'De heren
zeiden dat
maar vertrouwen moesten hebben'
SLEEPBOTEN JAGEN OP BUIT
B(
D
ONTSLAGEN SIEM SEGERS, BIJ JAMIN:
ZATERDAG 23 MAART 1985
ufiOTiMB-Mi ua Mwiisasiw'
yy jL-Jit zijn de laatste Jaminsnoepjes die
hier in huis zijn geweest", zegt Thea
Segers als ze paaseitjes serveert hij de thee.
Het ontslag van haar man Siem hij Jamin
BV betekent ook dat hij voortaan niet
iedere week meer een gratis snoeppakket
mee naar huis brengt. Thea Segers: „En
gelukkig weet Siem ook aan welke
bedrijven Jamin snoep verkoopt. Dat spul
komt hier niet meer in huis".
Redelijk emotieloos praat het echtpaar
Segers over de doffe dreun die Jamin hen
afgelopen vrijdag heeft uitgedeeld. Als er
al sprake is van een emotie, dan is het
vreugde, vreugde over de zekerheid die er
nu is na jarenlange onzekerheid en
spanningen. Thea Segers: „Mensen die
ontslagen zijn kunnen gerust blij zijn.
Wat staat de blijvers nog te wachten?"
Jongeren
Caravan
Oude garde
Ontslag
STER-spotjes
Stortbui
vervolg van Gids-Weekend 1
Piraat
Goudmijn
Het lijk
landbouwoversi
een tekort aan e
Toegegeven, je
een agrarisch
grondstof; zeker
Visserij) met
boeren wil stii
doen. Braks
uitgetrokken. IV.
verleiden hui
Waarschijn,
bosbouw
j| Deerlijk V
Socioloog WY
schrijvend de
hoenderhok van
Hij wil - met het
behandelde patië
- de aanpak va
onder de dokters.
W2
LATERDAG 23 MAAR
Van een onzer verslaggevers
„Dit werk is voor mij lichamelijke mishandeling
en geestelijke moord". Citaat uit een artikel dat
Siem Segers schreef voor het themanummer 'Ik
wil hier wegvan De Vakbondskrant dat
enkele maanden geleden verscheen.
Segers beschrijft hoe hij lichame
lijk gepijnigd en geestelijk getergd
wordt door zijn overplaatsing in het
kader van de reorganisatie die in het
najaar van 1983 bij Jamin werd door
gevoerd.
Van de ene op de andere dag moest
hij de administratief-commerciële
functie die hij 19 jaar lang had ver
vuld bij de snoepgigant inwisselen
voor een controleursbaantje op een
tochtig laadperron. De beklemde tus-
senwervels lieten zich voelen bij
iedere combi die Siem moest verrij
den, bij iedere doos die hij moest til
len: „Ik heb alle superieuren en direc
teuren gevraagd naar het waarom
van die overplaatsing. Het enige wat
ik te horen heb gekregen is dat er
niks anders voor mij was. Alle be
stuurders van de bond heb ik ge
vraagd voor mij iets te ondernemen.
Het heeft in niets geresulteerd. Ik
wilde daar écht weg
Segers is op zijn wenken bediend.
Hij was een van de 666 werknemers
die vorige week vrijdag de bons kre
gen bij Jamin.
Het ontslag kwam voor Segers op
de dag dat hij op de kop af twintig
jaar in dienst was bij Jamin: „Er was
geen jubileum-uitkering maar een
historisch moment was het wél".
„Voor mij is de zaak zo helder als
glas. Ik ben gestraft voor mijn vak
bondsactiviteiten. Het punt is dat ik
dat nooit zal kunnen bewijzen. Bo
vendien zou ik vechten tegen een be
drijf dat niet meer bestaat".
Acht jaar geleden was Segers de
oprichter van de Bedrijfsledengroep
van de Voedingsbond FNV bij Jamin.
Hij was een van de mensen die presi
dent-commissaris J. van Driel door
middel van een werkonderbreking tot
publieke verantwoording dwong.
Sinds begin vorig jaar zit Segers in de
Ondernemingsraad van Jamin:
„Door dat alles ben ik getekend als
een lastige vakbondsman. Daarom
moest ik naar het laadperron. In een
jaar tijd ben ik vaker en langduriger
ziek geweest dan in de negentien jaar
daarvoor. Zo ver ben ik gekomen dat
ik heb aangeboden om mijn vak
bondsactiviteiten aan een ander over
te dragen, als ik maar van die kolere-
baan verlost zou worden. Maar een
van de directeuren verzekerde mij
dat het allemaal niks te maken had
met mijn vakbondsactiviteiten. Er
was gewoon niks anders meer voor
mij. Voor mij is de zaak duidelijk.
Overal zie je het. De recessie wordt
gebruikt om de vakbond de strot af te
knijpen".
Enkele dagen na zijn ontslag heeft
Siem Segers nog geen duidelijk beeld
van de toekomst: „Ik ga er om te be
ginnen maar van uit dat ik niet meer
aan de slag kom. We hebben 800.000
werklozen. Mijn leeftijd speelt in
mijn nadeel en ik heb geen specialis
tische opleiding. Omscholing haalt
niks meer uit. Voor mij is het gewoon
afgelopen en dat vind ik niet eens
echt vervelend. Ik ben nooit te lui ge
weest om te werken, maar er zijn uit
eindelijk nog zoveel jongeren die
recht hebben op een toekomst. Krijg
ik nog een baan, dan zit ik op de stoel
van een jongere".
De financiële gevolgen van dat al
les kan Segers op een bijna onbegrij
pelijke wijze relativeren: „Er zijn nog
zo veel mensen die het slechter heb
ben dan ik. Onze dochters zijn afge
studeerd. Aan hen hebben we geen fi
nanciële verplichtingen meer. Als een
tijdelijke regeling straks definitief
wordt en daar lijkt het op, dan hoe
ven we ons huis niet op te eten. Over
13 weken daalt mijn inkomen met 30
procent en na tweeëneenhalf jaar nog
verder. Maar dan nog zijn er mensen
die het slechter hebben dan wij
Dan grijpt Thea in: „Dat wordt
weer dubbeltjes omdraaien, net als in
het begin van ons huwelijk. Nu wil
hij dat nog niet inzien. Maar ik zie
aankomen dat we straks geen bloe
metje meer mee kunnen nemen als
we bij onze dochters op bezoek gaan".
Siem weer: „Wij hebben een dure
hobby, maar daaraan beleven we al
lebei veel genoegen. We zijn lid van
de Caravan Club Nederland. We
trekken er vaak op uit. De caravan
was een dure investering, maar je
moet ook een auto hebben die dat
ding trekt. Het is een hobby waar we
zeer aan hechten, maar misschien
moeten we over een paar maanden
tot de conclusie komen dat we dat
niet meer kunnen bekostigen".
Dat Segers zijn eigen sombere toe
komst kan relativeren neemt niet
weg dat hij 'een machteloze woede'
voelt ten opzichte van de mensen die
hem deze hak hebben gezet: „Het is
begonnen met de laatste meneer Ja
min. Met zijn hele geflopte sub-top
heeft hij jarenlang de zaak mooier
voorgesteld dan ie was. Door de ver
koop van onroerend goed is de zaak
jarenlang florissanter voorgesteld
dan de werkelijkheid gebood. Uit
eigenbelang zijn de mensen uit de
subtop op die weg tóch voortgegaan.
Ze hebben alleen gedacht aan hun
eigen baantje, hun eigen carrière, hun
eigen inkomen, terwijl ze wisten dat
de zaak naar de afgrond ging. Als je
opmerkingen maakte over de exhor-
bitante salarissen en onnodige onkos
tenvergoedingen, dan kreeg je stee
vast te horen dat dat nou eenmaal de
gewoonte was in het bedrijfsleven.
Met de mensen van Boer en Croon
was het al niet anders. Zij moeten ge
weten hebben dat ze streden voor een
verloren zaak, maar de kassa bleef
voor hen wél rinkelen".
Segers, geboren en getogen in Am
sterdam, behoort tot de oude garde
van de Jaminfamilie. Het kantoor
aan de Hugo de Grootstraat in het
hartje van Rotterdam heeft hij welis
waar niet meer meegemaakt, maar
zijn loopbaan begon nog wel in Rot
terdam, de bakermat van het nu in
gestorte zoetwarenimperium. Op 32-
jarige leeftijd maakte hij de overstap
van het assurantievak naar de zoet
waren: „Toen ben ik meteen al voor
de eerste keer geflikt. Ik overvroeg
niet toen we het over mijn salaris
kregen, praatte over mijn inkomen
als verzekeringsman. Ik ging er van
uit dat zo'n grote onderneming een
duidelijke salarisstructuur zou heb
ben. Dat bleek een misvatting. Al heel
snel was ik erachter dat andere
rayonleiders 25 procent meer ver
dienden. Na een paar jaar ben ik
daarover eens gaan praten. Ik vond
dat ik mijn werk goed deed en ik
kreeg ook geen opmerkingen. Maar
mooi dat ik met een bla-bla-verhaal
het bos werd ingestuurd. Ik heb toen
overwogen om op te stappen, maar
eigenlijk zat ik best goed. We hadden
wagens van de zaak en het bedrijf
stond als een huis. Maar vanaf dat
moment was het mij volkomen duide-
lijk dat alleen vriendjespolitiek geho
noreerd werd en datje er vooral geen
eigen mening op na moest houden. De
typische sfeer van het familiebedrijf.
Als je bij meneer Eef in ongenade
viel, dan kon je je biezen maar beter
pakken".
Zijn eerste zes jaar bij Jamin
werkte Siem Segers als rayonleider
in Amsterdam, een stad waar Jamin
destijds nog 80 tot 90 winkels had.
Daar liep hij ook tegen zijn eerste
ontslag-aanzegging op: „We moesten
weekrapporten opstellen en daarin
maakte ik positief-kritische opmer
kingen. Ik constateerde dat er op
sommige punten met geld gesmeten
werd, maar dat er voor andere
hoogstnoodzakelijke dingen geen geld
was. Ik maakte daar melding van,
maar dat werd me niet in dank afge
nomen. Collega's waarschuwden dat
ik zo mijn eigen ruiten ingooide,
maar moest ik dan bla-bla-verhalen
schrijven?
In 1970 kreeg ik een nieuwe inspec
teur, een man waarvan verteld was
dat het een rustige, aardige, admini
stratief ingestelde baas was. Maar hij
duldde geen tegenspraak. Ik kwam
met hem in conflict toen hij een hele
goeie beheerster uit een van mijn
winkels overplaatste. Ik zie me nog
zitten in het kantoortje boven de win
kel aan het Gelderlandplein in Am
sterdam. Vanwege een reorganisatie
moest ik maar naar een ander
baantje omzien. Argumenten waren
er niet en men kon geen conduite
staat overleggen. Ik heb contact opge
nomen met het hoofdkantoor in Rot
terdam. Daar wist men van reorgani
satie noch ontslagen. Bovendien zat
daar een verkoopleider die oog had
voor positief-kritisch ingestelde men
sen".
In 1971 gaat Segers in op het aan
bod om in Oosterhout te gaan wer
ken, als binnendienstman van de ver
koop. Hij zorgt voor administratieve
en commerciële ondersteuning van de
winkels en de mensen in de buiten
dienst. Jamin floreert dan nog als in
zijn beste jaren. Ton van Duinhoven
drijft in zijn befaamde STER-spoljes
de omzet naar ongekende hoogten.
Maar óók voor Siem Segers komt bij
Jamin de ommekeer als de bedrijfs
vereniging via de rechter bewerkstel
ligt dat winkelpersoneel niet meer
puur op provisiebasis mocht werken.
Segers: „Jamin had nog volop pro
visie-winkels. De winkeliers waren
wat hun inkomen betreft volledig af
hankelijk van de omzet. Daar moes
ten ze ook hun personeel van betalen.
Ik kreeg ook als opdracht om beheer
sters die op de loonlijst stonden te be
wegen om ook een provisie-winkel te
beginnen. Maar ik weigerde dat in
gevallen waarin ik de overtuiging
had dat een beheerster niet in staat
was om zo'n provisiewinkel te run
nen. De rechter verbood vervolgens
het systeem van de provisiewinkels
en dat druiste dus regelrecht in tegen
de strategie van Jamin. De loonpost
steeg gigantisch. Bovendien namen
steeds meer supermarkten snoep op
in hun assortiment. Jamin raakte ver
verwijderd van het goedkoopte-
eiland waar men zo lang opgezeten
had. We prijsden ons de markt af.
Maar het produktiebedrijf regeerde
de verkoop en dus ook de prijzen.
Tóen had het produktiebedrijf gere
organiseerd moeten worden. De win
kels kregen toen een face-lift, er werd
omgeschakeld van bediening naar
zelfbediening, maar die maatregelen
konden het tij niet keren. Toen is het
verval ingezet".
Dat verval tekent zich de laatste
jaren steeds nadrukkelijker af. Di
rectiewisselingen en kranteberichten
over op handen zijnde ontslagen zijn
aan de orde van de dag. Maar de defi
nitieve klap wil maar niet vallen.
Donkere wolken hebben een vaste
stek gevonden boven het gigantische
complex aan het Wilhelminakanaal,
maar de stortbui wil maar niet los
barsten. Directie, banken, bonden,
ondernemingsraad en het Ooster-
houtse gemeentebestuur zijn constant
in overleg met elkaar. Ook nadat eind
januari de Rechtbank in Breda uitstel
van betaling verleent is en blijft voor
de dik tweeduizend personeelsleden
onduidelijk of het sneeuw zal zijn,
hagel of een kletterende stortbui.
Eind vorige week brengen de me-
In de haven Tholen liggen twee
sleepboten van Van den Akker: de
i Breezand en de Van Woelderen. Op
de slikken, droog, ligt de kleine Coby
M. Het is opkomend water, dan is de
wacht altijd wat rustiger. Gezagvoer
der Leen Schipper van de Van Woel
deren wrijft de slaap uit z'n ogen. Hij
komt net uit de kooi. „Haat en nijd-
toestanden zijn het. Dat krijg je als
mensen op een kinderlijke manier
hun werk doen en afspraken niet na
komen. Dan groeit er iets wat niet te
stoppen is. Een echt vredesverdrag is
er eigenlijk nooit geweest, maar we
probeerden de vrede te bewaren,
maar ja, dan moet je dat doen zonder
Haarlemmerdijkjes. Op een gegeven
moment kregen we te maken met
slinkse streken en toen is de vrede in
diep vaarwater gegooid. Bekijk je het
objectief dan is het een spel. Trek je
het je aan, dan wordt je gek".
Een spel, maar wel eentje waar
Schipper zich met z'n hele hart aan
geeft, 24 uur per dag: „Al sta ik mid-
I den op de markt in Goes. Als er een
job is ben ik op vijf minuten aan
i boord. Baas Mange heeft me een boot
j gegeven en hij heeft gezegd: Maak er
Schip aan de grond.aktie!
- FOTO OE STEM/BEN STEFFEN
wat van. Ik heb gezegd: Dat zullen we
doen. Koste wat kost, het is tenslotte
onze werkgelegenheid". Zijn mening
over de affaire met de Hendrika: „Ze
maken die schipper onzin wijs, ko
men met een klein bootje en zeggen
dan:
De rest is onderweg, maar on
dertussen blijft die schipper nog een
halve dag zitten. Met die boten van
ons is het nog zelden gebeurd dat we
hem er niet af kregen".
De mannen op de sleepboot zijn 24
uur per dag paraat, afwisselend in
vloed-en ebwachten. Ze luisteren
naar het radio-verkeer en kijken op
de radar. Leen Schipper: „Je krijgt er
een speciale bril voor. Je ziet aan de
echo, dat een schipper onzeker is. Niet
weet waar hij naar toe moet".
Om nog sneller ter plaatse te kun
nen zijn gebruiken de slepers rubber
boten. Daartoe liet Van den Akker
een speciaal voor berging geschikte
versie ontwerpen, gebouwd bij de Zo-
diac-fabriek in Frankrijk. Gezag
voerder Schipper: „Die boot van ons,
dat is een moordenaar. Je moet er
mee om kunnen gaan. Hij haalt 85 ki
lometer per uur. Hij is aangepast aan
het werk hier, maar ons ontwerp is zo
goed, dat ze het bij Zodiac in produk-
tie hebben genomen".
In de strijd om de jobs sneuveleri de
rubberboten het eerst. Vorige week
nog ging er eentje van Muller onder
steboven. De Van Woelderen zou met
opzet van dichtbij een hoge boeggolf
hebben gemaakt. „Valse beschuldi
gingen", zegt Schipper ik weet er
niks van. Ik heb die boot nooit gezien.
Nou je 't zegt: M'n broer Chris van de
Breezand heeft wel een Zodiac onder
steboven in de haven zien drijven,
maar had ik het echt gedaan, dan had
je ze tot in Rotterdam horen roepen".
De recht hartelijke sfeer tussen de
concurrenten valt af te leiden uit een
recente ervaring van Schipper: „Ik
stapte aan boord bij een gestrande
binnenman. Nou was ik net ziek ge
weest. De man van Muller was er al
en hij wist dat. Hij zegt: Ik wou dat je
nog vier weken weg was gebleven. Ik
zeg: Wat val je dood neer, zolang je
niet voor m'n voeten ligt... ak
koord!".
In het kleine wereldje van de ber
gers staat Schipper bekend als 'de pi
raat'. „Ik mis net het lapje", zegt hij
lachend en dan weer ernstig: „Ethiek
in het vak, jazeker, trots en ethiek. Er
het eerste bij zijn en dan een schip
zonder schade lostrekken. Daar ben
je trots op. Ethiek is het respecteren
van eikaars werk en je concurrenten
niet zwart maken. Muller heeft goeie
kapiteins zonder meer. Er werken
mensen met inzet en opoffering, net
als bij ons".
De Rijkspolitie te Water is de
scheidsrechter. Opperwachtmeester
Willem de Roo bootcommandant van
de RP 18 opereert op de Schelde-Rijn-
verbinding. Zijn relaas: „Ik kan
moeilijk op elke sleepboot drie agen
ten zetten. Ik gun iedere berger zijn
loon, maar het ontaardt hier in knok
ken, intimidatie en levensgevaarlijke
toestanden. Rubberboten die op el
kaar afvaren en op het laatste mo
ment afdraaien. Rijkswaterstaai
wordt anoniem gebeld: Moeten f
hier dooien vallen. Ze doen hun be
klag, maar ze zijn allemaal even erg'
Volgens Muller is er sprake gf'
weest van een echt verdrag, maar al
dus Roeland: „Muller zou toe moet®
geven, minder dan fifty-fifty en da
doen we niet". De reactie van Mange
„Het aanbod op fifty-fifty basis is af
gedaan, maar ze zijn er niet op inge'
gaan".
Kijk, ik zeg niet, dat ik netjes b®
maar wat ik afspreek kom ik na".
Een woordvoerder van Rijkswater
staat bevestigt desgevraagd het aan
bod van Mange aan Muller. De
En de RP commandant vet
zucht: „Als ze slim zijn doen ze W
samen. Het kost minder mankracht
minder boten en het is een goudn#
Maken ze een deal, dan zijn ze spek'
koper". Tenslotte nog Leen SchipP®
de 'piraat' en de man met het anker
z'n rechteroor: „We vechten hiervo®
ons brood. Ongelukken? Ik zei al: w
kunnen met onze spullen omga®
maar ik kan me een keer vergalopP^
ren. Vaar ik de kop aan de kont, o"
zegt 'baas Mange': Ga maar naar
werf. Jammer".
dia het verlossende woord: Jamin is
failliet. Bijna 1300 mensen kunnen
blijven bij twee nieuw opgerichte on
dernemingen, 666 mensen kunnen de I
biezen pakken. In een van emoties
zinderend bedrijf worden de ontslag
en aanstellingsbrieven uitgereiki I
Waarom, zo vraagt men zich anno I
1985 af, hebben de bonden en de on-1
dernemingsraad niet aan de bel
trokken, hun verantwoordelijkheid I
niet genomen en personeelsleden niet
geinf ormeerd en aangezet tot actie?
Siem Segers is niet te beroerd om
de hand in eigen boezem te steken:
„In de OR hebben we een aantal ke
ren overwogen om op te stappen. Het
zou automatisch betekend hebben dat
ons de Zwarte Piet zou zijn toege
speeld. Maar met eigen ogen kon je
zien dat alleen dankzij financiële
noodgrepen de salarisbetaling veilig
gesteld kon worden. Zo precair was
de situatie. We kregen ronduit het
dreigement dat de directie zou op
stappen als wij de zaak aan de grote
klok zouden hangen. Dat had het ont
slag betekend van 2000 mensen. Wij
stonden met de rug tegen de muur.
We hebben een gesprek gehad met
Van Driel (president-commissaris
van Jamin red.). Hij zei in een open
hartige bui te verkeren en vertelde
ons daarom ook niet gelukkig te zijn
met de gang van zaken bij Jamin. Hij
zei onze zorgen te begrijpen en hij be
loofde zijn invloed bij Langman (pre
sident-commissaris bij de ABN,
belangrijkste financier van Jamin
red.) aan te wenden. Er moest tijd
winst worden geboekt. Maar alle re
organisatieplannen werden ver
traagd, tijdslimieten werden niet ge
haald. Van Driel sleepte bij Langman
nog wel de voorfinanciering van
sinterklaas- en de kerstproduktie
weg, maar voorfinanciering van di
paasproduktie mislukte.
De directie bleef ons maar verzeke
ren dat de banken hun handen niet af
zouden trekken van Jamin. Maar
is duidelijk dat in onze branche een
koude sanering gaande is. De ABN is
ook hoofd-financier bij Verkade. In
onze branche moet een en ander
sneuvelen. Van de directie kregen we
altijd te horen dat de banken zo lastig
waren. Verder waren er alleen pep-
verhalen die nooit onderbouwd wa
ren met harde cijfers. Als je met de
heren sprak, dan waren ze vriende
lijk en aardig. Ze huilden krokodille-
tranen en zeiden dat ze dag en nacht
bezig waren met Jamin. Het verhaal
was altijd dat zij de redders waren,
de weldoeners en dat wij maar ver
trouwen moesten hebben, dat we hen
maar moesten volgen. Als wij dreig
den met actie of met opstappen, dan
wapperden de heren met de porte
feuille en dreigden ze met de totale
ondergang van het bedrijf. Wij waren
machteloos".
Door J
Ons bezoek
Moeren tui
H Rucphen w
i eerste, actie
i met een poi
j wielersport:
Fotograaf er
i er allebei aan
i mr. H. C. ter K
ons de praktij
bosbouw wil la
I Kuile - ze wor
i door haar nich
j men aangestelc
BV waarin he
j hectare grote
bracht. De ple
i Kuile met ov<
i bos aan het in
i weg om er ev
dus nemen we c
De lente h;
maar 's morge
i laagje sneeuw
het smelten
papperige bosl
j afgebroken
i moeten afstapt
i getje over een
rein is lichtgloi
j we over de
j „Schitterend
i het bos nu op
i vrouw Ter Kui
Door een dro
ken we een he
i werd dit heide1
dennenbos. He
I de loop der veli
i taan omhoog z
samen een de
vormden. Vcx
i hadden ze geer
i om zijn ze nu
I bruikbare sta
j aan de houtv
j Alleen de krui:
er nog. Die me
i snipperd. Op
ken (in totaal i
I vlakte van rui:
i een dezer dage
de beste maan
i geplant.
v
Door
Wim Blok
dokter. Op
patiënt he
afzet of an
blijvend lc
lopen slech
onze samen
Zij kunnen
kunde veel ve:
lukkig laten i
dokter zich n
wensen een ei
tijken, en gene
Wim Blok
van onderzoel
ken een boek;
'Tussen arts
tenklacht'. Di
gende week
baar (PM-ree!
sen, kosten 31
eerste exemp
handigd aan
zich bezighoue
zondheidszake
specifiek:
speelde het or
zich af.
'Tussen ar
tenklacht' bevl
om belangenoi
ten op te zetti
I
