even.
UITBLAZEN
'Leve het grensoverschrijdende patriottisme'
Kleine ondernemers op het verkeerde pad
Veel vraag naar
jeugdcriminaliteit
examens
Nieuw
Paus kri
Geen ge1
voor res
bedrijfsl
Een toetje
op z'n
Boerennest
Nu met
20 cent
"korting
MOORD
vla
'Limbo
go home9
ALGEMEEN NEDERLANDS CONGRES 1985 BEGONNEN
VRIJDAG 3 ME11985
ACHTERGROND
WAT ONDERNEMERS STRAFFELOOS KUNNEN IS WERKNEMERS NIET GEGUND
Mavo
Lbo
Vwo
VRIJDAG 3 ME11985
BINNENLAND
Ondergang
Tilburgsche
Vergunning
transportbedrijf
Animo voor
reanimatie
Ministerie Econom
WIM KOCK
Hoewel het mij
nog niet zo was op
gevallen - en ik heb
toch al bijna twaalf jaar
Limburgse buren - blijkt
uit een artikel in de Volks
krant dat Limburgers in
ons land worden gediscri
mineerd. Ik had mijn zoon
de scheldnaam Limbo's al wel
eens horen gebruiken, maar ik
dacht dat net een schooluit-
drukking was van eigen maak
sel, maar nu hoor ik dat op een
van de muren van de Nijmeeg
se Universiteit (waaraan de
Limburgers net zo goed hun
toen nog dure kwartjes hebben
bijgedragen als de Brabanders)
geschreven staat 'Limbo go ho
me'. Dat is dus al wat ernstiger.
Limbo's, Limlanders zijn
mensen die in Limbabwe wonen
of daar hoorbaar vandaan ko
men. Wat heeft de Limburger
gedaan dat hij deze benamin
gen verdient? Wat aan de Lim
burger irriteert (blijkbaar) de
andere Nederlanders? Omdat
de Limburgers nog niet tot de
erkende, aan discriminatie
blootstaande minderheden be
horen, durf ik hier in het open
baar nog wel een gooi naar het
antwoord op die vraag te doen.
Het is al ruim 30 jaar gele
den dat ik merkte dat Limbur
gers reacties oproepen van hun
niet-Limburgse omgeving. Dat
was bij de marine. Limburgerts
deden nameüjk iets wat Friezen
en Brabanders, Tukkers en
Kattenburgers nóóit deden: ze
kropen bij mekaar om in hun
geheimtaal te converseren. Ooit
meegemaakt dat twee Friezen
op een Brabants verjaardags
feestje tegen elkaar in het Fries
beginnen? Misschien heel even,
een groet of een opmerking
voor de gein, maar verder niet.
Limburgers daarentegen kun
nen geen stamgenoot zien of ze
beginnen, zonder verder acht te
slaan op het overige gezelschap,
met elkaar in het Limburgs te
praten. Ik heb het al dikwijls
meegemaakt en niet alleen bij
de marine.
Limburgers gedragen zich
in de rest van Nederland als
ballingen met heimwee. Daar
door vallen ze op want de ove
rige Nederlanders beschouwen
hen gewoon als landgenoten.
Zij begrijpen dus niets van dat
Limburgse heimwee en denken
dat het bij elkaar kruipen en de
vlucht in eigen stamtaal uitin
gen zijn van depreciatie en on
gemanierdheid. Dat irriteert.
Min of meer ontwikkelde
Limburgers hebben fraaie ver
klaringen voor hun apartheid
en wijzen op de geheel van Hol
land verschillende historische
achtergrond die Limburg heeft.
Daar kan wel iets van waar
zijn. Per slot van rekening zijn
de geestelijke banden die de
Brabanders hebben met Hol
land ook wel wat losser dan je
gezien de geringe afstand over
de weg zou vermoeden en het
kan zijn dat die banden nog
losser worden naarmate je ver
der zuidelijk komt. Maar afge
zien van een paar heuvels en
wat vakwerk-boerderijen ziet
Limburg er net zo uit als de
rest van het land.
De mentale afstand tot Hol
land kan echter niet de verkla
ring zijn voor het onvermijdelij
ke Limbo-lingo dat opklinkt
wanneer twee Limburgers el
kaar in den vreemde ontmoeten.
Nog maar eens de Friezen als
voorbeeld. Die hebben een
meer uitgesproken eigen identi
teit dan de Limburgers. Friezen
hebben een eigen taal en een
eigen literatuur en in Leeuwar-
den voelen ze zich mentaal be-
slist niet dichter bij Den Haag
staan dan in Maastricht. Dus E
wat is het dan dat de Limbur-
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
gers steeds weer dwingt tot sa
menscholing zodra ze elkaar
buiten de grenzen van Limbo-
rije tegenkomen?
Wanvertoning
AAN DE aanhang heeft het
weer niet gelegen. Zelfs de BBC
Worldservice maakte er speciaal
melding van in een uitzending
waarin zes voorrondewedstrij
den werden geanalyseerd. „Een
menigte van 60.000 toeschou
wers." Bij geen van de andere
wedstrijden was het aantal toe
schouwers de moeite van het
vermelden waard geweest ge
weest, zelfs niet Roemenië-En-
geland waar er volgens de krant
toch nog 10.000 méér op de tri
bune hebben gezeten. Wat de
BBC verder meldde over Ne
derland-Oostenrijk was weinig
vleiend voor beide partijen,
maar voor Nederland nog het
minst. „Het ergste afbraak
voetbal dat ik in tijden heb ge
zien", zei de verslaggever met
een zwaar Welsh accent. En
„het beetje voetbal dat er ver
toond werd, kwam van Oosten
rijk." De 1-0 voorsprong die
Nederland nam noemde hij on
verdiend.
De zestigduizend met hun
oranje petjes op werden weer
op gruwelijke wijze beetgeno
men. Vooral in de Kuip hadden
ze zich verheugd op een lekker
avondje-Oranje. Drie of vier
nul had ik horen voorspellen.
Wanneer wordt een wanverto
ning pure oplichting? Mensen
met mooie beloften („we gaan
tóch naar Mexico!") geld af
troggelen en als iedereen be
taald heeft er met de pet naar
gooien. Knollen voor citroenen.
Ze konden niet alleen niet voet
ballen, ze faalden ook in andere
opzichten als profs. Een echte
Erof weet dat hij behalve voet-
aller ook showman is. Dat
niet de club of de bond zijn
klant is maar de toeschouwer
op de tribune. Dié koopt z'n
produkt en niemand anders.
Een off day. Oké, dat over
komt de beste teams ook wel
eens. Maar. beroepsvoetballers
zullen toch wel weten dat node
loze overtredingen en opzette
lijk traag geklungel met de bal
buiten de zijlijn, zoals het nog
even wegschoppen van de bal
vóór een Oostenrijker die kan
oprapen om hem in te gooien,
voor de klantjes op de tribune
en achter de tv uiterst irritant
zijn. Van Oostenrijk was dat
vertragen nog te begrijpen.
Voor hen was het tactiek. Tijd
winnen. Maar de Oranjeklan
ten hadden haast, vond de tri
bune. Die moesten nog een
doelpunt maken. Die wilden
immers naar Mexico.
De professionals van Oranje
gedroegen zich als een tonee
lacteur die midden in een dra
matische monoloog van een te
genspeler, waarnaar de hele
zaal geboeid en muisstil zit te
luisteren, plotseling een keihar
de wind laat. Het spel beder
vend dus.
De Hongaren mogen ze
hebben op 14 mei. Allemaal,
met huid en haar.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17 00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand, 66,30 per kwartaal of 258,- per |aar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur);
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertentjes uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RankrpIstiPR'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584-Rabo rek. 101053738
T5 PAGINA 2
Door Henk Eg bers
„Wanneer zullen wij - 20
miljoen Nederlands
sprekenden - eens op
houden te roepen, dat
wij happy zijn met el
kaar?" riep Fred van
Leeuwen uit tijdens zijn
inleiding bij de plechtige
openingszitting van het
30e Algemeen Neder
lands Congresjaar in het
stadhuis van Antwer
pen.
Burgemeester Ed van
Thijn van Amsterdam liet
een boodschap voorlezen,
waarin hij de deelnemers
welkom heette op de slotzit
ting die op 19 april 1986 in
Amsterdam zal plaatsvinden.
Gedurende dit congresjaar
zullen talrijke werkgroepen
zich buigen over de echte en
fictieve grenzen, die op veler
lei gebied Nederland en
Vlaanderen - te goeder en te
kwader trouw - nog geschei
den houden.
Het eerste Nederlands
Congres werd georganiseerd
in 1849 te Gent. Jarenlang
heetten zij 'Nederlandsche
Taal- en Letterkundige Con
gressen'. De Taalunie die in
1982 tot stand kwam - maar
in de praktijk nog steeds te
weinig te betekenen heeft -
maakte geen einde aan deze
praktijk, omdat de Algemeen
Nederlandse Congressen
(ANC) op alle mogelijke
vlakken van het maatschap
pelijke leven/cultuur werk
zaam zijn. Het ANC is een
overkoepelend orgaan van
een 60-tal aangesloten ver
enigingen, dat zich kritisch
en stimulerend opstelt tegen
over overheidsorganen bij
het nastreven van samen
werking/integratie tussen
Nederland en Vlaanderen. -
Bij de openingszitting zei
prof. dr. H. Brugmans onder
meer dat we onderscheid
moeten maken tussen pa
triottisme (geworteld zijn in
eigen land) en nationalisme
(verharding van de staats
grenzen). „Weg met het
staatsnationalisme dat ver
deelt! Leve het grensover
schrijdend patriottisme dat
mensen verzoent en tot ge
meenschap voert!" En hij
merkte op: „In het noorden
steekt het 'kleinhollandisme'
opnieuw de kop omhoog. Ne
derlands? Dat is Hollands!
De Randstad is norm! Wat in
Vlaanderen gebeurt raakt
ons niet! Laten de Belgen
Belgen blijven en ons niet be
trekken bij hun interne ru
zies. In het zuiden is het
Vlaamse overwicht doorge
broken, in aantal, in econo
mische kracht, in de politiek.
Vandaar dat men zich af
keert van wie men vroeger
'Noorderbroeders' noemde.
Wij Vlamingen binnen Bel
gië zijn een macht geworden.
Wij zijn in onze beweging ge
slaagd - of tenminste voor
een belangrijk deel. Dus:
geen behoefte aan 'Haagse
keelschrapers'", aldus Brug
mans, die ook nog fulmineer
de tegen de taalverloedering
(met name door Engelse
woorden).
Fred van Leeuwen, wat
gefrustreerd onder meer
door het niet van de grond
komen van Radio Delta,
pleitte voor een Trojaanse
Oorlog door van de Brakke
Grond (Vlaams cultuurcen
trum in Amsterdam) een
nieuw Mykene te maken.
„Achtendertig congressen
lang zijn wij vriendelijk te
gen elkaar geweest. Wij heb
ben welwillende intentie
verklaringen afgelegd, die
niet echt tot iets verplichten
en slechts lippendienst bewe
zen aan dat doel van culture
le integratie".
Dit congresjaar zal het al
lemaal anders worden, al
moet daarbij opgemerkt
worden dat het geopend
werd in het kader van de
herdenking van 400 jaar
scheiding (val van Antwer
pen!) en dat is een hele tijd.
Prof. dr. Hugo De Schepper
van de universiteit van Nij
megen wees er in zijn inlei
ding nog eens op dat deze
scheiding veel tienduizenden
vaklieden en rijkaards uit
Vlaanderen naar het noorden
liet emigreren, waardoor me
de de Gouden Eeuw hier mo-
Professor H. Brugmans
gelijk werd gemaakt. We zijn
dus nog enigszins schatplich
tig aan Vlaanderen...
Klinkende munt moet er
komen uit allerlei werkgroe
pen, die gedurende dit con
gresjaar officieel mogelijk
moeten proberen te maken,
wat over en weer tussen de
'gewone mensen' langs de
grenslijn Brabant/Zeeland/
België als min of meer van
zelfsprekend al plaatsvindt;
al moet toegegeven worden
dat de Nederlandse huizen en
-banksaldo's in Vlaanderen
niet uit idealisme geboren
werden!
De veertien werkgroepen
gaan aan de slag onder dek-
- FOTO ARCHIEF DE STEM
king van een manifest, waar
in te lezen staat dat de be
krompen visie, dat cultuur in
crisistijd nog slechts voor
handelspromotie bruikbaar
is, bestreden moet worden.
„Het herlevend particularis
me in noord en zuid moet
krachtig bestreden worden...
De overheid zal kritisch en
krachtig worden aange
spoord tot een beter gebruik
van de integratie-instrumen
ten die reeds voorhanden zijn
- Nederlandse Taalunie, Be-
neluxverdragen, Cultureel
Akkoord e.a. - en tot nieuwe
stappen op de weg van sa
menwerking en integratie".
Met dit laatste zal met na
me de werkgroep overheids
structuren zich bezighouden.
Geconstateerd wordt bij
voorbeeld dat het onzin is dat
uit zuinigheidsoverwegingen
de commissie die het cultu
reel verdrag moet effectue
ren in plaats van 2x nu lx per
jaar vergadert. De werk
groep universiteit en weten
schappen - die overigens op
merkt dat de inleverings- en
afslankingsoperaties voor de
kwaliteit van het universi
taire management heilzaam
was! - streeft naar een geïn
tegreerd beleid. De Werk
groep Boek wil met de boe
kenbranche, het bibliothee
kwezen, de auteurs, onder
wijs, onderzoek en media tot
een geïntegreerd boekenbe-
leid komen. De Werkgroep
Leefmilieu richt zich komend
jaar vooral op grensover
schrijdende natuurgebieden
als Kalmthoutse heide, ge
bied ten westen van de
Schelde en Stamprooiers-
broek. De Werkgroep Bene
lux wil de belemmeringen in
het verkeer (formaliteiten
aan de grens) wegwerken,
samenwerking in grensge
bieden e.d. stimuleren. Ge
wezen wordt o.a. op het in
stellen van internationale
grensparken, waarbij de
ruilverkaveling Essen-
Nieuwmoer aan de orde is,
terwijl ook de ontwerp-
structuurschets Westerschel-
debekken aandacht krijgt.
Verder zal deze groep zich
bezighouden met de invloed
van t.v.-satellieten en kabel-
t.v. over en weer, alsmede de
kwestie van de vaste boeken
prijs.
De Werkgroep Franse Ne
derlanden zet zich verder in
voor onderwijs in de Neder
landse taal in Frans Vlaan
deren, waarvan momenteel
zo'n 1000 mensen gebruik
maken. Maar het betreft hier
geen enge taalkwestie, zo
wordt opgemerkt. De Werk
groep Grensverkeer zal on
der meer verder bevorderen
dat grensoverschrijding van
lagere overheden een kader
krijgt van algemene publiek-
rechelijke bevoegdheid. De
Werkgroep Media wil iets
doen aan 'het schorten van de
continuïteit van Vlaams-Ne
derlandse coprodukties zoals
het project Radio Delta,
BRT-Nederlandse omroepen,
samenwerking in Europees
verband (ECS) e.d.'.
Het zogeheten Nabuurtoe-
risme zal bevorderd worden
door de werkgroep Toerisme,
die constateert dat de grote
hinderpaal op dit moment is,
dat vanwege de economische
teruggang gepoogd wordt het
geld in eigen land te houden.
De Werkgroep Nederlanden
in de Wereld is droef ge
stemd. „Er is in het afgelopen
jaar geen vooruitgang ge
boekt". Integendeel. Radio
Delta is niet van de grond ge
komen. Het initiatief van
Ons Erfdeel om te komen tot
een engelstalig tijdschrift
over de Nederlandse cultuur
is door minister Brinkman
afgewezen en ook de sugges
ties om inzake culturele ak
koorden en instituten tot sa
menwerking te komen had
den geen resultaat. De groep
gaat particuliere organisa
ties op gebied van cultuur,
Vlaamse en Nederlandse ont-
wikkelingssamenwerkers,
euro-parlementsleden e.d. dit
jaar desbetreffend bij elkaar
brengen.
De jonge werkgroep (1980)
Vrouwenbeweging gaat acti
viteiten op emancipatieter
rein ontplooien. De Vlaamse
vrouwen gingen twee gene
raties eerder dan de Neder
landse vrouwen buitenshuis
werken; Nederlandse vrou
wen lopen voorop op het ge
bied van de seksualiteit, zo
wordt geconstateerd. De
werkgroep Andere Integratie
wil een geïntegreerd vreem
delingenbeleid bevorderen en
de werkgroep Vredesproble-
matiek wil een forum vor
men waarop vredesactivisten
en polemologen uit beide lan
den elkaar kunnen ontmoe
ten.
Fred van Leeuwen: „De
Vlaming lijdt in Amsterdam
toch veelal onder onbehou
wen Hollandse verwaand
heid en verwatenheid (en als
Maastrichtenaar kan ik goed
met hen meevoelen). Omge
keerd gaat de doorsnee Ne
derlander in Antwerpen red
deloos ten onder aan het
vriendelijk en welwillend
ogende, maar uiterst virtuoos
en effectief Vlaams wantrou-
Door Pieter-Jan Dekkers
DE lastenverlichting die het
kabinet volgend jaar voor het
bedrijfsleven in petto heeft
moet rechtstreeks naar de on
dernemingen en niet naar de
werknemers, want die maken
het toch maar op aan buiten
landse vakanties.
Zo ongeveer luidt het advies dat de
organisaties van het midden- en
kleinbedrijf binnenkort aan het kabi
net gaan uitbrengen en wat ze hebben
neergelegd in een 'voorjaarsnota'.
Bovendien moeten de sociale pre
mies en de belastingtarieven fors
worden verlaagd om via deze weg de
koopkracht van de burgers wat op te
krikken. Als het aan de kleine onder
nemers ligt zou de belasting- en pre
mie-druk in vier jaar tijd weer op het
peil van de zestiger jaren moeten
worden gebracht.
De redenering dat een extraatje
voor de burgers zal worden omgezet
in een buitenlandse vakantie, in
plaats van dat men het omzet in eigen
land zodat het midden- en kleinbe
drijf er van kan meeprofiteren, klopt
niet met de cijfertjes over het vakan
tiegedrag van de Nederlanders. Hoe
wel het aantal buitenlandse vakan
ties aan de hoge kant blijft, is een
duidelijke omslag merkbaar: steeds
meer Nederlanders brengen hun va
kantie in eigen land door. Zet deze
ontwikkeling zich door dan ligt een
positieve vakantiebalans in het ver
schiet (Nederlanders en buitenlan
ders besteden dan in hun vakantie
meer geld in Nederland dan Neder
landers in het buitenland).
Er is een tweede punt dat de stel
ling van de ondernemers onder
graaft: hun eigen financiële en fiscale
gedrag. Onderzoek heeft aangetoond
dat de ondernemers hun winsten voor
het overgrote deel gebruiken voor
verbetering van hun rendementen èn
voor financieel aantrekkelijke beleg
gingen in het buitenland (Verenigde
Staten). De miljarden guldens die on
dernemers investeren worden voor
bijna 100 procent rechtstreeks door de
overheid betaalt via subsidies.
Het gaat daarbij om forse bedra
gen: tussen 1974 en 1984 belegden Ne
derlandse ondernemers ruim 25 mil
jard gulden in het buitenland. De
laatste zes maanden van 1984 alleen
al was dat ruim 7 miljard gulden. In
heel 1983 investeerden ze voor 6,4 mil
jard gulden in eigen land, maar kre
gen daarvoor 6,3 miljard gulden sub
sidie van de overheid.
Gisteren maakte staatssecretaris
Koning (Financiën) bovendien be
kend dat steeds meer ondernemers
via de Antillen-route aanzienlijk fis
caal voordeel behalen.
Ook hier enkele cijfers: in 1974 ging
slechts 12 miljoen gulden aan divi
dend naar de Nederlandse Antillen.
In 1983 was dat gestegen tot 1,7 mil
jard gulden. Vorig jaar verdween
voor maar liefst 6,8 miljard gulden
aan winsten naar de Antillen, waar
voor de ontvangers ervan aanzienlijk
minder belasting hoeven te betalen
dan in Nederland.
Het verwijt dat werknemers een
eventueel extraatje onmiddellijk
naar het buitenland zouden brengen
doet in het licht van het bovenstaan
de wat wrang aan.
Er zijn trouwens meer zaken in het
nota van het midden- en kleinbedrijf
die de wenkbrauwen doen fronsen.
Wat te denken van het pleidooi dat de
overheid in de vennootschapsbelas
ting een belastingvrije voet zou moe
ten invoeren met als belangrijkste
argument dat de ondernemers dan
weer meer geld zouden krijgen om te
gaan investeren. Of, gezien het bo
venstaande, dat in het buitenland te
beleggen?.
Tussen de grote ondernemers en
hun kleine vakbroeders bestaan al
jaren meningsverschillen over hoe
een economie moet worden gestimu
leerd. Grote ondernemers zweren bij
overheidsbezuinigingen, kleine be
drijven zien meer heil in het op peil
houden en vergroten van de koop
kracht van de burgers.
Dat laatste kan via lagere belastin
gen en sociale premies. De kleine on
dernemers schatten dat in vier jaar
tijd voor zo'n 9 miljard gulden lasten
verlichting kan worden doorgevoerd.
Ze willen dat geld halen bij de sociale
uitkeringen met als gevolg dat de
koopkracht in die hoek nog verder
daalt zonder dat men de garantie
krijgt dat wat bij de werkenden te
recht komt ook inderdaad in eigen
land zal worden besteed. Want ze
spreken in dezelfde nota immers de
vrees uit dat werknemers dat ex
traatje onmiddellijk in buitenlandse
vakanties zullen omzetten.
Als er niets meer bij de sociale uit
keringen te halen valt moet de over
heid de eigen uitgaven maar terug
brengen. Met andere woorden: er zal
minder geld in bepaalde projecten ge
stopt kunnen worden, minder geld
voor de bouw, wegenaanleg cq. -on
derhoud en meer zaken waarvan een
positief effect voor de werkgelegen
heid kan uitgaan.
Als de kleine ondernemers even
verderop echter pleiten voor meer
overheidsinvesteringen (kleinschali
ge projecten als havenwerken, dijk-
verbeteringen, aanleg en onderhoud
van wegen en rioleringen en toeristi
sche projecten) is de tegenstrijdigheid
compleet.
Dat geldt trouwens ook voor hun
wens de beschikking te krijgen over
meer risicodragend kapitaal. Er is
immers kapitaal genoeg? Als er mil
jarden in het buitenland worden be
legd en er miljarden naar de Antillen
verdwijnen kan zelfs de grootste
doemdenker niet volhouden dat er
geen geld is.
Of zouden de kleine ondernemers
bedoelen dat niet zij het risico van
hun onderneming moeten dragen
maar verschaffers van risicodragend
kapitaal?. Kleine particuliere beleg
gers dus en beheerders van werke-
merspensioenen?.
Een exacte definitie van wat een
ondernemer zou moeten zijn zou elke
directiekamer in het midden- en
kleinbedrijf niet ontsieren.
De havo-kandidaten
kregen tien opsteltitels
(stelopdracht) voorge
schoteld, vier minder
dan de mavo, die er vier
extra in petto had voor
het onderwijs aan vol
wassenen. In het oog
springende titels bij ha
vo waren de jeugdcrimi
naliteit, de krantenjon
gens en -meisjes, de
triathlon (onder de toe
passelijke titel: 'De uit
putting nabij...'), het al
of niet in (militaire)
dienst gaan én kinderen
van gastarbeiders ('Kind
tussen twee culturen').
Opvallend was dat bij de
eerste titel (Jeugdcriminali
teit) een aantal uit de jaren
1977 en 1978 stammende cita
ten werden gegeven, alsof er
sinds die tijd niets meer ten
goede (of ten kwade) veran
derd is. Vooral met zo'n on
derwerp - voedingsbodem bij
uitstek van vooroordelen - is
het belangrijk wat 'bij de
tijd'te zijn.
Uit een bliksemenquête op
het St. Ludger College in
Doetinchem bleek dat 19 pro
cent heeft gekozen voor het
onderwerp jeugdcriminali
teit, 16 procent voor 'Veertig
jaar geleden', 12 procent voor
„In dienst of niet?" en 12 pro
cent voor de krantenjongens
en -meisjes.
In de middaguren kreeg de
havo vier zeer lange teksten
Duits voorgelegd. De vragen
waren overigens niet moei
lijk.
Met de extra opsteltitels voor
de mavo werd geprobeerd om
beter aan te sluiten bij de be
levingswereld van de vol
wassen kandidaten. Met een
actueel onderwerp over het
kinderdagverblijf lukte dat
aardig. Het onderwerp over
vrouwenemancipatie en de
Uitspraak 'Al ben ik volwas
sen, volwassen word ik nooit'
lijken goed om elk jaar het
rijtje te complementeren.
De meerkeuzevragen Duits
waren lastig. In de teksten
zaten veel moeilijke woor
den. Bij mavo-C leyerde de
ene tekst die zowel mavo-D
als -C kregen voorgeschoteld
wat moeilijkheden op.
Het lbo kreeg bij Nederlands
vijftig meerkeuzevragen te
beantwoorden naar aanlei
ding van drie teksten.
De eerste tekst (uit Else-
viers Magazine van juli 1982)
met de misleidende titel 'Een
eskimo uitleggen wat een oli
fant is' ging over de popmu
ziek die een betere plaats
binnen het officiële kunstge-
beuren verdient.
De tweede tekst 'Milieude
fensie vraagt eerherstel voor
statiegeld. De laatste tekst
(uit Internationale Samen
werking van februari 1983)
ging over de Derde Wereld
als dumpplaats van pestici
den. Volgens de leraar waren
de teksten niet al te moeilijk,
maar de kandidaten hadden
wel een wat andere opvat
ting.
In de middaguren had het
lbo, behalve het Imo, meer
keuzevragen Duits. Het ging
om vijftig vragen naar aan
leiding van vier teksten, die
gelij k waren aan die van ma
vo-C. De teksten van het
examen Duits voor het lmo
waren mooi aangepast aan
het karakter van het detail-
handelonderwijs. De teksten
waren goed te maken.
De vwo-kandidaten vonden
het examen wiskunde I
moeilijk en de docent viel ze
daarin bij. Er waren vier op
gaven, elke opgave bestaande
uit drie onderdelen. Van de
in totaal twaalf onderdelen
waren er vijf niet zo stan
daard.
Wat het Duits betreft zei
den de vwo-kandidaten dat
het om leuke en acuele tek
sten ging. Het ging om tek
sten uit de Frankfurter All-
gemeine Zeitung, Die Welt en
Süddeutsche Zeitung.
(ADVERTENTIE)
|}coel bewaren openen
appeltjes
UTRECHT (ANP) - Paus Jo
hannes Paulus II krijgt op
zondag 12 mei tijdens zijn
bezoek aan Utrecht 's mid
dags een 'stevige hap' voor
geschoteld.
Het voorgerecht van de
lunch bestaat uit heldere os-
sestaartsoep met madeira en
een soepstengel van blader
deeg, zo maakte de Jaar
beurs gisteren bekend.
Het hoofdgerecht is sa
mengesteld uit gekookte
tongfilet-rolletjes gevuld
m
H
w
te
gr
w
fl(
d(
nt
fa
rc
d<
fe
Binr
De curatoren van de failliete
Tilburgsche Hypotheekbank
stellen een compleet beeld in
het vooruitzicht over de perio
de van vijf jaar die voorafging
aan het uitstel van betaling
voor de bank op 2 juli 1982. Het
onderzoek richt zich met name
op mogelijke onrechtmatige
handelingen van betrokkenen,
zodat dezen juridisch aan
sprakelijk kunnen worden ge
steld voor de geleden schade.
Transportondernemers die
hun bedrijfsvergunning moe
ten laten verlengen zullen
minder hindernissen onder
vinden. De Commissie Ver-
voervergunningen heeft don
derdag besloten de in trans
portkringen beruchte finan
ciële doorlichting niet meer
mee te laten spelen in de be
oordeling van de verlenging
van de vergunning.
De reanimatiecursussen van
de Nederlandse Hartstichting,
waar mensen kunnen leren
hoe ze bij een hartinfarct in
hun omgeving het hart weer
op gang kunnen brengen, ma
ken de laatste jaren een 'tome
loze groei' door. Dat maakte de
arts J. van Drenth van de Ne
derlandse Hartstichting don
derdag bekend op een congres
van de verpleegkundige ad
viesraad van de Hartstichting.
Er zijn nu 400.000 mensen die
kunnen reanimeren, drie jaar
geleden waren dat er nog
75.000.
O
v£
Sc
o\
Ia
ge
gr
m
di
ja
gr
se
ci.
st
ni
de
is
he
W
he
gi
F]
de
orl
o\
d<
V(
di
'g
V£
èli
nc
te
dé
Van onze Haag
DEN HAAG - Het ministeri
heeft onvoldoende geld om e
nieuwende projekten die het
ten financieel te steunen.
Tientallen bedrijven drei
gen daardoor klem te komen
met de vernieuwing in pro-
duktiemethoden die men wil t
doorvoeren. Bij de werkge
versorganisatie VNO vreest
men dat de ontwikkeling van
vernieuwingen in het indus
triepark van ons land vertra
ging oploopt.
Bij Economische Zaken ont
kent men niet dat de totale
post op de begroting al aardig
°P is gesoupeerd. De overheid
heeft in verschillende regelin
gen dit jaar zo'n 700 miljoen
beschikbaar voor research.
Verleden jaar kregen Océ-Van
der Grinten, Philips en Gist
Brocades toezeggingen voor
samen ƒ500 miljoen van het
Rijk. Daarnaast stopte de
overheid ook nog ruim 1,5
miljard in Volvo en Fokker
(ADVERT