Over de late boosheid van de mestproducent
Honderdste geboortedag
van Pieter Gerbrandy
Populaire Franse minister Rocard
stapt op om herziening kiesstelsel
IN DE
even..L
UITBLAZEN
DEStemcomm
Onbehoorlijk
Retour
Londen
VRIJDAG 5 APRIL 1985
=ACHTERGROND
EN LANDBOUW KIJKT IN EEN LEUNSTOEL TOE"
T5 pagina!
I/BIJDAG 5 APRIL 1985
Ongenuanceerd
Normen
Kosten
Ambities
Glashelder
Overleg Akzo ook va
Acties vleesindustrie
Akkoord schoonmaal
Overeenstemming bi
Onderhandelingen i
door
WIM KOCK
ER IS wellicht geen
stad ter wereld waar
zoveel narcissen
bloeien als in Londen. De
plantsoenen aan de
Theems zijn ermee be
zaaid. Bloembakken vol
narcissen sieren richels en
vensterbanken van reus
achtige kantoorgebouwen en
hoog gezeten in een dubbeldek
ker kun je geheel ten overvloe
de ook nog de narcissen in de
tuin van de aartsbisschop van
Londen zien. Narcissen, for-
sythsia's (inderdaad genoemd
naar een heer Forsythnamelijk
William, 1737-1804) en Japanse
kersen; ze stonden allemaal al
in volle bloei deze week. In de
lente blijkt trouwens steeds op
nieuw dat Londen klimatolo
gisch een paar dagen voorligt
op ons.
Het was alsof de luchtvaart
maatschappij de prachtige len
tedag zelf had geregeld om het
feestprogramma extra glans te
geven. De gelegenheid was de
opening van een nieuwe en
voor ons, Westbrabanders en
Zeeuwen, niet oninteressante
luchtlijn van Rotterdam-Zes
tienhoven naar Londen. Drie
maal daags op en neer. Punt
van aankomst is Gatwick waar
sinds vorig jaar de snelste ver
binding tussen luchthaven en
Londen voorhanden is in de ge
stroomlijnde vorm van de Gat
wick Expressdie de luchtreizi
ger in 30 minuten non-stop
naar Victoria Station in hartje
Londen brengt.
We vlogen met de Vickers
Viscount, een oud maar be
trouwbaar vliegtuig met vier
turboprop-motoren. Het ont
werp dateert van vóór de perio
de waarin alle vliegtuigontwer
pen op elkaar gingen lijken.
Een eigenzinnig-Britse en dus
niet al te fraaie vormgeving.
Maar waar het om gaat is na
tuurlijk het comfort en ik zou
vandaag de dag niet zo gauw
een vliegtuig kunnen aanwijzen
dat in de gewone Economy
klasse de passagier zoveel
(been)ruimte biedt als de Vis
count. In de meeste vliegtuigen
drukt het neergeklapte tafeltje
tegen mijn maag. Niet in de
Viscount. Daar behoudt ook de
meer gezette passagier een
comfortabele speling tussen ta
felrand en embonpoint.
Wie lang niet op Gatwick is
geweest kijkt beslist z'n ogen
uit. Een enorme, moderne
luchthaven is daar de laatste
tien jaar uit de grond gestampt.
„Op vier na de drukste ter we
reld", staat er trots in de glan
zende folder, die de luchtha
vendirectie in de persmap heeft
laten stoppen. De Satellite,
waaraan tegelijkertijd acht
jumbo's of veertien normale
jets kunnen afmeren, glimt nog
van nieuwigheid.
Doedelzak
Voorafgegaan door de met
goud geketende burgemeester
van Crawley, de Rotterdamse
wethouder van Ruimtelijke Or
dening en een Schotse doedel
zakspeler trekken we in optocht
door de terminal naar het per
ron van de Britse Spoorwegen.
Daar staat zilverglanzend de
Gatwick Express in de start
blokken. De trein is met z'n
brede, automatisch werkende
deuren en extra bagageruimte
tussen de vliegtuigstoelen, spe
ciaal gebouwd voor luchtreizi
gers. De spoorwegmaatschappij
is zo blij met onze komst (of
met de zojuist afgewende sta
king!) dat er champagne ge
schonken wordt in onze gere
serveerde eerste klas coupé's.
Een vrouw naast me krijgt zelfs
een heel blad over zich heen.
iimmimnniiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiitiiiiiimiiniiiiniiiiiiiiiiiiin-
„Sorry ma'am!" De risico's van
het reizen.
We zijn inderdaad binnen E
dertig minuten in Victoria. Na
het maken van een groepsfoto,
vullen we een dubbeldekker tot e
aan de nok. Daarmee rijden we E
naar het restaurant-schip His-
paniola op de Theems, aan de
Victoria Embankment. Het E
schip wordt blijkbaar gefre- E
quenteerd door parlementariërs
want het beschikt over een Par-
liament Division Bell, een bel- E
signaal waarmee Lagerhuisle-
den kunnen worden opgeroe-
pen om te komen stemmen. De E
buffel-lunch loopt flink uit. Als
iedereen denkt eindeüjk het E
zonnige Londen in te kunnen, E
komen de toespraken nog. De
wethouder is doodnerveus en E
spreekt z'n Engels moeizaam. E
Biografie
Er blijft uiteindelijk precies E
een half uur over om 'vrij te
winkelen'. De dubbeldekker E
lost ons in de buurt van Covent E
Garden. Ik twijfel of ik de nieu-
we biografie van Mountbatten E
zal kopen. 15,--. Ik doe het E
niet en heb er in het vüegtuig al
spijt van. Ik zie op m'n horloge E
dat het halve uur bijna om is en
rep me naar het Waldorf voor
de afgesproken high tea. Ik me E
voel me steeds voller.
Terug naar Victoria. In de
dubbeldekker zit ik achter een
man die met een jong meisje E
praat. Ik luister tegen wil en E
dank. Ze wisselen de geneugten
uit van het wonen in de binnen- E
stad. Hij in Den Haag, „al vijf- E
tig jaar", zij - sinds kort - in
Rotterdam. Een aardige oude
man, denk ik, ambtenaar of E
zoiets, met één been in de VUT E
en misschien wel voor het laatst
voor een baas op snoepreis. E
Wie schetst dan ook mijn ver- E
bazing wanneer bij de veilig- E
heidscontrole op de luchthaven
uit de schoudertas van de oude E
heer een stiletto tevoorschijn E
komt. Ook de controleur kijkt
vragend terwijl hij het mes met
een scherpe klik uit het heft E
laat flitsen.
Biefstuk
Even later sta ik toevallig
naast het meisje dat eerder met E
de oude heer had gepraat. Ont- E
daan vertelt ze haar omgeving
dat ze gefouilleerd is. „Wat een E
ontzettend akelige gewaarwor- E
ding!" Dat zij er werd uitgepikt E
wijt ze aan haar zeer ruim val-
lende, glanzend zwarte mantel.
„Ze denken natuurlijk dat ik E
daar allerlei zakken in hebt zit- E
ten, vol smokkelwaar."
De retourvlucht is schitte-
rend. We vliegen onder een E
vlak, grijs plafond van wolken. E
Onder ons drijven wat losse E
plukken, rose gekleurd door de
ondergaande zon. Achter ons E
(een Viscount heeft grote ra- E
men) vervaagt de Engelse kust
in de schemer. De stewardessen
haasten zich om een warme E
maaltijd op te dienen. Gerook- E
te zalm. Steak met peultjes, E
champions en Parijse aardap-
peltjes en een kiwi-puddinkje. e
Te veel eten en drinken en E
te weinig Londen, denk ik bij E
mezelf terwijl ik met m'n plas-
tic mes het biefstukje aansnijd. E
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs J.H M Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5. 01184-19910
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rünkrfllfltipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738
Door Jan Greyn
Bij agrarisch Nederland
en speciaal bij de run
der-, varkens- en pluim
veehouders heerst ver
ontwaardiging.
Hoe halen de ministers
Winsemius (Milieubeheer) en
Braks (Landbouw) het in hun
hoofd om aan de grote klok te
hangen dat er 27 miljoen ton
mest jaarlijks over is, als de
bemesting van landerijen al
leen nog op basis van fos
faatnormen kan plaatsvin
den, zonder dat ze aangeven
hoe de oplossing luidt? Hoe
kan het departement van
Landbouw zich zo laten
overbluffen door de milieu
jongens? Telt het nobele be
roep van boer dan niet meer
in deze tijden?
Deze en nog hypocrietere
vragen kwamen aan de orde
tijdens de vergadering van
het Landbouwschap. Alsof
het schap zelf in een moment
van helderheid had gecon
cludeerd dat Nederland bijna
aan de mest ten onder gaat,
zo zelfverzekerd spraken
agrarische leidsmannen uit
alle delen van het land over
Het Probleem. Alsof op enige
afstand van de veestallen al
niet jaren gesproken wordt
over mestoverschotten.
„Het ministerie van land
bouw onderschat de beteke
nis van het mestprobleem. De
veehouderij moet weer als
kop van jut fungeren, nadat
ze al eerder met de superhef
fing werd opgescheept. De
ongenuanceerde fosfaatnorm
(net zoveel fosfaat aan de bo
dem toevoegen als nodig is
voor het gewas.) wordt een
ramp", zei gisteren voorzitter
Nysingh van de hoofdafde
ling veehouderij van het
Landbouwschap.
De leden van het land
bouwschap knikten instem
mend, behalve de FNV-ver
tegenwoordigers, die lieten
weten dat de fosfaatnorm
niet klakkeloos verketterd
moet worden. Niessink was
duidelijk een andere mening
toegegaan. Het ministerie
van Milieubeheer is in zijn
ogen - en die van zijn boe-
ren-confraters - de gebeten
hond. „En Landbouw kijkt in
een leunstoel toe. Milieube
heer dicteert zo langzamer
hand alles op het gebied van
milieu en landbouw", voegde
David Luteijn van de 'libera
le' boeren, verenigd in het
Koninklijk Nationaal Land-,
bouw Comité daar aan toe.
Een jaar geleden spraken
de agrarische voormannen
aanzienlijk minder nadruk
kelijk over het mestpro
bleem. Toen werden de de
magogische trucs gebruikt
om de aanklagers in een
kwaad daglicht te stellen.
Onderzoekingen in Oost-
Brabant en Noord-Limburg
werden lange tijd niet als se
rieus beschouwd: de normen
klopten niet. Pas toen Braks
en Winsemius met hun nood-
mestwet kwam aanzetten,
erkenden de landbouworga
nisaties de ernst van het pro
bleem. De aangedragen op
lossing reikte niet verder dan
de neus van de doorsnee vee
houder: het gewas mag niet
van de bemesting lijden, aan
het milieu denken we later.
Nu is de veehouderij in rep
en roer, zeker na de notitie
van de twee bewindslieden
over de gewenste afstem
ming tussen milieu- en land-
bouweisen, met een lichte
voorkeur voor het milieu. Als
dat uitdraait op een fosfaat
norm bij de bemesting van
het land, zal Nederland ko
men te zitten met een fors
overschot van 27 miljoen ton
mest. De kosten zullen gigan
tisch zijn om dat overschot
weg te werken, trouwens ook
als minder strenge normen
worden gehanteerd. Niet he
lemaal onterecht vreest de
landbouw dat kleine bedrij
ven aan de financiële gevol
gen ten gronde zullen gaan.
De stichting Natuur en Mi
lieu becijferde bijvoorbeeld
dat transport van het over
schot naar het Midden-Oos
ten, los van de religieuze be
zwaren tegen varkensmest,
300 gulden (of meer) per ku
bieke meter zullen bedragen.
Transport naar België en
Duitsland is verboden, ener
zijds om redenen van grond-
bescherming, anderzijds om
veterinaire redenen. Dumpen
in zee wordt door Natuur en 1
Milieu „maatschappelijk on-1
aanvaardbaar" genoemd
terwijl de kosten zullen lig. I
gen rond 25 gulden per ku-
bieke meter (als 125 km uit de
kust wordt gedumpt) en i
gulden (als in de Atlantische
Oceaan wordt gedumpt).
Het bestuur van het Land
bouwschap zal zich in opper- II
ste nood wenden tot de
Tweede Kamer die de behan
deling van de wet bodembe-1
scherming nog niet heeft af
gerond. CDA-woordvoerder
Lansink toonde zich daarbij
in eerste instantie een voor-1
stander van de fosfaatnorm.
De hoop van de veehouders is
nu gevestigd op een bekering I
van het CDA. Wat zal zwaar-
der gaan wegen, de toestand j
van onze bodem of de situatie
in de veehouderij? De kracht
van de boerenlobby zal nog I
dit jaar blijken.
Door Joseph Delahaye
OP 13 april is het hon
derd jaar geleden, dat
Pieter Sjoerds Gerbran
dy werd geboren in het
friese gehucht Goeiiga-
mieden. Dit feit zal in de
komende weken aanlei
ding zijn tot velerlei
herdenkingsmanifesta
ties, waarbij Gerbran-
dy's rol als rechtzinnig
calvinist als eeuwige re
bel in de anti-revolutio
naire partij, als redder
van ons Koningshuis en
vooral als onverzettelij
ke oorlogsleider in de
strijd tegen de Nazi's
van alle kanten zal wor
den belicht.
Mijn eerste ontmoeting
met de latere oorlogspremier
moet rond 11937 zijn geweest.
Hij was toen nog hoogleraar
in het internationaal pri
vaatrecht aan de Vrije Uni
versiteit. Ik ontmoette hem
in de pastorie van een oom,
die zelf hoogleraar geweest
was in de kerkgeschiedenis
en die op dat moment pastoor
was van De Papegaai, een
voormalige schuilkerk aan
de Amsterdamse Kalver-
straat.
Als vijftienjarige gymna
siast keek ik hoog op tegen
elke professor, maar ik her
inner mij nog levendig de te
leurstelling, dat dit kleine
onaanzienlijke mannetje met
zijn komische walrussensnor
en zijn hoge lijzige kraak-
stem ook al een professor
bleek te zijn. Wel kwam ik
onder de indruk van de fel
twinkelende ogen, toen hij
mij vriendelijk enkele vra
gen stelde over het kost
school-leven op Rolduc.
Oom Willem en professor
Gerbrandy bleken elkaar te
kennen uit wetenschappe
lijke contacten en door hun
lidmaatschap van enkele of
ficiële organen zoals de Ra-
dioraad en de beheersmaat-
schappij van de nederlandse
omroepzenders. Hoe nauw
hun relatie feitelijk was, zou
ik pas na de oorlog gewaar
worden. Ik vernam toen bij
toeval, dat de pastorie van
mijn oom in de oorlogsjaren
een tussenadres was geweest
in de geheime corresponden
tie tussen de inmiddels pre
mier geworden Gerbrandy in
Londen en diens ergens in
Friesland achtergebleven
echtgenote.
De korte ontmoeting van
1937 stond mij nog duidelijk
voor ogen, toen ik twee jaar
later uit de kranten vernam,
dat de zo vriendelijke maar
onooglijke professor minister
van justitie was geworden in
een kabinet op brede basis,
waaraan voor de eerste maal
ook enkele socialisten deel
namen. Gerbrandy nam in
dit kabinet zitting tegen de
uitdrukkelijke wens van zijn
eigen anti-revolutionaire
partij. Tegen de achtergrond
van de Europese oorlogsdrei
ging zag hij de noodzaak van
een nationaal kabinet en dus
negeerde hij eigengereid zijn
politieke achterban.
Die koppige eigenzinnig
heid maakte hem in Londen
in de ogen van koningin Wil-
helmina uitermate geschikt
om hem te benoemen tot pre
mier van het oorlogskabinet
in ballingschap na het poli
tieke failliet van de naar
Holland teruggevluchte De
Geer. Gerbrandy stelde
krachtdadig orde op zaken en
zelfs de grote Churchill kreeg
allengs bewondering voor de
onverzettelijke strijdlust van
dat rare hollandse mannetje.
Gerbrandy's gebrek aan
kennis van de Engelse taal
was daarbij nauwelijks een
beletsel. De beide mannen
begrepen elkaar volkomen,
zelfs wanneer de Hollandse
professor volgens een oorge
tuige krakerig mompelde: „It
is mie wot", waarmee hij zijn
eigen Engelse vertaling le
verde van het Hollandse ge
zegde: „Het is me wat!". Dat
taalgebrek werd echter spoe
dig minder. Gouverneur Piet
Kasteel van de Nederlandse
Antillen heeft mij later ver
teld, dat Gerbrandy in Lon
den ondanks werkdagen van
meer dan vijftien uur elke
dag als een gewone school
jongen onder deskundige lei
ding een uur lang Engelse
thema's maakte om de voor
hem vreemde taal onder de
knie te krijgen.
Van Adriaan Pelt, destijds
Hoge Commissaris der Ver
enigde Naties in Libye, hoor
de ik nog een ander veelzeg
gend verhaal. Hij vertelde
mij, dat Trygve Lie, de Noor
se minister van Buitenlandse
Zaken in de oorlogsjaren en
daarna de eerste secretaris
generaal van de Verenigde
naties, en de nederlandse
premier Gerbrandy de enige
ministers waren uit de vele
in Londen verblijvende emi
granten-regeringen, die vrije
toegang hadden tot Chur
chill. Dat hadden niet eens
alle ministers uit het Engelse
kabinet! Door zijn goede per
soonlijke relatie met Chur
chill heeft Gerbrandy ons
land kunnen behoeden voor
grote rampen zoals zware
bombardementen in de kust
gebieden en het doorbreken
van de Afsluitdijk.
Na de oorlog werd de grote
kleine man dan ook met eer
bewijzen overladen. Zo kreeg
hij o.a. de hoogste Neder
landse onderscheiding: het
grootkruis in de orde van de
Nederlandse Leeuw, die
doorgaans alleen aan be
vriende staatshoofden wordt
toegekend. Toch bleef zijn
persoonlijke bescheidenheid
de boventoon voeren. Toen
hij later ook nog tot minister
van staat werd benoemd en
dus aanspraak kon maken op
de titel van „excellentie" -
een titel, die anderen zich in
die tijd niet gaarne lieten
ontgaan - zei hij mij, toen ik
hem feliciteerde en daarbij
die aanspreek-titel gebruik
te: „Blijft U maar liever
„professor" zeggen, dat
klinkt veel beter...". In die
woorden weerklonk niet al
leen zijn oprechte eenvoud
maar ook zijn onverflauwde
liefde voor zijn vertrouwde
Vrije Universiteit van Am
sterdam.
Die eenvoud bleek ook,
toen hij in 1948 werd gekozen
tot lid van de Tweede Kamer.
Pieter Gerbrandy enkele jaren voor zijn dood.
- FOTO archief DE STEM
Daar kende iedereen uiter
aard de onverzettelijke oor
logsleider. Toch ging hij alle
Kamerbankjes van zijn me
deleden rond om zich voor te
stellen: "Mijn naam is Ger
brandy van de anti-revolu
tionaire partij". Het was te
kenend voor zijn bescheiden
heid, want hij stelde zich
voor in oprechte ernst. Bij de
communisten gekomen,
kreeg hij van een van hen ten
antwoord: "Mijn naam is
Stokvis van de communisti
sche partij". Gerbrandy keek
hem heel verbaasd aan:
„Bent U communist? U lijkt
me anders zo'n nette man...".
Gerbrandy had goed gezien,
want enkele jaren later ver
liet mr. Benno Stokvis de
partij.
Gerbrandy nam als Ka
merlid nooit een blad voor de
mond. Als parlementair
journalist heb ik menigmaal
kunnen ervaren, hoe hij de
tenen van vriend en vijand
kon laten krullen door on
verwachte uithalen. Als hij
aan het woord was, hield Ka
mervoorzitter Kortenhorst
de hamer altijd binnen hand-
bereid. De Nederlandse com
munisten noemde hij stee
vast „onze Russische vrien
den" en toen hijzelf de pen
sioengerechtigde leeftijd al
ruim gepasseerd was, sprak
hij over de Raad van State
als over een levende mum
mieverzameling. De luite
nant-gouverneur-generaal
dr. Van Mook was voor hem
de doodgraver van het Ko
ninkrijk en een officieel be
vriend staatshoofd als de In
donesische president Soekar-
no betitelde hij als die oor
logsmisdadiger. Hij was dan
wel altijd gedekt door zijn
parlementaire onschend
baarheid, maar de voorzit
tershamer kwam er wel drif
tig aan te pas!
Ook als hijzelf als onder
voorzitter van de Kamer in i
de kleine uurtjes van de
nacht de hamer mocht hante
ren, viel er altijd wel wat te
beleven. Eens liet hij de Ka
mer vanwege de winterse
gladheid op het Binnenhol I
rustig doorvergaderen tot I
vijf uur in de ochtend: „Wie
flauw wil vallen, val maar
flauw", zei hij rustig, toen de
vermoeide Kamerleden om
een pauze vroegen. Twee mi
nuten later schorste hij de
vergadering... De ingewik
kelde slotzin van elke verga
dering kwam hem nooit over
de lippen. Dan zei hij„De of
ficiële formule zal wel in het
verslag worden opgenomen.
Ik wens de dames en heren
wel te rusten".
Gerbrandy kon vlijm-1|
scherp zijn, maar hij stond
ook onmiddellijk klaar me:
een ondubbelzinnig excuus,
wanneer hij uit zijn christe-1
lijke overtuiging meende, dat
hij te ver was gegaan. Hij
leefde niet alleen voor zijn
omgeving maar ook voor
zichzelf uit volle overtuiging
naar zijn christelijke begin-1
selen. Hij ging in zijn Sche-
veningse woonplaats elke
zondag twee maal ter kerke
en hij bad met volle overgave I
voor elke maaltijd, zoals ik
vele malen heb mogen mee
maken. Zijn openingsgebed
op partijbijeenkomsten I
kwam niet alleen uit de Bij
bel maar ook uit het hart.
Toen ik hem in 1956 op de
dag van zijn benoeming tot
bemiddelaar in de huwelijks
crisis tussen prins Bernhard
en konipgin Juliana in de
wandelgang van de Tweede
Kamer ontmoette, zei hij ty
perend: "U moet nu maar |j
eens heel goed voor mij
den. Dit worden de moeilijk-1
ste weken van mijn leven:
nog moeilijker dan alle oor
logsjaren in Londen...".
In enkele persoonlijke ge-I'
sprekken wekte hij mijn be-
langstelling voor de geschie
denis van de reformatie er
voor de doleantie van Abra-1
ham Kuyper, met wie hij
zich, ook naar karakterstruc
tuur, meer verwant voelde
dan met de hooghartige zelf
verzekerdheid van Colijn.
Zijn overlijden op 7 sep-1
tember 1961 heeft mij met op-
rechte droefheid vervuld. Nu,
aan onze ontmoetingen te- I
rugdenkend, ervaar ik op
nieuw het verlies van een ka
raktervaste mannenbroede:
met zijn warme hartslag |j
voor de gewone mensen.
PARIJS(AFP-RTR) - Het ontslag van
minister van landbouw Michel Ro
card heeft een storm veroorzaakt in
de Franse politiek. De minister stapt
op, omdat hij het niet eens is met het
besluit van het kabinet, vanaf vol
gend jaar een genuanceerd stelsel van
evenredige vertegenwoordiging toe te
passen bij de nationale verkiezingen.
Het opstappen van de populaire 54-jarige
Rocard komt op een erg ongelegen tijdstip:
het proces van de vaststelling van de land
bouwprijzen in de Europese Gemeenschap
voor het produktiejaar dat per 1 april is inge
gaan is halverwege. Vanwege ernstige me
ningsverschillen binnen de EG is de jaarlijk
se marathonzitting uitgesteld tot eind van de
maand.
In de Nationale Vergadering beschikt Ro
card over ongeveer 40 medestanders. Als zij
-wat niet waarschijnlijk wordt geacht- de
partij verlaten en een eigen fractie zouden
vormen, worden ze een soort scheidsrechter
over de politiek van president Mitterrand
omdat in dat geval de socialisten de meerder
heid in de Franse Tweede Kamer zouden
kwijtraken.
In de socialistische partij is men teleurge
steld door het vertrek van Rocard. De woord
voerster van de fractie in de Nationale Ver
gadering sprak van 'een steek in de rug'.
Waarnemers beschouwen het opstappen van
de man die geldt als exponent van de rech
tervleugel als een eerste stap op weg naar een
kandidatuur voor het presidentschap. Het
mandaat van het huidige staatshoofd, de 68-
jarige Franyois Mitterrand, loopt in 1988 af.
Als opvolger van Rocard is Henri Naliet
benoemd. Naliet, 46 jaar oud, was tot nu toe
technisch adviseur van het staatshoofd voor
landbouwzaken. René Souchon is tot onder
minister benoemd. Hij krijgt de verantwoor
delij kheid voor land- bosbouw. Souchon was
staatssecretaris.
Rocard heeft er nooit een geheim van ge
maakt dat hij ambities heeft, ook voor het
hoogste ambt in de republiek. Hij heeft al
eerder meegedongen naar het president
schap, maar in 1969 kwam hij zeer duidelijk
tekort. Slechts 3,61 procent van de Franse
kiezers stemde op de man die met een opval
lend nieuw idee campagne had gevoerd: zelf
bestuur voor de arbeiders. Vanaf dat jaar tot
1973 en van 1978 tot 1981 maakte Rocard deel
uit van de Nationale Vergadering, als afge
vaardigde voor Yvelines, een voorstad van
Parijs.
Ook in 1980 voelde Rocard, die lid is van de
kleine, maar maatschappelijk belangrijke
protestantse minderheid, er voor mee te din
gen naar het ambt van president. Maar toen
de socialistische partij, waar hij in 1974 lid
van was geworden na de basis voor een na
tionale carrière gelegd te hebben als lande
lijk secretaris van de verenigde socialistische
partij (PSU) die bij verkiezingen meestal sa
menwerkt met de grote moederpartijvoor de
ervaren Francois Mitterrand koos, trok hij
zich terug.
Vorige week zette Rocard in een vergade
ring van het landelijk bestuur van de socia
listische partij uiteen, dat hij overtuigd aan
hanger is van het meerderheidsstelsel bij
verkiezingen in twee ronden, dat in 1958 is
ingevoerd aan de vooravond van de Vijfde
Republiek waarin generaal De Gaulle staats
hoofd werd. Volgens Rocard waarborgt al
leen het meerderheidsstelsel een stabiele re
geringsmeerderheid.
Nadat Mitterrand in 1981 tot president was
gekozen als opvolger van Valéry Giscard
d'Estaing, benoemde hij Rocard tot minister
van planning en regionale ontwikkeling.
Sinds 1983 was hij, als opvolgster van Edith
Cresson, minster van landbouw.
Rocard staat er om bekend dat hij de inge
wikkeldste economische problemen glashel
der kan uitleggen. Hij ligt erg goed bij het
Franse volk. In de opiniepeilingen van de
De Franse minister van landbouw Ro
card verlaat het Elysée nadat hij zijn ont
slag heeft ingediend. - fotoafp
laatste vier jaar staat hij bovenaan de lijs'
van politici van alle partijen. Rocard heef'
een lange bestuurservaring op financieel-
economisch gebied. In 1958 was hij inspected
van financiën, terwijl hij op 35-jarige leeftijd
al secretaris-generaal was van de nationale
commissie voor begrotingsbwaking.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT - De katholieke
vrouwenorganisaties hopen
toch aanwezig te zijn op een
irote ontmoeting met de paus
oD 12 mei. Ze dreigden zich te
rug te trekken toen aartsbis
schop Simonis het de feminis
tische theologe Halkes ver
bood op die manifestatie te
SPGisteren probeerden de
vrouwenorganisaties en mgr.
Simonis de ruzie uit te praten.
2e stelden vast dat het conflict
deels ontstaan was door com
municatie-stoornissen.
sa
rin]
als
al
stel
tiel
va:
vri
hoi
se
kes
lij
Bon
ARNHEM - Na ruim tien uur verg
cao-overleg bij Akzo-Nederland vas
den van FNV en CNV hebben het
BLHP en de VHP hebben die stap n
leden adviseren van elke actie af te zi
De Industriebonden zullen de Akzc
finitief ultimatum sturen. Als Akzo r
den ingaat, zullen medio april acties
leden.
Ook bij Akzo is het overleg gestrai
de arbeid en in het bijzonder op de o
diensten. De Industriebonden eisten
van de vijfploegendienst, wat neerki
gemiddeld 43 uur.
Tijdens het overleg boden zij een c<
durende 46 weken per jaar en de res
vier ploegen (gemiddeld 42 uur per w
den.
DEN HAAG (ANP) - De produktie bij
kende bedrijf in ons land, Unilever VI
nemers), is donderdag stil gelegd. Bij
ren acties gaande waren deden ongev
nemers mee. De werkgevers bleken i
punt veranderd. Ze noemen de houdii
en zeggen dat de stakingen de werkge
gen. Ze blijven erbij dat de eisen van
de Ziektewet- en WAO- uitkeringen,
matische prijscompensatie en een 36-t
ge last op de bedrijfstak zouden legf
bond FNV probeert directie van Cove
produktie weer op gang te brengen n
gen en personeel van buitenaf. „Dit is
Wij hebben het recht om te staken", al
UTRECHT (ANP) - Bij de onderhanc
het schoonmaakbedrijf (100.000 werk
principe-akkoord bereikt over een cor
dus de Industriebond FNV en de
Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten OS
beidstijdverkorting overeengekomen
kunnen opleveren. In het schoonmaa
80.000 parttimers.
UTRECHT (ANP) - Tussen Tabaksfal
en Industrie- en Voedingsbond CNV e
gisteren overeenstemming bereikt ovi
urige werkweek eind 1986. De 36 uur
een nieuwe tweejarige CAO tot 1 apri
nemers onder. Gedurende twee en e<
het ziekengeld en de WAO-uitkering
Voorts is bepaald dat de lonen op 1
volgend jaar met 0,8 procent omhoog
eind 1986 een eenmalige uitkering zal
DEN HAAG (ANP) - Bij de derde c
een nieuwe cao voor het bouwbedrijf v
sproken over een arbeidstijdverkortir
contractjaar (mei 1985 tot mei 1986). I
hebben de werknemers daar al 5% voo
reid in de komende periode 2,5% priji
Over de vorm van deze arbeidstijdver
niet eens. Verder hebben de werkgevi
te praten over verdere arbeidstijdverk
de bonden vinden deze toezegging te
uit mededelingen na afloop van het
vallen er nog vele hobbels te nemen,
week donderdag voortgezet.
HET besluit van minister Brinkman in
arbeidsovereenkomst bij de omroepen
"achtbaar. Allereerst neemt de bewind
°P toekomstige wetgeving inzake de e
soneel (al of niet trendvolger), maar hij
college De Koning (Sociale Zaken) het
»)k voorhoudt: arbeidstijdverkorting is
terugdringen van de werkloosheid.
Wat die wetgeving betreft, het is de
het omroeppersoneel straks trendvolg
hient is daar echter vooralsnog geen m
[eden voor het uitblijven van het betrol
den zou een dergelijk ontwerp in str
verdragen die door Nederland zijn ond
"-O-verdrag, dat de vrijheid van wer
°ver hun arbeidsvoorwaarden te onder
hegeert dat, een gedrag dat steeds m<
2|ch menen te mogen veroorloven. Der
handeling van mannen en vrouwen in c
'achter aan te pas moest komen om h
'hternationale (EG-)verplichtingen te vo
Het optreden van Brinkman is ook in
9angspunt dat arbeidstijdverkorting or
hm de werkloosheid aan te pakken. Di
"a'baal beleden beleidsuitgangspunt i
[han de nek omgedraaid. En dan zijn si
paasd dat korter werken in de particulir
h; Ook slecht voorbeeld doet immers
Het enige argument van Brinkman d
p®n,2|Jn is de vrees dat de nieuwe orr
bat als gevolg daarvan de omroep
Tp'ben verhoogd. De bewindsman hf
auwelijks kunnen aantonen. Maar zei
enverhogend zou uitpakken dan nog
Pe moet wijken voor de centen. Wij
ai wat voor reden dan ook graag in de
ni H0rst we"btelijk kader daarvoor m
a ban maakt hij zich schuldig aan onb
