itsland
PERZEN-
OPRUIMING
Daniels perzen
ÜEPSP
Getuigen ABP-zaak op Jersey gehoord
'Nitraat kan uit drinkwater
Vrouwen op wacht
Van den Broek: 1 juni-besluit recht overeind
Spoorwegen 'puinhoop'
Jacht gedeeltelijk verboden
Rij-examens afgelast
Piraten uit de lucht
Stroom niet duurder
Vervoer gevaarlijke
stoffen verboden
DE STEM COMMENTAAR
Lange weg
Nu tijdelijk met
écht voordeel van
10 tot 25%
PAGINA?
t NS teveel
S
ft
DONDERDAG 10 JANUAR11985
1 BINNENLAND
Kou
en sneeuw
stagneren
'Vakantie
'85'
PERSONEEL
REDT
BEDRIJF
ADM: Peruaanse
kruiser komt
naar Nederland
T5
mét gewelddadige acties
scistische gezicht te to-
ve jongens van het fas-
-mbarderen", zei Ulrike
-scenario zou dat fascis-
olgens worden wegge-
utie van de arbeidersbe-
el de RAF juist bij de
it een vleugje sympathie
e terroristen met bloedig
ke ernst hun doelen na-
slechts dat de bevoegd
erden uitgebreid en dat
enomen die het aanstel
de overheid verbiedt.
k dat de inmiddels wat
\F-ideologie ook nu nog
kracht uitoefent dat de
eeft kunnen herstellen.
sympathisanten waar de
is de laatste jaren zeker
zegt Prechtel. Over de
uwe toeloop naar de RAF
ist worden. Vast staat dat
ieuwe leden, net als vroe-
nmilieu recruteren. Als in
kringen weer een zekere
VF gegroeid is, dan is die
rzaakt door de staat. De
F-processen zijn gevoerd,
leerde opsluiting van ter-
in gematigde kringen in
rotest uitgelokt.
n en ontkoppelen van de
nen mislukt of gaat pas
moeizame ingrepen. Het
rt nog tot eind van dit
r, voor ook de oudere In-
ity- en stoptreinen van
pelingsverwarming zijn
rzien. Maar het vervan-
van de problematische
uifdeuren in het oudere
terieel voor uitslaande
ren, dat zit er niet in.
n feite, zo geeft de NS-
ordvoerder toe, wordt al-
g niet meer volgens het
-rboekje gereden. De on
eer 5% van de treinen die
valt (200 van de 4000) heb-
een enorme invloed,
inen komen te laat voor-
en, zijn voller, hebben
~r tijd nodig om de men-
in- en uit te laten stap-
kunnen niet ontkoppé-
er moet dus vaker over
stapt worden: bij een lan-
e rit lopen de vertragin-
dus enorm op, tot wel
en. Ditmaal komen de le-
darisch rampzalige
tjes in de noordelijke pro-
cies er het best af: vertra
gen van maximaal een
nuut of 5. De Intercityver-
dingen kenden gisteren
tragingen van een kwar-
r tot een half uur per tra-
t.
De NS put er schrale troost
dat het nu overal in
ropa hommeles is. Landen
Italië zijn nauwelijks
orbereid op harde winters,
aar loopt dus nu helemaél
lies uit de klauw. „Een land
s Rusland pakt dat handi-
ir aan. Daar hebben ze het
de winter niet over de
sin van 10.30 uur, maar
'er de trein van 8 januari."
T28 PAGINA 3
Vervolg van pagina 1
BREDA ROOSENDAAL - Het treinverkeer is gisteren door
nieuwe sneeuwval op tal van plaatsen ontwricht. Hier en daar
was sprake van een ware 'puinhoop'.
In Roosendaal was de dag begonnen met een totale ontredde-
rjng. De lijn naar Zeeland kwam pas laat op gang. Veel treinen
vielen uit. Treinen naar België reden vanuit Roosendaal tot Es-
sen, want in België lag het treinverkeer zo goed als plat.
pe NS moeten steeds meer treinen aan de kant laten staan
wegens mankementen. Gisteravond stonden er 120 defecte trei
nen in de werkplaatsen en reden er 160 nog rond met kleine
mankementen. De NS beschikken over totaal 2.000 treinen.
De problemen worden nog vergroot door een ongekend groot
reizigersaanbod. Op een aantal trajecten moesten bussen wor
den ingezet. Op andere trajecten, zoals Roosendaal-Vlissingen,
wordt de dienst uitgedund.
Van ome redactie binnenland
DEN HAAG - Minister Braks (Landbouw) heeft in verband met
de extreme weersomstandigheden besloten de jacht op water
wild, fazantehanen en houtsnippen met ingang van morgen te
verbieden. Als de kou aanhoudt zal de bewindsman bezien of de
sluiting van de jacht gedurende het lopende jachtseizoen moet
worden gehandhaafd.
De jacht op ander klein wild zoals hazen, fazantehennen en
patrijzen is al sinds 31 december 1984 gesloten.
Inmiddels heeft het Kamerlid Tommei (D'66) er bij de minis
ter op aangedrongen de jacht op alle diersoorten onmiddellijk te
verbieden.
Van een onzer verslaggevers
RIJSWIJK - Mensen die de komende dagen hun rijexamen
moeten afleggen, moeten erop rekenen dat dit vanwege het
slechte weer wordt uitgesteld.
Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen heeft al vanaf
eind vorige week duizenden examens moeten afgelasten.
Het gaat om dagelijks twee- tot drieduizend rijexamens in het
hele land. „Dat kost ons zo'n anderhalve ton per dag", zegt een
woordvoerder van het CBR. Voor de examenkandidaten bete
kent dit dat ze waarschijnlijk nog een week of vier moeten
wachten eer ze het examen kunnen afleggen.
Van een omer verslaggevers
ROTTERDAM - Door het ijzige winterweer van de afgelopen
dagen zijn ook de zeezenders voor de Britse kust in moeilijkhe
den geraakt.
Sinds zondagavond zijn de drie zenders, die voor de Britse
kust opereren vanaf twee zendschepen, uit de lucht gegaan. De
Engelstalige zenders Caroline en Laser 558 en de Nederlandse
zender Radio Monique lieten verstek gaan doordat de antenne's
door ijsafzetting werden beschadigd. Bovendien lieten ook de
krachtige generatoren op de beide schepen het afweten door de
felle kou.
Voorlopig zullen de zenders waarschijnlijk blijven zwijgen.
Door de strenge winter is het onmogelijk de aalgladde antenne
masten op de schepen te beklimmen. De zendmast van radio Ca
roline bijvoorbeeld is negentig meter hoog. De zendtechnici vin
den het onverantwoord om met de strenge vorst bovenin de
mast reparaties te verrichten.
Van ome redactie binnenland
ARNHEM - De elektriciteit wordt als gevolg van de strenge
winter voorlopig niet duurder. De gevolgen van de koude blij
ken mee te vaUen. De centrales kunnen zonder noemenswaardi
ge extra kosten van aardgas op olie overschakelen.
Aldus een woordvoerder van de Samenwerkende Elektrici
teit® Produktiebedrijven (SEP). Dinsdag had de SEP aangekon
digd dat de stroom door de strenge vorst wel duurder zou wor
den.
De centrales hebben nog voldoende voorraden olie en hoeven
dus geen nieuwe, inmiddels duurder geworden olie te kopen.
Dinsdag werd in het land meer stroom gebruikt dan ooit tevo
ren aldus de SEP.
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het vervoer van gevaarlijke stoffen per tankauto
is verboden zolang de wegen als gevolg van de winter glad zijn,
aldus het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Dit verbod geldt al jaren, maar omdat het zelden glad is in ge
heel Nederland, is deze bepaling uit het reglement Gevaarlijke
Stoffen nog maar mondjesmaat toegepast. Vervoerders die zie
kenhuizen moeten bevoorraden en tankstations van brandstof
ten voorzien, kunnen een ontheffing aanvragen bij de Commis
saris van de Koningin.
HET MEEST BEMOEDIGENDE van het tweedaagse overleg tus
sen Gromyko en Shultz in Genève is misschien wel het feit, dat er
tot nu toe heel weinig is uitgelekt over hetgeen de heren met el
kaar bespoken hebben. In het verleden is het te vaak voorgeko
men, dat topontmoetingen tussen Oost en West door verdacht
makingen over en weer gestrand zijn nog voordat zij goed en wel
begonnen waren omdat de onderhandelaars niet los konden ko
men van hun wederzijds 'koude oorlog'-achtige wantrouwen. Dat
wantrouwen bestaat natuurlijk nog steeds maar ditmaal lijken de
®moties langs de weg van geheime diplomatie vooralsnog in
toom gehouden te kunnen worden.
Het besluit om nieuwe ontwapeningsonderhandelingen te be-
pinnen is een compromis tussen de Russische wens om vóór al-
tos over wapensystemen in de ruimte (Star Wars) te praten en de
jkmerikaanse opvatting, dat eerst maar eens de strategische
kernwapens en de kernraketten voor de middellange afstand aan
orde gesteld moeten worden. Nu gaan de delegaties van bei-
0e partijen, onderverdeeld in drie werkgroepen, onderhandelen
over een wederzijdse vermindering van alle kernwapensystemen.
Uat is verstandig want op die manier kan wellicht worden voorko
men dat de onderhandelaars door de veelheid van uiterst inge-
wikkelde problemen ondergesneeuwd worden.
iedereen is er van overtuigd dat de weg naar een eventueel
ontwapeningsakkoord erg lang zal zijn en zeer veel inspanningen
<al vereisen. Maar ook een reis van duizend kilometer begint zo-
«ls een Chinees spreekwoord zegt, met een eerste stap en die is
nu in Genève gezet. Een voordeel kan zijn dat president Reagan
oi'lkens de jongste opinie-peilingen de overgrote meerderheid
'an de Amerikanen achter zich weet. Hij heeft daarom een bewe-
9|n9svrijheid die geen van zijn na-oorlogse voorgangers heeft ge-
"aoj en zou dus, als ook de Russen werkelijk uit zijn op een be-
Perking van de kernwapens, de weg daarheen kunnen verge
makkelijken en bespoedigen. Een presidentieel bevel aan de
oor- en tegenstanders van een harde lijn in zijn regering om
ooridpjg hun kiezen op elkaar te houden zou al 'een stap in de
9pe<te richting zijn.
Van een omer verslaggevers
WAGENINGEN - Onder
zoekers van de Landbouw
hogeschool in Wageningen
zijn erin geslaagd een me
thode te ontwikkelen om het
schadelijke nitraat uit het
drinkwater te halen. Als het
Wageningse systeem op gro
te schaal wordt ingevoerd,
dan zou de waterprijs per
kubieke meter drinkwater
met zes cent stijgen.
Nitraat in het drinkwater
vormt voor de waterleiding
bedrijven een steeds groter
wordend probleem. In de
cember van het vorig jaar
werd bekend, dat het maxi
maal toegestane nitraat-ge
halte bij diverse pompsta
tions was overschreden. Als
in juli van dit jaar de EG-
normen voor nitraat in het
water worden gehalveerd
(van 100 naar 50 milligram
per liter) zal naar verwach
ting een kwart van het Ne
derlandse drinkwater meer
van het schadelijke goedje
bevatten dan is toegestaan.
De hoge nitraat-gehaltes
zijn een direct gevolg van
overbemesting en de pro-
duktie van mestoverschot
ten. Als je er werkelijk wat
aan wilt doen - zo stellen
ook de LH-onderzoekers -
dan zul je het probleem daar
moeten aanpakken. Omdat
de nitraat-concentraties
echter voorlopig onveran
derd hoog zullen blijven,
kan het LH-systeem uit
komst brengen.
Plaatsingsbesluit
blijft onaangetast
DEN HAAG (ANP) - Het resultaat van de on
derhandelingen in Genève tussen de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken Geor
ge Shultz en zijn Sovjet-collega Andrei Gro-
miko heeft geen invloed op het Nederlandse
kabinetsbesluit over de plaatsing van Ameri
kaanse middellange afstandsraketten in Ne
derland.
Dit heeft de Nederlandse minister van buitenlandse
zaken Van den Broek woensdag in het NOS-journaal
verklaard.
Van den Broek verklaarde
dat het juni vorig jaar door het
kabinet genomen besluit 1 no
vember als peildatum aan te
houden voor een positieve of
negatieve plaatsingsbeslissing
van kracht blijft. Als voor 1
november dank zij Genève
overeenstemming wordt be
reikt dan zegt het juni-besluit
duidelijk wat de Nederlandse
regering zal doen, in het om
gekeerde geval is dit eveneens
zo, aldus Van den Broek.
Shultz en Gromiko besloten
dinsdagavond te gaan onder
handelen over beheersing van
ruimte-, lange afstands- en
middellange afstandswapens.
Van den Broek noemde dit re
sultaat, een vaststelling van de
gespreksonderwerpen, een be
moedigend begin van 1985.
Morgen komt de Amerikaanse
onderhandelaar Paul Nitze
naar Den Haag om de Neder
landse regering op de hoogte
te stellen van de details van
het in Genève bereikte ak
koord.
„Daar waar we vooruitgang
kunnen boeken gaan we ver
der. We zullen geen kunstma-
Dollar bijna
drie ct hoger
De dollar heeft zich woensdag
krachtig hersteld na de inzin
king van dinsdag. Rond elf
uur noteerde de Amerikaanse
munteenheid op de Amster
damse wisselmarkt 3,5780.
De officiële middenkoers be
droeg dinsdag f 3,5495.
Rugklachten
Het aantal arbeidsongeschik
ten met een AAW/WAO-uit-
kering bedroeg op 1 januari
1985 ongeveer 683.500; 10.000
meer dan een jaar geleden.
Van hen waren er 160.300 af
gekeurd wegens klachten over
het 'bewegingsstelsel' (onder
meer rugklachten).
Buurtbus
Jordaan
In de Amsterdamse Jordaan
rijdt sinds maandag een
buurtbus. Die moet er voor
zorgen dat mensen boven de 55
meer bewegingsvrijheid krih-
gen. De bus is niet speciaal in
gezet vanwege de gladheid
maar rijdt het hele jaar. Op
werkdagen maakt de bus zes
ritten en in het weekeinde
Tweede klacht
van Philips
Philips heeft opnieuw een
klacht ingediend tegen oud
medewerker drs. C. van B.
Ditmaal wegens het opzette
lijk bekendmaken van ver
trouwelijke stukken. Eerder
diende Philips al een klacht in
tegen Van Bussel wegens een
poging tot afpersing.
Groei export
geneesmiddelen
De export van Nederlandse
geneesmiddelen is vorig jaar
flink gestegen: over de eerste
tien maanden van 1984 met
15%. Recente schattingen van
de industrie komen uit op een
exportgroei van 17% over het
hele jaar. De waarde van de
Nederlandse geneesmiddelen
export steeg van 1,61 miljard
gulden in 1983 tot 1,89 miljard
in 1984.
tige koppeling aanbrengen
tussen de gesprekken met de
Sovjet-Unie over de ruimte, de
middellange afstandswapens
of de intercontinentale raket
ten". Dat zei gisteren in Brus
sel Richard Burt, de Ameri
kaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken, nadat hij
samen met Paul Nitze de NA-
VO-partners in de zogenaam
de Special Consultative Group
had ingelicht over de bespre
kingen in Genève.
Volgens Burt zal er bij de
komende onderhandelingen
sprake zijn van één delegatie
aan elke zijde, elk bestaande
uit drie afzonderlijke groepen.
„Dat geeft de garantie dat het
voor Europa zo belangrijke
onderwerp van de middellan
ge afstandsraketten niet ver
dwijnt tussen de agendapun
ten over militarisering van de
ruimte en de intercontinentale
raketten. Maar we gaan door
met de groep, waarmee we
denken op weg te zijn naar
succes."
„We hebben reden optimis
tisch te zijn", aldus de Ameri
kaanse onderminister van
Buitenlandse Zaken, „maar
we moeten ons realiseren dat
de gesprekken veel tijd zullen
vergen. We hebben geduld ge
had om ze aan de onderhande
lingstafel terug te krijgen, we
moeten ook geduld hebben
met hen tot een akkoord te ko
men. Maar na twee dagen van
onderhandelen hebben we de
hoop dat de Russen de proble
matiek serieus benaderen".
Tijdens de nieuwjaarsreceptie van koningin Beatrix in het
Paleis op de Dam in Amsterdam werd de ere-wacht aan de
zij-ingang gevormd door twee vrouwelijke leden van het
korps marechaussees. - fotoanp
(ADVERTENTIE!
j^hoek Ginnekenstraat - van Coothplein
Donderdag koopavond
's Maandags gesloten
Ginnekenstraat 134
Breda, tel. 076-134666
Door Jack Arentsen
UTRECHT - De ijzige
kou en de sneeuw hebben
ook de vakantiebeurs in
Utrecht parten gespeeld.
De dag voor de officiële
opening van 'Vakantie
1985' (tot en met zondag
in de Margriethal en de
Julianahat van de Jaar
beurs) stonden nog heel
wat, van de in totaal 530
standhouders, op hun
reisgidsen, brochures en
informatie-buUetins te
wachten. Ergens in Euro
pa was hun materiaal,
dat voor deze landelijke
beurs voor toerisme en
recreatie bestemd was, in
de sneeuw blijven steken.
Door een snelle in
greep, waardoor de kleu
rige papierwinkel van
vliegvelden en van sta
tions in het buitenland
werd opgehaald, konden
Iaat in de middag ook de
laatst gedupeerde vakan
tielanden gisteren de
'poorten' van hun stands
openen.
Het wordt tijd dat we de Friese
elf steden weer even uit ons
hoofd leren. Want daar gaat
zich het wereldnieuws straks
afspelen.
Zoals de Fransen hun Tour de
France hebben, hebben wij
onze Elfstedentocht. Onze
tocht is veel interessanter, om
dat die (bijna) nooit wordt ge
houden.
Iedereen praat erover, elk jaar
weer. Het hoeft maar twee
nachtjes te vriezen of we kij
ken elkaar hoopvol aan. Zou de
Elfstedencommissie alweer bij
elkaar zijn?
In 1963 was de laatste. Daarna
is een hele generatie opge
groeid die denkt dat de Elfste
dentocht zoiets was als de
Tweede Wereldoorlog: lang
geleden en héél erg.
De naam Reinier Paping is in
vele gezinnen blijven hangen.
Kinderen van nu denken ech
ter dat Paping een soort afkor
ting is van Pa Pinkelman.
Friesland wordt het hele jaar
als een ver natuurreservaat
beschouwd. De bewoners zou
den een soort oud-Noors spre
ken.
„Als ik daar naar toe moet, zou
dat mijn dood betekenen",
wordt gezegd. Als de Elfsteden-
koorts toeslaat, staat men ech
ter te dringen om af te reizen
naar Leeuwarden. Om in het
barre Friese land inderdaad
kapot te gaan.
Goed, hier komen dan de elf
steden: Leeuwarden, Sneek,
Bolsward, Sloten, IJlst, Stave
ren, Hindeloopen, Workum,
Harlingen, Franeker en Dok-
kum.
Morgen zal ik u overhoren.
MERIJN
ROTTERDAM - Het personeel
van het Rotterdamse stuk-
goedbedrijf Rotterdam Termi
nal heeft woensdag toestem
ming gegeven voor het ver
strekken van een lening van
750.000 voor het in liquidi
teitsproblemen verkerende
bedrijf.
Het geld komt uit het 'potje
van drie miljoen', gevormd uit
de opbrengst van de verkoop
van de opstallen van Rotter
dam Terminal aan de gemeen
te.
Het geld was bedoeld om so
ciale voorzieningen voor het
personeel te betalen. De zeg
genschap berust bij de ver-
voersbonden FNV en CNV.
Het personeel ging woensdag
akkoord met het voorstel van
de bonden om het bedrijf een
lening te geven.
AMSTERDAM (ANP) - De re
novatie van de Peruaanse
kruiser Almirante Grau bij de
sinds maandag in surséance
van betaling verkerende
ADM-werf in Amsterdam
gaat gewoon door.
Het oorspronkelijk Neder
landse oorlogsschip moet vol
gens het contract half februari
aan de werf zijn. Wij hebben
geen enkele reden om aan te
nemen dat dit niet het geval
zal zijn, aldus woensdag een
ADM-woordvoerder.
Met de modernisering van
de kruiser is zoals bekend 350
miljoen gulden gemoeid. Het
karwei (drie jaar) wordt door
de ADM uitgevoerd in samen
werking met Holland Signaal
Apparaten.
DEN HAAG/ST.HELÏER (ANP) - Op het Kanaalei
land Jersey heeft dinsdag na lang touwtrekken ein
delijk het verhoor plaatsgevonden van twee belang
rijke getuigen in de ABP-affaire.
De getuigen, John Hidley Vibert en Graham Le
wis Rowland, zijn op verzoek van de Nederlandse
justitie door de Viscount op Jersey aan de tand ge
voeld.
Het verhoor vond plaats achter gesloten deuren.
Over de resultaten wilde officier van justitie mr. J.
van Opstal woensdag, vanuit zijn hotelkamer in St.
Heiier, niets meedelen. Hij heeft het verhoor samen
met reehter-commissaris W.C.A. Klaufus bijge
woond, en keert donderdag in Nederland terug.
Vibert en Rowland zijn op papier de beheerders
van twee brievenbusmaatschappijtjes die ex ABP-
directeur beleggingen M.(Masson) en zijn tussen
persoon en medeverdachte Jacobus van Z. (Zon) er
T
op Jersey'op na houden. Via deze scherts-BVs is
tenminste vier ton aan steekpenningen doorgesluisd
naar een geheime Westduitse bankrekening van M.,
zo heeft het gerechtelijk vooronderzoek aan het
licht gebracht. Hoeveel geld er in totaal in de BVs
omging was zonder hulp van de justitie op Jersey
niet te achterhalen, omdat dit belastingparadijs
geen geen inlichtingen verstrekt over bedrijven op
haar grondgebied. Het valt niet onder de Britse wet
en hoeft zich dus niet te storen aan de Brits-Neder
landse afspraken over de uitwisseling van belas
tinggegevens.
Het verzoek om rechtshulp van de Nederlandse
justitie werd in mei vorig jaar bij de autoriteiten
van Jersey ingediend, maar Vibert en Rowland
hebben de inwilliging daarvan maandenlang weten
te dwarsbomen met allerlei bezwaarschriftprocedu
res. Tenslotte verklaarden zij zich - althans voor
wat betreft de zaak tegen van Z. - bereid medewer
king te verlenen. Zij hebben dinsdag tegenover de
Viscount derhalve alleen inlichtingen verstrekt
over van Z.s maatschappij Yanwood Quality Con
trol Ltd. Over de maatschappij van M., (Wilford In
vestments) is niet gepraat, aldus mr. van Opstal.
Ondanks de informatie die dinsdag tijdens het
verhoor boven water is gekomen sluit mr. van Op
stal niet uit dat hij opnieuw om uitstel zal moeten
vragen wanneer van Z. op 21 januari voor de Maas
trichtse rechtbank verschijnt. Van Z. zit sinds mei
1984 in voorlopige hechtenis. Zijn berechting is
sindsdien tot twee maal toe uitgesteld, omdat het
gerechtelijk vooronderzoek niet rond was. Hoofd
verdachte M., die eveneens sinds mei 1984 vastzit,
traineert zijn berechting door een bezwaarschrift
procedure tegen zijn dagvaarding tot in hoogste in
stantie uit te vechten. Zijn zaak ligt nu bij de Hoge
Raad. Wanneer die arrest wijst is nog niet bekenci.
