ïnr nr rirm ri rrTOilNirn niNcnOfl DD Oööii 'iQQC nc CTCiti c) Cf ti i tu wb ut bltl i cLti i i\Ui ilLn lui uunü cd i ii i\il idoj Uc dili clll 'lELUmG [iciTforijiNc in li iu ui ie ocdu ITCOINOQQOÏ I I LKll I0KIIIII fiSErts tussen fuao B1 HCE0 UORDT MOER SLECHTS HOO PLRTETI VOOR LR5ER i i OILLIOETER HIDEO Ell BEELD HBO TOT Z VHS 0C7/C ,H[ ■lllllil yEB IIIIIII O 11 stuiten nedewerksters staat. De lso-1 I komen er volgens de inves- pen tussen de 10.000 en dat er eind volgend jaar aï ^r 50 medewerkers staat. Dat groei van 70 procent per neeste ondernemingen in de en te houden door een een- i en door een keus te maken en beperkt aantal merken, bens het onderzoek van Heli- fggen dat de grote computers ur zijn. Integendeel, ook die orgroeien, temeer daar de he computers in de toekomst |en maken van een netwerk i grotere computers. llap. Men heeft een prachtige phrijfmachine met een op- naak en lettertje waarmee hen voor de dag kan komen e» lie men snel ook even voor een Iriefje er tussendoor kan Iruiken. En men kan er, vis en interface, ook een eer- Iteklas printer van maken. Dt fabrikanten hebben dit na- luurlijk al heel snel ingezien In advertererl naarstig mei lomputer-voorbereide elek- Ironische schrijfmachines. In principe kunnen alle elektro nische schrijfmachines tol printer omgebouwd worden, [naar die operatie kan wel honderden guldens kosten. Er zijn ook lichtgewicht porta bles die zelfs een schermpje hebben ingebouwd. Meestal is hier gebruikt gemaakt van een [natrix-lettertje op thermisen papier, maar je kunt er ver bluffend veel mee doen en s pijn nog niet eens zo duur. Je pebt er die zo goedkoop duur) als een nieuwe fiets zit!1 ne wint steeds meer terrein ititeit van de aanvrager in t het geval dan belt een au®' nkiezer het telefoonnummc, n bij de betreffende identity rmee is dan de verbinding1,18 gd. Ontbreekt de aanvrage1 vordt niet teruggebeld. irdvoerder van Datus is dit SÏ en zou een inbraak, zoals eegd door een journalist niet zijn voorgekomen, n kwaadwillende behalve -en telefoontoestel van een jnnen ein. bemachtigen acht I, STEEDS kleiner wordt het grens- I gebied tussen audio en video. De twee technieken schuiven in el- 1 kaar- Televisie-toestellen en videorecorders I krijgen hifi-geluid, of kunnen gekoppeld I worden aan een hoogwaardige geluids- I installatie. En het opperste van audio is I Us niet de compact disk, maar een „jeuw toestel, genaamd audio-processor I dat gekoppeld moet worden aan een vi deo-recorder. Waar gaat dat heen? Is de I bestaande installatie waarvan u vele ja ren zo'n plezier hebt beleefd, opeens ver ouderd, niet meer te gebruiken? Moeten J we straks voor duizenden guldens nieu- we spullen gaan kopen, worden gram mofoonplaten binnenkort in de vuilnis bak gekieperd? Is een mens pas vol waardig als dat allerlei geheimzinnige lampjes dansen op de muziek dat de mu ren doet instorten als de bazuinen van Jericho? Nee natuurlijk, driewerf nee. Met dit Elektronummer willen we u op de hoogte brengen van de stand van za- ken, zonder daar meteen reclame voor te j maken. Want een ding staat vast: alles wat u nu koopt, is volgend jaar toch weer mooier, moderner, veelzijdiger, in drukwekkender. Wat u ook koopt, de mode snelt u vooruit. En laten we met een maar de koe bij de hoorns pakken, 1 echt wezenlijke verbeteringen zijn er op i de compact disk afspeler na de laatste jaren niet verzonnen. Alles op audio en video-gebied heeft in feite alleen een fa ce-lifting ondergaan. De feitelijke ver beteringen zijn minimaal. En waar gaat het in feite om: luisteren we naar Bach of naar die dynamiek van meer dan 90 decibel, naar de Dolly Dots of naar dat brede frequentie-bereik? Kijken we naar Magnum of naar een ho rizontale oplossing groter dan 240 lijnen; naar die pass van Gullit of naar de sig- naal-stoorafstand? Willen we een lekker filmpje afdraaien of zijn we pas geluk kig bij 5 videokoppen? Wat is belangrijker: het genoegen dat geluid en beeld ons verschaft of de we tenschap dat ons apparaat op de meet bank hoger scoort dan die van de buren, al is dat verschil door geen mens te zien of te horen. Er zijn mensen die met een verrukt gelaat hun oor op hun installatie leggen en constateren dat ze absoluut niets horen, geen spatje ruis. De techniek snelt verder, ook als we daar niet om vragen. Want er is altijd wel een markt voor het nieuwste en te vredenheid is een zeer schaars artikel geworden. Genoeg gefilosofeerd. Wat valt er te ver wachten op het gebied van audio en vi deo. De belangrijkste trend is zoals eer der vermeld dat de grenslijnen verva gen. Laten we eens de geluids- en beeld- apparatuur bekijken van een fanaat met onbeperkte portemonnee die het aller nieuwste wil hebben. Deze figuur heeft dan de volgende spullen: De Kodavision-camera werkt volgens het 8 mm systeem dat totaal afwijkt van de gebruikelijke 3 systemen VHS, V-2000 en Betamax. Het apparaat is superlicht en herbergt een camera plus een mini-recorder. Als de Kodavision in de 'cradle' (de wieg) wordt gelegd, krijgen we plotseling een huiskamerrecorder met alle mogelijkheden. 8 mm moet de nieuwe wereld standaard worden, maar de start is nog moeilijk. een voor- en eindversterker, een equali zer, gigantische boxen, een digitale sa telliet-tuner, een draaibare en van bin nen uit verstelbare antenne-schotel, een cassette-deck met dolby b,c en HXprof, een spoelenrecorder met 3 koppen en 4 motoren, een audioprocessor (hierover elders meer), een platenspeler met tan- gentiale arm met zoek- en program meersysteem, een reeks elementen, draadloze elektrostatische hoofdtele foons, een digitale kleurenmonitor voor alle systemen, een compact disk afspeler met magazijnen, een tv-tuner, uiteraard Teletekst en Viditel, een hifi-stereo vi deorecorder, timer, een video-camera plus losse kleine monitor, een ineractie- ve beeldplaat een spelletjes-computer en een huiscomputer met aanhang. Alle apparaturen hebben waar mogelijk in- fraroodafstandsbediening. Natuurlijk heeft onze miljonair diezelf de spullen in mini-formaat in zijn auto, staat de keuken en de werkkamer vol en ter vermijding van de generatiekloof be vindt zich het een en ander in de kamers van zijn kinderen. Vermoedelijk, maar dat staat nog lang niet vast, heeft hij ook een paar platen, compact disks en bandjes. De prijs van die hele kermis loopt aardig tegen de ton. Nemen we het andere uiterste: de tiener met dat ene draagbare ding waar van alles in zit, bij elkaar voor zeg maar 300 gulden. Is het verschil ook werkelijk die ton minus die 300 gulden waard? Een vergelijkbare vraag kun je stellen met een Rolls en een Lelijke Eend. Een een voudig antwoord is niet te geven. Wat wel te constateren valt is ook met bescheiden middelen een prima geluids- en beeldset is op te bouwen. En de twee de conclusie luidt dat voorbij een be paald niveau elke verbetering zeer duur betaald moet worden. I links en rechts dus, maar dal Ijd niet zeggen dat U niet g worden zonder een PC. Laat niets wijsmaken; een PC is luk voor iemand die zo'n ding tuk vindt, maar als U het a Ir niks vind, laat het ding dan pr in de winkel staan. Ook PC kunt U gewoon verder le- lien, vroeg of laat komt U Ihter met zo'n ding thuis, e Ihet stiekum toch eens probe- |of zij ligt te slapen. Als het PC tenminste niet beveiligd leen zelfgeschreven progra- Bat Pa het ding niet kan kra- DE BEELDPLAAT -in Philips- taal de Laservision- lijkt niet van de grond te komen. Buiten Philips gelooft alleen Pioneer erin. Andere fabrikanten wagen zich er voorlopig niet aan omdat de videore corder nog altijd een zonnige toekomst heeft. Op zich is dit jammer, omdat La servision prachtige mogelijkheden biedt. De beeldkwaliteit is superieur aan die van de recorder, en hetzelfde geldt voor het geluid dat net zo goed is als van een CD. Van alles is mogelijk: versnel voor- en achteruit afspelen, su persnel opzoeken van bepaalde passa ges en een feilloos stilstaand beeld. Maar er zijn tweede grote maren: je kunt met de beeldplaat niet zelf opne men zoals met de video-recorder, en het software-aanbod is beschamend klein. Op dit ogenblik zijn er in Neder land slechts 400 beeldplaten te kopen. Overigens heeft Philips weer nieuwe hoop gekregen door een gigantische or der uit China. Aan de beeldplaat is een lijdensweg voorafgegaan, een lijdensweg die ove rigens nog lang niet afgelopen is. Het idee van een beeldplaat werd al tegen het einde van de Jaren Zestig geboren bij Telefunken, maar het nieuwe me dium sloeg niet aan. Een poos later probeerde de Amerikaanse gigant RCA het, maar die bleef met een kater van anderhalf miljard zitten. De Laservi sion van Philips kwam later, en was van meet af aan technisch een hoog standje. Net als bij de Compact Disk tast een laser de digitale signalen (in de vorm van minuscule putjes) van de plaat af en zet die om in beeld. Net als de CD-schijf is de beeldplaat uitste kend beschermd tegen krassen, vette vingers enzovoort en kan hij niet slij ten. Binnen het Laservision-systeem zijn 2 verschillende plaatsoorten leverbaar, de CLV en de CAV. Alle spelers kun nen echter beide platen aan. CLV bete kent Constant Lineair Velocity en de CLV-platen zijn aan beide kanten een uur bespeelbaar. CAV betekent Con stant Angular Velocity. De CAV-plaat levert maximaal een half uur per kant, maar met dit systeem kun je beeld voor beeld goochelen. De beeldplaat, die bij Philips Laservision heet, is nog niet erg aangeslagen al heeft hij opmerkelijke eigenschap pen. Een van de oorzaken is het achterblijven van de software. Er zijn in Nederland slechts 400 titels verkrijgbaar en dat is bar weinig. Met de Laservision kan men alleen weergeven, niet opnemen. 1 1 1 1 1 1 llll - mm mm mm mm N» Met deze multi meng versterker van Pioneer kan men diverse geluidsbron nen tegelijk versterken en mengen, via de ingebouwde equalizer is met dit ge luid volop te stoeien. Je moet natuur lijk geen knoppenvrees hebben. ma Met deze equalizer kan men hoge en lage tonen haarfijn aanpassen aan de akoestiek van de kamer. Het geluid is in zeven gebieden verdeeld en elk ge bied is apart te behandelen. Vooral fil mers en hoorspelmakers hebben profijt van zo'n toestel. Deze Seiko is de kleinste kleurentele visie ter ivereld. De beelddiameter is 5 c™ en de maten zijn 16x8x3,2 cm. Het slechts 2 mm dunne beeldscherm is op gebouwd uit 52.800 filmdunne transis tors. Het apparaat wordt in PAL/Secam uitvoering geleverd. Dat wil zeggen dat men in geheel West-Europa beelden kan ontvangen. Het ding is in de herfst te koop voor ongeveer f 1000. Luidsprekers worden niet alleen beter. Het zijn nu ook siervoorwerpen geworden. De Noble £*"Kï One van is geheel uit kunststof vervaar digd en biedt een 'lriedimensionafll geluid. Hij is in wit, zioart en leverbruin te verkrijgen en kost bijna f1200 per DE BELANGRIJKSTE video-ontwikkelingen van de komende tijd zijn de hifi -videorecorder, 8 mm video en digitale technieken. De hifi-recorder is er al, met 8 mm is een schuchter begin ge maakt en ook de digitale tech nieken worden al met mond jesmaat verwerkt in de appa ratuur. Tot vorig jaar bood de videore corder maar een armzalig ge luid. Dat kwam, omdat bij alle drie de hoofdsystemen (VHS, Betamax en Video 2000) de band met geringe snelheid langs de koppen werd gevoerd. Hoe sneller de band loopt, des- te beter het geluid. Maar bij de gewone videorecorders was het om technische redenen niet mogelijk de bandsnelheid op te voeren, zoals dat wel kan bij gewone spoelrecorders die meer dan 1 snelheid hebben. Ditzelfde probleem -een mise rabel geluid- kenmerkte ook de eerste cassette-recorders, maar door allerlei vernuftige vondsten (dolby, superieure bandloop, veel betere banden) drong jaren geleden de casset te/recorder door tot het wal halla van de hifi. Vorig jaar is eindelijk ook de doorbraak gekomen voor de videorecorder. De oplossing is het ei van Columbus. De kop pen staan niet meer stil, maar roteren met grote snelheid langs de band. Hierdoor wordt bereikt, dat die effectieve bandsnelheid veel en veel gro ter wordt. Het resultaat is een geluidskwaliteit dat dat van de beroemde compact disk eve naart. De fabikanten zagen natuur lijk terstond in dat zo'n super machine niet alleen voor video bruikbaar moet zijn. Daarom zijn de hifi videorecorders ook te gebruiken als superieure audiorecorders, maar met het grote voordeel dat de (video) banden veel goedkoper zijn dan de gewone audio-banden. De moraal: met een hifi video recorder in huis heb je geen gewone recorder of cassette deck meer nodig. Ook hoef je dan niet een compact disk aan te schaffen, hoewel je natuur lijk wel zelf met een hifi video recorder je banden met geluid moet vullen. Vanzelfsprekend kan het video-gedeelte uitge schakeld worden. Overigens Deze combinatie van video-camera en portable recorder is uitermate veelzijdig en behoorlijk draagbaar. Hiermee schijnt het lichtste bereikt te zijn wat met zo'n dubbele eenheid mogelijk is. De trend gaat uit naar camerarecorders die alles in één behuizing hebben. Dan hoeft men maar één apparaat mee te slepen, maar de montage-mogelijkheden zijn minder dan die van de combi natie. kunnen de hifi-cassettes ook op een gewone videorecorder worden afgespeeld en omge keerd: kunnen de films uit een videotheek rustig op het su per-ding gezet worden. Een dergelijke recorder is na tuurlijk prijzig. Reken maar op een bedrag tussen de 3000 en 4000 gulden. Om deze bittere pil te vergulden herbergt een hifi-videorecorder nogal wat extra's voor de audiofanaten. Zo kan er op de videorecorder een platenspeler aangesloten worden, maar ook de FM tuner of de compact disk. Het tweede videofront waarop allerlei interessante dingen gaan gebeuren is 8 mm video. Dat wordt een nieuw systeem naast de bestaande Grote Drie VHS, Betamax en Video 2000. Rond 8 mm is nogal wat oorlog gevoerd. Eerst waren alle fa brikanten het er roerend met elkaar over eens dat 8 mm het helemaal zou worden en al het bestaande zou vervangen. In de praktijk bleek dat tegen te vallen. De bestaande Drie heb ben zich inmiddels aardig ge nesteld in de markt en rond hen zijn nogal wat rand -ap paraten gemaakt. Vooral VHS is hierbij als de grote winnaar uit de bus gekomen. De be langrijkste rand-apparatuur is de video-camera. De eerste lichting was een losse recor der, gekoppeld aan een losse camera. Je moest dus altijd twee zware dingen meenemen om buitenshuis te filmen. Dus maakten de fabrikanten de ca mera en de portable zo licht mogelijk, maar aan alles is een grens. Toen, en dat is de twee de generatie, werden de porta ble recorder en de camera een. Dat was een hele opluchting, maar nog altijd is het een be hoorlijke sjouw en zo'n geïnte greerd apparaat kan minder dan twee losse, zelfstandige apparaten. De laatste troef heet 8 mm. Die maakt gebruik van een dun bandje, zo breed als van een cassette-recorder, en je kunt er van alles mee doen en het geheel is rustig mee te nemen op een zweterige klimtocht in de bergen. Alleen, elke mouw heeft een aap, moet die 8 mm weer eigen afspeel- apparaat thuis hebben, zodat die portemonnee toch weer open moet. Tot vorig jaar zag het er naar uit dat 8 mm een doodgeboren kindje zou blijven. Kodak en Polaroid hebben echter al 8 mm apparaten op de markt gebracht en ook andere fabri kanten hebben voorzichtig de eerste stap gemaakt. Op dit ogenblik is 8 mm nog een zeer beperkt systeem. Zo is de speelduur gering (een half uur) maar hier wordt hard aan gewerkt. De derde hoofdontwikkeling bij video (en audio) zijn de di gitale technieken. Bij digitale technieken worden de signalen omgezet in een computer-sig naal. Voor de liefhebbers: alle maal nullen en eentjes, oftewel ja of nee. Bij digitale technie ken zijn er niet zoals bij de be kende analoge technieken al lerlei tussenvormen, maar iets is er, of is er niet. Deze tech niek heeft veel gevolgen. Om te beginnen treedt er bij bij voorbeeld kopiëren geen dege neratie op van het signaal. De 100ste kopie is even puntgaaf als het origineel. Als we be denken dat je een videofilm hooguit een keer kunt kopië ren, en daarna is er niet meer naar te kijken en te luisteren, dan is duidelijk dat dit een we zenlijke vernieuwing is. Maar het verhaal is nog lang niet afgelopen. Met een digita le televisie bijvoorbeeld heb je een werkelijk volmaakt beeld, zonder trillingen, ribbeltjes en onscherpte in de hoeken. Een digitaal beeld is schoon, zuiver, een lust voor het oog. Boven dien zijn er allerlei interessan te foefjes mogelijk. Zo kun je met een digitale tv naar bv Ned.l kijken en in een hoekje Ned.2 in de gaten houden. Je kunt delen uitvergroten, kort om, je hebt een eigen studio. Met digitale tv's is al een begin gemaakt, maar deze apparaten staan nog in de kinderschoe nen. Het heeft dus geen zin om al naar de handelaar te snel len. Maar lang duurt het niet meer, of ze zijn er. Ook digitale geluidsregistratie is nu min of meer bereikbaar voor de amateur. We schrijven bewust 'min of meer', omdat de zogeheten audio-processor of Puls Code Modulator een pe perduur ding is. Een audio processor wordt gezet voor een gewone videorecorder, want een gewone cassete-bandje of spoelenrecorder-band kan de gigantische uitstoot van digi tale signalen niet verwerken. Voor de liefhebber van tech niek: het frequentiebereik is recht van 20 tot 20000 Hz, jank is bijna onmeetbaar en het dy namisch bereik is ruim 90 db met dito kanaalscheiding en ruisafstand. Dit zijn impone rende cijfers. Vertaald in men sentaal: het geluid is volmaakt gaaf, schoon, zonder spetters en elk apparaat komt tot zijn recht Assemble: Staartlas. Zonder zichtbare las wordt nieuw beeld geplaatst achter bestaand. Zeer belangrijk voor video montage Audio: alles wat op geluid betrekking heeft Audio-dub: mogelijkheid om bij recor ders geluid toe te voegen zonder beeld te wissen AV: speciale, directe aansluiting bij vi deorecorders, monitors (tv's) waarbij een beter beeld en geluid tot stand komt Beeldplaat: zie elders Betamax: video-systeem van Sony, be staande naast VHS en Video-2000. Deze drie systemen zijn niet compatibel, d.w.z.Betamax-band past niet in VHS- recorder enz. Betamovie: Betamax videocamera van Sony waarbij normale beta-cassette is te gebruiken CAI: Centrale Antenne Inrichting, zeg maar Kabel C-mount: bajonetdraadaansluiting voor objectieven bij camera's Coax-kabel: afgeschermde tv-kabel zo als bij antenne Compatibel: verenigbaar. Bij video zijn diverse systemen helaas dikwijls niet compatibel. Bij audio bestaat die ellende niet Dew: dauw of condens. Lampje bij re corders dat aangeeft dat apparaat het bij vochtige koppen niet doet DIN: Deutsche Industrie Norm. Duitse standaard voor pluggen en stekers Dolby: meest gebruikte ruisonderdruk- kingssysteem Dolly: camerawagentje DNS: Ruisonderdrukkingssysteem bij Video-2000 Drop-out: storing beeld bv door foutje van band DTF: Dynamic Track Following. Houdt videosporen bij V-2000 in het gareel Eject: toets waarmee cassettevak opent Faden: mogelijkheid bij camera's om ge leidelijk van beeld naar wit of zwart over te gaan, bij scene-overgangen Halogeenlamp: filmzon geschikt voor vi deocamera's Insert: tussenlas zonder storing. Alleen in de beste recorders of in de portables. Zeer belangrijk voor echte montage. Wie serieus met video filmt moet assemble en insert hebben Jack: plug Keivin: kleurtemperatuuraanuding. Een gloeilamp is 2800 Keivin, een halogeen lamp 3200 Keivin en zonlicht is 6000 Kei vin Kodavision: 8 mm camera volgens Ko- "dak'"~ Laser: geconcentreerde lichtbundel die CD-schijf en beeldplaat aftast Laservision: beeldplaat volgens Philips, (zie elders) Lux: eenheid van lichtsterkte. Moderne videocamera's kunnen al bij 10 lux, het licht van een kaars, werken Monitor: tv zonder ontvanggedeelte. Kan dus alleen weergeven PAL: Kleurentvsysteem zoals toegepast in Nederland, Duitsland en Engeland. Er zijn nog andere systemen, als SECAM en NTSC. De systemen zijn onderling niet verwisselbaar Scart: 21-polige plug voor superieure verbindingen tussen beeld-apparatuur Splitter: kastje dat antenne-signal zon der verlies verdeelt, zodat je bv 2 zenders tegelijk kunt ontvangen, op 2 aparte toe stellen natuurlijk VCC: Video Compact Cassette. Systeem zoals bij V-2000 VHS: Zie elders VHS-C: Camera volgens VHS-systeem, maar met bijzonder klein bandje dat met adapter op gewone VHS-recorder te ge bruiken is. Bedoeld voor portables Video-2000: Philips videosysteem met omkeerbare cassettes. Zie elders Vldeo-movie: Camerarecorder met VHS-C cassettes VHS-Movie: Camerarecorder met de ge wone, grote VHS cassettes. Het aller nieuwste Vidocon: opneembuis van videocamera. Tegenwoordig worden Saticon en New- vicons gebruikt die veel beter zijn Viewfinder: Elektronische zoeker, een piepklein monitortje dus waarmee men in de camera al de opnamen kan bekij ken DE STRIJD tussen de drie video systemen lijkt met overweldigen de meerderheid door VHS gewon nen. Dit systeem heeft in de we reld nu een marktaandeel van ruim 80 procent. Het marktaandeel van Betamax loopt terug en is nu onder de 20 procent. Sony is de enige elektronica-reus die geen VHS maakt. Wel ziet Sony heil in het nieuwe 8 mm video systeem dat de nieu we wereldstandaard moet worden, maar deze wens lijkt voorlopig een droom. Philips lijkt nu ook gekapituleerd te zijn voor VHS en ondanks ontkenningen ziet het er naar uit dat het Video-2000 sys teem -technisch het modernst- op den duur gaat verdwijnen. Voor Nederland gelden andere cijfers. Daar is bijna de helft van de video-re corders volgens VHS-techniek, V-2000 heeft 30 procent en Betamax ongeveer 25 procent.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 19