iger grote kansen kleinschalige bedrijvigheid Kou kost bouw vele miljoenen Winters om tegen te 6u Durasil Senaat eens met mestwet De Vos eist rectificatie van uitlating voormalig cursist van Sommoswereld Niet voor niets WOENSDAG 9 JANUAR11985 BH BINNENLAND J. den Uyl eredoctor VORSTVERLET BOUWVAKKERS DURASIL HELPT UREN LANGER O DE Stem commf.nt a ar Leger des Heils door daklozen overstroomd OP WEG NAAR LAAGSTE-TEMPERATUUR-RECORD? T5 T28 PAGINA 3 In eigen fascisme is aange- fcht, zoveel te meer gebeurt It met de bloedbaden van Duitse bezettingstroepen, arzabotto is het hoogtepunt i deze geselecteerde her- Inkingsdrift. Een pardon lor de belangrijkste auteur lor het drama Marzabotto, falter Reder, past daar vol- fns velen nog niet bij Maar van andere kanten is pwezen op de 'typisch Ita- aanse hypocrisie' in het ge- jy] Reder. De bekende histo- Icus en ex-partisanencom- "andant Bocca schrijft dat Valter Reder grote schuld leeft aan Marzabotto. „Maar hij was niet de eni- Je. Aan de moordpartij heb- len ook vele Italiaanse SS'ers meegedaan, en van hen is na le.oorlog niet één ertoe ver- lordeeld Reder in de gevan- lenis gezelschap te gaan louden, omdat regering en ■arlement destijds beslisten Imnestie te verlenen aan alle Italianen die de kant van de Duitsers hadden gekozen". Mubarak gisten gepleegde massa moord in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatilla bij Beiroet in sep tember 1982 werd terugge roepen. Als voorwaarde voor de te rugkeer van de Egyptische ambassadeur naar Tel Aviv eist Cairo behalve de oplos sing van het grensgeschil bij Taba ook de terugtrekking van het Israëlische leger uit Libanon en verbetering van het leefklimaat van de 1,3 miljoen Palestijnen op de be zette westelijke Jordaanoe- ver en in de Gazastrook. siast reageerde op de aan vraag van Spanje en Portu gal hield men er echter nog geen rekening mee dat toe treding wel eens zou kunnen leiden tot economische en po litieke verdeeldheid binnen de EG. Het enthousiasme van de Tien is dan ook aanmer kelijk getemperd. Dusdanig zelfs dat de Duitse bonds kanselier Helmut Kohl er al over denkt zijn aanvankelij ke eis, koppeling van het ver hogen van de eigen middelen van de EG (van 1 procent tot 1,4 procent van de BTW) met het toetreden van Spanje en Portugal, te laten vallen. Dusdanig ook dat de lidsta ten aan de voorwaarden voor toetreding blijven vasthou den en niet voornemens zijn de Grieken hun zin te geven. Het opmerkelijke in de huidige situatie is dat Pa- pandreou als 'pleitbezorger voor het zuiden' de noordelij ke staten aardig in de kaart speelt. Want een (welkom) uitstel van de toetreding kan prachtig op het bord van Pa- pandreou worden geschoven. Het is nu de vraag of de Italianen, die dit eerste half jaar van 1985 het voorzitter schap van de EG bekleden, ernst willen maken met toe treding van Spanje en Portu gal. De noordelijke landen koesteren zich in een af* wachtende houding. nieuwe regels. Zonder kinde ren zouden zij 309 meer gaan betalèn. Het netto salaris van onderhavige groep tweever dieners kan ongeacht deze rekensommen in januari best een paar honderd gulden te genvallen. Het voordeel van de voetoverheveling komt namelijk pas later terug- Daar moet de belastingbeta ler dan eerst zelf om vragen. Het is niet nodig daarmee te wachten tot het invullen van het aangifteformulier over 1985 (begin 1986). Al bu de invulling van het aangif tebiljet over 1984 kan een verzoek worden ingedien tot 'voorlopige teruggaa voetoverheveling'. ^aIjvj maart kunnen daarvoor bij de belastinginspecties spe ciale formulieren worde aangevraagd. Het zal dan nog wel ee half jaartje duren voordat a belastingdienst het te vee^ betaalde terugstort. Van belastingbetaler wordt ook dit opzicht veel geduld g vraagd. Ambacht in de lift Den Uyl: de doctor uit Buitenveldert. - FOTO ANP AMSTERDAM (ANP) - Politici zijn niet beter of slechter dan economen. Beiden hebben met de re cessie van de afgelopen jaren erg weinig raad ge weten. PvdA-leider en van huis uit econoom Den Uyl zei dit in het Con certgebouw in de hoofd stad waar hij met drie anderen van de Universi teit van Amsterdam een eredoctoraat kreeg. Den Uyl concludeerde gekscherend dat met zijn eredoctoraat een einde komt aan de tijd, dat hij 'de doctorandus uit Bui tenveldert' genoemd kan worden. Voor sommigen zal dat moeilijk zijn, al dus de PvdA-voorman. Den Uyls eredoctoraat werd al in 1981 overwo gen, aldus de universiteit. De faculteit der economi sche wetenschappen zag toen af van een voor dracht omdat de zaak al ruim te voren was uitge lekt via het universiteits blad Folia. De eredoctoraten wer den uitgereikt ter gele genheid van de 352-ste verjaardag (dies natalis) van de Universiteit van Amsterdam. De drie an dere ere-doctors zijn de bibliofiel Abraham Ho- rodisch, de botanicus Ja cobus Landwehr en de historicus Boris Sapir. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De behoefte aan geschoolde am bachtslieden wordt ondanks de huidige werk loosheid steeds nijpender nu de economie weer aantrekt. Tegelijkertijd kan de ambachtelijke sector - traditioneel de leverancier van vaklie den - zich verheugen in een sterk groeiende belangstelling (vooral van jongeren). Dat blijkt uit het beleidsplan van het Hoofdbedrijf schap Ambachten (HBA). Het gaat de gehele sector zowel sociaal-economisch als -cultureel meer dan ooit voor de wind. Het 'werken met je handen' is weer po pulair. Het bedrijfsschap toont zich daarom zeer optimistisch over de groei-mogelijkheden in de ze tak van arbeids-intensieve, kleinschalige en kwalitatief hoogwaardige produktie en dienstverlening. Het schap pleit bij overheid, werkgevers en vakbonden voor een gericht ambacht-ar- beidsmarktbeleid, een brood nodige 'luxe' waaraan het tot nu toe geheel heeft ontbroken. De cijfers spreken boekde len, aldus het HBA: Het am bacht vertegenwoordigt mo menteel bijna tien procent van de markt, goed voor een omzet van 23 miljard gulden ofwel 12,5 procent van de totale werkgelegenheid. Het bedrijfsschap wil betere scholingsmogelijkheden, meer (beroeps-) voorlichting, een stimulerend vestigingsbeleid en een positiever houding van gemeenten ten opzichte van initatieven in de ambachtelij ke sfeer. Maar al te vaak wordt het de kleine bedrijfjes met name in de steden onmogelijk ge maakt zich te vestigen vanwe ge 'het primaat van de woon functie', aldus het HBA. Er moet daarom een draai boek voor gemeentebestuur ders worden ontwikkeld, waarin hen een ambacht- vriendelijk beleid voor ruim telijke ordening en stadsver nieuwing wordt voorgescho teld. Het ambachtelijke werk wordt na een jarenlange in zinking weer voor vol aange zien, constateert het bedrijfs schap. De scholing voor 'banen met witte boorden' verliest daarom steeds meer terrein ten opzichte van het middel baar beroeps-onderwijs en het leerling-wezen. Het bedrijfsschap wil graag meer vrouwen en meisjes in schakelen in de technisch-am- bachtelijke beroepen. Verder moet een integrale onderne mers-opleiding, een perma nente bijscholing en gericht onderzoek bijdragen tot ver dere groei van de ambachtelij ke sector. Van onze redactie binnenland BREDA - De vorige week ingevallen vorst kost de bouw per dag tientallen miljoenen guldens. Volgens het Sociaal Fonds Bouwnijverheid zijn momen teel ruim 140.000 bouwvakkers met vorstverlet. Dat betekent dat op enkele uitzonderingen na de hele bouw stilligt. De aannemers zijn volgens de cao verplicht hun personeel tijdens dat verlet volledig door (ADVERTENTIE) GEWRICHTSPIJN? Dan hebt u een middel nodig dat de pijn lang en effectief bestrijdt. Langer dan gewone pijnstillers. Dat middel is er: Durasil. Durasil helpt bij gewrichtspijn, lang en goed. Verkrijgbaar bij uw drogist. SA NieUe gebruiken door personen die een maag- ol leveraandoening ol een neiging tol bloeden hebben. K KOUDEGOLF, die Nederland en een groot deel van West- turopa op het ogenblik in een ijzige greep gevangen houdt, is 'Mr heel wat bedrijven en instellingen een soort van onaange kondigde paraatheidsoefening. Een paar voorlopige conclusies: Je dagbladen blijken - vooral dank zij de krantebezorgers - J '°oralsnog een weerbestendiger medium te zijn dan de televisie, I njkswaterstaat overtreft bij de gladheidsbestrijding de meeste 1 gemeentelijke diensten en de spoorwegen zijn kennelijk niet op öarre weersomstandigheden berekend. Wie in deze dagen op de fein is aangewezen, is een beklagenswaardig mens. Het hogere energie-verbruik betekent een onverwachte mee valler voor de overheid en de oliemaatschappijen. De Nederland- I ^volkshuishouding als geheel ondergaat echter een forse finan ce aderlating. Zowel de huishoudens als de meeste bedrijven jriigen een energie-rekening gepresenteerd waarop ze niet gere ed hadden. Velen kunnen daardoor in ernstige problemen ko- jjan. Van de regering mag verwacht worden dat zij daarvoor J^r begrip heeft dan die energie-bedrijven, die zelfs bij twintig pacten vorst wantbetalers blijven afsluiten. Dit soort maatregelen "«hoort tot de categorie van opdrachten, die in bepaalde geval- *n op morele gronden geweigerd mogen worden. Het weertype, dat we nu beleven, is ook een testcase voor in- "menselijke relaties. De vogels hebben over bijvoeding meestal 'e'te klagen maar heel wat mensen schijnen zo vereenzaamd of 'an elkaar vervreemd te zijn, dat ze, al zouden ze wel willen, niet ;je'en hoe ze elkaar een helpende hand kunnen reiken. Dat is in- ;,es> Vadertje Staat blijkt ons van zoveel persoonlijke verant- J "ordelijkheid ontlast te hebben dat we er zelfs bij ijzige tempe- I 'wen moeite mee hebben dan wel ontwend zijn om een beetje Ohselijke warmte uit te stralen. Maar misschien leren we dat nu Ieer Dan zou al die ellende niet voor niets geweest zijn. te betalen. Later kunnen zij die loonkosten terugkrijgen uit het Sociaal Fonds. De werkgevers betalen premies om dat fonds in stand te hou den. Het vorstverlet kost de aan nemers ruim 25 miljoen gul den per dag. Daar komt een extra verlies bij als gevolg van latere opleving van bouwwer ken en het niet gebruiken van zwaar materieel. De omvang van die schade kan uiteinde lijk heel wat groter zijn dan de loonkosten tijdens een vorst verlet. Overigens krijgen de bouw werkgevers de loonkosten voor uitvoerders, technische medewerkers, werkplaatsper- soneel en leidinggevende funktionarissen niet vergoed. Ook werknemers in de indus triële bouw vallen daar niet onder. Als een bouwvakker korter dan 130 dagen bij zijn baas in dienst is op het moment dat het vorstverlet ingaat krijgt hij geen uitkering. Hij is dan aangewezen op de bijstand. In de grote steden is dat geen probleem. Maar de sociale diensten in vooral kleinere plaatsen liggen nogal eens dwars. Het argument luidt dan dat de betrokken bouw vakker het maar met z'n baas moet uitvechten. In het algemeen is sprake van vorstverlet als 's morgens de temperatuur minimaal min drie graden is. AMSTERDAM - De opvang centra van het Leger des Heils in de grote steden worden de laatste dagen overstroomd door daklozen. Het Leger verwacht de ko mende dagen vooral proble men voor de heroineverslaaf- den, met name in Amsterdam. Bij aanhoudende vorst worden hun overlevingskansen vol gens een woordvoerder klei ner. Een foto van nu, passend bij de winters van toen. Van een onzer verslaggevers UTRECHT - Als meneer De Haar gelijk krijgt gaan we deze maand met de winter pijlsnel naar de top van de hitlijst aller tijden. Want meneer De Haar, voorspeller van beroep, liet vorig jaar mei via de KRO-radio we ten dat januari '85 zou inzet ten met vorst tot boven de twintig graden, en zou ein digen met niet minder dan veertig graden onder nul. Het eerste deel van zijn voorspelling is al uitgeko men, hetgeen de niet al te sceptische toehoorder het ergste voor de komende we ken kan doen vermoeden. Maar troost u: een andere roemruchte voorspeller, de Enkhuizer Almanak, slaat een geheel andere richting in. Die houdt het op - tegen eind januari - 'sneeuwbuien en lichte vorst'. Maar eer lijkheidshalve moet er wor den bij gezegd dat de be trouwbaarheid niet al te groot lijkt, want op dit mo ment zouden we ons volgens de Almanak in regenachtig en winderig weer bevin den. Intussen naderen we al één winterrecord. De tempe ratuur van min 24,3 graden, gisternacht gemeten in Dee- len, is nummer drie op de hitlijst, na de 27 graden vorst van Winterswijk 1956 en de 26 graden van Uithui- zermeeden van 1979. Oneens Overigens zijn de deskun digen het zeer oneens over het begrip 'strengste winter'. Er circuleren vele verschil lende lijstjes, die afwisse lend zijn samengesteld op grond van de laagste tempe raturen, de meeste vorstda- gen, de sneeuwval - enzo voorts enzovoorts. Maar welke meetlat ook wordt aangelegd, het is dui delijk dat de winters-om-u- tegen-te-zeggen na de oor log een tijdlang schaars zijn geweest, om nu weer in snel lere opeenvolging te ver schijnen. Een van de strengste win ters die veel Nederlanders zich nog herinneren is die van 1939-1940. De Tweede Wereldoorlog was inmiddels uitgebroken, maar Neder land mocht nog een paar maanden de illusie hebben net als een kwart eeuw eer der de dans te ontspringen. Overvleugeld In de kranten van januari 1940 wordt de wereldoorlog met gemak overvleugeld door de barre kou, die de ri vieren, het IJsselmeer en tenslotte de Waddenzee in ijsvlakten veranderde. Heel Nederland leefde mëe met de avonturen op het IJssel meer, waar een konvooi, dat van Amsterdam op weg was naar Kampen, vast kwam te zitten in het ijs. Op de 16e januari verlie ten drie ijsbrekers Amster dam om hulp te bieden. Ze kwamen wel in de buurt van de benarde schepen, maar liepen veel schade op. De 'Friesland' moest het hoofd buigen toen 'de flanken wer den ingedrukt en de nagels aan alle kanten uit de platen vlogen'. De bemanning vluchtte allerijl het ijs op, om een dag later te worden gered door 'den bijna zestig jarige koene schipper' Jan Veen, die lopend vanuit Urk met leeftocht en kleding op dook. Eendracht Bij Oosthuizen sneeuwde een trein in, en het duurde vele uren voor de passagiers konden worden ontzet. Het geen de destijds befaamde volksdichter Clinge Dooren- bos de volgende regels in de pen gaf 'Wat is één zo'n sneeuwvlok je tenger en teer Maar alle te zamen beheer- schen 't verkeer De macht van de eendracht: zij stoppen een trein! Laat dié les een lichtpunt in 't sneeuwdrama zij n En Sjoerdje Faber uit War- ga was de enige vrouw die in die januarimaand de Elfste dentocht tot een goed einde bracht. En kennelijk nog 'over had' getuige haar me dedeling: „Ik kan nog best loopen. En dat ik er niet om jok heeft men gisteravond wel gezien, want tot drie uur ben ik blijven dansen bij Castelein. En een plezier ge had!" Opnieuw Normaal komen strenge winters niet snel achter el kaar, maar ditmaal gebeur de het wel. Bij de ellende van de oorlog kwam op nieuw een uitzonderlijke strenge winter '41-'42. De ri vieren vroren weer dicht, en velen maakten wandeltoch ten naar de andere kant, niet zelden langs de triest uit het ijs stekende restanten van de in mei '40 opgeblazen en nog niet herstelde bruggen. Na-oorlogse uitschieters waren de winter van 1947,die van '56 en natuurlijk die van 1963, onsterfelijk ge worden vanwege de laatste elfstedentocht, gewonnen door Reinier Paping en via de radio verslagen door Arie („Ik meld me opnieuw uit Bartlehiem, luisteraars") Kleywegt. Dan komt er een hele tijd niks, tot de winter van '75- '76 en de niet minder strenge van '78-'79. Het lijkt erop dat de jaren vijftig en zestig - maar twéé strenge winter in twintig jaar - een 'inzakker' hebben gevormd, die ge volgd wordt door een perio de waarin de 'ouderwetse' winter weer regelmatig op duikt. Dichtvriezen Maar één ding staat vrij wel vast. Ook al zouden le gendarische winters als die van 1890 en die van 1929 weer terugkomen, dan nog zullen we de symbolen van strenge vorst bij uitstek, de dichtgevroren grote water wegen, niet meer terugzien. Want het water van onze ri vieren is de vuil en veel te warm om nog in ijs te ver anderden, tenzij er een com plete Poolwinter invalt. En daarmee zullen voor hele generaties de verhalen over de rivier-oversteken legendes blijven. Met als on vermijdelijke climax het re laas van het kruiende ijs, dat onder lawaai als van een luchtbombardement schot sen meters bóven het opper vlak uitstuwde en de bewo ners van de rivieroevers angstig naar veiliger oorden deed vluchten. Over de winter zal ik het voor lopig niet meer hebben. Die laat me volledig koud. Nee, er zijn belangrijker dingen in dit leven. Gisteren konden we lezen dat de horeca kinderen gaat lok ken. De jeugd moet komen eten en daar willen de obers alles voor doen. Een gat in de markt dus. Een nieuwe pan op het vuur. We laten die lieve kleintjes veel te lang wachten, zegt Pa Horeca. Geef ze eerst een klein hapje, iets om mee te spelen en tover ze een menukaart voor vol mooie foto's. Het restaurant wordt een speeltuin, dat is duidelijk. Als kinderen met eten willen gooi en, moet dat kunnen, zegt straks een begrijpende hotel houder. En zo gaat het dan verder. Kin deren mogen over de tafels lo pen, mogen uit het bord van andere gasten eten. Laat die jonkies toch boeren, laat ze kotsen, laat ze in hun broekje plassen. Als ze het maar naar hun zin hebben! Dat loopt uit de hand natuur lijk. Er is echter een andere oplossing. Om te voorkomen dat kinderen in het restaurant vervelend worden, kunnen ze iets anders doen. Iets leuks én leerzaams. De kinderen mogen vóór het diner de tafel dekken, eventu eel de vloer aanvegen en de zout- en peperi'aatjes vullen. En als pa en ma nagenieten bij een kopje kofie, kunnen de on rustige kleintjes afwassen en andere nuttige karweitjes doen in de keuken. Als de koters bij het vertrek ken nog lastig zijn, kunnen ze de ruiten van de auto schoon- krabben. Ja, het is maar een tip hoor MERIJN Van onze parlëbïëhtüli'èyêdactie DEN HAAG - De Eerste Ka mer gaat in meerderheid ak koord met de noodmestwet van de ministers Braks (Land bouw) en Winsemius (Milieu). De VVD-fractie houdt haar twijfels over onder meer de „al te plotselinge" invoering van de maatregel zonder mogelijk heden voor inspraak van het agrarische bedrijfsleven. Alle senaatsfracties erkenden vol mondig dat een maatregel no dig was om het mestoverschot te beperken. Minister Braks beloofde de Kamer dat hij zich zal inspan nen om de nieuwe mestoffen- wet en de wet bodembescher ming voor 1 januari 1986 van kracht te laten worden. Van de meststoffenwet is al een ontwerp bij de Tweede Kamer ingediend, het ontwerp van de wet bodembescher ming zal volgende maand vol gen. De noodmestwet, die nieuwe vestigingen van var kens en pluimveestallen in heel het land verbiedt, zal ver vallen op het moment dat de twee nieuwe wetten van kracht worden. Zowel CDA als VVD hadden gisteren bezwaren tegen de te rugwerkende kracht van de wet; zoals bekend traden dé bepalingen in de noodwet in werking vanaf het moment dat het kabinet het parlement in kennis stelde van zijn plan nen en niet - zoals gebruike lijk - op het moment dat Tweede en Eerste Kamer ak koord zijn. De liberale senato ren omschreven de interimwet van Braks en Winsemius gis teren als „een vestigingswet achtige ingreep". Van onze rechtbankverslaggever BREDA - De Bredase rechtbankpresident mr. B. Pronk zal op 22 januari uitspraak doen in het kort geding dat oprichter B. de Vos van de Stichting Sommoswereld uit Bosschenhoofd heeft aangespannen tegen Uitgeversmaat schappij De Stem BV en redacteur Harry Lin- delauf. De Vos stelt dat de gedaagden zich schuldig hebben gemaakt aan een onrechtmatige daad door hem in De Stem van 8 december j.l. af te schilderen als onder meer een 'sluwe manipu lator, een goerroe en geraffineerd sekteleider die de toepassing van hersenspoelingen niet schuwt en kritische cursisten genadeloos on deruit haalt en verdacht maakt'. In bedoeld verhaal onder de kop 'Drie jaar hersenspoeling in krankzinnige omgeving' vertelt oud-cursist en tijdelijk manager van Buro Sommos'BV Clement zijn ervaring van driejaar met de Stichting Sommoswereld. De ze stichting kreeg vooraf de gelegenheid schriftelijk te reageren op de uitlatingen van oud-cursist Clement. Deze reactie is nagenoeg letterlij k naast bedoeld artikel afgedrukt. Volgens raadsman mr. P. Aarts van De Vos is het niet aan de beschuldigde (De Vos in de publicatie) om de beschuldigingen die hem door een journalist ter kennis gebracht worden te ontzenuwen. Dergelijke beschuldigingen moesten voldoende steun vinden in het toen beschikbaar feitenmateriaal, aldus de raads man. In de afweging van het individueel belang van De Vos en de waakhondfunctie van de pers laat hij het belang van De Vos voorgaan. Hij vindt dat die ten onrechte is afgeschilderd als iemand die mensen dwangmatig door ge raffineerde psychologische manipulaties en hersenspoelingen volledig aan zijn wil onder werpt. Mr. Aarts vroeg zich af of het publiek er echt belang bij heeft de ervaringen van één rancu neuze oud-cursist te kennen die bij gebrek aan motivatie van de cursus verwijderd is.' Hij stelde dat De Stem die niet had mogen publice ren zonder enige nadere globale bevestiging van een en ander uit andere bron. Hij eiste een rectificatie en verbod op publicaties van soort gelijke strekking over De Vos, dit met een dwangsom van 25.000 gulden per dag bij niet nakoming. Namens de gedaagden betoogde mr. C. Aubel dat Clement drie jaar ervaring met Sommos heeft gehad en negen maanden pro curatiehouder en algemeen manager van Buro Sommos BV is geweest, dat Clement niet in een opwelling naar de krant is gestapt en een al leszins betrouwbare indruk maakte. Clement heeft inmiddels schriftelijk laten weten dat zijn woorden in bedoeld artikel correct zijn weergegeven. Volgens mr. Aubel stond het Clement vrij zijn mening bekend te maken en treft De Stem dus geen enkel verwijt. Het verwijt van 'be schuldigingen, in strijd met de waarheid en leugenachtige mededelingen' gaat z.i. helemaal niet op, omdat de aangevochte passages waar deringsoordelen inhielden en geen feiten die juist of onjuist waren. Hij stelde voorts dat Sommoswereld voor de onbevangen buitenstaander 'goed vergelijk baar is met bepaalde sektes en instituties, waar op een nogal mystiekerige of mystifice rende wijze bepaalde oncontroleerbare visies van levensbeschouwelijke aard op een nogal doordrammerige wijze er bij cursisten worden ingestampt'. De bedoeling van Clement was duidelijk an dere in nood verkerende mensen te waarschu wen tegen Sommoswereld. Dat is op een niet onnodig grievende manier gebeurd. Bovendien is De Vos nergens van strafbare feiten be schuldigd, aldus mr. Aubel.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 3