KEN
DEAAL
Rijk betaalt abortus in kliniek zelf
Lichte toename
alcoholgebruik
bij de jeugd
Kritiek YNG op rijksbetalingsgedrag
VOOR 'N
STEM FAN
OOK DEELNAME BANK OF ENGLAND
TEN MET:
'Afzien van Star-
Wars onvoorzichtig'
Slachtoffers Rienk
Kamer teleurgesteld
ii■■I i
Merijntje
Opgravingen
Zaamslag
in gevaar'
Timman wint
in toernooi
WijkaanZee
Schiilebeeckx:
'niets herroepen'
14 DAGEN GRATIS
?t
alu-schuifladders
289,-
237,-
montuur gratis een
beschadiging. Des-
garantie. Plus royale
dus vertrouwd vak
ogen verdienen. En
HARD
STUCK E
LEUK
125ste jaargang
ifMM t.
Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - Vlissingen Losse nummers 1.-
CONSTRUCTIE VIA AWBZ OM AAN GEWETENSBEZWAREN TEGEMOET TE KOMEN
LONDEN (RTR) - Een aantal Europese cen
trale banken heeft gisteren in een gezamenlij
ke actie op de wisselmarkten minstens 250 mil
joen dollar verkocht om de koers van de Ame
rikaanse munteenheid in te tomen.
Schoo geeft
honderden
miljoenen
meer uit
Nederlandse sleper in Golf geraakt
Sterkste groei economie YS in 33 jaar
Secretaris-generaal Carrington:
DUISENBERG:
'Werklozen
moeten
verhuizen'
WOENSDAG
23 JANUAR11985
Huis in
brand,
gezin
kijkt tv
GEMEENTEN MOETEN ZELFS MET RECHTER DREIGEN
ITieuwe abonnee
DE STEM #rde 4in1 krant
_A54<
ice door uw vakhandelaar
IPERSWEG11, MIDDELBUHG
TEL. 01100-29058 r
1171-
Wegens beëindiging van
Ladderhandel Lohmann
verkopen wij
Nu 10 mtr. van f 445,- voor
en 8 mtr. van 375,- voor
Tevens andere lengtes le
verbaar met DIN-norm en
3 jaar garantie. Wij komen
vrijblijvend bij u langs.
Interal Ladders B.V. Tel.
01195-271 of 1006/3112.
dl* „KI«lntJ«8" In Da Stam.
Omdat ar zovaal bijzonder» en
lnt#re*eante aanbiedingen In
«taan. Elko dag waar l
DE STEM
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het Rijk gaat de
abortussen betalen die in spe
ciale klinieken worden uitge
voerd. Deze zwangerschapsaf
brekingen komen niet in het
ziekenfondspakket en de pre
mie voor de ziekenfondsverze
kerden zal daardoor ook niet
stijgen.
Dat blijkt uit een brief die
minister Brinkman gisteren
naar de Kamer heeft gestuurd.
Brinkman heeft voor deze
oplossing gekozen om mensen
die gewetensbezwaren hebben
tegen het betalen van een deel
van hun premie voor abortus
sen tegemoet te komen.
De minister had eerder ver
leden jaar laten doorscheme
ren het meeste te voelen voor
een uitzonderingssituatie voor
deze gewetensbezwaarden. Zij
zouden op een of andere ma
nier minder premie moeten
betalen. De Ziekenfondsraad
beroofde de minister in no
vember van de gedachte dat
dit mogelijk zou zijn. Volgens
de Raad zou in de praktijk
geen rekening kunnen worden
gehouden met deze gewetens
bezwaren.
Een Kamermeerderheid van
PvdA en WD sprak verleden
zomer uit dat ook abortussen
in klinieken in het zieken
fondspakket moeten worden
opgenomen. De minister ging
toen niet verder dan opneming
in de ziekenhuizen en een na
dere adviesaanvraag aan de
Ziekenfondsraad.
In die nieuwe adviesaan
vraag gaf Brinkman zelf en
kele alternatieven aan. Een er
van was de mogelijkheid om
een uitzondering te maken
voor gewetensbezwaarden.
Brinkman schrijft de Ka
mer nu dat „niet zonder meer
kan worden overgegaan tot
opneming in het pakket, zon
der zo goed mogelijk rekening
te houden met de positie van
de gewetensbezwaarden".
Brinkman meent dat een der
gelijke stap geen rekening zou
houden met de „fundamentele
bezwaren" die bij sommigen
bestaan tegen een abortusin
greep.
Om dat probleem nu te om
zeilen heeft het kabinet beslo
ten tot subsidiëring van abor
tussen in klinieken. Daarmee
is een bedrag gemoeid van
ƒ6,6 miljoen. Dat bedrag zal
het Rijk storten in de AWBZ
(bijzondere ziektekosten). De
Ziekenfondsraad had in zijn
advies uitgerekend dat dit be
drag nodig zou zijn om abor
tussen in klinieken voor ieder
een te betalen.
Brinkman zegt voor finan
ciering langs deze weg geko
zen te hebben omdat de
„AWBZ voor alle ingezetenen
geldt" en er geen relatie is tus
sen hoofd- en medeverzeker
de. De AWBZ is een volksver
zekering en geldt voor ieder
een gelijk, ongeacht inkomen
of persoonlijke omstandighe
den. Een meisje dat een abor
tus wil, maar waarvan de
ouders daartegen grote be
zwaren hebben, kan op die
manier toch haar wens in ver
vulling zien gaan.
PvdA en CDA zijn elk op
hun manier nogal kritisch
over het voorstel Het CDA
noemt, bij monde van volksge-
zondheidspecialist Borgman
het voorstel in een eerste reac
tie „nogal gekunsteld". Hij
toont zich „niet onverdeeld ge
lukkig". Kritisch is hij vooral
over de manier waarop via de
AWBZ de problemen van de
gewetensbezwaarden zijn om
zeild. Die hoeven zich niet
'medeplichtig' te voelen, aan
gezien zij geen premie voor de
AWBZ betalen.
De PvdA noemt het voorstel
'onwaarachtig'. „Duizenden
zwangerschapsonderbrekin
gen hebben in het verleden in
ziekenhuizen plaatsgevonden
zonder dat overwogen is deze
uit het ziekenfondspakket te
verwijderen". De WD was
gisteravond nog niet voor
commentaar bereikbaar.
Front banken tegen dollar
De interventie wordt door valutahandelaren gezien
als een uitvloeisel van de vorige week door de vijf
grote industrielanden gemaakte afspraak om een bui
tensporige stijging van de dollarkoers te voorkomen.
De centrale banken van
West-Duitsland en Oostenrijk
bevestigden gisteren dat zij
dollars hebben verkocht zon
der bedragen te noemen. Bij
de Bundesbank ging het naar
verluidt om omstreeks 100
miljoen dollar.
De Bank of England, die tot
voor kort nog weigerde in te
grijpen in de vrije marktont
wikkeling, nam ook deel aan
de gezamenlijke actie en ver
der werden er dollars ver
kocht door de centrale banken
van Nederland, Frankrijk en
de Skandinavische landen.
Er waren geen aanwijzin
gen voor verkopen door de VS,
maar volgens de valutahandel
was alleen al de vrees daar
voor voldoende om de animo
voor dollaraankopen binnen
de perken te houden.
Het ingrijpen van de cen
trale banken vermocht niet
meer te bewerkstelligen dan
een zeer bescheiden koersda
ling. Op de wisselmarkt in
Amsterdam werd een officiële
middenkoers voor de dollar
vastgesteld van 3,5785 gulden,
slechts een fractie minder dan
de 3,5810 gulden op maandag.
De banken hanteren woens
dag dezelfde koersen als dins
dag, te weten 3,64 gulden bij
verkoop van dollars en 3,52
gulden bij aankoop.
In Frankfort kwam een of
ficiële dollarkoers uit de bus
van 3,1650 mark tegen 3,1680
mark op maandag. Volgens
een voor de Amerikaanse Che
mical Bank werkende valuta
handelaar in Frankfort, Paul
Chappell, gaat het er de cen
trale banken bij hun optreden
vooral om te voorkomen dat
de dollarkoers boven de 3,18
mark komt. Zonder ingrijpen
was die grens mogelijk over
schreden, want de dinsdag ge
publiceerde cijfers over de
economische groei in de VS in
het afgelopen jaar zijn zo gun
stig dat de belangstelling voor
de dollar normaal gesproken
sterk zou zijn aangewakkerd.
UTRECHT (ANP) - Het alcoholgebruik onder jonge
ren is in 1984 licht toegenomen, hun rookgewoonten
zijn niet veel veranderd en ongeveer twee procent ge
bruikt wel eens hasj of marihuana.
Dit blijkt uit onderzoek on
der 25.000 jongens en meisjes
van 10 tot 19 jaar, leerlingen
van 326 scholen voor basis- en
voortgezet onderwijs in het
hele land.
De gegevens zijn verzameld
door 31 schoolartsendiensten,
die in 1984 voor het eerst - op
verzoek van het staatstoezicht
op de volksgezondheid - op
traden als 'peilstations'.
Van de ondervraagde jonge
ren zei bijna tweederde wel
eens te drinken. Dat geldt voor
W#> van de jongens en 40% van
de meisjes van 10 en 11 jaar.
Bij de jongeren van 17 jaar
en ouder is dat 85 (jongens) en
(meisjes) procent. Een hoge
consumptie is geen uitzonde
ring: 5% van de scholieren van
T, 18 en 19 jaar (9% van de jon-
jjens en 1% van de meisjes) had
de laatste keer negen of meer
'consumpties' genuttigd.
Ruim één op de vijf scholie
ren rookt. Twaalf procent doet
dat regelmatig. Weinig jonge
ren van tien en elf jaar roken,
maar bij de 18-jarigen rookt
3% van de meisjes en 25% van
de jongens. Het roken neemt
met de leeftijd onder meisjes
sterker toe dan onder jongens.
De bekendheid met het ge
bruik van soft drugs lijkt te
zijn toegenomen, maar ander
zijds beantwoordden de mees
te scholieren 'kennisvragen'
niet of fout. Vijf procent kan
twee soorten hasj noemen, 29%
weet hoe het wordt gebruikt,
maar minder dan 4 procent
beantwoordde beide vragen
goed. Ruim 4% (5,2% van de
jongens en 3,8% van de meis
jes) zei ooit wel eens soft drugs
te hebben gebruikt. Dat va
rieert van bijna niemand op
10- en 11-jarige leeftijd tot 9%
bij oudere HAVO- en VWO-
leerlingen.
DEN HAAG - Minister
Schoo (Ontwikkelingssa
menwerking) heeft vorig
jaar honderden miljoenen
meer aan hulp uitgegeven
dan aanvankelijk werd ver
wacht.
De minister zei dat giste
ren in de Tweede Kamer bij
de afhandeling van haar be
groting. Door de extra uitga
ven is voor een groot deel te
gemoet gekomen aan het
verlangen van de Kamer dat
een snellere 'intering' wordt
doorgevoerd op de stuw-
meergelden, de toegezegde,
maar nog niet uitgegeven
bedragen voor projecten in
ontwikkelingslanden.
Aarts (CDA) en Herfkens
(PvdA) toonden zich zeer in
genomen met de versnelde
uitgifte van ontwikkelings
gelden, maar Weisglas
(WD) vroeg zich meteen af
hoe de andere ministers en
met name Ruding (Finan
ciën) op dit snellere tempo
van hulpverlening zullen
reageren.
Volgens Schoo zal Ruding
binnenkort de Kamer nog
nadere mededelingen doen
over de rijksuitgaven in '84.
Op aandrang van Aarts be
loofde zij dat in elk geval
wat haar betreft, de versnel
de hulpuitgaven in '84 geen
consequenties mogen hebben
voor de mate waarin dit jaar
reeds toegezegde bedragen
aan ontwikkelingslanden
worden uitgekeerd.
De ministers Ruding en
Schoo nemen de zaken nog
even door. - fotoanp
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - De Nederlandse
zeesleper Ribut van rederij
Wijsmuller in IJmuiden is gis
teren in de Perzische Golf be
schoten door de Iraakse lucht
macht.
De negen opvarenden ble
ven ongedeerd, maar er ont
stond aanzienlijke materiële
schade.
Desondanks kon de sleep
boot op eigen kracht voor re
paratie opstomen naar Bah
rein in het zuidelijke deel van
de Golf.
De Ribut is het eerste Ne
derlandse schip dat slachtof
fer werd van een dergelijke
aanval op zee.
Rederij Wijsmuller bewaart
angstvallig het stilzwijgen op
de vraag of ze ooit binnen de
oorlogszone opereert. Het ge
bied is een (risicovol) werkter
rein voor de zeesleepvaart, ge
zien de oorlogssituatie.
WASHINGTON - De Amerikaanse economische groei was vorig
jaar de sterkste van de afgelopen 33 jaar: 6,8 procent.
Volgens het ministerie van Handel groeide de economie in het
laatste kwartaal van 1984 met 3,9%, een stuk minder dan eerder
het jaar.
De reële groei van het bruto nationaal produkt bedroeg 3,8%,
de inflatie 3,7%, iets lager dan het jaar daarvoor.
Drinken staat
in de
kinder
schoenen
OTTAWA (RTR) - NAVO-secretaris-generaal Car
rington heeft gisteren gezegd het onverstandig te vin
den als de VS hun onderzoek naar een zogenaamd
'Star-Wars' anti-raket afweersysteem zouden opge
ven.
AMSTERDAM (ANP) -
Er zal alles gedaan moe
ten worden aan herscho
ling van inactieven. Zij
zullen tevens bereid moe
ten zijn naar het werk op
en neer te reizen of te ver
huizen.
In die zin liet de presi
dent van De Nederland-
sche Bank, dr. W. Duisen-
berg, zich gisteren uit in
een toespraak voor de
Amerikaanse Kamer van
Koophandel in Neder
land.
„Aan de mobiliteit zou
geen grenzen gesteld
moeten worden. Neder
land is klein en overal
mooi",aldus Duisenberg.
Hij kwam tot deze con
clusie na een vergelijking
van de ontwikkeling van
de werkgelegenheid in het
noord-oosten van de VS
en Nederland. Hij wees
erop dat de dienstensector
daar een groot aantal
werklozen heeft opgeno-
OUDHEIDKUNDIGEN
vrezen dat de
uitbreidingsplannen van
Zaamslag funest zullen zijn
voorde Toren berg, de
locatie waar eens het
Kasteel van Zaamslag
stond. Op deze plaats
bevinden zich waardevolle
oudheidkundige zaken, die
'uniek voor Zeeland' zijn.
Zie het regionale katern.
I
ANDERS dan kardinaal
Ratzinger, hoofd van de
Congregatie voor de
Geloofsleer, heeft doen
geloven heeft de Nijmeegse
theoloog Schiilebeeckx niets
herroepen van hetgeen hij in
zijn boek 'Kerkelijk Ambt' heeft
geschreven. Zie de
binnenland-pagina.
BIRMINGHAM (RTR) -
Terwijl hun huis in lich
terlaaie stond keken in
het Engelse Birmingham
een moeder en haar twee
dochters rustig naar de
televisie. Zij konden nog
net op tijd worden gered.
Moeder en dochters
hadden niets in de gaten.
„De moeder zat te hoesten
maar ik weet niet of dat
van de dikke rook kwam
of van de sigaret die één
van de meisjes had opge
stoken", aldus een van de
brandweermannen.
DEN HAAG - De slachtoffers van Rienk Kamer zijn absoluut
niet te spreken over de manier waarop de Amerikaanse justitie
de zaak tegen de Nederlandse 'beleggingsadviseur' heeft afge
handeld.
Namens een honderdtal gedupeerde beleggers heeft de Hage
naar Paul Geerling zich hierover per brief beklaagd bij de
hoofdofficier van justitie in California
De FBI en de Amerikaanse belastingdienst, die de jacht op
Kamer uiterst fel hadden ingezet, hebben volgens hem in een la
ter stadium de opdracht gekregen in te binden.
De beleggers dreigen nu met lege handen achter te blijven, zo
stelt de Hagenaar.
Zie ook pay. 3: „Rienk Kamer in februari terug naar Nederland"
„De Amerikanen zijn er ab
soluut zeker van dat de Sov
jet-Unie haar eigen onderzoek
naar een SDI (Strategisch De
fensie Initiatief) heeft ver
richt", zo zei Carrington op
een persconferentie tijdens
een bezoek aan Canada.
Hij zei verder het hoogst on
voorzichtig van de VS te vin
den indien ze zelf geen onder
zoek zouden verrichten. Car-
DEN HAAG (ANP) - De Ver
eniging van Nederlandse Ge
meenten (VNG) heeft ernstige
kritiek op het betalingsgedrag
van voornamelijk de ministe
ries van Volkshuisvesting en
van Verkeer en Waterstaat
aan gemeenten.
Vaak rest gemeenten niets
anders dan met de rechter te
dreigen. Dat heeft dan wel een
gunstige uitwerking.
Veel gemeenten moeten
soms jaren wachten op de mil
joenen die zij hebben gedecla
reerd. Het gaat hier voorna
melijk om vergoeding van het
rijksdeel van gemeentegaran
ties, van de rijksbijdrage voor
de aanleg van wegen en van
de bouw van overheidsgebou
wen.
Leningen
De gemeenten worden ge
dwongen leningen te sluiten,
waarover weer rente moet
worden betaald, om het geld
dat het rijk moet betalen voor
te schieten. Dat kost de ge
meenten en dus de belasting
betaler veel geld, aldus het
plaatsvervangend hoofd van
de afdeling financiële en eco
nomische zaken van de VNG,
C. Bloemendaal. Bovendien
beperkt het financiële ruimte
van de gemeenten om bepaal
de zaken uit te voeren.
Brief
Wat de VNG bijzonder on
aangenaam heeft getroffen is
de brief die minister Ruding
van Financiën onlangs aan
>zijn collega's stuurde, waarin
hij er op aandrong de rekenin
gen van het bedrijfsleven
sneller te voldoen.
Voor de ge
meenten moet hetzelfde gel
den, vindt Bloemendaal.
ringtons uitlatingen volgen
een dag nadat President Rea
gan zich in zijn inaugurele re
de nogmaals op het onderzoek
naar defensie in de ruimte had
vastgelegd, zeggende: „Het zal
niet de ruimte militariseren,
maar bijdragen aan de demili
tarisering van de arsenalen op
aarde".
Carrington onderstreepte
aan de vooravond van de ko
mende besprekingen tussen de
supermachten over wapenbe
heersing het belang van een
verenigd front van de 16 NA-
VO-bondgenoten. Met betrek
king tot deze besprekingen zei
hij: „Het zal niet makkelijk
worden, dat is duidelijk. Wil
len eerdere obstakels over
wonnen worden dan zal van
beide kanten vasthoudendheid
en constructieve diplomatie
nodig zijn".
Volgens Carrington heeft de
solidariteit binnen het Atlan
tisch Bondgenootschap gedu
rende de periode van uiterst
moeilijke betrekkingen tussen
Oost en West, er in belangrijke
mate toe bijgedragen dat de
Sovjetunie nu weer aan de on
derhandelingstafel zit. Maar
ook in de toekomst achtte hij
die solidariteit van groot be
lang.
■■IHHSHflBHiMMWMMHIHBHHSHfiaflMni
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan
melden en de pen zal u worden, toegestuurd.
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
I Woonplaats:
Betaling 66,30/kwartaal 22,97/maand
I DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z'N KRANT I
Datum van aanmelding:
Naam:
Adres: I
Postcode:
Woonplaats:
IDeze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturei
naar: De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB BREDA, f
^Bellen kan ook: 076-236911.
