ooi vincf la v,llette: gr00t> indrukwekkend, maar erg duur
W2
LtëRDAG 20 APRIL 1985
W3
er
ammel
zicht
ie op weg naar het zuiden
Parijs via de oostelijke
I periferie passeert, heeft bij de
ïfslag Porte de Pantin wellicht
Let enige verbazing gekeken
naaf de blinkende bol aan de
rand van de rondweg. Die
{kolossale kogel is opgetrokken
hit 6400 driehoekige, roestvrij-
1 stalen spiegels en heeft een
diameter van 36 meter. Sinds
kort heeft 's werelds jongste
mimtetheater er onderdak in
gevonden en aan president
Mitterrand de eer om deze
zogeheten Geodevolgende
ma and in gebruik te nemen.
Groots
Stad
|Een Spaanse communist met
een geweldige staat van
dienst wordt dit weekeinde
van zijn troon gestoten. Een
bedankje van kameraden, ooit
strijdmakkers in de hel van de Spaanse
Burgeroorlog, kan er niet af. Hoe kille
I kameraden Santiago Carrillo wegwerken.
Bitter
Verloren
Bloedbad
Ommezwaai
Verzet
Oud liedje
„Je slaat soms achter-
ilien. Maar we kopen ze
dat moet ook, want dit
zo staan,
jn zo onbekend met de-
lut. Daarom doe ik het
bijna vier jaar aan het
in, anders doen ze alles
t".
n zijn buren de ambte-
ousiast. Bouw- en Wei
gerbaar", was het korte
sthouders zijn vergun-
i negatief is. Bouw- en
i bouwen, niet erg coö-
het me moeilijk ge-
erug omdat ik niet had
in een bepaalde plaat
f en nog veel meer van
lebben ze geprobeerd te
hadden".
ndruk als de buitenkant,
inwanden, alleen maar een
iden- en bovenverdieping,
van geribbeld aluminium
id van weer aluminium-
ondersteund door dunne
iren. Felle kleuren overal
van het aluminium combi-
htig met de donkerblauwe
felgele ventilatiekanalen
en groene aan- en afvoer-
cookt natuurlijk niet op een
lij gebruikt een steamer
ook weer tijd", aldus een
gesticulerende Nowak.
een specerijen nodig en het
kerder. Je stopt je vlees en
n het apparaat en binnen
ïuten is het gaar. Dat werkt
hete en droge stoom. Alle
ijven in het voedsel. Er
s uitgekookt."
imens heeft Nowak voorts
•keukentoestel dat magne-
uchtoven en grill in een is.
i magnetron het vlees bin-
maakt, zorgt de grill voor
corstje er om heen", aldus
beweert dat de Siemens
can 'koken'.
het woongedeelte: één
:rek dat middels een blau-
trap bereikt wordt. Rechts
komen zijn dertien televi-
jk graag naar de televisie,
selectief. Ik houd niet zo
derlandse programma's. Ik
aan en volg wat er op de
ten is. Komt er een interes-
amma dan schakel ik dat
dtoestel. Ik heb ook meer-
s, sorry: 'video-recorders'
r het geval er interessante
a's tegelijkertijd komen",
maakt enkele sprongetjes
„Lijkt gammel die vloer,
coestisch uitstekend. Daar
nauw op. Aluminium en
n nogal moeilijk zijn. Maar
rofielen hebben juist een
g effect. Ik zing hier heel
ruimte uit te testen en de
geweldig. Moet ook, want
al muziek. Heel luid. Daar-
zo blij dat ik dit huis vrij
ik de buren niet."
lit gebied is de Nowak per-
Vanuit Engeland laat hij
onitoren overkomen, enor-
wel onverplaatsbare luid-
an KEF die perfect zouden
t overigens een 'deal' ge-
t de importeur. Als ze niet
en in zijn glazen huis, gaan
ellijk retour.
je: wacht eens, die en die
st ook wel eens zo zijn
n. Ik was ook wel eens ver-
nneer een bewoner die
lijk in goede gezondheid
de volgende ochtend ineens
jn overleden. Maar of daar
pzet achter zit? Ik weet het
s is voor mij nu eenmaal
bewijzen".
eheimhouding geldt mede
waarvoor door de werkge-
rkkelijk geheimhouding is
aldus de letterlijke tekst
O. Met andere woorden: el-
ster die uit de school klapt
ebeurtenissen in De Terp,
daarmee niet aan de CAO
aat dat werknemers, zowel
na beëindiging van hun
ekking, verplicht zijn tot
iding van bepaalde zaken
aogelijke gevolgen vandien.
it dus eigenlij k.
er L. Smits van de Stich-
enburgh stelt in een com-
bp het relaas van de ex-
ister: „Er hebben in de lo°P
langdurig geruchten over
fan de hoofdverpleegkundi-
de gedaan. We hebben ook
aandacht aan die gerucn-
d. Maar wij konden er niet
:n dat het ging om zaken,
Eficier van justitie die naar
eft gebracht. Als bestuur
geen zicht op dergelijke za-
n in Huize De Terp full-'1*
n aan het werk."
bewering van de ex-werk-
iat de hoofdverpleegkundi-
oners zoveel mogelijk adyi'
gearresteerde arts als huiS"
izen, vertelt de heer Snu^
üsarts heeft De Terp in fe'"
maken. De bewoners he"*
irtsenkeuze. Dat wordt he
komst meegedeeld. Maar
litsluiten dat er medewen
die daar anders over deh'
zover de heer Smits cy*
de broeder wel gediP
laar", zo verzucht hij;„"'
gens meer van te kijken.
Door Bob van Huët
Degene die tussen alle inhaal
manoeuvres op de eeuwig
drukke Parijse rondweg gele
genheid hebben gehad de om
geving wat beter te bekijken,
zullen hebben opgemerkt dat
de het ruimtetheater Geode
geen losstaand fenomeen is.
Tot vele honderden meters
ten noorden en ten zuiden er
van zijn betonmolens en hijs
kranen druk in de weer om de
noordoost-rand van de Franse
hoofdstad een nieuwe décor te
§s geven.
Die bouwdrift moet uiteindelijk re
sulteren in het reusachtige Pare de la
Villette, het Franse centrum voor we
tenschapstechniek en industrie. Het is
een van de veelbesproken projekten
van Francois Mitterrand. Misschien
niet het meest bekende van de acht
presidentiële bouwplannen, maar ze
ker wel het duurste. De totale kosten
lopen naar de twee miljard gulden.
Hiervoor moet dan zo iets als een
Frans Epcot Centre verrijzen. Zonder
i tegenslag zal dat Pare de la Villette
medio 1988 klaar zijn. Men verwacht
jaarlijks 6 7 miljoen bezoekers te
j ontvangen.
Om misverstanden te voorkomen:
j La Villette wordt geen pretpark,
j Liefhebbers van grootschalig kermis-
plezier zullen wat Frankrijk betreft,
geduld moeten oefenen tot het begin
van de jaren '90, wanneer in Lotha
ringen een Disney-achtig 'smurfen-
land' zijn poorten opent. Parijs heeft
andere pretenties. Het nieuwe Cen-
La Villette, het nieuwe centrum van wetenschap en industrie in Parijs, met rechts de opvallende ruimte
vaart-bol. - - FOTOARCHIEF DE STEM
Het Versailles
van Mitterrand
trum voor Wetenschap, Techniek en
Industrie La Villette (de officiële be
naming daarvan staat nog niet vast)
wil in de eerste plaats informeren of,
zoals Maurice Lévi, de verantwoorde
lijke man het zegt, de Fransen gele
genheid geven hun mentaliteit kwali
tatief te verbeteren.
De Galliërs moeten overtuigd wor
den van de noodzakelijke modernise
ring en toepassing van nieuwe indus
triële technieken. Niet toevallig past
La Villette wonderwel in de strategie
van president Mitterrand en diens
premier, de technocraat Laurent Fa-
bius, om Frankrijk zo snel mogelijk
tot concurrent van technische groot
machten als Amerika en Japan te
maken.
De aanpak van La Villette is zon
dermeer groots. Hoewel de meeste
elementen van het 'park van de 21
eeuw' nog in de steigers staan, geeft
een wandeling over het 50 hectare
metende bouwterrein nu al een ver
pletterende indruk. Vanwege zijn
soms monarchistische voorkomen en
neigingen tot grandeur wordt de so
cialist Mitterrand in Frankrijk wel
eens spottend vergeleken met de zon
nekoning Lodewijk XIV. Aan de bui
tenkant doet het La Villette van de
een inderdaad niet onder voor het
Versailles van de ander.
Het dominerende museum voor
wetenschap bijvoorbeeld is vier keer
zo groot als de bekende kunstfabriek
Beaubourg. Met een beetje fantasie
kan in dat immense gebouw een tien
tal Arcs de Triomphe een gure winter
worden opgestald. Niet verba
zingwekkend derhalve dat het mu
seum 37 permanente exposities gaat
bevatten, verdeeld over de vier secto
ren: 'Van de aarde naar het heelal',
'Het avontuur van het leven', 'De ma
terie en het werk van de mens' en
'Talen en communicatie'.
In het kader hiervan komt men dan
weer zaken tegen als: een stellarium,
een aquarium voor diepzeeduikboten
op ware grootte, een drie etages be
slaande wolk, een 'cellarium', dui
zendmaal vergrote chips, Ariadne- en
Airbus-attributen en honderden vi
deo-apparaten en computers. Alle
maal onder leiding van Franse des
kundigen te bezoeken, te betasten en
bedienen door het publiek.
De permanente exposities bestrij
ken een vloeroppervlakte van 60.000
vierkante meter. Voeg daarbij nog
eens de tijdelijke tentoonstellingen.
In de 'Zaal der actualiteit' bijvoor
beeld wordt uitgebreid ingegaan op
technische en wetenschappelijke
kanten van pas gebeurde scheeps
rampen of ongelukken in de chemi
sche industrie. Slechts gedeeltelijk
voor het publiek is de wetenschappe
lijke mediatheek toegankelijk. Die
moet uiteindelijk een miljoen naslag
werken en 20.000 audiovisuele docu
menten in huis hebben.
La Villette geeft het idee van een
stad in een stad. Op het complex
vindt men onder de typisch Parijse
noemer 'folies' een serie kleinere ge
bouwen, waarin theaters, bioscopen,
zwembaden, een rolschaatsbaan, een
centrum voor astrologie, een mete-
reologisch instituut en tal van andere
zaken zijn ondergebracht. Tot en met
kopieën van befaamde Parijse huizen
als het Paviljoen van Le Corbusier.
Die geestelijke vader van die onge
veer 40 dwaasheden is de Zwitsers-
Franse bouwmeester Bernard Tschu-
mi. Hij tekent ook voor de uiteinde
lijke groene afwerking van het we
tenschappelijke park. Andere archi
tecten verantwoordelijk voor La Vil
lette zijn Adrien Fainsilber (het mu
seum) en het duo Reichen-Robert. De
laatste hebben de prachtig gerestau
reerde 19e eeuwse evenementenhal
afgeleverd. Het lijkt een hommage
aan de tijd van futurologe Jules Ver
ne geworden met een oppervlakte
van 2 hectare en een capaciteit van
400 personen. Deze 'grande halle' is al
door Mitterrand geopend. Tot 21 mei
kan men er de 'architecture biennale'
van Parijs bezoeken.
Verder heeft La Villette een eigen
popconcertzaal en komen er nog een
conservatorium, een hotel en wonin
gen. De Parij zenaars zien de nieuwe
attractie wel zitten. Zeker de midden
stand in deze wat vergeten buurt. De
bouw van La Villette biedt tal van
nieuwe commerciële mogelijkheden.
Uit een opinie-onderzoek kwam dan
ook naar voren dat 90 procent van de
bewoners van de Franse hoofdstad
achter dit projekt van de president
staat. Een percentage dat de Fransen
eigenlijk alleen kennen van achter
het IJzeren Gordijn.
Maar ondanks al het bouwkundige
fraais en de instemming van de Fran
se bevolking heeft ook deze bouwput
van Francois Mitterrand niet kunnen
ontsnappen aan polemieken en wilde
geruchten over wanbeheer en ver
spilling. Volgens het populair-weten-
schappelijke maandblad 'Science et
Vie' is de omvang van het budget van
La Villette de verantwoordelijken ter
plaatse naar het hoofd gestegen. Tot
in detail wordt bericht over verkwis
ting en een moordende interne strijd
om de beste baantjes.
Enige vorm van coördinatie bij de
verschillende aktiviteiten in deze
tempel van de toekomst kon het blad
niet bespeuren. Talloze studie- en
controle-commissies blijken er aan de
gang zonder dat men exact weet wat
te bestuderen of te controleren. Orga
nisatorische blunders, fantastische
declaraties, dure spelletjes onder het
personeel (hoofdprijs: een reis naar
Japan), overbezetting, een 4 miljoen
gulden kostende film voor de Geode,
die volkomen is mislukt, en nog veel
meer doen de journalist die het alle
maal tot in detail heeft uitgezocht,
vrezen dat dit La Villette het meest
ruïneuze idee is, ooit in museum ge
zet.
Achtte men Mitterrand's nieuwe
volksopera al overbodig, zijn pirami
de voor het Louvre te duur en de 'be
kroning' van de zakenwijk La Defen
se buiten proporties, voor La Villette
constateerde men een ziekte, die 'mo
numentaal gigantisme' heet. De
symptomen zijn vergelijkbaar met
grootheidswaanzin. President Mitter
rand zou daarom rechtstreeks af
stammen van de verkwistende Zon
nekoning. „Onze presidenten waren
vroeger veel bescheidener", vond de
oppositieleider Jacques Chirac ervan,
al klonk dat wat hypocriet. De burge
meester van Parijs hoopt ooit zelf
president van Frankrijk te worden.
Hij zinspeelde wat roekeloos op een
belastende erfenis, die Mitterrand
hem zal nalaten. „Het is duidelijk dat
La Villette een bodemloze put wordt",
aldus Chirac.
Niet zo denkt Jack Lang, de Franse
minister van Cultuur. Volgens hem is
de president nog te bescheiden. Lang
wijst dan graag op de sleeptouwfunc
tie van de staat voor de ontwikkeling
van de Franse cultuurwetenschap en
industrie. Bovendien, zo vindt hij, le
veren al die projekten duizenden ar
beidsplaatsen op.
Hoe het ook moge zijn, duidelijk is
in ieder geval dat La Villette in
drukwekkend, maar veel en veel
duurder wordt dan het 304 miljoen
gulden-projekt, dat Giscard voor
ogen stond. Toen vanuit de tempel
van de 21e eeuw in 1983 het verzoek
kwam om nog eens 400 miljoen gul
den extra, reageerde president Mit
terrand knorrig met een streng 'non'.
Hij zag de bui blijkbaar hangen en
eiste meteen dat er in plaats van meer
geld 76 miljoen gulden zou worden
bezuinigd. De gevolgen daarvan zijn
nu volgens de directie van La Villette
dat het museum in 1988 'niet helemaal
af zal zijn'. De Franse belastingbeta
ler weet waar zijn geld de komende
jaren aan wordt besteed.
Het afscheid van de kille kameraden
Door Anton Theunissen
Hij kan het zo welluidend en
indringend zeggen: 'Adiós
companeros, tot ziens kame
raden, wij zullen overwin
nen'.
Zijn levendige ogen, altijd knippe
rend als waakzame lichten van een
vuurtoren, altijd ironisch, zijn haar
dat niet het grijs van vreedzame
ouderdom is, maar verkleurd door re
gen, wind, koude en hitte.
De inspanning van de gevechten,
op de slagvelden tijdens de Spaanse
Burgeroorlog, tijdens een langdurige
ballingschap in Rusland en als leider
van uiterst lastige en onstuimige ka
meraden in een zich democratiserend
Spanje, heeft zijn ogen gegriefd en
mondhoeken gegroefd.
Hij is klein, loopt licht vooroverge
bogen, met armen en benen een beetje
uiteen.
Drie jaar geleden nog wist hij, de
zeventigjarige Santiago Carrillo, zich
gedragen door het enthousiasme en
de vriendschap van alle kameraden.
Maar dit weekeinde, wanneer hij
waarschijnlijk voor de laatste keer
het woord zal voeren op een bijeen
komst van het centrale comité van de
Spaanse Communistische Partij
(PCE) zal er een dodelijk stilte heer
sen en zal hij de kilte van een graf
tombe ervaren. Zijn duizenden kame
raden van gisteren zijn kille kamera
den geworden, die hem bewust laten
wegzinken in de put van vernedering.
Het hele ritueel zal ook Santiago
Carrillo tot wanhoop brengen: Hij zal
zien - zoals hij eerder zonder een
spier te vertrekken in andere com
munistische partijen gezien heeft -
wat de Partij waaraan hij het beste
van zijn leven gegeven heeft, van zijn
kameraden, mannen die hij door en
door kent en die onder alle omstan
digheden - in de loopgraven, in de on
dergrondse onder Franco en bij de
opkomst van de partij na de fascisti
sche dictatuur - moed, dapperheid en
eerlijkheid heben getoond, maar die
nu gemanipuleerd zijn tot het punt
waarop zij de moed niet meer hebben
ook maar één woord ten gunste van
Carrillo te spreken.
Santiago Carrillo spreekt de laatste
jaren graag over een 'rendez-vous
met het lot'. Het wordt een bitter ren
dez-vous. Misschien onvermijdelijk,
want Carrillo's leven en politiek zijn
zo zig-zag, zo omstreden, zo hard en
ijzig vaak, altijd het middelpunt van
intriges, complotten en manipulaties,
dat het hem nooit gelukt is greep op
zijn eigen leven te krijgen. Zelfs de
Partij, veilig geacht baken in zijn le
ven, dankt hem nu af als oud vuil.
„Altijd zal ik blijven geloven, dat
het communisme, om zichzelf te kun
nen zijn, een goddelijke dimensie in
de mens nodig had", beleed Carrillo
ooit. En zeker: ook het communisme
van Santiago Carrillo heeft in hon
derdduizenden mensen verwachtin
gen gewekt, maar het is onduidelijk
en wanstaltig geworden en in discre-
diet gebracht, niet in de laatste plaats
door hemzelf.
Hij werd groot in het communisme
van Stalin, vreesde kortstondig de al
macht van het proletariaat, verkon
digde dat Lenin voor een deel heeft
afgedaan, verdedigde te vuur en te
zwaard, tot groot verdriet van Mos
kou, het Eurocommunisme met het
menselijke gezicht (een communisme
dat met parlementaire middelen wil
meedoen aan het gangbare democra
tische spel) en werd er uiteindelijk
van bechuldigd de wolf in
schaapskleren te zijn. Carrillo ge
droeg zich na zijn 'parlementaire pe
riode' als een ouderwetse, berekenen
de aparatsjik, die alle kameraden in
de ban deed die echt democratie bin
nen de partij wilden. Carrillo zei ooit
voor discussie te zijn, maar koos uit
eindelijk voor het dogma van het eeu-
Santiago Carillo.
wige partij-gelijk. Een fikse verkie
zingsnederlaag in 1982 deed zijn posi
tie wankelen. De oude, taaie vos
streed een verloren strijd.
Het leven van Carrillo is gotendeels
bepaald door de Spaanse Burgeroor
log en de nasleep ervan. 'La Guerra'
is zelden ver uit zijn gedachten. Op
een partijbijeenkomst in de Plaza de
Toros hoorde we hem zeggen: „Wij
moeten ervoor zorgen dat de jongeren
niet terug hoeven naar de slagvelden
aan de Ebro, naar die van Jamara en
Casa del Campo".
De laatste twee namen hebben voor
hemzelf een bijzondere betekenis. Het
waren de hoogtepunten uit de slag om
Madrid, waarbij Carrillo de aanvoer-
- FOTO ARCHIEF DE STEM
der was van de communistische
jeugdbrigades.
Hem is verweten dat hij toen on
verantwoordelijk is omgesprongen
met de levens van die jongeren, die
vaak nog maar net in hun tienerjaren
ongetraind en slecht bewapend in de
strijd werden geworpen. Hem is ook
het bloedbad verweten waarbij, al
weer bij de slag om Madrid, zo'n
twaalfduizend gevangenen onder zijn
verantwoordelijkheid naar buiten de
stad werden getransporteerd en daar
vermoord werden. De zaak-Para-
cuellos del Jarama is tot op de dag
vandaag een soort sluimerende con
troverse, die regelmatig tot leven
wordt gewekt en waarbij de figuur
van Carrillo immer in het geding is.
De communistenleider heeft overi
gens de gruwelijke gebeurtenis nooit
van zich afgeworpen, maar heeft vol
gehouden, dat niet hij ervoor verant
woordelijk was, maar Russische ge
heime agenten.
Na het verlies van de republiek te
gen Franco gaat Carrillo in 1939 in
ballingschap. Eerst probeert hij van
uit Frankrijk nog een guerrillabewe
ging tegen Franco op touw te zetten,
maar de komst van de Duitsers gooit
roet in het eten. Hij brengt daarna
zijn ballingschap door in Rusland, in
Amerika, in Argentinië en Algerijë.
In 1960 wordt hij secretaris-gene
raal van de PCE en is dan nog een
fervente Moskou-aanhanger. Het
jaar 1968 brengt de grote ommezwaai,
de mei-revolte in Parijs waaruit
blijkt dat zich onder de jongeren ook
heel wat 'revolutionaire krachten' be
vinden en natuurlijk de Praagse Len
te en de invasie van de Warschau-
pact-troepen in Tsjechoslowakijë.
Carrillo is een van van de eerste com
munistische leiders die de invasie
scherp veroordelen en daarmee bij
Moskou uit de gratie vallen.
Drie maanden na de dood van
Franco in 1976 komt Carrillo clandes
tien terug in Spanje. Hij weet lang
voor de autoriteiten verborgen te
blijven, maar in december van dat
jaar kan de valse pruik op de kalende
schedel niet voorkomen dat de politie
hem oppikt. De arrestatie in Madrid
leidt tot gigantische protestdemon
straties en premier Adolfo Suarez be
sluit hem vrij te laten. Vier maanden
later is de PCE onder Carrillo een le
gale communistische partij die steeds
openlijker het eurocommunisme gaat
verkondigen. In 1978 besluit Carrillo
zelfs het etiket 'marxistisch-leninis-
tisch' uit haar vandel te schrappen.
Het 'verraad' aan Moskou is com
pleet.
Het gaat bepaald niet zonder verzet
in eigen kring. Enrique Lister bij
voorbeeld, de legendarische comman
dant van de 11de Internationale Bri
gade uit de Spaanse Burgeroorlog en
'stalinist' in hart en nieren, levert al
van meet af aan slag met Carrillo
over diens anti-Moskou lijn. Eind ze
ventig wordt hij met vier andere sta
linisten uit de partij gezet.
Maar de vechtersbaas Lister weet
van geen wijken en richt een eigen
communistisch partijtje op. Stalinis
tisch, dat spreekt vanzelf. Geen gele
genheid laat hij voorbijgaan om zijn
aartsvijand Carrillo onder vuur te
nemen. 'Carrillo heeft bloed aan zijn
handen', zegt Lister en haalt op elke
partij eenkomst weer de slachting on
der Carrillo's jeugdbrigades naar vo
ren.
De conflicten binnen de communis
tische partij nemen langzaam toe.
Niet vreemd in zo'n heterogene partij,
die al snel meer gezichten vertoont
dan het eurocommunistische. Carril
lo's openheid naar buiten toe wordt
teniet gedaan door een strak, bijna
dictatoriaal regime binnen de eigen
gelederen. Wie het niet met Carrillo
eens is kan vertrekken. Het werd
steeds onduidelijker waarvoor Car
rillo eigenlijk stond.
Carrillo's falen is echter niet zo
moeilijk aan te geven. Het begint al
kort na Franco's dod. De wijkraden
van de Communistische partij, rond
1976 aanvankelijk de basisorganen
van een levende, directe democratie,
ontaardden in handen van Carrillo
tot loutere verlengstukken van Partij
en Staat, die 'van buiten' en 'van bo
ven af' de zaken bepalen. Het oude
liedje in communistische bewegin
gen: de hatelijk pretentie van De
Partij om 'van boven af' de waarheid
voor de volgelingen in pacht te heb
ben en de zin van hun leven menen te
moeten bepalen. De basis in Spanje
(met veel intellectuelen) nam het niet
in Spanje en zij keerde zich af van
Carrillo. Hij bleek uiteindelijk een
centralistisch denkende man, de bij -
na-stalinist, die de partijlijn heilig
verklaart en allen die daarvan even
dreigen af te wijken naar het batal
jon van de ketters, de geroyeerden,
dirigeert. Nu de electorale aanhang
inmiddels ook nog tot een paar pro
cent is gedaald, vindt de jongere gar
de, die van de PCE in Spanje weer een
echte voorhoedepartij wil maken
zondr allerlei deals met de regerende
socialisten, dat Carrillo weg moet. Hij
wil niet met zachte hand en dus ge
beurt het met harde hand.
De jonge kameraden zorgen voor
het grote fiasco in Carillo's leven. Hij
zal voor de zoemende camera's geen
spier vertrekken. Ondanks het helse
decor zal hij de beproeving aanvaar
den en met een nonchalante grijns
naar zijn kille kameraden kijken.
'Adiós, companeros'.
