hetu
keen
Plus-
pen?
f250
ELFSTEDENTOCHT SLACHTOFFER VAN EIGEN POPULARITEIT
Teleurstelling
en opluchting
bij schaatstop
asoiWBiJTffl
IHÜiiiÉIÉi
tï
'Wat
doelt u?'
Friezen en dooien
Hennie Stamsnijder
winnaar in Overijsse
Weer dode in Parijs-Dakar
:n antwoord.
Record 1500 meter
voor Hein Vergeer
24 DAGEN
Baandag 21 januari 1985
|de andere voordelen
via de girorekening
u altijd zonder opna-
naar uw girorekening.
zonder opname-
[rugboeken. Over het
De rentepercentages
[53A%.
I de folder op 't post-
|aandagt/m vrijdag tot
Mine
larbank
ng
Bijverdienste
free-lance
vertegen
woordigsters)
nu
Piano's/vleugels
J. van Urk
e zag ik
ting nader
iceerd'.
SUPER PRESTIGE VOOR LIBOTON
>r kostwii
DE STEM „de 4 in1 krant
T11 pagina sport 1
do r n i eu we s paarders.
£nte- of Plusrekening
Imaakt.
Schaatsleger Is zwaar aangeslagen
In te
Traad
Ëjblij-
Pans-
B.V.
(ca.
076-
oge-
na
heel
Th.L.
traat
200-
uur
tarief.
dames U wilt geld verdie
nen, werken wanneer het
U het beste uitkomt, wij
bieden U deze aantrekke
lijke bijverdienste. Bel dl-
rekt 01608-37279.
Gevraagd
voor Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Br.o.nr. 903131.
kunst/antiek
U kunt
nog goederen brengen,
voor onze a.s. Kunst- en
Antiekveiling, tot uiterlijk
28-1-85. B.V. Vendu. Nota
rishuis, Haringvliet 96,
Rotterdam, tel. 010-
122440/127744.
tot 50% korting 1000,-
aktie. 10 jr. voll. gar.
Sinds 1898, Westersingel
42, R'dam, 010-363500.
Commissaris der Koningin in Friesland, Hans Wie-
pet, tijdens de persconferentie zondagmiddag. „Ik kan
er ook niets aan doen".
Ml SIRE in samenwerking met gftf,
n Klare Taal bevorderen.
DoorRomain van Damme
VAN MIJ mag het flink gaan dooien. Verlost
van het schoon krabben van dicht gevroren
autoruiten, sneeuw ruimen, het zoeken naar
handschoenen die nooit op dezelfde plek lig
gen en de Elfstedentocht.
Ik heb geen traan gela
ten toen gistermiddag be
kend werd dat de tocht uit
gesteld is. Integendeel, ik
heb de weersverwachting
voor de komende dagen
met gejuich ontvangen. Al
vrees ik dat de Friezen de
komende dagen de media
nog zullen beheersen. 'Mis
schien lukt het nog wel', op
die toer. En dat begint
hoogst irritant te worden.
Een dezer dagen zag ik
een Fries op de televisie.
Niets bijzonders de laatste
weken. Het had er alle
schijn van dat de omroe
pen het voltallige perso
neel in de noordelijke pro
vincie gestationeerd heb
ben. Uitzendingen werden
onderbroken om het laat
ste nieuws vanuit Fries
land te melden. Alsof er
niets belangrijkers te mel
den was.
'Het begint te kriebelen',
vertelde die Fries. Bij mij
kriebelde er absoluut niets.
Ik ben namelijk Nederlan
der. Om precies te zijn een
import-Brabander. Heel
exact uit een provincie met
heel veel water, dat nooit
en te nimmer geheel dicht
vriest.
Dat is het grote verschil.
Ik ben geen Fries. Voordat
ik straks hele horden uit
geweken Friezen, die toe
vallig deze krant lezen,
over me heen krijg, ik heb
verder niets tegen Fries
land. Berenburger is zelfs
lekker.
'Een niet-Fries begrijpt
het niet', werd er op televi
sie verteld. Prachtig, ik wil
het niet meer begrijpen.
Ondanks alle informatie
die over me heen gestort
werd. De Elfstedentocht, je
werd (let op, het is nog niet
afgelopen) er daaglijks
mee geconfronteerd.
Waarover praten zij?
Juist, over de Elfsteden
tocht. 'Laat het weer hard
gaan vriezen, geen sneeuw,
bij Sneek zitten nog wat
zwakke plekken'. Zal best.
Maar vijf gulden meer
kijk-en luistergeld baart
me meer zorgen.
Radio en televisie be
schouwen de Elfsteden
tocht inmiddels als een na
tionaal evenement. Dat
gaat mij te ver. Als die
tocht ooit verreden wordt,
rooet ik gewoon werken.
Bovendien, door de tocht
uit te roepen tot een natio
naal evenement, wilde
iedereen wat over die tocht
zeggen. Zaterdag las ik in
Volkskrant, je moet wel,
wil je in deze dagen niet
geheel buitenspel komen te
staan, een uitspraak van
Wim Schenk, voorzitter
van de commissie Toer
tocht van de Koninklijke
Nederlandse Schaatsenrij
ders Bond: 'De Nederlan
der wordt geboren met
klompen aan, schaatsen
aan en zittend op de fiets'.
Bat wil ik even recht zet
ten. Klompen draag ik
vrijwel nooit" omdat mijn
voeten na verloop van tijd
Pijn gaan doen, schaatsen
vind ik een half uurtje
leuk. Fietsen is ontspan
nend, maar ik peins er niet
$ver met de fiets, schaat
sen nonachalant om de
nek, naar Friesland te rij
den om daar 200 kilometer
lang in de kou te gaan glij
den. Ik kijk wel uit.
Ik heb gehoord dat er
per computer ingeschreven
kon worden. Dat past niet
bij de Elfedentocht. De he
roïek gaat verloren. Een
computer hoort thuis in
een opgeruimd kantoor,
waar je van de vloer kan
eten. Bovendien zag ik om
gebouwde machines met
een behoorlijke snelheid
het traject schoon vegen.
Dat pikt de natuur niet.
Een Elfstedentocht moet je
nemen zoals hij komt.
De televisie had 25 ca
mera's naar Friesland ge
reden. Ik moet er niet aan
denken. Vrijwel de gehele
dag Elfstedentocht op de
buis. Ik had niet gekeken.
Toen in '63 de tocht verre
den werd, was ik dertien.
Ik heb het op televisie ge
zien, zwart-wit. Zo hoort
het. Een oneindige witte
vlakte met enkele dansen
de zwarte stippen. Dat ont
roert. Het maakt de strijd
tegen die barbaarse natuur
herkenbaar. Woensdag
hadden de kleuren over het
beeld gedanst. Storend. Het
past niet bij al die helden
verhalen, die ik over de
Elfstedentocht gehoord
heb. Het kan net zo goed de
Veluwetocht zijn. Ook 200
kilometer lang. Ook heel
koud.
Op deze manier wordt
de Elfstedentocht uitge
kleed. Het beetje respect
dat ik nog had, is daarom
als sneeuw voor de zon
verdwenen. Hysterie ten
top. Daar gaat de Elfste
dentocht in feite aan ten
onder. Ongeveer een mil
joen mensen op de smalle
wegen in Friesland en dan
nog eens 16.300 schaatsers.
Te veel van het goede voor
de organisatie. Dat krijg je
er van als vrijwel iedereen
meent bij het evenement
aanwezig te moeten zijn.
Daar naar toe gelokt door
allerlei uitzendingen en ki
lometers voorbeschouwin
gen in alle kranten. Je mag
het niet missen. Je moet er
bij zijn. Met als resultaat
dat er niemand bij zal zijn,
omdat de Elfstedentocht
uit zijn jasje gegroeid is.
Inmiddels hebben de
Friezen duidelijk laten
merken niet zo ingenomen
te zijn met die Hollandse
belangstelling. Begrijp ik
volledig. Van mij mag het.
De Elfstedentocht voor de
Friezen. Prima. Maar laten
we dan bij deze afspreken,
dat carnaval voor de zui
derlingen is. Praten we
nergens meer over. Dan
word ik er niet meer mee
lastig gevallen. Ieder zijn
pleziertje. Als ik ooit nog
eens in de krant in een kort
bericht lees, dat Kees Erwt
uit Haar de Elfstedentocht
gewonnen heeft, is dat
voor mij voldoende. Dan
mag het van mij blijven
vriezen. Maar op deze ma
nier, nee, laat het dan
maar gaan dooien. Neem ik
wel een Berenburger.
Proost....
Door Rinze Brandsma
LEEUWARDEN - Na de koorts kwam de
kater. Zelden was een Elfstedentocht zo
dichtbij.
Schaatsgek Nederland had er 22 jaar op gewacht.
Het zou, zo was voorspeld, een legendarisch barre
tocht worden.
De baan lag vrijwel klaar,
de meeste zwakke plekken
waren eruit gevroren, de
voorbereidingen al in een
vergevorderd stadium.
Toen bleek de winter in
eens lang niet meer zo
streng als gedacht. Weer-
profeet Hans de Jong uit het
Friese Gorredijk had het za
terdagavond laat in Studio
Sport al voorspeld: het
wordt twijfelachtig. Achter
af blijkt De Jong zaterdag
de organisatie al het stellige
advies 'niet doen' gegeven te
hebben.
Met strakke, grauwe ge
zichten beklommen zondag
rond het middaguur be
stuursleden ir. Jan Sipkema
(voorzitter), ir. Henk Kroes
(baancommissaris en 'ijs
meester') en Auke Nauta het
door televisielampen fel
verlichte podium in de
Leeuwarder Frieslandhal,
met in hun kielzog Commis
saris der Koningin Hans
Wiegel.
Na de eerste, nog in ver
wachtingsvol geroezemoes
aangehoorde, zin 'door de
combinatie van de ijstoe
stand en de weersverwach
tingen is het niet verant
woord komende woensdag
een Elfstedentocht te hou
den', viel een diepe stilte.
Door Rob van Deursen
DAVOS - De reacties op
het bericht vanuit Ne
derland, dat de Elfste
dentocht voor komende
woensdag is afgelast,
waren gisteren in het
Zwitserse Davos, waar
de Nederlandse schaat-
stop (dames en heren) in
trainingskamp ver
blijft, eensluidend.
Het 'ongelooflijk', 'ik be
grijp er niks van' en het 'wat
verdomde zonde nou' was
niet van de lucht.
Met name voor heren-
coach Henk Gemser was de
teleurstelling bijzonder
Voorzitter Sipkema uitte
zijn teleurstelling: voor de
tienduizenden schaatsers die
mee wilden doen, voor de
eigen organisatie, voor de
overheden die de draaiboe
ken al klaar hadden, voor de
ongehoord massaal toege
stroomde media, voor de
duizenden die de voorberei
dingen op poten gezet had
den in het hele land. En, snel
overgaand in het Fries, be
dankte hij in emotionele zin
nen, knipperend met zijn
ogen, de duizenden vrijwilli
gers in de rayons langs de
route, die de baan vrijwel
klaar hadden, ondanks het
barre weer.
Commissaris Wiegel, de
Friese onderkoning, zover
van Den Haag inmiddels
grijs en corpulent geworden,
repte van moeilijke momen
ten en een droeve medede
ling, na zorgvuldige overwe
gingen genomen. „Want wij
hadden de enorme verant
woordelijkheid voor de vei
ligheid van vele tienduizen
den". Ook de 20 rayonhoof
den zouden het er, hoe
zwaar teleurgesteld ook,
over eens zijn: woensdag
kan het niet.
„Maar", zei Wiegel, „de
winter is nog niet voorbij,
die duurt lang, zeker in
Geen Elfstedentocht, toch het Elfstedenijs op. Al is het niet met 16.299 andere schw anaten, maar in je uppie. - fotosanp
Friesland. Dus hoeft de hoop
niet verloren te gaan. Be
schouw het maar als een
goede oefening".
Voor hem was één belang
rijk doel al bereikt: Fries
land in de belangstelling,
Fryslan-promotie. „Ik zie
hier meer camera's dan bij
de inauguratie van de Ame
rikaanse president. Zo hoort
het ook".
Baancommissaris Kroes,
die de bijnaam 'ijsmeester'
na jarenlange studie in on
der meer Canada niet ten
onrechte draagt, sloot ook
een Elfstedentocht op dins
dag uit. „Bij dit sneeuwijs is
een temperatuur van rond
het vriespunt of daarboven
onverantwoord. Het wordt
zacht, snijdt enorm in en het
draagvermogen neemt heel
sterk af".
Een sterk geëmotioneerde
Elfstedenfan greep de mi
crofoon, garagehouder Ga-
je-Jan Jensma uit St. Jaco-
biparochie. „Koppel de wed
strijd dan toch los van de
toertocht. Heeft Friesland
dan 22 jaar voor niets ge
wacht? Dit is een flater. Jul
lie zijn teveel mensen van de
theorie. Zo kan je wel wach
ten tot april voor het ijs vei
lig genoeg is". Jensma
schaatste met een clubje
eind vorige week alle elf
Friese steden langs in bijna
14 uur, al was het, zo moest
hij toegeven, vreselijk
zwaar.
Sipkema bleef kalm onder
het emotionele applaus.
„Wedstrijd en toertocht ho
ren bij elkaar. De glorie van
die ene winnaar wordt mede
bepaald door die duizenden
toerrijders, die het op het
uiterste van hun krachten
halen. De tocht kost zeker
een miljoen per dag. Al die
vrijwilligers willen hun
werk graag en belangeloos
doen, maar dan voor een
groot publiek en voor de ple-
zierrijders, niet alleen voor
de 300 wedstrijdrijders".
Elfstedenkenner en Friese
publicist Hylke Speerstra
meent, dat een Elfsteden
tocht zo langzamerhand een
utopie wordt. „De Elfsteden
tocht is slachtoffer gewor
den van zijn eigen populari
teit en massaliteit. De
schaalvergroting is te ver
gegaan, het is veel te gigan
tisch geworden: teveel
schaatsers die erop afko
men, teveel publiek. Dat
wordt gauw een puinhoop.
Terwijl het om het ijs nu
best kan".
groot. De trainer uit het
Friese Oudehaske had >ich
zaterdag dan wel uit solida
riteit met het startverbod
voor Hilbert van der Duim
en Emiel Hopman bij voor
baat teruggetrokken als
toerrijder, hij vond het heel
vervelend, dat het bestuuur
van de 'Vereeniging De
Friesche Elfsteden' deze be
slissing had moeten nemen.
„Laten ze dan in godsnaam
de wedstrijdrijders dinsdag
morgen over de route stu
ren. Het is toch verrekte
zonde, dat het nu weer op
het laatste moment niet
doorgaat", riep Gemser uit.
Een Gemser, die zaterdag
avond, toen het voor hem en
de in Davos aanwezige
schaatsploegen nog vast
stond, dat gisteren in Leeu-
warden een positief besluit
zou worden genomen, in een
reactie op de affaire rond
Van der Duim en Hopman
nog riep: „Wat ons betreft
mag het gaan dooien. Ik
hoop het niet voor Neder
land, vooral niet voor Fries
land, maar voor ons kleine
groepje is dat na al die op
winding het beste...". Een
opmerking, die Gemser gis
teren betreurde. „Ik wist
niet dat ik bij de heren daar
boven in een zo'n goed
blaadje stond. Van mij had
den ze niet hoeven te luiste
ren".
Voor Hilbert van der
Duim betekende het afge
lasten van de Elfstedentocht
een enorme opluchting. „Al
leen voor mezelf hoor",
haastte Van der Duim zich
te vertellen, „voor al die
mensen, die zich er jaren
lang op verheugd hebben,
vind ik het zeer sneu. Voor
mij wordt het nu wel een
stuk gemakkelijker. Ik was
bang dat, als ik dinsdag
thuis zou komen en woens
dag de Elfstedentocht verre
den zou worden, ik alsnog in
de verleiding zou komen om
te starten. Ik denk dat heel
Friesland over mij heen 'ge
vallen' was met allerlei ad
viezen. Nu is alles opgelost".
Al vond Van der Duim de
aanpak van zijn wel of niet
vertrekken in de Elfsteden
tocht door de KNSB niet be
paald toe te juichen. „Op het
moment dat ik dat startver
bod kreeg, zijn de heren aan
mijn persoonlijke belangen
voorbij gegaan. Ze hebben
alleen gekeken naar wat
volgens hen het beste was
voor het schaatsen op de
lange baan. Vooral omdat ik
bereid was de consequenties
van het rijden van de Elfste
dentocht te aanvaarden,
vind ik het knap lullig, dat
de persoon Van der Duim
niet meetelde".
Van onze sportredactie
DAVOS - Hein Vergeer heeft sinds gisteren het
Nederlands schaatsrecord op de 1500 meter in
zijn bezit.
De Haastrechtenaar had in het Zwitserse Davos 1.54.46
nodig. Het oude record stond op naam van Hans van Hel
den, die negen jaar geleden 1.55.61 liet afdrukken, destijds
een wereldrecord.
Hein Vergeer liet in Davos zien, dat hij één van de fa
vorieten is voor de Europese schaatstitel. Komend week
einde wordt die titelstrijd verreden in het Zweedse Eskil-
stuna, de woonplaats van Tomas Gustafson, die in Davos
niet van de partij was.
De Nederlander kan echter op de nodige tegenstand re
kenen. Op het natuurijs in Davos werd duidelijk, dat er
zeker zes, zeven favorieten voor de titel in actie zullen ko
men. Daarbij hoort ook Hilbert van der Duim. De Fries
eindigde in de kleine tweekamp pal achter winnaar Hein
Vergeer.
Van onze sportredactie
OVERIJSSE - Een week voor de Nederlandse titel
strijd en vier weken voor het wereldkampioenschap
heeft Hennie Stamsnijder nogmaals zijn kandidatuur
voor eremetaal en nieuwe kampioenstruien gesteld.
Zondag won hij in het
Vlaamse Overijsse de laatste
veldrit voor de Super Presti
ge-trofee. Het was Stamsnij-
der's derde triomf in de reeks
van acht, na Valkenswaard en
Asper.
Vorig seizoen won Stam
snijder geen van de zes wed
strijden, maar was de Super
Prestige-trofee, net als een
jaar eerder, wel voor hem. Dit
jaar won hij drie keer en ging
de beker naar wereldkam
pioen Roland Liboton. De Belg
Van onze sportredactie
DAKAR - De rally Parijs-Dakar heeft een
tweede slachtoffer geëist.
De politie-commissaris van Tichit, die afge
lopen vrijdag werd aangereden door de auto
van organisator Thierry Sabine, met diens
vrouw aan het stuur, is het afgelopen weekein
de in het ziekenhuis van Naoukchott overle
den.
Eerder in de rally werd in Nigeria door één
van de deelnemers een kind aangereden. Het
stierf ter plaatse.
Voor het leven van het Franse duo Jacques
Denarnand/ Philippe Simonin wordt gevreesd.
Het tweetal raakte vrijdag in een zandstorm
zoek en sindsdien heeft men niets meer van
hen vernomen. Een zoekactie is inmiddels ge
staakt.
kwam in Overijsse na Stam
snijder, zijn landgenoot De
Brauwer en Reinier Groenen-
daal als vierde over de eind
streep. Frank van Bakel was
de eerste amateur op de vijfde
plaats.
Hij veroverde de Super
Prestige-trofee bij de ama
teurs. De Tsjech Radomir Si-
munek, die tot zondag de eer
ste plaats in het klassement
met Van Bakel deelde, kwam
in Overijsse niet meer aan de
start. De tweevoudige ama
teur-wereldkampioen werd
intussen in Praag aan zijn
knie geopereerd. Hij zal ook
zijn wereldtitel niet verdedi
gen.
De uitslag in Overijsse:
1. Hennie Stamsnijder (Ned), 2.
Paul de Brauwer ((Bel) op 0.15, 3.
Reinier Groenendaal (Ned) op 0.32,
4. Roland Liboton (Bel) op 0.48. 5.
Frank van Bakel (Ned) op 0.50, 6.
Henk Baars (Ned) op 0.53, 7. Albert
Zweifel (Zwi) op 1.10, 12. Huub
Kools (Ned), 14. Adrie van der Poel
(Ned), 17. Theo van de Velde (Ned).
Eindstand Super Prestige: 1. Libo
ton 108 punten, 2. Stamsnijder 99,3.
Groenendaal 87, 4. Johan Ghylle-
bert (Bel) en De Brauwer (Bel) 57.
(ADVERTENTIE)
luw» .NLACHTOhVEK WHO
ik is 4nwat*_
V-;-
Dal kan met
DE STEM GIDS.
mei z'n onthullende
showbizz-inlerviews, dat
overzichtelijke radio en t.v.-
program. kunst en kuituur.
En da's dan nog maar één van
die fijne onderdelen van
De Stem, die wakkere 4 in I
krant met daarnaast
il|§ DE STEM ALGEMEEN
Wi - DE STEM SPORT
- DE STEM REGIO
Naam:
Adres:
Postcode
Woonplaats:
I
BEZORG MIJ DE STEM
VRIJBLIJVEND OP PROEF
VOOR DE HALVE PRIJS 10.-
(Met betalen wacht ik op uw acceptgirokaart).
Deze bon in een open enveloppe zonder postzegel opsturen
naar Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112,
4800 VB BREDA. Bellen kan ook: 076-236911.
