even.
UITBLAZEN
SEP: regeringsbeleid maakt hogere
strooktarieven onvermijdelijk
Israël lijkt harder standpunt in te
nemen over vredesonderhandeling
Maak meer van u
vakantiegeld.
Toch 12 ATV-
Zondag in
Limburg
Speels naar het einde
.RUIM 200
Paus en politiek
centrales in gel\
verenigde spaarbank
DESTEMCOMIN
ACHTERGROND
Export
bevordering
Plaats
UIT n
WEEKBLADEN J
Haags
Hoogstandje
Minister
Opname
Agenda
W /0
CBS: consument
somberder
over economie
De fanfare 'St.
Joseph' zet zich net
in beweging als ik de
auto naast de kerk par
keer, zomaar langs de
■hoofdstraat, dat kan hier
nog. Het portaal en kerk
pleintje zijn versierd met
dennegroen en gele en wit
te papieren bloemen. Ook de
straat verderop is in feesttooi.
Iedereen heeft de vlag uitgesto
ken. Aan beide zijden van de
straat staan witte stokken, be
kroond met uit triplex gezaagde
kruisjes. Er hangen beurtelings'
geel-witte en rood-witte wim
pels aan. De stokken worden
afgewisseld door met gele en
witte bloemen getooide denne-
boompjes. Op de trottoirs aan
de zonzijde van de straat staan
mensen te wachten.
Zou de paus hier voorbij
moeten komen?
Honderd meter voor me uit
houdt de fanfare halt voor een
huis waarvan de voordeur ook
al is omlijst met versieringen in
de pauselijke kleuren. De voor
deur gaat open en op de drem
pel verschijnt een figuur in een
witte soutane
Ik weet natuurlijk dat het de
paus niet is en ik weet ook dat
die witte toog niet zijn keuze
was voor deze dag, maar dat ze
hem speciaal hebben gevraagd
die uit Afrika mee te brengen.
Eerlijk gezegd ben ik ook een
beetje om die toog op de vroege
zondagmorgen helemaal naar
dit Zuidlimburgse dorp gere
den. Ik wilde hem in dat witte
missiegewaad achter de muziek
aan naar de kerk zien lopen.
Een missionaris met een witte
toog aan zie je zelfs in de mis
siebladen sinds lang niet meer.
Hij doet in Afrika heel eigen
tijds grotestadswerk, maar zijn
voor buiten-Roermondse be
grippen opvallend trouwe
thuisfront had voor zijn zilve
ren priesterjubileum duidelijk
de voorkeur gegeven aan het
traditionele beeld van de zie-
lengaarder. Hij is er de man
niet naar zijn supporters teleur
te willen stellen.
De fanfare zet zich weer in
beweging. Hij, gevolgd door fa
milieleden en vrienden, er ach
teraan. De toog staat hem best
goed, constateer ik. Hij draagt
er een prachtige, veelkleurige
Afrikaanse stola over. Hij zou
een goed figuur hebben gesla
gen op de bijeenkomst van de
paus met de religieuzen, die op
ditzelfde moment in Utrecht
plaatsvindt, en waar zelfs nog
nauwehjks een zwarte toog te
bekennen is.
Een beetje onthutst neem ik
de gereserveerde plaats in die
me door de ceremoniemeester
wordt aangewezen. 'Veel te ver
vooraan', denk ik. Ik voel me
een voor- en indringer. Het ge
mengde koor achter het altaar
blijkt een dubbel koor te zijn.
De mannen zingen de Grego
riaanse gezangen, de vrouwen
Nederlandse hymnen. De paro
chie zingt mee. Hoe lang zal het
geleden zijn dat ik het Credo in
het Latijn heb horen zingen?
Toch vormen, al na een paar
strofen, de woorden zich als
vanzelf in mijn mond. Ik kende
ze dan ook al voor ik er één van
verstond. Vroeger ging je zo
vaak naar de kerk dat je de tek
sten van de gezangen vanzelf
oppikte. Zo leren kinderen te
genwoordig, denk ik, hun eerste
Engels van de televisie.
Collecte
Het is opeens allemaal weer
zo vertrouwd wat er gebeurt
dat ik er een warm gevoel van
solidariteit door krijg. Een
beetje ontroerd raak ik ook. De
twee con-celebranten, zelf ook
WIM KOCK
missiepaters, getuigen van het
zware en goede werk dat de ju
bilaris doet in Afrika.Daar
door móeten zijn gedachten wel
teruggaan naar zijn eigen kud
de in Accra, Ghana. Die weet
pas wat feestvieren is. Ook in
de kerk. Hij heeft er vorige
maand nog over verteld. De
dienst op Goede Vrijdag had
bijna vier uur geduurd. Goede
Vrijdag is daar, veel meer dan
Pasen, het hoogtepunt van de
Goede Week. Een kerk vol
mensen in bonte kleding. Hele
gezinnen. Uitbundig wordt er
gezongen, in de handen ge
klapt, gedanst zelfs. Eerbied
wijkt er voor een blijheid, ver
geleken waarbij de spreekwoor
delijke roomse blijheid het niet
verder brengt dan een kramp
achtige grimlach.
En ze zijn gul, die Afrika
nen. De meeste mensen daar
heten naar de dag van de week
waarop ze zijn geboren. Als ik
als Ghanees zou zijn geboren
op dezelfde dag waarop ik hier
het eerste levenslicht zag, dan
zou ik Kwame hebben geheten,
een naam die wereldwijd be
kend werd omdat Ghana's eer
ste president zo heette. Kwame
Nkroema. Kwame betekent za
terdag. Bij de collecte voor de
kerk doen alle Kwames een
duit in hetzelfde zakje. Dat
doen ook alle Kofi's en Kwasi's
enz. Vervolgens wordt gegeken
welke naamgroep het meeste
gegeven heeft. Dat veroorzaakt
wedijver en het verhoogt de op
brengst van de collecte. Heel
slim.
Patronaat
Als de jubilaris voor de
tweede keer die dag met mu
ziek van huis wordt gehaald,
ditmaal door de tamboers en
pijpers van het korps 'Juliana',
blijkt hij zijn witte toog te heb
ben geruild voor een gewoon
net pak. De muzikanten bege
leiden hem naar het Patronaat.
Niks 'ontmoetingscentrum' of
zo. Gewoon patronaat. Ze heb
ben het ook niet 'De Schakel',
'De Ark', 'De Bussel' of 'De
Roestbak' genoemd. Het staat
er met kloeke, wat scheefgezak
te en dof geworden letters op:
patronaat.
De burgemeester zit er ook
weer. Opnieuw met de ambts
keten om. Maar hier komt het
wereldlijk gezag letterlijk op de
tweede plaats. Volgens het pro
gramma mag de burgervader
pas een uur na aanvang van de
receptie het woord voeren.
Eerst komen de pastor, het
kerkbestuur en de parochianen
aan de beurt en zo hoort het
natuurlijk ook.
Met de moed, geput uit
mijn plaats op de derde rij in
de kerk vanmorgen, dring ik
me nu opzettelijk tussen het
kerkbestuur en de grote, nog
snel groeiende tros van paro
chianen. Huiselijke plichten
roepen me weer noordwaarts.
De burgemeester heeft het na
kijken. Op dat moment onge
veer is de paus in Utrecht net
begonnen aan zijn ontmoeting
met de vertegenwoordigers van
het pastorale werk en de paro
chies. Ik ben blij dat ik naar
Limburg gegaan ben om mijn
vriend de jubilaris te feliciteren.
Illllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllltlllllllll!lllllllllllllllllllllllllllimillllllllllllll£
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rsnkrplstipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738
DINSDAG 14 ME11985
T5
PAGINA
Als de regering vast
blijft houden aan de
koppeling tussen de
prijs van aardgas en die
van huisbrandolie dan is
een aanzienlijke verho
ging van de stroomtarie-
ven onvermijdelijk.
Op dit moment is 65 pro
cent van de elektriciteitscen
trales in Nederland voor de
stroomproduktie aangewe
zen op aardgas. Dit blijkt uit
het concept-jaarverslag van
de Samenwerkende Elektri-
citeits Productiebedrijven
(SEP). Een SEP-woordvoer-
der heeft dit desgevraagd
meegedeeld. Uit het jaarver
slag blijkt dat de stroomprijs
voor de consumenten door de
stijgende aardgasprijzen niet-
meer in de hand is te houden.
Volgens de woordvoerder
zal de prijs van het aardgas
voor industriële gebruikers
zoals de elektriciteitscentra
les spoedig het niveau heb
ben bereikt van de prijs voor
kleinverbruikers. Het gevolg
daarvan zou volgens hem
zijn dat de stroomprijs in een
aantal sprongen fors omhoog
gaat.
De SEP noemt de koppe
ling tussen de prijs van aard
gas en huisbrandolie onaan
vaardbaar. Maar volgens de
woordvoerder maakt het ka
binet ondanks herhaaldelijk
aandringen van de stroom-
producenten geen aanstalten
om de koppeling ongedaan te
maken. Enkele weken gele
den drong de raad van com
missarissen van de SEP er bij
het parlement en kabinet nog
op aan om die koppeling on
gedaan te maken.
De gezamenlijke elektrici
teitsproducenten zijn verder
bezorgd over het streven van
minister Winsemius (milieu)
om kolengestookte centrales
te verplichten de uitstoot van
gassen voor 100 procent te
ontzwavelen. De bewinds
man wil de doorvoering van
deze ontzwavelingsinstalla
ties ineens terwijl de SEP een
fasegewijze invoering wil. De
plannen van de minister kos
ten de stroomproducenten
380 miljoen gulden extra.
Daar staat een vergoeding
van 110 miljoen gulden
genover.
Door de hoge kosten van 4
ontzwavelingsinstallaties
wordt het voordeel van goej.
kopere kolenstook volgens 4
SEP teniet gedaan. Dit omdji
het voordeel moet worde,
gebruikt om de dure ontzwj,
veling te financieren. Vol.
gens de SEP-woordvoerdei
sterken de ontwikkelingen oi
stroomproducenten in iedet
geval in het streven naai
minder gas- en meer kol®,
gestookte centrales en nan
een snelle besluitvorming
over het al dan niet uitbrei
den van kerncentrales.
JERUZALEM/ CAIRO
(REUTER/ UPI/ DPA/
AFP) - Terwijl de Ame
rikaanse minister van
buitenlandse zaken,
George Shultz, het af
gelopen weekeinde tij
dens zijn missie in het
Midden-Oosten pro
beerde de weg vrij te
maken voor vredeson
derhandelingen, heeft
Israël duidelijk ge
maakt dat het niet zal
praten met leden van
organisaties die gebon
den zijn aan het Pales
tijnse Nationale Hand
vest. Daarmee lijkt Is
raël zijn standpunt ten
aanzien van Arabisch/
Israëlische besprekin
gen te hebben verhard.
„Israël is bereid directe
onderhandelingen aan te
gaan met een Jordaans/Pa
lestijnse delegatie zonder le
den van organisaties, die
zijn gebonden aan het Pa
lestijnse Nationale Hand
vest", zo stond in een com
muniqué dat zondag werd
uitgegeven na de wekelijkse
kabinetszitting. Tot nu toe
heeft de Israëlische regering
zich op het standpunt ge
steld dat zij weigert te pra
ten met leden van de PLO.
Door deze verklaring lijkt
zij ook contacten uit te slui
ten met leden van de Pales
tijnse Nationale Raad (PNR)
(het Palestijnse parlement
in ballingschap), die geen lid
zijn van de PLO. Bij de
Amerikaanse regering leeft
het idee van overleg met Pa
lestij nen uit de PNR, die niet
George Shultz -fotoap Shimon Peres -fotoap
behoren tot de PLO. Het Pa
lestijns Nationale Handvest,
waarin wordt opgeroepen
tot gewapende strijd tegen
Israël, is in 1968 door de PNR
bekrachtigd.
De Israëlische premier
Shimon Peres bracht het
standpunt van zijn land aan
Shultz over tijdens een ont-
bijtbespreking. Daarna ver
trok Shultz naar Egypte en
Jordanië.
Er ontstond enige ondui
delijkheid over de Israëli
sche stellingname. De direc
teur-generaal van het mi
nisterie van buitenlandse
zaken verklaarde dat het
tijdens het kabinetsberaad
niet precies duidelijk was
geworden of Israël contac
ten met PNR-leden onher-
roeplijk uitsluit. Sommige
Israëlische functionarissen
achten het mogelijk dat de
regering opzettelijk een
dubbelzinnige verklaring
aflegde om eventuele kandi
daten voor een Palestijns/
Jordaanse delegatie indivi
dueel te kunnen beoordelen.
De Israëlische minister
van buitenlandse zaken,
Yitzhak Shamir, verklaarde
dat de PLO en de PNR voor
Israël hetzelfde zijn. „Dit or
gaan (de PNR) beslist altijd
over het beleid en de activi
teit van de PLO en daarom
is het niet mogelijk enig on
derscheid te maken tussen
dat orgaan en de PLO", al
dus Shamir.
Koning Hussein van Jor
danië zal Shultz een lijst
overhandigen van Palestijn
se onderhandelaars. Dat
heeft de Palestijnse burge
meester Elias Freij van
Bethlehem verklaard. Hij
zei niet te weten wie er op
die lijst staan. Waarnemers
beschouwen de gematigde
Freij zelf als een mogelijke
kandiaat voor een Pale
stijns/Jordaanse delegatie.
Shultz, die zondag eerst
van Jeruzalem naar Cairo
vloog en daarna naar Jorda
nië vertrok, zei dat het vin
den van Palestij nen voor
onderhandelingen met Is
raël de sleutel is naar voor
uitgang in het vredesproces.
Hij erkende daarbij dat het
vinden van Palestijnse on
derhandelaars, die aan
vaardbaar zijn voor zowel
Isra'el als de Arabieren, een
van de grootste problemen
is.
De Egyptische president
Hosni Mubarak, die een on
derhoud van enkele uren
had met Shultz, riep Wash
ington op een actievere rol te
spelen in het vredesproces in
het Midden-Oosten. Ook ko
ning Hussein heeft bij de VS
aangedrongen op een grote
re inzet.
PLO-leider Yasser Arafat
wees het Amerikaanse idee
van vredesbesprekingen
met niet-PLO-ers resoluut
van de hand. „Wij zijn met
koning Hussein overeenge
komen dat een delegatie di
rect moet worden gevormd
uit de Jordaanse regering en
uit de PLO", zo verklaarde
Arafat op een persconferen
tie in Peking. De PLO-leider
brengt momenteel een be
zoek aan China.
Volgens Arafat is het aan
Washington om nu de vol
gende stap zetten. „Zij moe
ten in beweging komen, wij
hebben voldoende toegege
ven". Op de vraag of er na
men circuleren van niet-
PLO-ers voor een delegatie
antwoordde Arafat: „Het is
geen kwestie van namen.
Het gaat om de principes".
Hij stelde dat de VS nog
geen namen hebben ontvan
gen van kandidaten voor
een Palestijns/Jordaanse
delegatje.
ZONDER enige terughou
dendheid, zonder enige
schaamte ook, gaf hij het
voor de radio toe: ja hoor,
om die Japanse delegatie
gunstig te stemmen had hij
een x aantal Volvo's naar
Schiphol gestuurd, en om
hen - ha ha! - meteen écht
met de kwaliteiten van het
Nederlandse product te la
ten kennismaken, had hij
een bijna even groot aantal
hoogblonde dames achter
het stuur gezet.
Eigengereid? Niet in het
minst, want Lubbers én Bol-
kestein waren op de hoogte,
dus politiek was de zaak ge
dekt.
Een misser? Nee, wel in
tegendeel, want de Japan
ners waren zeer tevreden
geweest over deze aanpak,
ze hadden dat persoonlijk
aan Lubbers laten weten,
dus als de Export Voorlich
tingsdienst de zaken nou in
de toekomst een béétje han
dig aanpakte
Charl Schwietert, ooit
Nos-redacteur en ooit - een
paar dagen - staatssecreta
ris van defensie, is inmid
dels ook bij de EVD - waar
hij adjunct-directeur was -
alweer vertrokken.
Zijn tamelijk non-confor
mistische aanpak bij dit
dienstonderdeel van Econo
mische Zaken was dus wel
licht een borreltafel-verhaal
gebleven, als bij de begro
tingsbehandeling van EZ de
socialistische senator
Schinck er niet de aandacht
op had gevestigd. Hij toonde
zich in elk geval niet zo ge
charmeerd van deze 'ver
koopmethode'.
Van Aardenne gaat van
daag in op de vragen van
Schinck. Het zal hem niet
meevallen een formulering
te vinden die het beleid van
zijn staatssecretaris Bolke-
stein (Buitenlandse Handel)
rechtvaardigt, en die tege
lijk genade kan vinden in de
ogen van die andere staats
secretaris, die in het kabinet
waakt over de gelijke be
handeling.
HET heeft even geduurd,
maar het Presidium (dage
lijks bestuur) van de Twee
de Kamer heeft het parle
ment weer ruimtelijk geor
dend. Wagenaar (ex-RPF)
en Dijkman (ex-Scholten
Dijkman) hebben weer een
eigen stek in de groene
bankjes.
Plaats genoeg, zal de leek
zeggen, maar sinds de komst
van Janmaat (ex-Centrum-
partij) is dat alleen theore
tisch nog waar. Geen der
Kamerleden namelijk wenst
naast deze aanhanger van
algemeen als zeer rechts be
oordeelde denkbeelden te
zitten. En evenmin achter
hem.
De enige die daarmee
heeft ingestemd - maar dat
is omdat hijzelf altijd elders
in de Kamer zit - is voorzit
ter Dolman.
Toch heeft het Presidium
nu een oplossing gevonden,
en één die verbluffend is in
haar simpelheid: Wagenaar
en Dijkman hebben gewoon
van plaats geruild. De neo-
radikaal ingeklemd tussen
Leerling (RPF) en Schutte
(GPV), en tegenover de twee
fracties waartoe hij eerder
deze kabinetsperiode be
hoorde: het CDA en de groep
Scholten Dijkman. En
Wagenaar, ook met het zicht
op zijn vroegere fractielei
der, aan de overkant inge
klemd tussen CDA en WD.
Daarmee zijn de proble
men weer even opgelost - in
ieder geval tot Jan Nico
Scholten (nu nog Scholten
Dijkman) zijn nieuwe par
tijpolitieke keuze bekend
maakt.
„HET probleem met veel
CDA'ers is dat ze zo be
stuurlijk denken, in pyrami-
deverhoudingen. Tree na
tree kom je hoger. En veel
buigen naar boven. Onder
kruipers, heet dat in goed
Nederlands."
(IKV-secretaris Mient-Jan
Faber)
IS Borgman het beu in de
Kamer? De problemen bij
het CDA zijn kleiner dan bij
de VVD, dat klopt, maar
door de onstuimige groei
van de sociaal-democratie
wordt het ook bij de chris
ten-democratie straks drin
gen. In de Kamer en - Deo
F. Borgman (CDA)
- fotodestem/johanvangurp
Engwirda
- fotodestem/johanvangurp
volente - zeker in het kabi
net.
Borgman, specialist
Volksgezondheid van de
CDA-Kamerfractie, laat
zich in de laatste editie van
CD/Aktueel uitgebreid aan
de tand voelen over zijn spe
cialisme, met als meest in
het oog springende uit
spraak de opmerking dat er
in de volgende kabinetspe
riode een MINISTER van
Volksgezondheid moet ko
men.
Borgman, die het bij deze
half-afgemaakte sollicitatie
laat, haast zich eraan toe te
voegen dat staatssecretaris
Van der Reijden (ook CDA)
een 'goed beleid' voert, maar
iedereen herinnert zich nog
de publieke rel vorig najaar,
toen CDA-leider De Vries
een WD-motie meetekende,
waarin het beleid van beide
bewindslieden op WVC - de
CDA'ers Van der Reijden én
Brinkman - werd gekraakt.
De Vries, die zich op voorstel
van Borgman in dit wespen
nest had gestoken, restte la
ter nipt anders dan een sma
delijke terugtocht.
In CD/Aktueel zegt Borg
man dat er grenzen aan de
zorg zijn, dat het een goede
zaak is dat je daarover kunt
discussiëren en dat je keuzes
moet maken. En dat sluit
aardig aan bij het taalge
bruik van een politicus die
het liefst ook nog wat verder
wil schoppen dan Kamerlid.
DE pulppers zal er binnen
kort wel sappige verhalen
over brengen, onder de kop
'Kamerlid spioneerde aan
Nederlandse kust' of 'Wat
deed Engwirda op strand
van Scheveningen?'
Veel was er niet aan de
hand, alleen de opname van
een klein promotiefimpje,
inderdaad op het Scheve-
ningse strand, had nogal
wat voeten in het zand.
Want nog voor 'Take one'
werd gegeven, stapte een
man in blauwe jas naar vo
ren, legde zijn hand op de
lens en kondigde aan dat hij
er de politie bij zou halen.
Engwirda, toch al niet de
meest begenadigde spreker
in de Nederlandse volksver
tegenwoordiging, moest in
derdaad even later enkele
vertegenwoordigers van de
strandpolitie uitleggen wat
hij aan het doen was, waar
om hij dat deed en dat hij
inderdaad niet beseft had
daarmee in overtreding te
zijn.
Hoewel.na enkele spie
dende blikken door de came
ra waren ook de politiemen
sen ervan overtuigd dat in
het minieme stipje aan de
einder niet direct een vaar
tuig van Rijkswaterstaat,
die blijkbaar niet mogen
worden gefilmd, te herken
nen was.
Toen Engwirda eindelijk
weer verder mocht, had hij
in elk geval een groter pu
bliek dan zich gemiddeld
voor opnamen van zendtijd
voor politieke partijen inte
resseert. En dat was toch
weer meegenomen.
DE Tweede Kamer begint
vandaag met een door Cas-
tricum (PvdA) aangevraagd
debatje over het Industrie-
en Havenschap Moerdijk en
de correspondentie daarover
tussen de Brabantse Com
missaris der Koningin Van
Agt en premier Lubbers.
Daarna worden alleen nog
behandeld het wetsvoorstel
tot oprichting van de Post
bank NV. en het Kamerver
slag van een eerder gehou
den mondeling overleg over
de reis van minister Van den
Broek (Buitenlandse Zaken)
naar Moskou, begin april.
De Eerste Kamer begint
met de behandeling van de
Onderwijsbegroting, en
maakt vervolgens het be
leidsdebat over de begroting
van Economische Zaken af.
Eindredactie Frans Boogaard
MET 'handenarbeid'
zullen de meeste kandi
daten van mavo, havo en
vwo hun examen met
enige speelsheid hebben
afgesloten. Een leraar
noemde het een mooie
afsluiting van een exa
menperiode.
Handenarbeid bij vwo was
niet zo heel moeilijk voor
leerlingen die de basisstof
beheersten. Bij goede beeld
analyses was de de beant
woording van de vragen niet
zo'n punt meer. Ook de on
derwerpen waren aardig ge
spreid over futurisme, con
structivisme en sociale wo
ningbouw.
Volgens een van de leerlin
gen stond dit examen heel
dicht bij de stof.
Spaans bij vwo was buiten
verwachting moeilijk, zowel
wat teksten als vragen be
treft. Er waren teksten over
een terugkeerproject, over
Picasso, over de Zuidameri-
kaanse schrijver Julio Corta-
zar, over een door verkeers
wegen omsloten krottenwijk
en over de schoolstrijd.
Bij tekenen voor havo wa
ren de reprodukties over een
iets kleiner formaat van een
zeer goede kwaliteit. Bij ver
uit de meeste vragen kon het
antwoord bij een goed ge
richt waarnemen direct van
de afbeeldingen worden af
gelezen.
Het Spaans bij havo was
goed te doen. Het waren ac
tuele teksten onder andere
over een staking in een bode
ga en over een stukje auto
baan, waar te lang gewacht
moet worden met het betalen
tol betalen vanwege het te
kort aan loketten.
Mavo C en D kregen gis
termorgen naast beeldende
vakken 'muziek. Inhoudelijk
was het examen redelijk van
kwaliteit. Er zat alles in,
waarop de leerlingen waren
voorbereid. Ook was er een
aardige spreiding over de
vragen.
Handenarbeid voor mavo
deed heel prettig aan. Dat
idee was er bij zowel leerling
als leraar. Er werden vragen
gesteld, die niet buiten de
lesstof gingen.
In de middaguren deed een
klein aantal kandidaten
Spaans. In het algemeen wa
ren ze, aldus de docente, te
vreden over het examen.
Zowel lerares als 200 leer
lingen van de afdeling Kin
der- en Jeugdverzorging van
de middelbare beroepsoplei
ding M.H.N.O. uit Breda von
den het CITO-exameri moei
lijk. „Er zitten veel pittige
vragen in over anatomie. Op
zich niet zo erg, want dat
hebben ze geleerd. Maar
daardoor wordt het examen
wel theoretisch. Ik denk dat
ze te weinig tijd hebben om
over al de vragen lang
noeg na te denken", aldus
lerares gezondheidsleer, me.
vrouw A. Schoenmakers.
Volgens de lerares waren
te veel vragen gericht op vet-
pleegkunde. „Welke tempe
ratuur oordruppels moeten
hebben, is meer een vraag uil
de verpleging dan voor kin-
der- of jeugdverzorging.
vraag naar de negatieve
vochtbalans van een 1
vind ik voor mijn vak ook
niet representatief. Als je bij
een peuterzaal werkt, hoef je
zulke dingen echt niet te we
ten".
Na het examen werd dui-
delijk dat de lerares het exa
men goed had ingeschat, ft
reacties van een zestal leer
lingen varieerden van 'moei
lijk' tot 'erg diepgaand'.
Het examen Nederlands,
dat gisterenmorgen is afge
nomen, bestond uit vijfen
veertig vragen over twee
teksten. De eerste tekst, een
artikel uit de Volkskrant
was volgens lerares Neder
lands, Mevrouw M. van Goch
moeilijker dan de tweede
„Het artikel met de kop, 'Het
ze tegen de vos mondt uit ia
roep om geweer' vroeg
veel inzicht. Eerst werden
enkele inzicht-vragen
steld, waarna vragen volg
den over details. De tweede
tekst droeg de titel 'Gehandi
capten willen ook wel eens
reizen'.Deze tekst, uit Hel
Parool, was beduidend mak
kelijker dan de voorafgaan
de. Ik verwacht goede resul
taten van het examen".
De vierhonderd leerlingen,
die zich over het examen Ne
derlands bogen, waren tevre
den over de onderwerpen
van de teksten. „Meestal zijn
de teksten erg saai. Deze tek
sten waren leuk om te lezen"
Zo merkte een leerling op.
Het examen - natuur-en
scheikunde werd gisteren
met gemengde gevoelens ont
vangen. Leraar en leerlingen
vonden het natuurkundige
gedeelte van de toets moeilij
ker dan de vragen over
scheikunde. De addertjes on
der het gras waren talrijk.
Eén vraag luidde: Als oranje
licht op een roodwitte vlag
valt, wat voor kleur krijgt*
vlag dan? Enkele leerlingen
stormden na het examen de
lerarenkamer binnen met
mededeling dat de vlag
zwart/oranje of zwart/witol
rood/oranje zou kleuren, ft
leraar scheikunde gaf uit
komst. Het was roodbranje.
(ADVERTENTIE)
Zet uw vakantiegeld even opzij totdat u het echt
nodig hebt, voor uw vakantie of andere doeleinden.
Onze Girospeciaal-rekening is daar bij uitstek geschikt
voor. Die biedt u een hoge rente (momenteel 53A% per
jaar) en de mogelijkheid om f 3.000,- per maand,
zonder kosten, op te nemen. Dat is pas echt makkelijk
S. sparen. Wij zijn tenslotte
de makkelijke bank in de buurt.
niNSPAG 14 ME11985
Van onze Haagse redactie j
njgN HAAG - Het geschil over de 1
verkorting tussen de ambtenarenc
minister Rietkerk (Binnenlandse Zi
slist in het voordeel van de centrale/
De te hulp geroepen advies- enl
commissie (commissie Albeda) vi;
ambtenaren recht hebben op twaJ
vrije dagen.
De ambtenarencentrales zelf
dat een verkorting van de werkwj
naar 38 uur overeenkomt met 13 if
dagen, maar zij kwamen RietkerH
met een eis van 12 dagen. Rietkerk v
wilde niet verder gaan dan 11 dagen
Hij dreigde zelfs afspraken die I
Acti
DEN HAAG (ANP) - Het
vertrouwen van de con
sument in de economie is
tussen januari en april
licht gedaald.
Deze daling had geen in
vloed op de mening van de
consumenten over de eigen fi
nanciële situatie. Dat blijkt uit
een CBS-onderzoek, dat
maandag is gepubliceerd. De
enquête wordt vier maal per
jaar gehouden.
Het oordeel van consumen
ten over de ontwikkeling van
de economische situatie in de
afgelopen 12 maanden valt ten
opzichte van de voorgaande
enquête minder positief uit:
thans meent 35 procent van de
ondervraagden (januari 40)
dat de economische situatie
beter is geworden, 27 procent
(januari: 28) dat deze slechter
is geworden en 32 procent (28)
dat deze ongewijzigd is geble
ven.
Het oordeel over de finan
ciële situatie van het eigen
huishouden in de komende
twaalf maanden is in vergelij
king met januari 1985 nauwe
lijks veranderd. Twaalf pro
cent (14) verwacht een verbe
tering, 22 procent (25) een ver
slechtering en 61 procent (56)
geen wijziging.
De verwachtingen ten aan
zien van werkloosheid zijn
pessimistischer geworden.
Dertig procent (22) verwacht
dat de werkloosheid zal stij
gen, 35 procent (eveneens 35)
dat deze gelijk zal blijven, en
31 procent (39) dat de werk
loosheid zal dalen.
tijd
ove
mep
meni
uitr/f
kingj
nieu
geve
bank,
fl
de s
de
waaf
vers
v(
king
gen
brei<
zend
ten
eenk
de
in
Cruise-schip
HET Nederlandse cruise-schip
'Cornells W. Kroes' dat sindis
twee maanden tochten maakt
op de rivier de Rhone in
Frankrijk, is de nacht van
zondag op maandag bij La
Voulte, in de Ardèche, gezon
ken. Het schip was zondag-
mid
met
Een
deri
port
maa
men
pass
en d
gen
het
INLICHTINGEN: DISTRICTSKANTOREN BREDA
CATHARINASTRAAT 15, TEL.: 076-222433 GOES GROTE M/P-"
TEL. 01100-30870.
PAUS Johannes Paulus II heeft gister
aan zijn pastorale bezoek aan Nedei
troostrijke euoharistieviering met ziekr
woog de paus zich de rest van de Haag
Politieke circuit.
Premier Lubbers - die in zijn interei
ket uitkomen katholiek te zijn - wees 1
O® vrijwel alle regeringen ter wereld t
Paus ook niet vreemd zullen zijn. Zo er
duidelijk dat binnen onze samenleving
manier wordt aangesproken door de g
'deze tijd; en dat niet iedere groepering
te veranderingen verwerkt die wij in de
schillende groepen zitten in verschillen
en bewustwording. „Datzelfde ondervir
de katholieke wereldkerk", voegde de p
aan toe. En gelijk heeft hij natuurlijk. Al
9e premier middenin de problemen van
wncie. Hij heeft er wellicht privé, ma
doorlopend mee te maken.
De nog altijd zeer zelfbewuste mevr
de afgelopen dagen in haar functie var
3x1 kritisch opgemerkt dat de paus no
'opend opkomt voor de mensenrechte
"aaide die opmerking gisteren, maar
Torrri van een wens. De wens namelijk,
™e en leider van de wereldkerk van ka
en voor de eerbiediging van de recht-
he« s wens,e o°k hardop dat de pau
effen wanneer in de wereld wapens
van brood.
Hij werd bij wijze van spreken op zij
anuit het Catshuis reed de paus naar
hMn om er de 'eden van het totefnatii
of h ps DiPlomatique te ontmoeten. Ir
'bemoedigende pastorale woorden sj
IJselijke plaats harde politieke woor
tóch voor een elnde aan de bewape
Ljhtvaardige wereldorde, voor meer
speet binnen en tussen de volkeren v
nSt rassenscheiding en apartheic
et acceptabel assimilatiepatroon tusse
™us sprak in het Engels, maar het wor
3 al die Nederlandse toespraken qu<
rne®r hebben gekost.
net zal degenen die uitermate scepti;
uitn ezoek staan deugd hebben gedaa
von 6kend in het door hem geprezer
Vrede en gerechtigheid heeft gehoi