Stakingen veroorzaakten doorbraak
Nederland goed
op dreef met
biotechnologie
Macrae: ruim baan
voor de ellebogen
Sinowatz in
schaduw
van Kreisky\
9,
EVEN'.
STAAT DER NEDERLANDEN
■714% LENING 1985"
Broedplaa
EEN GESPREK MET
OOSTENRIJKS KANSELIER
DE STEM
VRIJDAG 31 ME11985
ACHTERGROND
PAGINA! VRIJDAG 31 MÉ
JAN SCHULLER, NIEUWE VOORZITTER BOUW- EN HOUTBOND FNV
JMi
BRITSE ECONOOM PREDIKT
'MARKT-EVANGELIE'
M-rsr
.-sa-**
Realiteit
Krachtcentrale
den haag -
Bush eind jui
naar Nederk
T5
Door Lidy Nicolasen
„De doorbraak is veroorzaakt door de stakingen.
Dat staat voor mij als een paal boven water. Ieder
een die dat wil bagatalisseren moet dat zelf weten,
maar ik geloof er heilig in. Wij zijn de eerste grote
bond binnen de FNV die de 38-urige werkweek
heeft; doorbroken, We hebben er onze nek ver voor
móëtën üifstfeken,,,ntaar het is van groot gewicht."
Dé kersverse voorzitter
Jart Schriller van de Bouw
en Houtbond FNV geeft grif
toe dat een 36-urige werk
week nog in het verschiet
ligt, dat de werkgevers ten
minste acht maanden respijt
hebben gekregen en dat wat
het Pinksterakkoord heet
niet meer dan een compromis
is.
Maar wat hem betreft ligt
de doorbraak er met de
komst van de 37-urige werk
week per 1 januari 1987. Wat
hem hem betreft stevent de
bouw rechtstreeks af op ne
gen dagen werk in veertien
dagen, en uiteindelijk op een
vierdaagse werkweek. Ook al
zitten de jaarlijks 18 rooster-
vrije dagen nu nog verspreid
over het hele jaar en meer in
de winter- dan in de zomer
maanden.
En hoezeer ook is afge
sproken dat uiterlijk per 31
oktober 1986 afspraken ge
maakt moeten zijn over de
vorm van de arbeidstijdver
korting, Schuller en de zijnen
geloven alleen in de rooster-
vrije dag als middel om werk
te scheppen of werk in deze
steeds verder afkalvende be
drijfstak te behouden.
„We wisten dat we niet
voor de volle honderd pro
cent alles zouden binnenha
len. Maar de grote winst van
deze cao en van het hele ge
beuren er omheen is, dat de
werknemers in actie zijn ge
komen voor arbeidstijdver
korting. Ondanks alle verha
len is er sprake van solidari
teit."
Het Pinksterakkoord, de
eerste stakingen weer sinds
1977, schrijven nu al geschie
denis. „Zo'n staking plaatst je
ook als bond weer in de lift.
Stellig heeft een rol gespeeld
dat de mensen jarenlang
stelselmatig met hun lonen
verlaagd zagen, met de ver
slechtering van het werk en
van het arbeidsklimaat. De
afgelopen drie weken lieten
zien dat de pijn, de frustra
ties, heel diep zaten."
Hij werpt de gedachte ver
re van zich dat een akkoord
ook een maand geleden bin
nengehaald had kunnen
Worden, zonder de stakingen.
„Onzin. Als die stakingen er
niet waren geweest, hadden
Jan Schuller
heilig geloof in sta
king
- FOTO ANP
we geen arbeidstijverkorting
gehad. Dan waren de jeugd
lonen omlaag gegaan, de
VUT-leeftijd zou vanaf 1986
niet blijvend tot 60 jaar zijn
verlaagd en dan zouden we -
niet te vergeten - nooit een
aanvulling van de wettelijke
WAO-uitkering tot 80% heb
ben gekregen. Nee, dan had
den we alleen de verbetering
van het vakantiegeld en de
toeslag voor het vorstverlet
binnen gehaald. Een groot
goed, maar er zat meer in."
Tijdens de vijfde onder
handelingsronde, in de nacht
van 23 op 24 april, klapte het
overleg tussen de bouwbond
van de FNV en de werkge
vers. Eigenlijk onverwachts,
omdat er vóór die tijd al een
prijscompensatie van 7,5
gereserveerd was voor de 37-
urige werkweek. Maar in die
vijfde ronde keerden de
werkgevers op hun schreden
terug, onder druk - zeggen de
bouwbonden - van de werk
geversorganisatie VNO. In
die dagen werden bovendien
talloze cao-contracten geslo
ten die allen slechts reptén
van studies over arbeidstijd
verkorting.
De werkgevers noemden
de angst voor de groei van
beunhazerij, als de bouw
vakkers meer vrije tijd zou
den krijgen en de loonkosten
zouden stijgen.
Twee bijeenkomsten wer
den nog aan het overleg ge
wijd. Maar de blokkade lag
op tafel. De FNV stapte op en
stelden een ultimatum. Tot 3
mei kregen de werkgevers de
tijd te reageren. Op die 3e
mei vlogen de telexen heen
en weer, maar hout snijden
deden ze niet.
In de drie weken die volg
den groeide het aantal sta
kers boven de 10.000. De vier
daagse onderbreking rond
Hemelvaart had geen invloed
op het stijgend aantal sta
kende bouwvakkers, zomin
als de druk die de werkge
vers aanwendden op hun
mensen.
En ook de geheel eigen weg
die het CNV intussen bewan
delde, verminderde de acties
niet. Voorzitter Dillo van
Commenée wilde koste wat
kost het overleg voortzetten,
nu er een betere regeling
voor het vakantiegeld en de
vorstverletuitkering op tafel
lag. De arbeidstijdvrkorting
liet hij voor wat die was, toen
hij via een kort geding
trachtte de partijen weer bij
elkaar te krijgen.
De rechter echter oordeel
de het CNV (38.000 leden) niet
representatief genoeg voor
de bedrijfstak, die een kwart
miljoen werknemers telt. De
FNV is met zo'n 145.000 hier
de grootste bond. En vervol
gens trok ook het CNV sta
kend ten strijde.
Maar de actie veroorzaak
te ergernis en die ergernis
groeide toen Van Commenée
ruimschoots voor de tijd aan
kondigde dat het overleg
hervat zou worden en een
akkoord binnen het bereik
'lag. Bijna waren de stakende
CNV'ers al aan het werk ge
stuurd.
„Dat sloeg bij ons in als een
bom. Natuurlijk waren er
contacten met de neutrale
voorzitter Eijsink en ook wel
met de onderhandelaar van
de werkgevers Van den Bos.
Maar wij allen zouden wach
ten op een uitnodiging van
Eijsink."
Tijdens het op dat moment
spelende congres van de
Bouw- en Houtbond verweet
Schuller het CNV het overleg
te frustreren, de partijen
voor de voeten te lopen en
Van Commenée werd beticht
een lintje van dit kabinet in
de wacht te willen slepen.
In het land kregen beide
bonden te horen dat ze zich
door de werkgevers uit el
kaar hadden laten spelen.
Nu, de bondsraden van beide
bonden hebben het gevoerde
beleid inmiddels goedge
keurd, zegt Schuller: „Het
CNV heeft geen belissende
invloed gehad op dit gebeu
ren. Zittend achterop onze
bagagedragen heeft het CNV
het contract zien groeien."
Actie-coördinator Jaap
van der Linden: „Als we sa
men hadden opgetrokken zou
dat de onderhandelingen
hebben gesterkt en misschien
versneld."
In het heetst van de strijd -
't is toch een soort oorlog" -
beloofde Schuller zijn CNV-
eollega's een pittig gesprek.
Nu: „Ik denk ook dat we bij
elkaar moeten gaan zitten en
proberen een lijn te trekken.
Het gaat om de koers van de
vakbeweging. Wat willen we.
Moeten we ons zorgen maken
om de uitkeringsgerechtigh-
den of niet. Hoe ziet de toe
komst eruit. Wij geloven niet
en het CNV wél dat de bouw
weer aantrekt. Het gaat om
het belang van onze mensen,
van de eenheid onder de
werknemers."
Van Commenée liet zich de
afgelopen dagen niet onge-
tuigd toen hij Schuller ver
weet „de baas te spelen van
de bouwsector."
Door Louis van de Geijn
De Nederlandse weten
schap en het bedrijfsle
ven hebben op het ge
bied van biotechnologie
de afgelopen jaren het
been goed bijgetrokken.
Maar het zal nog gerui
me tijd vergen voordat
het onderzoek op dit ter
rein op grote schaal in
zaken kan worden om
gezet.
Deze constateringen waren
te beluisteren tijdens een
symposium in Delft bij de
opheffing van de programma
commissie biotechnologie
(PCB). Deze commissie is vier
jaar aan het werk geweest
om richting en vaart te geven
aan onderzoek op dit terrein.
Met name doordat de com
missie een netwerk tot stand
heeft gebracht tussen de vele
instellingen die bij biotech
nologie betrokken zijn, wordt
haar missie als geslaagd be
schouwd.
Enkele jaren geleden werd
nog de alarmklok geluid over
de Nederlandse positie op het
gebied van biotechnologie.
De snelle ontwikkelingen op
dit terrein in de Verenigde
Staten en Japan deden ver
moeden dat deze technologie
even snel zou 'exploderen' als
die van de microelectronica.
Vooral de resultaten met de
zogenaamde recombinant
DNA techniek spraken sterk
tot de verbeelding. Daarbij
gaat het om het manipuleren
met erfelijke eigenschappen
van bijvoorbeeld microorga
nismen, waardoor moeilijk te
winnen medicijnen in grotere
hoeveelheden kunnen wor
den gemaakt.
Amerikaanse deskundigen
voorzien rond 1990 de door
braak van de biotechnologie
in de industrie. In de tien vol
gende jaren zou de omzet in
deze activiteiten kunnen
groeien tot enkele honderden
miljarden guldens. Uit een
onderzoek van het adviesbu
reau CIVI blijkt dat het Ne
derlandse bedrijfsleven de
zakelijke doorbraak niet zo
snel verwacht. De huidige
omzet in moderne biotechno
logie in Nederland bedraagt
ongeveer 100 miljoen. De
komende tien jaar zou dat
cijfer kunnen groeien tot
500 a ƒ1000 miljoen.
Voorzitter prof. dr. R. A.
Schilperoort van de pro
gramcommissie biotechnolo
gie stelde vast dat Nederland
op tijd in actie is gekomen en
de kans heeft gegrepen om
gebruik te maken van de
goede uitgangspositie hier te
lande. Zijn voornaamste zorg
is nog het ontbreken van een
specifieke opleiding voor bio-
technologen. Volgens sommi
ge ramingen zijn er de ko
mende tijd jaarlijks zo'n
honderd van dergelijke spe
cialisten nodig in de weten
schap en het bedrijfsleven.
Het sterk verbeterde per
spectief van Nederland op
het terrein van biotechnolo
gie wordt onderstreept door
de belangstelling van enkele
Amerikaanse bedrijven.
Twee daarvan, Centocor en
Molecular Genetics, hebben
onlangs besloten zich in Lei
den te vestigen.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda,- Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Ettén-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes.'Klokstraat 1©,01.1OCT-28030.
Hulst, Stëenstraat 14, Ó-1140-13751
Oósterhoüt, Arendstfaat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5,*® 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17 00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van f 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen inclusief 5% B T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Ranlzrolatipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584-Rabo rek. 101053738.
Door Pieter-Jan Dekkers
NOG niet zo lang gele
den opperden minister
Ruding (Financiën) en
president Duisenberg
van De Nederlandsche
Bank ('Tante Truus en
Ome Willem') enkele
ideeën omtrent de toe
komstige inrichting van
de Nederlandse wel
vaartsstaat, die menig
een de haren ten berge
deden rijzen:
Verplichte omscholing
voor langdurig werklozen,
verplichte verhuizing als
werklozen elders in het land
wel aan de slag zouden kun
nen en het inhouden van een
werkloosheidsuitkering aan
jongeren als ze bepaalde
werkzaamheden niet zouden
accepteren.
Velen waanden zich terug
in de negentiende eeuw toen
de arbeidende klasse nog
vrijwel geen sociale zekerhe
den had verworven. En weer
anderen vroegen zich be
schaamd af of dat nu het
'christelijk-bewogen sociaal
gezicht' van het CDA was.
Overigens heeft het CDA
zich als partij nimmer achter
de uitspraak van partijge
noot Ruding geschaard. Maar
toch, het kwam uit die hoek.
En dat zet kwaad bloed. Zo
veel zelfs dat hele volksstam
men CNV'ers in het CDA het
niet zo meer in die partij zien
zitten en sommigen zelfs ac
tie ondernemen voor een
'vooruitstrevende' christelij -
ke partij, als alternatief voor
het 'gezichtsloze' CDA.
In Groot-Brittannië zou
den uitspraken als van Ru
ding en Duisenberg nauwe
lijks enig opzien baren, ze
zijn daar na acht jaar kei
hard Thatcher-beleid wel het
nodige gewend. Geen wonder
dat de Britse econoom Nor
man Macrae heel wat harde
re uitspraken moet doen om
'de krant te halen'.
Macrae gelooft dat de wes
terse wereld aan het begin
staat van de snelste economi
sche omwenteling aller tij
den: die van een industriële
samenleving naar een infor
matie-maatschappij. Wil
men de boot niet missen dan
moet allerhoogste prioriteit
worden toegekend aan het
ongebreidelde marktmecha
nisme. „De markt maakt uit
wie er mee doet en wie ach
terblijft", zegt Macrae.
Zwakken in de samenleving
is een uitdrukking die in zijn
woordenboek blijkbaar niet
voorkomt.
Hij deed onlangs een aan
tal aanbevelingen om de ver
ouderde Britse economie
weer uit het slop te halen.
Succes verzekert, zegt Ma
crae, als de IJzeren Dame op
Downingstreet 10, Margareth
Thatcher, ook de resterende
jaren van haar ambtsperiode
laat zien uit welk (hard)hout
ze gesneden is.
Schaf, zo begint Macrae,
alle regels af die het ontstaan
van nieuwe bedrijven in de
weg staan. Dat geldt niet al
leen voor milieu-regels die de
oprichting van bedrijven ja
renlang kunnen tegenhou
den, ook 'uit de tijd geraakte'
regels inzake het arbeids
recht moeten radicaal over
boord worden gezet.
Volgens Macrae moeten er
zoveel mogelijk nieuwe be
drijven worden gesticht. Dat
veel van die nieuwkomers na
verloop van tijd weer op de
fles gaan is geen bezwaar als
men de kosten van die mis
lukkingen maar laag houdt.
Hij wijst naar Amerika,
waar tweederde van de 20
miljoen nieuwe banen van de
laatste tien jaar door starters
is gecreëerd. Failliet gaan is
daar geen schande, men be
gint gewoon weer van voren
af aan.
Een andere voorwaarde
om nieuwe bedrijven snel
van de grond te krijgen is het
instellen van een nationale
databank, waarin alle moge
lijke financiële, economische
en andere gegevens voor
iedereen beschikbaar is.
Werkloze jongeren moeten
worden ingezet om de gege
vens 'up to date' te houden.
De overheid moet ook toe
staan dat werkloze jongeren
faciliteiten krijgen om zelf
aan de slag te gaan: werk
plaatsen, uitgerust met com
puters, van waaruit ze via
onderaanneming in de markt
proberen te komen. Voor
waarde is wel dat ze dan
geen werkloosheidsuitkering
meer krijgen.
Trouwens, Macrae gelooft
heilig in het principe Toon
naar werken'. Zonder finan
ciële prikkels zal elk initia
tief verzanden, vreest hij. En
dus moet het salaris van
werknemers afhankelijk van
het bedrijfsresultaat worden
gemaakt. Dat kan bijvoor
beeld in de vorm van opties
op aandelen van het bedrijf
waar men werkt. De over
heid moet dan wel zorgen dat
die extra inkomsten niet
worden belast.
In dat kader moet volgens
Macrae ook voor eens en al
tijd een eind worden ge
maakt aan het 'heilige' insti
tuut van studiebeurzen. Geef
studenten een lening. Dat be
vordert hun motivatie en
dwingt ze bovendien op zoek
te gaan naar bijbaantjes. En
daar worden ze weer onder
nemender van
Ook in de overheidssector
moet de beloning afhankelijk
worden gemaakt van het re
sultaat. Als meting daarvan
niet mogelijk is dan is er vol
gens de Brit alle kans dat de
betrokken funktie overbodig
is. En dus zonder omwegen
moet worden opgeheven.
Elk jaar verdwijnen er
miljarden in onderzoek. Ma
crae konstateert dat er twee
soorten van onderzoek zijn:
het fundamentele onderzoek
en het toegepast onderzoek.
Het eerste levert Nobelprijs
winnaars op maar daar
koopt het bedrijfsleven vaak
niet veel voor, het tweede is
marktgericht. Door de staat
gefinancieerd onderzoek
moet via databanken be
schikbaar zijn voor iedereen
die er maar profijt van zou
kunnen trekken. Onder voor
waarde natuurlijk dat de
rechten van de 'uitvinder' be
schermd worden.
Macrae wil ook de bezem
halen door het onderwijssys
teem. De meest dynamische
universiteit in Engeland is
volgens hem de instelling
waarbij het meest bezuinigd
is. Door het verkopen van on
derzoeksresultaten kan de
universiteit blijven 'draaien'.
De rol van de overheid
moet, dat zal niemand verba
zen, sterk worden terugge
drongen. Onder Labourrege-
ringen genationaliseerde be
drijven moeten weer in par
ticuliere handen komen en
alle overheidsdiensten, die
door particulieren kunnen
worden verricht," moeten aan
de laagste bieder worden op
gedragen.
Tenslotte zou Macrae de
werkloosheidsverzekering
het liefst bij particuliere ver
zekeraars onderbrengen,
maar dat vindt zelfs hij wat
te cru. Daarom zijn voorstel
de uitvoering van de WW in
handen van de vakbeweging
te leggen. De keus: lagere
uitkeringen of lagere lonen
wordt dan op de schouders
van de vakbeweging gelegd,
een zorg minder voor That
cher.
Dit is overigens slechts een
greep uit de maatregelen die
'marktprofeet' Macrae nood
zakelijk acht wil Groot-Brit-
tannië zich uit het diepe dal
oprichten. Ze zouden trou
wens ook uitstekend werken
voor de andere Westeuropese
industrielanden, die niet of
nauwelijks weten te profite
ren van de economische ople
ving in Amerika.
Verouderde fabrieken,
maar, zegt Macrae, vooral
verouderde opvattingen over
de plaats van de markt in de
samenleving houdt West-
Europa op verre afstand van
Amerika, terwijl het conti
nent toch de potentie heeft
om zowel Amerika als Japan
voorbij te streven of op z'n
minst bij te houden.
Er zit ongetwijfeld een
kern van waarheid in Ma
crae's 'markt-evangelie'.
Maar zoals de hoeders van de
welzijnsstaat te ver zijn
doorgeschoten richting alge
hele verzorging van de mens
van wieg tot graf, (waarbij
de eigen verantwoordelijk
heid van de mens op de
schouders van de allesver-
zorgende Staat wordt ge
legd), heeft Macrae geen en
kel oog voor sociale gevolgen
van zijn markteconomisch
denken.
Volledige uitvoering van
zijn markt-ideologie zou het
nodige ellebogenwerk in be
weging brengen: terug naar
het recht van de sterkste.
Maar dat is anno 1985 geluk
kig geen recht meer.
(ADVERTENTIES)
MAlNTlENPRAi
bedrag
koers
rente
aflossing
inschrijving
storting
prospectus
open bedrag
de koers wordt na de inschrijving op 4 juni vastgesteld
volgens het tendersysteem
jaarlijks op 1 juli
in 5 jaarlijkse termijnen van 1 juli 1991 af
4 juni a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
1 juli 1985
kosteloos bij banken en commissionairs
Door Gerard Kessels
De Oostenrijker Fred
Sinowatz is beslist niet
moeders mooiste. Hij is
klein, weegt 110 kilo en
hij heeft een kolossale
neus. „Dat iemand die er
zo uitziet als ik in het te
levisie-tijdperk minister
kan worden, dat is een
echt voorrecht", zei hij
ooit toen hij nog minis
ter van onderwijs was.
Maar voor de bescheiden
Sinowatz (56) is het niet
bij een ministerschap
gebleven. Sinds twee
jaar regeert hij als op
volger van Bruno Kreis-
ky de Alpenrepubliek.
Sinowatz heeft van Kreis-
ky, die dertien jaar regeerde,
niet alleen het kanselier
schap maar ook het voorzit
terschap van de SPO, de so
cialistische partij van Oos
tenrijk, overgenomen. Voor
de Oostenrijkers is het wen
nen. Een groter contrast tus
sen twee politici is nauwe
lijks denkbaar. De staatsman
Kreisky wist in de buiten
landse politiek een rol te spe
len, die ver uitging boven de
betekenis van het 7,5 miljoen
inwoners tellende Oosten
rijk. De grondwettelijk vast
gelegde neutraliteit van zijn
land vertaalde 'Keizer Bru
no' in een uiterst actieve bui
tenlandse politiek. Vooral
met de arabische staten on
derhield de jood Kreisky zeer
vriendschappelijke betrek
kingen, tot verdriet en woede
van Israël. Hij ontving zelfs
de Libische leider Gadaffi,
het brein achter menige ter
roristische aanslag, met kus
sen in Wenen. Ook nu nog
zwaaien in het Midden-Oos
ten alle deuren voor de ren
tenier Kreisky open. Sino
watz: „Bruno Kreisky had
een ongelooflijke ervaring en
een uitstekende neus. Hij
ontwikkelde voortdurend
nieuwe ideeën. Voor de derde
wereld ontwierp hij een soort
Marshall-plan".
Zover is Sinowatz nog lang
niet. De nieuwe man opereert
nog steeds in de schaduw van
zijn dominerende voorgan
ger. Sinowatz zelf is de laat
ste om dat te ontkennen. In
een gesprek in de kanselarij
aan de Ballhausplatz in We
nen wijst hij ook op het ver
schil in persoonlijkheid en
karakter tussen hem en
Kreisky. „Maar", zo voegt hij
er aan toe, „de principes van
Oostenrijks actieve neutrali
teitspolitiek zijn al dertig
jaar dezelfde en zullen dat
ook in de toekomst blijven.
Wij willen goede betrekkin
gen onderhouden zowel met
het oosten, het westen als
met de neutrale landen. Bij
de ontwikkeling van onze ac
tieve neutraliteitspolitiek
hebben we de afgelopen der
tig jaar enige problemen ge
had, maar die hebben we
zelfbewust overwonnen".
Tot zeer spectaculaire initia
tieven a la Kreisky zal de
nuchtere Sinowatz zich ech
ter niet laten verleiden. Oos
tenrijk is geen wereldmacht.
„Wij moeten de realiteit niet
uit het oog verliezen", zegt
hij. Het eerste grote wapen
feit waarmee Sinowatz op
het terrein van de buiten
landse politiek van zich zal
doen spreken is de gezamen
lijke reis die hij met de
Spaanse minister-president
Gonzales over enige tijd naar
Zuid- en Midden-Amerika
maakt. „Het is ongewoon dat
twee regeringsleiders samen
op reis gaan. Gonzales en ik
zien dit als een demonstratie
ve stap om het democratise
ringsproces in dit gebied te
steunen".
In tegenstelling tot Kreis
ky, voor wie Oostenrijk vaak
te klein leek, zal Sinowatz
zich voornamelijk op de bin
nenlandse politiek concen
treren. Aan werk ontbreekt
het hem op dat terrein niet.
Zijn coalitie van socialisten
en liberalen liep eerder dit
jaar bijna stuk op het onbe
suisde optreden van de mi
nister Frischenschlager van
defensie. Frischenschlager,
wiens liberale partij een ver-
zamelbekken van oud-nazi's
is, toog naar het vliegveld om
de uit Italiaanse gevangen
schap ontslagen Oostenrijkse
oorlogsmisdadiger Reder
persoonlijk te ontvangen. De
politieke crisis die daar op
volgde, kwam Sinowatz
slechts met grote moeite te
boven. Frischenschlager
bleef. Sinowatz: „De minister
heeft, dat heb ik steeds open
lijk gezegd, een ernstige poli-
Sinowatz
opvallend, maar niet
in daden
- FOTO AP
tieke fout gemaakt Maar bij
de oppositie die een motie
van wantrouwen tegen hem
indiende werd ook veel ge
huicheld. De oppositie-leider
schreef brieven naar Reder
die begonnen met „zeer
geachte heer Reder" en ein
digden met „"vriendelijke
groeten".
De eerste crisis waar Sino
watz mee te maken kreeg
was van geheel andere aard.
Een opstand van milieu-be
schermers en jongeren deed
de republiek wekenlang op
zijn grondvesten trillen.
Aanleiding: de bouw van een
krachtcentrale in de Donau.
De centrale zou het laatst
overgebleven geïntegreerde
Donau-landschap in Europa
vernietigen. Ook bij het grote
publiek konden de milieu
beschermers op veel sympa
thie rekenen. Onder druk
van het massale protest
moest Sinowatz bakzeil ha
len. „Wij hebben een denk-
pauze ingelast en proberen
nu een oplossing voor de cen
trale te vinden waar brede
groeperingen het mee eens
kunnen zijn. Een aantal we
tenschappers, die zich tegen
het project verzette, hebben
we in een commissie verza
meld die voor ons naar alter
natieven zoekt".
Een typisch Oostenrijkse
oplossing. Het land zweert bij
harmonie en compromissen.
Stakingen vinden er nauwe
lijks plaats. De tijd dat er vo
rig jaar gestaakt werd is niet
in minuten, maar in slechts
in seconden per arbeider uit
te drukken. De top van werk
gevers en werknemers zet
samen met de overheid de lij
nen van het economisch be
leid uit en verdeelt de wel
vaart. Precies zoals in Neder
land in de eerste vijftien jaar
na de oorlog. In Nederland
verdween de „geleide econo
mie" toen het ons in het begin
van de jaren zestig wat beter
ging en ieder een groter deel
van de koek wilde hebben
Maar in Oostenrijk, waar de
werkloosheid slechts 4,5 pro
cent bedraagt, duurt de lieve
vrede voort. Het systeem van
de „Sozial Partnerschaft"
functioneert ook anno 1985
nog steeds. Hoe lang nog?
Waren de ongekend heftige
rellen tegen de krachtcentra
le het eerste teken dat Oos-
tenrij ks harmonie-model
zijn langste tijd gehad heeft?
Sinowatz is er van overtuigd
dat dat niet het geval is. „De
Groenen en milieu-bescher
mers hebben met hun acties
een belangrijke politieke
daad gesteld. Het besef van
de milieu-problematiek bil
het publiek is gegroeid. Maar
voor het oplossen van de pro
blemen kunnen de Groenen
niet veel doen. Het is vooral
een politiek probleem dat de
bestaande partijen moeten
oplossen. Want de pogingen
van de Groenen om in he'
parlement te komen zullen
niet lukken. Uit de opinie
peilingen blijkt al dat ze over
hun hoogtepunt heen zijn".
Slim politicus als hij 'Si
heeft Sinowatz de groenen op
een typisch Oostenrijkse ma
nier de wind uit de zeilen ge
nomen. Terwijl het milieu
beleid in Oostenrijk jaren
lang op een uiterst laag pfJc
stond, loopt de kleine repu
bliek nu voorop. „Wij zijn het
eerste land in Europa", zeg'
Sinowatz trots, „dat de Ame
rikaanse normen voor de uit
laatgassen van auto's heeft
overgenomen. We hebben
zeer scherpe normen vastge
steld voor de uitstoot van de
fabrieken en binnen een
tijdsbestek van tien jaar wil
len we onze rivieren zuiver
hebben".
pEN HAAG (ANP) - Hl
sluiten van gas, water <1
triciteit in nieuwe wf
moet gratis worden. Dl
va„ nieuwbouw-w<J
gunnen hierdoor met of
15 gulden per maand 9
pe nutsbedrijven mo
kosten die zij voor het
ten moeten maken, vo
rekening nemen.
Dat zeggen de Hd
Bouwbond CNV en
menten Kontakt (KI
aanleiding van een dd
verricht onderzoek. 1
blijkt volgens de orgal
dat de aansluitkost!
nutsbedrijven in rJ
Br,
Van op
wijkt niet van zijl
melkproduktie (f
vast te stellen op
Hij is wel bereid
derzoeken of de mei
produktiebeperkingj
mogelijk is.
Dat bleek gisteren
merkingen van
Braks tegenover de
commissie voor lan
over de superheffing,
gadering van de con
werd niet afgerond on
bewindsman naar eeJ
vangst met de Duitse I
dent Von Weiszacker
WASHINGTON/DEN
HAAG(ANP) - De
kaanse vice-president
Bush zal eind juni een I
brengen aan een aantal
europese landen, waa]
Nederland.
Bush bezoekt waar|
lijk Italië, Frankrijk,
Engeland en Nederland.
Een agenda voor de 1
kingen staat nog niet]
maar aangenomen won
'Geneve' en het SDI aan|
de komen.
DE BOUW van vier of vij
na 1600 cellen staat eer
Criminaliteit' waarmee i
mende vijfenhalf jaar ee
de alsmaar groeiende cr
juichend over 'de groots
twintig jaar', maar uit de
wijzende reacties, variëi
'complete waanzin' (pro
pers stellen, onder verw
dat meer gevangenisser
intomen maar integendet
Het anti-criminaliteitsp
binet ruim 1,2 miljard gi
herhaalde pleidooien var
dadiger bestrijding van d
den daarbij niet alleen oj
van het (internationale)
drugmaftia's maar ook oj
liteit van vandalisme tot
zamerhand bijna iedere
fronteerd. Die 'kleine' cri
volking een hoogst onb
doen ontstaan, blijft in de
vermeld. Anders echter
Roethof ligt in 'Samenlt
toch meer op de aanpak
Heel wat Nederlanders
de criminele verloederint
van justitie, politie en ret
Daarbij wordt dan wel o
vergelijking met andere
kan bogen op een relatie
ontegenzeggelijk is opg<
schappelijk onderzoek
Roethof minder aan de t<
de rechter te wijten te zijr
controle in ons land.
Hoeveel ouders weten
hangen? Waarom word
schoolverzuim, dat bij he
karakter heeft gekregen"?
klagen steen en been ove
2uimen hun uitdagend-a
Puate beveiliging te voor;
'surs en controleurs het
a9ent gebleven en de got
vriend? Onze conclusie i
dienleving en de opkomst
le verdwenen en een voet
"finaliteit waaruit heel gen
Het bevorderen van nit
bassen bij onze tijd en de
O'kaar, lijkt ons bij de bes
oelangrijk als het bouwen
"teer cellen moeten komt
aanvaardbare situaties. K
baar,
een vergissing om t<
®en heilzame afschrikking
arigenis ingaat komt er c
"laar als een volleerd crir
an het vak heeft geleerc
,'ai\„e minister van justitit
Dr°edplaatsen voor de mi
