Geen vergeving voor oorlogsmisdadiger
Peres zorgt voor dooi
in relatie met Egypte
KSoof tussen noord en zuid
in EG wordt steeds dieper
Tweeverdieners en vrije voeten
grote
Durasil
even,
UITBLAZEN
DE STEM
Niet voor nie
Winter-
sprookjes
J. den Uyl
eredoctor
fiESTEMCC
WOENSDAG 9 JANUAR11985
'ACHTERGROND1
OPTREDEN GRIEKENLAND LIJKT OP CHANTAGE
WOENSDAG 9 JANl
DURASIL HEL
EEN aandoenlijk ge
zicht; al die mensen
die bij hun auto in de
berm staan en met handen
vol sneeuw de pekelspat-
ten van hun voorruiten
wassen. Honderdduizen
den sproei-installaties
moeten zijn bevroren.
„Ik dacht dat u nog maar een
paar maanden geleden zei dat
er anti-vries in het sproeier
tankje zat."
„Dat klopt ook, maar het is
niet genoeg gebleken. Zulke
winters hebben we ook niet elk
jaar."
Het ontdooien gaat niet gemak
kelijk, wat de autoredacteuren
in de ochtendbladen ook bewe
ren. Een overnachting in een
verwarmde garage is wel het
minste wat nodig is om niet al
leen het tankje, maar ook de
sproeigaatjes en leidingen te
ontdooien. En dan wat minder
zuinig met de anti-vries s.v.p.
Schrille tegenstelling: de een
steekt z'n blote handen in de
sneeuw om z'n voorruit schoon
te maken, desnoods een paar
keer tijdens de rit, vooral als
die tegen de zon in gaat en een
ander rijdt rond in een auto
met bevroren en beslagen rui
ten waarop hoogstens een paar
kijkgaatjes zijn gekrast. Sorry
hoor, maar het waren toch
voornamelijk vrouwen die ik zo
vanmorgen door de stad zag rij
den. Misschien was dat toeval
omdat het net zoetjesaan tijd
werd om naar het winkelcen
trum te gaan, maar niette
min
Het waren er tamelijk veel
terwijl je toch zou denken dat
je met de kromste logica nog
wel uitkomt bij het inzicht dat
je als automobilist in de winter
minstens evenveel vrij uitzicht
moet hebben als in de zomer.
Het is een rotkarwei, toegege
ven, maar het moet. Ruiten he
lemaal schoon dus en niet enkel
de voorruit. Al was het maar
terwille van de veiligheid van
andermans fietsende kinderen
die nu ook op de autorijstrook
zijn aangewezen.
Vanmorgen reden ze weer een
stuk harder. Gistermorgen,
toen er op de landweg nog
sneeuw lag, was men voorzich
tiger. Het razende blik werd
weer een auto met een mens
aan het stuur. Je kon ze onder
scheiden, herkennen. Man,
vrouw, mooi, lelijk, vriendelijk,
nors. Door de laagstaande zon
beschenen gezichten achter het
glas. Ik kreeg de neiging groe
tend de hand op te steken, zo
als je dat doet op smalle berg
wegen waar altijd iemand voor
een ander opzij moet. Maar de
hand op steken tegen een
vréémde doet een Nederlander
niet. In de bergen ja, maar
thuis in de polder niet.
Een ding is zeker: als dit weer
eventjes aanhoudt kan opa met
z'n 'strenge winters van vroe
ger' wel inpakken. We hebben
onze eigen strenge winter. „Die
van '84, dat was me nog eens
een winter! De treinen vroren
vast aan de rails en er stond een
file van Maastricht tot Gronin
gen." Wie heeft het nog koud?
Van de centraal verwarmde
woningwetwoning in de Opel
Kadett. Ruiten schoonkrabben,
dat is een koud karweitje ja.
Van de parkeerplaats de ver
warmde werkplaats of kantoor
in. Aan het eind van de dag al
les in omgekeerde volgorde.
Thuis de gordijnen dicht en de
tv aan.
Wie weet nog hoe het voel-
T5
WIM KOCK
de als je 's-morgens uit bed
stapte in een onverwarmde
slaapkamer met bloemen op de
ruiten en linoleum op de vloer?
Wintertenen: bestaan die nog?
Je smeerde er, geloof ik, Purol
op. De pendel door de onver
warmde rest van het huis naar
het kolenhok om de kit bij te
vullen. En de WC, die was toen
ook niet verwarmd. Dat was
niet nodig want de plee-bun
deltjes van Max Tailleur en na
volgers bestonden nog niet.
Echte kou. Er zijn mensen die
nu pas voor het eerst van hun
leven merken wat dat is. Ze zijn
jong en ze fietsen nog. Van
daar. Neem mijn zoon: een
schaatsmuts wil hij niet op. Dat
vindt hij niet nodig. Maar als
hij dan thuiskomt merkt hij tot
z'n verbazing dat hij het gevoel
heeft dat z'n oren van z'n hoofd
vallen. „Het is ook net of ze
groeien en naar buiten gaan
staan", zegt hij. Ze zijn rood als
lollies van de kermis. Zet dan
ook 'n muts op man! Maar nee;
geen muts op. Liever afzien.
De koude winters van vroeger.
Er bestaat een manier om de
'koudheid' van een winter vast
te stellen: hei koudegetal van
Hellman. Over de periode no-
vember-maart wordt dagelijks
het etmaalgemiddelde van de
temparatuur bepaald. De nega
tieve gemiddelden (onder nul)
worden opgeteld en de uit
komst is het koudegetal(. Hoe
groter dit negatieve getal, hoe
strenger de winter. Je omvat er
niet alles mee natuurlijk want
theoretisch is het mogelijk dat
een kouderecord valt in een, vol
gens het koudegetal, betrekkelijk
zachte winter.
Om u te wapenen tegen opa's
sterke verhalen ga ik u nu de
koude winters volgens het koude
getal geven: 1886, 1888, 1893,
1895 (is opa daar al?) 1907,
1909, 1917, 1924, 1941. 1956,
1964, 1970. Vóór u nu komt
aandragen met die absoluut le
gendarische winter van uw eigen
opa: dit waren alleen de koude
winters. Er zijn ook nog een
paar zeer koude winters ge
weest: 1891, 1929, 1940, 1942,
1947 en 1963, het jaar van de
laatste elfstedentocht!
Het Nederlandse koudere
cord dateert van de oorlogswin
ter 1942. Toen werd in Harder
wijk een temperatuur van -27,4
graden gemeten. De winter van
1963 was met een gemiddelde
temperatuur van -3 graden zeer
koud en behoorlijk lang.
Omdat opa's niet het eeuwi
ge leven hebben, raakt de be
ruchtste van alle 'winters van
vroeger' nu in het vergeetboek.
Dat was die van 1891. Het was
een zeldzaam droge winter en
het vroor twee maanden lang,
onafgebroken.
Er kunnen allerlei redenen
zijn om je een winter te herin
neren als 'streng' of 'uitzonder
lijk'. De winter van 1969 komt
in het rijtje van koude en zeer
koude winters niet voor, maar
het gemiddelde vorstverlet in
Nederland bedroeg toen 15 da
gen, slechts 5 dagen minder
dan in de koude winter van
1970.
Hoe de winter van 1979 vol
gens het koudegetal van Hell
man moet worden ingedeeld,
weet ik niet, want het boek
waaruit ik de jaartallen haalde
verscheen in 1978
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllliiilllllllllllllllllh?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J H M Brader
Hoofdredactie: L Leijendekker en H Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55. Breda
Postadres Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8 30-12.30 en 13.30-17 00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
f 22,97 per maand, 66,30 per kwartaal of f 258,- per jaar
Bi| automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per |aar Prijzen: inclusief 5% B TW.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882
Grote advertenti.es uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738
Door Cees manders
OORLOGSMISDADI
GER Walter Reder, een
van de zeer weinigen die
zich nog in gevangen
schap bevinden, krijgt
geen vergeving van de
overlevenden en nabe
staanden van zijn
slachtoffers. Dit hebben
de nabestaanden naar
demokratisch gebruik in
meerderheid beslist.
Ze waren voor deze 'stem
ming' uit heel Italië naar het
dorpje Marzabotto bij Bolog
na gekomen. Marzabotto was
in oktober 1944 het toneel van
het verschrikkelijkste bloed
bad dat de SS in bezet Italië
heeft aangericht: 1.830 vrou
wen, kinderen en ouden van
dagen werden toen op de
meest afschuwelijke manier
omgebracht. De SS-eenheid
stond onder leiding van de
Oostenrijkse majoor Reder,
toen 28 jaar oud.
Reder kreeg na de oorlog
van een Italiaanse rechtbank
een levenslange gevangenis
straf opgelegd. In 1980, toen
hij eigenlijk volgens de re
gels van het Italiaanse recht
vrijgelaten had moeten wor
den, gaf een Italiaans tribu
naal hem er onder druk van
de publieke opinie nog eens
vijf jaar 'verzekerde bewa
ring' bij.
Op grond van dit vonnis
mag Reder op 14 juli 1985
naar Oostenrijk terugkeren.
Maar de Italiaanse regering
vindt het nu al welletjes en
wil hem direct laten gaan.
Zes maanden voor zijn offi
ciële in vrijheidstelling. Om
de protesten die een dergelijk
besluit bij het grote Italiaan
se publiek zou losmaken, te
ontkrachten, vroeg de Ita
liaanse regering de nabe
staanden van 'Marzabotto'
om hun mening.
'Marzabotto' zegt zeer dui
delijk nee tegen het voorstel
van de regering Reder te ver
geven en vrij te laten. De na
bestaanden van het bloedbad
van 1944 waren uit heel Italië
naar Marzabotto opgetrom
meld. Hun aantal is in de
loop der jaren geslonken tot
200. Met documenten moesten
ze bewijzen directe verwan
ten van de vermoorden te
zijn of zelf de moordpartij te
hebben overleefd.
Plaats van de samenkomst
was de raadszaal van de ge
meente Marzabotto. Daar is
het emotioneel aan toe ge
gaan. Vele nabestaanden
barstten in snikken uit toen
ze opnieuw aan die ver
schrikkelijk dagen van okto
ber 1944 herinnerd werden.
Bij de stemming bleken
slechts 50 van de 200 vóór
vergeving. Een van hen was
een vrouw die door Reders
toedoen zeven familieleden
had verloren.
Het is niet de eerste keer
dat Marzabotto en Reder een
vergeving voor zijn zonden
weigert. In 1967 hadden de
nabestaanden ook over Re
der gestemd, en toen moest
hij ook al met een overweldi
gend nee genoegen nemen.
Maar vergeleken met toen is
er wel iets veranderd. Vooral
Reder zelf heeft een andere
houding aangenomen. Tot
voor kort beriep de ex-SS-
majoor zich altijd op het 'Be-
fehl ist Befehl'. Vorige week
bleek hij hierop te zijn terug
gekomen.
In een brief aan de burge
meester van Marzabotto
schreef Reder oprecht spijt te
hebben van datgene wat hij
had gedaan. Het Nazisme
„een ideologie die in mijn
verre jeugd de wereld vergif
tigde" zei hij volledig te heb
ben afgezworen. Hij smeekte
de nabestaanden hem te ver
geven. Reder schreef brieven
van gelijke strekking aan de
paus, aan de president en alle
ministers die een aandeel
zouden leveren in een even
tueel besluit hem vervroegd
vrij te laten.
De mensen die de laatste
jaren het vurigst voor Reders
vrijlating hebben gepleit zijn
de geestelijken die hem be
zoeken. Van de zijde van de
kerk is er herhaaldelijk op
gewezen dat katholieken er
niet aan kunnen ontkomen
het leerstuk van de verge
ving ook op het het geval-Re-
der toe te passen. De aarts
bisschop van Bologna, waar
onder Marzabotto valt, had
de nabestaanden vorige week
nog opgeroepen Reder te ver
geven zoals goede katholie
ken betaamt. Maar ook deze
oproep is dus vruchteloos ge
bleken.
Dat Reder van de belang
hebbenden geen vergeving
krijgt, wil nog niet zeggen
dat hij die niet alsnog van de
regering-Craxi zal ontvan
gen. Craxi heeft Marzabotto
slechts om een mening te
hebben gevraagd, maar de
regering zal uiteindelijk zelf
beslissen.
De Italiaanse regering kan
Reder missen als kiespijn. De
ziekelijke ex-SS-majoor is de
duurste gevangene van het
land. In zijn eentje houdt hij
de afgeschreven militaire ge
vangenis van Gaeta open, zo
als de aanwezigheid van Ru-
dolf Hess nog de enige be
staansreden van de Berlijnse
Spandau-gevangenis vormt.
Per dag is een tiental solda
ten nodig voor de bewaking
of liever de verzorging en de
verpleging van Walter Re
der, en dat kost de Italiaanse
schatkist handenvol geld.
De Italianen herdenken
nooit de bloedbaden die door
hun eigen fascisme is aange.
richt, zoveel te meer gebeurj
dat met de bloedbaden van
de Duitse bezettingstroepen
Marzabotto is het hoogtepunj
bij deze geselecteerde her
denkingsdrift. Een pardon
voor de belangrijkste auteur
voor het drama Marzabotto,
Walter Reder, past daar vol.
gens velen nog niet bij.
Maar van andere kantenis
gewezen op de 'typisch Ita
liaanse hypocrisie' in het
val Reder. De bekende histo
ricus en ex-partisanencom.
mandant Bocca schrijft
Walter Reder grote schuld
heeft aan Marzabotto.
„Maar hij was niet de eni
ge. Aan de moordpartij heb.
ben ook vele Italiaanse SS'ers
meegedaan, en van hen is
de. oor log niet één ertoe ver
oordeeld Reder in de gevan
genis gezelschap te gaan
houden, omdat regering en
parlement destijds beslisten
amnestie te verlenen aan
Italianen die de kant van de
Duitsers hadden gekozen".
Door Rob Simons
EGYPTE en Israël zijn
overeengekomen over
twee weken in Beershe-
ba onderhandelingen
over de nog resterende
grensgeschillen te be
ginnen. De onderhande
lingen, waaraan ook
door Amerikaanse di
plomaten zal worden
deelgenomen, zullen af
wisselend in Beersheba
in de Negev-woestijn en
in Ismailija aan het
Suez-kanaal worden ge
houden.
Sinds de voltooiing van de
Israëlische terugtrekking uit
de Sinaï-woestijn in april
1982 bestaat met name nog
een conflict over de souverei-
niteit over Taba, een oase
met een 700 meter lange
kustlijn aan de Golf van
Aqaba ten zuiden van Eilat,
waar Israël een luxueus hotel
heeft neergezet. Onderhan
delingen over Taba zijn al
twee jaar geleden vrijwel on
middellijk na het begin vol
komen vastgelopen.
Als tussenoplossing zal nu
worden gesproken over de le
gering in Taba van een een
heid van de multinationale
troepenmacht. Door de ver
antwoordelijkheid van de
veiligheid in oase aan de
multinationale troepenmacht
op te dragen zou symbolisch
worden aangegeven dat de
toekomstige status van het
woestijnoord nog niet is vast
gesteld.
De verwoede pogingen van
Peres om de verkoelde be
trekkingen met Egypte op te
warmen hebben uiteindelijk
tot overeenstemming over
deze onderhandelingen over
Taba geleid. Bij wijze van
compromis heeft Peres de
suggesties gedaan Taba ge
meenschappelijk door Egyp
te en Israël te laten besturen
of het stuk woestijngebied
tussen beide landen te verde
len.
Uit nationalistische over
wegingen zijn de Likoed-
partners in de regeringscoa
litie veel minder tot een com
promis geneigd. Plaatsver
vangend premier en minister
van Butienlandse Zaken Sja-
mir meent dat een Israëlisch
gebaar in de kwestie Taba tot
een verharding van Egypti
sche eisen op andere gebie
den zal leiden. Als door over
leg geen overeenstemming
kan worden bereikt, dient
het geschil over Taba volgens
de Camp David-akkoorden
door internationale arbitrage
te worden opgelost.
Na de hervatting van de
gesprekken over Taba zal
Egypte Israël in staat stellen
naar de stoffelijk overschot
ten van de bemanningsleden
van de onderzeeboot Dakar
te zoeken die voor de oost
kust van Egypte is vergaan
en van gesneuvelde Israëli
sche piloten die tijdens de zo
genaamde uitputtingsoorlog
met hun toestellen boven de
Nijldelta werden neerge
schoten.
Als teken van verdere dooi
in de verhouding tussen Cai
ro en Jeruzalem heeft presi
dent Mubarak deze week in
Peres
- FOTO'S ARCHIEF DE STEM
een boodschap aan Peres de
wens geuit de Egyptische be
trekkingen met Israël te ver
beteren. Peres had Mubarak
voorgesteld een topconferen
tie te houden, maar voorlopig
is het nog niet zover. Zo'n
topontmoeting moet volgens
de Egyptische leider eerst
grondig worden voorbereid,
zodat er concrete resultaten
kunnen worden geboekt.
Terwijl politici van de Ar
beiderspartij goede hoop
koesteren dat de gesprekken
over Taba tot beweging in de
betrekkingen met Egypte
zullen leiden, wordt in Li-
koed-kringen met argwaan
tegen de plotselinge Egypti
sche toenadering aangeke
ken. Door instemming met
onderhandelingen over Taba
en mooie woorden aan het
adres van Peres zou Muba
rak in februari bij zijn be
zoek aan Washington de
kansen op een vergroting van
de Amerikaanse militaire en
economische hulp aan Egyp
te willen verbeteren.
Israël wenst een spoedige
hervatting van het normali
satieproces met Egypte en de
terugkeer van de Egyptische
ambassadeur naar Tel Aviv
die uit proces tegen de Israë
lische invasie van Libanon
en de door de Libanese falan-
Mubarak
gisten gepleegde massa
moord in de Palestijnse
vluchtelingenkampen Sabra
en Shatilla bij Beiroet in sep
tember 1982 werd terugge
roepen.
Als voorwaarde voor de te
rugkeer van de Egyptische
ambassadeur naar Tel Aviv
eist Cairo behalve de opl
sing van het grensgeschil
Taba ook de terugtrekking
van het Israëlische leger uit
Libanon en verbetering van
het leefklimaat van de 1,3
miljoen Palestijnen op de be
zette westelijke Jordaanoe-
ver en in de Gazastrook.
Door
Aad Jongbloed
IN de politiek zal men
het woord chantage niet
gemakkelijk in de mond
nemen, maar in de
Europese Gemeenschap
worden de laatste tijd
middelen gebruikt die
aardig in die richting
gaan. De oorzaak daar
van is de breuk tussen
de noordelijke en zuide
lijke staten, die steeds
zichtbaarder is gewor
den sinds in 1977 Spanje
en Portugal verzochten
lid te mogen worden van
de EG.
Sindsdien gaan de zuidelij
ke, arme landen ervan uit dat
de rijke noordelijke landen
een groot gedeelte van hun
- betrekkelijke - welvaart
zouden moeten overhevelen.
Vrijwel alle onderhandelin
gen tussen de ministers heb
ben de laatste jaren in dat te
ken gestaan.
Italië heeft er een gewoon
te van gemaakt om voor alle
te sluiten akkoorden een
prijs te vragen. Het kan dat
zonder blikken of blozen
doen want de Gemeenschap
heeft zichzelf ertoe veroor
deeld dat besluiten met una
nimiteit genomen moeten
worden en dat betekent in de
praktijk dat een dwarsligger
afgekocht moet worden.
Heel bont daarbij maakt
Griekenland het. Premier
Papandreou, die omwille van
zijn kiezersvolk zijn eigen
specifieke rol binnen de EG
(en de NAVO) speelt, heeft
het bij de laatste top van re
geringsleiders in Dublin zelfs
klaargespeeld de toetreding
van Spanje en Portugal af
hankelijk te stellen van wat
de rest van de EG daar voor
over heeft.
Papandreou wil ongeveer
12 miljard gulden over de
komende vijf jaar om de eco
nomische schok van de uit
breiding op te vangen en an
ders gaat die uitbreiding, ge
pland per 1 januari 1986, niet
door. Het astronomische be
drag is grofweg vijf maal zo
veel als de andere lidstaten
Griekenland willen toestaan.
En alleen dat grote verschil
betekent dat de toetreding
van Spanje en Portugal nog
steeds op een laag pitje staat.
Het komend voorjaar moe
ten de Grieken naar de stem
bus om een nieuw parlement
te kiezen en in het najaar
mogen ze de tocht naar het
stemlokaal nogmaals maken
om een president te kiezen.
Met dat voor ogen heeft Pa
pandreou besloten de Griek
se televisiekijker de indruk
te geven dat hij een beslis
sende rol binnen Europa
speelt en dat kan Europa nog
opbreken.
In het verlengde van zijn
electorale dans doet de
Griekse premier het boven
dien voorkomen alsof hij de
pleitbezorger bij uitstek is
voor Spanje en Portugal. In
brieven aan zijn socialisti
sche geestverwanten Gonza
les (Spanje) en Soares (Por
tugal) heeft Papandreou hen
erop gewezen dat hij met zij n
harde opstelling niet alleen
voor Griekenland, maar voor
het hele zuiden vecht.
Het gevolg is dat met name
Spanje - Portugal heeft de
EG veel te hard nodig - zich
in de onderhandelingen kei
hard opstelt omdat het, een
maal lid, wil kunnen terug
grijpen op verworvenheden
tijdens die onderhandelin
gen. En dat leidt dan weer tot
een dusdanig koppige reactie
bij de tien EG-lidstaten, dat
Papandreou
- FOTOARCHIEF DE STEM
de argeloze waarnemer zich
afvraagt waarom de EG
Spanje en Portugal er eigen
lijk bij wil hebben.
Het antwoord is simpel. Na
Griekenland wilde men ook
Spanje en Portugal belonen
voor het inruilen van de dic
tatuur voor de democratie
(de politieke wil van de EG)
tegen betrekkelijk lage kos
ten. De extra kosten van toe
treding van Spanje en Portu
gal worden geraamd op on
geveer 7 procent van het
huidige budget ofwel 2,5 mil
jard gulden per jaar tot het
einde van de jaren tachtig.
Daartegenover staat een af
zetgebied met vele mogelijk
heden.
Toen men in 1977 enthou
siast reageerde op de aan
vraag van Spanje en Portu
gal hield men er echter nog
geen rekening mee dat toe
treding wel eens zou kunnen
leiden tot economische en po
litieke verdeeldheid binnen
de EG. Het enthousiasme van
de Tien is dan ook aanmer
kelijk getemperd. Dusdanig
zelfs dat de Duitse bonds
kanselier Helmut Kohl er a
over denkt zijn aanvankelij
ke eis, koppeling van het ver
hogen van de eigen middelen
van de EG (van 1 procent tol
1,4 procent van de BTW) mei
het toetreden van Spanje en
Portugal, te laten vallen
Dusdanig ook dat de lidsta
ten aan de voorwaarden voor
toetreding blijven vasthou
den en niet voornemens zijn
de Grieken hun zin te geven
Het opmerkelijke in de
huidige situatie is dat
pandreou als 'pleitbezorger
voor het zuiden' de noordelij
ke staten aardig in de kaarl
speelt. Want een (welkom)
uitstel van de toetreding kan
prachtig op het bord van Pa
pandreou worden geschoven
Het is nu de vraag of de
Italianen, die dit eerste half
jaar van 1985 het voorzitter
schap van de EG bekleden,
ernst willen maken met toe
treding van Spanje en Portu
gal. De noordelijke landen
koesteren zich in een af
wachtende houding.
Door
Louis van de Geijn
GAAN 'kleine' tweever
dieners ook belasting
betalen voor twee? Is het
voor de huisvrouw of -
man echt niet meer de
moeite waard om er een
paar duizend gulden bij
te verdienen?
Naar de eerste salaris
briefjes van het nieuwe jaar
wordt met meer dan normale
belangstelling uitgekeken,
nu er weer aan de belasting
wetgeving is gesleuteld. De
grootste veranderingen be
treffen tweeverdieners van
wie de één dit jaar een be
lastbaar inkomen heeft dat
minder is dan 7.662. Hogere
dubbel-inkomens werden
vorig jaar al volgens de
tweeverdiener-regels aange
slagen.
In het algemeen geldt dat
de belastingaanslag stijgt bij
tweeverdieners waarvan de
minst verdienende partner in
1985 een belastbaar jaarinko
men heeft tussen de 3.000 en
de 7.565. Liggen de verdien
sten lager, dan pakt de
Tweeverdienerswet meestal
gunstig uit.
Veel hangt daarbij af van
persoonlijke omstandighe
den, zoals de hoogte van de
beide inkomens en de even
tuele aanwezigheid van jon
ge kinderen in het huishou
den.
De nieuwe regels hebben
een nieuw begrip meege
bracht: voetoverheveling.
Beide partners krijgen een
belastingvrije voet mee,
d.w.z. over het eerste deel
van hun inkomen wordt geen
belasting geheven. De truc is
nu dat die voet naar de ander
'overgeheveld' kan worden,
voor zover die door één van
de partners niet volledig
wordt aangesproken.
Is bijvoorbeeld beider be
lastingvrije som 7.565 en de
minst verdienende partner
heeft een belastbaar inko
men van 4.000, dan schiet er
nog ƒ3.565 over die bij de
vrije voet van de ander ge
teld mag worden.
De hoogte van die vrije
voet is niet voor iedereen
hetzelfde. Dat hangt onder
meer samen met de eventuele
aanwezigheid van kinderen
in het huishouden. Kinderen
onder twaalf jaar leveren een
aanvullende arbeidstoeslag
op, dat is een bedrag (ƒ768)
dat bij de belastingvrije som
wordt geteld.
Een paar rekenvoorbeel
den kunnen de gedachten
wat bepalen. Het gaat hier
uitsluitend om de belasting
heffing. Doordat ook de pre
mies voor volksverzekerin
gen en werknemersverzeke
ringen veranderen, zegt het
belastingsommetje dus niet
alles over wat ér 'schoon'
over blijft.
We gaan eerst na wat
chauffeur Henk en zijn
vrouw Wijntje, die onregel
matig in een winkel werkt, in
1984 aan belasting betaalden
en wat de aanslag in 1985
wordt. Zij hebben geen kin
deren,
1984 1985
HENK
(groep II) (groep I)
belastbaar inkomen
f 25.000 25.000
belastingvrije som
f 10.298 7.565
voetoverheveling f 1.565
f 9.130
belasting over
f 14.702
aanslag
f 2.878
15.870
3.127
WIJNTJE
(groep I)
belastbaar inkomen
f 6.000 6.000
belastingvrije som
7.662 f 7.565
voet naar Henk:
f 1.565
CONCLUSIE: Henk en
Wijntje betalen in 1985 sa
men 3.127 belasting. Dat is
249 meer dan zij in 1984 de
den. Zouden zij wel kinderen
hebben gehad in een fiscaal
aantrekkelijke leeftijd, dan
was hun beider belasting
vrije voet ƒ8.333 geweest en
zouden zij 135 minder be
lasting verschuldigd zijn ge
weest dan in 1984.
Als we het inkomen van
het lerarenechtpaar Gerard
en Sjaan (zij met een belast
baar inkomen van ƒ40.000,
hij van ƒ6.000, een dochter
van 13 jaar) op dezelfde ma
nier bekijken, blijkt dat zij
samen in 1985 184 belasting
voordeel hebben door de
nieuwe regels. Zonder kinde
ren zouden zij ƒ309 meer
gaan betalën.
Het netto salaris van
onderhavige groep tweever
dieners kan ongeacht deze
rekensommen in januari bes'
een paar honderd gulden te
genvallen. Het voordeel va»
de voetoverheveling to"1
namelijk pas later terug
Daar moet de belastingbeta
ler dan eerst zelf om vragen
Het is niet nodig daarmee
te wachten tot het invulle"
van het aangifteformulier
over 1985 (begin 1986). Al N
de invulling van het aang«'
tebiljet over 1984 kan ee»
verzoek worden ingedien»
tot 'voorlopige terugga»
voetoverheveling'. Van®
maart kunnen daarvoor W
de belastinginspecties spe
ciale formulieren worde»
aangevraagd.
Het zal dan nog wel een
half jaartje duren voordat
belastingdienst het te vee
betaalde terugstort. Van
belastingbetaler wordt ook®
dit opzicht veel geduld ge"
vraagd.
Au
Den Uyl: de doctor
uit Buitenveldert.
- FOTO ANP
AMSTERDAM (ANP) -
Politici zijn niet beter of
slechter dan economen.
Beiden hebben met de re
cessie van de afgelopen
jaren erg weinig raad ge
weten. PvdA-leider en
van huis uit econoom Den
Uyl zei dit in het Con
certgebouw in de hoofd
stad waar hij met drie
anderen van de Universi
teit van Amsterdam een
eredoctoraat kreeg.
Den Uyl concludeerde
gekscherend dat met zijn
eredoctoraat een einde
komt aan de tijd, dat hij
'de doctorandus uit Bui
tenveldert' genoemd kan
worden. Voor sommigen
zal dat moeilijk zijn, al
dus de PvdA-voorman.
Den Uyls eredoctoraat
werd al in 1981 overwo
gen, aldus de universiteit.
De faculteit der economi
sche wetenschappen zag
toen af van een voor
dracht omdat de zaak al
ruim te voren was uitge
lekt via het universiteits
blad Folia.
De eredoctoraten wer
den uitgereikt ter gele
genheid van de 352-ste
verjaardag (dies natalis)
van de Universiteit van
Amsterdam. De drie an
dere ere-doctors zijn de
bibliofiel Abraham Ho-
rodisch, de botanicus Ja
cobus Landwehr en de
historicus Boris Sapir.
(ADV
GEWRK
Dan hebt u een midd
effectief bestrijdt. Lan
Dat middel is er: Durasil.
lang en goed. Ver
N'ef te gebruiken door personen die een maai
DE KOUDEGOLF, die Neder
turopa op het ogenblik in ei
y°or heel wat bedrijven en ir
kondigde paraatheidsoefeninj
ue dagbladen blijken - vooi
"Ooralsnog een weerbestendi
rijkswaterstaat overtreft bi
9emeentelijke diensten en dt
arre weersomstandigheden
,r®in is aangewezen, is een b(
Het hogere energie-verbru
aller voor de overheid en de
volkshuishouding als gehe
'ele aderlating. Zowel de hu
Ngen een energie-rekening
®nd hadden. Velen kunnen i
"en Van de regering mag
n e8r begrip heeft dan die en
hok vorst wantbetalers blij
enoort tot de categorie van
op morele gronden geweir
-r- '^cicyiuiiuciiyi
toP weertYPe, dat we nu b<
'menselijke relaties. De vog
e' te klagen maar heel wat n
4n elkaar vervreemd te zijn,
tril 1108 ze elkaar een hel pi
®st. Vadertje Staat blijkt oi
«ordelijkheid ontlast te hebt
'uren moeite mee hebben c
®nselijke warmte uit te strak
öer Dan zou al die ellende i
