even..u
UITBLAZEN
Hogere gasprijs
voor tuinders
onontkoombaar
Verkiezingen: de grote
test voor Johannes Rau
examens
Zoals de ouden
klonken,drinken
we nog.
©ommdsdigier
MINISTE1
Wiskunde II
heeft
langste
tijd gehad
DOMMELSCH.T GULLE BIER
UIT GOUDEN TlfDEN.
Een verwerkt v
Benzine
boycot
LANDBOUWSCHAP PRAAT OPNIEUW MET GASUNIE
Defensie stop
VRIJDAG 10 ME11985
ACHTERGROND
PAGINA 2
Bevoordeling
BIJ WINST SPD-KANDIDAA T BONDSKANSELIER
Kunststukje
Havo
Mavo
Lbo
VRIJDAG 10 ME11985
Leerindustrie
uit het slop
DE STEM CON
DE GROTE oliemaat
schappijen boycot
ten. Hoe doe je dat?
Door in de file te gaan
staan bij de witte pomp en
je vaste pomp(en) in de
steek te laten? De benzine
pomp betekent meestal
ook minstens één mens.
Met die mens bouw je een rela
tie op in de loop der jaren. Je
weet hoe hij heet, hoe hij zich
voelt en van welke voetbalclub
hij supporter is. Ik tank op vele
plaatsen, omdat ik vaak op reis
ben, maar ik heb ook een vaste
pomp. Daar hoor ik regelmatig
hoe het met PSV gesteld is.
Niet hoe de laatste wedstrijd
verliep, dat weet iedereen, nee,
ik hoor incrowd-stories uit de
supporterscantine, waar ook
wel eens een speler of trainer
langskomt.
Mijn vaste pomp is een zo
genaamde Zelftankmaar ik
kan er niet voorrijden of de be
heerder komt naar buiten om
zelf mijn tank te vullen. Als hij
met een andere klant bezig is,
vraagt hij vriendelijk of ik even
wil wachten zodat hij de tank
voor me kan vullen. Als ik wil
kan ik intussen een kop koffie
krijgen en een krantje inkijken.
„Olie goed? Ruiten schoon?
Bandenspanning even controle
ren?" Hij doet dat niet voor
iedereen. Alleen voor z'n vaste
klanten. Maar dat kun je wor
den. Toen in '74 de benzine op
de bon was en talloze pompen
aan 'vreemden' niet leverden,
schreef hij me in als nieuwe
klant.
Als hij ziek is leven we met
hem mee en sturen we hem in
het ziekenhuis een kaart. Als
wij zieken hebben, leeft hij mee
of hij informeert naar de exa
menresultaten van de kinderen.
Is er een actie, tulpenbollen bij
voorbeeld, of glazen en ball
points, dan zorgt hij ervoor dat
zijn vaste klanten goed aan hun
trekken komen. Trouw wordt
door hem beloond zogezegd.
Het is niet zijn pomp. Het is
zijn baan. De pomp is van de
garagehouder die toevallig ook
mijn auto leverde en nu in on
derhoud heeft (nou ja: ik heb
nu zo'n auto die 'de garage
maar niks vindt"). Ik ben tevre
den over die service en als het
moet kan er ook wel eens wat
extra's af. Een soepel regelin-
getje bijvoorbeeld wanneer ik
m'n eigen auto eens een dag
zou moeten missen.
Prijsbewustzijn
Het probleem met die boy
cot, waartoe we door de consu
mentenorganisaties worden op
geroepen is dat we niet de klan
ten zijn van de grote oliemaat
schappijen, maar van garage
en pomphouders, die deel uit
maken van het sociale circuit
waarin het dagelijks leven ons
laat ronddraaien. Iedereen weet
bovendien dat die pomphou
ders niet eens zoveel verdienen
aan de verkochte benzine. Wat
dat betreft zitten ze in hetzelfde
T5
WIM KOCK
schuitje als slijters en tabaks-
winkeliers. Waar de overheid
accijnzen heft valt er voor de
koopman zelf niet veel meer te
halen. B
Moeten we onze vaste
pomphouders misschien over-
halen om ook over te gaan op B
'wit'? Ik zie het al gebeuren. Na
een week hebben de grote olie-
maatschappijen dat in gaten en g
steken ze er een stokje voor B
want de 'witten' dat zijn zij im- B
mers uiteindelijk óók zelf? Zij g
houden heus wel in de gaten g
dat het aantal witte pompen
ten opzichte van dat van de g
merkpompen niet uit de hand B
loopt. In feite is de witte pomp
als zodanig al een teken dat ons
zegt dat we worden belazerd
door de Zeven Zusters. g
We hebben zelf ook boter B
op het hoofd. Te velen van ons
hebben in de welvaartsjaren
hun prijsbewustzijn verloren en g
we zijn te lui gebleven om een g
stukje om te rijden voor de wit-
te pomp. We tanken waar het g
ons het beste uitkomt en - zo B
zit het wel in elkaar - dat is B
meestal bij een merkpomp.
Omhoog
Na de oliecrisis is het ge- g
donder pas goed begonnen. We
werden door de oliemaatschap- B
pijen zelf geconfronteerd met g
het schrikbeeld van een auto s
met lege tank. Toen dat schaar-
stebeeld er goed zat ingeprent B
konden de prijzen omhoog, g
Totdat we de Arabieren weer s
even snel schulden zagen ma-
ken als ze jaren tevoren de mil-
jarden hadden binnengehaald.
„Er is olie zat in de wereld, tot g
in de Noorzee toe", zeiden de
consumenten, „kan de benzine- B
prijs niet omlaag?" Nee, dat g
kon niet want toen schoot de g
Amerikaanse dollar de olie- g
maatschappijen, met hun
kunstmatige, op speculatie g
steunende Rotterdamse spot- g
markel-prijzen te hulp. g
De dollar gaat nu op en §E
neer als een jojo, al ligt de ge- g
middelde waarde al een hele g
tijd op een fiks niveau. De oüe- g
prijzen bewegen zich heel wat g
stabieler: omhoog zonder in- g
zinkingen. De ohemaatschap- g
ftijen trekken altijd aan het g
angste eind. Het is nooit an- g
ders geweest. Kijk maar hoe ze g
de geweldige omwentelingen g
van na de oorlog - dekolonisa- gj
tie, nationalisaties, oliecrisis I, g
oliecrisis II, diverse boycots - g
hebben overleefd; er zelfs beter g
van zijn geworden.
Wij, als consumenten, zitten
weer mooi klem tussen ons g
eigen belang - de witte pomp - g
en onze trouw aan de mensen
van de merkpomp. g
[fl.56
Benzineprijzen in de goeie ouwe tijd
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllli^
lüïTvl'
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8 30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13 30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand.
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B.T.W,
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur® 076-236394/236911.)
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738
Door Jan Greyn
IEDERE CENT die de
glastuinders meer moe
ten gaan betalen voor
een kubieke meter aard
gas, zal het gemiddelde
tuindersbedrijf jaarlijks
drieduizend gulden kos
ten.
Als de Europese Commis
sie zijn zin krijgt zullen de
Nederlandse g(l)astuinders
in plaats van 42,5 cent per
kubieke meter aardgas, rond
47 cent moeten gaan betalen.
Kloppen de becijferingen van
het Landbouwschap, dan be
tekent dat gemiddeld een
jaarlijkse kostenstijging van
13.500 gulden.
Hoe hoog de aardgasprijs
na nieuwe onderhandelingen
tussen Gasunie en Land
bouwschap zullen worden is
nog helemaal niet bekend.
Het schap zal alles in het
werk stellen om de prijs zo
dicht mogelijk bij de huidige
prijs te laten liggen, maar het
ministerie van landbouw zal
erover waken dat niet op
nieuw een kwade brief uit
Brussel komt. Het ministerie
is dan wel - officieel - geen
partij bij de contractbespre
kingen, maar de Europese
Commissie beschouwt het
departement van minister
Gerrit Braks wel degelijk als
kwade genius van de lage
aardgasprijs.
De Europese Commissie
maakte zich al eens eerder
kwaad op Nederland, ook al
vanwege de lage aardgas
prijs voor tuinders. Dat zou
(en zal) volgens de Europese
Commissie valse concurren
tie in de hand werken. Het
ministerie van landbouw kon
niet het tegendeel bewijzen
en ging in 1981 in op het ver
zoek van Europa om zich so
lidair op te stellen met de
aardgasprijs. Een tijdje
daarna kwamen Landbouw
schap en Gasunie een nieuw
(voor vaderlandse tuinders
gunstige) contract overeen,
waarvan het ministerie zich
- officieel - distancieerde.
De Europese Commissie
voelde zich gepakt en liet de
Nederlandse overheid weten
dat opnieuw bevoordeling
van eigen tuinders plaats
vond. Nederland sputterde
tegen en verkondigde dat
niet de overheid maar het
particuliere bedrijfsleven de
lage aardgasprijs uit het
vuur sleepte. Europa pikte
dat niet en liet het Europese
Hof buigen over de vraag of
er wel sprake is van een
overtreding van een Europe
se regel.
Het Landbouwschap wilde
de - vaak slepende - proce
dure bij het hof niet afwach
ten en vroeg samen met de
regering of de aardgasprijs
niet, hangende het onderzoek
van het hof, zolang op het
normale, lage peil kon blij
ven. Het hof wil dat niet toe
staan, omdat 't het belang
van de niet-Nederlandse,
Europese g(l)astuinders
zwaarder acht dan dat van
de Nederlandse tuinders. Als
achteraf blijkt dat de aard
gasprijs in Nederland niet te
laag was, hebben de Neder
landse tuinders met een kort
stondige verhoging slechts
pech gehad, vindt het hof.
Volgens de Rotterdamse hoogleraar Peter Odell is
het gas in Nederland te duur - foto dijkstra
Probleem bij de onderzoe
kingen van het Europese Hof
zal de afweging tussen ko-
lenstokende en gasstokende
tuinders zijn. De Europese
Commissie heeft een (nog ge
heime, in elk geval niet open
bare) berekening gemaakt
hoe deze twee groepen naast
elkaar kunnen staan. Die be
cijfering zou er op neer ko
men dat gastuinders dezelfde
onkosten hebben als hun ko-
lenstokende collega's wan
neer ze per kubieke meter
gas ongeveer 47 cent betalen
(46,5 voor een klein bedrijf,
47,5 voor een middelgroot be
drijf).
Nederland vecht die (ver
moedelijke) cijfers aan. Vol
gens het Landbouwschap
moeten de bedragen zes cent
lager zijn, met als gevolg dat
de huidige gasprijs hoogstens
één tot anderhalve cent ver
hoogd zou moeten worden.
Maar over nieuwe aardgas-
prijzen wil het landbouw
schap het nog niet hebben.
Andere deskundigen vinden
de Nederlandse aardgasprijs
zelfs te hoog.
Peter Odell, directeur van
het Centrum voor Internatio
nale Energiestudies aan de
Erasmusuniversiteit in Rot
terdam, wees er onlangs in
een publikatie op dat Enge
land al jarenlang subsidies
verstrekt zowel voor aardgas
als voor kolen. Ook Dene
marken levert goedkoper gas
- volgens Odell is het gas in
Nederland in het algemeen te
duur - terwijl zowel in Bel
gië, Frankrijk, Duitsland als
in Italië met de aardgasprijs
en ook de elektriciteitsprijs
wordt gemanipuleerd.
Voorzitter Schouten trok af
gelopen weekeinde fel van
leer tegen het Europese Hof,
dat achteraf toch gerespec
teerd wordt. Volgens Schou
ten werkt een hogere gasprijs
overschakeling op kolen-
stookinstallaties in de hand.
„En dat is slecht voor het mi
lieu", aldus Schouten. Onge
lijk heeft hij niet, maar het
argument komt wat wille
keurig over. Of zou het mi
lieu alleen beschermd moe
ten worden als de boeren en
tuinders daar financieel
voordeel bij halen?
Het ziet er niet naar uit dat
op korte termijn een uit
spraak van het Europese Hof
te verwachten is. Een indrin
gende studie naar de kosten
van energie in alle EG-lan-
den vergt ook veel tijd, en
daar komen nog tal van inte
ressante aspecten bij. Wat te
denken van de natuurlijke
bevoordeling van tuinders in
de Franse Provence die van
wege het zachte mediterrane
klimaat twee oogsten per
jaar hebben. Al kun je de
Franse minister van land
bouw dat niet aanwrijven.
Door Gerard Kessels
BONN - Voor Johannes
Rau, de populaire minis
ter-president van
Noordrijnland-Westfa-
len, staat er zondag veel
op het spel. Bij de ver
kiezingen in deze
dichtstbevolkte deel
staat van Duitsland gaat
het er niet alleen om of
Rau regeringsleider in
Düsseldorf blijft.
Voor de sociaaldemocraat
gaat het er ook om of hij de
eerste kandidaat van zijn
SPD wordt voor het kanse
lierschap. Wint Rau, dan zal
waarschijnlijk hij en niet
fractie-voorzitter Hans-Jo-
chen Vogel in 1987 in het
strijdperk treden tegen kan
selier Kohl.
Heeft de SPD, nu kopstuk
ken als Brandt, Schmidt en
Wehner een stap terug heb
ben gedaan, met Rau een
nieuwe aas in handen? Rau
is aardig, sympathiek en een
geweldige stemmentrekker.
Maar of hij grote problemen
op nationaal niveau aankan,
dat moet nog blijken. Tot nu
toe is het de 54-jarige politi
cus allemaal aan komen
waaien. Vrouwe Fortuna
heeft hem steeds toegelachen
en met ernstige tegenslag
heeft hij in zijn politieke
loopbaan nog nooit te kam
pen gehad.
„Wij hebben liever Vogel
als tegenstander bij de vol
gende bondsdagverkiezingen
dan Rau", gaf secretaris-ge
neraal Heiner Geissler van
de CDU onlangs toe. Tegen
Kohl zou Rau een goede kans
hebben. De kanselier moet in
deze dagen, halverwege de
rit, voor het eerst constateren
dat landelijk de SPD de CDU
in de opinie-peilingen voor
bijgestreefd is.
Alle speculaties over een
mogelijke kandidatuur voor
het kanselierschap zijn Rau
op dit moment een gruwel.
Daardoor zou de indruk ge
wekt kunnen worden dat
Noordrijnland-Westfalen
slechts een tussenstation is
en dat wil de man uit Wup-
pertal vermijden. Dat kan hij
niet gebruiken in een verkie
zingsstrijd waarin hij de lat
zeer hoog gelegd heeft. Rau
wil de absolute meerderheid
behouden waarmee hij
Noordrijnland-Westfalen
met zijn 17 miljoen inwoners
regeert. Bij de verkiezingen
van 1980 kreeg de SPD 48,4
procent, de christendemocra
tische CDU 43,2, de liberale
FDP 4,9 en de Groenen 3 pro
cent. Aangezien liberalen en
Groenen de kiesdrempel van
vijf procent niet wisten te
nemen konden SPD en CDU
de zetels in het Düsseldorfer
deelstaatparlement onder el
kaar verdelen en viel Rau de
absolute meerderheid toe.
Dat kunststukje wil Rau zon
dag herhalen. De Groenen
probeert hij onder de vijf
procent drukken door luid
keels te bezweren dat hij ze
ker niet samen met hen zal
Johannes Rau in de rol van staatsman die hij wel
licht a&" toekomstig bondskanselier zal gaan spelen.
Rechts de Italiaanse president Pertini. - foto archief oe stem
regeren. Met een dergelijke
strategie slaagde zijn partij
genoot Oskar Lafontaine er
in maart in het Saarland in
de Groenen onder de drie
procent te houden. Of dat
Rau ook lukt, is de vraag. De
Groenen zijn in Noordrijn
land-Westfalen traditioneel
veel sterker dan in het Saar
land. Van de andere kant
hebben de alternatieven hun
positie de laatste maanden
verzwakt door een discussie
over de toelaatbaarheid van
sex met kinderen en een on
gelukkige brief aan gevan
gen zittende RAF-terroris-
ten. Bovendien lijken veel
kiezers het eindeloze geruzie
binnen de Groenen over al
dan niet meeregeren, moe te
worden. In elk geval zal het
kantje boord worden of de
Groenen de vijf procentsbar
rière kunnen nemen.
Krap wordt het ook voor
de liberalen, maar algemeen
wordt er toch van uitgegaan
dat zij zondagavond aan de
goede kant van de vijf pro
cent terecht zullen komen.
Onder leiding van de nieuwe
partijvoorzitter Martin Ban-
gemann, die de vermoeide
Hans-Dietrich Genscher is
opgevolgd, zitten de FDP
sinds enige maanden weer
duidelijk in de lift.
Of de liberalen het zullen
halen, dat interesseert vooral
ook Bernhard Worms, de
kandidaat van de christende
mocratische CDU voor het
minister-presidentschap. De
CDU heeft alleen een kans
aan de macht te komen als
ook de kleine coalitie-part
ner weer in het deelstaatpar
lement terug keert. Maar ook
als de FDP inderdaad over de
sloot springt, is het twijfel
achtig of Worms een triom
fantelijke intocht in Düssel
dorf zal kunnen houden. In
de laatste opinie-peilingen is
de CDU afgezakt tot 38,5 pro
cent, terwijl de SPD in de
buurt van de 49 procent zit.
Het grootste probleem van
de CDU is lijsttrekker
Worms. De kleurloze Worms,
een beschermeling van Kohl
en daarom vaak aangeduid
als 'Köhlchen', is zelfs tegen
het einde van de verkiezings
strijd nog relatief onbekend.
De hoge werkloosheid in het
land van Rijn en Roer heeft
hij politiek niet uit kunnen
buiten. Zelfs bij grote delen
van de vaste CDU-aanhang
geniet de aimabele Rau een
grotere populariteit dan de
eigen man Worms.
In elk geval kan Rau
binnen de SPD voorlopig niet
meer stuk, als hij zondag op
nieuw de absolute meerder
heid weet te verwerven.
Het vwo ging gistermor
gen van start met wis
kunde II dat op steeds
meer scholen plaats
maakt of al plaatsge
maakt heeft voor wis
kunde A. Over twee jaar
zal wiskunde II bij het
vwo niet meer bestaan,
want in augustus wordt
voor de vijfde klassen
van het vwo het ver
nieuwde wiskunde-exa-
men van kracht.
Volgens de docent kan het
examen van gisteren met
weinig fantasie en veel stan
daardwerk bij de zo gevierde
grijze middenmoot in de kast
worden gezet. Hoe de leerlin
gen het gemaakt hebben
moet nog blijken en alleen
het resultaat telt nu eenmaal.
De vwo-eindexaminandi
van de stedelijke scholenge
meenschap Nijmegen vonden
geschiedenis en staatsinrich
ting gistermiddag op het
programma, goed op niveau,
zoals dat heet. Ook de docent
vond dit examen over het al
gemeen heel goed te doen.
Zowel de leerlingen als de le
raar zeiden wel dat het „nog
al veel" was. Een heleboel
mensen hebben het dan ook
niet helemaal klaar gekre
gen.
De leerlingen vonden bij
de vragen de dominotheorie
van de VS te ver doorgedre
ven. Het examen-gedeelte
over Nederland werd over
het algemeen gemakkelijker
gevonden dan dat over de VS.
De teksten van het examen
Engels voor havo waren be
hoorlijk moeilijk. Bij het ver-
laten van de eindexamen-
plek waren er dan ook nogal
wat pijnlijke gezichten te
zien.Een aantal leerlingen
merkte op dat de teksten
moeilijk waren en de docen
ten waren het daarmee eens.
Positief waren beide groepen
over de duidelijke formule
ring van de vragen.
In de middaguren mochten
de havo-kandidaten zich
buigen over geschiedenis en
staatsinrichting. Net als dat
bij het vwo het geval was
vonden de havo-mensen het
gedeelte over de VS moeilij
ker dan dat over Nederland.
Het werd jammer gevonden
dat er maar enkele - specifie
ke - onderdelen van de in de
lessen behandelde stof aan de
orde waren.
Nederland was, aldus de
leerlingen, goed te maken,
maar bij de VS waren, vol
gens hen, dingen aan de orde
die in de lessen niet behan
deld zijn.
De mavo C-kandidaten
vonden het wiskunde II-exa-
men, dat hetzelfde was als
wiskunde II bij het lbo, moei
lijk. De docent vond de opga
ven maar zeer eenzijdig. Van
de veertien vraagonderdelen
moest bij de helft de opper
vlakte, omtrek of inhoud
worden berekent.
De D-kandidaten hadden
het gemakkelijker. Alleen
opgave vier, waarin bereke
ningen rond de rotatie van
een cirkel moesten worden
gemaakt, leverde wat proble
men op. Er moest weer eens
met het wortelteken gewerkt
worden. Iets waar de leerlin
gen niet meer zo aan zijn ge
wend sinds de invoering van
het rekenmachientje.
Het is een goed ding dat
het examen geschiedenis en
staatsinrichting, dat gister
middag werd gemaakt, de
laatste jaren aan actualiteit
heeft gewonnen. In het kader
van de Provo uit de jaren 60
en 70 stond de bewering dat
buiten-parlementaire acties
on-democratisch zijn. Deze
uitspraak moest met een ar
gument bevestigd worden.
Bij mavo-C was er een
nieuwtje in het geschiedenis
examen. Leraar en leerling
werden verrast door vijf
meerkeuzevragen. „Dan sta
je even raar te kijken. Je
weet zo gauw niet wat je er
mee aan moet." De leerlingen
waren over het algemeen
niet zo enthousiast over dit
onderdeel.
Het lbo kreeg gistermor
gen evenals mavo-C bij wis
kunde vier opgaven. Het ging
om de bekende 'balk', de 'pa
rabool', een vermenigvuldi
ging en twee rechte lijnen in
het assenstelsel Oxy.
De kandidaten vonden het
werk niet gemakkelijk, maar
wel te doen. De leraar vond
dit examen van het juiste ni
veau.
Het examen Duits beant
woordde aan zijn doel: het
toetsen van de schriftelijke
vaardigheid in de Duitse
taal. De kandidaten waren
aangewezen op hun eigen
kennis van het Duits, vooral
omdat het vrijwel niet moge
lijk was om bepaalde passa
ges uit de tekst letterlijk over
te nemen.
(ADVERTENTIE)
ÜXBECHT (ANP) - Minister
pe Ruiter van Defensie heeft
aan de vaste kamercommissie
voor de inlichtingen- en vei
ligheidsdiensten laten weten
dat Defensie het zogenoemde
Fatlma-project heeft beëin
digd.
Dit heeft mr Th. de Roos,
advocaat van de soldatenvak-
bond WDM, donderdag mee
gedeeld. De Ruiter heeft de
WDM in een brief van zijn
besluit op de hoogte gesteld.
De WDM had van de mi
nister geëist dat de infiltratie-
Rudi
Van onze Haagse
ARNHEM - Minister Ri
eens met het ontwerp-t
van het CDA. Op de ja
Nederlandse Christelijl
gisteren noemde hij ck
hanteert 'te optimistisch
De komende vier jaren
miljard bezuinigen. Volge
zingsprogramma zou in
'hooguit' 11 miljard bezuin
Het nieuwe kabinet moet
volgens de CDA-minister van
Financiën eindelijk een einde
maken aan de stijging van de
rentelasten op de overheidsbe
groting, om te voorkomen dat
die rentelasten in 1990 even
hoog zijn als het financie-
ringsterkort: ruim ƒ26 mil
jard.
Maar wil de rente dalen dan
moet eerst het financierings
tekort flink zakken. Volgens
Ruding met zo'n anderhalf
procent (ƒ6 miljard) van het
nationaal inkomen per jaar.
Het CDA spreekt van een
half tot 1 2 tot 3 miljard)
per jaar. Ruding noemde dat
'volstrekt onvoldoende.' Hij
rekende voor dat dan al gauw
zo'n 5 miljard meer aan rente
moet worden betaald in de ko
mende kabinetsperiode. De
bedragen zouden in de jaren
daarna alleen nog maar
groeien.
Volgens Ruding kan de eco
nomie over enkele jaren weer
gezond zijn. Zijn zorg betreft
de financiële positie van de
overheid 'waarmee we helaas
minder snel de goede kant uit
gaan.'
Daarom wil hij ook in 1986
geen geld stoppen in verdere
lastenverlichting voor de be
drijven, of in een belasting
verlaging voor de burger.
Tenzij er extra bezuinigd
DEN BOSCH (ANP) - De leer
industrie in Nederland is dui
delijk uit het slop, waarin zij
vóór 1978 was komen te verke
ren.
Dit schrijft de Nederlandse
Herstructurerings Maat
schappij Nehem schrijft in het
eindverslag van het project
Versterking Leerindustrie.
Het moderniseringsproces
ging gepaard met een investe
ringsprogramma van f 50 mil
joen, waarvan f 18 miljoen mi
lieu-investeringen. Het aantal
ondernemingen is tegelopen
van 50 tot 44, het aantal perso
neelsleden daalde met 20 pro
eent tot 1068 eind 1983.
EEN GEACHT, staatsman-histori
heeft als president van de Bondsre
alle eerlijkheid te zeggen wat veler
ben gelaten en wat velen liever voi
ben weggestopt. Compromisloos e
week uit zijn mond: „De Duitsers I
°P de joden kunnen weten. Wie wil
hemen naar het oosten reden. Ma;
we het vaak niet zien, we zwegen,
Von Weizsacker sprak de hardt
weken, waarin de Westduitsers he
'ossen twee werelden: die van het
een vrij zonnige toekomst. Zij hebl
de gevoelens geëtaleerd, de onze!
verworvenheden werd dikwijls afg
wel of niet als een fatsoenlijk volk b
De Duitsers willen eigenlijk nog
kunnen het niet laten. Een volk vai
zich niet zo tegennatuurlijk gedrac
ue historische radeloosheid van de
'n zijn geschiedkundige werken hel
'en rusten, heeft geprobeerd die ra
kele vastgeroeste blokkades. Zijn
Duitse jongeren mogen en mo
caust, hun leraren hoeven de zwa
hisboeken niet meer over te slaan,
9en best neo-conservatieve deunt
bliek hoeft niet meer geleid te word
her geheugen', zoals een andere h
van West-Duitsland genoemd heeft
De laatste weken viel in West-D
een stabiele democratie een groeie
hemen, een verlangen naar Heimat
Perspectieven. Die perspectieven
een onverwerkt verleden, zonder d(
'en zien. Von Weizsacker heeft
willen leveren, want volgens de pre
Schichte weiter'.