i Ondernemersvrouw onmisbaar maar onzichtbaar ISov can: 'STUN Chirurgen en wijven NCOV-VROUWENRAAD SCHRIJFT 1000e LID IN de a huis WAAR KOMT VANDAAN? DINSDAG 28 ME11985 =EXTRA OP DINSDAG= Alleen in huis T48 Door Rinze Brandsma DOORN - „Wij praten dan wel over meewer kende echtgenotes in het midden- en klein bedrijf, maar feitelijk zijn wij mede-onder nemer." „We worden alleen nog steeds niet als zodanig ge waardeerd. Er wordt ge praat over de man als on dernemer en over de vrouw als meewerkend, terwijl zij beiden meestal partners zijn, die samen de onderneming runnen in een zo goed mogelijke samenwerking." Christine van Middelaar- Nel (34) is een van de 1000 le den, die een nog jong soort vakbond, de NCOV-Vrouwen- raad, organisatie van en voor ondernemersvrouwen, in an derhalf jaar wist te werven. Zij verzorgt de administratie van een schilders- en isolatie bedrijf in Hoogland bij Ameisfoort, dat zij samen met haar man drijft. „Dat is geen kwestie van 's avonds even bijwerken, maar daar zit ik ook overdag aan. Zo heb ik, als moeder van drie kinderen van 11, 7 en 5 jaar en als echtgenote, een driedubbe le rol." Die twee achtergronden, die zware driedubbele taak en dat gebrek aan waardering, heb ben de NCOV-vrouwen ertoe aangezet, zich te organiseren. In oktober 1983 werd binnen het Nederlands Christelijk Ondernemers Verbond de NCOV-Vrouwenraad opge richt; begin deze maand werd het duizendste lid ingeschre ven, een Haagse slagersvrouw, meewerkend echtgenote dus. Handvol Aanleiding om eens bij die Vrouwenraad stil te staan. Toch zijn duizend leden op een aantal van 60.000 meewerkend echtgenotes in midden- en kleinbedrijf in ons land nog maar een handvol. Lia van der Werff, emancipatie-medewer ker van de Vrouwenraad: „In deze bedrijfstak is geen sterke neiging zich te organiseren. Ook bij de mannen niet. Ook is voor velen de stap groot, zich aan te sluiten bij wéér een or ganisatie, na Kamer van Koophandel, branche-organi satie enzovoorts. Vrouwen emancipatie is er bovendien een sterk geladen woord. Vrouwen zijn al zo vreselijk druk in het bedrijf of de win kel bezig, of zitten nog zo in de kleine kinderen, dat zij er vaak niet toe komen." „Dat betekent een enorm grote inbreuk in het leven van een ondernemersgezin. De winkels zijn al 52 uur per week open. Met de arbeidstijdverkorting voor winkelpersoneel betekent het, dat de meewerkend echt genote nóg meer dan voorheen bij moet springen." En dat voor geen loon, of hooguit een magere belastin gaftrek. Christine van Midde laar: „Het is rot om te zeggen, maar wij zijn goedkope ar beidskrachten. Als je het leuk werk vind, is dat tot daar aan toe. Maar het is triest als je uit pure financiële noodzaak met je eigen werk moet kappen en de winkel in moet." Voorheen werd, als man en vrouw in de eigen onderne ming werkten, aan de vrouw een deel (een derde tot een ne gende) van de winst toegere kend. Dat zou in feite al vaak de helft moeten zijn. Nu is zelfs die situatie voorbij en is er slechts een percentage (an derhalf tot vijf procent van de winst) dat de ondernemer voor zijn meewerkende vrouw van de belasting mag aftrekken. Aftrekpost „In feite ben je mede-ondememer", zegt Christine van Middelaar (links). Rechts Lia van der Werff, emancipatie-medewer ker van de NCOV-Vrouwenraad. - FOTO t STICHT Op het ogenblik zitten in de NCOV-Vrouwenraad leden uit alle branches, met nog wel de nadruk op de detailhandel. Verder zijn horeca, ambachten en dienstverlening evenredig vertegenwoordigd: van sla gersvrouwen tot boomkweek- sters, van bakkerij tot recla mebureau. Niet alleen de cate gorie meewerkende echtgeno tes is lid, maar ook meewer kende dochters en zelfstandige vrouwlijke ondernemers. Zij kunnen gebruik maken van de diensten van de NCOV (zoals juridische, fiscale en bedrijfs- technische adviezen). De NCOV-Vrouwenraad geeft veel cursussen: onder meer leidinggeven, personeelsbe leid, automatisering, politiek, reclametekenen, emancipatie. Verder wordt aan belangen behartiging gedaan, zoals ac ties tegen een nieuwe winkel- sluitins- en de tweeverdie- nerswet en is de raad een ont moetingsplaats. Christine Middelaar, nu se cretaris van de Vrouwenraad, kwam via een bedrijfsblad bij een cursus leidinggeven en zo bij de raad. Daarna volgden cursussen emancipatie en automatisering, plus de nodige kadercursussen op een vor mingsinstituut in Doorn. „Dat komt allemaal ten goede aan ons bedrijf, maar ook aan mijn eigen persoonlijke ontwikke ling. Je profileert je zo ook al= mens." Bewustwording De Vrouwenraad kwam er, pikant detail, als initiatief uit de NCOV-mannen. Lia van der Werff zegt ronduit 'ja' op de opmerking, dat het om een late bewustwording van de ondernemersvrouwen gaat. „Als de maatschappij een fan fare is, dan lopen de onderne mers achteraan, terwijl zij toch de ruggegraat van de sa menleving vormen? Zij heb ben het vaak al zo druk met hun eigen bedoening, druk om het hoofd boven water te hou den." Een van de schietschijven van de NCOV-Vrouwenraad is de verruiming van de win kelsluitingswet, die zij totnog toe tegen wisten te houden. „Terwijl overal in de sa menleving de vrouw meestal beter werd van de emancipa tiebeweging, heeft zij in het midden- en kleinbedrijf een nog meer afgeleide functie ge kregen dan zij al had. Zij is dus nu nog slechts een aftrek post voor haar man. De onder nemersvrouw is weliswaar uit de schaduw tevoorschijn ge komen, maar is er slechter van geworden." De NCOV-Vrouwenraad studeert op constructies, die aan die maatschappelijke en fiscale achterstelling een eind kunnen maken. Een bv met man en vrouw elk als direc teur is slechts voorbehouden aan hoge omzetten en inko mens. Er wordt gedacht aan een maatschap, gelijkwaardi ge posities van twee maten, man en vrouw, die samen de zaak drijven. „Betekent wel, dat op den duur de vele zogenaamde één- manszaakjes gaan verdwij nen. In werkelijkheid werken juist daar de vrouwen ook al volop mee. Dat moeten ze wel. De situatie is somber. Het zegt genoeg, dat 90.000 midden- en kleinbedrijven de eenmalige uitkering aangevraagd heb ben." De ondernemersvrouwen laten van zich horen. Zij ko men op voor zichzelf als 'vak vrouwen, belangrijk voor sfeer en kwaliteit van de on derneming'. „Praktisch on misbaar, maar theoretisch on zichtbaar." Hoog tijd, dat die ongelijkheid verdwijnt, zegt de NCOV-Vrouwenraad. Duizenden honden en katten worden deze maanden het bos in gestuurd - voorgoed. „Sorry poes, het vrouwtje gaat op va kantie naar Kreta en jij praat geen Grieks. Nee, de buur vrouw gaat een maandje naar de caravan aan zee, en jij kan echt niet drie weken alleen in huis blijven. Gaat zo stinken, weet je, dus zoek maar fijn een ander huisje op. Ja, we hebben gezellige jaren gehad samen, maar het was toch eigenlijk te lastig, een beest verzorgen als je overal alleen voor staat." Lieve mens, dat had ik je toch kun nen voorspellen. Denk maar aan babies, hoe mensen wikken en wegen eer ze besluiten een kind te nemen. Want zo'n kind pint je ook onverbiddelijk vast op huis en haard en verant woordelijkheden - en terecht. Ja maar, alles is veel moeilijker wanneer je er alleen voor staat. En toch wil ik een spinnende poes op de bank of een kwispe lende hond als ik m'n huis bin nen stap. Niks ja maar, zeggen wij verstandige mensen; reëel je situatie onder ogen zien. En de dierenbescherming, die elke zo mer de asiels ziet volstromen en overlopen, is radikaal: begin er niet aan. Maar gelukkig voor al die al leenstaanden, voor wie de ge zelligheid en aanhankelijkheid en de dierenliefde van hond of kat of kanarie een lichtpuntje in het eenzame bestaan bete kent, is er Ria van Pelt van de stichting LosVast. En zij zegt doodleuk: probeer eens het probleem hond net zo te bena deren als het probleem kind. Een crèche, juist ja. Bij garantie voor goede mentaliteit, harte lijkheid, hygiëne en deskundig heid oordelen ouders of één ouder zo'n crèche een veilig verblijf voor hun kind. Zo ook is het denkbaar een hond in tijd en aandacht te delen met iemand die in de buurt woont. Als die van dezelfde golflengte is, dan levert zo'n huisdierde- lersregeling vele voordelen op. Bij vakanties en in noodsitua ties hoeft hond niet naar kennel of asiel of het bos in gestuurd. En de kennis aan de andere kant van de hondelijn heeft eveneens het genoegen van het kwispelen, gecombineerd met de zekerheid er niet alleen voor te staan. Voor mensen-alleen is er zo een heel boekje vol tips en oppep- pertjes: 'Alleen in huis, help u zelf. Want alleen wonen en le ven, zonder tegen vriend, echt genote, vriendin, dochter of welke relatie-figuur ook aan te leunen, dat is voor velen een helse opgave. De meeste men sen overkomt het zomaar, vaak van de ene dag op de andere. Overlijden, scheiding, relatie rnirc VAN EIJSDEN kapot, laatste kind van wedus, of weduwnaar de deur m Daar sta je pats-boem in eentje. Met even slikken en dn de schouders eronder is hei probleem niet opgelost. Er heel veel bezinning en voord ook vindingrijkheid voor m eer redelijk vorm en inhoud aan het alleen-zijn gegeven lm worden. Ria van Pelt van dat b< lag eens met rugklachten bed, moest kruipend naar i telefoon, die veel te hoog bleei te staan. Dat gebeurde midden in de vakantietijd, de flat wan zij woonde was praktisch Toen begon het nadenken over dit soort situaties, het zoeken naar oplossingen waardooi mensen-alleen meer zelfstandig en minder angstig worden Want niet alleen de emotionele kant telt, er is ook de prakti sche zijde die minstens zo zwaar weegt en die zeker het al- geheel welbevinden beheerst, Rond wonen, veiligheid, ziekte, contact met anderen be vat de brochure van LosVast - stichting gericht op alleen- staanden - een groot aantal overzichtelijk geordende tips Dat gaat werkelijk van de aller kleinste puntjes tot grote - alom bekende zaken. De inrich ting van kasten, het advies veel op te schrijven, isolement it vermijden, aangepaste verzeke ringen, op de hoogte te zijn van de brandvluchtweg van je huis, een mannelijk uitziende pop naast je in de auto als je avonds alleen rijdt, de telefoon laag - gemakkelijke bereikbaar - en verplaatsbaar neer te zet ten en zo heel veel meer. Al dit kleine en grote raadgevingen, van belang voor een mens dit niet kan zeggen: „Jan, neem jij de telefoon even aan", ol „Miep, de spit schiet in m'n rug, zet jij de vuilnisbak bui ten." 1=1 1=1-S 2=1 S S S S 1-S=S=S 2 2 1=1 2 1 1 1 1 Sx Sx S 1-S//S//S s=s//s Verschillende door chirurgen georuilcte knopen. De sterkste zijn de zogenaamde rechte knopen 1 tot en met 6. Van de resterende slipknopen is 12 bijna zo sterk als een rechte knoop. De nog steeds gebruikte slipknoop 7 bleek 'uitermate onbetrouwbaar'. ALLE dokters zijn gelijk, maar - om George Orwell verkeerd te citeren - sommi ge dokters zijn gelijker dan andere dokters. In de ogen van het Hoogvereerd Publiek zijn chirurgen de echte hel den van het Witte Front. Dat is ooit behoorlijk anders ge weest. Een paar eeuwen gele den werden chirurgen door hun geachte collega's met de nek aangekeken, want een zich zelf respecterende dok ter maakte toen zijn handen liever niet vuil aan het men selijke lichaam. In Engeland - waar anders? - is dat standsverschil nog steeds aan de titulatuur te merken. Daar spreekt men alle dok ters met 'dokter' aan, behalve de chirurg. Die heet daar ge woon 'meneer'. Een chirurg - letterlijk 'handarbeider' - moet han dig zijn. Zeker vroeger was dat een eerste vereiste, want hoe sneller een operatie werd uitgevoerd hoe veiliger. Een beetje chirurg amputeerde toen een been binnen de mi nuut. Van antisepsis had hij nooit gehoord, zodat veel van zijn patiënten binnen enkele dagen overleden aan wond koorts. Om niet door woe dende nabestaanden met pek en veren het dorp uit te wor den gejaagd, wachtten ze vaak het resultaat niet eens af. Veel chirurgen waren dan ook rondreizende dokters. Heel verstandig. Dat hoeft nu niet meer. De grote chirurgische uitvin dingen van de vorige eeuw - bloedstelping, steriel werken en verdoving - hebben er voor gezorgd dat niet alleen de meeste operaties slagen, maar dat de patiënt het nog overleeft ook. Bovendien is de medische handarbeider nu theoretisch geschoold. Maar toch, chi rurgie is en blijft een am bacht waar geen plaats is voor mensen met twee linker handen. Wie een operatie meemaakt begrijpt onmid dellijk waarom. Neem nu het knopen van hechtingen. In een gemiddelde buikoperatie legt de chirurg tot 150 kno pen. Elke seconde die je lan ger over een knoop doet ver lengt de operatie nodeloos met 150 seconden. Ben je een prutser en doe je slechts 5 se conden langer over een knoop, dan duurt de operatie (5 maal 150 seconden 12,5 minuut langer! Zonde van de tijd, om niet te zeggen doodzonde, want nog steeds geldt dat de snelste, maar kundig uitgevoerde operatie, de veiligste operatie is. Elke chirurg weet dat, en een beetje chirurg knoopt bliksemsnel en uit alle stan den. Een esthetisch gezicht. Co-assistenten (leerling dok ters) die stage lopen op chi rurgie, oefenen hechten en knopen op een matras, of ze proberen de eindjes van een opengesneden rubberband aan elkaar te frutsen. Dan blijkt pas hoe moeilijk dat schijnbaar flitsende en moeiteloze knopen is. Want je moet niet één knoop kun nen maken, het moet ook Inkshandig, rechtshandig, onderhands, bovenhands. door Maurits van Rooijen LEEM IS de alleroudste vloerbedekking. Soms werd de lemen vloer bedekt met veldkeitjes. Zo ontstond de stenen vloer. In het gebied rondom de Middellandse Zee bereikte dat een hoogtepunt in marmeren vloeren en fraaie mozaïeken. Ook in Nederland zijn marmer en mozaïeken als vloerbe dekking gebruikt, maar dat was zeer uitzonderlijk. Gebrui kelijker waren verglaasde plavuizen, meestal in schaakbord patroon. In de 17e eeuw wonnen de houten vloeren aan popu lariteit. De meest luxe uitvoering was een compositie van houtblokjes, vergelijkbaar met het huidige parket. Om een houten vloer mooi te houden, moet hij regelmatig met was geboend worden. Dat is een zeer zwaar karwei. Zo lang personeel daarvoor zorg droeg, telde dat niet. In de Ver enigde Staten kampte men reeds in de 19e eeuw met een groot tekort aan huishoudelijk personeel. Allerlei ingenieuze ap paraten, zoals de elektrische boenmachine, werden uitgevon den om het werk van de vrouw des huizes te verlichten. Wan neer in de 20e eeuw ook Europese landen te maken krijgen met stijgende lonen en een teruglopend aanbod van huishou delijk personeel, ontstaat hier eveneens een markt voor tijds- besparende machines in huis. Ook de vloeren in woningen van minder rijke families, dus zonder huisbedienden, moesten worden onderhouden. Wie vroeger een houten vloer had, maar geen tijd of geld voor boenen met was, strooide fijn wit zand op de vloer. Met dit zand kon na verloop van tijd heel gemakkelijk het vuil de woning uit gebezemd worden. In bruine cafés gebruikt men dit systeem nog steeds. Soms werd het zand in fraaie patronen gestrooid, zodat een waar zand tapijt ontstond. De herkomst van tapijten is weer een heel ander verhaal. De kunst van het vervaardigen van tapijten stamt waar schijnlijk uit Egypte of Perzië, waar reeds 5.000 jaar geleden tapijten werden geknoopt. Vooral de Perzische tapijten heb ben wereldfaam verworven. Ook in Europa is in de 17e eeuw een tapijtnijverheid ontstaan. In Nederland werd Deventer een centrum van tapijtfabricage. In 1863 ontdekte Frederik Walton door lijnolie te laten oxy deren het linoleum. Dit bleek een relatief goedkope vorm van vloerbedekking te zijn. Bovendien is zeil gemakkelijk schoon te houden, dus hygiënisch. In de enorme propaganda voor volksgezondheid, eind 19e - begin 20e eeuw, werd lino leum de ideale vloerbedekking in de volkswoningbouw ge noemd. De opdruk van het zeil wekt vaak de suggestie van een dure vloerbedekking: een tapijt, parket, plavuizen of zelfs marmer. Maar een imitatie van leem en veldkeitjes is, voorzover ik weet, nog niet in de handel. Elektrische boenmachine uit 1894. met beide handen, al naar gelang de situatie. Dan komt het grote moment: De jonge dokter mag tijdens de opera tie een onbetekenend knoop je leggen, jammer dat ver loofde en familie het niet mag meemaken. Maar he laas. Onveranderlijk vergeet hij dan de 'schóne Theorie' en legt met rode konen gena diglijk onder mondmasker bedekt een ordinair 'oud wijf, een prima knoop ove rigens. Knopen moet dus snel, maar ook betrouwbaar. Je hebt grofweg twee manieren van knopen. Dubbelhandige knopen - dubbele platte knoop, dubbel 'oud wijf of dubbele platte chirurgische knoop - zijn sterk en be trouwbaar. Helaas zijn ze moeiljk flitsend uit te voeren en vergen ruimte om met beide handen de knoop aan te trekken. Die ruimte is er bij sommige operaties niet. Een slipknoop brengt dan uitkomst. Een draad wordt dan met de ene hand strak gehouden, de andere hand legt dan met een fraaie be weging een aantal halve ste ken om de strakke draad heen. Dat kan heel snel, ook op plaatsen waar je met twee handen nauwelijks bij kan. Van deze knoop (met alle links- en rechtshandige, on der- en bovenhandse varia ties) maakt de chirurg het meest gebruik. Een knoop is het zwakste deel van de hechting. Hoe betrouwbaar is nu zo'n snelle slipknoop? Een belangrijke vraag, want een slippende of brekende knoop kan de wond weer openen of een in wendige bloeding veroorza ken. Raar genoeg is dat tot voort kort nooit onderzocht De Leidse vrouwenarts J.B. Trimbos besloot dat eens uit te zoeken. Hij legde 12 van de meest gebruikte knopen op een trekbank en ging na bij welke kracht ze braken of slipten. Dubbelhandige kno pen bleken het sterkst te zijn, maar dat was al bekend uit ander onderzoek. Slip kno pen, die eenhandig snelle dus, bleken al naar de ge bruikte techniek, nogal te verschillen in betrouwbaar heid en sterke. Eén slip knoop, drie keer dezelfde steek om dezelfde strakge- houden draad, heeft zelfs „een onacceptabel lage be trouwbaarheid." Geen overbodig onder zoek. Onlangs werd aan 25 opleiders uit 7 verschillende landen gevraagd wat vont soort knopen ze eigenlijk ge bruikten: De slipknoop, waaaronder die met een „on- acceptebale betrouwbaar heid", bleek favoriet. Heel opvallend wat dat maar 3 van de 25 chirurgen precies wisten welke slipknoop maakten. Velen dachten zelfs dat niet een slipknoop, maar een platte knoop het resul taat was van hun methode Niet best. Vooral niet omdat chirurgen meestal de knopt11 overnemen van hun op Ier ders: Zoals de baas knoopt v> knopen de leerlingen. Et" slechte knoop kan zo van ge neratie op generatie icorde" doorgegeven zonder da' iemand het in de gaten heeft Voor die chirurgen is een herhalingscursus knopt" niet overbodig. Terug naa af: Samen met de co-assiste" oefenen op het matras. do IVICI i 0illllllllllllllilllllllllllllllllWllllllltlil Door Martin Walker 1 MOSKOU - Een f maanden geleden je de eerste geruel in Moskou ho 1 Wodka zou tweern zelfs driemaal zo d worden. Wodka gerantsoeneerd v 1 den: een fles per 1 soon per maand. staat zou het Ru sche acoholprobl* eindelijk eens one handen nemen. Van dit soort geruc maakt Moskou dank gebruik. Op deze manii de bevolking namelijk het ergste voorbereid, z< wanneer er officiële mat gelen volgen, de mei dankbaar zullen zijn vo< I ogenschijnlijke 'conces 5 die Moskou gedaan heefi 1 Zeker is dat er stap ondernomen zullen woi i om een einde te maken het ontzagwekkende en steeds groeiende alcohol bleem in de Sovjet-l maar het is onwaarscl lijk dat dit op rantsoene van de populaire drank neerkomen. 1 Afgezien van de tien logs- en revolutiej 3 voorafgaande aan 1924, fiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 'Onc Door N. WASHINGTON - I verrijkt met een n pens. Thans zijn het burgers in de Verf elektronische 'stun fen. Maar het staat verdedigings- (c.q. e ook hun weg naar E En met de apparaten sie die er thans in Am Europese continent ver Twee jaar geleden bedt de firma Nova Technologie Texas dat dodelijke hand- pens, zoals de met kogels gi den revolvers en pisto eigenlijk middeleeuws sch tuig zijn. Dat zou in onze vervangen moet kunnen v, den door elektronische toes letjes waarmee geboefte 1 worden uitgeschakeld zon dat er bloed vloeit. Nova kwam op de ma met de zogenaamde Stun G een rechthoekig apparaz dat met één hand kan wor< omklemd en dat aan de bov kant is voorzien van twee r telen puntjes. Wanneer n die bovenkant tegen iemai lichaam drukt, gaat er een tra-korte stroomstoot liefst 40.000 volt door de trokkene heen. Het gevolg is een kortst De 'Stun Gun' neemt in

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4