Mooie meidenkeuring in Biggekerke Hartmassage helpthoesten ook SECRETA „JE BENT JONG EN HET IS VRIJDAGAVOND" de gesctiedeafa WAAR KOMT ZEEP VANDAAN? Verkeer s- onderzoek in buurt Stationsweg „MIJN vader was hoofdredacteur van een arbeiderskrant in Dortmund. Hij zat in '36 al in een concen tratiekamp. Ik ben naar Oostenrijk ge gaan en toen naar Is raël. Pausbezoek(3) Pausbezoek(4) Buizen Hulsterse de beste majorette MAANDAG 15 APRIL 1985 H@flM T48 EXTRA OP MAANDAG PAPIER VOOR UW PEN VAN EIJSDEN Moeders en dochters HaGINA ZEELAND 1 BRESKENS - Als er n nen niet al te lange tijt reld in. Onwil m AANRIJDING Automobilist voortvluchtig MEDISCHE RUBRIEK EEN miss-verkiezing in het Zeeuwse Bigge- kerke! Vrijdagavond, Walcheren druipt van de regen. In Biggeker- ke zijn de gordijnen al dicht, maar net buiten het dorp weerkaatsen jagende wolken een tel licht. Daar leeft het. Daar is de discotheek. Daar is warmte: "Dance to the music". Applaus voor de da mes. Nee, nee: Alleen namen, geen adressen. Het verhaal van een ex-oorlogsvlieger en een een mooie meiden keuring. "Wie wordt Miss Model 1985?". Verslag van een 'kijk- naar-m'n-lijf-show'. Door Paul de Schipper Als piloot heb ik gevlogen in de Zesdaagse Oorlog en in de Yom Kippoer-oorlog van 1973. Ik ben teruggekomen en nu zit ik hier, Peter Bölling, en ik doe een miss-verkiezing in Bigge- kerke". Hij leunt even achterover, zwijgt, beseffend dat het raar kan lopen in de wereld. We zitten apart. Even weg van de disco, de rondflitsende lam pen, de missen en de play- back-Tina Turner. Peter Böl ling spreekt Nederlands zoals Prins Bernard, maar minder plechtig. Hij is een klein, kwiek mannetje, ontwape nend door het ontbreken van aanstellerij of glitter. Hij ver telt hoe hij in de jaren '50 jour nalist was bij het Duitse pers bureau DPA. Hoe hij later met Mustang en Wildcat het be loofde land verdedigde. Z'n vrouw was ook gevechtspiloot. Ze sneuvelde. Peter Bölling keerde Israël de rug toe. In Duitsland kon hij niet wennen. Nu woont hij in Vlissingen en drijft daar een drukkerijtje, samen met z'n vriendin Ghislaine. Dit jaar begon hij een vakblad voor amateur- en semi-pro- fessionele foto-modellen: Het Modellenjournaal. Voor por tret, mbtfe, glamour-en naakt- fotografie. "Maar het heeft niets met half-pornografische toestanden te maken", verze kert hij, "nee, ik heb de meis jes strikt opdracht gegeven al leen hun namen te noemen, meer niet. Geen adressen. Dat gedoe van hijgers moeten we niet hebben". „De big spot voor vanavond, daar is ze: Miss Gemma van Eek". Met een brede armzwaai kondigt presentator Ben van Damme de ex-Babe-zangeres aan. We zijn weer terug/ in Disco Cheesy. Flonkerlicht weerkaatst in een bal met dui zend zilveren schijfjes, Het dwarrelt als sneeuw langs de wanden. De zangeres heup wiegt uitdagend. De disco dreunt. "We're lost 'in music'. Het is vol. Er zijn pubers, ge buikte veertigers en een enke le Vutter. Bölling kijkt rond en zegt: "Je bent jong en het is vrijdagavond". Hij hurkt bij het podium, kijkt toe, geniet. En de topper moet nog komen. "Ik heb in de halve finale van de miss Panorama-ver kiezing gezeten. Dat was door gestoken kaart. Ze keken al leen maar of er variatie was bij finalisten, blond donker en zo. De presentatie maakte niet uit". Suzanne Koyer uit Breda hangt met haar hoofd gecon centreerd voor de spiegel van haar beauty case. Ze heeft geen vast werk. Miss-verkie- zingen doet ze voor de lol. "Komt er wat van, dan is het meegenomen". Net als de an dere meisjes is ze al een half uur aan het 'optuigen'. Ze han teren spuitbussen, lipstick, oogschaduw en krultangen. In de kleedkamer hangt een geur van parfum, poeder en haar lak. Suzanne is vanavond eén van de eenentwintig. Ze moet twee keer optreden voor pu bliek en jury. De finale-ronde gaat ze in badpak, zoals het hoort. Een miss-verkiezing, emancipatie, feminisme? Su zanne: "Ik zit in de mode. Een vriendin van me doet in twee dehandskleren. Slobbertruien en zo. We zijn wat uit elkaar gegroeid, dat wel. Toch, als je zo optreedt net als hier, dan ben je heel zelfstandig bezig. Je moet jezelf laten zien, we- Dionne uit Haarlem, bewonderd door jury en publiek. Inzet: Bredase Suzanne Koyer..voor de lol... ten wie je bent. Ach, m'n vader en moeder mopperen ook wel eens, maar als ik in een of an der blad sta, dan lopen ze er mee naar de buren en zeggen ze "Kijk eens, dat is onze doch ter". 'Like a virgin'. De disco is onvermoeibaar maar ook meeslepend in z'n eentonig heid. De presentator kondigt de eerste meisjes aan: "Kijk, dat is Annet uit Nijmegen. Bo venwijdte 92, taille 63, heupen 91. Annet..kom, laat je nog eens even aan de jury zien en daar..aan de fotografen. Toe maar, het kan het begin van je carrière zijn". Annet, Cindy, Birgit, Dionne. De eén wat houterig onschuldig, de ander soepel en arrogant. Draaiend met de heupen lopen ze rit misch naar voren. Uitdagend rollend met de schouders pro fileren ze hun vrouwelijk re- li"ef. De presentatie, daar gaat het om. Het publiek fluit, joelt en klapt. Peter Bölling ont kurkt een fles champagne. Aan een tafeltje zitten drie jongens van nauwelijks zes tien jaar. Ze koesteren hun eerste snorhaartjes en genie ten van wat de schepping van avond biedt. "96" roept Ben van Damme. Het is de record bovenwijdte tot nu toe. Een van de jongens glundert boven z'n tonic: "Daar heb je ten minste houvast aan". B"olling zit nog weer bij het podium "Borst, taille en kontje, daar gaat het hier om", stelt hij nuchter vast. „Keep your body burning". Op de draaitafels gaan de schuiven weer open. Einde eerste ronde. Het publiek be stelt nog wat aan de bar. Böl ling komt met bossen bloemen aangesjouwd en deelt onbe kommerd uit. Z'n avond kan niet meer stuk. Ben van Dam me springt op de planken en pakt de microfoon als een vol leerd showman. "Dames en heren, de finale. Wie wordt Miss Model '85. Het spektakel van vanavond. Daar komen ze Farida, een bloem uit het oos ten, Monique in een superieur avond-badpak en Corine uit Brussel, vanavond helemaal naar Biggekerke gekomen. Corine, Corine, ici le jury". De jury noteert ijverig. De cham pagne-koelers laten nauwe lijks nog ruimte voor hun schoonheidsrapporten. Schuin omhoog kijkend, keuren ze de mooie meiden, maar wat den ken die negen heren en die ene dame. "Waar let u op?", vraagt de presentator aan een van de heren. "Op alles", zegt de man onnozel en neemt nog een slok. Vlakbij het podium staan drie rolstoelen. Het zijn geestelij ken en lichamelijk gehandi capten uit het tehuis Vijver- vreugd in Middelburg. Het verplegend personeel heeft ze een avondje mee uit genomen. Ze rollen met hun hoofd. Suzanne Koyer draagt een zwart badpak. Snel en zelfver zekerd laat ze zien wat ze te bieden hèeft. Een paar dans passen, even draaien, hand in de nek, heupen vooruit: Hier ben ik en dat wil ik weten! De tien juryleden trekken zich te rug voor beraad. Boven in de kleedkamer giechelen de mis sen. "Zenuwachtig?" "Nee, nou ja een beelje", zegt Cindy van de Bos uit Nijmegen. En een ander:"Laat ze nou maar op schieten". Juryvoorzitter Frans Peeters, een vijftiger, loopt naar de microfoon. Het publiek is stil, de disco neuriet slechts. Peeters begint bij nummer vijf om de spanning er in te houden. Erelint Wie wint de achtdaagse reis naar de Adriatische Zee. Dan is het zover: "Miss Model 1985; Els Hendriks uit Beuningen. Daar is ze!" Ze krijgt bloemen, een erelint in rood-wit-blauw en een heleboel zoenen. Neder land heeft z'n een Miss Model '85. Poeh, 't is een dijk van een meid, het moet gezegd. Peter Bolling kijkt op de achter grond toe, verlegen haast. De oud-oorlogsvlieger die een miss-verkiezing heudt in een Walchers 'durp'. Da's nog eens wat anders dan een Zeeuwse boerin met drie rokken en een 'schorte': Tsjoen toch, bel,bel nog an toe en dat in Biggeker ke! De disco tettert weer. Buiten regent het nog steeds. Binnen gaat het feest verder.Keep your body burning, all night, allright... door Maurits van Rooijen Zeep gebruikten de Romeinen alleen om zweren te behande len. Zoals enige weken geleden uit de geschiedenis van het bad bleek, hadden de Romeinen zeer verfijnde ideeën over de lichaamscultuur en het idee om zich te wassen met zeep be zorgde een beschaafde Romein(se) dan ook koude rillingen. De Romeinen gebruikten olie. Na zich ontkleed te hebben wreef een Romein zijn lichaam in met olijfolie uit een spe ciaal flesje dat aan een metalen ring om de pols werd gedra gen. Na enige gymnastiek - het Griekse gymnos betekent naakt - verwijderde een slaaf de olie met allerlei sikkelvor mige schrapijzers. Vervolgens nam de Romein zijn warme en koude baden en wreef zich in met parfums. Voor het schoonmaken van potten en pannen werd fijn zand gebruikt. Voor textiel werd menselijke urine verzameld. Dit is niet zo vreemd als het wellicht lijkt Eskimo's schijnen nog steeds urine te gebruiken en de inwoners van de textiel stad Tilburg teerden niet zonder reden tot voor kort kruike- zeikers genoemd... Onze Germaanse voorouders kenden reeds zeep en in de Middeleeuwen bestond een levendige zeephandel. De grote ommekeer ktvam in de 16e eeuw. Zindelijkheid was toen niet langer een deugd en men begon de voorkeur te geven aan sterke parfums boven een eerlijk stuk zeep. Wassen achtte men gevaarlijk voor de gezondheid! De vlooien, die deze visie zeer waardeerden, trachtte men weg te lokken naar een bontje dat over hals of aim werd gedragen en dat geregeld werd uitgeklopt. Pas in de loop van de 18e eeuw werd de angst voor water en zeep weer overwonnen. Huishoudzeep verscheen rond 1840 als bijprodukt van de loogzoutindustrie, die bleekpoeder voor de textielnijverheid en soda voor de glasfabricage vervaardigde. Aanvankelijk hingen in de keuken grote blokken zeep. Daarvan werd de benodigde zeep geschaafd. Schilfers en restjes zeep werden in een ijzeren mandje door kokend water geroerd om een schui mend sopje te maken. Maar populairder dan deze harde zeep was toen de groene, vloeibare zeep voor huishoudelijk ge bruik. Tot in de jaren veertig werden wasmiddelen gemaakt uit natuurlijke vetten en oliën. Uit dezelfde grondstoffen wordt ook margarine gemaakt. Vandaar dat de Engels-Nederlandse multinational Unilever bijvoorbeeld zowel Sunlight-zeep als Blue Band fabriceert. In de jaren vijftig is men begonnen om waspoeders en reinigingsmiddelen uit aardolie te vervaardi gen. Men kan zich afvragen of urine wel zoveel vreemder is dan aardolie! De Nederlander heeft altijd bekend gestaan om zijn kraak heldere huisjes en stoepen. Dat inspreerde de Engelsen tot het gezegde: het huis van een Hollander is schoner dan zijn li chaam en zijn lichaam is schoner dan zijn ziel. Pure afgunst! Feit is wel dat Nederland lange tijd onderaan stond in Euro pa qua zeep-verbruik, maar bovenaan wat betreft schoon maakartikelen... Mevrouw Dien Cornelissen zegt over de Paus: „Als die man maar kan luisteren". Heeft mevrouw Cornelissen wel eens naar de Paus ge luisterd Zij vindt dat de Paus moet weten, dat er irr. het parlement groeperingen zijn, die het niet eens zijn met zijn komst. Dacht ze nou heus, dat de Paus dat niet weet Zij slaat hem niet hoog aan. De Paus moet goed luisteren, maar me vrouw Cornelissen mag wel eens beter lezen, want die uit zijn verband gerukt en verkeerd geciteerde zin van mgr. Ter Schure had ze ook wel eens beter mogen ach terhalen en niet zo maar de media napraten. De Paus moet van zijn bezoek ook wat opsteken, vindt zij. Het was te wensen dat zij eens wat opsteekt van wat de kerk nu eigenlijk is. Zij schijnt te denken dat de kerk hetzelfde is als een po litieke partij. Ja, als je zo op pervlakkig redeneert dan zeggen woorden van de Paus je ook niet, dan kan ze maar beter thuisblijven als de Paus komt. Zevenbergen J. Reijnders-de Wolf Mevrouw C. Halkes voelt zich beledigd, omdat zij de Paus niet mag toespreken. Zij noemt zich een loyaal lid van de kerk. Is zij zo kort van memorie Ik heb haar eens letterlijk horen zeggen: „Als wij zeven maal om het Jericho van de hiërarchie heentrekken, dan dondert die zaak in elkaar Is dit een loyale houding t.o.v. de kerk En dit is nog maar één van haar uitspraken. We zouden er een hele bladzijde mee kunnen vullen. Zou me vrouw Halkes zich niet eens gaan afvragen of de Paus zich niet beledigd voelt, na mens de kerk en in zijn per soon Dan zou zij misschien een toontje lager gaan zin gen. Zevenbergen J. Reijnders-de Wolf UW dagblad meldde op 20 maart 1985 dat SIF de enige onderneming in ons land is die dikke buizen kan maken. Uw berichtgeving is onjuist. Wij willen u erop attenderen dat de RDM al enige jaren HULST - De majorette Yvonne Peters, van De Vossen uit Hulst, heeft za terdag een eerste prijs be haald op een solisten- en ensembleswedstrijd in het Brabantse Vught. Ze bereikte een hoge score pan 48 punten in de tweede divisie, waarin 121 solisten hun beste beentje voorzetten. De eerste prijs geeft Yvonne Peters het recht om in december mee te doen aan nationale wed strijden in Someren. roepen, maar dat kost tijd. Die tijd overbrugden ze bij twee patiënten door die krachtig te laten hoesten, en verdomd, dat werkte net zo goed als een hartmassage. Omdat er op dat moment al les gemeten kon worden wat er maar te meten viel, werd duidelijk dat het effect van hoesten zelfs groter is dan van hartmassage. Als deskundig personeel aanwezig is verdient deze methode de voorkeur boven hartmassage, schreef het drietal in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskun de van vorige week. Als hoesten niet lukt dan kan alsnog op hartmassage wor den overgegaan. De voorde len zijn evident, de beade ming wordt al hoestend door de patiënt zelf verzorgd en gebroken ribben door al te enthousiaste massage wor den voorkomen. Blijft de vraag welke kracht het bloed door de hersenen laat stromen. Het hart niet, want dat werd niet gemasseerd, en als het al wordt gemasseerd veran dert het niet van vorm. Pij ls, Van Kalmthout en Vonk ge loven dat bij hartmassage niet het hart, maar de lon gen worden samengedrukt. De longen werken als pomp, het hart is alleen maar door geefluik. Dat verklaart het betere effect bij hoesten. Het bloed in de longen baant zich via de rechter harthelft een weg vooruit naar de li chaamslagader en vandaar- uit naar de hersenen. Door dezelfde hoestdruk stuwt wat bloed via de rechter- hart-helft ook terug naar de holle ader, maar terug de hersenen in kan niet, want kleppen in de aders naar de hersenen versperren het bloed de weg. Het bloed kan daarom in de hersenen maar een richting op, van slaga der naar ader, zodat daar de cirulatie met krachtig hoes ten in stand kan worden ge houden. DOCHTERS en moe ders - voor de zo veelste keer wordt die relatie me als een huizen hoog probleem voorgehouden. Dit keer door een bericht in Opzij, waarin de maakster van een film rond dit thema zegt: „Ik merk dat de dochter-moe derrelatie heel pijnlijk en moei lijk kan zijn om over te pra ten". Er is natuurlijk heel wat uit te pluizen, wanneer je met zo'n onderwerp aan de gang gaat. Je hoeft maar te blazen en de botsingen, frustraties, wrij vingen dwarrelen op. Moeders projecteren hun angsten, gevoe lens en nonnen op hun doch ters, wordt gezegd. Sommigen zijn daarvan gediend, anderen verzetten zich tot het uiterste daartegen, willen ook per se niet lijken op de vrouw, die hun moeder is. Een spreekwoord uit Haïti zegt: je kunt meer vrouwen hebben, je hebt maar één moe der. Maar dé moeder bestaat niet. Ze zijn er in alle mogelijke soorten en maten: kleine moe ders en grote Moeders, ruim of eng bekrompen, moeders door dik en dun, rooie moeders of zwart/wit denkenden en dan nog ontelbare variaties daar tussenin en er dwars doorheen. Met één enkel exemplaar uit dat grote aanbod moet je het als dochter weten te stellen. Dochters trouwens bestaan ook in precies evenveel soorten als het aantal vrouwelijke geboor ten: allemaal stuk voor stuk verschillend, ieder een eigen wezen. Op dit moment lopen er dui zenden vrouwen rond in wie zich de veranderingen binnen opeenvolgende generaties moe- der-dochter duidelijk afteke nen. In de tijd dat zij opgroei den van meisje tot jonge vrouw, veranderden haar moeders van dames in vrouwen. En het da mesblad, moeders vakblad met koken en breien en veel ko ningshuis, werd een vrouwen blad. Diezelfde generatie vrou wen baarde dochters die zich teenager, later tiener noemden, nu zelfs meiden. En dat gaat maar door. De eerste lichting meiden loopt ook al weer met een kind in de buik of met pak ken wegwerpluiers onder de arm. Dan moet het wel knette ren en vonken, bij zo verschil lende geladenheid, zo dicht op een. Vaak geeft dat verdriet bin nen moeder-dochterrelaties. Nodig of onnodig? Een brede rij boeken getuigt van wanho pig leed en de vreemdse frus traties, door jonge maar ook zelfs door oudere vrouwen van zich af geschreven. De openba- PAVC nng van heel diep zeer, dat j jaren door bleef steken, dikwijls ook na de publikatïe I van zo'n boek niet weg wil. Ha I is als met kranteberichten over alles wat goed gaat en wat mooi is in het leven, lees je zo weinig. Dochters en moeders moeders en haar dochters L daarover zou je toch zond#! moeite hele bibliotheken w' I vrouwvriendelijke bestsellers kunnen schrijven. Over onte|.| baar goeie, leuke, stille, lievt ontroerende momenten samtij over waardevolle herinnen: gen, over het gewone leven s/1 alledag in vanzelfsprekend: I harmonie. Saaie romans zoii-f den dat worden? Vergeet I maar. Moeders en dochters, dil zijn evenzeer intens le' vrouwen, die in heel ver lende tijden opgroeiden en diil ieder vanuit eigen invalshoek I een visie ontwikkelen op dil maatschappij waarvan zij uitmaken. Die opvattingen lopen nig| altijd gelijk. Daar wordt henJ over gediscussieerd. Emancips l tie, lachen de dochters, datisil lang voorbij, al onze vriendti| kunnen koken. Blijf wakker zeggen de moeders, en ze 1 den met moeite een waarscht l wende vinger tegen. Dan koit l er een minister of een wet of een maatregel, die de moedeiJ - hoe jammerlijk - gelijk geef; I En de dochters beseffen pijnlijil dat bewaken van verworvenitl den en bevechten van rechter I voor vrouwen van wezenlijk bel lang is. De pijn die veel vroirl wen aan hun kerk lijden, is dt I dochters vreemd - is heel veil van ze af. Maar ruimte vwl ieders persoonlijke levensovet f tuiging overbrugt die afstand I met het tweerichtingsverkeel van een gebaar, een knipocp I een kus, een gedeelde emotie I Zo moeilijk en zo makkelijk lip I dat in die relatie. Moeders en dochters, wat zo; I ik daar graag het zoveelste I boek over schrijven - andets 076-877850-653950 RÜTTCt staat Deze verontrustende met de Baare van de Bresken Belang' zaterdag tijdens dc ring. Volgens hem hangt er niet alleen een donkere wolk boven de vissersvloot, maar ook de vis verwerkende bedrijven op de wal zullen het - zonder de noodzakelijke steunmaatrege len - erg moeilijk krijgen. Hij wees erop dat de quote ringsmaatregelen die voor de visserij gelden de grote boos- doender zijn. „De quotering is ingesteld om biologische rede- rnillllllllllilllll1llllllllltHHIIIIIIIIIHII1llllllllllllllllllllllllllllllllllllll|llllll(llljll!IIIIIIIIIIIIIIW| de faciliteiten en kennis I heeft om dergelij ke pij pen te maken. Voor Rijkswater staat (Oosterschelde) is de l RDM in de laatste fase van J aflevering van indrukwek- kende hydraulische cylin-1 ders met (buis-)wanddikte j van 80-100 mm. Rotterdam ir. P.R. Eijsker Rotterdamsche Droogdok Mij b.v. Van een onzer verslaggevers HULST - B en W van Hulst willen een onderzoek laten verrichten om de verkeerssi tuatie in de omgeving van de Stationsweg te verbeteren. Daar bevinden zich op korte afstand van elkaar verschil lende splitsingen, die een be langrijke functie hebben voor de afwikkeling van verkeer van en naaf de binnenstad en het bedrijfsterrein Absdaalse- weg, met inbegrip van de om geving Stationsplein. Deze situatie verhindert een vlotte doorstroming van het verkeer en zorgt met name voor het fiets- en voetgangers verkeer voor onveilige situa ties. Het is volgens het college dringend gewenst, dat hier wat aan gedaan wordt. Voor dat er spijkers met koppen ge slagen worden, wil het college een grondig verkeersonder- zoek laten verrichten. Dat kost 5.300 gulden, maar van het minsterie van Verkeer en Wa terstaat kan op een subsidie van tachtig procent gerekend worden. TERWIJL de Mariënburg-I groep dat niet eens zelf be merkt zijn de onderlinge ge breken van de mensen niet eens het ergste obstakel I maar hun onwil. Zoals ook niet de zonde zelf het eri is. Die gebruikt God om I naar Zijn vergeving te doe» I verlangen. Als wij ons ech-1 ter niet 'willen' bekeren blij-1 ven wij zondigen en vlucb-1 ten wij voor de werkelijk-1 heid van God, dan blijven I wij onze tijd alleen voor de I wetenschap en het voordeel T gebruiken om zo in het mid' I delpunt van de belangstel-1 ling te staan. Maar tevens I blijven wij zo op de vlucW I voor ons zelf, vergeten wj I waar het geloof eigenlijk I voor dient. Als we ons echte: I echt op het geloof 'wille" toeleggen, ontdekken we d'1 we verdringen en de eige"' I lijke ergernissen die ons i" verwarring brachten. I hoe we feitelijk door G* I beoordeeld worden. Als ive ons echt op het geloof toeleg' I gen waarop de paus in zün I korte tv-toesprak doelde I zullen we de vreugde e" I droefheid van ons leven Gods hand leggen en c opwindingen niet meer "P I anderen afreageren. En zo"' I der dat we de moeilijkhed^ I hoeven te ontlopen of vrez£" f voor enige persoonsbesch"' I diging zullen we ons verb"' I zen hoe licht ons kruis is111 vergelijking met het ZiJ"_ en hoe rustiger wij zelf wof' den. Den Haag H. Rutges Van onze correspondent - Op het woonwagen- ^Mrum De Rape te Hulst zaterdagmiddag om on teer half een het 5-jarig den Jes B' uit Hulst overre- door een personenauto. De "guurder van de auto, F. L. een, is na het gebeurde •j ,°°n door gereden en was vluchUg. n°g SteedS VOOrt" Op het moment dat zij werd ■^gereden, was het kind aarschijniijk aan het spelen. eeK slacht°ffertje werd over- 2, ,racht naar het St Liduina- ^kenhuis te Hulst. Daar geconstateerd dat zij gel gel5ro'ten ribben had op- aa °P^n, terwijl verwondingen ten hoofd en voet moes- Worden gehecht. HET eerste kwartier na een hartinfarct ben je aan de le ken overgeleverd. Met een beetje pech is de dokter er dan nog niet, of is de ambu lance loeiend onderweg. Dat tijdverlies is de Achilleshiel van de eerste harthulp, want voordat dat kwartier voor bij is, is al een kwart van de patiënten dood. De enige hulp die je in die tijd kunt krijgen is van een leek die wat weet van hartmassage. Hartinfarct is haastwerk. Een van de kransslagaderen - de brandstofleidingen van het hart - is verstopt ge raakt. Draai je de brand stofleiding van een motor dicht dan slaat hij af, met het hart dreigt nu hetzelfde te gebeuren. De meest ge vreesde complicatie is ka- merfibrilleren. Het hart slaat dan zo verward dat het bloed alle kanten tegelijk wordt opgestuurd. Dokters noemen dat een functionele hartstilstand: Het hart be weegt wel, maar presteren doet het niets. De hersenen kunnen daar buitengewoon slecht tegen. Tot zover het EHBO-boekje. Na elke anderhalve minuut moet er mond-op-mond worden beademd. Die me thode is ook aan leken te le ren. in de Amerikaanse stad Seattle daalde het aantal eerste kwartier doden met 60%, nadat een op de vijf be woners geleerd had hoe het hart te masseren. De Neder landse Hartstichting volgt sinds 1978 dit voorbeeld. Waarom hartmassage werkt leek overduidelijk. Het hart is een pomp waar het bloed maar in een rich ting door kan, want telkens als het hart samentrekt slaat een hartklep achter de rug van het bloed de deur dicht. Door druk op het borstbeen zou het hart („als een spons", zegt het EHBO- boekje) worden samenge perst. Het bloed kan maar een kant op, de grote li chaamsslagader in, en van daar naar de hersenen. Prachtige theorie, want sim pel, maar helaas niet waar. De theorie kwam een paar jaar geleden in moeilijkhe den toen men geluidsfoto's maakte van het hart tijdens een hartmassage. Op 'echo's' was duidelijk te zien dat het hart niet werd samenge perst, zoals alle boekjes en turven die ik naast mij opengeslagen heb liggen bij hoog en laag beweren. Bo vendien werd duidelijk dat bij elke druk op het borst been net zoveel bloed voor uit de slagader in gaat, als teruguit naar de holle ader. Het bloed gaat dan niet rond, maar heen en weer. En tenslotte: Ritmisch hoesten bleek net zo'n effect te heb ben als hartmassage. Hoe nu? Hartmassage heeft effect, zoveel is zeker, maar de theorie staat op de tocht. De Nijmeegse cardio logen Pijls, Van Kalmthout en prof. Vonk namen de proef op de som. Bij hartca- theterisatie - als een buisje tot in het hart wordt opge schoven - kan in enkele ge vallen het hart gaan stil staan. Dan moet het hart on middellijk met een stroom stoot tot de orde worden ge- Enkele seconden na een hartstilstand verlies je het bewustzijn, na een minuut of drie zijn de hersenen on herstelbaar beschadigd, en na 10 minuten ben je dood. In de ambulance of in het ziekenhuis dienen ze dan met een defibrillator een stroomstoot toe - het beken de 'klappen' - om de hart slag weer in het gareel te brengen. Maar wat te doen als het hart stilstaat en de ambulance nog niet is gear riveerd? In 1960 vond de Ameri kaanse cardioloog Kouwen- hoven een methode om met de blote handen de bloeds omloop aan de gang te hou den. Dat gaat zo. „De patiënt ligt plat op de rug op een harde ondergrond, de helper zit er op zijn knieën naast. De handpalm wordt op het onderste derde deel van het borstbeen gezet, de andere hand drukt op deze hand. Kort en krachtig wordt nu het borstbeen ongeveer 4 cm. naar beneden gedrukt, on geveer 70 maal per minuut."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4