-
reda hebben in het jaarver-
rechtbank uitgesproken zo-
jk betrokken te willen blijven
jering van de ondertoezicht-
t gezin Van Gils heeft enkele
de kinderrechter gesproken.
ei tegen mij dat ik maai
tjes moest gaan helpen met
Toen heb tk gevraagd of-ie
deer voelde. Daar kon hij wel
Richard zelf vindt verlen-
jn ondertoezichtstelling over-
kan het zelf wel regelen. Dat
gezegd tegen de rechter maai
toch niet." Jenny: „Ik zie het
rt bescherming, voor jou. De
er geeft je best veel kansen,
fde geld was je naar een tucht-
rurd."
1 positief afsluiten, zowel voor de
- foto archief de stem
'De schipper vaart
zich het lazerus'
NOG niet zo lang geleden boekte een Terneuzense schipper een
reisje voor Duitsland. Op de beurs in Rotterdam nam hij voor zes
duizend gulden een vracht tapioca voor Braunschweig aan De
man komt in Duitsland voor de kade en daar staat een zeer boze af
nemer. „Dat machen we niet meer schipper. Volgende keer gaat het
met de Zug...vijftienduizend mark voor een reis uit Rotterdam?".
De schipper, zeer verbaasd, duikt in zijn stuurhut. Terug aan dek
houdt hij de Duitser z'n 'charter', de vrachtbrief onder de neus.
Zesduizend gulden staat er op, plus provisie voor de vrachtmake
laar, door de schipper te betalen. Het verschil tussen Braunschweig
en Rotterdam is negenduizend gulden! Een aardig bedrag voor de
strijkstok. „Het is dagelijkse praktijk meneer", verzekert de betrok
ken schipper, die onder geen beding zijn naam wil noemen. Terug
in Rotterdam schold de verlader hem de huid vol. Hij had nooit z'n
vrachtbrief mogen laten zien en hij hoefde niet meer terug te ko
men.
2 3
13 14 15 26 1Z
27 BS 29 ia 31
3 4 6 6
Ut II U B W
17 18 1» 20 21.
24 2s 26 27 2»
water niet toegestaan kan worden dat hij
z'n eigen prijs betaald. Volgens veel
schippers is dat echter juist de vrijheid
van de ondernemer. Commentaar van
Nico Deen over de ommezwaai bij het
ministerie: „Advokaten van Smit-Kroes
dokterden destijds uit, dat het wel kon,
andere advokaten zeggen nu dat het niet
kan. Zo werkt dat".
Hij vervolgt: „Weet je wat er natuur
lijk achter zit: de belangen van de verla
ders. Die willen dat er van die toezeggin
gen geen donder terecht komt, want het
is hun belang om de schippers onderling
te verdelen. Niks vervoerszekerheid of
quotum-afspraken. We moeten gewoon
op afroep voor ze klaar liggen als ze ons
nodig hebben en dan graag nog voor een
fooi".
Verladers kunnen steevast rekenen op
die categorie schippers die de laatste ja
ren in meuwe schepen geïnvesteerd heb
ben. Zij verhuren zich op contractbasis
aan reders om tegen een tarief, waarvoor
de reder hetzelf niet eens kan doen, te
gaan varen. De particulier kan onder de
prijs werken omdat hij geen CAO kent
en bereid is als het moet 24 uur achter el
kaar te werken. De druk van de lasten
zoals zijn hypotheek dwingen hem maar
tot eén ding: Keihard varen.
Deen: „Ze hebben zich laten verleiden
door de banken. Zo'n contract biedt een
beetje bestaanszekerheid, een vast inko
men. De bank kan betaald worden. Men
sen die een beetje uit het diepste dal om
hoog komen, stoppen daar onmiddelijk
mee, omdat het geen doen is. Het is ge
woon uitbuiterij. Als schipper vaar je je
dood als je er zo voor staat".
Na tien jaar vrijwilige toerbeurt
Noord-Zuid staan er bij het kantoor van
de organisatie in Rotterdam achtduizend
Het actiecomité Noord-Zuid, met geheel
rechts Nico Deen. - foto foton den haan
schippers ingeschreven. Niet alleen Ne
derlanders, maar ook Fransen en Belgen.
Toch lijkt het erop, dat het initiatief van
de Terneuzense schippers nu gedoemd is.
Verladers van kolen, oud ijzer en erts
trokken zich steeds minder van het bord
aan in de wetenschap dat die particuliere
schippers op afroep toch wel beschikbaar
was. „Dat moet nu klaar zijn", vindt
Deen.
Het bestuur van Noord-Zuid is deze
week opgestapt. Daarvoor in de plaats is
een actiecomité aangetreden. Ook op de
schippersbeurzen in den lande zijn comi
tés m oprichting. Opnieuw blokkades?
Deen denkt er nog niet aan, al weet hij
dat er een categorie schippers is, die har
de acties niet schuwt. „Nee", zegt hij
we nemen een termijn van drie maanden.
Het Noord-Zuidsysteem blijft functione
ren, maar alle overleg is opgeschort. Ver
der is veel afhankelijk van de plaatselijke
comités, want we proberen zoveel moge
lijk als collectief van schippers op te tre
den. Best mogelijk dat er op korte ter
mijn een dag komt dat we zeggen: Nou is
het genoeg. We nemen geen vracht meer
aan. Tot nu toe hebben we alleen maar
kopjes zitten geven. De verladers hebben
daar gebruik van gemaakt. We zullen
zien wat er nu gaat gebeuren. Het woord
is aan de schipper".
'Het komt erop neer dat je indruk maakt op je maats. Ik weet dat het dom is'.
- foto archief de stem
enkele glazen met mijn maats. Tegen
halfdrie stap je op naar het terrein."
„Vroeger installeerden wij ons op de
tribune bij de tegenpartij, maar dat is te
genwoordig niet meer zo in de mode.
Mensen die hun verstand gebruiken, ple
gen geen geweld op tribunes. Daar zit je
immers in een val en kunnen ze je pak
ken. Tegenwoordig is het op straat te
doen. Wij verlaten het stadion en maken
ons los van de menigte. Wij zijn dan met
50 of 100 man. Er is altijd wel iemand
die moeilijkheden zoekt. Wij keren terug
naar het station, niet zoals de politie het
wil, maar op onze manier. Op straat zijn
wij de baas.
Met een troep van 100 hebben wij ge
vochten tegen tweemaal zoveel volk. Ik
kreeg nooit echt klappen. Van de ande
ren weet ik het niet. Je blijft niet hangen
om rond te kijken. Er zoveel lui aanwezig
en zoveel kerels liggen op de grond. Het
enige wat je doet is vechten.
Ik haat de teams niet permanent. Ik
haat ze alleen op de dag zelf. Hun troep
verlangt net zoals jij naar een goeie
knokpartij. Ik heb nog nooit iemand ge
slagen die er niet om vroeg. Ik zal niet
zeggen dat ik een fantastische vechter
ben, maar je doet precies wat je lichaam
van je wenst.
Overal waar Chelsea komt wordt te
genwoordig herrie verwacht. De reputa
tie van onze supporters is zo, dat andere
kerels nog beter, dat wil zeggen, nog har
der willen zijn. 't Is voor iedereen een
uitdaging.
Het geeft je een gevoel van grote vol
doening wanneer ze je niet hebben kun
nen pakken. Ik ben in eindeloze gevech
ten gewikkeld geweest. Het komt in grote
mate hierop neer, dat je indruk maakt op
je maats. Ik weet dat het dom is. Dron
kenschap veroorzaakt 90 procent van het
oproer.
Soms verdedig je gewoon jezelf of je
vrienden. Waar je ook gaat, er is altijd
wel iemand die je een lel wil geven.
't Is een fijn dagje uit. Je drinkt een
glas, je gaat naar de match en we blijven
meestal laat in de stad om nog meer te
drinken. Vechten? Dat hoort erbij. Je
verdwijnt vooraleer ze je kunnen pakken.
Ik geloof niet, dat er een drijfveer is.
Het gebeurt overal ten lande. Als er geen
voetbalgeweld was, zou er ook geen
straatgeweld zijn".
Kan het hem dan niet schelen dat dit
slecht is voor het voetbal in 't algemeen
en voor de reputatie van Chelsea, het
team waarvan de naam getatoeëerd is op
zijn rechterbovenarm? Geeft hij eigenlijk
wel iets om het voetbal of om die club?
„Soms zou ik liever in de kroeg blij
ven. Soms drink ik liever een lekker
aasje dan naar een voetbalwedstrijd, te
ijken," zegt John.
Elke maandagmorgen staat hij om 5
uur op en doet hij weer rustig zijn ronde
als postbode in Noord-Londen. En Chel
sea zit nu in de Eerste Divisie.
(Copyright The Guardian)
Ko Bootsgezel uit Terneuzen: „In Rot
terdam vliegt de vracht langs alle kanten
om het bord, maar niet langs de goeie
kant". - foto archief de stem
Door Paul de Schipper
„DE reders hadden duwbakken te
veel. Die verkochten ze aan de par
ticuliere schippers. Nee, ze gingen
niet naar de smeltkroes. Ze ver
kochten ons het probleem; de over
capaciteit. Hebben ze nu laadruimte
nodig dan laten ze de kleine schip
per varen. Die gebruiken ze als re
serve en tegen lage tarieven. De
schipper moet keihard heen en weer
varen voor een paar centen. Hij
vaart zich het lazerus en de rederij
en verdienen de centen".
Schipper Nico Deen spreekt nog snel
ler dan zijn zwoegende collega's kunnen
varen. Deen is woordvoerder van het ac
tiecomité Noord-Zuid in Rotterdam. Hij
vertegenwoordigt de groep particuliere
schippers die deze week de verladers
heeft laten weten dat het afgelopen moet
zijn met het verder uithollen van de be
staande tarieven.
De binnenvaart kent voor het vervoer
in Nederland het wettelijke systeem van
de Evenredige Vrachtverdeling, daterend
uit 1933. Fabrikanten kunnen lading
aanbieden doen via een bord op de
schippersbeurzen. Via een beurtregeling
kan iedere schipper een deel van het aan
bod vervoeren en zodoende een boter
ham verdienen.
De route van het Noord-Zuid vervoer,
naar België en Frankrijk, kent een eigen
niet gelegaliseerd vrachtverdeelsysteem,
opgezet door de schippers zelf, in hun
verlangen hun vervoersmarkt van een
bodemprijs te voorzien.
De vrijwillige Toerbeurtregeling
Noord-Zuid ontstond in 1975 in Terneu
zen. De verladers bekeken het fenomeen
aanvankelijk argwanend, maar gedwon
gen door een redelijk solidair schippers-
front brachten ze steeds meer vracht 'op
het bord'. Degenen die buiten het bord
om, dus onder de prijs werkten konden
op een boycot van de schippers rekenen.
Zo veroverde de inmiddels tot een ver
eniging omgebouwde organisatie Noord-
Zuid ongeveer een kwart van de ver
voersmarkt. De rest van de vracht bleef
bij de grote rederijen.
In de jaren die volgden probeerden de
particuliere schippers hun initiatief een
wettelijk kader te geven. Eindeloze over
legprocedures leidden tot niets en zo
kwamen de schippers op 2 januari 1979
opnieuw in aktie. Een week gingen ze in
staking. Op 9 januari deed minister Smit-
Kroes van Verkeer en Waterstaat ver
gaande toezeggingen, vastgelegd in een
protocol. Er zou een wettelijke aankondi
ging voor het Noord-Zuid vervoer komen
en er kwam een nieuwe commissie waar
in verladers en schippers gelijkelijk wa
ren vertegenwoordigd. De schippers gin
gen weer varen. Maar het bleef bij mooie
woorden uit Den Haag.
De verladers behielden de ruimte om
buiten het bord om te bevrachten. Op 12
augustus 1981 blokkeerden de schippers
met al wat ze bezaten, hun schip, de Ne
derlandse vaarwegen. Het werd een
grimmige aktie, mede door de vastbera
den houding van Den Haag om niet toe
te geven. In Terneuzen kwamen er ME-
ers aan te pas. De marine mobiliseerde
schepen en aktievoerende binnenschip
pers ramden enkele rijksvaartuigen. De
blokkade üep op niets uit, ook al omdat
werkwillige schippers de aktie dreigden
te ondergraven. Nu vier jaar later lijkt de
druk weer tot kookpunt gestegen. Dit-
maal concentreren de problemen zich in
het gebied van de Nieuwe Waterweg. „In
Terneuzen gaat het nog redelijk netjes,
maar daar in Rotterdam vliegt de vracht
langs alle kanten om het bord, maar niet
langs de goeie kant", aldus Ko Bootsge
zel, voormalig bestuurslid van Noord-
Zuid in Terneuzen.
„Ja", zegt Nico Deen „de maat is vol.
Aanleiding is het gerommel met een la
ding sojabonen van Eurobuik uit Rotter
dam. Die zaten steeds te zeuren tegen
ons: Je tarief is te hoog. We zijn schappe
lijk geweest. Ze hebben twintig procent
korting gekregen. Ze zegden ons een la
ding 250.000 ton toe en dat is natuurlijk
leuk. Alleen we hebben in het verleden
ons leergeld betaald, dus we vroegen wel
garanties. Het is al meer gebeurd dat we
miljoenen tonnen werden beloofd en dat
ze een lager tarief kregen. Na twee reisje
op de beurs zeiden ze 'Ajuus, leuk dat
jullie het deden'. Dus ja, we vragen ga
ranties. Nou die geven ze niet. Hadden
we alles gekregen wat we beloofd zijn in
het verleden, dan waren we allemaal rijke
schippers geweest".
Begin juni 1985 dreigt een nieuwe cri
sis in de binnenvaart omdat staatssecre
taris Scherpenhuizen van Verkeer en
Waterstaat onlangs aankondigde dat er
van een wettelijke regeling Noord-Zuid-
vervoer geen sprake kan zijn. Hij staat
op het standpunt dat de vervoerder te
Zij zijn veteranen van honderden
straatgevechten, met een lijst van ont
moetingen die even lang en enerverend is
als de wedstrijdenlijst van de Chelsea
Football Club, het team waarvan Fore
man en zijn maats fanatieke supporters
zijn.
't Was in Portsmouth dat de thuisfans
na een vriendschappelijke wedstrijd vóór
't begin van het seizoen moeilijkheden
zochten. Samen met anderen was John
hen ter wille, 't Was in Burnley dat hij
een baksteen op zijn kop kreeg. En in
Preston kwam een van zijn maats om het
leven door in volle vlucht over een
muurtje te wippen dat - jammer voor
hem - een diepe afgrond met daarin een
spoorweg verborg.
Deze postbode uit een Londense rand
stad bestelt harde vuistslagen en fikse
trappen met elegante schoenen. Een
voetbalsupporter, gespecialiseerd in
straatgevechten, die er altijd keurig wil
uitzien en buiten het bereik van de sterke
arm wenst te blijven, moet netjes voor de
dag komen. In deze gewelddadige en
dreigende onderwereld, die zo langza
merhand onlosmakelijk is verbonden
met de erkende voetbalsport, heeft het
uiterlijk enorm veel belang.
Stelregel numero 1 is dat onruststokers
die het echt menen alles in het werk stel
len om er niet als voetbalvandalen uit te
zien. Zij hebben een hekel aan de her-
kenningskleuren van hun club. Voor
'skinheads' (jongens met kaal geschoren
schedels) met zware laarzen koesteren zij
niets dan minachting. Uit dergelijk
schoeisel worden immers bij aankomst
op het stadion al direct de veters verwij
derd. Doen zich incidenten voor, dan
vormen skinheads uiteraard een vanzelf
sprekend en opvallend doelwit van het
politionele optreden.
John Foreman ('t is niet zijn echte
naam) is 22. Met zijn ouders bewoont hij
een huisje dat aan één kant vrijstaat in
een fatsoenlijke buurt van Noord-Lon
den. Zijn vader en moeder weten nog
steeds niet wat hij 's zaterdags uitspookt.
Zij kennen ook niet de ware aard van de
veroordeling, die hij uiteindelijk toch op
liep na het voetbalgeweld van afgelopen
jaar in Brighton. Foreman vindt het
eigenlijk grappig dat de politie hem maar
arresteerde omdat hij flink teut op het
voetbalveld was gelopen. Voor vergrijpen
van veel ernstiger aard hadden ze hem ja
renlang nooit gepakt.
Zijn 'tribunetroep' houdt er een ritus
en een soort code op na. Ieder 'fijn dagje
uit' is geborduurd op hetzelfde stramien;
het geweld wordt altijd op gang gebracht
door een mengsel van pilsjes en cider.
Vuistgevechten zijn oke; vechten met
messen is taboe. „Zij tellen niet mee,"
zegt hij. „Voor een uitwedstrijd neem ik
meestal een vroege trein of ga ik per bus.
Ik stap ergens buiten de stad uit en drink
John Foreman is postbode en heeft
°p het eerste gezicht niet veel om
over naar huis te schrijven. Hij is
win en tenger van gestalte, met
verzorgd blond haar en een donzig
snorretje. Hij ziet er zachtmoedig uit
maar elke zaterdagmiddag is hij in
een of andere voetbalstad een hele
Jan. Want dan vecht hij.
Door Andrew Moncur
ELKE voetbalzaterdag bereikt John
Foreman het punt waarop hij - ten
minste in de ogen van zijn vrienden
- keihard is en snel en buitenge
woon slim.
John is hard genoeg om in de kortst
mogelijke tijd maximum schade toe te
brengen aan elke supporter van de con
currentie die hem in de weg staat. Hij is
slim genoeg om nog nooit gepakt te zijn
eweest. En op een zaterdagmiddag is
et enige team dat voor hem echt belang
heeft de kudde vrienden met wie hij
rondloopt.
