WÉ-
Digitaal
oceaanzeilen:
Klaar voor
monsterrace
aalt zelf wel
e aantrekt....
vice en de elec-
voor iets leukers
urverzorging,
ringen
Axelsestraat 12-14
Tel. (01155)-1479
•RNEUZEN
31 EVTERNEUZEN
Publiek
Sponsors
Bemanning
Tussenstops
Veteraan
AM
ZATERDAG 25 ME11985
PI BUM
c
5
iQ
V)
(T
3
0
a
O
t
710
I
*P 28 september start in het
Engelse Portsmouth de vierde
Whitbreadrace. Twee keer won de
Nederlander Conny van
Rietschoten deze zeilrace rond de
j wereld. Voor de editie van 1985 telt
I het deelnemersveld twee
j Nederlanders: Pleun van der Lugt
en Dirk Nauta. Voor deelname aan
zo'n monsterrace is meer nodig dan
spierkracht en een goeie oliejas.
I Psychologie, management en lange
I termijnplanning spelen een
doorslaggevende rol. Zeilen is niet
meer simpel aan een touwtje
trekken. Driekwart van de wedstrijd
wordt op de wal gewonnen. Een
kijkje bij de voorbereidingen in
Scheveningen.
Hans Zuiderbaan uit Terneuzen verleent assistentie: „Mooi spietje
De bananen van Pleun van der Lugt
Door Paul de Schipper
„GEEF een aap bananen en je kunt
hem alles leren". Pleun van der
Lugt beroert met zachte hand het
roer van de Equity Law. De dui
nen van Terheyde komen even te
voorschijn uit de grauwe nevel. Het
is 'blakgeil', zoals de Scheveningse
vissers dat zeggen. Windstil, een
trage deining en toch gaat het schip
vooruit. Drie-en-halve knoop op de
digitaal-teller, de snelheid van een
voetganger in de looppas.
„Hij maakt z'n eigen wind", zegt Hans
Zuiderbaan en geeft een ruk aan het bol
lende voorzeil. Hij 'ment' de spinnaker
zoals een boer z'n paard in de teugels
houdt. 'Mooi spietje', stelt hij dan vast.
„Hij heeft mij het vak geleerd" zegt
Pleun van der Lugt en hij wijst op de
Terneuzense huisarts die wijdbeens op
het dek staat. Ze kwamen elkaar tegen
op de Zeeuwse stromen. Pleun van der
Lugt was straaljagerpiloot en Zuider
baan wedstrijdzeiler van huis uit. Van
der Lugt wist veel van thermiek, maar
weinig van laag-bij-de-grondse wind.
Toch zeilde hij in 1981 in 286 dagen non
stop rond de wereld. Een kat was z'n eni
ge passagier. In 1983 kwam hij Conny
van Rietschoten tegen. Die had met z'n
Flyer zojuist 'de Whitbread', 's wereld
meest spectaculaire zeilrace, gewonnen.
Nu is Van der Lugt (33) schipper van de
Equity Law en manager van het 'pro
ject Whitbread'. „Ja, ik lust toevallig
graag bananen", zegt hij.
Van der Lugt ligt nu met z'n schip in
Scheveningen. In de jachthaven hebben
ook twee andere Wlutbread-deelnemers
afgemeerd. Dirk Nauta met z'n Philips
Innovator en de Belg Staf Versluys met
Rucanor Tristar, een product van de
Breskense jachtwerf Standfast. Een aar
dig detail: De Rucanor Tristar vaart on
der Belgische vlag, maar op de boeg staat
'Sailing for Flanders'. De taalstrijd van
onze zuiderburen gaat mee de Breeveer
tien op!
De drie schepen varen vandaag bij
Scheveningen een rond-de boeien-wed
strijd. De baan wordt vlak onder kust
uitgelegd zodat het pubhek de strijd kan
volgen. Vooralsnog lijkt Van der Lugt
het meest ver gevorderd met de voorbe
reidingen voor de acht maanden durende
oceaanrace. Versluys houdt zich nog be
zig met z'n eigen jachtwerf aan de Belgi
sche kust. Bovendien heeft hij z' n be
manning nog niet compleet. En bij Dirk
Nauta aan boord wordt de hele zaak
overhoop gegooid. Nauta is niet tevreden
over de snelheid van z'n schip. Er moet
nieuwe tuigage komen en er gaat een an
dere kiel onder.
Van der Lugt maakte deze week op z'n
gemak wat proeftochtjes met vrienden en
relaties. Hij heeft z'n zaakjes zo op het
oog wel in orde. De voorbereidingen zijn,
volgens een strak schema, al vanaf 1983
aan de gang. Terwijl de Equity Law
even helt in een vlaagje vertelt hij in alle
rust: „Conny heeft me op het idee ge
bracht. Hij was een wedstrijdzeiler. Ik
was rond de wereld getoerd. Dat waren
twee verschillende dingen. Hij wist me
voor de Whitbread te interesseren en is
mijn mentor geworden. Voorbereiding
en organisatie was zijn sterke punt. Hij
stuurde een container met reserve-onder
delen rond de wereld, plande alles. Daar
heeft hij mee gewonnen. Een maximale
voorbereiding op de dag van de start is
zeventig tot procent van het karwei. De
meest gunstige voorwaarden scheppen
Het moderne zeilen bestaat voor een groot deel uit management en planning.
om die negen mensen aan boord daarna
optimaal te laten functioneren. Van Riet
schoten heeft me daarvoor de blauw
drukken verschaft".
Indachtig de methode Van Rietscho
ten nam Van der Lugt geen halve maat
regelen. Eerst zoch hij financiële steun
voor het bijna 3 miljoen kostende pro
ject. Oceaanracen zonder sponsors is
vrijwel onmogelijk. Wat dat betreft blijft
Van Rietschoten uniek. Van der Lugt
wist het verzekeringsbedrijf Equity
Law en de Direktbank te interesseren.
De sponsors mikken vooral op naambe
kendheid via televisie. De Whitbread '85
belooft een media-spektakel te worden
omdat de positie van de schepen per uur
gevolg kan worden via een satelliet-infor
matie. Sponsors haken daar gretig op in
en dat betekent dat de deelnemende
schepen steeds meer varende reclame
zuilen worden. Vuurlanders zien straks
het Philips-embleem voorbijzeilen of het
logo van Rucanor. Wellicht is er daar
aan Kaap Hoorn nog een markt voor
sportschoenen.
Voor de schippers betekent het een
persvriendelijke opstelling, terwijl de be
manningen zich steeds meer als wielren
ners gaan ogen, compleet met shirtrecla
me.
Eenmaal akkoord met de sponsors
koos Van der Lugt als schip een solide
Fins serie-ontwerp met aangepaste in
richting. „Een basiskeuze. De ervaring in
de Whitbread leert dat je spul heel hou
den een heel belangrijke factor is. Analy
se leert dat het resultaat van de helft van
de deelnemers tot nu toe dramatisch is
beinvloed door materiaalpech. Daarom
hebben we een goede verhouding gezocht
tussen geavanceerde techniek en stevig
heid. Als je op de Noordzee vaart en je
breekt een mast, heb je morgen een an
dere, maar op de Stille Oceaan is de leve
rantie toch wat moeilijker. Kijk, je moet
er rekening meehouden dat onze spullen
Oceaanzeilen is niet meer moge
lijk zonder sponsoring.
- FOTO ARCHIEF DESTEM
in die paar maanden evenveel te door
staan krijgen als normaal in zes a zeven
wedstrijdseizoenen".
Zeilen, management, sponsoring, pu
blic relations. Van der Lugt is op alle
punten een aap die snel geleerd heeft,
maar hoe zit het met de keuze van z'n be
manning. Mensen die straks onder de
grootste ontberingen 24-uur stressbe-
stending moeten zijn. Mensen die niet al
leen bij storm en metershoge golven een
schip in toom moeten houden, maar die
ook nog onder druk staan om als eerste
te finishen.
Van der Lugt aarzelt even, kijkt naar
het topje van de mast: „Moeilijk ja, zeker
in mijn geval. Ik ben altijd heel individu
eel bezig geweest. Als piloot alleen in een
vliegtuig en als solozeiler. Ervaring in het
aanvoeren van een team heb ik niet. Dan
sta je er ineens voor om uit ruwweg hon
derdvijftig man een negen mensen te kie-
zen. Keuze op grond van zeiltechnisch
capaciteiten is makkelijk, want dat is
meetbaar, maar karakter en mentaliteit is
wat anders. Het was voor mij een spoed
cursus psycholgie.
Hoe kan iemand met maximale inzet
over een waanzinnig lange periode in een
team functioneren. Dat is een zaak van
onvoorwaardelijke motivatie en een hoog
tolerantie-vermogen. Zeilers die denken
dat het een toertocht is wens ik veel suc
ces hoor, maar niet bij mij aan boord. Je
komt in onmogelijke situatie terecht,
maakt fouten en moet die kunnen accep
teren en herstellen. Stel je voor, kou en
ellende. Je ligt drie uur in je kooi, maar je
slaapt nog maar een half uur, want de
rest had je nodig om je tenen te ontdooi
en en dan moet je er weer uit, aan dek in
de overslaande golven. Zoiets met een
glimlach doen, ook al is dat het allerlaat
ste watje er uit perst".
Van der Lugt wil een team waarvan de
negen leden elkaar aanvullen en voor
meer dan honderd procent presteren.
Dirk Nauta doet het anders. Hij heeft bij
de tussenstops in Rio de Janeiro, Kaap
stad en Auckland bewust bemannings
wisselingen voorzien.
Wessel De Fouw (24) zit met z'n rug
tegen 'de koffiemolen', waarmee op de
Equity Law de lieren worden bediend.
Hij is eén van de negen bemanningsle
den, heeft een opleiding klassiek ballet in
z'n bagage en verzeilde later als regie-as
sistent bij de film. Zeilt vijf jaar wedstrij
den op zee en werkte tussendoor nog
even aan Ciske de Rat. f,Je moet je aan
kunnen passen. Het is allemaal vrij in
grijpend, maar aan de onderlinge ver
houdingen wordt hard gewerkt hier aan
boord. Er moet een sfeer ontstaan die het
mogelijk maakt de wedstrijd te winnen".
Bij de eerste Whitbreadrace kon je,
voorzien van een rugzak, op de kade van
Portsmouth nog aanmonsteren. Maar die
tijd is voorbij. Het oceaanracen is puur
proffesioneel geworden. Een psychologi
sche test behoort tot de selectie-procedu
re, want de wereldzeeën moeten anno
1985 bedwongen worden met een ocea
nen van innerlijk evenwicht en rust. Niet
voor niets volgde de internationale be
manning van de Equity Law een week
intensieve training op een 'Ground-
school' bij Hellevoetsluis. Die ziele-trim
moet de Equity Law straks net dat
beetje extra snelheid geven, net dat kwart
mijltje harder.
„Ready", roept Van der Lugt. Mark,
een 23 jarige Australiër rept zich naar de
lieren. Soepel gaat het vijftien meter lan
ge schip door de wind. Als het water
even rimpelt wijst de snelheidsmeter 8,5
mijl. De spinnaker, zojuist gestreken,
gaat weer omhoog. Een vlaagje en de
boot accellereert. Van der Lugt is dik te
vreden over de snelheid. „Toen we van
de werf uit Finland hebben we gemiddel
den gemaakt van 10 mijl per uur, maar ik
denk dat we surfend van lange golven in
de zuidelijke oceaan zeker vijftien mijl
zullen halen".
In die omstandigheden scoorde Flyer
destijds snelheden van 30 tot 32 mijl.
Dat is 45 tot 50 kilometer per uur. Van
der Lugt: „Dan kun je er achter water-
skieën". Op de Equity Law is het stu
ren en de zeilvoering niet meer naar het
vaantje kijken en een een natte vinger in
de lucht steken. Een boordcomputer
voorziet in drieëndertig verschillende in
formaties. Een briesje, een windschifting,
een beetje remmende roerdruk, alles is
onmiddelijk af te lezen en te corrigeren.
Optimaal zeilen op het schip is een kwes
tie van concentreren en digitaal lezen.
Uit het luikhoofd duikt de witte kuif
van de 71-jarige Hennie Zuiderbaan op.
Net als zoon Hans is hij even een stukje
mee om aan het schip te ruiken. Zuider
baan is veteraan. Hij voer in 1947 z'n
eerste Noordzeerace. „Het komende
weekeinde ga ik voor de zesentwintigste
keer. Ik sta buiten de wacht, maar dat
betekent dat ik nog meer moet werken".
Hij laat z'n blik over het dek dwalen,
over de zware lieren, de roestvrij stalen,
gelagerde schijven die de touwen moeten
geleiden en bromt: „Knap degelijk, kun
je een eind mee komen".
Hans staat nog steeds het 'mooie
spietje' te mennen. Als de wind even
draait, stelt hij de schoot wat bij. „Zullen
we 'm effe voor je trimmen Pleun?".
Na het Pinkster-baantje voor Scheve
ningen gaat de Equity Law naar IJs
land, een oefentocht, misschien samen
met de Rucanor Tristar. Als Staf Ver
sluys tenminste op tijd klaar is. Dan
vaart het schip naar Zweden voor een
service-beurt. Voor begin juli staat er een
poetsbeurt van het onderwaterschip op
het programma. Daarna volgt een aantal
wedstrijden in de wateren rond Zuid-En-
geland, ondermeer de Channelrace en de
Fastnetrace. „Vanaf die tijd opereren we
vanuit Engeland", aldus Van der Lugt.
Alleen eind augustus krijgt de beman
ning nog een weekje vakantie. Om af
scheid te nemen!
Op 28 september is het zover. Dan ligt
de Equity Law in Portsmouth aan de
startlijn, samen met zeventien concurren
ten. Dan moet de laatste 20 procent van
het project Whitbread worden uitge
voerd. Acht maanden lang, moeten ne
gen mannen samen voor minstens tien
presteren. Stormen, ijsbergen, windstil
tes, kouwe tenen en toch een glimlach er
uit persen. Aan de finisch zal Pleun van
der Lugt weten of hij genoeg bananen at.
