Chemie vreest klappen
CARAVAN*
CAMPING RAI
1985
UIKE PEN
VOOR 'N
STEM FAN
Elfsteden-
Nederland woont 'goedkoop'
Verzilting Kanaal
Gent-T erneuzen
schept problemen
Fokker breidt uit
OMROEPBIJDRAGE DAARDOOR MET VIJF GULDEN OMHOOG
Grote projekten infra
structuur moeten
investeringen oppeppen
Gedichten van
42 vrouwen
invloed
Mitterrand
naar Nieuw
Caledonië
Merijntje
Ambtenaren:
'Rietkerk
besteelt ons'
KOUDEGOLF: AL 300 DODEN
I 14 IAGEN GRATIS j
DOOR TOENEMENDE MILIEU-WETGEVING
ELDERS IN EUROPA VEEL DUURDER
Teweinig water in droog seizoen
VASTE OEVERVERBINDING
17%, 22 januari Amsterdam
Fnieuwe abonnee
DE STEM „de 4 inl krant
919
Weer buitenlandse werknemers nodig
DONDERDAG
17 JANUAR11985
Volgend jaar derde tv-net
Van onze redactie buitenland
PARIJS - De Franse president
Mitterrand vertrekt vandaag
mverwachts naar Nieuw-Ca-
ledonië, waar het al enige tijd
zeer onrustig is.
Voor radio en tv zei de
Franse president gisteravond
dat hij vasthoudt aan het
plan-Pisani om in juli op het
eiland een volksstemming te
houden. De 140.000 inwoners
kunnen dan uitmaken of ze
dig onafhankelijk willen
worden of Frans blijven.
De onrust op het eiland is
een gevolg van gewelddadig
heden tussen de militante Ka
naken, de oorspronkelij ke be
volking, en de Franse kolonis
ten, die in de meerderheid zijn.
De spanning is de afgelopen
tl sterk gestegen na de
dood van een vooraanstaande
Kanaken-leider.
Mitterrand zei verder dat
het oplaaien van de geweldda
den op Nieuw-Caledonië
het plan-Pisani compliceert
maar niet in gevaar brengt.
Hij liet wel duidelijk zijn
voorkeur voor het verlenen
van onafhankelijkheid aan het
gebiedsdeel blijken, met be
houd van de belangen van de
Franse kolonisten en die van
Frankrijk.
Ook suggereerde hij dat er
Hogelijk in Frankrijk een re
ferendum over de kwestie van
Hieuw-Caledonië zal worden
gehouden. De zaak is namelijk
een binnenlands-politiek pro
bleem geworden nu de opposi
te hem ervan beschuldigt
Hieuw-Caledonië onafhanke
lijkheid te willen opdringen
legen de wens van de meer
derheid van de bevolking in.
Mitterrands mededeling
kwam overigens als een vol
den verrassing. Toen een
Mrnaliste hem vroeg of hij
Plannen had voor een bezoek
'an Nieuw-Caledonië, zei hij
Op de vraag wanneer ant
woordde de president tot ver
bazing 'Morgen'.
®j sloot een vroegtijdig af-
heden als president en het
Jouden van vervroegde presi-
?™tsverkiezingen voor het af-
■openvan zijn mandaat in 1988
"l Niettemin speculeerde hij
"P het houden van een refe-
'ondum over het bekorten van
e term ij n met twee tot vijf
™r- Ook herhaalde hij zijn
™ihen voor het invoeren van
1 vorm van evenredige ver-
gonwoordiging voor de par-
IPntsverkiezingen van 1986.
V1 socialistische partij zal
hoogstwaarschijnlijk
aar.verliezen.
Krijgt
Brinkman
het nog
drukker
Bij een aanrijding op de Vaartweg in Oudenbosch is een Zundertse automobilist ern
stig gewond geraakt. De man raakte in een slip, reed een lantaarnpaal omver en kwam
tegen een boom tot stilstand. De brandweer moest er aan te pas komen om hem uit het
wrak te bevrijden. Wat, getuige de foto, geen eenvoudige opgaaf was. De man is in een
Roosendaals ziekenhuis opgenomen. - foto rob de ruyter
- rrf.
taiii'm
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Werkgelegen
heid en export in de chemi
sche industrie dreigen ern
stig in gevaar te komen. Dit
is het geval als de Tweede
Kamer het wetsontwerp Mi
lieugevaarlijke stoffen goed
keurt. De industrie kan dan
nauwelijks meer nieuwe
produkten in eigen land ont
wikkelen.
Die dringende waarschu
wing geeft de Vereniging
Nederlandse Chemische In
dustrie (VNCI) aan alle 150
Kamerleden. Keuren zij het
wetsontwerp goed dan ma
ken zij de industrie 'prak
tisch vleugellam'.
De 'nieuwe Nederlandse
richtlijnen zijn veel strenger
dan de huidige Europese re
gels. Ze verplichten de che-
mie-bedrijven om reeds van-
tevoren op te geven welke
produkten ze willen maken,
welke stoffen daarbij nodig
zijn en hoe het produktiepro-
ees zich voltrekt.
Niet alleen de overheid
kijkt dan mee in de keuken,
maar vooral ook de (buiten
landse) concurrentie. Verder
kost het bijbehorende onder
zoek honderdduizenden gul
dens, aldus de gezamenlijke
chemie-fabrikanten. De con
currentiepositie zou ook
daardoor zeer nadelig wor
den beïnvloed.
De industrie zal voor haar
nieuwe produkten naar het
buitenland moeten uitwijken
- volgens de VCNI een desas
treuze ontwikkeling in een
bedrijfstak die goed eenzesde
van de nationale export, 41
miljard gulden omzet en
88.000 arbeidsplaatsen.
Chantage, zo oordeelt de
FVdA bij monde van me
vrouw De Boois. De chemi
sche bedrijven komen weer
met het bekende botte wapen
van de werkgelegenheid.
Maar de samenleving heeft
inmiddels meer dan voldoen
de ellende ondervonden van
de chemische industrie, al
dus De Boois.
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Nederlanders
wonen in vergelijking met de
meeste andere Europese lan
den vrij goedkoop. Dat blijkt
uit een onderzoek van het So
ciaal en Cultureel Planbureau.
Gemiddeld gaf een Neder
lands huishouden in 1980 16
procent van zijn netto-inko'-
men uit aan huur plus bijko
mende woonlasten. Van de
landen van de Europese Ge
meenschap gaven alleen de
Italianen, de Grieken en de
Ieren minder uit.
In de zes andere EG-staten
moest de bevolking een groter
deel van het inkomen aan wo
nen besteden, met Denemar
ken op kop, waar gemiddeld 27
procent van het netto-inko
men naar de woning ging.
Verwacht wordt dat het
aandeel van het inkomen dat
voor wonen moet worden uit
gegeven in de komende jaren
in Nederland zal stijgen. Dat
komt omdat de vraag naar
woningen zal toenemen door
dat de huishoudens (nog)
steeds kleiner worden. Meer
vraag brengt hogere kosten
met zich mee.
Uit het onderzoek blijkt ook
dat in de jaren zestig en ze
ventig in Nederland relatief
meer woningen zijn gebouwd
dan in alle andere Europese
landen. De voorraad groeide
in die periode met 72 procent.
Alleen het dunbevolkte IJs
land 'versloeg' ons land met
een groei van 82 procent.
Ondanks de sterke groei
van het woningbestand is het
aantal woningen per duizend
inwoners in Nederland be
paald niet hoog. In 1981 waren
er 348 woningen per duizend
Nederlanders. Hiermee plaatst
Nederland zich na Ierland on
deraan de lijst. Binnen de EG
heeft Frankrijk de meeste wo
ningen per duizend inwoners,
namelijk 437. Zweden heeft er
nog meer: 441.
Uit het onderzoek blijkt ook
dat de huurprijzen in Neder
land evenals in Engeland in de
periode tussen 1963 en 1982
meer gestegen zijn dan de in
flatie.
Van onze rtv-redactie
DEN HAAG - Nederland krijgt volgend jaar
een derde televisienet. Minister Brinkman
heeft zijn toestemming gegeven.
Vrijdag zal het kabinet een definitief besluit nemen,
maar de uitslag staat al vast nu ook premier Lubbers
zich achter het plan heeft geschaard.
Volgens CDA-Kamerlid
Beinema zou door het derde
net het eerste jaar de omroep
bijdrage met slechts 5 gulden
worden verhoogd. Daarna zou
de verhoging een tientje be
dragen. De minister heeft van
meet af aan laten weten dat
een tientje de maximale ver
hoging is die hij toestaat.
Op Nederland III komen de
NOS en de andere zendge
machtigden die geen leden
hebben, zoals Teleac, Feduco,
IKON enz, de kleintjes dus.
Maar ook Studio Sport zou op
dit net gezet worden. Ook zou
Nederland III ingeschakeld
worden voor het brengen van
Eurovisieprogramma's.
Volgens Beinema kan de
verhoging van de omroepbij
drage beperkt blijven tot 5
gulden, omdat de NOS en de
kleintjes gewoon verhuizen.
De omroepen hebben altijd be
weerd dat een tientje voldoen
de was voor het derde net,
maar de omroepraad, een ad
viesorgaan van de minister,
heeft hier altijd twijfels over
gehad. Volgens de omroepraad
moet een derde televisienet ze
ker meer gaan kosten dan een
tientje extra.
Hoewel de omroepén voor
stander zijn van een derde net
was de eerste reactie van
NOS-voorzitter Jurgens en te
levisiecommissaris Cees
Spaan sceptisch. De NOS-top
betwijfelt het of een derde net
voor slechts 5 gulden meer te
realiseren is. Een tientje is wel
het absolute minimum, wil
Nederland III volwaardig
worden.
Spaan: „Dat derde net moet
ook minstens drie uur per dag
in de lucht zijn en dat kan met
die 5 gulden absoluut niet. Er
moet meer personeel inge
schakeld worden en natuurlijk
gaan de produktiekosten om
hoog. Het is geen kwestie van
een simpele verhuizing. Een
derde net in deze vorm bete
kent ook dat Nederland I en II
uitgehold gaan worden. Dan
kan het zijn dat de middagte
levisie verdwijnt, de nacht
films en een zondagochtend-
programma als het Capitool,
Op die manier vallen er enor
me gaten in Nederland I en II
en daar is de kijker ook niet
mee gediend".
Van onze correspondent
GENT - De waterhoeveelheid
van het Kanaal Gent-Terneu-
zen moet om de verzilting te
gen te gaan of te beperken,
veel groter zijn dan het nu is.
In droge seizoenen laten de
verziltingsverschijnselen zich
in zeer sterke mate voelen. In
natte seizoenen is het zoutge
halte min of meer acceptabel.
Anderzijds zijn er nog de
problemen van de vervuiling
van het water en van het slib.
Dit laatste bevat te veel zware
metalen om bruikbaar te zijn
in de landbouw of om het zelfs
maar te storten.
Het zuurstofgehalte van het
kanaalwater is dan wel verbe
terd, vooral aan de koeltoren
ter hoogte van de elektrische
centrale te Rodenhuize, waar
belucht kanaalwater wordt
geloosd, maar het is toch nog
niet zoals het zou moeten.
Dat staat in een rapport dat,
op verzoek van de Belgische
minister Galle, is opgesteld
door prof. De Breuek van de
Gentse universiteit.
De verzilting zou beperkt
kunnen worden door een gro
tere waterafvoerfunctie van
Leie- en Scheldewater, maar
ook die rivieren verzilten.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het kabinet zal deze week een beslissing nemen
over de noodzaak van grote investeringsprojekten in de infra
structuur. Als er geld voor is wil het kabinet daarvoor de weg
vrijmaken.
Op korte termijn zouden onder meer verbeteringen van het
Kanaal van Zuid-Beveland en de Brabantse en Limburgse
vaarwegen tot stand gebracht kunnen worden. Uitgerekend is
dat met het eerste projekt zo'n 600 miljoen gulden gemoeid is,
waarmee duizend man een jaar aan het werk gezet kunnen wor
den.
Het kabinet gaat uit van de noodzaak van versnelde uitvoe
ring van een aantal grote projekten. Daarbij circuleert een lijst
je, waarop naast de Markerwaard onder meer ook de vaste
oeververbinding over de Westerschelde staat.Voor de vaste
oeververbinding over de Westerschelde hebben ambtenaren uit
gerekend dat op dit moment 900 miljoen op tafel gelegd moeten
worden.
Het ministerie van Financiën stelt bij al deze projekten dat ze
de schatkist geen cent extra mogen kosten. Dat betekent dus dat
elders moet worden bezuinigd of dat het bedrijfsleven zelf de fi
nanciële risico's moet willen lopen.
Ad van Rijsewijk bundelde
gedichten van 42 vrouwen uit
India, Tsjechoslowakije,
Nieuw-Zeeland, Cuba, Cy
prus, Zuid-Afrika, IJsland,
Puerto Rico en andere lan
den. Vrouwelijke dichters
komen in officiële bloemle
zingen bijna nergens aan het
woord", zegt hij.
Verder in de BoekenGids:
William Golding, Page Ed
wards, Iwan Wolffers en Dick
Schouten.
Zie pagina 3
Dagelijks: 10-17 en 19-22 uur.
Zaterdag en zondag 10-17 uur.
Trein-Toegang - biljetten bij NS-stations.
Van onze redactie buitenland
HAMBURG - De koudegolf, die Europa nu al ruim twee weken
in haar greep houdt, heeft tot nu toe al meer dan 300 doden
geëist.
De meeste slachtoffers vielen in Frankrijk: 131. Bij lawines in
Albanië kwamen de afgelopen dagen 57 mensen om. In Spanje
zijn zeker 34 mensen door de koude omgekomen en in Oostenrijk
19 mensen.
In de meeste landen houdt de winter voorlopig aan. Op veel
plaatsen is een flink pak sneeuw gevallen. In Noord-Spanje zijn
als gevolg van zware sneeuwval honderden dorpen en steden
geisoleerd geraakt. Italië werd de laatste dagen geconfronteerd
met de zwaarste sneeuwval in 29 j aar.
In de Franse Vogezen daalde het kwik de afgelopen nacht tot
41 graden onder nul.
In veel vooral Zuid-Europese landen is grote schade toege
bracht aan land- en tuinbouw. Dat heeft tot gevolg dat de prij
zen van groenten zeer sterk stijgen.
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan-
melden en de pen zal u worden, toegestuurd.
Naam en voorletters: I
Adres:
Postcode:
I Woonplaats:
Betaling 66,30/kwartaal 22,97/maand
DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT ZN KRANT
Datum van aanmelding: I
Naam:
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
IDeze bon in een open enveloppe, zonder postzegel,
naar: De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB BREDA,
j^ellen kan ook: 076-236911.
Aan de vooravond van zijn
inauguratie voor zijn tweede
ambtstermijn beleeft Ronald
Reagan een enorm verloop
onderzijn naaste vertrouwe
lingen. De een na de ander
houdt het Witte Huis voorge
zien. Echtgenote Nancy spint
daar volgens insiders garen
bij.
De Stem achtergrond
m onze rtv-redactie
HILVERSUM - Als de Elfste-
Mtocht doorgaat, en de orga
nisatoren worden steeds opti-
atischer, zullen radio en te-
Liedit als een'nationaal
[tenement' beschouwen. De
monsterrit wordt dan ook live
Let scherm gebracht.
JÓS-televisie-hoofd Carel
Fnkelaar heeft dit gisteren
«gedeeld. „De Elfsteden-
lecht zal een grote capaciteit
tenons vergen. Zo worden er
,el 20 tot 25 camera's ingezet.
Omdat de NOS de schaatsrit
,[S een evenement van natio-
yje allure ziet en veel meer
dan alleen maar een sportge
beurtenis, wordt de verslagge
ving niet alleen door Studio
Sport verzorgd, maar ook door
verslaggevers in andere secto
ren die we zowel bij de NOS
als bij de andere omroepen
halen. We hebben wat dat
laatste betreft nog geen con
tact met de omroepen gehad,
maar we twijfelen niet aan
hun bereidheid".
De start in de Friesland-hal
begint al om half zes 's mor
gens als de 300 wedstrijdrij
ders beginnen. Vervolgens
vertrekken de toerrijders elk
kwartier met duizend tegelijk.
Er worden er hooguit 16.000
toegelaten.
Ook de radio volgt de Elfste
dentocht in een formule die
lijkt op die gebezigd bij de
Tour de France. Van vier uur
in de nacht tot het einde zal de
radio continu het gebeuren
volgen.
Van onze redactie binnenland
SCHIPHOL - Het gaat uitste
kend met Fokker. Het afgelo
pen jaar is het aantal perso
neelsleden met bijna 650 uit
gebreid tot 8.989. Dit jaar zul
len er minstens nog eens 600
banen bij Fokker bijkomen,
aldus directeur personeelsza
ken Zaaijer.
Eind 1982 kondigde Fokker
een omvangrijke afslankings
operatie aan. In de loop van
1983 verdwenen er bij Fokker
1.400 banen, voor een deel door
vervroegde uittreding en voor
een deel door ontslagen.
Oorzaken daarvan waren de
verminderde vraag naar F-27
iffste jaargang Kantoren te Breda - Bergen op Zoom Etten-Leur Goes Hulst Oosteijiout^j-^j^Dosendaal^^rerneuzen^-^Vnjssingen^^^^ossejiurHiTiei^^^L
vliegtuigen, de halvering van
de Airbus-produktie, de hal
vering door de overheid van
de vervolgopdrachten voor de
F-16 straaljager en het mis
lukken van het MDF-100 pro
ject.
Aan het einde van dit jaar
zal Fokker voor wat betreft
het personeelsbestand terug
zijn op het niveau van begin
1983. Het herstel van de werk
gelegenheid bij Fokker vloeit
voort uit de twee nieuwe
vliegtuigen die de onderne
ming op de markt gaat bren
gen, de Fokker 100 en de Fok
ker 50.
Fokker heeft vooral behoef
te aan technisch hoogge
schoold personeel. Volgens
Zaaijer is dat moeilijk te vin
den. Wat dat betreft hebben in
Nederland de opleidingsmoge
lijkheden voor toegepaste
technieken en automatisering
een achterstand in verhouding
tot de vraag van het bedrijfs
leven.
Maar ook op LTS-niveau
liggen op technisch gebied
goed geschoolde krachten niet
voor het opscheppen, aldus
Zaaijer. Bij het zoeken naar
geschikte arbeidskrachten be
nadert Fokker ex-werkne-
mers met een diploma van de
Fokker-bedrijfsscholen die in
1983 het bedrijf gedwongen
hebben moeten verlaten.
Op bescheiden schaal trekt
Fokker, zoals ook in het verle
den is gebeurd, buitenlanders
aan. Dit geschiedt echter op
basis van een contract voor
bepaalde tijd.
E3RBÏ3
Laat dat dan even weten
via een ..Kleintje" in De Stem.
h8bt dan een goede kans dat de eerlijke
vinder één van de vele
tienduizenden Stem lezers is.
die regelmatig onze ..Kleintjes"-
fUbriek ..Gevonden-Verloren" nasDeurt
