even..L
UITBLAZEN
examens
Weer
'Me
Welzijnswet kan gemeente flink geld kosten
Onvergankelijkheid van De Spaanse Droom
Havo mocht stoeien
met vooroordelen
SEP Wil
Topoverleg
in Witte Huis
DE STEM
Libanon: fi
WIMKOCK
DINSDAG 30 APRIL 1985
ACHTERGROND
Tragiek
Niet gelukkig
Geen tranen
Mavo
Lbo
Net een
kamerdebat
Spoor
Haags
hoogstandje
AGENDA
'Steun voor
Russische Jod
loopt achterui
Breda weer uit
rode cijfers
Hoechst boekt
grootste winst
sinds oprich"
VROEGER had Je
Eisenhower nog. En
Marshall, Patton en
Bradley. Die hadden zelf
tegen de SS gevochten en
ze hadden met eigen ogen
de concentratiekampen
gezien zoals ze waren, dus
vóór ze in monumenten
waren veranderd. Eisenhower
zou Reagan op tijd een stille
wenk hebben kunnen geven.
„Niet doen Ron, wat Nancy je
ook influistert." Of Marshall
zou hebben kunnen bellen en
zeggen: „Ron, maak van die
verzoening nou niet zo'n punt.
We hebben ze destijds met ka
pitale hulp sneller op de been
gebracht dan de meeste van on
ze bondgenoten. Dus die for
mele verzoening op een kerkhof
komt toch al een beetje als
mosterd na de maaltijd."
Patton zou hebben gebeld
om op de van hem bekende,
kort aangebonden wijze te brie
sen: „Als jij ook maar in de
buurt van een SS-graf durft te
komen, anders dan met de be
doeling er overheen te lopen,
rijd ik persoonlijk met een oude
Sherman de voordeur van het
Witte Huis plat."
En Bradley zou zijn oude
wapenbroeders zijn bijgevallen:
„Dat kun je echt niet maken
Ron."
Maar ze zijn allemaal al
lang dood en Ron Reagan heeft
alleen zijn intuïtie, Nancy en
zijn oogkleppendrager Mike
Deaver nog. De rest vertrouwt
hij niet: beroepsdiplomaten,
politieke buitenlandspecialisten
en andere oostkust-eggheads
die in volle galop een ruin niet
van een merrie kunnen onder
scheiden. Zijn intuïtie vertelt
hem dat hij mis heeft gekleund.
Dat de meerderheid van zijn
fellow Americans het bezoek
aan Bitburg afkeurt.
de jerries wilden toen naar Ant- e
werpen, maar om op de pers te- 5
rug te komen: alsof het ver- jg
moorden van onze krijgsgevan-
genen al niet erg genoeg is, e
gooit de New York Times er
nog een schepje bovenop met te
beweren dat die lui van Bitburg |j
ook al verantwoordelijk zijn e
voor het uitroeien van een
Frans dorp. Dat schrijven ze al-
leen maar om mij nog verder in
discrediet te brengen." E
Nancy: „Nou ja, stel dat het
waar is, dan is het achteraf ge-
zien toch wel een lekker fris
stelletje dat daar op Bitburg
ligt.
Mike bezwerend: „Ho ho,
vergeet niet dat het er maar en-
kele tientallen zijn op duizen- e
den gewone soldaten." E
„Wat ik zo oneerlijk vind E
aan die hele kritiek", zegt Nan- e
cy, „is dat Ron met de beste
bedoelingen een verzoenend ge- e
baar wil maken en daarbij van
eigen mensen zó de wind van e
voren krijgt alsof hij een oor-
logsmisdadiger is. Als ze zo
doorgaan wordt het straks nog e
een schande dat we destijds e
Europa bevrijd hebben."
Mike, z'n laatste restje poli-
tiek benul aanborend: „Zo E
moet je dat niet zien Nancy, e
Wij zijn het slachtoffer van e
Duits gemanipuleer. Die lui e
rusten niet voordat elke demo-
cratische staatsman een keer bij e
hen op de knieën heeft gelegen. e
Wij zijn daar ingetuind. Ron
weet dat, wij weten het en de e
Amerikanen weten het. Ze pro-
beren hem nu alleen maar te- e
gen te houden van wat ze als e
een misstap zien. Ron begrijpt j|
dat, maar het is zijn verant- e
woordelijkheid op dit pijnlijke e
moment de Amerikaans-Duitse e
vriendschap te stellen boven j|
zijn persoonlijke populariteit e
thuis. Niet waar Ron?'
Gewond
De president van de Ver-
enigde Staten schrikt op uit zijn e
dommel. Hij wordt gauw moe e
tegenwoordig. Hij haat het ge- e
konkel dat het uitzicht ver- e
sluiert op grote daden en voor- e
al het binnenkamergebeuzel e
dat er aan tepas komt. Maar e
dat kan hij niet zeggen. Hij ver- e
mant zich. Ook in kleine din- e
gen moet een president groot e
kunnen zijn. E
Nancy: „Toe Ron. Je moet e
een besluit nemen. Voet bij
stuk houden, maar wel zo dat E
het volk voelt dat het je pijn e
doet. Het is zoals Mike zegt: je
persoonlijke populariteit moet e
even wijken voor andere ver- e
antwoordelijkheden. De Ame- e
rikaanse-Duitse vriendschap. B
Anders jaag je ze nog naar de e
Russen." e
Je hebt, zoals altijd gelijk e
my dear. En jij ook Mike. Wat e
vertellen we de pers?"
Mike: „We vertellen de pers
dat Bitburg doorgaat omdat de e
Duitsers na veertig jaar recht e
hebben op verzoening en ver-
der dat de president ontsteld is e
en gewond door de kritiek e
waaraan hij blootstaat en we e
leggen er de nadruk op dat de
president tenslotte maar een E
minuut of tien op de begraaf- e
plaats van Bitburg zal staan." e
Ron: „Geniaal kerel, ge- 5
niaal."
„Je wordt bedankt voor je
tip Mike. Had je niet wat beter
uitje doppen kunnen kijken?"
„Sorry Ron, maar ik heb
toen geen SS-graven gezien. Er
lag sneeuw op weetjewei. Om
eerlijk te zijn: ik wist toen ook
nog niet wat die SS eigenlijk
precies was. Ik dacht dat het
betere troepen waren, zoals bij
ons de Rangers en de Groene
Baretten. Als ik dat allemaal
geweten had
Nancy: „Nou ja, we wisten
het eigenlijk geen van allen. Ik
vind nog steeds Ron dat je ge
woon door moet gaan. Het
waait hier wel over en je moet
aan Herr Kohl en de Duitsers
denken. Die hebben recht op
een verzoenend gebaar. Je weet
toch hoe we vorig jaar nog Herr
Kohl op het hart hebben ge
trapt door hem niet naar Nor-
mandië uit te nodigen?
Ron: Damned'. Eigenlijk
vind ik het allemaal flauwekul.
Veertig jaar geleden. Ruim een
halve mensenleeftijd. Raken ze
dan nooit uitgezanikt?"
Nancy en Mike: „Sssttt! Pas
op. Dadelijk staat het weer in
de Washington Post." Mike
kijkt schichtig in het rond.
Zucht en zegt opgelucht: „Alle
microfoons staan dicht."
Ron: „Die rooie slippendra-
gers van de liberale pers maken
het met wellust allemaal nog
erger dan het is. Eerst beweren
ze dat in Bitburg de SS-ers lig
gen die tijdens de slag in de Ar
dennen Amerikaanse krijgsge
vangenen hebben ver
moord.
Mike interrumpeert: „De
slag in de Ardennen, is dat de
Battle of the Bulgel E
Ron: „Ik denk het ja. De e
Ardennen liggen in België en e
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiillllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiË
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41, ©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
f 22,97 per maand; f 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1per maand,
1,80 per kwartaal, f 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties ©076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RsnkrolstiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGINA 2
Door Pieter Eggen
Het grote voordeel van
de Welzijnswet is dat hij
zo simpel is. De verant
woordelijkheid voor
welzijnsbeleid komt te
liggen waar hij hoort;
bij gemeente en provin
cie. Bovendien maakt de
wet een einde aan het
woud van regels en
voorschriften, die wel in
Den Haag bedacht zijn,
maar in het land moei
lijk uit te voeren zijn.
Met deze redenering in het
achterhoofd heeft minister
Brinkman (Welzijn, Volksge
zondheid en Cultuur) deze
week de nieuwe Welzijnswet
naar de Kamer gestuurd. De
minister kan opgewekt zijn.
De Tweede Kamer gaf
Brinkman ruim een jaar ge
leden de opdracht mee één
wet voor welzij nsland te ma-
ken, waarin de eigen verant
woordelijkheid van de lagere
overheden gestalte krijgt én
de daarmee gepaard gaande,
licht ideologisch getinte wil
tot decentralisering en ver
eenvoudiging van wetgeving.
Brinkman breekt daaren
boven en passant ook nog
met het wangedrocht van het
kabinet Den Uyl, de Kader
wet Specifiek Welzijn, die in
1982 - na veel geharrewar -
ingevoerd en vrijwel tegelij
kertijd ingetrokken werd.
De enige overeenkomst
tussen die kaderwet en de nu
voorliggende wetstekst is dat
het Rijk het welzijn van zijn
burgers meer en meer op lo
kaal niveau vorm wil laten
geven. Toch ziet ook Brink
man voor het Rijk nog wel
een rol weggelegd. In de wol
lige taal die het wetsvoorstel
hier en daar opsmukt, heet
het: „De regering realiseert
zich dat de samenleving de
komende jaren voor dusdani
ge opgaven staat, dat een
voorwaarden scheppende rol
van de overheid niet gemist
kan worden". De overheid
moet volgens Brinkman
vooral waken dat de veelvor
migheid van de samenleving
(de minister spreekt van
'kleur') in stand gehouden
wordt.
Waar de centrale overheid
zijn positie in het welzijns-
veld minder vitaal acht, daar
is het niet verwonderlijk dat
„er meer ruimte dient te ko
men voor het particuliere
initiatief en de lagere over
heden". Brinkman meent dat
op nagenoeg alle terreinen
deze Siamese tweeling hun
verantwoordelijkheid wel
aankunnen, maar vrees heeft
hij wel over het emancipatie
werk en de sociaal werk voor
minderheden. Die blijven in
ieder geval tot 1988 in handen
van het Rijk. Brinkman gaat
er van uit dat met ingang
van het nieuwe jaar de wet
ingevoerd kan zijn.
Om die lagere overheden
de kans te geven hun taken
waar te maken krijgen ze de
ƒ600 miljoen die het Rijk er
nu zelf nog instopt in de
vorm van een 'brede doeluit
kering'. Dat houdt in dat de
gemeenten voorlopig het geld
wel krijgen, maar het ook
precies zo moeten uitgeven
als ze tot nu toe deden.
Vanaf 1990 mogen de ge
meenten helemaal zelf de
dienst uitmaken. De uitke
ring wordt dan opgenomen in
het Gemeente- en Provincie
fonds. Of een gemeente van
dat geld dan een winkel
straat opnieuw plaveit of in
derdaad ook aan een buurt
huis of bibliotheek geeft
maakt zij zelf uit.
Zonder de gemeenten nu te
wantrouwen, zit daar het ve
nijn in van deze wet. Want de
verruiming van de middelen
gaat sommige gemeenten pa
radoxaal genoeg geld kosten,
terwijl andere er inderdaad
op vooruit gaan. Dat heeft
onder meer te maken met de
grondslag van de gelden die
een gemeente tot nu toe
kreeg. Steden in Limburg en
Groningen bijvoorbeeld zul
len fors inleveren, omdat de
speciale steunregelingen die
voor hen zijn bedacht, niet in
deze uitkering verrekend
worden. Andere gemeenten
kunnen mede als gevolg
daarvan flink geld verdie
nen.
Vanaf 1990 worden de be
dragen berekend volgens de
normen van het Gemeente
fonds. Dat betekent dat in
wonertal, maar ook opper
vlakte en hoeveelheid open
water gerekend wordt.
De navolgende berekenin
gen zijn gebaseerd op cijfer
materiaal van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten.
Daar heeft men uitgerekend
wat de huidige uitkering is
voor welzijnswerk en daarna
wat de achteruitgang of
vooruitgang is ten opzichte
van die uitkering op het mo
ment dat de 'brede doeluitke
ring' volledig in werking
treedt (1988) en op het mo
ment dat dat geld in het Ge
meentefonds wordt gestopt
(1990). De bedragen zijn afge
rond en in guldens 1985.
Gemeente-uitkering
Breda
Roosendaal
Terneuzen
nu: 1988: 1990:
4,9 min. 573.000 1.090.000
1,8 min. 200.000 275.000
1,5 min. -ƒ540.000 -ƒ390.000
Door Anton Theunissen
De zwijgende menigte
kon een gemurmel van
bewondering niet onder
drukken, toen eind vori
ge week vier generaties
van Spaanse vorsten
huizen elkaar ontmoet
ten.
Dat gebeurde bij de herbe
grafenis van koningin Victo
ria Eugenie, echtgenote van
wijlen koning Alfons XIII in
het pantheon van het oude,
grimmige klooster van El Es-
corial op meer dan 1000 meter
hoogte nabij Madrid, waar 21
koningen en koninginnen
van Spanje aan de schoot der
aarde zijn toevertrouwd.
In scharlaken en blauw, in
groen en zwart kwamen de
mensen van koninklijke
bloede: Victoria Eugenie's
zoon Juan de Bourbon, die
onder Franco geen koning
mocht worden, haar klein
zoon Juan Carlos, in Franco's
wieg gekneed tot de huidige
koning van Spanje en haar
achterkleinzoon Felipe, die
eens koning zal worden naar
de groene bergen bij El Esco-
rial.
Terwijl de donkere wolken
vanuit de Estrémadura over
Philips' schepping werden
gejaagd, sloeg de klok van
het klooster plichtmatig zijn
doffe slagen, maar volgens
het uurwerk van de geschie
denis was het het uur van de
verzoening, de droom en mis
schien zelfs de vergeving:
een voorgoed wegzinken van
het oude Spanje, zijn corrup
te, liberale monarchie, Primo
de Rivera's dictatuur, die de
ondergang van de monarchie
bespoedigde, de revolutie van
1931, de Republiek, de Rode
Oktober van 1934, de Burger
oorlog, de opkomst en onder
gang het Franco-fascisme, de
jaren van het 'continuismo'
(doorgaan op de Franco-ma
nier onder Carrero Blanco)
en de jaren van de 'ruptura'
(breuk met het Franco-verle
den) en de 'cambio' (voor
zichtige veranderingen en
vernieuwingen) onder Felipe
Gonzalez, krachtig gesteund
door de jonge Spaanse ko
ning Juan Carlos.
Beiden, exponenten van
het nieuwe, moderne Spanje,
droegen de in 1969 in Lausan
ne overleden Victoria Euge
nie naar haar laatste rust
plaats; beiden zijn te jong om
de tragische gebeurtenissen
van de twintiger en dertiger
te hebben meegemaakt, maar
beiden zijn oud genoeg om de
trauma's ervan te kunnen
begrijpen. Bovendien begrij
pen zij, dat zij voor de bijna
onmogelijk taak staan om
oud en nieuw Spanje te ver
zoenen.
Voor de laatste keer waar
schijnlijk ontmoette het oude
Een uit 1925 daterende opname van koning Alfonso
XIII met zijn gezin. Naast Alfonso (de man met snor,
tweede van rechts, tweede rij) zijn vrouw Victoria
Eugenie. Zij bracht de gevreesde bloederziekte in het
Spaanse koningshuis.
en nieuwe Spanje elkaar in
zo'n historische setting. En in
een land waar de verbonden
heid met het verleden sterk
wordt gevoeld kon het moei
lijk ariders of sterke emoties
blijven zulke gebeurtenissen
begeleiden. Naar aanleiding
van de bijzetting van de stof
felijke resten van Victoria
Eugenie werd in de Spaanse
kranten een van de meest
woelige hoofdstukken uit de
Spaanse gechiedenis weer
wijd opgengelegd om over
een paar weken in de kille
rust van het Escorial met een
klap weer dicht te slaan.
Om Alfonso XIII en konin
gin Victoria Eugenie is altijd
een waas van tragiek blijven
hangen. Victoria Eugenie is
immer bijzonder loyaal ge
weest ten opzichte van haar
man, die in april 1931 Spanje
vrijwillig verliet na de over
winning van de republikein
se partijen bij de gemeente
raadsverkiezingen in de gro
te steden. Het was een stem
tegen de monarchie en Al
fonso pakte zijn biezen, toen
de feestende menigten in de
straten de republiek al 'vier
den'. Koning Alfonso, veelal
beschouwd als een zwakke
koning, maar een 'groot pa
triot', hoopte met zijn vertrek
bloedvergieten tussen zijn
landgenoten te voorkomen,
niet voorziende dat vijf jaar
later een conflict zou uitbre
ken dat aan vermoedelijk één
miljoen Spanjaarden het le-
- FOTO ARCHIEF DE STEM
ven zou kosten. Alfonso en
Victoria Eugenie waren bij
het uitbreken van de Burger
oorlog al vier jaar in Rome,
waar Alfonso in 1941 over
leed, eenzaam en een perma
nent heimwee koesterend.
Zijn stoffelijke werden vijf
jaar geleden in El Escorial
bijgezet.
Koningin Victoria Eugenie
van Battenberg, een klein
dochter van koningin Victo
ria van Engeland en geboren
in 1887 in Balmoral, trouwde
in 1906, nadat zij was toege
treden tot de katholieke kerk,
in 1906 met Alfonso XIII, toen
al vier jaar koning van Span
je. In eerste aanleg een ver
standshuwelijk. Door zijn
huwelijk met een kleindoch
ter van Victoria versterkte
Alfonso de traditionele, goe
de verstandhouding met En
geland en Spanje profiteerde
hiervan al spoedig op de
Conferentie van Algeciras,
waar het een aandeel kreeg
in de Marokkaanse havenpo
litie en in de controle op Tan-
ger verwierf.
De koningin kan in Spanje
zich nooit heel erg gelukkig
gevoeld hebben. Op haar hu
welijksdag al maakte zij
kennis met het intern sterk
vedeelde en gewelddadige
Spanje: een anarchist wierp
een bom in hun koets. Die
ontplofte wel, maar het ko
ningspaar bleef ongedeerd.
Zij moet steeds onder stress
geleefd hebben, want het re
giem van haar man had de
algemene reputatie van cor
ruptie en nepotisme. Zij werd
er meer dan eens van be
schuldigd aan de ruines van
de monarchie te hebben mee
gewerkt door het leven te
schenken aan twee zoons met
een ongeneeslijke bloedziek
te. De oudste zoon dom Jaime
was bovendien stokdoof, don
Alfonso en don Gonzalo kwa
men beiden om het leven bij
auto-ongeluken. Alleen de
kroonpretendent Juan de
Bourbon, graaf van Bracelo-
na en vader van de huidige
koning bleef in leven. Victo
ria Eugenie, in de familie
'Ena' geheten, bleef in Spanje
bescheiden op de achter
grond, stond bekend om haar
sterke intuitie en discretie,
maar was in de praktijk een
actieve, stille adviseuse van
de koning. Toen de troon be
gon te wankelen - begin der
tiger jaren - onderhield zij in
het geheim contacten met
vooraanstaande mensen van
de oppositie, die eventueel
wel water in de wijn wilden
doen. Zij probeerde de af
stand tussen troon en volk te
verkleinen, maar de zaken
waren tegen die tijd al zo uit
de hand gelopen, mede door
het dralen van haar man, dat
de troon niet meer te redden
viel. Toen dictator Miguel
Primo de Rivera op 28 janua
ri 1930 onder druk van het le
ger en Alfonso XIII als een
verbitterd man naar Parijs
vertrok, kreeg Victoria
Eugenie een ontroerende
brief van de dictator en een
prachtige tuil bloemen.
'Dank voor uw persoonlijke
trouw' schreef Primo de Ri-
Er glinsterden bij de her
begrafenis van Victoria
Eugenie geen tranen meer in
de ogen van de mensen van
koninklijke bloede. Er zijn
genoeg tranen vergoten voor
de grote tragedies en het is de
tijd van vergeten. In 1931
schreeuwden de Spaanjaar-
den 'muera el rey, muera el
reina', dood aan de koning,
dood aan de koningin.
Vorige week, in 1985, spra
ken de Spanjaarden deze
woorden met tederheid over
hun oude, tragische konin
gin: 'La reina que murió fue-
ra de Espana que tanto amo',
de koningin die ver van
Spanje stierf dat zij zo lief
had.
Haat en liefde, zij liggen in
Spanje dichter bijeen dan
waar ook ter wereld, maar de
droom verzoent (naar de
woorden van Calderón de la
Barca en Miguel de Unamu-
no) alle uitersten.
Alleen die droom is duur
zaam en onvergankelijk zo
als de koningsgraven in El
Escorial.
Door Frits Stommels
Voor een aantal havo-kandidaten werd de exa-
mendag van gisteren ingeluid met muziek. Daarna
'mochten' alle 60.000 kandidaten gistermiddag in
de slag met Nederlands tekstverklaring, een actu
eel vraagstuk ('Oordeel en discriminatie' naar
prof. dr. A. Kobben) in de sociaal-culturele sfeer.
Deze tekst over oordelen en vooroordelen sloot mooi aan
bij een examentekst ('Rasdiscriminatie en rasvooroordeel'
van F. Bovenkerk) van enkele jaren geleden. Qua redeneer
trant en formulering lijken de beide teksten erg op elkaar.
Voor kandidaten die de eerste tekst als voorbereiding heb
ben gehad moet het een geruststelling zijn geweest.
In de tekst van Kobben werden nogal wat voorbeelden ge
geven en dat behoedt de beschouwing voor een al te grote
abstractie. Maar ook kon de veelheid van deze voorbeelden
wel wat verwarring wekken.
De havo-kandidaten muziek kregen een band met frag
menten te horen. Ze moesten de opbouw van een muziekstuk
kunnen herkennen, instrumenten kunnen benoemen en het
aantal verschillende akkoorden in een pianopartij kunnen
aangeven. De anderhalf uur durende band werd alleen hal
verwege voor een kleine pauze stopgezet.
De veertien eindexamenkandidaten van het christelijk
streeklyceum in Ede klaagden dan ook over de snelheid en
intensiviteit van het examen. „Gelijk vanaf het begin mocht
je concentratie geen moment meer verzwakken."
Binnen het soms pittige en saaie examen zorgde de pop
muziek van Gilbert O'Sullivan voor enige vrolijkheid. De
vragen hierover werden ook het gemakkelijkst gevonden.
„Je hoort dat soort muziek elke dag op de radio. Het is her
kenbaar." was de mening.
De meeste moeite hadden de leerlingen met de vragen
over het werk van de moderne Nederlandse componist Ton
de Leeuw (geb 1926).
Mavo-D begon 's ochtends met tekstverklaring. Het exa
men bestond uit twee delen: een tekst over de toenemende
belangstelling voor huiscomputers en een (van Chriet Titu
lar) over computer analfabetisme.
De leerlingen vonden de teksten tamelijk lastig, zinsbouw
en woordkeus waren pittig. Maar de antwoorden op de vra
gen konden veelal rechtstreeks uit de tekst worden overge
schreven. Het onderwerp was actueel en sprak de leerlingen
erg aan.
In de tekst voor mavo-C werden de schaduwkanten van
de totale verzorging (bejaardenhuizen) beschreven door P.
van der Eijk en Kitty Kilian, een artikel uit de Tijd. De tekst
gemakkelijker dan verwacht maar de" docenten hadden de
indruk dat de vragen zelfs wat lastiger waren dan van ma-
vo-D.
Bij Engels gaf alleen de laatste tekst van mavo-D wat
moeilijkheden. Die ging over Siberië. Door het gebruik van
vele Russische namen waren sommige leerlingen bang dat
ze de tekst niet goed begrepen.
Bij de Wilgenbroek mavo in Boxtel was het opmerkelijk
dat al een half uur voor tijd tweederde van de leerlingen het
antwoordenblad had ingeleverd. De docenten vonden het
voor zowel mavo-D als -C een mooi en evenwichtig examen.
Het lbo begon de eindexamendagen gisteren met (open
vragen) Nederlands. Leao, lhno, llo en Ito hadden een actueel
onderwerp als tekst, namelijk de merkenvervalsing die zo
langzamerhand helemaal uit de hand begint te lopen. Het
was een verhaal van Gerard Geradts uit De Volkskrant van
30 juli 1983.
VOORHOEVE (WD) was
'buitengewoon teleurge
steld', Frinking (CDA) 'bit
ter teleurgesteld'. En beiden
waren het ook hierover
eens: Van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) kon er
niks aan doen dat de Russen
niet insteken op het Neder
landse 1-juni-besluit.
Zo werd dus wat een kri
tisch debat had moeten wor
den over de inspanningen
van de Nederlandse rege
ring om te komen tot een
eigen bijdrage aan de wa
penbeheersing tussen Oost
en West, een uiterst matte
vertoning, waarin ook de
oppositie (Stemerdink) niet
verder kwam dan wat ge
rommel in de marge over
het tellen van Sovjet-raket
ten en de fouten die daarbij
- vanuit de lucht - kunnen
worden gemaakt.
Van den Broek vond het
allemaal best, want hij had
met een reisverslag van net
één kantje over dit hoogte
punt van zijn buitenlands
beleid de discussie ook niet
bepaald gestimuleerd.
Van der Spek (PSP) gaf
nog de aardigste karakteris
tiek van het onderhoud dat
Van Agt: ...van dat
kabinet af...
Sovjet-minister Gromyko
zijn Nederlandse collega
toestond. „Mijn indruk is dat
beide heren alleen maar sta
tements hebben afgelegd, en
dat ze geen seconde echt een
dialoog hebben gehad. Kort
om, net een Kamerdebat."
PIJNLIJK momentje. Voer
je daar als specialist Volks
huisvesting en ruimtelijke
ordening het hoogste woord
over de structuurschets ste
delijke gebieden, waarbij
één van je main issues is dat
de gemeente Barendrecht te
Zuid Holland absoluut als
laatste in aanmerking komt
voor een station der Neder
landse Spoorwegen, en dan
blijkt zo'n station er al jaren
te staan. Tot groot genoegen
overigens van zeer vele ge
bruikers.
Het overkwam afgelopen
week de CD A-er Thijs van
Vlijmen, die onmiddellijk
werd gecorrigeerd door zijn
PvdA-collega Veldhoen: „Ik
stap daar anders een paar
keer per week in en uit! Er
ligt een station en er liggen
rails waar een trein over
heen rijdt!"
Van Vlijmen restte weinig
anders dan zeer beschaamd
het hoofd te buigen. In het
schandelijke besef dat zel
den een Kamerlid zó het
spoor bijster is geweest.
„DE PvdA is een behouden
de, ouderwetse club gewor
den, die bovenop allerlei
verworvenheden zit, maar
nauwelijks nieuwe uitda
gingen aandurft." (CDA-mi-
nister Ruding van Finan
ciën)
BUKMAN was er het eerste
mee, De Vries, afgelopen
woensdagavond in Aalten
(Gelderland), volgde hem
grif na: „Toen de PvdA weg
liep uit het kabinet, hebben
wij gekozen voor samen
werking met de WD."
De hoge scores van de Ne
derlandse sociaal-democra
tie in de thermometers van
de politiek, de opiniepeilin
gen, verontrusten kennelijk
niet alléén de bebaarde
PvdA-leider.
En daarom is er nu de
CDA-top veel aan gelegen
nog eens goed duidelijk te
maken dat de zeer regeer-
lustige sociaal-democraten
als puntje bij paaltje komt,
voor hun verantwoordelijk
heden wegvluchten. Want
breakers zijn loosers, zo weet
elke beroeps-politicus.
Van Vlijmen:
bijster...
..spoor
Bukman en De Vries -
Lubbers hebben we er nog
niet over gehoord - gaan er
kennelijk vanuit dat de kie
zer wel een erg beperkt ge
heugen heeft. Want menig
een zal zich herinneren dat
het niemand minder dan de
minister-president van het
krakkemikkigste coalitieka
binet van deze eeuw was, de
thans te Den Bosch gedeta
cheerde mr. A. A. M. van
Agt, die een even grote af
keer had van de PvdA als
Annemarie Grewel van
mannen.
In een geruchtmakend in
terview van de later be
kroonde VN-journalisten
Van Tijn en Van Weezei gaf
het toenmalige CDA-Ka-
merlid dat ook onomwonden
toe: „Toen (voorjaar '82 -
FB) wou ik van dat kabinet
af, ja. Tenzij de socialisten
deden wat ik daar voorstel
de." En, even later: „Ze had
den akkoord moeten gaan."
De volledige waarheid -
notulen van de ministerraad
blijven in dit land dertig
jaar geheim - is voor niet-
kabinetsleden pas na 2.000 te
achterhalen, maar dat de
PvdA in '82 zomaar uit de
regering is weggelopen,
moet ook voor Bukman en
De Vries een te simpele
voorstelling van zaken zijn.
DE Tweede Kamer begint
morgen een betrekkelijk
kort weekje. Belangrijkste
agendapunten zijn de afron
ding van het vorige week
begonnen debat over de om-
roep-CAO, de interpellatie
van het PvdA-Kamerlid
Buurmeijer over de positie
van de echte minima en een
paar wetswijzigingen die
verband houden met het
kiesrecht voor gemeentera
den (passief en actief) voor
niet-Nederlanders.
De Eerste Kamer verga
dert deze week niet.
DINSDAG 30 AP
PEN BOSCH LAN
ziin gisteren op last v
Den Bosch affiches ve
roepen de paus te dode
aan de Brabantse hoof
dertekend door het Au
Radikalen.
In het centrum van D
geleden ook al pamflett:
roep tot doodslag op d~
aan Nederland. Op die
de Noordelijke Terreur
15 000 gulden beloning
slagen de paus om het
affiches zijn verwijderd.
NIJKERK (ANP) - De s'
het Westen voor de Rus
Joden wordt minder. 3'
deze meidagen ligt hi
taak voor het Neder
volk. Het is onduldba
veertig jaar na de
Wereldoorlog nog één
van een Jood gekrenkt
waar ook ter wereld.
Dit zei de Haagse rab
Soetendorp maandag t
kerk op een bijeenkoms
de Joden in de Sovjetu"
was georganiseerd d'
Christelijke Stichting
Hulp aan Gewetensve
den.
De rabbijn deed verd
beroep op de Nederl
overheid meer materiële
beschikbaar te stellen vo
genen wier leven door d
log getekend is.
AMSTERDAM (ANP)
Nederlandse tak van
Westduitse chemische co
Hoechst heeft een puik
achter de rug met de gr
winst uit de geschiedeni
resultaat steeg van 113
miljoen gulden. Na bel
gen kwam de winst op 92
joen gulden tegen 64,5 i
in 1983.
Hoechst Nederland be
de vorig jaar een omzet v
miljard gulden, 13 pr
meer dan in 1983.
De herstructureringen
het produktenpakket in
hebben tot kosten verlag'
geleid.
In de vestiging Breda
nu weer winst gemaak
aandacht wordt meer en
gericht op specialiteiten
de eigen researchgroep
den ontwikkeld.
WEER het 'vertrouwde' b
moslims (aanhangers vai
dorpen, daarbij geholpen
en naar uitbreiding van hu
ste ontwikkeling in een \e
gaan.
De oplevende strijd in L
het Israëlische leger uit h<
premier Karami is te zwal
raeli's in te nemen. Het is
Eerder mag verondersteld
andere niet-christelijke lei
geroepen omdat ze weer
gegaan met het overnem<
moslim-milities.
Dat daarbij tegelijkertijd
ties zijn overvallen is een
Per slot van rekening war
zetting van Zuid-Libanon c
steund. Het past ook in d<
sprake kan zijn van een pi
ste bufferzone in Zuid-Libe
land zullen hebben terugg<
Hoe het nu verder zal g
groeiende invloed van de r
antwoorden van die vraag
van Syrië is van belang: bij
christenen kan Damascus
pen, zoals het in de zevent
onder de voet dreigde te w
Want dat is duidelijk: Sy
[ijk te beheersen moslim-fr
betekenen dat de in het ve
moslims op hun beurt de t
drukken. Damascus stree
overwicht.
Wat de Libanese regerir
uit hun voornaamste zuid<
ven - en daar is alle kam
christelijke wraak. De zo r
van 'nationale eenheid' zal
en het is de vraag of de c
nog wel afzijdig kan houde
Voor Israël ligt hier gee
Pat goed begrepen: Jeruz.
ken mengen. Rest Syrië,
geacht althans enige stabil
