n
Bibliofiel komt
aan zijn trekken
in nieuw
Brussels museum
Uitgeverijen in
VS ontdekken
Allen Ginsberg
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
'te kunst?
te keur
te kunst?
te keur
OPLOSSING
1
r*- i!
Optimistisch
Spiegel
RIJK ROOMS
Decoratief
Raoul
de Keyser
La Grande Parade:
300.000 bezoekers
\Lueky Luke: The Daily Star-
Suske en Wiske: Amoris van Amoras-
%>ie Happ ie en Studio Spo t
Boes
t
T48
loëNSDAG 27 MAART 1985
T3Z PAGINA GIDS 2
-
In Jiwn produkten.
President Reagan heeft de boeren]
l/orig jaar van alles beloofd, maar na|
pijn veto hoeft hij in het Midden-
Vesten niet meer op steun te rekenen.1
Voor de boerengezinnen is er weinig]
toekomst. Ze vormen in feite maarl
]ben heel klein deel van de bevolking.]
4og maar 2,6 procent van de beroeps
bevolking is op dit moment actief inl
[le landbouw, rond de eeuwwisseling]
van dat nog ruim 30%. Ook de andere]
bevolkingscijfers zien er triest uit. Erf
Jzijn maar heel weinig boeren onder]
lae 40 jaar, de gemiddelde levensduuilj
I is nog geen 60 jaar. Dochters trekken]
len masse naar de grote steden, er is]
leen mannenoverschot dat in cijfers]
luitgedrukt 133-100 bedraagt.
gen die in de Amerikaanse
Het verschijnsel stress rukt op op]
|het platteland. Is er nog hoop voor del
kleine boer in de Verenigde Staten?]
lop korte termijn niet, maar mis-
fschien valt er iets optimistisch te ha-|
I len uit de laatste demografische gege-1
I vens. Op dit moment woont 60% van]
de Amerikanen in de grote steden,
maar er zijn kleine verschuivingen]
zichtbaar. De steden groeien al een]
tijd niet meer en er is sprake van een]
trek naar het platteland.
Dat is een verschijnsel met een]
golfbeweging, maar de deskundigen]
menen dat het nostalgische sfeertje er]
nu toch echt wel vanaf is. Het is een]
duiidelijke trend. In de eerste fase]
verhuizen stedelingen naar dorpen en I
stadjes in de buurt. De behoefte aan]
kleinere, overzichtelijke gemeen-]
schappen is groeiende. En als je een
computer mee naar huis neemt, hoef
je je niet eens meer elke dag op de
werkvloer te vertonen. Grote bedrij
ven zoeken naar nieuwe, goedkope
vestigingsplaatsen en hun panden
worden steeds vaker geplaatst m|
plattelandsstadjes.
Groeigebieden in Amerika zijn nu
Californië, Texas en het- noord-oos
ten. Het Midden-Westen kent nu een
maar een kleine bevolkingsaanwas,
maar in de volgende fase van tiel
'volksverhuizing' zal dat cijfer gun'
stiger worden. De Amerikanen zullen
losser van hun werkgever gaan leve
en in staat zijn eindelijk eens Pft'
soonlijk kennis te maken met
'Farm Belt', die beroemde Graan
schuur van de Wereld, die nu zo op I
tocht staat.
Hier en daar is die aandacht vo°r
het platteland al een beetje voelbaa. I
Dit verhaal begon in de Amerikaan
bioscoop en eindigt er ook. De f?™!
dustrie is een spiegel van de opvatu
Marie Bot,
Miserere. De
Beyerd,
Boschstraat 22,
Breda. Open:
di-zo 10 (za/zo
13) - 17 uur.
Tot en met 21
april.
De wrede
werkelijkheid
van het rijke
roomse leven,
zoals die zich
nog steeds ma
nifesteert in
verschillende
bedevaart
soorden. Marie
Bot heeft er
met afstande
lijke verbijste
ring naar ge
lteken en vast
gelegd in foto
reportages.
Een collectie
daaruit wordt
nu gepresen
teerd in de ge
renoveerde bo
venzaal van de
Beyerd, die via
de bestaande
expositieruim
ten een nieuwe
toegang heeft gekregen.
Aanwinst. De zwart-wit fo
to's kun je in deze blanke
ruimte geconcentreerd in je
opnemen.
Marie Bot heeft op haar
manier ook geconcentreerd
gekeken; als kunstenares en
als mens (alsof je die twee
uitgangspunten kunt schei
den; 't gebeurt elders wel).
Het zijn meestal fraai ver
sneden taferelen, opge
bouwd uit sterke contrasten
(soms tè, waardoor het op
montage lijkt). Ze heeft ook
een voorkeur voor de grove
korrel, die soms heel schil
derachtig mooi en dan weer
wat gemaniëreerd is. Haar
beeldtaal wordt gevoed door
journalistiek (vaak onder
moeilijke omstandigheden),
verbijstering en gevoel voor
het plaatje.
Marie Bot (Beyerd Breda): Op blote voeten tegen de Ierse Croagh Patrick op.
Abram de Swaan schreef
een inleiding op het bij deze
expositie verkrijgbare
fraaie boekwerk met een se
lectie beelden uit Fatima,
Lourdes, Croagh Patrick,
Zebrezydowski, Andujar,
Paclawska, Sevilla, Tinos,
Lough Derg en Rocio. Hij
spreekt over 'woede' bij Ma
rie Bot. Hoewel die mogelijk
is, komt die niet zo tot uit
drukking.
Aan iedere bede
vaartsplaats wordt verder
op een goede, objectieve ma
nier informatie meegegeven.
Tussen haakjes: wie iets wil
proberen te begrijpen van de
huidige paus kan zich ver
diepen in de bedevaartsver
schijnselen te Zebrezydows
ki en Paclawska.
Kunst heeft uiteraard al
tijd wat te maken met maat
schappelijke situaties. Bij
Marie Bot is dat wel heel
tastbaar. Zonder in platitu
des te vervallen wordt wel
het een en ander duidelijk,
dat de door De Swaan ge
noemde woede rechtvaar
digt. Als echter mensen zich
op nogal barbaarse manie
ren onderwerpen aan God,
kun je je afvragen waarvoor
het woord 'god' staat? De
zich pijnlijk voortslepende
mensen, beladen met
schuld- en boetegevoel, zul
len ongetwijfeld met maso
chisme te maken hebben.
Het hele theater kun je ook
terecht zien als een machts
wapen van het instituut
kerk.
Het zijn doorgaans ook de
heel eenvoudige, arme men
sen die zich overgeven aan
dit, wat Marx noemde,
opium voor het volk. De wat
rijkere mensen staan op een
afstandje te kijken. Als zij
slachtoffer zijn van de nieu
we machthebbers (De
Swaan: de geldschieters, be
lastinginspecteurs, advoca
ten, politieagenten, perso
neelschefs, gemeentebestu
ren, militairen, artsen etc.)
gaan ze niet meer ter bede
vaart, maar naar de psy
chiater. Deze tentoonstelling
en het boek belichten be
paalde aspecten van het ver
schijnsel bedevaart op een
indringende manier, maar
niet uitputtend en zijn ook
nog andere kanten.
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
Bert Verhey: grafieken.
Galerie Micro, Heuvel 19,
Oosterhout. Open di-vrij 10-
12 en 14-17, vrij 19-21 en zo
14-17 uur. Tot en met 12
april.
Deze uit Sliedrecht stam
mende kunstenaar heeft te
recht voor zijn etsen een an
dere naam (grafieken) be
dacht. Zijn druksels hebben
niet het karakter van etsen.
De serie etsen, die in twee
drukgangen, een genuan
ceerd spel te zien geven van
patronen die je in de natuur
speurt in gras e.d., zijn heel
mooi. Maar hoe goed ook - je
moet het drukken op deze
manier technisch goed in je
vingers hebben om deze
structuren helder te houden
-, het geheel glijdt af naar de
decoratieve hoek. Leuke pa
tronen, gebaseerd op een
goed spel met kleur. Daar
door blijft het wat opper
vlakkig en gebeurt er te
weinig; wordt het sierkunst.
Vanuit die beperking is het
te waarderen en zullen on
getwijfeld nogal wat men
sen dit appreciëren.
De Keijser: in Dam 43,
Dam 43 te Middelburg. Open
ma-vrij 14-16 uur, za/zo 14-
16 uur. Tot 1 april.
In dit fraaie, oude pand,
dat door de twee Middel
burgse kunstenaars Van Til
en Verstraeten tot een expo
sitiezaal werd ingericht en
met grote persoonlijke inzet
wordt geleid, is op het ogen
blik een tentoonstelling te
zien van de thans 55-jarige
Vlaamse schilder Raoul de
Keyser, die nog altijd in zijn
geboorteplaats Deinze
woont. Zijn opleiding kreeg
hij aan de Deinzense teken-
school, waar hij ook elke
avond gedurende twintig
minuten de schilderklas van
Roger Raveel bezocht.
De invloed van de laatste
was dan ook in het vroege
werk van De Keyser be
merkbaar. Evenals de mees
ter schilderde ook De Keyser
onderwerpen, die op zichzelf
niet esthetisch werken zoals
bijv. een deurkruk, een
raamkozijn of een fiets te
gen een muur, banale onder
werpen die hij in een directe
beeldtaal zonder metafysi
sche gedachten of overwe
gingen op het doek bracht
met uiterst beperkte midde
len.
Met Elisas, Lucassen en
Raveel vormde De Keyser
het trio dat in de kelders van
het kasteel te Beervelde een
aantal wandschilderingen
aanbracht, die destijds nogal
wat stof deden opwaaien.
Met de jaren echter ging De
Keyser meer en meer zijn
eigen weg, de aandacht voor
de doodgewone banale din
gen bleef weliswaar, maar
nu werden ze geleidelijk
meer geabstraheerd zodat
hun reële identiteit nauwe
lijks nog te achterhalen viel.
Thema van zijn schilderijen
wordt dan vaak torpedo
achtige vormen en vlekken
zoals men ze op deze ten
toonstelling ziet, gedaan in
zwart-wit op tekeningen,
met sobere, ingehouden of
hier en daar opbloeiende
kleur op schilderijen, maar
gewoonlijk in een gebalde
compossitie samengevat.
In het werk uit de laatste
tijd wordt daarentegen naar
een grotere ruimtelijke ver
deling gestreefd, wat erop
duidt dat De Keysers' talent
nog in voortdurende bewe
ging verkeert. In elk geval
leert het werk van De Key
ser ons telkens weer dat
schilderijen tot geheel eigen
werelden en tot zelfstandige
dingen kunnen worden die
fascineren.
Willem Enzinck
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
Van onze correspondent
Aad Jongbloed
BRUSSEL- Zo lang het schrift
bestaat zijn er mensen ge
weest, die vaak meer liefde
hebben voor de verpakking
dan voor de inhoud. Al in de
Griekse en Romeinse oudheid
werden de beste afschriften
van de klassieken verzameld.
Na de uitvinding van de boek
drukkunst wordt door verza
melaars steeds ten koste van
grote financiële offers het
mooiste voor hun bibliotheken
verworven. Er ontstaan dan ai
verenigingen van bibliofielen,
waarin de verzamellust cen
traal staat.
De biblofielen krijgen dan
ook de kans om kunstenaars
opdracht te geven tot het ma
ken van een boekband. Er ont
staat een relatie tussen de ver
siering van de boekband en de
stijl en smaak van de tijd. Zo
maakt de kathedraalband fu
rore tijdens de romantiek; de
terugkeer naar de middeleeu
wen vindt zijn uitdrukking in
gothische motieven, zoals een
roosvenster of een kerkpor
taal. Daarna komt het rocail
ledecor in de mode, de imitatie
van de banden uit de renais
sance en de 17de eeuw en zelfs
de zuivere kopie. Het laatste
kwart van de 19de eeuw wordt
gekenmerkt door een vernieu
wing in de boekbinderskunst.
Het figuratief decor roept de
inhoud van het boek op. Bloe-
menmotieven zijn dan over
heersend. Daar komt dan tij
dens de periode van de art ni
veau een reactie op, waarbij
de versiering wordt geken
merkt door de strakke stile
ring met bijna abstracte mo
tieven.
In Belgie krijgt het boek
band tijdens de 19de eeuw een
bloeiperiode, maar terwijl
AMSTERDAM (ANP) - Het
Stedelijk Museum in Amster
dam verwacht dat de expositie
van moderne kunst La Grande
Parade uiteindelijk ruim
300.000 bezoekers trekt. Zater
dag werd de kwart miljoenste
bezoeker verwelkomd.
Twee weken geleden pas
seerde de 200.000ste bezoeker
de loketten. Er was toen reeds
sprake van een record: een ex
positie bij het Stedelijk trok
nog nooit zoveel kijkers. Het
oude record stond met 188.000
mensen op naam van de Picas-
so-tentoonstelling in 1976.
La Grande Parade werd op
15 december vorig jaar ge
opend en duurt tot en met 14
april. Uit enquêtes onder de
bezoekers blijkt, dat ruim de
helft van hen voor het eerst in
het Stedelijk komt.
Frankrijk de omwenteling be
leeft van de art deco, laten
Belgische boekbandkunste
naars deze vernieuwing links
liggen. Pas in het midden van
deze eeuw wordt de boek
bandkunst als het ware her
ontdekt door de jonge kunste
naars uit de school van Ter
Kameren. In Belgie bestaat
dan al, sinds 1910, een bloeien
de vereniging van bibliophie-
len, de Societé royale des bibl-
ophiles et iconophiles de Bel-
gique, waarin een zekere Mi
chel Wittock een belangrijke
rol zal gaan spelen.
Wittock onderscheidt zich
van andere bibliofielen door
de behoefte zijn verzameling
niet voor zichzelf te willen
houden; hij wil ermee naar
buiten treden. Vandaar dat
hij, welgesteld als hij is, een
bibliotheek laat bouwen, de
Bibliotheca Wittockania, die
onlangs werd geopend en
waar zich nu een expositie in
bevindt, die de ware liefheb
ber doet watertanden.
De combinatie is bijna per
fect: een kader van onbewerk
te steen en ruw beton van een
pure eenvoud, waarin het ge
polijste leer en het glanzend
goud van de boekbanden uit
stekend tot hun recht komen.
De huidige tentoonstelling 'De
boekband in Belgie in de ne
gentiende en twintigste eeuw'
telt ongeveer 3000 boekdelen.
Zij vergt voor de doorsnee-be
zoeker niet veel -goed bestede-
tijd, maar de bibliophiel komt
optimaal aan zijn trekken. Hij
kan bovendien nog lang nage
nieten door middel van een
prachtige catalogus, die dank
zij de medewerking van het
Gemeentekrediet van Belgie,
slechts 800 franc kost en gedu
rende de tentoonstelling maar
550 franc.
De tentoonstelling is geopend
tot 20 april. Open elke dag be
halve 's zondags. Toegang gra
tis. Adres: Bemelstraat 21-23,
1150 Brussel.
GOES
Grand Theater -
De prooi, 12 j.
20 u.
MIDDELBURG
Filmhuis Meccano - 20.30 u.
Marathon man.
OOSTBURG
Ledeltheater - 20 u.
Sex pret, 18 j.
TERNEUZEN
Luxor
20 u. Wildschut, 16 j.
VUSSINGEN
Alhambra I - 20 u.
Amadeus, a l.
Alhambra 2 - 20 u
La mort en direct.
ANTWERPEN
Rex - 11.45,14.25,17.30 en
20.35 u. Passage to India.
Rex-Club - 12, 14.20,16.45,
19 10 en 21.30 u. Les ripoux.
Metro I - 12, 14.30,17.30 en
20.30 u. The killing fields.
Metro II - 12, 14,16,18,20
en 22 u. The terminator
Odeon 14.20,16.45,19.10
en 21.30 u L'annee des medu-
SQS.
Rubens - 14.30 en 20.15 u.
zat. en zond. 10 tot 13 u. Ama
deus.
Slnjoor - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. Cotton club
Vendome 14,16,18, 20 en
22 u. Hotel New Hampshire.
Quellin I - 12,14,16,18,20
en 22 u. Wildschut.
Quellin II - 12,15,18 en 21
u. Brazil.
Quellin III - 12,14,16,18, 20
en 22 u The never ending story.
Astra - 12,14,16,18, 20 en
22 u Gremlins.
Astrld - 12,14,16,18, 20en
22 u. De schone en de vage
bond.
Capitole - 12,14,16,18,20
en 22 u. Rats night of terror.
Savoy 12,14,16,18, 20 en
22 u. Escape from heli.
Ambassades - 12,14,16,18,
20 en 22 u. Les specialistes.
Festa - 13,15,17,19 en 21 u
L'histoire d'O
Brabo - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 uThe falcon and
the snowman.
Tijl - 12,14,16,18, 20 en 22
u. Beverly Hills cop.
Wapper - 12,14,16,18,20
en 22 u. Crimes of passion.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huls
Gulden Vlies 1
14.30 en 20 u. Amadeus.
Gulden Vlies 2
14.30 u. Robin Hood.
20 en 22.30 u. The killing fields.
Gulden Vlies 3
14.30, 20 en 22.30 u. The natu
ral.
Memling
14.30 en 20 u Passage to India.
Rembrandt
14.30 en 20 u. Purple rain.
MIDDELBURG
Zeeuws Museum, Abdij
4 - Josiah Wedgwood, 18e
eeuws Engels aardewerk. Geop.
ma. t/m vrij. 10-17 u. za. 13.30-
17 u. (t/m 27 maart).
Kunstuitleen, Kuiperspoort
22 - Vincent Dame met kera
miek. Geop. di. t/m za. 13.30-17
u. do. 19-21 u. (t/m 30 maart).
Kloveniersdoelen, Achter de
Houttuinen 30 - Overzichtsten
toonstelling Zeeuws Kunste
naars Centrum (75 exposanten).
Geop. di. t/m zo. 11-16 u. (t/m
30 maart).
De Vleeshal, Markt - Urbain
Muikers, installatie Wocks. Ge
op. di. t/m za. 13-17 u. zo. 14-17
u. (t/m 14 april).
VLISSINGEN
Galerie Marquis - Recente
werken van Barbara Jean en
VanderBraak. Geop. woe. t/m
za. 13.30-17.30 u. zo. 14-17 u.
(t/m 7 april)
Galerie Bellamy 19, Bellamy-
park 19 - Sigurdur Gudmunds-
son met sculptuur. Geop. di. t/m
vrij. 10-12.30 u. en 13.30-17 u.
za 13-17 u. (t/m 30 maart).
ANTWERPEN (B)
Galerij Campo (Meir) - Hul-
detentoonstelling Floris Jespers.
Geop. dag. 10-12.30 en 14-18U.
zond. gesl (tot 4 april).
BRUGGE (B)
't Leerhuys, Groeninge
35 - Jan Cobbaert met schilde
rijen, gouaches en etsen en Fri
Cavens met keramiekbeelden
Geop. dag. 14-18 u. zond. 11-
12.30 u. ma. gesl. (t/m 23 april).
GENT
Museum voor Schone Kun
sten - Tekeningen, aquarellen
en gouaches uit eigen bezit. Ge
op. dag. 9-12 u. en 14-17 u. (tot
28 april).
ST. NIKLAAS (B)
Internationaal Exlibrlscen-
trum - Selektie van de interna
tionale exlibriswedstrijd 1985.
Geop. weekd, 14-17 u. za. 9-12
en 14-17 u. zo. 10-13 en 15-18 u.
(tot 22 april).
NEW YORK (RTR) - De
Amerikaanse dichter Allen
Ginsberg die furore maakte
in de jaren vijftig en zestig
is 'ontdekt' door gerenom
meerde uitgeverijen. Harper
and Row heeft een kostbare
uitgave gepubliceerd van
zijn 'Verzamelde gedichten'
en is van plan nóg vijf boe
ken met werk van Ginsberg
uit te geven.
Met dat laatste contract is
een bedrag van ruim een
half miljoen gulden ge
moeid.
Uitgeverij Viking-Pen-
guin is van plan de werken
van Ginsberg in Groot-Brit-
tannië op de markt te bren
gen.
Alhoewel de literaire ver
diensten van Ginsberg al
lang worden onderkend, met
name zijn gedichten 'Howl'
en 'Kaddish', is zijn werk tot
dusver slechts gepubliceerd
in de underground-pers.
Ginsberg is een vertegen
woordiger van de befaamde
'beat-generatie' waartoe ook
schrijvers als Jack Kerouac
en William Burroughs be
hoorden.
Hun wantrouwen tegen
militaire machten en mate
rialisme vormde voor mil
joenen jongeren in de jaren
zestig de inspiratie zich met
overgave in de hippie-bewe
ging te storten.
schappij leven en daarom is het op
merkelijk dat in korte tijd drie t"
met succes in de VS rouleren die I
boerenleven als onderwerp heplj«
Regisseur Robert Benton hield Z1C" tL
'Kramer vs. Kramer' nog bezig w I
een grotestads-vader die na de ec
scheiding zijn zoontje opvoedt, n>
in 'Places in the heart' gaat het om
strijd van de kleine boer tegen
agrarische giganten.
In de films wordt niet van een
stand naar de plattelanders gepe ,e
Het zijn Hollywood-sterren die
boeren-hoofdrollen spelen: h» L
Field in 'Places in the heart, o
Spacek in 'The River' en Jessica n
ge in 'Country'. Voorlopig bestaa
belangstelling voor het plattel'ph, n
leen nog in theorie. De kleine boe
in het Midden-Westen hadden u I
een andere filmster in de hoofdro
zien, de man in het Witte Huis.
•xoqjaon ;uB5(japuo oi 'Sjqoaa j((om 6 'uCipiai
-BM g 'uajOLinnA i 'sjtuR uaaq 9 'sqipaj aiusf
g 'atsinq nep p 'jeq g 'ubui uba jbbij z '3b(a
