even. UITBLAZEN 'Leve het grensoverschrijdende patriottisme' Kleine ondernemers op het verkeerde pad Veel vraag naar jeugdcriminaliteit examens Nieuw Paus kri Geen ge1 voor res bedrijfsl Een toetje op z'n Boerennest Nu met 20 cent "korting MOORD vla 'Limbo go home9 ALGEMEEN NEDERLANDS CONGRES 1985 BEGONNEN VRIJDAG 3 ME11985 ACHTERGROND WAT ONDERNEMERS STRAFFELOOS KUNNEN IS WERKNEMERS NIET GEGUND Mavo Lbo Vwo VRIJDAG 3 ME11985 BINNENLAND Ondergang Tilburgsche Vergunning transportbedrijf Animo voor reanimatie Ministerie Econom WIM KOCK Hoewel het mij nog niet zo was op gevallen - en ik heb toch al bijna twaalf jaar Limburgse buren - blijkt uit een artikel in de Volks krant dat Limburgers in ons land worden gediscri mineerd. Ik had mijn zoon de scheldnaam Limbo's al wel eens horen gebruiken, maar ik dacht dat net een schooluit- drukking was van eigen maak sel, maar nu hoor ik dat op een van de muren van de Nijmeeg se Universiteit (waaraan de Limburgers net zo goed hun toen nog dure kwartjes hebben bijgedragen als de Brabanders) geschreven staat 'Limbo go ho me'. Dat is dus al wat ernstiger. Limbo's, Limlanders zijn mensen die in Limbabwe wonen of daar hoorbaar vandaan ko men. Wat heeft de Limburger gedaan dat hij deze benamin gen verdient? Wat aan de Lim burger irriteert (blijkbaar) de andere Nederlanders? Omdat de Limburgers nog niet tot de erkende, aan discriminatie blootstaande minderheden be horen, durf ik hier in het open baar nog wel een gooi naar het antwoord op die vraag te doen. Het is al ruim 30 jaar gele den dat ik merkte dat Limbur gers reacties oproepen van hun niet-Limburgse omgeving. Dat was bij de marine. Limburgerts deden nameüjk iets wat Friezen en Brabanders, Tukkers en Kattenburgers nóóit deden: ze kropen bij mekaar om in hun geheimtaal te converseren. Ooit meegemaakt dat twee Friezen op een Brabants verjaardags feestje tegen elkaar in het Fries beginnen? Misschien heel even, een groet of een opmerking voor de gein, maar verder niet. Limburgers daarentegen kun nen geen stamgenoot zien of ze beginnen, zonder verder acht te slaan op het overige gezelschap, met elkaar in het Limburgs te praten. Ik heb het al dikwijls meegemaakt en niet alleen bij de marine. Limburgers gedragen zich in de rest van Nederland als ballingen met heimwee. Daar door vallen ze op want de ove rige Nederlanders beschouwen hen gewoon als landgenoten. Zij begrijpen dus niets van dat Limburgse heimwee en denken dat het bij elkaar kruipen en de vlucht in eigen stamtaal uitin gen zijn van depreciatie en on gemanierdheid. Dat irriteert. Min of meer ontwikkelde Limburgers hebben fraaie ver klaringen voor hun apartheid en wijzen op de geheel van Hol land verschillende historische achtergrond die Limburg heeft. Daar kan wel iets van waar zijn. Per slot van rekening zijn de geestelijke banden die de Brabanders hebben met Hol land ook wel wat losser dan je gezien de geringe afstand over de weg zou vermoeden en het kan zijn dat die banden nog losser worden naarmate je ver der zuidelijk komt. Maar afge zien van een paar heuvels en wat vakwerk-boerderijen ziet Limburg er net zo uit als de rest van het land. De mentale afstand tot Hol land kan echter niet de verkla ring zijn voor het onvermijdelij ke Limbo-lingo dat opklinkt wanneer twee Limburgers el kaar in den vreemde ontmoeten. Nog maar eens de Friezen als voorbeeld. Die hebben een meer uitgesproken eigen identi teit dan de Limburgers. Friezen hebben een eigen taal en een eigen literatuur en in Leeuwar- den voelen ze zich mentaal be- slist niet dichter bij Den Haag staan dan in Maastricht. Dus E wat is het dan dat de Limbur- llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^ gers steeds weer dwingt tot sa menscholing zodra ze elkaar buiten de grenzen van Limbo- rije tegenkomen? Wanvertoning AAN DE aanhang heeft het weer niet gelegen. Zelfs de BBC Worldservice maakte er speciaal melding van in een uitzending waarin zes voorrondewedstrij den werden geanalyseerd. „Een menigte van 60.000 toeschou wers." Bij geen van de andere wedstrijden was het aantal toe schouwers de moeite van het vermelden waard geweest ge weest, zelfs niet Roemenië-En- geland waar er volgens de krant toch nog 10.000 méér op de tri bune hebben gezeten. Wat de BBC verder meldde over Ne derland-Oostenrijk was weinig vleiend voor beide partijen, maar voor Nederland nog het minst. „Het ergste afbraak voetbal dat ik in tijden heb ge zien", zei de verslaggever met een zwaar Welsh accent. En „het beetje voetbal dat er ver toond werd, kwam van Oosten rijk." De 1-0 voorsprong die Nederland nam noemde hij on verdiend. De zestigduizend met hun oranje petjes op werden weer op gruwelijke wijze beetgeno men. Vooral in de Kuip hadden ze zich verheugd op een lekker avondje-Oranje. Drie of vier nul had ik horen voorspellen. Wanneer wordt een wanverto ning pure oplichting? Mensen met mooie beloften („we gaan tóch naar Mexico!") geld af troggelen en als iedereen be taald heeft er met de pet naar gooien. Knollen voor citroenen. Ze konden niet alleen niet voet ballen, ze faalden ook in andere opzichten als profs. Een echte Erof weet dat hij behalve voet- aller ook showman is. Dat niet de club of de bond zijn klant is maar de toeschouwer op de tribune. Dié koopt z'n produkt en niemand anders. Een off day. Oké, dat over komt de beste teams ook wel eens. Maar. beroepsvoetballers zullen toch wel weten dat node loze overtredingen en opzette lijk traag geklungel met de bal buiten de zijlijn, zoals het nog even wegschoppen van de bal vóór een Oostenrijker die kan oprapen om hem in te gooien, voor de klantjes op de tribune en achter de tv uiterst irritant zijn. Van Oostenrijk was dat vertragen nog te begrijpen. Voor hen was het tactiek. Tijd winnen. Maar de Oranjeklan ten hadden haast, vond de tri bune. Die moesten nog een doelpunt maken. Die wilden immers naar Mexico. De professionals van Oranje gedroegen zich als een tonee lacteur die midden in een dra matische monoloog van een te genspeler, waarnaar de hele zaal geboeid en muisstil zit te luisteren, plotseling een keihar de wind laat. Het spel beder vend dus. De Hongaren mogen ze hebben op 14 mei. Allemaal, met huid en haar. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850 Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030 Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957 Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17 00 uur. Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen: 22,97 per maand, 66,30 per kwartaal of 258,- per |aar Bij automatische betaling geldt een korting van 1per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W. Voor post-toezending geldt een toeslag Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573 Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur); Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertentjes uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442 (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 RankrpIstiPR' Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447 NCB rek. 230301584-Rabo rek. 101053738 T5 PAGINA 2 Door Henk Eg bers „Wanneer zullen wij - 20 miljoen Nederlands sprekenden - eens op houden te roepen, dat wij happy zijn met el kaar?" riep Fred van Leeuwen uit tijdens zijn inleiding bij de plechtige openingszitting van het 30e Algemeen Neder lands Congresjaar in het stadhuis van Antwer pen. Burgemeester Ed van Thijn van Amsterdam liet een boodschap voorlezen, waarin hij de deelnemers welkom heette op de slotzit ting die op 19 april 1986 in Amsterdam zal plaatsvinden. Gedurende dit congresjaar zullen talrijke werkgroepen zich buigen over de echte en fictieve grenzen, die op veler lei gebied Nederland en Vlaanderen - te goeder en te kwader trouw - nog geschei den houden. Het eerste Nederlands Congres werd georganiseerd in 1849 te Gent. Jarenlang heetten zij 'Nederlandsche Taal- en Letterkundige Con gressen'. De Taalunie die in 1982 tot stand kwam - maar in de praktijk nog steeds te weinig te betekenen heeft - maakte geen einde aan deze praktijk, omdat de Algemeen Nederlandse Congressen (ANC) op alle mogelijke vlakken van het maatschap pelijke leven/cultuur werk zaam zijn. Het ANC is een overkoepelend orgaan van een 60-tal aangesloten ver enigingen, dat zich kritisch en stimulerend opstelt tegen over overheidsorganen bij het nastreven van samen werking/integratie tussen Nederland en Vlaanderen. - Bij de openingszitting zei prof. dr. H. Brugmans onder meer dat we onderscheid moeten maken tussen pa triottisme (geworteld zijn in eigen land) en nationalisme (verharding van de staats grenzen). „Weg met het staatsnationalisme dat ver deelt! Leve het grensover schrijdend patriottisme dat mensen verzoent en tot ge meenschap voert!" En hij merkte op: „In het noorden steekt het 'kleinhollandisme' opnieuw de kop omhoog. Ne derlands? Dat is Hollands! De Randstad is norm! Wat in Vlaanderen gebeurt raakt ons niet! Laten de Belgen Belgen blijven en ons niet be trekken bij hun interne ru zies. In het zuiden is het Vlaamse overwicht doorge broken, in aantal, in econo mische kracht, in de politiek. Vandaar dat men zich af keert van wie men vroeger 'Noorderbroeders' noemde. Wij Vlamingen binnen Bel gië zijn een macht geworden. Wij zijn in onze beweging ge slaagd - of tenminste voor een belangrijk deel. Dus: geen behoefte aan 'Haagse keelschrapers'", aldus Brug mans, die ook nog fulmineer de tegen de taalverloedering (met name door Engelse woorden). Fred van Leeuwen, wat gefrustreerd onder meer door het niet van de grond komen van Radio Delta, pleitte voor een Trojaanse Oorlog door van de Brakke Grond (Vlaams cultuurcen trum in Amsterdam) een nieuw Mykene te maken. „Achtendertig congressen lang zijn wij vriendelijk te gen elkaar geweest. Wij heb ben welwillende intentie verklaringen afgelegd, die niet echt tot iets verplichten en slechts lippendienst bewe zen aan dat doel van culture le integratie". Dit congresjaar zal het al lemaal anders worden, al moet daarbij opgemerkt worden dat het geopend werd in het kader van de herdenking van 400 jaar scheiding (val van Antwer pen!) en dat is een hele tijd. Prof. dr. Hugo De Schepper van de universiteit van Nij megen wees er in zijn inlei ding nog eens op dat deze scheiding veel tienduizenden vaklieden en rijkaards uit Vlaanderen naar het noorden liet emigreren, waardoor me de de Gouden Eeuw hier mo- Professor H. Brugmans gelijk werd gemaakt. We zijn dus nog enigszins schatplich tig aan Vlaanderen... Klinkende munt moet er komen uit allerlei werkgroe pen, die gedurende dit con gresjaar officieel mogelijk moeten proberen te maken, wat over en weer tussen de 'gewone mensen' langs de grenslijn Brabant/Zeeland/ België als min of meer van zelfsprekend al plaatsvindt; al moet toegegeven worden dat de Nederlandse huizen en -banksaldo's in Vlaanderen niet uit idealisme geboren werden! De veertien werkgroepen gaan aan de slag onder dek- - FOTO ARCHIEF DE STEM king van een manifest, waar in te lezen staat dat de be krompen visie, dat cultuur in crisistijd nog slechts voor handelspromotie bruikbaar is, bestreden moet worden. „Het herlevend particularis me in noord en zuid moet krachtig bestreden worden... De overheid zal kritisch en krachtig worden aange spoord tot een beter gebruik van de integratie-instrumen ten die reeds voorhanden zijn - Nederlandse Taalunie, Be- neluxverdragen, Cultureel Akkoord e.a. - en tot nieuwe stappen op de weg van sa menwerking en integratie". Met dit laatste zal met na me de werkgroep overheids structuren zich bezighouden. Geconstateerd wordt bij voorbeeld dat het onzin is dat uit zuinigheidsoverwegingen de commissie die het cultu reel verdrag moet effectue ren in plaats van 2x nu lx per jaar vergadert. De werk groep universiteit en weten schappen - die overigens op merkt dat de inleverings- en afslankingsoperaties voor de kwaliteit van het universi taire management heilzaam was! - streeft naar een geïn tegreerd beleid. De Werk groep Boek wil met de boe kenbranche, het bibliothee kwezen, de auteurs, onder wijs, onderzoek en media tot een geïntegreerd boekenbe- leid komen. De Werkgroep Leefmilieu richt zich komend jaar vooral op grensover schrijdende natuurgebieden als Kalmthoutse heide, ge bied ten westen van de Schelde en Stamprooiers- broek. De Werkgroep Bene lux wil de belemmeringen in het verkeer (formaliteiten aan de grens) wegwerken, samenwerking in grensge bieden e.d. stimuleren. Ge wezen wordt o.a. op het in stellen van internationale grensparken, waarbij de ruilverkaveling Essen- Nieuwmoer aan de orde is, terwijl ook de ontwerp- structuurschets Westerschel- debekken aandacht krijgt. Verder zal deze groep zich bezighouden met de invloed van t.v.-satellieten en kabel- t.v. over en weer, alsmede de kwestie van de vaste boeken prijs. De Werkgroep Franse Ne derlanden zet zich verder in voor onderwijs in de Neder landse taal in Frans Vlaan deren, waarvan momenteel zo'n 1000 mensen gebruik maken. Maar het betreft hier geen enge taalkwestie, zo wordt opgemerkt. De Werk groep Grensverkeer zal on der meer verder bevorderen dat grensoverschrijding van lagere overheden een kader krijgt van algemene publiek- rechelijke bevoegdheid. De Werkgroep Media wil iets doen aan 'het schorten van de continuïteit van Vlaams-Ne derlandse coprodukties zoals het project Radio Delta, BRT-Nederlandse omroepen, samenwerking in Europees verband (ECS) e.d.'. Het zogeheten Nabuurtoe- risme zal bevorderd worden door de werkgroep Toerisme, die constateert dat de grote hinderpaal op dit moment is, dat vanwege de economische teruggang gepoogd wordt het geld in eigen land te houden. De Werkgroep Nederlanden in de Wereld is droef ge stemd. „Er is in het afgelopen jaar geen vooruitgang ge boekt". Integendeel. Radio Delta is niet van de grond ge komen. Het initiatief van Ons Erfdeel om te komen tot een engelstalig tijdschrift over de Nederlandse cultuur is door minister Brinkman afgewezen en ook de sugges ties om inzake culturele ak koorden en instituten tot sa menwerking te komen had den geen resultaat. De groep gaat particuliere organisa ties op gebied van cultuur, Vlaamse en Nederlandse ont- wikkelingssamenwerkers, euro-parlementsleden e.d. dit jaar desbetreffend bij elkaar brengen. De jonge werkgroep (1980) Vrouwenbeweging gaat acti viteiten op emancipatieter rein ontplooien. De Vlaamse vrouwen gingen twee gene raties eerder dan de Neder landse vrouwen buitenshuis werken; Nederlandse vrou wen lopen voorop op het ge bied van de seksualiteit, zo wordt geconstateerd. De werkgroep Andere Integratie wil een geïntegreerd vreem delingenbeleid bevorderen en de werkgroep Vredesproble- matiek wil een forum vor men waarop vredesactivisten en polemologen uit beide lan den elkaar kunnen ontmoe ten. Fred van Leeuwen: „De Vlaming lijdt in Amsterdam toch veelal onder onbehou wen Hollandse verwaand heid en verwatenheid (en als Maastrichtenaar kan ik goed met hen meevoelen). Omge keerd gaat de doorsnee Ne derlander in Antwerpen red deloos ten onder aan het vriendelijk en welwillend ogende, maar uiterst virtuoos en effectief Vlaams wantrou- Door Pieter-Jan Dekkers DE lastenverlichting die het kabinet volgend jaar voor het bedrijfsleven in petto heeft moet rechtstreeks naar de on dernemingen en niet naar de werknemers, want die maken het toch maar op aan buiten landse vakanties. Zo ongeveer luidt het advies dat de organisaties van het midden- en kleinbedrijf binnenkort aan het kabi net gaan uitbrengen en wat ze hebben neergelegd in een 'voorjaarsnota'. Bovendien moeten de sociale pre mies en de belastingtarieven fors worden verlaagd om via deze weg de koopkracht van de burgers wat op te krikken. Als het aan de kleine onder nemers ligt zou de belasting- en pre mie-druk in vier jaar tijd weer op het peil van de zestiger jaren moeten worden gebracht. De redenering dat een extraatje voor de burgers zal worden omgezet in een buitenlandse vakantie, in plaats van dat men het omzet in eigen land zodat het midden- en kleinbe drijf er van kan meeprofiteren, klopt niet met de cijfertjes over het vakan tiegedrag van de Nederlanders. Hoe wel het aantal buitenlandse vakan ties aan de hoge kant blijft, is een duidelijke omslag merkbaar: steeds meer Nederlanders brengen hun va kantie in eigen land door. Zet deze ontwikkeling zich door dan ligt een positieve vakantiebalans in het ver schiet (Nederlanders en buitenlan ders besteden dan in hun vakantie meer geld in Nederland dan Neder landers in het buitenland). Er is een tweede punt dat de stel ling van de ondernemers onder graaft: hun eigen financiële en fiscale gedrag. Onderzoek heeft aangetoond dat de ondernemers hun winsten voor het overgrote deel gebruiken voor verbetering van hun rendementen èn voor financieel aantrekkelijke beleg gingen in het buitenland (Verenigde Staten). De miljarden guldens die on dernemers investeren worden voor bijna 100 procent rechtstreeks door de overheid betaalt via subsidies. Het gaat daarbij om forse bedra gen: tussen 1974 en 1984 belegden Ne derlandse ondernemers ruim 25 mil jard gulden in het buitenland. De laatste zes maanden van 1984 alleen al was dat ruim 7 miljard gulden. In heel 1983 investeerden ze voor 6,4 mil jard gulden in eigen land, maar kre gen daarvoor 6,3 miljard gulden sub sidie van de overheid. Gisteren maakte staatssecretaris Koning (Financiën) bovendien be kend dat steeds meer ondernemers via de Antillen-route aanzienlijk fis caal voordeel behalen. Ook hier enkele cijfers: in 1974 ging slechts 12 miljoen gulden aan divi dend naar de Nederlandse Antillen. In 1983 was dat gestegen tot 1,7 mil jard gulden. Vorig jaar verdween voor maar liefst 6,8 miljard gulden aan winsten naar de Antillen, waar voor de ontvangers ervan aanzienlijk minder belasting hoeven te betalen dan in Nederland. Het verwijt dat werknemers een eventueel extraatje onmiddellijk naar het buitenland zouden brengen doet in het licht van het bovenstaan de wat wrang aan. Er zijn trouwens meer zaken in het nota van het midden- en kleinbedrijf die de wenkbrauwen doen fronsen. Wat te denken van het pleidooi dat de overheid in de vennootschapsbelas ting een belastingvrije voet zou moe ten invoeren met als belangrijkste argument dat de ondernemers dan weer meer geld zouden krijgen om te gaan investeren. Of, gezien het bo venstaande, dat in het buitenland te beleggen?. Tussen de grote ondernemers en hun kleine vakbroeders bestaan al jaren meningsverschillen over hoe een economie moet worden gestimu leerd. Grote ondernemers zweren bij overheidsbezuinigingen, kleine be drijven zien meer heil in het op peil houden en vergroten van de koop kracht van de burgers. Dat laatste kan via lagere belastin gen en sociale premies. De kleine on dernemers schatten dat in vier jaar tijd voor zo'n 9 miljard gulden lasten verlichting kan worden doorgevoerd. Ze willen dat geld halen bij de sociale uitkeringen met als gevolg dat de koopkracht in die hoek nog verder daalt zonder dat men de garantie krijgt dat wat bij de werkenden te recht komt ook inderdaad in eigen land zal worden besteed. Want ze spreken in dezelfde nota immers de vrees uit dat werknemers dat ex traatje onmiddellijk in buitenlandse vakanties zullen omzetten. Als er niets meer bij de sociale uit keringen te halen valt moet de over heid de eigen uitgaven maar terug brengen. Met andere woorden: er zal minder geld in bepaalde projecten ge stopt kunnen worden, minder geld voor de bouw, wegenaanleg cq. -on derhoud en meer zaken waarvan een positief effect voor de werkgelegen heid kan uitgaan. Als de kleine ondernemers even verderop echter pleiten voor meer overheidsinvesteringen (kleinschali ge projecten als havenwerken, dijk- verbeteringen, aanleg en onderhoud van wegen en rioleringen en toeristi sche projecten) is de tegenstrijdigheid compleet. Dat geldt trouwens ook voor hun wens de beschikking te krijgen over meer risicodragend kapitaal. Er is immers kapitaal genoeg? Als er mil jarden in het buitenland worden be legd en er miljarden naar de Antillen verdwijnen kan zelfs de grootste doemdenker niet volhouden dat er geen geld is. Of zouden de kleine ondernemers bedoelen dat niet zij het risico van hun onderneming moeten dragen maar verschaffers van risicodragend kapitaal?. Kleine particuliere beleg gers dus en beheerders van werke- merspensioenen?. Een exacte definitie van wat een ondernemer zou moeten zijn zou elke directiekamer in het midden- en kleinbedrijf niet ontsieren. De havo-kandidaten kregen tien opsteltitels (stelopdracht) voorge schoteld, vier minder dan de mavo, die er vier extra in petto had voor het onderwijs aan vol wassenen. In het oog springende titels bij ha vo waren de jeugdcrimi naliteit, de krantenjon gens en -meisjes, de triathlon (onder de toe passelijke titel: 'De uit putting nabij...'), het al of niet in (militaire) dienst gaan én kinderen van gastarbeiders ('Kind tussen twee culturen'). Opvallend was dat bij de eerste titel (Jeugdcriminali teit) een aantal uit de jaren 1977 en 1978 stammende cita ten werden gegeven, alsof er sinds die tijd niets meer ten goede (of ten kwade) veran derd is. Vooral met zo'n on derwerp - voedingsbodem bij uitstek van vooroordelen - is het belangrijk wat 'bij de tijd'te zijn. Uit een bliksemenquête op het St. Ludger College in Doetinchem bleek dat 19 pro cent heeft gekozen voor het onderwerp jeugdcriminali teit, 16 procent voor 'Veertig jaar geleden', 12 procent voor „In dienst of niet?" en 12 pro cent voor de krantenjongens en -meisjes. In de middaguren kreeg de havo vier zeer lange teksten Duits voorgelegd. De vragen waren overigens niet moei lijk. Met de extra opsteltitels voor de mavo werd geprobeerd om beter aan te sluiten bij de be levingswereld van de vol wassen kandidaten. Met een actueel onderwerp over het kinderdagverblijf lukte dat aardig. Het onderwerp over vrouwenemancipatie en de Uitspraak 'Al ben ik volwas sen, volwassen word ik nooit' lijken goed om elk jaar het rijtje te complementeren. De meerkeuzevragen Duits waren lastig. In de teksten zaten veel moeilijke woor den. Bij mavo-C leyerde de ene tekst die zowel mavo-D als -C kregen voorgeschoteld wat moeilijkheden op. Het lbo kreeg bij Nederlands vijftig meerkeuzevragen te beantwoorden naar aanlei ding van drie teksten. De eerste tekst (uit Else- viers Magazine van juli 1982) met de misleidende titel 'Een eskimo uitleggen wat een oli fant is' ging over de popmu ziek die een betere plaats binnen het officiële kunstge- beuren verdient. De tweede tekst 'Milieude fensie vraagt eerherstel voor statiegeld. De laatste tekst (uit Internationale Samen werking van februari 1983) ging over de Derde Wereld als dumpplaats van pestici den. Volgens de leraar waren de teksten niet al te moeilijk, maar de kandidaten hadden wel een wat andere opvat ting. In de middaguren had het lbo, behalve het Imo, meer keuzevragen Duits. Het ging om vijftig vragen naar aan leiding van vier teksten, die gelij k waren aan die van ma vo-C. De teksten van het examen Duits voor het lmo waren mooi aangepast aan het karakter van het detail- handelonderwijs. De teksten waren goed te maken. De vwo-kandidaten vonden het examen wiskunde I moeilijk en de docent viel ze daarin bij. Er waren vier op gaven, elke opgave bestaande uit drie onderdelen. Van de in totaal twaalf onderdelen waren er vijf niet zo stan daard. Wat het Duits betreft zei den de vwo-kandidaten dat het om leuke en acuele tek sten ging. Het ging om tek sten uit de Frankfurter All- gemeine Zeitung, Die Welt en Süddeutsche Zeitung. (ADVERTENTIE) |}coel bewaren openen appeltjes UTRECHT (ANP) - Paus Jo hannes Paulus II krijgt op zondag 12 mei tijdens zijn bezoek aan Utrecht 's mid dags een 'stevige hap' voor geschoteld. Het voorgerecht van de lunch bestaat uit heldere os- sestaartsoep met madeira en een soepstengel van blader deeg, zo maakte de Jaar beurs gisteren bekend. Het hoofdgerecht is sa mengesteld uit gekookte tongfilet-rolletjes gevuld m H w te gr w fl( d( nt fa rc d< fe Binr De curatoren van de failliete Tilburgsche Hypotheekbank stellen een compleet beeld in het vooruitzicht over de perio de van vijf jaar die voorafging aan het uitstel van betaling voor de bank op 2 juli 1982. Het onderzoek richt zich met name op mogelijke onrechtmatige handelingen van betrokkenen, zodat dezen juridisch aan sprakelijk kunnen worden ge steld voor de geleden schade. Transportondernemers die hun bedrijfsvergunning moe ten laten verlengen zullen minder hindernissen onder vinden. De Commissie Ver- voervergunningen heeft don derdag besloten de in trans portkringen beruchte finan ciële doorlichting niet meer mee te laten spelen in de be oordeling van de verlenging van de vergunning. De reanimatiecursussen van de Nederlandse Hartstichting, waar mensen kunnen leren hoe ze bij een hartinfarct in hun omgeving het hart weer op gang kunnen brengen, ma ken de laatste jaren een 'tome loze groei' door. Dat maakte de arts J. van Drenth van de Ne derlandse Hartstichting don derdag bekend op een congres van de verpleegkundige ad viesraad van de Hartstichting. Er zijn nu 400.000 mensen die kunnen reanimeren, drie jaar geleden waren dat er nog 75.000. O v£ Sc o\ Ia ge gr m di ja gr se ci. st ni de is he W he gi F] de orl o\ d< V( di 'g V£ èli nc te dé Van onze Haag DEN HAAG - Het ministeri heeft onvoldoende geld om e nieuwende projekten die het ten financieel te steunen. Tientallen bedrijven drei gen daardoor klem te komen met de vernieuwing in pro- duktiemethoden die men wil t doorvoeren. Bij de werkge versorganisatie VNO vreest men dat de ontwikkeling van vernieuwingen in het indus triepark van ons land vertra ging oploopt. Bij Economische Zaken ont kent men niet dat de totale post op de begroting al aardig °P is gesoupeerd. De overheid heeft in verschillende regelin gen dit jaar zo'n 700 miljoen beschikbaar voor research. Verleden jaar kregen Océ-Van der Grinten, Philips en Gist Brocades toezeggingen voor samen ƒ500 miljoen van het Rijk. Daarnaast stopte de overheid ook nog ruim 1,5 miljard in Volvo en Fokker (ADVERT

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 2