Bloemen en tranen
bij terugkeer
van Karima Ouchen
un
ziek
m
NA ONTVOERING NAAR MAROKKO
geschiedenis
WAAR KOMT
VANDAAN?
maandag 20 me11985
EXTRA OP MAANDAG1
Zelfmoord
Gemengd
Studie
Als de paus
van huis is.
pagina zeeland
I de vrijdag in de Everingen
je VVesterschelde vastgelopt
Filippijnse bulkcarrier G<
dean Pioneer vlot te krijgen.
Gezag
Dieren
liefhebber
PAPIER
VOOR UW PEN
Pausrede
Theologica
Zwakzinnigen (1)
W$É!
PAPIER
VOOR UW PEN
Zwakzinnigen (2)
Hinder
PAPIER
VOOR UW PEN
politierapport
Kapelle - In het motel Bil
T48
Emotionele taferelen afgelopen zaterdag op Schiphol
bij de aankomst van de Marokkaanse scholiere Kari-
ma Ouchen. Op 3 mei werd zij door haar vader, een
strenge moslim, ontvoerd naar Marokko. De 15-jarige
Karima, die zaterdag mèt haar vader arriveerde, werd
opgewacht door vrienden en bekenden, vriendinnen
uit het meidenhuis in Den Haag en docenten en de
hele havo-3 van scholengemeenschap De Schothorst
in Amersfoort. Na de ontvoering kwamen zij in actie;
conrector Kruiskamp reisde persoonlijk naar Marok
ko om Karima weer in de klas te krijgen.
Door Nell Westerlaken
VADER Ouchen legt wat af
zijdig van de rest de afstand
af tussen het vliegtuig en de
gebouwen van Schiphol. Fo
tografen en journalisten
omringen zijn dochter. Ka
rima, begeleid door conrec
tor H. Kruiskamp, wordt
luid toegejuicht door vrien
den en vriendinnen die zich
op de promenade van het
vliegveld hebben verzameld.
„Karima, Karima", klinkt
het van boven. 'We hebben
je gemist', meldt een span
doek. Zoveel blijken van
sympathie worden de Ma
rokkaanse teveel. Lachend,
huilend, zoekend naar woor
den zwaait ze naar haar
klasgenoten. „De dankbaar
heid in mijn hart is veel te
diep. Die kan ik niet in
woorden uitdrukken", zegt
ze later, na veel tranen,
bloemen en omhelzingen.
Ruim een week geleden
probeerde de havo-leerlinge
nog zelfmoord te plegen. Ze
sprong van de boot tussen
Spanje en Tanger, tijdens de
ontvoering door haar vader,
die aanvankelijk dreigde
haar te zullen uithuwelijken
aan een grijsaard uit zijn
geboortestreek, het Marok
kaanse Riff-gebergte.
Ouchen heeft ondanks zijn
20-jarig verblijf in Neder
land de strenge moslim-
wetten uit zijn geboorteland
getracht te handhaven.
Karima, in Nederland op
gegroeid, met Nederlandse
vrienden en vriendinnen,
voegde zich niet naar die
wetten. Ouchen zag zijn
oudste dochter in opstand
komen tegen het vaderlijk
gezag. Dat gezag is een van
de belangrijkste pijlers van
de sterk patriarchaal geor
ganiseerde Berber-gemeen
schappen die het Riff-ge
bergte bevolken.
Karima verzette zich
thuis tegen de haar opgeleg
de regels die niet aansloten
bij wat zij zag bij vrienden.
Haar vader ging haar slaan.
Zo erg zelfs dat ze door de
GGD en later door de kin-
niet mijn hele leven lang zou
kunnen verdragen".
Conrector Kruiskamp is
er in Marokko in geslaagd
om afspraken te maken
waardoor Karima weer
thuis, bij haar ouders en vier
broertjes, kan gaan wonen.
Kruiskamp zal als een soort
toeziend voogd gaan optre
den voor Karima. Het is ta
melijk uniek dat een buiten
lander een dergelijke ver
antwoordelijkheid krijgt
van de Marokkaanse over
heid. Vader Ouchen zal nog
een onderhoud hebben met
de politie.
Als Karima de aankoms
thal op Schiphol betreedt
wordt ze bedolven onder de
omhelzingen. De spanning
van de afgelopen dagen is
weggevallen en haar klasge
noten geven ongeremd
uiting aan hun sympathie.
„We zijn bang geweest dat
ze niet meer terug zou ko
men", zegt een klasgenote
met tranen in de ogen.
Karima wordt bij aankomst op Schiphol emotioneel begroet door haar klasgenoten.
derbescherming moest wor
den opgevangen. Ze liep weg
van huis en dat was voor va
der Ouchen een van de
grootst mogelijke aantastin
gen van zijn gezag. Met een
mes dwong hij haar mee te
gaan naar Marokko.
„Ik zag geen andere mo
gelijkheid. Ik wilde toen lie
ver dood en ben van de boot
gesprongen", zegt Karima.
Een Spaanse politieman
sprong haar achterna en
redde haar leven. Zo werd
Karima een wel erg trieste
en letterlijke personificatie
van de tweede generatie
buitenlanders die tussen wal
en schip valt.
Klasgenoten en docenten
waren op de hoogte van eer
dere dreigementen van Ka-
rima's vader om zijn dochter
uit te huwelijken. „Toen we
hoorden van de ontvoering
waren we allemaal heel
somber maar we zijn toch
meteen in actie gekomen en
hebben duizend handteke
ningen opgehaald", vertelt
een klasgenote. „Die hebben
we aangeboden aan de Ma
rokkaanse ambassadeur. We
hebben ook gezorgd dat de
zaak in de publiciteit kwam.
We hadden officieel wel les
maar daar kwam natuurlijk
weinig van. Met ons hoofd
waren we bij Karima".
Conrector Kruiskamp
reisde naar Marokko en ging
te rade bij de Nederlandse
ambassade en de gouver
neur van de provincie Na-
dor, waarin het dorp ligt
waar Karima's grootvader
een boerderij heeft. Daar
was Karima door haar va
der heen gebracht. Na veel
gesprekken lukte het de
conrector Karima weer naar
Nederland te krijgen. „De
Marokkaanse overheid be
schouwde het probleem als
een 'cas humaine'. We heb
ben alle medewerking van
ze gekregen", verklaarde
Kruiskamp zaterdag.
Karima lijkt geen wrok te-
koesteren tegen haar vader.
Het dreigement om haar uit
te huwelijken bleek een loos
argument om Karima weer
in het islamitische gareel te
krijgen. Haar 64-jarige
grootvader had begrip voor
de zaak. „Het contact dat
met de familie ontstond was
een situatie van wederzijds
begrip", aldus Kruiskamp,
„het was niet confronte
rend".
Karima: „In Marokko
hebben meisjes niets te zeg
gen. Het belangrijkste was
dat er begrip voor was dat ik
terug wilde gaan". Het feit
dat ze haar studie wilde af
maken in Nederland heeft
daarbij meegespeeld. „Als ik
daar had moeten wonen had
ik laten zien dat het me niet
zou bevallen", vertelt ze. „Ik
heb hier een bepaalde luxe
en daar hebben ze bepaalde
regels waaraan ik vastge
bonden zou zijn en die ik
Een Marokkaanse jongen
uit Karima's klas vertelt dat
de ontvoering en de handte
keningen-actie met ge
mengde gevoelens zijn ont
vangen in de Marokkaanse
gemeenschap in Amersfoort.
„De verschillen tussen de
Marokkanen uit het Riff
gebergte en de bewoners uit
de steden in Marokko zijn
ook in Nederland goed te
merken. Mijn ouders waren
er voor dat Karima terug
zou komen maar anderen
weer niet. De Berbers, uit
het Riff-gebergte, denken
veel traditioneler".
Rector Van der Werf van
scholengemeenschap De
Schothorst verzekert dat de
school in contact zal treden
met de Marokkaanse ge
meenschap in Amersfoort.
Waarschijnlijk zal er op
school een project worden
opgezet. Een feest voor de
terugkomst van Karima
moet nog even worden uit
gesteld. Vandaag begint na
melijk de Ramadan, de isla
mitische vastenmaand.
E LS de paus van huis
E M is, dansen in het Va-
X jLriicaan muizen noch
kardinalen in het voorhuis.
E ledereen blijft rustig
op z'n plaats en alles
gaat z'n normale
gang, behalve dat
E waarvoor de hand-
tekening van de
paus zelf vereist is.
E Onderscheid moet
worden gemaakt tus-
sen het Vaticaan als we-
E reldlijk instituut en als Curie,
als bestuur van de wereldkerk.
Het instituut Vaticaanstad be-
E stuurt zichzelf, met of zonder
paus, en er moet heel wat gebeu-
ren (buiten de zon- en feestda-
E gen), willen de pelgrims de
St. Pieter, de postzegelwinkel
of de beroemde musea op slot
E vinden. De paus heeft dat vorig
E jaar nog allemaal makkelijker
E gemaakt. Toen belastte hij zijn
E staatssecretaris, kardinaal Casa-
E roli, met de tijdeüjke of wereld-
lijke soevereiniteit over Vati-
caanstad voor het geval hij, de
E paus, er zelf niet mocht zijn.
E Aan die benoeming ontleent
Casaroli de bijnaam vice-paus.
Zijn de paus en Casaroli er
E geen van tweeën, dan is de stad-
staat nog niet stuurloos, want
1 iedereen kent er zijn plaats en
E competentie, zoals een goede
E ambtenaar betaamt.
Een ander, moeiüjker verhaal
E is dat van de spirituele soeverei-
E niteit of het bestuur van de we-
reldkerk. Alle lijnen van de ker-
kelijke pyramide komen samen
E in de paus als administratief en
spiritueel hoofd, en daar aan die
E top is hij onvervangbaar. In mei
1981, na de aanslag op zijn le-
ven, was de paus gedurende en-
E kele dagen fysiek niet in staat
E als hoofd van die wereldkerk op
te treden. Kardinaal Casaroli
E nam toen enkele administratieve
E taken waar, en voor de rest werd
het bestuur van de kerk aange-
houden.
Gaat de paus op reis, dan
wordt het bestuur van de we-
E reldkerk opgeschort. Zijn er za-
E ken die zich plotseling aandie-
nen en waarin onmiddellijk
moet worden beslist, dan neemt
kardinaal Casaroli (of wie hem
E vervangt) contact op met de
paus. Zaterdagmiddag was de
paus in Nederland, toen zich in
Bradford de stadionramp voor-
E deed. Casaroli (of wie hem ver-
E ving) stelde zich in verbinding
met de paus, waarop uit het
Vatciaan namens de paus een
H condoléancetelegram naar En-
E geland kon worden gezonden.
Bij afwezigheid van de paus
E vinden ook wel eens bisschops-
E benoemingen plaats, of worden
bisschoppelijke ontslagaanvra-
gen geaccepteerd (zoals dinsdag
E van een Argentijnse bisschop).
^iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Deze kwesties zijn dan al
geld voordat de paus vertrek
Prelaten van de curie hebbel
wel eens geklaagd dat de paJ
zo vaak weg is en er dan zo vej
zaken blijven liggen. Maar nie-l
mand is er nog in geslaagd ew
besluit aan te wijzen dat op zicb
heeft laten wachten vanwege dt
uitstedigheid van de paus. Bij J
curie wordt trouwens nooit
dacht in de trant van: nu ligt
een dossier op mijn bi
waarvan de afhandeling ged
uitstel duldt. Zo werkt het Vat,
Door Cees Mandors
caan niet. Alles heeft er z'n tijd
en alles kan wachten. De kerk is
eeuwig, en de curie brengt dit
stelregel elke dag in de praktijk
Overigens wordt de reizemkl
paus thuis in het Vaticaan nitil
zozeer administratief gemist als
wel spiritueel. De administratis!
mag best op reis, maar de insp f
rator, de bezieler, kan beter nis
te lang weg blijven. Met het oo;
daarop wordt de pauselijke
wezigheid nooit overdreveil
Drie weken is het maximum
Volgens mgr. Simonis enkel:!
weken geleden „kon de pas
niet langer uit het Vaticar
weg", en moest daarom zijn ver
blijf in Nederland beperken te:
enkele dagen
Hoe het ook zij, het Vaticar
zonder de paus is een ander Vs
ticaan. Dit is niet alleen es
kwestie van gevoel voor de pis
laten van de curie, voor de in
woners van Vaticaanstad, of ds
pelgrimerende Rome-gar
Maar ook een kwestie van om
zet voor de ambulante verkopst
die zich de hele dag aan de gret
zen van het Pietersplein ophos
den. Is de paus weg, dan blijft
hun clientele ook weg. Geen dit
kunnen zij de paus missei
Want de paus is hun handel.
Van onze correspondent
^RNEUZEN - Achtti
I sleepboten van de Unie v
Redding- en Sleepdiei
(URS) u't Antwerpen en
IVlissingse bergingsma.
schappij Van de Akker zijn
zaterdagmorgen in geslaas
Een hele vloot van sleper
Van een on
IULST - „Politici k
elkaar luisteren laat
nen ook redeneert:
liet een verschraling
ie kwaliteit van de g
Voorzitter P. de Schri
huisbestuur kon zaterd
het 25-jarig bestaan vs
niet nalaten even stil te
Ziekenhuis.
Voor een tegenvallend aar
1 gasten haalde hij een anel
lote aan uit 1931 toen een ch
•urg uit Middelburg moe
vorden opgeroepen om zij
moeder in Hulst te komen op<
eren. „Toen moesten we or
ieil nog in Middelburg zot
:en", stelde hij wrang vast.
Het is namelijk zo goed a
:eker dat het ziekenhuis
luist wordt opgeofferd vod
iet nieuwe centrumziekenhui
n Terneuzen. Staatssecretari
van der Reijden liet de:
week schriftelijk, nadat h,
dat eerder al mondeling aa
;edeputeerde Don had gedaa:
weten het eens te zijn met c
iekenhuisplannen van h<
irovinciebestuur. Deze plar
ïen houden sluiting van h<
luister ziekenhuis in op h<
noment dat het centrumzie
tenhuis wordt geopend. St
'jduina wordt gedegradeer
ot polikliniek, als dependant
ran Terneuzen.
Van der Reijden heeft i
ijn beslissing alle reacties u
iet Hulsterse meegenomen e
iaarna aan de kant geschover
In het algemeen belang va
le gezondheidszorg voor ht
leelgebied Zeeuwsch-Vlaar
leren kan niet een ander
teuze worden gemaakt, da
lie welke u mij hebt geadv:
leerd", aldus de staatssecretë
is in de brief.
De viering van het 25-jari
IN de NOS-uitzending 'Het
Capitool' van zondag 28 april
werd gesproken over het
toen nog aanstaande bezoek
van de Paus. Dezer dagen
kon ik de tekst nog eens be
luisteren. Mevrouw Halkes
zegt dan onder andere dat
we in de Paus iets moeten
herkennen van het Evange
lie; van Hem, die voor ons
stierf aan het kruis. „Daar
om", zei mevrouw Halkes,
„moet de Paus luisteren
naar wat de Nederlandse
katholieken bezig houdt".
Nu wou ik aan mevrouw
Halkes willen vragen, of zij
mij in de Evangeliën passa
ges kan aanwijzen, waar
staat, dat 'Hij, die voor ons
stierf aan het kruis', luister
de naar wat de mensen in
Zijn tijd bezighield. Ik ken
n.l. alleen teksten, waarin
Jezus zegt: „Gij hebt ge
hoord, dat tot de ouden ge
zegd is..., maar ik zeg U...
De joden zeiden dan ook, dat
Hij hen onderwees als een,
die gezag heeft en niet zoals
hun schriftgeleerden. Toch
liepen ze met duizenden
achter Hem aan om te luis
teren Tot in de woestijn
volgden ze Hem, zonder aan
eten te denken en niet we
tend, dat Jezus hen zou
sprijzigen. Hopelijk hebben
de Nederlandse katholieken
ook naar de Paus geluisterd.
Breda
Mevr. A.M. Anthonisse
BIJ het nog steeds groeiende
aantal mensen die huisdie
ren houden of nog van plan
zijn dit alsnog te gaan doen,
inclusief de daarbij optre
dende ongemakken zoals
uitlaten, verzorgen, eten ge
ven enz., komt ondergete
kende helaas tot de conclu
sie, dat hij, juist omwille van
al die ongemakken, zich uit
eindelijk dan toch maar
geen dier aanschaft. Je kunt
je dan 'alleen' nog maar er
geren over de wijze waarop
de andere dierenliefhebbers
met 'hun' lieve dieren om
gaan. De betere nagelaten.
Laat ik maar eens opsom
men wat er zoal rondom en
in de naaste omgeving van
mijn woning aan de hand is.
Vechtende en loslopende
honden, uitgeputte postdui
ven die bij tijd en weile ko
men aanvliegen en op de
slaapkamer zitten, om half
v-sgglsfr
zes 's ochtends een kraaien
de haan, hondepoep in de
straat en op de parkeerstro-
ken waar je doorgaans in
stapt vanuit de auto, poep in
de tuin en op het bordes en
last but not least, doorwoel
de tuinen van loslopende
katten, die iedere avond
door de bezitters de straat op
worden gejopt en die dan
uiteraard een plek in de be
treffende tuinen zoeken om
er hun behoefte te doen. Met
tientallen struinen ze door
de buurt met het gevaar
overreden te worden en als
mijn grootste ergernis het
uithalen van vogelnesten
Dit resulteerde de afgelopen
veertien dagen in het vol
gende: twee leeggeroofde
merelnesten, een spotvogel
nest, een zanglijster en ver
der komt er geen kool- of
pimpelmees meer in de tuin.
Aangezien deze loslopende
katten o.a. mijn tuin gebrui
ken als wc kun je met be
dompt en wat vochtig weer
niet in de tuin vertoeven. Je
valt bijna flauw van de
stand van hun urine om
maar niet te spreken wat er,
als ze hun behoefte doen, er
met de pas geplante of uit
gezaaide bloemen gebeurd.
Katten zijn n.l. zo 'schoon' en
bergen hun eigen vuil weg
Als dit dan zo'n drie jaar
achter elkaar gebeurt, dan
ontkom je niet aan het idee
om op een of andere manier
van deze beesten verlost te
worden of om middelen te
gebruiken die doorgaans
verboden zijn. Je leert je
kinderen lief te zijn voor
dieren, maar als deze kinde
ren dagen vol verwachting
en verlangen uitzien op het
moment dat die eieren uit
komen en zien hoe deze jon
gen gevoed worden en op
groeien in hun nest, dan is
het toch wel godgeklaagd
dat voor de zoveelste keer
het nest wordt leeggeroofd
en de jonge vogels door de
tuin liggen. Het kinderhart
wordt op deze manier wel
erg op de proef gesteld en
dan zijn lieve poesjes niet
meer lief Je zegt dan maar
weer voor de zoveelste keer:
„Ja, zo zijn katten" Als
deze poezen en honden maar
niet te moeilijk worden in
huis, dan is het bij menige
liefhebber wel goed, maar
ja, iedere dag weer opnieuw
opletten of ze wel thuis zijn
en er meer uit wandelen
gaan, is op lange termijn
toch wel vervelend, zeker als
je met wat anders bezig
bent. Wat is dan gemakke
lijker om ze de deur uit te
laten vluchten of te sturen
en het verder voor gezien te
houden. Wat die beesten dan
bij anderen voor last bezor
gen zal hun een zorg zijn. Zo
zijn mensen
Oosterhout
W. Beern.ititó
IN be Stem van maandag
schrijft u op de voorpagina
dat de Paus is afgeweken
van de officiële tekst en dat
Hij de zinnen uit de voorge
drukte rede over de benoe
ming van bisschop Ter
Schure niet heeft uitgespro
ken. Nu heeft uw verslagge
ver óf zitten slapen óf hij is
helemaal niet in de Basiliek
in Den Bosch geweest. Ik
was er wél en ik heb duide
lijk gehoord dat de Paus in
het Nederlands zei: „Ik
tracht in alle oprechtheid
voor elke benoeming van
een bisschop het leven van
een plaatselijke kerk te be
grijpen. Niet op eigen houtje,
maar door inlichtingen in te
winnen en raad te vragen. Ik
begrijp dat de meningen
soms verdeeld zijn, maar
uiteindelijk moet de Paus
beslissen. Ik heb werkelijk
geluisterd, goed overwogen
en veel gebeden". Het was op
dat ogenblik doodstil in de
kerk, ook dat had uw ver
slaggever kunnen merken.
Dat was ook het geval toen
de Paus vroeg om omwille
van de liefde van Christus
bisschop Ter Schure een
kans te geven. Toen ik de
krant verder las, ontdekte ik
op pagina 4 een verslag van
Jan Bouwmans dat precies
weergaf wat er werkelijk
plaatsvond. Maar waarom
dan die leugens op de voor
pagina, is dat om de uitge
sproken progressieve Chris
tenen te lijmen? Ik verwacht
toch echt iets anders van een
dagblad met een katholieke
of in ieder geval christelijke
signatuur.
F. van Leeuwen,
Dongen
Naschrift redactie: Vóór het door
u geciteerde tekstgedeelte, liet de
Paus het volgende weg: „Ik weet
dat u moeilijke weken doorge
maakt hebt. De recente bis
schopsbenoemingen hebben som
mige van u zeer getroffen. Zij
vragen zich af: waarom deze
spanningen?". En na hetgeen we
illen uit Zijn mond hoorden,
had nóg moeten volgen„Moet
Hij Zijn keuze toelichtenDe
discretie laat het niet toe". Met
andere woorden: de Paus be
steedde wel aandacht aan de be
noeming van Ter Schure, maar
week daarbij ook af van de oor
spronkelijke tekst. Kon u niet
horen, maar onze verslaggever
wel constateren.
NA te hebben gepleit voor de
toekenning aan de vrouw
van de plaats die haar in de
r.-k. kerk toekomt, kreeg
prof. Steenkamp op 13 mei
van de Paus als argument
voor een afwijzing te horen,
dat bij het Laatste Avond
maal geen vrouwen aanwe
zig waren. Een dergelijke
bizarrerie kan het best als
grapje worden beschouwd.
Want doet men dat niet en
neemt men de uitspraak van
de Paus rieus, dan kan als
argument voor de benoe
ming van een aantal bis
schoppen worden aange
voerd, dat bij het Laatste
Avondmaal wel ene Judas
Iskarioth aanwezig was.
Breda
R.F. van Hoof
NOG In de roes van '40 jaar
na dato'. Zelf na die periode
op deze bol gekomen probeer
ik mijn imiddels eigen tie
nerkinderen bewust te ma
ken van hoe het zeker niet
moet. Je probeert ze vanuit
humane gedachtenis het
*LÊ,G,eSl0JI
respect voor ieder individu
bij te brengen. Met alle fou
ten die ook ik ongetwijfeld
maak denk ik toch dat dat
bouwen is aan de toekomst.
Met verbazing en ontstelte
nis lees je dan dat zwakzin
nigen ingezet dreigen te
worden langs de route die de
leider van de katholieke
kerk te gaan heeft. Een ge
voel van woede en teleur
stelling bekruipt mij dan.
Laten wij in vredesnaam
vanaf heden nalaten de
jeugd iets te verwijten. Zij
immers leven in de wereld
die zoals hij er nu uitziet ge
maakt is en nog bestuurd
wordt door hen die 40 jaar
geleden wel meegemaakt
hebben. Hoe ver zijn de
(geestelijk) leiders van nu
gezonken dat zwakzinnigen
zo misbruikt kunnen wor
den als mogelijk levend
schild? Ik dacht dat wij in
een ontwikkeld land leefden.
Met oprecht niet de bedoe
ling humane getuigen ook
maar te willen kwetsen
staat voor mij nu wel vast
(zeker op geestelijk leiders
gebied) waar de echte zwak
zinnigen te vinden zijn.
Prinsenbeek
Toon v.d. Wijngaart
NAAR aanleiding van uw
artikel in de krant van 10
mei j.l. 'Zwakzinnigen langs
pausroute voor veiligheid',
het volgende. Hoe is het mo
gelij k dat mensen, die me
nen over een gezond ver
stand te beschikken, zwak
zinnigeninternaten benade
ren om met patiënten langs
een deel van de pausroute te
komen staan om een buffer
te vormen tussen de paus en
eventuele kwaadwillenden
en dan nog wel op een deel
van de route, waar bij grote
drukte mensen uit het pu
bliek gemakkelijk in het
water kunnen vallen? Ik
vraag mij af waarom het
bisdom Den Bosch juist
zwakzinnigen kiest om als
buffer te fungeren. Kan dat
nog steeds in 1985, ik dacht
dat de zwakzinnige mens nu
toch eindelij k wel eens geac
cepteerd kan worden zoals
hij/zij is. Daar heeft ieder
mens toch zeker recht op!
Breda
Annemiek Neefs-v. Meel
Naschrift: intussen heeft het bis
dom officieel verklaard dat er
geen sprake van die opzet is ge
weest. Zie De Stem van zaterdag
j.l.
WAAROM stonden zovele
mensen snikkend langs de
straten toen de paus in Den
Bosch de bidtocht deed? Zij
voelden hoe deze man hele
maal zich aan God en Zijn
werk geeft, maar steeds ge
hinderd, tegengewerkt, be
dreigd wordt. Hier past het
bijbelwoord 'Wie hem hin
dert, hindert Christus'. Zelfs
nu hij achteraf nog via com
mentaren in een onbegrepen
daglicht wordt geplaatst,
Alsof hij niet de allereerst is
met het recht voor te gaan in
de viering van het geloof en
de verkondiging van het
evangelie. Alsof hij niet
kwam omdat hij juist veel
van de jeugd houdt, van de
zieken, van de ouderen, van
zijn collega-bisschoppen, ja
van wie niet. Als of hij niet
weet dat de juiste beleving
van het evangelie de beste
medicijn is voor ieders
geestelijk leven.
Den Haag
H. Rutges
IvjOV-^
e-rPlvA
door Maurits
van Rooijen
HET BAREN van kinderen is in onze cultuur lange tijd een
strikte vrouwen-aangelegenheid geweest, waarbij de man als
verloskundige of toeschouwer niet werd geduld. De Ham-
burgse arts dr. Wortt verkleedde zich in 1522 als vrouw om
een bevalling bij te kunnen wonen. Hij werd echter ontmas
kerd en.belandde op de brandstapel.
De geboorte was taboe. Zij vond plaats achter een 'kraam'
(gordijn). Kinderen kwamen uit een kool of werden - waar
schijnlijk sinds de 18e eeuw - door de ooievaar gebracht
Wanneer het kind er eenmaal was, dan brak het feest los.
De gasten werden getrakteerd op drank, meestal een zoete li
keur, en veel gebak. De kindersterfte was echter groot. Wan
neer na negen dagen was gebleken dat de nieuwe telg een ge
zonde toekomst mocht verwachten, dan werd een groots 'van-
tijd' gevierd. Van dat alles zijn onze beschuit met muisjes en
de traditionele kraamvisite overblijfselen. Het grootste feest
kwam spoedig daarna, bij de doop van het kindje. Dan was
immers ook de ziel en zaligheid veilig. Al die feesten kostten
de ouders een lieve duit. De gasten werden echter geacht met
'kromme arm' te komen, namelijk krom om de cadeaus te
dragen!
Het nieuwe leven bezorgde vele mensen werk. De verlos
sing werd uitgevoerd door een vroedvrouw (letterlijk: wijze
vrouw), ook wel goevrouw, hebelmoer, bademoer of kortweg
wijf genoemd. Mits men er geld voor had, werd de verzorging
opgedragen aan een baker. Urenlang zat zij dagelijks met het
kind nabij het warme vuur in de bakermat of -mand (zie il
lustratie). Voor het kind was dit dus letterlijk de bakermat
van de beschaving. Helaas hoorde het echter meestal baker
praatjes. Volgens een van die fabeltjes veroorzaakte te hete
wikkels om het lijfje, een heetgebakerd karakter.
Eind 17e eeuw werd het mode om een min het kind de borst
te laten geven. De moeder hield zich daar niet meer mee be
zig. In Frankrijk ging men zelfs zover dat het kind de eerste
jaren op het platteland werd ondergebracht. Pas wanneer het
enige beschaving had opgedaan, mocht het naar het ouderlijk
huis komen.
Baby's hebben sinds mensenheugenis één bijzonder verve
lende eigenschap: op de onmogelijkste ogenblikken zetten ze
een keel op. Schommelen helpt, zo ontdekten de ouders. Van
daar dat de bedjes werden opgehangen aan ringen. Later ont
stonden de wiegen met ronde onderkant of op rondlopend
hout. Om te voorkomen dat men 's nachts het bed moest ver
laten om de luidruchtige vmrm weer in slaap te schommelen,
liep van het ouderlijk bed een touw naar de wieg. Een andere
truc, maar dan voor overdag, was de combinatie schommel
stoel-wieg. En mocht dat allemaal niet helpen, dan was er al
tijd nog jenever.
GOES - Bij fotohandel V.
de Grote Markt te Goes is e<
videocamera ter waarde vr
5000 gulden gestolen.
In de nacht van zaterdag i
zondag raakte op de Deltaw
Ie Goes een personenauto, b
stuurd door dé 22-jarige P.
lit Goes, op onverklaarba
tvijze van de weg. De au
raakte in de sloot, rolde do
en belandde tenslotte onde
steboven op de parallelwr
Bestuurder T. is opgenomen
net Bergzichtziekenhuis.
auto werd geheel vernield.
JdOEDE - Op de Barendijft
personenauto, bestuui
0or A. R. de P. uit Terneuzt
de sloot terecht gekome
0't gebeurde toen hij in er
Docht rechtdoor reed. Hij
roor omstanders uit de au
^trijd. Later is geconstateei
hij een gebroken schoud
jjULST - Op de Koolstraat I
Hulst is zaterdagnacht
automobilist M. de K. uit Clii
met zijn personenauto t
Sen een muur van een duik
flebotst. Toen de politie t
Plaatse kwam, was men ree
??2ig de auto.weg te slepe
j an De K. werd de bloedpro
"'genomen.
Unge werd dit weekend i
jfebroki
bedn
en. Er wordt een gel
mistaS van 600 gulden vt
^EUW-NAMEN - Op de K
PJileberg te Nieuw-Namen
rdagmorgen om 09.30 u
baar geparkeerde pers
hauto van A.V. uit Bever