De paus weet ook wel dat er tegenstellingen zijn Pilpaniek in Engeland ONDANK!: PAUS-BEZOEK LEIDT TOT SPANNINGEN TUSSEN VOOR-EN TEGENSTANDERS 99 99 ia WAAR KOMT VANDAAN? DINSDAG 9 APRIL 1985 "EXTRA OP DINSDAG= MEDISCHE RUBRIEK Beste Oom Flip PAGINA ZEELAND 1 T48 Door onze verslaggever Over vijf weken komt paus Johannes Paulus naar Nederland. Met het naderen van die elfde mei, groeit de afstand tussen voor- en tegen standers van zijn be zoek. Wie zijn de pro's en contra's en wat wil len ze? Het is vrijwel onmogelijk de tegenstanders onder één noe mer te brengen. Het zijn ka tholieken en niet-katholieken. Het zijn streng gereformeer den en homofielen. Het zijn mensen die de paus het liefst aan de grens zouden willen te genhouden en het zijn mensen die in discussie willen over de wijze waarop het ambt van de paus praktisch ingevuld moet worden. Globaal zijn ze in drie groe pen in te delen. De critici bin nen en buiten de katholieke kerk, die een serieuze dialoog willen voeren, en, als derde, een mengelmoes van actie groepen die zich vierkant te gen het paus-bezoek verzet ten. Kus Voor de critici buiten de ka tholieke kerk, is het comité Paus-Kus wellicht het meest representatief. Het wordt ge steund door bekende Neder landers als FNV-bestuurder Herman Bode, prof.dr. A. Has pels, PvdA-Kamerlid Evelien Herfkens en Herman Bleich. „Ons doel is nadrukkelijk niet de rooms katholieke kerk te bestrijden of het pausschap ter discussie te stellen of zelfs maar de komst van de paus te verhinderen", aldus voorzitter drs. G den Besten. Toch zegt hij „allerminst verheugd te zijn over de komst van de paus naar Nederland. Uit wat hij elders heeft gezegd blijkt dat deze paus in feite de klok vijf tig jaar terug wil zetten." Het comité bestrijdt tal van meningen en uitspraken van de paus. Het wijst een pause lijk verbod op het gebruik van anti-conceptie af en wil dat de paus méér partij kiest voor priesters die daadwerkelijk tegen dictatoriale bewinden strijden. Het comité wil verder dat de paus homofielen een waardige plaats in en buiten de kerk gunt en pleit voor meer medezeggenschap in de katholieke kerk, die een bekri tiseerde benoeming als die van bisschop Ter Schure in Den Bosch moet voorkomen. In een open brief, ,op de ad vertentie-pagina's van de Ne derlandse kranten, zal het co mité de paus bij zij n aankomst vragen de Nederlandse grond alleen te kussen „als u onze elementaire principes wenst te respecteren. Laat uw kus geen Judas-kus zijn." Paradox Dat het moeilijk is om het af wijzen van een ontmoeting met de paus direct in verband te brengen met een breuk in Nederlandse verhoudingen, blijkt uit de afwijzing van de joodse gemeenschap de paus te ontmoeten. De joodse gemeen schappen hebben afgezien van zo'n ontmoeting, omdat er niet werd voldaan aan twee door hen gestelde voorwaarden: het Vaticaan zou Israël moeten erkennen en zou medeverant woordelijkheid moeten toege ven voor de jodenvervolging door de nazi's. Toch constateert rabbijn A. Soetendorp dat „het niet door gaan van deze ontmoeting pa radoxaal aangeeft dat de ver houding tussen de joodse ge meenschap en de katholieke kerk in Nederland een grote diepgang heeft bereikt." Want hoewel de twee wensen van de joodse gemeenschap niet in vervulling zijn gegaan, is Soe tendorp sterk onder de indruk van de goede gesprekken die hierover zijn gevoerd met de katholieke kerk. „Er is geen land waar de verhouding tussen joden en christenen zo intensief is als in Nederland. En juist hier is het, in tegenstelling tot andere landen die de paus bezocht en waar een uitnodiging naar de joodse gemeenschap is uitge gaan, niet mogelijk gebleken tot een ontmoeting te komen. Dat is slechts een schijnbare tegenstelling. Juist wanneer een relatie intensief is, kan men zich niet tot een uitwisse ling van beleefdheden beper ken en gaat men de spannin gen niet uit de weg." Dat sluit aan bij een constate ring die de bisschoppen deden in de brief waarin ze het pau selijke bezoek aankondigden. „Het is een gegeven dat ook onder rooms-katholieken, die de paus als leider aanvaarden, verschillend wordt gedacht over de wijze waarop het ambt van de paus praktisch gestalte zou moeten krijgen. Dit draagt bij tot vele spanningen en con flicten. We mogen ons door de ze conflicten niet laten ont moedigen. Ze vormen een uit daging om te groeien in geloof, hoop en liefde." Geldt dat voor de katholieke critici? Dat zal blijken als er op 8 mei een manifestatie in Den Haag wordt georgani seerd door het Platform Ini tiatieven Pausbezoek. PIP, waaraan meer dan tachtig ka tholieke organisaties meedoen, wil aan de vooravond van het pausbezoek een kritisch ka tholiek geluid laten horen, waarvan men vreest dat het tijdens het pausbezoek niet goed genoeg zal doorklinken. Die vrees werd groter door de weigering van mgr. Simonis om prof.dr. Catharina Halkes, hoogleraar feminisme en christendom aan de Katholie ke Universiteit te Nijmegen, te laten spreken tijdens de ont moeting die de paus op 12 mei heeft met allerlei organisaties uit de Nederlandse samenle ving. Mevrouw Halkes, die daar zou spreken namens het de Unie van Katholieke vrou wenorganisaties, was geschokt door het spreekverbod. Het is onvoorstelbaar dat kritische mensen verboden wordt aan een gesprek met de paus deel te nemen. Het doet pijn, hoe wel ik weet dat aartsbisschop Simonis uiterst emotioneel reageert, omdat hij mij ziet als de belichaming van de femi nistische beweging." Haar reactie werd door talrij ke mensen en organisaties on derschreven en deze ketting reactie lijkt een belangrijk on derdeel van het pausbezoek op losse schroeven te zetten. Na het oordeel van Simonis, be sloot het zich gekwetst voelen de bestuur van het Katholiek Vrouwengilde uit protest niet deel te nemen aan de ontmoe ting met de paus op 12 mei. De overkoepelende organisatie van de 19.000 vrouwelijke reli gieuzen in Nederland (SNVR) sloot zich aan. Even later ver klaarde de Mariënburggroep, een groepering van katholie ken die opkomen voor ver nieuwingen in de rooms ka tholieke kerk, zich solidair. Daarna kwamen er twijfels over het houden van een ont moeting met de paus bij de or ganiserende werkgroep. De secretaris van deze werkgoep, dr. P. van Gennip, ambtelijk secretaris van de Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving: „De beslissing van Simonis heeft ons voor heel grote problemen gesteld. De grens is erg dicht genaderd. Als Simonis het ons helemaal onmogelijk maakt, dan moe- (Van onze medische medewerker) In 1977 maakte de Engelse artsenbond de resultaten be kend van een grootscheeps onderzoek naar de gevaren van de pil. Paniek in Enge land, paniek in Nederland: De pil zou doden veroorza ken door ziekten aan hart en bloedvaten. In Nederland steeg prompt het aantal abortussen, op de voet ge volgd door een heus geboor tegolfje negen maanden la ter. De betrouwbaarheid van dat onderzoek is later fel aangevochten. „Waar zijn die doden dan?", vroeg het vaktijdschrift Family Plan ning Perspectives zich af. Daar is eigenlijk nooit een bevredigend antwoord op gekomen. Sindsdien is het in Neder land vrij stil gebleven rond de pil. Niet in Engeland. Twee jaar geleden ontstond er groot rumoer toen onder zoekers Malcolm Pike en Martin Vessey, beiden pro fessor, in de Lancet schreven dat de pil kanker van de baarmoederhals zou kunnen veroorzaken. Met het onder zoek is later de vloer aange veegd. En nu is er weer wat. Eind vorige maand joeg een artikel in het artsenvakblad de British Journal of Medici ne het stof weer hoog op. Uit een onderzoek van de Wereld Gezondheids Organisatie zou kunnen blijken dat vrouwen die de pil slikken een iets grotere kans hebben op kan ker aan de baarmoederhals. Vijf jaar lang de pil slikken zou die kans zelfs anderhalf keer kunnen laten toene men. Zou kunnen, let wel, want de onderzoekers geven zelf toe dat de resultaten ook op een meetfout kunnen be rusten. De medische medewerker van de Guardian (ongeveer NRC plus Volkskrant ge deeld door twee: Links en toch deftig) maakte van deze mug diezelfde dag nog een olifant. Alle mitsen en maa- ren van het rapport verhief hij tot zekerheden. Ander halve keer grotere kans op cervixkanker als je vijf jaar de pil gebruikt, vond hij niet erg genoeg. Hij maakte er een twee keer zo grote kans van. De volgende dag al moest Andrew Velich enkele kolommen van zijn krant vullen met kritek van een van de onderzoekers: Dr. Su san Holck vond het stuk „niet accuraat." Intussen was het kwaad geschied, Enge land stond weer eens een keer op zijn kop over de pil. Voor de zoveelste keer heeft onderzoek naar de ge varen van de pil veel ge schreeuw opgeleverd en wei nig wol. Niet verwonderlijk, want onderzoek dat behalve vage vermoedens ook zeker heden oplevert, is veel moei lijker uit te voeren dan je zou denken. Hoe zou een ide aal onderzoek er moeten uit zien? In theorie heel simpel. Van een grote groep vrou wen laat je willekeurig de een wel, en de ander niet de pil slikken. Daarna wacht je een paar jaar en noteert het aantal gevallen van cervix kanker. Is dat aantal in de pilgroep beduidend hoger, dan is de pil de oorzaak. Tot zover de theorie, de praktijk is anders. Het be gint er al mee dat je vrouwen niet zomaar kunt voorschrij ven of ze ja dan nee de pil zullen slukken. Je moet dus noodgedwongen uitgaan van een groep vrouwen die dat uit eigen beweging al doet en die vergelijken met een groep die de pil niet slikt. De vraag rijst dan onmiddellijk of je dan niet twee heel ver schillende groepen met el kaar vergelijkt, met andere gewoontes en dus ook ander risicofactoren. Een voor beeld. Je zou kunnen redene ren dat vrouwen die de pil slikken meer geëmancipeerd zijn, eerder zijn begonnen met seks, daar vrijer in zijn en bovendien meer roken dan vrouwen die de pil niet slikken. Zowel roken als vroeg en vrij omgaan met seks, verhogen waarschijn lijk de kans op cervixkanker (nonnen krijgen het zelden). Komt in de groep pügebrui- kers meer cervixkanker voor dan kan dat net zo goed aan die andere risicofactoren lig gen. Je meet dan niet de ge varen van de pil, maar van roken enzovoort. Een beken de statistische valkuil. Zou je van iedereen - van babies tot volwasssenen - de schoen maat meten, dan zou je kun nen concluderen dat goed kunnen rekenen iets te ma ken heeft met het hebben van grote voeten. Natuurlijk zijn ze bij de Wereld Gezondheids Orga nisatie (WHO) heel goed op de hoogte van deze moeilijk heden, maar ze vermijden bleek nauwelijks mogelijk. Het onderzoek werd in negen voornamelijk Derde Wereld landen gehouden. De WHO vergeleek het pilgebruik van 709 vrouwen die vanwege een cervixkanker in een zie kenhuis opgenomen waren, met adt van 3935 vrouwen die om een andere reden een ziekenhuis bezochten. Het pilgebruik onder de eerste groep vrouwen was veel gro ter. De invloed van andere risicofactoren (meer seks, ro ken enzovoort) werd onder vangen door vragenlijsten. Met wat statistisch hocus po- cus rekende de WHO uit dat vrouwen die ooit de pil ge bruikten 1,19 keer zoveel kans hebben op het krijgen van een cervixkanker. Na S jaar pil gebruik stijgt de kans tot anderhalf keer. Op de betrouwbaarheid van die cijfers is een hoop af te dingen. Op de eerste plaats worden in de Derde Wereld landen veel zwaardere pillen geslikt dan hier. Dus de re sultaten, als ze er al zijn, zijn hier niet van toepassing. Verder is niet bekend welke pil er precies werd geslikt. Je kunt je ook afvragen hoe be trouwbaar de vragen naar seksuele gewoontes zijn be antwoord (zeer onbetrouw baar, denk ik). Naar de risi cofactor roken werd niet ge vraagd, evenmin als naar de sexuele escapades van de echtgenoot (ook een risico factor). Verder was de con trolegroep aanmerkelijk jonger dan de groep vrou wen die met cervixkanker waren opgenomen. Met re kenkundige foefjes probeer den de onderzoekers al die onzekerheden te elimineren, maar is daar niet in ge slaagd: De pil veroorzaakt misschien, eventueel, moge lijkerwijze cercixkanker - en dat alleen nog maar bij ouderwetse zware pillen - maar zeker weten doet men allerminst. Men weet dus nu eigenlijk nat zoveel als voor het onderzoek. Maar zelfs als het onder zoek zou kloppen dan is het nog moeiljk om er een con clusie uit te trekken. Prof. Malcolm Pike (zie boven): „De pil beschermt tegen kanker aan de eierstokken. De stijging van cervixkan ker wordt waarschijnlijk meer dan goedgemaakt door een daling van kanker aan de eierstokken. ten we zo verstandig zijn te er kennen dat die grens gepas seerd is." Donderdag probeerden de vrouwenorganisaties en mgr. Simonis de ruzie uit te praten en werd een compromis ge vonden dat het de vrouwen mogelijk maakt toch in volle overtuiging aanwezig te zijn op 12 mei. Als de leden van de organisaties dat voorstel ko mende week goedkeuren, lijkt ook de ergste pijn voor de or ganiserende werkgroep weg genomen. Ondanks het spreekverbod. Kloof Halkes zal haar redevoering wel uitspreken tijdens de ma nifestatie van het Platform Initiatieven Pausbezoek. Al leen al dat feit versterkt het beeld dat er een kloof bestaat tussen de groepen katholieken. Wel doen de bisschoppen nog pogingen dit beeld uit de we reld te helpen. Bisschop H. Ernst van Bre da en bisschop R. Bar van Rot terdam, hebben PIP onlangs laten weten het door een ver klaring van de bisschoppen mogelijk te maken dat zij kunnen deelnemen aan deze manifestatie. In deze verkla ring zouden de bisschoppen erkennen dat kritische katho lieken niet persé deloyaal zijn en dat theologen als prof. dr. E. Schillebeeckx en Halkes geen afbreuk doen aan de eenheid van de kerk. Hierover is nog overleg gaande onder de bis schoppen, van wie mgr. Simo nis eerder had gezegd dat de manifestatie „een ongelukkige zaak" is, omdat de manifesta tie van PIP „tot een zeer ver keerd beeld van de Neder landse kerkprovincie in de wereldpers zou kunnen lei den." De derde groep van de con tra-beweging bestaat uit een allegaartje van actiegroepen die in de publiciteit aan de weg timmeren. Van het Anti- Paus-Front, dat als eerste daad de muren van het ge bouw van de kerkprovincie in Utrecht bekladde en verder met spuitpussen 'Paus Rot Op' op de muren schildert tot het studentenblad Propria Cures dat een Basta Papa bijeen komst organiseerde. Het zijn vooral de mensen en groepe ringen, die platte grappen over de paus maken, die voor standers van het pausbezoek woedend maken en beschuldi gingen doen uiten over opste kend anti-papisme. Voorstanders Wie zijn de voorstanders? Hier liggen de kaarten wat duidelijker. In de eerste plaats zijn dat natuurlijk de bis schoppen, die de paus hebben uitgenodigd en de Stichting Pausbezoek. De bisschoppen zijn ver heugd over het bezoek en zien het vol verwachting en hoop tegemoet. Uit de bisschoppe lijke brief: „De wereld is ver trouwd geraakt met het beeld van een reizende paus. De rei zen van de paus zijn, om zijn eigen woorden te gebruiken, 'apostolische dienstreizen in navolging van Petrus en Pau lus'. De paus is onderweg om het Evangelie te verkondigen, zijn broeders en zusters in het geloof te versterken en aller- wege mensen te bemoedigen in hun streven naar het goede. We denken dat de reizen van de paus daarom zo aan slaan, omdat een reizende paus laat zien wat 'herder zijn' inhoudt: op zoek gaan naar de mensen, richting wijzen, bij eenbrengen. En inderdaad schuwt de paus inspanningen noch risico's om zijn roeping als 'Herder over de gehele Kerk' waar te maken. Het be zoek van de paus maakt ons eens te meer duidelijk hoezeer wij via vele levensdraden met de wereldkerk vervlochten zijn." Fans De paus weet wel dat er hier kritiek op zijn bezoek bestaat. „Ik weet ook wel dat er tegen stellingen zijn", zei hij onlangs tegen mgr. Simonis. Maar die voegt er aan toe „dat talloze katholieke gelovigen het ge weldig vinden dat hij komt. Dat zijn er zeker honderddui zenden." Eén van die grote groep ge lovigen is H. Creutz, die op richter is van de Nederlandse Vereniging Fanclub Paus Jo hannes Paulus II. De fanclub heeft al 1900 bussen besteld („en we kunnen er zo 2100 bij - krijgen") om te zorgen dat er een massa enthousiaste katho lieken op de been is als de paus in Nederland komt. Hoeveel leden de fanclub heeft kan Creutz niet precies zeggen. „We verwachten iets van vijftigduizend. Maar het is niet na te rekenen, omdat de computer die we gebruiken op het moment kapot is "Steun Van de meeste kritische ka tholieken moeten Creutz en zijn fanclub niets hebben. Vol gens Creutz is dat een schreeuwende minderheid die de zwijgende meerderheid van gelovige katholieken over stemt. Ook de stichting pausbezoek trekt zich weinig aan van de actiegroepen die zich tegen het pausbezoek verzetten. Daar praten we niet mee, zegt pers chef Th. Palstra van de stich ting pausbezoek. „Het zijn al lemaal kleine splintergroepjes. Ze hebben geen contact met ons gezocht. We zouden er waarschijnlijk een dagtaak aan hebben om met al deze groepen in discussie te treden. Maar zo groot is onze beker ingsdrang toch niet. Die men sen zien het bezoek toch niet zitten. Laat dus maar." Enquêtes Pro en contra. Wat denkt Ne derland? Dat heeft het NIPO onderzocht. De eerste enquête werd een jaar geleden gehou den. Bijna negentig procent van de Nederlanders, en tach tig procent van de katholie ken, sprak zich toen uit tegen het paus-bezoek als dat meer dan tien miljoen gulden zou gaan kosten. Maar zelfs als het geen stuiver zou kosten, hoef de de paus voor 43 procent van de Nederlanders, en 35 procent van de katholieken, niet langs te komen. Het resultaat van het twee de NIPO-onderzoek werd vo rige maand bekend. Daaruit bleek dat het de meeste katho lieke Nederlanders niet zo veel uitmaakt of de paus nu wel of niet komt. Drie procent kijkt met geestdrift uit naar het be zoek. Een kwart vindt de komst oké, maar niet noodza kelijk. En tweederde deel staat er onverschillig of afwijzend tegenover. taat bij U in Neder- lland de Japanse kers ook al in bloei? Hier in Washington was het gis teren 28 graden Cel- cius, maar het leek wel of het ge sneeuwd had, zo dik zaten de bo men onder de wit te pracht. We zijn deze week naar een zogenaamde bloemen- receptie bij de Neder landse ambassadeur alhier ge weest. Zijn hele 'residentie', stond vol met de schitterendse boeketten. Volgens de uitnodi ging waren al die bloemen nog dezelfde dag in Nederland ge sneden en met de KLM naar Washington gevlogen. Dat moest natuurlijk vooral veel in druk maken op de geïnviteerde Amerikanen, die van nature van fantastische prestaties houden. Maar tijdens de receptie ver trouwden twee welingelichte Nederlanders me toe dat de snij bloemen al vier dagen tevoren waren geoogst en dat het een he le toer was geweest om ze zo lang goed te houden met die warmte in Washington. Nou ja, in het kader van de Holland promotie moeten wij in de VS natuurlijk supervers en super snel overkomen en wat Ameri kanen niet weten, dat deert hen niet. Bovendien: een goed ver haal hoeft niet waar te zijn, zeg ik altijd maar. Onlangs zijn we ook naar een avondje blue grass country mu sic geweest, niet ver hier van daan in Virginia. U kent die mu ziek wel, met 'n gitaar, 'n banjo en 'n viool. De violist (fiddler) doet vaak 'n stoomtrein na die voortdurend fluit en steeds har der gaat rijden en die je dan als het ware zo door het Wilde Wes ten ziet jakkeren. Op het par keerterrein bij de saloon wemel de het van de kleine vrachtwa gentjes, de zogenaamde pick-up trucks. Het zijn gehalveerde per sonenauto's met een laadbak. In het café zaten allemaal zwaarlij vige mannen en vrouwen met baseball-petjes op en T-shirts en jeans aan. Die types heten hier 'rednecks' (rooie nekken). Een redneck is een ongecompliceer de blanke uit een zuidelijke staat (Virginia is de noordelijk ste zuidelijke staat), die zichzelf hoger acht dan een neger en die van blue grass muziek houdt. Verder is hij wel aardig. Toen de muziek begon slaakten we en thousiaste kreten van herken ning, maar dat bleek heel onge past. Iedereen siste naar ons dat we stil moesten zijn. Het ging er de hele avond ontzettend ernstig aan toe. Het publiek zat ont roerd te luisteren naar de tek sten die over hard werken, over moeder, over bergen en dalen en vaak ook over Jezus gingen. Nooit vergeet ik meer het lied 'Carter, do you hear me?', over een lid van de band dat tien jaar geleden is doodgegaan. Naast me drupte er een traan in een grote bierpul. Laatst ben ik weer eens naar een persconferentie van Reagan geweest. Een aantal vrouwelijke collega's had zich in het knal rood gestoken om de aandacht van de president te trekken en daardoor eerder een vraag te mogen stellen. Rood is namelijk de lievelingskleur van Nancy Reagan. Alle rode jurken kregen inderdaad een beurt en ikzelf was nog kanslozer dan ooit. Er is trouwens een flinke rel ontstaan over een plan van de CIA om de straat voor het Witte Huis voor alle verkeer - behalve voetgangers - voor altijd af te sluiten en een „vriendelijke at mosfeer als op een universiteits campus" rond de presidentiële woning te creëren. Ze zijn bang voor bomauto's en voor raketten die vanuit auto's op Penmylv, nia Avenue 1600 (dat is het te Huis) kunnen worden gemikt Maar dat is een hele drukke straat, die niemand in Washint. ton als verkeersader wil missen De Washington Post schreti boos dat we dan heel Washing, ton omwille van de veiligheid van de president maar moeter afsluiten en dat iederen een spe- ciaal pasje moet hebben om 4 stad in te komen. Toch zijn Jan en alleman het erover eens d_ het Witte Huis zo dicht bij <Je I openbare weg staat dat het te- gen een béétje terrorist niet te verdedigen is. Heeft bij U in Nederland ooi in de kranten gestaan dat Ame rikanen veel te weinig sexuelt voorlichting krijgen? Voor zovei ik het hier kan bekijken is dat helemaal niet waar. Ze leren al lemaal op school hoe je g kinderen kan krijgen en zo. He: probleem met de Amerikanen is volgens mij vooral dat ze wel al leraardigst maar nu eenmaal niet bijster sexy zijn. En roman tiek bij voorbeeld is ook zoiets waar ze wel erg naar verlangej maar wat ze nooit echt onder dt knie zullen krijgen. Veel Euro pese vrouwen hier in Washing ton klagen erover dat hoe sier lijk ze ook afsteken tegen I Amerikaanse - in stretchpantal lons en gymnastiekschoenen gel hulde - sexgenoten, geen Ame| rikaanse man oog voor toont. Door Mare De Konlnck Natuurlijk woekert er wel de gelijk wellust in de homo Amen- canus. Ter compensatie van hel gemis aan erotisch raffinemem bestaat het toenaderingsritueel van meer geletterde Amerikanen uit een diepgaande theoretische gedachtenwisseling over feelings en emotions en relations, kortom een onverteerbare broil autopsychoanalyse. Zo komt et I natuurlijk nooit iets van sensua-r liteit op gang en na uren-dt maanden-jaren hapt hij/zij dan! ook pardoes toe. De hele proce-1 dure leidt vaak tot misverstan-1 den en dat - en dus niet het ge brek aan sexuele voorlichting - verklaart denk ik het grote aan tal aanrandingen en ongewenst! zwangerschappen in de VS. Tja, beste oom Flip, Amen- kanen zijn merkwaardige men sen, die het vaak helemaal niet makkelijk met zichzelf hebben Bovendien worden hun proble men steeds duurzamer, wan! i Amerikaan wordt steeds ouder De laatste statistieken geven a dat een VS-burger die vandaal 45 jaar oud is, erop mag rekenen dat ie 78 jaar zal worden. Enwie nu in Amerika 65 jaar is, zal hel gemiddeld tot 82 jaar brengen' Ik gun het ze graag. Ze zijn bij na allemaal bijna altijd heel lie! voor ons, dus lang zullen ze le ven. Hartelijke Groet, lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||IMIIIIIIIIIIIIIIII„l,llll,Mll,ll„„l,lll,lllllllllll||||||llll door Maurits van Rooijen DE ONTDEKKINGREIZEN hebben allerlei curiosa uit de zogenoemde nieuwe wereld de huiskamers binnengebracht, zo merkte ik vorige week reeds op in mijn verhaal over de ka merplant. Papegaaien, schild padden, kanaries, parkieten, tropische vissen zijn sindsdien in toenemende aantallen onze woningen gaan bevolken. Onze alleroudste dierlijke huisgenoot is de hond. De hond dankt zijn aanwezigheid in eerste instantie aan zijn grote bruikbaarheid. Al 50.000 jaar is bekend dat de hond zijn baasje en diens eigendommen be schermt. En dat is nog maar één van zijn vele verdiensten. De jager vond in de hond een prima partner en een trekhond onder een karretje was lange tijd een alledaagse verschij ning. Met een speciale training is de hond op ontelbare manie ren te gebruiken, bijvoorbeeld als geleidehond, hashhond of herdershond. Hij eet voorna melijk voedselresten - is dus goedkoop in onderhoud - en is meestal een lief speelkame raadje voor de kinderen. De aanwezigheid van de huiskat is een heel ander ver haal. Haar bruikbaarheid is immers beperkt tot het vangen van muizen en ratten. In te genstelling tot de hond, woont de kat nog maar kort - 'slechts' 5000 jaar - bij de mens. In die tijd heeft zij echter een sterke positie verworven binnen di verse culturen. Heel wat volke ren - onder andere van Baby- Ion, Burma, Siam, Japan en China - heeft zij in de loop der tijd overtuigd van haar godde lijke afkomst. Het grootste suc ces had zij bij de Egyptenaren. Onder de naam Bast werd zij vereerd als godin van muziek en vermaak en als bescherm ster tegen besmettelijke ziek ten. De Griekse geschiedschrijver Herodotus (484-424 v. Chr.) no teerde dat in geval van brand het de allereerste zorg van een Egyptenaar is om zijn kat te redden. Nog sterker is het ver haal hoe in 525 v. Chr. de Per zen het Egyptische leger ver sloegen. De Perzische koning liet vóór zijn leger een rij kat ten lopen, zodat de Egyptena ren weigerden hun pijlen te schieten uit angst de heilige beestjes te raken. Ook onze middeleeuwse voorouders waren overtuigd van de mysterieuze krachten van een kat, zij het in negatie ve zin. Vooral de zwarte kat werd verdacht van hekserij en dus bij voorkeur verbrand (Nog steeds wordt het weinig gewaardeerd wanneer een zwarte kat de straat ®re l steekt!). In latere eeuwen W l de kat als huisdier weer pop" lairder. Hoezeer de kat als ook geliefd wordt, haar go» lijke status is zij kunjt bleek heel duidelijk eind ge eeuw. De Egyptenaren "M den complete begraafplaa l voor katten. Nabij Cflir<L den rond 1890 bijna mummies van katten 9e den, die vervolgens in land werden verkocht. gebruikte men de aardse t genwoordigers van de Bast als.brandstof jm _n. bes Pfe°°oP^e( w 076 877850 653950 RUTTCHl Zee toe CADZAND/ DOMBURG en een temperatuur die n den uitsteeg, zijn voor v< se - toeristen toch geen paasweekeinde door te bi se kust. Vooral de van alle gemak! parken als Schoneveld (Brd (Kamperland) wan n erg in t| vol. Maar ook de hotels en pen sions in badplaatsen als Cad- zand, Domburg en Renesse scoorden een bezetting van 80 tot 100 procent. „De ongunstige factoren, zoals het weer, in aanmerking genomen, kunnen we spreken van een behoorlij ke paasdrukte", aldus woord voerder J. de Regt van de pro vinciale Zeeuwse VVV. Traditiegetrouw was het weer Duitsland dat de meeste bezoekers leverde, maar aan de Zeeuws-Vlaamse kust wer den ook veel Walen opge merkt. De belangstelling uit eigen land bleef beperkt tot de weinige dagjesmensen, die gisteren nog even kwamen uitwaaien op de stranden. Ook de kampeerders lieten het af gelopen weekeinde verstek gaan. In Zeeuwsch-Vlaanderen concentreerde het paastoeris- me zich in de hotels te Cad- zand-Bad en het bungalow park Schoneveld te Breskens. Plaatsen die het hoofdzakelijk van kampeerders moeten heb- b C v h Z zi P d d k w s1 Z( w tl n V h d: VI tc Z VI ti; r; or h( dr v< éi Door Co Meertens CADZAND-BAD - Regen, wind en lage temperaturen. Het is voor Herr Wolfgang Amadeus (inderdaad, pa was een Mozart-fan) Maier allemaal 'ganz egal'. Van top tot teen gehuld in kanarie gele regenkleding en een buitenmaatse verrekijker op de buik staat hij boven op een duintop, leunend tegen windkracht acht. Vanuit deze monumentale positie laat hij zijn blik gaan over het strand, waar overi gens weinig beweging te be speuren valt. Een eenzame windsurfer tracht voor de zoveelste keer (tevergeefs) overeind te blijven in de branding; hier en daar een wandelaar, stevig ingepakt. Pasen 1985 in Cadzand- Bad. De Nederlanders zijn massaal thuis gebleven ach ter de kachel en voor de buis, maar voor de Duitsers is het slechte weer geen en kel beletsel. Herr Maier - 48, verdient bovenmodaal in de verzekerings-branche - wil later bij een 'Kaffee mit Schnaps' best uitleggen hoe dat komt. Via 'een onzer verslagge vers' wenst Herr Maier de lezers van De Stem duidelijk te maken dat veel Duitsers met de pasen naar Zeeland komen om de batterij op te laden. Niet om uit te rusten en te bakken op het strand inuiminuiinminimum111"'! AARDENBURG - In de West straat te Aardenburg is een damesfiets van de heer C. ont vreemd. De fiets stond voor de woning. AXEL - Zondagmorgen om streeks 05.30 uur ontdekte een voorbijganger, dat bij garage Van de V. aan de Buitenweg te Axel een etalageruit was ver nield. Vermoedelijk is de ruit stukgereden. Een paar weken geleden werd in een weekend dij hetzelfde bedrijf ook een etalageruit vernield. Toen werd een auto meegenomen, die enige tijd later werd terug gevonden. De rijkspolitie te Axel verzoekt eventuele getui gen zich met haar in verbin ding te stellen: telefoon 01155- 1444. CADZAND - Aan de Boule vard De Wielingen is in de nacht van zondag op maandag een hardhouten tuinhek, e'gendom van de heer H., ont vreemd. za pa tei sei de: G( Pe Dc Er on tri Nc ra< roe 125 SC re de La Wé de vr bij ge eei vr< SL ter hei vii

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4