WEDSTRIJD VAN SPITSVONDIGHEID POLITIE VERWACHT MILJOEN MENSEN verture lteam CHAOS OP TOEVOERWEGEN NAAR FRIESLAND Pim Muiier niet de eerste mer en ser in rtocht ruithof rwacht gelasting f W\ l* V SPORT 1 TOTO/LOTTO WOENSDAG 20 FEBRUAR11985 EXTRA LEEUWARDEN (ANP) - De Friese jolitie, die in totaal ongeveer 1.000 nensen zal inzetten, verwacht dat de sinds 1963 niet meer gehouden Jfstedentocht ongeveer een miljoen )ezoekers naar Friesland zal bren gen. Volgens kapitein Frans Copini, die na mens de politie verantwoordelijk is voor de opvang van het verkeer, zal het waar- jchijnlijk een chaos worden op de toevoer- ivegen naar Friesland. Jeen van den Berg start niet in de wedstrijd Erelijst winnaars Elfstedentochten Acht 'alternatieve' zeges Kruithof Deelnemers en uitrijders Van den Berg: 6Het record staat niet scherp9 vereniging en op t hield alles voor Sic. P". mening, die Van der e laconieke reactie van ar niet' ontlokte. Scha- opman - voor hen bej. het schaatsseizoen 'k voorbij; Van der tart komend weekeinde K sprint in zijn woon- Heerenveen - reageer- s. Schalij vertrekt van- nmiddellijk naar Inzeil ar zaterdag en zondag nemen aan de strijd om uden Schaats. Hopman thuis. De Noordhollan- Ik snap er niks van. Al span ik me in voor het -en. Nu staat de belang, wedstrijd van allemaal e deur en dan mag ik meedoen. Ik vind het m zo gemeen, omdat nie. er onder lijdt als ik zou n. De vorige keer hadden 'sschien met het oog op K in Eskilstuna gelijk nu beslist niet. tsen van het ijs af om de dijken te lopen, nen noemen ze dat, r ik geloof dat ze beter ampioen marathon in atletiek, Gerard Nij- aan de start kunnen gen. Hij heeft door ai geloop een goede kans", ijdens zijn trainings- t ontmoette Kruithof "s, de ijsmeester van de anisatie. „Hij deed een tje lacherig en advi- rde mij om hoezen voor 'n schaatsen mee te ne- n bij de start. Dat is na- rlijk onzin, want als je een kopgroep zit, aats je nog wel over de aatstenen". Kruithof alleen voordeel in het ge moment (half zes) rgenochtend van de rt. „Voor de wedstrijd is t misschien haalbaar, ar de laatste duizenden n de toerrijders kunnen al vergeten dat zij het dpunt ooit halen...". formatie gegroeid, maat arvan bleek dinsdag niets, n al weinig overtuigende rste helft werd gevolgd door n speldeel, waarin de Neder- dse produktie tot vier arm- lige treffers beperkt bleef. -Ipuntenmakers: R: Ingof Wiegert 8, Stephan Hauekfc ter Pysall 3, Udo Rothe 3, Udo Dr«e' irk Schnell 2, Holger Winzelmannl erland: Wil Jacobs 3 (2 strafworpeW Boomhouwer 3, Lambert Schuurt A Winnie Schmeitz 1, Paul Louwersl beschouwers: 450. Strafminuten: Duf k2\ Nederland: 3x2. UITSLAGEN oule A (Kristiansand): Tsjechoslov/»" ~e - Italië 26-15 (12-5), Spanje - No°r' egen 17-16(12-5) ule B (Bergen): Frankrijk - Congo*" (17-4), Sovjet-Unie - Finland 30-W* -ule C (Oslo): Bulgarije - Koeweit a-U 2-8), DDR - Nederland 25-11 (13-D- 'e D (Trondheim): Hongarije - ver gde Staten 19-13 (10-8), Polen - ls"c' 16(16-8). EN HAAG (ANP) - Alleen® ■oto kent deze week deelW' ners, die in aanmerking k® nen voor de eerste prijs- vervangende uitslagen van® wedstijden werden goed inge vuld door 29 deelnemers. Lotto 7eerste prijs: geen w®' naar; tweede prijs: 3 9®? naars, die elk bruto 100.000,00 ontvangen; prijs: 104 winnaars, die e bruto f. 2.386,70 ontvang» vierde prijs: 5.311 winnaa» die elk f. 46,70 ontvangen; «j de prijs: 82.131 winnaars,111 elk f5,00 ontvangen. Cijferspel 7: zes cijfers geen winnaar; vijf «O1 goed: 2 winnaars. Toto 7: eerste prijs: 29 «n naars, die elk f. 872,00 ontvan gen; tweede prijs: 465 naars, die elk f. 36,20 ontva gen; derde prijs: 3.394 naars, die elk f. 12,40 ontva gen. M Toto-gelijk 7: eerste P™| geen winnaaar; tweede Pr^* winnaars, die elk f. 181,30 o vangen; derde prijs: 62 dee' mers, die elk f. 61,40 ontva gen; vierde prijs: 1.350 naars, die elk f. 4,00 ontv gen. T47 PAGINA SPORT 2 Door Rob van Deursen LEEUWARDEN - Het ge vecht, dat zich tijdens het „edstrijdgedeelte van de der tiende Elfstedentocht zal ont wikkelen, wordt ai vergeleken met de Amerikaanse interven- (ie in toenmalig Zuid-Viet- nam. Of te wel complete oor log. jan Uitham, legendarisch uit het verleden van de ■schaatstocht der tochten'; Het gaat die kant op met he licopters in de lucht en tanks s de kant. Met schaatsen heeft het niet veel meer te ma ken". Een klein beetje gelijk heeft Uitham wel, want aan de vooravond van de Elfsteden tocht worden kosten nog moei te gespaard om de favorieten zo relaxed mogelijk en met 'volledige bepakking' aan de start te brengen. Manager Franke van het Labello-team, dat met Jan Roelof Kruithof, Jan Kooiman en Wim Wester- veld (winnaar van het 'alter natief' vorig jaar op 11 februa ri in Canada) hete ijzers in het vuur heeft, geeft dat toe met: „Het wordt een tocht van de spitsvondigheden. De moderne techniek zal aan alle kanten zijn invloed hebben". Verder wilde Franke, die al jaren met Kruithof samen werkt, niet gaan. „Nee, het zou onverstandig zijn als we al on ze plannen een dag voor de wedstrijd in de openbaarheid zouden brengen. Laten we er maar vanuit gaan dat we ge tracht hebben de organisatie zo perfect mogelijk te maken". En toch even wat duidelijker: „Het is natuurlijk onmogelijk om deze Elfstedentocht op drie sneedjes brood plus een plak bruine koek te volbrengen. Tijdens de alternatieve toch ten hebben we met Kruithof al systemen uitgewerkt van een constante bevoorrading van cjrinken en voedsel via een bus, die warm bleef, op z'n rug. Dat principe hebben we nu nog meer geperfectio neerd". Franke gaf toe dat de echte Elfsteden heel wat anders is dan het recht-toe-recht-aan werk van afgelopen jaren in Finland, Noorwegen, Canada en Amerika. „De rijders zijn hier bijna onbereikbaar. Dus een breuk van een schaats op een ongunstig moment kan fa taal zijn", zo gaf Franke de onmogelijkheid van totale perfectie aan. In het kamp van Aegon, met Henri Ruitenberg, Dries van Wijhe, Wessels en Uijterdijk wat kanshebbers betreft op de uiteindelijke zege zeker ook niet voor de poes, heerste gis teren eveneens grote bedrij vigheid. In het Duhoux-hotel in het nietige Wirdum werd hard gewerkt om de zaken voor elkaar te krijgen. Er werd minder geheimzinnig gedaan. Zo zal het viertal van de vefzekeringsgigant de eer ste uren na de start (om half zes morgenochtend precies) met een soort mijnwerkers helm trachten de problemen van het schaatsen bij duister op de Zwette richting Sneek te overwinnen. Verder zullen de van kunststof gemaakte hoofddeksels de rijders moe ten beschermen tegen even tuele gevolgen van valpartij en. Langs de route staat een 'leger' van helpers met warme drank en voedsel klaar, want Aegon gaf het personeel in Friesland morgen vrij-af met het verzoek de schaatsers van de eigen ploeg bij te staan. Verder wordt via zendertjes contact onderhouden met de rijders om op die manier te weten te komen wat de noden op bepaalde momenten zijn. Toch zei Jan Roelof Kruit hof gisteren: „Je kunt het nog zo goed regelen, het blijft een loterij. Of een oorlog, als je het zo noemen wilt. De kleinste kleinigheid kan beslissen over winst of verlies". Elfstedentocht heeft Nederland in green Hij verwacht dat er al organisatie is dat op te lossen. froeg in de ochtend van jonderdag 21 februari files zullen optreden. ,Wie wat van de tocht wil zien kan het beste maar met het openbaar vervoer komen. Ik denk niet dat we de situatie volledig in de hand kunnen houden. Het enige dat we kun nen doen is de mensen ont moedigen om met de auto te komen", aldus kapitein Copini. In verband met de enorme mensenmassa die op de tocht zal afkomen zal de NS extra treinen inzetten op de lijnen naar Leeuwarden. Misschien dat het verkeer Joure-Heerenveen zal worden omgeleid, maar de mogelijk heid om naar Groningen te l zal in ieder geval open worden gehouden, aldus kapi tein Copim. Het verkeer op de weg neemt echter niet alleen een grote plaats in. Ook in de lucht zal het razend druk zijn op de dag van de Elfsteden tocht. De rijkspolitie zelf zal constant met drie helikopters in de lucht zijn. Het verkeer wordt via de verkeersdienst uit Driebergen, met een mo biele studio aanwezig, de ge hele dag op de hoogte gehou den. Verder verwacht het loofd van de verkeersdienst friesland dat de lucht bezaaid zal zijn met reclamevliegtui gen en helikopters van de di versemedia. De televisie zal de tocht vanuit de lucht op de voet vol ar Voor Leeuwarden en omge ving geldt een landingsverbod. Wordt dit gebied toch als lan- iingsplaats gekozen, dan zor- ïen wij dat ze niet weer in de ucht komen, waarschuwde Copini. Ieder vliegtuig heeft Óen bepaalde hoogte toegewe zen gekregen. Men mag alleen landen op de vliegbasis Leeu warden. Bij de finish worden specia- voorzorgsmaatregelen ge komen. Tot een kilometer voor finish wordt het ijs verbo den terrein voor het publiek. De noorder rijstrook van de vierbaansweg Leeuwarden- Hardegarijp is wel voor toe schouwers toegankelijk. Ach ter dranghekken zal men pro beren de stroom van mensen ih bedwang te houden. Het terrein vlakbij de finish is voor iedereen verboden. In de (eilanden rondom de finish- laats zullen de toeschouwers fel een plaats kunnen vinden. Harlingen, de volgende Friese stad in het rijtje vormt het grootste knelpunt. Hier zullen de rijders in ieder geval 200 meter over de weg moeten lo pen. Volgens rayonhoofd R. Toornstra is de kans erg klein dat donderdag het ijs onder de spoorbrug over de Bolswar- dervaart dichtgevroren is. „Wij hebben geprobeerd om het met schotsen te dichten, maar die smelten gewoon om dat de bruggen te veel warmte afgeven. Maar we redden het wel. Het voordeel is natuurlijk dat de meeste toerrijders al lang voor Harlingen zijn afge stapt. Er komen hier geen 16.000 rijders meer langs", al-- dus Toornstra. Sneek De route voor de dertiende slfstedentocht zal niet via de Oudberkster Vaart naar Sneek lopen, maar via de Zwette. Dit omdat men dan op een indere plaats Sneek binnen komt, waar het ijs sterker is. Toch zullen de rijders reeds in sneek van het ijs moeten om Wuggen en zwakke plaatsen het ijs te kunnen passeren, we grotere Friese steden vor men over het algemeen de Pootste knelpunten in de rou- ite, die vanaf Sneek via IJlst over het Slotermeer naar Slo ten loopt. Enkele kistwerken ■(plaatsen waar lagen ijs over iwaar heen geschoven zijn) tonnen door de aanhoudende vorst verdwenen zijn als don derdag de tocht wordt gehou- Vanaf Sloten loopt de joute via Galamadammen Paar Stavoren en vervolgens Weer in noordelijke richting laar Hindeloopen, Workum en sols ward. Ook hier vormen )ruggen die nog openliggen 160 Probleem, maar volgens de Reinier Paping, sinds 1963 de laatste triomfator van een elfstedentocht, gaat winnend over de finish in Leeuwarden. - fotoanp Ook over het Van Harinx-, makanaal ten oosten van Har lingen, wordt een brug gesla gen die lopend door de rijders moet worden genomen. Men hoopt dat het ijs don derdag sterk genoeg is om de wedstrijdrijders over het ijs van het kanaal te kunnen la ten passeren. Die hebben dan het traditioneel zwaarste deel van de tocht voor de boeg. Via Franeker gaat men in noord oostelijke richting naar het gevreesde Bartlehiem om ver volgens in Dokkum te keren om opnieuw Bartlehiem aan te doen. Daar wordt dan een an dere route gekozen dan die in 1963, namelijk niet over de Dokkummer Ee naar Leeu warden, maar over de Murk. De finish is even ten oosten van Leeuwarden op de Bonke- vaart. Omdat de politie hier de meeste problemen verwacht worden hier ongeveer 300 agenten ingezet, versterkt met paarden en honden. De vierbaansweg die tussen Leeuwarden en Hardegarijp langs de Bonkevaart loopt zal ten tijde van de finish voor al le verkeer worden afgesloten. De Friese autobusmaatschap pij (FRAM) zal gratis bussen inzetten om de toeschouwers naar de finish te brengen. Zij hebben vanaf de snelweg goed zicht op de vaart. Ook aan de andere kant van de met hek ken afgezette Bonkevaart wordt publiek toegestaan in de weilanden. „Het is moeilijk in te schatten hoeveel mensen er precies zullen komen", aldus politiewoordvoerder Bouma. ,„Als de totale hysterie uit breekt, kunnen wij ook niets meer doen. Maar ik ga er voorlopig vanuit dat de men sen zich in bedwang kunnen houden." Paniek Hoe moeilijk dat kan zijn bleek overigens enkele weken geleden toen de topschaatser Hans van Helden in zijn eentje een alternatieve Elfsteden tocht reed. Er waren toen ongeveer 150 belangstellenden op de finish afgekomen. Maar op het mo ment dat het ijs begon te kra ken, brak totale paniek uit, waarbij enkele mensen tot aan de knieën door het ijs zakten. Het ijs is op de Bonkevaart momenteel 17 centimeter dik, volgens baancommissaris H. Kroes van het Elfstedencomi- té. Volgens hem is de ijsdikte over de gehele route redelijk, behalve in Harlingen waar het ijs maandagavond op sommi ge plaatsen nog niet eens de dikte van tien centimeter had bereikt. Dit komt volgens Kroes omdat de stad te dicht bij de zee ligt. Een volledig uitgeputte Reinier Paping krijgt van omstanders warme kledij aangereikt na zijn elf uur durende schaatstocht langs de elf Friese steden. - fotoanp LEEUWARDEN (ANP) - De tocht langs de Alve Stêdden is veel ouder dan de eerste erkende verrichting van Pim Mulier van 20 december 1890. Sportpionier Muiier was ook niet de enige die in de befaamde ijswinter de rondgang binnen een etmaal voltooide. Aangenomen mag worden dat zeker 500 mannen en vrouwen in dat jaar een zelfde prestatie verrichtten. Mulier echter gaf vooraf ruime bekendheid aan zijn plannen en stelde zich ten doel binnen veertien uur en dertig minuten in Leeuwar den terug te zijn. Die tijd was namelijk eerder in de zelfde winter gemaakt door drie mannen uit Rauwerd, Hobbe Baerdt van Slooten, Age en Sipke Bottema. Mu lier gebruikte minder dan dertien uur en kon na afloop ook een boekje overleggen met getekende verklaringen van inwoners uit de elf ste den, die hij was gepasseerd. In Friesland wordt veron dersteld dat al ruim twee eeuwen eerder langs de elf steden is geschaatst, maar pas in 'De Tegenwoordige Staat van Friesland' uit 1783 schrijft J.H. Koops: „Het is ook meer dan eens gebeurd, dat goede sehaatserijders op eene winterse dag alle de XI steden van Friesland door gereden en gezien hebben; dog dan moeten ze nergens lang vertoeven en 't IJs moet goed en sterk wezen." De eerste Elfstedenrijders die met name bekend zijn gebleven, zijn de gebroeders Atze en Eelke Jans Jager te Oldeboorn, die in de winter van 1848 de tocht volbrach ten. Voor het eerst wijdde de pers aandacht aan dit feit, blijkens het volgende kran- teverslag: „Op den 30 Januarij 1848, des morgens te 8 1/2 ure, zijn van Oldeboorn op schaatsen vertrokken de beide broe ders Atze en Eelke Jan Ja- géri ten einde een bezoek te brengen aan de elf steden onzer provincie. Niettegen staande den dooi, het slechte ijs en den sterken zuidelij ken en zuid-westelij ken wind, hebben deze kracht volle mannen hunne reis volbragt in 14 1/2 uren, en zijn des avonds ten 11 ure te Oldeboorn teruggekomen." „Wanneer men de zwarig heden in aanmerking neemt, waarmee onze reizigers te worstelen hadden, dan moet men inderdaad het uithou dingsvermogen bewonderen van mannen als zij, die bij hunne dorpsgenoten ten dien opzichte ook roemvol bekend zijn, en van wier verschillende togten, bij nacht zowel als bij dag, tot het vervoeren van zware lasten, men dikwijls met verbazing hoort verhalen." „Hun voornemen was des morgens ten 5 ure te ver trekken en alsdan van Sta voren bovendien nog een uitstapje naar Enkhuizen te doen, doch de dooi en het slechte weer bragten hun voornemen aan het wanke len en deden hen eindelijk besluiten alleen de elf steden te bezoeken. Volgens hun nen verklaring zouden zij, indien zij 's morgens eenige uren vroeger vertrokken waren en alzo vóór het ster ke insnijden een goed ge deelte hunner reis hadden afgelegd, dezelve op hun ge mak in 12 uren hebben kun nen doen, en zouden zij bij gunstig weder en goed ijs bijna denzelfden tijd, die zij nu hebben besteed, boven dien Enkhuizen hebben kunnen bezoeken." LEEUWARDEN (ANP) - Jeen van den Berg rijdt donderdag de Elfstedentocht niet als wedstrijd. De 57-jarige winnaar van 1954 verkiest de toertocht. Van den Berg kwam tijdens de Friese Elfmerentocht van maandag zwaar ten val, waar bij hij een zwelling aan het linkeroog opliep. De Fries overwoog reeds tijdens de vo rige vorstperiode, toen de da tum van 23 januari was voor zien voor de schaatsklassieker, de toertocht te prevaleren. ^/ELFSTEDENTOCHT 2 20 km -® DOKKUM (FinishP (gj LEEUWARDEN HARLINGEN® FRANEKER jfei.nB BOLSWARD® 8Bjj f SNEEK ïE/T ©IJLST WORKUMl® FRIESLAND HINDELOOPEN®/ 10km j J STAVEREN® SLOTEN anp/rt s De namen van de winnaars van de Elfste- DEN HAAG (ANP) dentochtenzijn: 21-12-1890 W.H.J. Mulier (Haarlem) 12 uur 55 min. M. Hoekstra (Warga) 13 uur 50 min. C.C.J. de Koning (Arnhem) 11 uur 40 min. C.C.J. de Koning (Leur) 9 uur 53 min. Karst Leemburg (Leeuwarden) 11 uur 9 min. A. de Vries (Dronrijp) en S. Castelein (Warga) beiden 9 uur 5 min. A. Adema (Franeker), D. v.d. Duim (Warga), C. Jongert (Alkmaar), P. Keizer (De Lier), allen Sj. Westra (Warmenhuizen)ll uur 30min. A. Adema (Franeker) 9 uur 19 min. S. de Groot (Weidum) 8 uur 44 min. (J. Bosman (Breukelen) gediskw. 10 uur 35 min. 02-01-1909 07-02-1912 27-01-1917 12-02-1929 16-12-1933 30-01-1940 06-02-1941 22-01-1942 08-02-1947 J.W. van Hoorn (Ter Aar) 03-02-1954 J. van den Berg (Nijbeets) 14-02-1956 J. v.d. Hoorn (Ter Aar), A. de Koning (Z.O. Beemster), J. Nauta (Wartena), M. Wijnhout (Haarlemmermeer), A. Verhoeven (Dussen N.Br.), allen 18-01-1963 Reinier Paping (Ommen) 10 uur 52 min. 7 uur 35 min. (record) 8 uur 46 min. 2 sec. 10 uur 59 min. LEEUWARDEN (ANP) - In 1973, tien jaar na de laatste Elfste dentocht, besloten een aantal reislustige schaatsliefhebbers tot het houden van een alternatieve 200-kilometerwedstrijd in het buitenland. In het Noorse Lillehammer won Johan Wardenier de mara thon over 180 kilometer. Vervolgens begon het hoofdstuk Jan Roelof Kruithof, dat slechts in het 'waterballet' van 1978 werd onderbroken door Jaap Jonkman. Wim Westerveld werd vorig jaar in Canada de winnaar van de laatste 'alternatieve'. Winnaars alternatieve elfstedentochten: 1973 (Noorwegen):Johan Wardenier (Marknesse) 1974 (Noorwegen)Jan Roelof Kruithof (Havelte) 1976 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1977 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1978 (Finland)Jaap Jonkman (Bovenkarspel) 1979 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1980 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1981 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1982 (Finland)Jan Roelof Kruithof 1983 (Vst/Can)Jan Roelof Kruithof 1984 (Canada)Wim Westerveld (Eemnes) LEEUWARDEN (ANP) in de geschiedenis van - De deelnemers en de uitrijders hadden de Elfstedentocht onderstaande aantal- len. Jaar Kwaliteit ijs Weer Gestart Volbracht 1909 Zacht Dooi 22 9 1912 Zacht Dooi 60 43 1917 Oneffen, slecht Lichte vorst 150 120 1929 Matig Strenge kou 304 157 1933 Goed Windstil 512 481 1940 Besneeuwd Strenge vorst 3404 1289 1941 Behoorlijk Zacht winterweer 2499 2166 1942 Hard en glad Windstil 4857 4547 1954 Ideaal Lichte vorst 2745 2143 1956 Hobbelig Zware vorst 6070 4739 1963 Veel scheuren Strenge kou 10007 156 LEEUWARDEN (ANP) - Jeen van den Berg is een dagje ouder. Aan het strakke lijf is het al leen te zien op de plek waar het hoofdhaar be gint. Grijs tussen het blond. Hij, ijsman door en door, weet het en in weerwil van al zijn fana tisme wat het schaatsen betreft wil hij het toe geven ook. Hij heeft de laatste dagen meermalen gere den op het traject tussen Leeuwarden en Sneek, het eerste deel, dat donderdag eventu eel in het donker zal moeten worden afgelegd. De winnaar van 1954, 31 jaar geleden al in de recordtijd van zeven uur en 85 minuten, zesde in 1956, derde na Paping en Uitham in 1963, wil niet verrast worden. Ook niet nu hij niet meer mikt op de gouden medaille van de sterkste, het enige dat nog mooier is dan het zilveren kruis voor de sterken. Natuurlijk wel terugkeren in Leeuwarden, want als dat niet kan, word je echt oud. „De vorige keer was het een streepje ijs op de Zwette. Je reed dus allemaal achter elkaar, hard, maar niet echt gevaarlijk. Nu is de strook waarop je kunt rijden veel wijder, weg- breed bijna. Dan weet je wat er gebeurt. De één denkt dat het links nog beter ijs is en flitst opzij, de ander gaat naar rechts en ieder wil bijblijven. Je concentratie op het ijs werkt ver minderd daardoor en dan pak je gauw een scheur. Dan is het afgelopen. Helemaal."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4