Sterkste laser ter wereld ingewijd
Nieuy
Beslis
Gema
„Reis t
bij zona
LINKSESENATOR SCHUIFT NAAR HET POLITIEKE MIDDEN
Chinese partijleider
verwerpt persvrijheid
Armoede grijpt om zich heen in Noord-Ier land
VREES 1
REAGANS
DONDERDAG 30 ME11985
EXTRA
Verbeelding
Noodlot
Geestelijke
vervuiling
Illusoir
'NOVA' WORDT AANGEWEND VOOR RESEARCH OVER KERNFUSIE
BIJNA KWART BEVOLKING WERKLOOS
Bevolkingsgroei
DONDERDAG 30 MEI
PAUS KIJKT
T49
Van onze correspondent in Washington, Mare De Koninclc
WASHINGTON - In een aantal opmerkelij
ke speeches heeft Amerikaans senator Ed
ward (Ted) Kennedy de laatste maanden
zijn 'linkse' imago proberen af te schudden,
in een poging het politieke leiderschap van
de Democratische Partij op zich te nemen
en met de waarschijnlijke bedoeling het
land voor te bereiden op zijn presidents
kandidatuur bij de verkiezingen in 1988.
Kennedy prees Republikeins president Reagan,
die „het presidentschap van de Verenigde Staten
als een krachtig en zinvol instrument van natio
naal leiderschap heeft hersteld".
De broer van de vermoor
de president John F. Kenne
dy gaf toe dat veel sociale
voorzieningen die altijd door
de Democratische Partij zijn
verdedigd, 'averechts heb
ben uitgewerkt'. Gesubsi
dieerde woningbouw, wer-
gelegenheidsprogramma's
en inkomenssteun zijn vol
gens de 53-jarige senator
„niet bij machte geweest de
spiraal van armoede en af
hankelijkheid in de VS te
doorbreken".
Net als president Reagan
vaak doet sprak Kennedy
zich uit tegen belastingver
hoging. „De Democratische
Partij moet zijn traditie van
vooruitstrevendheid, gelijk
heid en hulp aan de armen
niet afzweren, maar we
moeten meer doen met min
der dollars".
Wel moet de Democrati
sche Partij zich volgens
Kennedy verlossen van de
publieke opvatting dat ze
naar de pijpen danst van al
le speciale belangengroepen
en minderheden in Amerika.
„Wij moeten begrijpen dat
er een verschil is tussen een
partij die bekommerd is om
arbeiders en een arbeiders
partij. Er is ook een verschil
tussen een partij die zich de
positie van de vrouw aan
trekt en een vrouwenpartij.
En zo moeten wij ook de
partij blijven die minderhe
den aantrekt, zonder een
minderheidspartij te wor
den".
Kennedy en andere lei
ders van de Democratische
(oppositie-) Partij breken
zich sedert de grote verkie
zingswinst van president
Reagan in november j.l. het
hoofd over hoe een verdere
leegloop van de partij moet
worden voorkomen. Regel
matig houden grote groepen
vooraanstaande partij figu
ren weekend-retraites in
rustige buitenverblijven om
zich te bezinnen op de toe
komst van de „partij van de
vooruitgang" in een Ameri
kaanse samenleving die te
rug lijkt te willen naar con
servatieve economische en
morele waarden.
Men stelt vast dat de De
mocratische Partij blijkbaar
aansluiting heeft verloren
bij reusachtige kiezersgroe-
pen, die tezamen de overgro
te meerderheid van de Ame
rikaanse bevolking uitma
ken: blanke mannen in het
behoudende zuiden en 'ge
wone' redelijk welgestelde
mannen en vrouwen die in
huizen met tuinen rond ste
den overal in de VS wonen.
De solide achterban van de
Democr+aten bestaat alleen
nog uit de negerbevolking,
het Joodse bevolkingsdeel
en actieve leden van vak
bonden en andere strijdbare
groepen. In een tweepartij
enstelsel als het Amerikaan
se is zo'n electoraat getals
matig ten ene male ontoerei
kend.
De conclusie die op een van
de jongste bezinningsbijeen
komsten werd bereikt luid
de: „De nieuwe Democrati
sche Partij moet de partij
worden van economische
groei, van gelijke en steeds
grotere kansen voor ieder
een, van traditionele gezins
verhoudingen en van een
sterke defensie ter verdedi
ging van Amerika en be
werkstelliging van wereld
vrede".
Ted Kennedy lonkt weer
naar presidentschap VS
hulp aan armen niet afzweren, maar meer doen met minder dollars.
langs de vluchtelingenkampen in Eritrea enkele maanden geleden.
Edward Kennedy tijdens zijn rondgang
- FOTO AP
En op een andere retraite,
waaraan ook Edward Ken
nedy deelnam, was de slot
som dat de Democratische
Partij meer oog moet krij
gen voor de noden van de
Amerikaanse industrie. Een
bijeenkomst van Republi
keinen had precies hetzelfde
resultaat op kunnen leve
ren
Lang niet elke partijleider
staat achter deze ruk naar
rechts. „Ik maak me meer
zorgen om ons nieuwe imago
dan om ons oude. Ik vrees
dat de Democratische Partij
zichzelf tot een kopie maakt
van de zo succesvolle Repu
blikeinen", aldus Senator
Metzenbaum uit Ohio. Maar
een alternatief voorstel om
het vertrek van gematigde
kiezers naar de Republi
keinse Partij te stoppen, had
ook Metzenbaum niet.
Kennedy meent dat zijn
partij 'nieuwe ideeën' moet
presenteren in plaats van de
vertrouwde Democratische
wijsheid dat de overheid een
overwegende taak heeft in
de vorming van de samenle
ving. Maar net zoals Demo
cratisch presidentskandi
daat Gary Hart vorig jaar
zijn 'nieuwe ideeen' alsmaar
niet kon noemen, zo lijken
Kennedy's nieuwe voorstel
len meer op de zeer bej aarde
maar blijkbaar nog altijd
springlevende liberaal-con
servatieve filosofie van Rea
gan's Republikijnse Partij.
Enkele dagen geleden
werd Edward Kennedy op
de man af gevraagd of hij in
1988 presidentskandidaat zal
zijn. „Ik heb altijd president
van de Verenigde Staten
willen zijn. Dat is een van de
slechtst bewaarde geheimen
van de Amerikaanse poli
tiek", aldus de senator uit
Massechusetts. Hij voegde
eraan toe dat 'gezinsoverwe
gingen', welke hij twee jaar
geleden aanvoerde om van
een kandidatuur in 1984 af te
zien, hem thans geen parten
meer spelen. Ook is Kenne
dy reeds bezig geld voor een
verkiezingscampagne in te
zamelen. Tijdens een zoge
heten "fundraiser" (een poli
tieke bijeenkomst met fi
nanciële bedoelingen) ver
gaarde Kennedy vorige
week op een avond 50.000
dollar van supporters.
De meeste Democraten
zijn het erover eens dat Ted
Kennedy nog altijd de meest
krachtige en tot de verbeel
ding van de massa spreken
de politieke figuur binnen
de partij is en een goede
kans zou maken om de pre
sidentsnominatie te winnen
van andere waarschijnlijke
Democratische Witte Huis
gegadigden in 1988, zoals se
nator Gary Hart, New Yorks
gouverneur Mario Cuomo en
burgemeester Dianne Fein-
stein van San Francisco. De
laatste keer dat Amerika
zijn magnetische charisma -
waarop de Kennedy-dynas-
tie een patent lijkt te hebben
- onderging was tijdens de
Democratische Partij con
ventie afgelopen zomer, toen
Ted Kennedy met een dave
rende speech Walter Mon-
dale in zijn schaduw zette.
Maar velen ook wijzen op de
„bewezen zwakheden in zijn
persoonlijkheid", die Ted
Kennedy altijd zullen blij
ven achtervolgen. Men doelt
niet zozeer op het feit dat hij
gescheiden is van zijn vrouw
Joan, en dat het niet duide
lijk is of en zo ja met welke
'first lady' Kennedy in het
Witte Huis zou wonen. Maar
men herinnert opnieuw aan
het ongeval in 1969, waarbij
Kennedy - onder invloed -
op een verlaten plek zijn
auto het water in reed en
een vriendin niet meer van
de verdrinkingsdood kon
redden. Pas na geslapen te
hebben meldde hij zich bij
de politie.
In 1972 moest hij als ge
volg van dat incident afzien
van zijn presidentskandida
tuur. Ook in 1980, toen hij het
binnen zijn partij opnam te
gen Jimmy Carter, maar
verloor, bleven kleine groe
pen zich fel verzetten tegen
Edward Kennedy, die het
presidentschap onwaardig
zou zijn. „Er is niemand ver
dronken in Watergate",
stond er destijds op stickers.
Met daarachter de gedachte:
president Nixon moge zich
onaanvaardbaar gedragen
hebben, maar toen Kenne
dy's karakter in een moment
van persoonlijke crisis werd
getest viel er een dode...Is
hem dan het lot van de we
reld toe te vertrouwen?
Een voormalig medewer
ker van de senator zegt in
Washington: „Ted is een
formidabel mens. Hij is ge
voelig en briljant en zal al
tijd een idealist blijven, al
beweegt hij zich nu naar het
politieke centrum, omdat
daar zijn kansen op het pre
sidentschap liggen. Maar ik
denk dat hoe hij zich ook be
weegt, hij zijn noodlot, het
incident in 1969, niet kan
ontsnappen. Hij zal nooit
president van de Verenigde
Staten worden".
Blijkbaar denkt Ted Ken
nedy er anders over en acht
hij zich in staat het onher
roepelijke te overwinnen.
Huo Yaobang tijdens zijn toespraak voor het secretariaat voor de partij
- FOTOUPI
PEKING(REUTER) - Partij
leider Hu Yaobang heeft de
oproep tot vergroting van de
persvrijheid openlijk verwor
pen en gewezen op de nood
zaak dat alle Chinese nieuws
media aan strenge controle
door de partij onderworpen
blijven.
In een uitvoerige toespraak
die op de voorpagina van het
Volksdagblad is afgedrukt,
keerde Hu zich tegen oproepen
dat de kranten meer financiële
en redactionele vrijheid die
nen te krijgen. 'De slagzin
'creatieve vrijheid' voor lite
ratuur en kunst geldt niet
automatisch ook voor de jour
nalistiek', aldus Hu in een toe
spraak voor het secretariaat
van de partij deze maand. 'Al
le kranten en weekbladen
moeten werken onder de ver
enigde leiding van de partij en
zich richten naar de beginse
len en politiek van de partij',
aldus Hu.
Niet-officiële kranten met
kleurenfoto's die sinds kort
verschijnen beschreef hij als
verspreiders van geestelijke
vervuiling, de leus van een
korte campagne in 1983 die ge
staakt werd nadat linkse
functionarissen hem hadden
gebruikt om er onderdelen
van de economische hervor
mingen mee aan te vallen.
Volgens westerse diplomaten
is er achter de schermen een
debat gehouden over de toe
komstige koers van de pers, en
heeft Hu nu duidelijk gemaakt
dat de strikte controle door de
partij niet mag worden onder
mijnd.
Het regelmatig gebruiken
van de term 'geestelijke ver
vuiling' in een rede waarin hij
citaten verwerkte van China's
sterke man Deng Xiaoping
kan inhouden dat er op cultu
reel gebied weer een restric
tieve fase aankomt, zo menen
zij. We moeten t' jven hame
ren on de noodzaak de nega
tieve invloed van het decaden
te burgerlijke denken te over
winnen", aldus Hu.
De Chinese leiders lanceer
den de campagne tegen de
geestelijke vervuiling in 1983
om 'schadelijke invloed' op in
tellectuelen en jongeren te be
strijden toen het land de mo
gelijkheden voor buitenlandse
investeringen, ideeën en be
zoekers vergrootte. Maar eind
1983/begin 1984 hielden ze er
weer mee op nadat plaatselij
ke functionarissen de term
hadden aangegrepen om suc
cesrijke boeren en zakenlie
den, schrijvers en jongeren die
modieuze kleding droegen, te
beschuldigen van het verra
den van de socialistische
waarden.
'Kameraad Deng Xiaoping
zegt: De politiek... dat er
geen geestelijke vervuiling op
het ideologische vlak moet zijn
is volstrekt juist', aldus Hu.
Maar hij wijst er tegelijk op
dat de term nauwkeurig ge
formuleerd moet worden zo
dat niet hetzelfde misverstand
kan ontstaan als in 1983, toen
sommige waarnemers dachten
dat er een terugkeer naar de
ideeën van de culturele revo
lutie onder Mao Zedong (1966-
76) mee werd ingeluid.De pe
riode tussen het uitspreken en
het publiceren van de toe
spraak hebben de centrale or
ganen van de partij mogelijk
gebruikt om het beleid aan
plaatselijke functionarissen
uit te leggen. Hu is bezig met
een rondreis door het zuidelijk
deel van de Stille Oceaan. Hij
verblijft in Australië.
In de rede haalt hij de sug
gestie naar voren dat de media
financieel onafhankelijk moe
ten zijn net als andere bedrij
ven en ondernemingen die
profiteren van de vigerende
trend die afstand neemt van
het centraal leiden van de eco
nomie. Maar hierover zegt Hu:
'Hoeveel hervormingen er ook
komen, het wezen van de par
tij journalistiek kan niet ver
anderd worden'.
De vrijheid van de pers in
het kapitalistische stelsel is
volgens Hun in hoge mate illu
soir en gaat niet op voor Chi
na, waar partij, regering en
volk dezelfde belangen heb
ben.
Vorig jaar is er onder amb
tenaren een discussie gevoerd
over een nieuwe perswet,
maar de wetgevende instantie
van de Volksrepubliek, het
nationale volkscongres, sloot
vorige week zijn jaarlijkse zit
ting af met alleen een terloop
se verwijzing naar de taak van
de pers, de geldende politiek te
steunen.
Volgens een westerse diplo
maat kan dit betekenen dat de
rol van de pers een te omstre
den onderwerp is voor het
volkscongres dat vrijwel uit
sluitend unaniem wetten aan
neemt en dat er nog over
wordt gedelibereerd. Bij veel
kranten zijn journalisten ijve
rig in de weer met het kritisch
volgen van hoge functionaris
sen.
Maar volgens Hu mag maar
20 procent van het nieuws be
staan uit mislukkingen en
fouten, duistere aspecten van
het leven en kritiek. De rest
dient besteed te worden aan
prestaties, goede vooruitzich
ten en positieve zaken, omdat
dit de Chinese werkelijkheid
weerspiegelt, aldus de secreta
ris-generaal van de commu
nistische partij van China.
LOS ANGELES(AP) -
Amerikaanse geleerden
hebben te Livermore, 60
kilometer ten oosten van
San Francisco, het krach
tigste laser-apparaat van
de wereld met de roep
naam 'Nova' ingewijd. Het
apparaat is tweeënhalf
maal zo sterk als het tot nu
toe sterkste apparaat, de
Gekko XII, dat in Osaka te
Japan staat.
De geleerden hopen met
de Nova die 176 miljoen
dollar gekost heeft en
waarvan de bouw acht
jaar geduurd heeft, de
ruimtewapens te kunnen
verbeteren en het apparaat
aan te wenden voor re
search over kernfusie. De
Nova is in staat een laser
straal te creëren die aldus
een geleerde 'een triljoen
maal helderder is dan het
licht van de zon'.
Een laser-apparaat con
centreert electromagneti-
sche straling zoals licht
golven en röntgenstralen
tot een smalle intense
straal. In het geval van
Nova gaat het om infra-
roodstralen die omgezet
worden in 10 krachtige
stralen van groen of blauw
licht.
De combinaties van
deze stralen kunnen tot nu
toe in een laboratoriumsi
tuatie ongekende hoge
drukken en temperaturen
oproepen.
Dat betekent aldus een
woordvoerder van het No
va-laboratorium dat er
processen bestudeerd kun
nen worden die van belang
zijn voor de ontwikkeling
van ruimtewapens.
Ook
zullen de geleerden via No
va bekijken of het moge
lijk is laserstralen te ge
bruiken om een kernfusie
teweeg te brengen. Nova
zelf is nog niet sterk ge
noeg om een kernfusie te
creëren.
Research via de Nova is
een voorbereiding op de
experimentele kernfusie
die over enige jaren moet
plaatsvinden op een 48
miljoen dollar kostend ap
paraat dat speciaal daar
voor gebouwd wordt in het
Sandia Nationaal Labora
torium in Nieuw Mexico.
BELFAST(AFP) - Met een ze
kere regelmaat komt het in
Noord-Ierland tot geweldsuit
barstingen, maar een perma
nent drama vormt de armoe
de. De uitingen hiervan wor
den steeds zichtbaarder in de
ze Britse provincie, zo meent
een actiegroep tegen de ar
moede in Ulster.
De organisatie, waar vooral
vakbondsleden en sociaal
werkers toe behoren, is een
campagne begonnen waarmee
ze de aandacht van de publie
ke opinie wil vestigen op dit
'verontrustende' verschijnsel.
Nog niet zo lang geleden, al
dus de actiegroep, noemde de
Europese Gemeenschap Bel
fast, de hoofdstad van Noord-
Ierland, en het Italiaanse Na
pels onder de armste steden in
Europa. Het probleem is op dit
moment nog even ernstig, al
lijkt de bevolking van Groot-
Brittannië meer bezorgd over
uitingen van conflict tussen
protestanten en rooms-katho-
lieken.
Volgens de officiële cijfers is
22 procent van de beroepsbe
volking van Noord-Ierland
werkloos. In sommige sectoren
is meer dan de helft van de
mensen zonder baan. Bijna de
helft van de werklozen heeft
al meer dan een jaar geen
werk meer. De textielindus
trie, waarin 25 jaar geleden
58.000 mensen hun brood ver
dienden, biedt nu aan nog
maar 11.000 mensen werk. In
de scheepsbouw is in dezelfde
periode het aantal werkne
mers met driekwart gedaald,
van 24.000 tot 6.000.
De toestand van mensen die
Niet alleen het geweld vormt een bedreiging voor de Noord-Ieren. Een nieuw drama grijpt immers om zich heen, dat van it
permanente armoede. - foto»
nog wel werk hebben, is nau
welijks beter, aldus de actie
groep. Ze wijst er op dat het
gemiddelde salaris in de pro
vincie aanzienlijk lager ligt
dan in het Verenigd Konink
rijk als geheel. In sommige ge
vallen bedraagt het verschil 30
procent.
Hier komt het probleem van
de bevolkingsgroei nog bij. Uit
de officiële statistieken blijkt
dat in Noord-Ierland meer
kinderen worden geboren dan
in Engeland of Wales. De ge
zinnen zijn er dan ook groter.
Daar de werkloosheid er hoger
is en de doorsnee-salarissen
lager zijn, is de afhankelijk
heid van sociale uitkeringen in
Noord-Ierland groter dan in
enige andere Britse provincie.
In Ulster zijn drie keer zo veel
gezinnen afhankelijk van een
uitkering dan in de rest van
Groot-Brittannië.
De blijken van armoede zijn
talrijk en gevarieerd, aldus de
actiegroep. In Noord-Ierland
geven de mensen meer geld uit
aan eerste levensbehoefte!
dan aan duurzame artikel®
als televisies of koelkasten.
Ook op het terrein van
gezondheidszorg bestaan hf
wat problemen. De groep wijs1
er op dat de kindersterfte tie
ger is dan waar ook in Groo1'
Brittannië: 20 procent boven
het gemiddelde.
DHAKA (RTR) - D
Bangladesh kan de k
gen opnieuw wordei
door een cycloon die z
vormd in de Golf va
pit is woensdagochl
men uit officiële bror
desh.
Satellietfoto's lieten ee:
die zich ongeveer 900
zuidwesten van Banglad(
meldde het weerkundi
Dhaka.
De dreiging van een nieuw
het moment dat Bangladesh n
met het opmaken van de enor
watersnoodramp van afgeloj
bracht aan het land. Een 15 n
golf overspoelde toen zeven e:
10.000 mensen het leven. Vijf
zijn getroffen en 250.000 mens
loos.
President Ershad riep dins:
conferentie op tot hulp. „Er is
nodig om alle getroffenen in
de been te helpen en daar hel
alle rijke landen voor nodig".
India's premier Gandhi wa
sten die reageerde op de opr
Hij beloofde voedsel en helil
en elke andere benodigde hun
Ongeveer 250.000 Bengalez
stroomde districten in Oost
hun huis ontvlucht. Uit offi<
verder gemeld dat de afgek
50.000 mensen naar hoger
vluchtten, nadat de oevers var
nu en Khowai het door waterc
Lucht- en landmacht zoeker
de duizenden vermisten die
gen door de overstromingen zi
Kranten uit Dhaka meldd
slachtoffer van de watersno
BEIROET - De Syrische pres
dent Hafez el-Assad hee
woensdag in Damascus h,
jongste geweld in Libanon b
sproken met zijn Libane
ambtgenoot Amin Gemayel.
De Libanese president w:
enkele uren eerder ternat
wernood aan de dood ontsna]
toen granaten zijn kantoor
Beiroet troffen.
Het bezoek, waarvan i
duur nog onbekend is ma
dat zeker beslissend is voor i
toekomst van Libanon, kor
op het moment dat de 'slag o
de kampen' in een beslisser
WASHINGTON (RTR) - 1
heeft dinsdag voorstellen vo
de belastinghervorming ontr
De voorstellen, die voorzi
dering van de belastingdru
Amerikanen, zullen de econ
vorderen, aldus de president
Reagan vraagt het Congr
neven te verminderen en
posten te schrappen die som:
gen en vermogende individu
"weinig of geen belasting te
dent zei het belastingsystee:
gen in het voordeel van gezii
Van onze corres
VATICAANSTAD - De p
dens zijn wekelijkse alge
het St. Pietersplein uitv<
z,jn jongste reis door de B<
Hij dankte de drie st;
„vele onderdelen van het 1
die overal groot begrip,
competentie hebben getoor
Hij roemde de bijdrage
se kerk aan de ontwikkel
terleven en de mystiek, in
formatie, en haar inzet
nteer recente tijden. De pa
hen voor hun activiteitei
kerk (catechese en pastors
"Uiten (inzet voor Derde V,
Over de 'tegenwind' oi
"ij tijdens zijn laatste rei:
sprak de paus gisteren
slechts in vergoelijkende
maar iemand bij de naar
zonder op de kritische opn
'Uk in te gaan.
De paus zei het volgene
Van mijn reis heb ik de
