UITBLAZEN
'Geen voortzetting kabinetsbeleid'
Strijd in Duitse
Regering over SDI
even.
Winst voor de vrede,
verlies voor Reagan?
AKZO EN
Milieu
bewust
VAN DEN TOORN (CDA) HOUDT VAST AAN ANDERE KOERS
PAASANTIEKBEURS
SCHOUWBURG
TILBURG
PESTEMCOMM
Hoogtijdag
ACHTERGROND
PAGINA 2
Invloed
Bij bosjes
Monstrum
VERKIEZINGEN IN EL SALVADOR:
Misrekening
Loyaal
Pilsje
Verontruste
CNV'ers ook
niet bij EVP
WIM KOCK
ZURE Regen Eigen
Schuld. Een mens die
bij de tijd wil blijven
en z'n verantwoordelijkhe
den wil dragen krijgt wat
te verstouwen vandaag de
dag. Sommige zaken roe
pen ongeoorloofde vragen
op. Voorbeeld: de over
heid probeert ons met alle mo
derne publiciteitsmiddelen een
schuldcomplex aan te praten
met betrekking tot de zure re
gen. Denk maar aan het altijd
weer ontroerende beeld van een
moeder met haar kind. Nu weer
te zien op de televisie. Dankzij
de moderne filmtechniek staat
het beeld onder onze ogen te
smelten onder de zure regen.
Heel zielig. Je denkt aan al die
middeleeuwse kathedralen die
staan te verpulveren, steeds
verder afgeknaagd door de
tand des tijds. De tand des
tijds? Onzin. Gewoon zure re
gen. Uw en mijn schuld.
Waar zou het idee vandaan
komen dat een middeleeuwse
kathedraal het eeuwig leven
moet hebben? Er worden mil
jarden gespendeerd om die
kerkgebouwen overeind te hou
den. Waarvoor? Gebid wordt
er niet meer en de toeristen, die
in menige kerk zelf bijdragen
aan de erosie van het interieur,
verdommen het de feitelijke
prijs van hun geliefde attractie
te betalen. Er komt - voorspel
baar - een tijd dat voor de
meeste van die monumenten de
restauratiekosten niet meer op
te brengen zijn en dan raken ze
onherroepelijk in verval en
worden het ruïnes, overigens
ook heel gezocht door toeris
ten.
Als monumenten zo belang
rijk zijn, waarom bouwen we er
zelf dan geen? Ik bedoel maar:
de betonrot sloopt gebouwen
die nog maar een kwart eeuw
oud zijn. Tegen zo'n tempo kan
de zure regen niet op. Als wij
nu eens robuuste architectoni
sche kunstwerken vervaardig
den in onze steden, dan zouden
onze nazaten over 500 jaar,
wanneer de huidige monumen
ten zijn vervallen tot de staat
waarin zich nu de Griekse en
Romeinse overblijfselen bevin
den, nog altijd monumenten
hebben die met wat geldelijke
inspanning in tact konden wor
den gehouden totdat hun eigen
bouwwerken weer de status van
monument zouden hebben be
reikt.
Wallen
Overigens moet ik zeggen
dat we de zure regen wel stevig
aanpakken. Net als destijds het
dreigende energietekort. De
gordijnen dicht, weet u nog
wel? Nu hebben we dan het ad
vies gekregen om een beetje
langzamer te rijden. Het zal
niet veel schelen want het ver
keer draagt maar voor 10 pro
cent bij aan de zure regen,
maar alle beetjes helpen. Net
als toen met de gordijnen. Het
maakt ons milieubewust. Den
ken ze.
Over de geluidshinder hoor
je niet veel meer. Die hebben
we dan ook drastisch aange
pakt. Eerst bouwden we hele
woonwijken en slaapsteden -
Nieuwegein, Maarssen - pal te
gen de autosnelwegen aan en
vervolgens wierpen we tussen
weg en woonwijk hoge wallen
op. Bij de vliegvelden helpen
wallen niet, maar daar vonden
we een andere oplossing:
woonwijkje aan het eind van de
startbaan en daarna de huizen
isoleren.
Het lijkt alsof de mate
waarin we ons druk maken
over de bedreiging van het mi- 5
lieu strikte grenzen heeft. Voor- E
al niet alles tegelijk, net als in
IIIII111111111mimi
dat rampjaar waarin het Rap
port van de Club van Rome
verscheen. Eén voor één, dan
doet het al pijn genoeg. De ge
luidshinder kwam eerst. Ver
volgens werden we ons bewust
van de bodemverontreiniging.
Om ons met de neus op de fei
ten te drukken werden woon
wijken op voormalige vuilnis
belten gebouwd en toen de be
woners dat in de gaten kregen
weer afgebroken. En hoewel de
televisie het zien hoe er nog de
ze week ergens in Nederland
een wijkje tegen de vlakte ging,
lijkt de bodemverontreiniging
zijn tijd te hebben gehad. Afge
lost door de zure regen.
Afvalrace
Tussen de bedrijven door
spelen ook de regionale en lo
kale problemen. Het mestpro
bleem is voorlopig nog een ty
pisch regionaal probleem en de
opslag van radio-actief afval
wordt een lokaal probleem. Dit
laatste overigens is heel type
rend voor de mate waarin we
de afgelopen jaren ons milieu
bewustzijn hebben verruimd.
Eerst waren er negentien moge
lijke lokaties. Gekrakeel aller-
wege. Gemeenteraden die pro
beerden bij voorbaat de opslag
van radio-actief materiaal bin
nen de eigen grenzen te verbie
den. Actie. Toen waren er nog
twaalf. Daar zit mijn woon
plaats ook nog steeds bij. Op
nieuw kunnen de 'gedupeerden'
stoom afblazen en kruit ver
schieten. Als Geertsema het
slim speelt bevrijdt hij over een
maand weer een handvol ge
meenten van hun zorgen en
daarna weer een paar totdat hij
uiteindelijk één lokatie over
houdt. Daar kunnen ze dan
hoog of laag springen, de rest
van Nederland zal zo opgelucht
zijn dat de protesten en het ge
weeklaag nauwelijks verder zul
len reiken dan het plaatselijk
huis-aan-huis-blad.
Griesmeel
Weer zo'n ongeoorloofde
vraag: waar maakt men zich
druk over? Geertsema heeft zelf
gezegd dat griesmeel gevaarlij
ker is. Een slecht gekozen en
geformuleerde en daarom in
brede kring onbegrepen verge
lijking. Meel- en graanstoffen
zijn zeer explosief en af en toe
vliegt er wel eens een graansilo
in de lucht. Dat bedoelde hij
waarschijnlijk. Maar dat is toch
niet de achtergrond van mijn
ongeoorloofde vraag. Wat ik
bedoel is dit: waarom stelt men
zich zo teweer tegen de opslag
van radio-actief afval en hoor
je nooit iemand over het radio
actieve materiaal in bijvoor
beeld ziekenhuizen en laborato-
ris (waar ook dat afval voor een
deel vandaan komt)?
Wat allemaal niet wegneemt
dat ik stiekum hoop dat de op
slagplaats niet alleen aan mijn
woonplaats maar aan heel het
zuid-westen van Nederland
voorbijgaat, want of je er nu
zwaar of licht tegenaan kijkt,
om het objectieve feit dat dit
deel van het land al vol genoeg
zit met rotzooi kun je niet heen.
ZATERDAG 6 APRIL 1985
T5
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41, ©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550
Goes, Klokstraat 101100-28030
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45. ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; f 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B.T.W
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Frans Boogaard
NAAR verluidt heeft
één fractiegenoot al ge
zegd dat hij spontaan
ontslag neemt als CDA-
lid als Van den Toorn bij
de volgende kandidaat
stelling wéér bij de eer
ste tachtig mocht eindi
gen.
Maar mr. R. E. J. M. van
den Toorn, jurist te Zeven
bergen, CDA-Kamer- en fr
actiebestuurslid, wordt van
dat soort dreigementen niet
zenuwachtig. Hem gaat het
er vooral om dat het CDA,
zoals hij al zo vaak heeft be
toogd, op de dwalingen zijns
weegs terugkeert en weer
een herkenbare, progressief-
christelijke koers gaat varen.
Ruim anderhalve maand
geleden schreef hij daarover
al zijn fractiegenoten - „Bes
te vrienden en vriendinnen!"
- een zeer kameraadschappe
lijke brief; twee weken gele
den sneed hij het onderwerp
aan tijdens een besloten frac
tieweekend en nu, terwijl
christen-democraten ter lin
kerzijde van het CDA al druk
bezig zijn met partijvorming,
wil hij er nog eens flink te
genaan.
„Het zal," zegt Van den
Toorn in een vrijwel verlaten
Kamerrestaurant, „me wel
weer niet in dank worden af
genomen, maar ik voel dat ik
moet laten merken wat ik
denk. Veel fractiegenoten
zullen zeggen: daar hèb je 'm
weer met z'n kritiek, en dat
klinkt dan heel negatief.
Maar ik zie het meer als mee
denken, in de sfeer van je
uiteindelijke doelstelling."
Van den Toorn wil het
kwijt voordat hij vragen be
antwoordt, deze kantteke
ning. „En dan mag nu de
beuk erin."
-Uw brief aan alle CDA-ers
in de Tweede Kamer, twee
maanden geleden, was vooral
bedoeld om het gevaar te sig
naleren van een christelijke
arbeiderspartij links van het
CDA. Die partijvorming zou
volgens u te voorkomen zijn
als de CDA-fractie haar be
leid zou wijzigen. Maar u wil
de toen niet precies aangeven
welke beleidswijzigingen u
op het oog had. Kan dat nu
wel?
„Ja. Als ik het heel globaal
mag aangeven: ik vind dat
het CDA, in zijn sociaaleco-
nomisch beleid, meer reke
ning moet houden met de op
vattingen van het CNV.' Na
het stukje in jullie krant over
de brief die ik de fractie had
geschreven nam het CNV
contact met me op, en inmid
dels heb ik met een aantal
van hen een gesprek gehad.
Daaruit zijn mij twee dingen
bijgebleven: ten eerste dat
wat Van der Meulen en Van
Commenee roepen over de
opstelling van het CDA niet
alleen hun idee, maar ook dat
van de basis is. En in de
tweede plaats, dat eigenlijk
Mr. Rob van den Toorn
ook het CNV geen aparte
christelijke arbeiderspartij
wil. Men ziet daar kennelijk
in, dat men via het CDA toch
meer politieke invloed kan
uitoefenen dan via een nieuw
splinterpartijtje. Maar ook
zij vinden natuurlijk dat het
beleid bij het CDA om moet."
-En dat vooral in de inko
menssfeer.
„Precies. Kijk, ik wil voor
af even opmerken dat ik het
er, drie jaar geleden, ook mee
eens was dat we zouden in
steken op vermindering van
het financieringstekort. En
dat betekent, dat zie ik best
in, datje dan ook moet bezui
nigen op de sociale zekerheid.
Ik heb daar persoonlijk
moeite mee, maar ik kan het
verdedigen. Alleen: het moet
daarna wel afgelopen zijn.
Mijn redenering is: leg nu
snel dat plan voor de stelsel
herziening op tafel, laten we
er snel een beslissing over
nemen, en dan is het gedaan
met de kortingen. Maar wat
heeft nu De Vries gezegd na
afloop van ons fractieweek
end? Niet dat we het CDA-
beleid moeten doorzetten,
maar het kabinetsbeleid. En
dat kan inclusief verder
gaande ingrepen in de sociale
zekerheid zijn.
Wat mij betreft: ik wil na
de stelselherziening tien jaar
volstrekte rust aan dat front.
Maar zolang wij met de WD
regeren, ben je daar niet ze
ker van. En daarom vind ik
het heel onverstandig van De
Vries, dat hij zich nu al heeft
uitgelaten over voortzetting
van het kabinetsbeleid. Dat
was volstrekt onnodig."
- FOTO DE STEM J0HAN VAN GURP
tWelke aanwijzingen heeft
u dat er na de stelselherzie
ning verder wordt gekort?
„Geen harde. Maar ieder
een weet dat er in het kabinet
nu alweer grote discussies
zijn over de 2,5 miljard die
Ruding extra wil bezuinigen.
Het zit er dik in dat dat niet
wordt gehaald, en dat bete
kent dat je een structurele
druk houdt om verder te kor
ten op de uitkeringen. We
eindigen nu op 70 maar als
je nu niet meteen heel hard
gaat roepen dat het hier op
moet houden, dan is er straks
toch weer iemand die zegt:
zullen we niet nog een gene
rieke korting doorvoeren,
naar 65 of 60%? En dat pikt,
terecht, onze achterban niet."
-Toch is daar tot nu toe
weinig van te merken. Verge
leken met de WD gaat het 't
CDA uitstekend.
„Dat lijkt alleen maar zo.
Ik kan je zeggen dat onze
kiezers, vooral in Brabant en
Limburg, bij bosjes weglo
pen. En dat zijn nou juist on
ze arbeiders-kiezers. Aan de
cijfers zie je het niet, en daar
slaat iedereen mij ook mee
om de oren, maar dat komt
omdat de WD heel sterk aan
ons verliest en wij heel sterk
aan de PvdA. Het nettoresul
taat is in aantallen gemeten
gelijk, maar er slaat natuur
lijk een gigantische verrecht-
sing toe. Dat is een foute ont
wikkeling, en daar wil ik in
de partij een open discussie
over."
-Vroeger had het CDA, om
deze kiezers te binden, een
linkervleugel.
„Ja, maar die linkervleu
gel is er niet meer. Die hoeft
er voor mij ook niet te zijn,
niet als aparte vleugel ten
minste, maar ik vind het wel
noodzakelijk voor de ontwik
keling van het CDA dat die
linkse component erin blijft,
en dat die herkenbaar is. An
ders vallen we vroeg of laat
terug op 30 zetels, en dat kan
niet de bedoeling zijn."
-Als die linkse component
zich wil manifesteren, dan
kan dat op 1 november, want
dan gaat het CDA, in elk ge
val in meerderheid, voor de
plaatsing van 48 kruisvlucht-
wapens stemmen. Wat gaat u
dan doen?
„Dat weet ik nog niet. Die
kernwapens, ik ben daar nog
niet helemaal uit. Ook niet in
strategische conceptie."
-Dan kunnen we dus die
linkervleugel wel helemaal
vergeten.
Fel: „Helemaal niet! De
fout in jouw redenering, en
ik tref die vaak aan, is dat
vleugelvorming per definitie
tot een verdeeld stemgedrag
moet leiden. Dat is helemaal
niet het geval, en zeker niet
als het om die raketten gaat.
Kijk, dat 1-juni-besluit
(plaatsing onder voorwaar
den, en later dan eerst ge
pland - FB) is natuurlijk een
monstrum. Maar als er niet
iets van een linkervleugel
was geweest, dan was zelfs
dat besluit er niet gekomen.
En hadden die raketten er nu
al gestaan."
-Ik amendeer de vraag: los
van het stemgedrag in de Ka
mer, is er überhaupt nog een
linkervleugel?
„Die is er nog, maar ik geef
toe dat ze redelijk verzwakt
is, met name door het vertrek
van een aantal mensen
(Scholten en Dijkman traden
uit, De Boer en Faber werden
burgemeester - FB). En ik
verdenk er de partij van dit
vertrek in de hand te hebben
gewerkt. Maar ik ga hier niet
hardop roepen: de linker
vleugel moet zich harder op
stellen, moet dat laten blij
ken in haar gedrag."
-Nee, maar mijn stelling
gaat verder: er is geen linker
vleugel meer. Niet in de Ka
mer èn niet in de fractie. Die
is weg, er zijn alleen nog een
paar linkse' mensen in de
fractie, en die praten niet met
elkaar; niet georganiseerd
tenminste.
„Ik pleit ook niet voor een
georganiseerde linkervleu
gel! Ik zeg alleen: het aantal
mensen dat linkser denkt
dan de rest, in die terminolo
gie dan, is minder geworden,
en er zijn welbewuste bewe
gingen in de partij om gelui
den van die kant af te dem-
men. Ik vind dat verkeerd.
En dus pleit ik voor hergroe
pering van de linkervleugel,
in die zin dat je, zonder als
zodanig georganiseerd te
zijn, een eensgezind politiek
Door Mare De Koninck
DE 'blijdschap' die offi
ciële woordvoerders van
de Amerikaanse rege
ring deze week uitspra
ken over de verrassend
grote verkiezingsover
winning van de vooruit
strevende Christen De
mocratische partij van
president Duarte in El
Salvador, klonk opval
lend ingehouden.
Het leek wel of Washing
ton zich enigszins beschaamd
voelde door de les in gema
tigdheid en vredelievendheid
die de grote meerderheid van
het Salvadoraanse volk de
Amerikaanse regering Rea
gan heeft gelezen.
President Napoleon Duar
te kan nu met nieuwe autori
teit het geweld van extreem
rechts (geheime doodseska
ders) en links (guerrilla)
gaan bestrijden. Hij heeft al
aangekondigd zijn vastgelo
pen vredesonderhandelingen
met de guerrilla te zullen
hervatten. Zulks tegen de zin
van de nu verslagen Arena
partij van Roberto D'Au-
buisson, die - evenals bepaal
de elementen in het Salvado
raanse leger en in de Ameri
kaanse regering - voorstan
der is van een militaire uit
schakeling van de gewapen
de linkse revolutionairen.
De bloedige terreur van
rechts, waarvan D'Aubuis-
son altijd de verdachte aan
stichter of tenminste gedoger
is geweest, zal Duarte nu
proberen te keren via een
hervorming van politie en
justitie. Die hervorming was
hem tot dusver onmogelijk
gemaakt door de conserva
tieve meerderheidscoalitie in
het parlement. Nu die coalitie
in de minderheid is gedron
gen en nu ook in het overgro-
te deel van de Salvadoraanse
steden en dorpen Christen
Democratische burgemees
ters zijn verkozen, is de greep
van 'rechts' op het bestuurlij
ke netwerk belangrijk ver
zwakt. Zo had het parlement
voor de verkiezingen van af
gelopen zondag de persoon
lijke advocaat van D'Aubuis-
son tot 's lands minister van
justitie benoemd, waren an
dere vrienden van de Arena
leider als opperrechters aan
gewezen en was het budget
voor president Duarte's spe
ciale onderzoek naar de acti
viteiten van doodseskaders
verworpen.
Duarte zal al die bestuur
lijke barrières nu kunnen op
ruimen, hetgeen echter
geenszins een toekomstige
vrede garandeert. Uiterst
rechts kan uit frustratie over
het oordeel van het volk op
nieuw zijn toevlucht nemen
tot bloedige terreur en de
guerrilla lijkt nog lang niet
voldoende vertrouwen in
Duarte te hebben om - zoals
de president eist - de wapens
neer te leggen en in nieuwe
verkiezingen de feitelijke
steun onder de bevolking te
testen voor socialisme of
Marxisme, of met wat voor
maatschappelijk model
'links' dan ook precies wil
komen.
Pikant bij dit alles is dat de
Amerikaanse regering de af
gelopen maanden al prak
tisch was vooruitgelopen op
een goed verkiezingsresul
taat voor D'Aubuisson.
Washington gaf geen actieve
financiële en morele steun
meer aan Duarte, en maakte
duidelijk dat de VS ook wel
zaken zou kunnen doen met
een El Salvador waarin
D'Aubuisson feitelijk de
machtigste politieke figuur
zou zijn. Er was zelfs sprake
van geheime afspraken tus
sen Washington en de Are
na-leider, waarbij de laatste
zou zorgen voor afnemende
rechtse terreur in El Salva
dor, in ruil voor meer open
lijk 'begrip' in Washington
voor de standpunten (o.m.
anti-landhervorming) van
Arena.
De misrekening van
Washington is in de hand ge
werkt door een voorval dat
door de Amerikaanse over
heid zo stil mogelijk is ge
houden, maar dat in El Sal
vador enorme belangstelling
kreeg: de arrestatie op 6 fe
bruari in Texas van een
naaste medewerker van
D'Aubuisson. Deze zaken
man Guirola bleek 5,9 mil
joen dollar in kleine bankbil
jetten de VS uit te willen
smokkelen naar El Salvador.
Het geld woog alles bij elkaar
300 kilo en zat verpakt in zes
koffers in Guirola's prive-
straalvliegtuig. Het kapitaal
is ongetwijfeld van drugs
verkoop in de VS afkomstig
en was bestemd voor de fi
nanciering van de rechtse
terreur in El Salvador. Dat
terwijl president Reagan al
tijd graag het Marxistische
Cuba ervan beschuldigd de
VS te vergiftigen met versla
vende middelen...
Waarnemers in Washing
ton wijzen erop dat het Sal
vadoraanse volk behalve aan
rechts ook een zware neder
laag heeft toegebracht aan de
gewapende revolutionairen,
door in meerderheid de
linkse oproep om de verkie
zingen te boycotten, in de
wind te slaan. De regering
Reagan kan dat als een suc
ces voor haar Centraal Ame-
rika-beleid beschouwen,
maar komt door de roep om
geweldloosheid, die uit het
stembusresultaat spreekt
toch in een ongemakkelijke
positie.
In het Salvadoraanse
buurland Nicaragua immers,
waar de linkse Sandinisten
aan het bewind zijn, propa
geert president Reagan im
mers in termen van geweld
dadigheid en haat de gewa
pende strijd (door de z.g.
'contra's') tegen de 'wrede
Marxistische kliek'.
Na Pasen moet het Ameri
kaanse Congres (Parlement)
stemmen over hervatting
van vorig jaar opgeschorte
financiële hulp via de CIA
aan de 'contra's'. President
Reagan is van plan zijn reto
riek tegen de Sandinisten in
de komende weken naar een
nieuwe klimax te brengen,
teneinde het Congres te over
tuigen van de noodzaak de
'contra's' te helpen. Het ver
kiezingsresultaat in El Sal
vador lijkt, hoe groot de
winst voor de democratische
krachten ook is, president
Reagan niet te helpen in zijn
militaristische benadering
van het Centraal-Ameri-
kaanse probleem, dat vooral
een armoede- en ongelijk
heidsprobleem is.
„Kijk, het gaat mij eigenlijk maar om één ding: als we niet nu
al heel hard roepen dat de uitkeringen absoluut niet verder
omlaag mogen, dan zul je zien dat er straks toch weer wordt
gezegd: zullen we er in plaats van 70, maar 65 of 60 van
maken?"
Van den Toorn, CDA-Kamerlid, waarschuwt maar vast
vooraf, en niet voor het eerst. Want in zijn ogen gaat het CDA,
ondanks alle oproepen tot bezinning, nog steeds de verkeer
de kant op.
Twee weken na het fractieweekend in Lage Vuursche, waar
Van den Toorns zoveelste goedbedoelde poging mislukte,
lucht de eerste rechtstreeks gekozen CDA-er zijn hart: over
het kabinetsbeleid, de vrouw-onvriendelijkheid van de partij,
tiet functioneren van 'links' in de fractie èn de verrecht-
sing van het CDA in het zuiden.
geluid laat horen. Maar in
het verleden, in de tijd van
het loyalisme, was juist die
georganiseerde linkervleugel
de ellende. Dat leidde toen tot
allerlei spanningen."
-Goed, geen georganiseerde
linkervleugel dus. Die is er
ter rechterzijde ook) niet,
maar die mensen praten wel
met elkaar. Gaan gezamen
lijk een pilsje drinken. Wan
neer hebt u voor het laatst een
pilsje met Beinema gedron
ken?
„Dat is lang geleden. Met
Froukje Laning nog niet zo
lang."
-Nu een Stapje verder. U
zegt: geen verdeeld stemge
drag in de Kamer, dat is niet
loyaal tegenover de rest. Ak
koord. Maar als u ook niet
vooraf praat met gelijkgezin
den, hoe wilt u dan ooit het
fractiebeleid beïnvloeden?
Dat kan toch alleen als er
vooroverleg is geweest? En als
u het dan niet haalt in de
fractie, kunt u zeggen: jam
mer, maar helaas. Wij hebben
ons best gedaan
„Ik zeg nu misschien te
veel, maar ik ga het toch
doen. De afgelopen weken
heb ik met een paar bestuur
ders van het CNV gesproken,
en gezamenlijk zijn wij tot de
conclusie gekomen: die
christelijke arbeiderspartij,
dat wordt niks. Ook het CNV
vindt dat het voorlopig meer
baat heeft bij het CDA. Maar
dan moeten we er wel voor
zorgen dat er iets aan het be
leid verandert. Inmiddels
zijn er afspraken gemaakt
tussen een aantal niet onbe
langrijke mensen uit het
CNV - ik noem geen namen -
en uit de fractie en de partij.
In dat clubje gaan wij geza
menlijk iets doen aan die so
ciale zekerheid. Ervoor zor
gen dus, dat het CDA een
bondgenoot wordt, een ga
rantie wordt dat er na de
stelselherziening geen nieu
we kortingen worden door
gevoerd. En kort na Pasen al
hebben wij ons eerste over
leg."
-Met instemming van de
partijtop?
Van den Toorn, kortaf:
„Die weet hier niks van."
-Een laatste punt: in het
verleden is er nogal kritiek
geweest dat u in de krant gro
te verhalen had over de koers
van de partij, maar dat u in
de fractie zelden het woord
daarover voert. Afgezien van
het overleg met het CDA, hebt
u alles in de fractie bespro
ken?
„Zeker, ik heb me zéér I
loyaal gedragen. Toen ik ziek
was heb ik die beruchte brief
geschreven, die later helaas
naar jullie krant is uitgelekt
Na dat stukje stond de tele
foon roodgloeiend, want
iedereen - kranten, tv - wilde
commentaar. Dat heb ik niet
gegeven. Maar op het fractie
weekend heb ik alles gezegd
wat ik te zeggen had, over de
sociale zekerheid èn over de
emancipatie, want dat is ook
nog zo'n punt. Vrouwen kie
zen namelijk veel minder op
confessionele en veel meer op
zakelijke gronden, en het
CDA is tot nu toe veel te
vrouw-onvriendelij k.
Die lopen dus ook bij bos- I
jes weg, zeker als je ziet hoe
anti-emancipatoir het beleid
van het CDA is. Kijk maar
naar de tweeverdieners en de
gelijke behandeling in de
Wet Werkloosheidsvoorzie
ning. Toen staatssecretaris
De Graaf langs een omweg
de bestaande ongelijkheid in
stand wilde houden, waar hij
als bewindsman nog zijn re
denen voor kon hebben, wa
ren er nog 15 of 16 mensen in
onze fractie die hem steun-
den. Als je kiezers kwijt wil,
moet je dat doen. Ook op dat
punt moet het beleid structu
reel om, maar op het fractie
weekend heb ik wel gemerkt I
dat er maar weinig gelijkge
zinden zijn." (Alleen deze
vijf: Kraayeveld, Krajen-
brink, Andela, Beinema en
Laning; Buikema was afwe-1
zig-FB).
-Laatste vraag: denkt ui
ooit nog carrière te maken in
het CDA?
Onverstoorbaar: „Ik zal
met groot genoegen terugke
ren als de anderen loyaliteit I
kunnen opbrengen voor mijn
ideeën. Maar men weet ook
dat als ik terugkom, ik een
duidelijke voorkeur heb voor
een combinatie met de PvdA.
En ik weet niet of dat zo op
prijs wordt gesteld."
Door Gerard Kessels
BINNEN de Duitse regering heerst onenigheid
over het Strategische Defensie Initiatief (Star
Wars) van de Amerikaanse president Reagan.
Terwijl minister Wörner van defensie nog liever van
daag dan morgen mee zou gaan doen aan het Ameri
kaanse onderzoeksprogramma, is zijn collega Genscher
van Buitenlandse Zaken uiterst sceptisch. Het conflict
tussen de beide bewindslieden is nu openlijk aan de op
pervlakte gekomen.
Tijdens een Duits-Amerikaanse conferentie in Dallas
in de Amerikaanse staat Texas zei de christendemocraat
Wörner dat de Bondsrepubliek deel moet nemen in het
Amerikaanse SDI-onderzoeksprogramma. Daags daarna
verklaarde echter staatssecretaris Mölleman van Buiten
landse Zaken, die net als Genscher tot de liberale FDP
behoort, in Dallas dat West-Duitsland af moet wachten.
Die positie werd vanuit Bonn nog eens door Genscher on
derstreept, die er op wees dat de Bondsrepubliek alleen
samen met zijn Europese partners eventueel aan het
Amerikaanse onderzoek mee moet doen.
Wörners enthousiasme voor SDI zorgde ook al voor
verbazing in Bonn. Op de dag dat de regering in een offi
ciële stellingname nog eens duidelijk afstand nam van
het hele project, liet Wörner in de wandelgangen van de
vergadering van de Nucleaire Planning Groep van de
NAVO in Luxemburg al een notitie circuleren waarin
concreet stond aangegeven op welke terreinen Bonn aan
het onderzoeksproject mee zou kunnen doen.
Genscher weet in het conflict met Wörner bondskanse
lier Kohl aan zijn zijde. Beide hopen dat Washington en
Moskou bij de ontwapeningsonderhandelingen in Genève
een akkoord bereiken over een zo drastische verminde
ring van de zware offensieve atoomraketten dat het Rea-
gans' beschermende ruimteschild overbodig maakt. KoW
heeft de gretige Wörner tot nu toe echter nog niet tot de
orde kunnen of willen roepen.
Ook binnen Kohls eigen CDU/CSU heerst verdeeldheid
over het project. Bondsdagleden van de rechtse CSU van
Franz Josef Strauss eisten zelfs het ontslag van Mölle-
mann na diens uitlatingen in Dallas.
ZATERDAG 6 APRIL 1985
DEN HAAG (ANP) - Werk
nemerszijn op maandag niet
vaker ziek dan op andere da
gen van de week. Het aantal c
ziekmeldingen op maandag r
is zelfs lager dan op andere j
dagen en het aantal meldin- c
gen van herstel hoger dan e
/can worden verwacht. t
Dat blijkt uit een vrijdag l
verschenen onderzoek van de i
Stichting CCOZ, die de rela
tie tussen werk en gezond
heid onderzoekt. Volgens on- z
CAO
VELSEN (ANP) - De b
Hoogovens overeenstemm:
nieuwe cao.
Na ruim tien uur onderha
avond door bestuurder Peperh
bond FNV bekend gemaakt da
de arbeidstijdverkorting als de
rantie van het volledige ziekei
bereikt.
Wat betreft arbeidstijdver
korting is overeengekomen
dat er een gecombineerde
vier-vijf-ploegendienst wordt
ingevoerd voor alle vol-conti-
nu-werkers (circa 7400 men
sen). Deze ATV levert volgens
de bonden ongeveer 700 extra
banen op. Voor de overige
werknemers van Hoogovens
wordt in 1986 een werkweek
van gemiddeld 38 uur inge
voerd.
Wat de koopkracht betreft
komt er een loonsverhoging
(prijscompensatie) van 1 pro
cent in 1985 en 1 procent in
1986. Daarnaast krijgen de
werknemers een winstuitke
ring van 2,35 procent. Hoogo
vens heeft verder toegezegd
het volledige ziekengeld te
zullen aanvullen.
DEN HAAG (ANP) - De groep
verontruste CNV'ers gaat ook
niet meer samen met het EVP
een nieuwe partij vormen.
Dit maakte D. van Comme-
née, voorzitter-van de Hout
en Bouwbond CNV, vrijdag
bekend na een gesprek met
een gedeelte van het bestuur
van de EVP.
Eerder deze week maakte
J.N. Scholten al bekend niet
meer met deze partij in zee te
zullen gaan.
Volgens Van Commenée
voelen de verontruste CNV'ers
niets voor een eventuele sa
menwerking met klein links.
De EVP onderzoekt of er con
tact mogelijk is met klein links
na een uitspraak van het con
gres vorige week zaterdag.
Ook de vorming van een nieu
we partij met de groep Schol
ten is niet mogelijk want
Scholten heeft al aangekon
digd contact te zullen zoeken
met de PvdA. „Dat is geen be
trouwbare gesprekspartner",
aldus Van Commenée.
(ADVERTENTIE)
6 april 14.00-18.00 uur
la paasdag 11.00-17.00 uur
2e paasdag 11.00-17.00 uur
r
den
suil
het
koo
heb
spe<
wee
seni
lips
vall
nen
twe
V
van
koo
doo
kan
O
een
bou
met
prir
reik
rige
dat
urig
voei
wor
wer
D
FNT
van
latei
done
om c
te
niet,
Di
Akz
mis,
minj
de ai
Hi
vleei
ven:
geve
bedr
Vc
vi<
op
DRI
Nede
Goee
rede
Ve
berg
van
ding
keer
op ta
Ti
morj
avon
polit
melc
van
were
waai
betre
raak
Ne
were
half
de g
een f
pASEN zou voor iedereen een dag
moeten zijn. Voor christenen omdat zij
°P de dood en het vooruitzicht van ee
Mensen omdat Pasen een hoogtijdag i£
6n en oogsten, van afsterven en weer tc
yke landen lacht de lente met Pasen a
blijde verwachting is van haar eerste kir
ian en v'eren betekent geloven in c
ly85 nog mogelijk Voor vele menser
b'9 hoopvol uit: De waanzin van de I
werkgelegenheidssituatie en allerlei ont
ev|ng, die mensen van elkaar doen ve
van onzekerheid en onveiligheid oproei
eeren nieuwe wegen aan te wijzen maa
b'e zullen leiden; de 'blijde boodsche
™°rdt, als ze die al hebben, overstemt
et twistzieke kerkvolk.
Mensen baseren hun toekomstverwi
^Plezierige ervaringen van het heder
aarvan los te komen, om, geconfronte
erruwing en verloedering, open te blij\
lp van het licht', die meestal in stilte, z
n. daadwerkelijk geloof, hoop en liefde
gen m' d'e st'"e 9e,ü'9en van het 9oe
dfTasen is' als de lente' het be9'n van n
h®Me pas als je nog in verwondering ki
i„ b best bouwen en naar bloemen, die
J stilletjes aanschuift bij mensen die me
,envoor deze tijd de betekenis proberen
'e van dood en verrijzenis.