BOEKEN
EK
Jimi Hendrix:
gemakkelijk
slachtoffer
van uitbuiters
Synagogen
ledenwinst
Veronica,
ïs voor VPRO
Ilam
De Heilige
Herodes
Vrouwen zijn
ook mensen
Erfgoed
Nieuwe serie
Nederlandse
thrillers
Jeanne d'Arc
Zonder
dialoog
Kinderdag 3 januari 1985
LVERSUM 2
IeTO van de meest exotische
loponenten van de popmuziek
lii de jaren zestig, Jimi Hen-
Ijilx, is na zijn plotselinge
litod, op 18 september 1970, re-
Ijilmatig onderwerp geweest
lian speculatie en legende-
Ivirmiiiff. Werd hij uitgescha-
litld door zakenmensen, of
|itlis vermoord?
■IILVERSUM 4
HILVERSUM 5
T1
sst
T2
1 ruim 4000 leden
Lt nu op 338.500.
VARA boekte een le
nst van bijna 9.500 en
daarmee op 527.565.
PRO tenslotte kreeg
prlies te verwerken
Jüim 15.500 leden en
Puit op 343.791 leden.
I-se teruggang van het
ll leden bij de VPRO
volgens de omroep
;end voor rekening
de zogenaamde
les-leden. Het aantal
abonnees gaf een
I stijging te zien van
lleine 1500.
I AVRO blijft ondanks
erlies van bijna 19.000
de grootste omroep
len totaal ledental van
tl.
punt-interview. 18.30 Discus-
19.02 KRO's Country time
Ter overweging. 20.03 Tombo-
p2 Goal op donderdag. NOS:
Met het oog op morgen. EO:
True Light (00.02 EO's Coun-
ur. 01.02 Zingen in de nacht.
Muziek motief. 03.02 Snaren-
>6.02 Kayen Rasja, progr. in
larokkaans).
7.00 Nws. 7.06 AM (7.30, 8.00
,J Nws). 9.30 Nws. 9.33 Buiten
J Nws) 10.50 Snotneus ahoy!
I Hollywood Boulevard. 11.30
111.33 Kijk op kunst. 11.58 Per
12.00 Buitenland spectrum,
-i.voorl.: 12.16 Uitzending voor
■ndbouw. NOS: 12.26 Meded.
land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
3: 12.36 AVRO's Radiojour-
r 13.00 Nws. 13.10 AVROs
ftpanorama. 13.30 Nws. 13.33
fengymnastiek. 14.00 Hilver-
3 bestond nog niet (14.30 Nws).
De burgemeester is jarig
J Nws). 16.00 De Nederlandse
llen willen, maar... (16.30
1.17.00 AVRO's Radiojournaal.
I Nws. VOO: 17.36 Nieuwsradio
i Nws). 19.00 Veronica Sport.
V: 20.00 Nws. 20.03 De wereld
v Gods lof. 21.00 In beweging.
- Bij de tijd. 22.00 Literama-
Berdag. 22.15 Onder de kop.
1 Nws. 22.35 Hier en nu. 22.45
lurne. 23.00 Waken en dromen.
Albert Helman schreef
poëtische roman
vanuit denkend hart
Door Henk Egbers
ALBERT HELMAN
(81) is de laatste ja
ren ongewoon pro-
duktief. Zijn jongste
telg heet 'Hoofden
van de Oayapok!'.
Het is een zeer fijnzinnige
kleine roman, waarin hij op
een originele manier de bot
sing tussen de 'westerse' en
'de' indiaanse cultuur tot
uitdrukking brengt. Een
zeer poëtisch boekje waarin
Heimans' gevoeligheid en
strijdlust tot een prachtige
harmonie komen.
Helman zegt in zijn inlei
ding, dat de opzet van dit
werkstuk hem met tussen
pozen zo'n twintig jaar heeft
beziggehouden. Hij zocht
naar een nieuwe structuur
voor de roman. In dit boek
meent hij die gevonden te
hebben door de klassieke re
devoering (de oratio), de re
dekunst, te gebruiken. „Er
bestèén volken", zegt hij (los
van oratores als Demosthe
nes en Cicero) „onder wie de
redenaarskunst nog altijd
vrij algemeen beoefend
wordt. Dit is namelijk het
geval bij tal van Indianen
volken".
Deze structuur koos hij
derhalve voor deze roman,
die daardoor een voor onze
tijd originele dramatische
vorm kreeg. De roman be
staat uit vijf redevoeringen,
die door Helman zo eenvou
dig mogelijk zijn gehouden.
Zijn intentie was, dat ze
door een 'redenaar' voorge
dragen zullen worden. Die
intentie verdient gereali
seerd te worden, want als de
atmosfeer ervan door een
acteur ingevoeld wordt, zul
len de vijf oraties van deze
roman ongetwijfeld inruk
maken.
Het 'verhaal' betreft een
indiaan, die in zijn jeugd
door een missionaris is mee
genomen naar het land der
blanken. Hij keert terug,
omdat hij de oorlogszuchtige
verhoudingen in die wester
se wereld zat is. Hij opteert
weer voor zijn 'roots' en sol
liciteert in zijn redevoerin
gen voor een heropname
binnen de indiaanse cultuur.
Het lijkt erop, dat Helman,
die ook indiaans bloed door
zijn aderen voelt vloeien, be
zig is zijn eigen oorsprong te
verwerken in dit boek. Het
wordt er alleen maar echter
door. De poëzie is daardoor
tegelijk keihard!
De teruggekeerde verlo
ren zoon hield het dus bij de
blanken niet meer uit.
Waardering hield hij wel
over voor hun geneeskunst.
Hij wil zich onderwerpen
aan alle voorwaarden (on
der meer een pijnlijke ini
tiatie-ritus) om weer bij zijn
Albert Helman.
indiaanse stamvolk te ho
ren. Toch zijn er zaken
waaraan hij moeilijk kan
wennen; met name de ma
nier waarop deze indianen
- foto nijgh en van ditmar
met hun doden omgaan (lij
ken laten oppeuzelen door
vissen). Als dan de vrouw
met wie hij gelukkig is, na
de dodelijke bevalling van
hun eerste kind, dit lot over
komt haakt hij af en keert
terug naar de niet-indiaanse
wereld.
Als anthropoloog in het
Amazonegebied doet hij dan
wetenschappelijk onderzoek
naar het leven der indianen
volken. De laatste redevoe
ring is 'veertig jaar later' als
hij daarvoor een onderschei
ding krijgt. In dat slothoofd
stuk legt Albert Helman zijn
grote strijdbaarheid weer
bloot: verandert het karak
ter van het boek vergeleken
bij de voorgaande orationes,
die poëtischer zijn. Hij be
toogt nu. De 'trieste tropen-
landen', waarin de indianen
grotendeels zijn uitgemoord,
werden een 'zelfzuchtige
vrouw' voor hem in 'wier
exclusieve dienst' hij zich
stelde. Hij heeft daarbij ont
dekt dat zijn kennis vooral
uit zijn eigen hart is geko
men. „Ook het hart denkt,
maar het denkt onwetensch
appelijk en met zijn eigen
logica".
Helman wijst dan op de
totale afwezigheid van het
begrip 'schuld' bij de Guya
nese indianen. Dat inzicht
zou voor een westerse cul
tuur, met zijn nihilistische
wanhopige jonge generatie,
van belang kunnen zijn.
Daar staat tegenover dat het
begrip 'schaamte' (in het
Westen gereduceerd tot
'dwaze schaamachtigheid op
genitaal gebied') in oude
culturen geheel ontbreekt.
'Wisten wij nog maar wat
echte schaamte is!' Dat zou
de medemenselijkheid ten
goede komen en racisme uit
bannenIk ken geen nobel
wilden.... Het is beter om uw
wilde inboorling in vrede te
laten blijven wat hij is....".
Is ook hier een wat ont
goochelde Lou Lichtveld aan
het woord? Een man met
grote verdiensten voor de li
teratuur, het onderwijs, de
cultuur van het Caraïbisch
gebied. Een man, die binnen
zijn oorspronkelijke cultuur
vaak verweten is te westers
geworden te zijn. Een man
die, met een roots-gevoel, nu
herbront? Hij is enkele jaren
geleden - zo vertelde hij ons
- door de militairen in Suri
name gevraagd hen te hel
pen bij de opbouw van het
land. Hij wilde dat toen niet.
Eigenlijk is dat jammer,
want mogelijk zou hij heel
wijs deze in Nederland ge
vormde soldaten weer meer
in contact gebracht hebben
met hun werkelijke cultuur.
Het is jammer dat Neder
landse politici nog steeds
menen voorwaarden aan dit
land te moeten stellen die
behoren bij een Nederlandse
cultuur en niet bij die van
origine indiaanse leefwereld
(om nog maar te zwijgen
van de Afrikaanse en India
se). Wanneer zij nog een
hart hebben als dat van Hel
man, dat denkt met zijn
eigen logica, moeten zij dit
boekje lezen. Iedereen die
zich betrokken voelt bij wat
zich tussen mensen kan af
spelen is deze fijnzinnige ro
man aanbevolen.
Albert Helman: Hoofden van de
Oayapok!. Uitg. Nijgh Van
Ditmar, prijs 19.90).
Door Dirk Vellenga
i Jerry Hopkins, die eerder
■uitstekende biografieën
■maakte van Elvis Presley en
(Jim Morrison, schreef 'The Ji-
ii Hendrix Story', dat in Ne-
lèrland de titel 'Jimi Hendrix
l een leven voor muziek' kreeg.
■Hopkins verdiepte zich in 1975
Inopracht van het blad Rol
ling Stone in het fenomeen
pendrix en concludeerde toen
ldat de nalatenschap van de
pnger-gitarist was geplun-
derd door 'een berekenende
lende advocaten, promotors,
pjlichters en andere aasgie-
i®'.
Hij werd daarop gebeld
pwNoel Redding, bassist van
Ie Jimi Hendrix Experience,
[die zei dat het artikel nog
maar een heel klein deel be-
latte van de schokkende
Baarheid. Hopkins dook er
(verder in, sprak met familiele-
(derv en zakenrelaties, helaas
met manager Michael
|Mfrey, die niet meer in leven
Ook na het lezen van het
lek over Jimi Hendrix (het is
vierde biografie) blijft de
toelachte overeind dat veel
J'ezenlijke informatie ont
weekt Over de jeugd van
■Hendrix is Hopkins kort. Jimi
Pas een verlegen, stotterende
Jagen, die in Seattle werd op-
gevoed door zijn vader Al, een
tuinman die van orde en tucht
hield. Moeder Lucille had al
snel de benen en de fles geno
men. Ze stierf in 1958. Een tan
te bracht Jimi naar haar sterf
bed, maar de jongen deed niets
anders dan naar haar staren.
Jimi Hendrix ging in dienst,
zoals zijn vader dat graag zag,
en bracht het bij de 101-ste
Airborne Division tot soldaat
eerste klas. Toen hij in de
herfst van 1962 zijn burgerkle
ren weer aantrok, was hij ech
ter niet de model-soldaat die
zijn leven volgens strikte re
gels zou inrichten. Voor zijn
diensttijd had hij al ervaring
opgedaan in de donkere hoe
ken van de samenleving. In
een cafetaria dronk hij met
andere scholieren hoestsiroop
om high te worden. Soms
kwam er ook benzedrine aan
te pas. Met zijn vriendjes
pleegde hij een paar inbraken
en maakte hij zich schuldig
aan joy-riding. Het waren
lichte vergrijpen en Hopkins
noemt hem 'de verlegen inbre
ker'.
Ondertussen was Jimi gi
taar gaan spelen. Hij speelde
in verschillende bandjes, bij
Little Richard en bij Curtis
Knight. Hendrix vestigde zich
in het artistieke Greenwich
Village in New York, waar hij
in muziek en drugs een uit
laatklep vond voor zijn gevoe
lens.
Curtis Knight bracht Hen
drix in contact met Ed Chal-
pin, met wie hij op 15 oktober
1965 een exclusief platencon
tract tekende voor drie jaar.
Hendrix was niet erg kieskeu
rig op dat gebied. „Hij tekende
een contract met iedereen die
een dollar en een potlood had",
zei een van zijn vriendinnen.
Bovendien hield hij zijn mond
al open, als iemand hem LSD
of iets anders met geestverrui
mende werking aanbood.
Chas Chandler (ex-Animal)
en Michael Jeffrey (ex-com-
mando) haalden Hendrix naar
Engeland en regelden verder
zijn zaken. Toen Hendrix één
van de grote sterren van de
psychedelische popexplosie
werd, bleek hoe naïef Hendrix
altijd was geweest als het ging
om contracten en afspraken.
Hij was een ideaal doelwit
voor slimme jongens, die hem
met drugs en meisjes konden
inpalmen. Ed Chalpin kreeg
bijvoorbeeld twee procent van
de opbrengst van de eerste
drie elpees van Hendrix en
had de volledige rechten van
de vierde elpee, die Hendrix
nog moest maken.
Sloten geld verdwenen naar
advocaten en via manager Mi
ke Jeffrey naar een onduide
lijke firma op de Bahama's.
Jimi Hendrix leefde toen al
volledig op stimulantia. De
problemen stapelden zich op.
Zijn twee managers gingen el
kaar bestoken, zijn begelei
ders werden aan de kant gezet
en Hendrix werd gearresteerd
door de Canadese douane we
gens bezit van drugs.
Hopkins vermeldt ook het
vreemde verhaal van de 'ont
voering' van Hendrix door
mafia-figuren. Het berust op
de verklaringen van één man,
die ook persoonlijk de ont-
Jimi Hendrix.
voerders onschadelijk ge
maakt zou hebben. De waar
heid komt niet aan het licht en
ook over de dood van Hendrix
(hij stikte in zijn eigen braak
sel) wordt weinig onthullende
- foto archief de stem
informatie toegevoegd. Meer
zat er niet in, ook niet voor
Jerry Hopkins.
Jerry Hopkins: 'Jimi Hendrix -een
leven voor muziek'. Uitg. De Kern,
Baarn, prijs 29,50.
J. van Agt en E. van Voolen: Ne
derlandse Synagogen. Uitg. De
Haan, prijs ƒ25.-).
Een zeer instructief boekje
over de ongeveer 100 synago
gen in Amsterdam en de vele
over het land verspreid; al of
niet in gebruik. Van Agt van
de Rijskdienst Monumenten
zorg en Van Voolen, conserva
tor van het Joods Historisch
Museum in Amsterdam stel
den het samen, terwijl de ci
neast Willy Lindwer er talrij
ke inzichtelijke foto's bij
maakte.
Na een algemeen verhaal
over oorsprong en functie van
de synagoog, als plaats van sa
menkomst voor gebed, studie
en religieuze praktijken,
wordt de - architectonische -
geschiedenis van de synago
gen in Nederland behandeld.
Middeleeuwse synagogen zijn
er niet meer over, maar wel
die gebouwd zijn op de ge
schiedenis van de komst van
de Spaans-Portugese joden die
zich eind 16e eeuw vestigden
in steden als Middelburg,
Kampen, Naarden en vooral
Amsterdam. Twee monumen
tale synagogen uit die periode
bestaan niet alleen nog in Am
sterdam, maar ook elders in de
wereld zijn joodse godsdienst
huizen geïnspireerd op die
Amsterdamse modellen nog in
functie (Willemstad, Parama
ribo, Londen, New York etc.).
Buiten Amsterdam zijn pas
laat synagogen gebouwd. De
oudste staat in Middelburg
(1705). Na de burgerlijke ge
lijkstelling op het einde van de
18e eeuw konden joden zich
overal vrij vestigen in Neder
land en bouwden er hun syna
gogen. Dit boek bevat een in
teressant overzicht over de
stijlvormen waarin dit ge
beurde. Voor sommige lezers
is het misschien verrassend
om te horen dat er na de
Tweede Wereldoorlog weer
nieuwe synagogen gebouwd
werden, onder meer in Rotter
dam, Oss en Amstelveen.
De lijst met samenvattende
beschrijvingen van nog be
staande gebouwen, bevat on
der meer synagogen in Bergen
op Zoom, Breda, Geertruiden-
berg, Tilburg, Eindhoven, Den
Bosch, Vierlingsbeek, Middel
burg en Zierikzee. Een goed -
summier - historisch geschrift
met gevoel voorhet anecdoti-
sche, zoals de vermelding van
voorzanger en slachter Izak de
Haan met dochter Carry van
Bruggen bij de Zienagoog van
Zaandam.
heel uur nieuws. TROS: 7.03
havermoutshow. 9.03 De Hugo
Gelderenshow. 11.03 De pol'
opparade. 12.03 50 Pop of oen
r-lop. 14.03 Dan weet je wat we
NOS: 18.04 De avondspits.
DS: 19.02 De Nederlandstalige
tien. 20.02 De disco-action top
lan 1984. 22.02 De LP-show.
[RA: 7.00 Opmaat (8.00 Nws). 9.00
estelijke muziek. 10.00 Colle-
!m Aureum: Klassieke muziex-
L5 20e Eeuwse hoboconcerten.
X) Promenade concert: Frag-
inten uit muzikale sprookjes.
>RO: 13.00-22.00 De beweging-
it om: 13.00 Nws. 13.02 Muz. a£-
Ialiteit. 14.30 De wandelende ta*;
wzi Al-Aiedy. 16.00 Het portre
krin Curran. 17.00 Het concert,
nponisten rond Alvin Curra
02 De tafel van IV. 19.30 Musica
ïctronica. 20.30 Jazz, met n_
abants Leer Orkest. NOS: 22.w
iz. uit Middeleeuwen en Rena
ice. 22.30 Akkoord. 23.00 Musica
>va Live.
DS: 9.03 NOS-Sportief. 9.25 Wa-
rstanden. RVU: 9.30 Alleen op
RO/RKK: 10.00 Uit de grond va"
ijn hart, herh. IKON: 18.
wartier. PP: 18.20 Uitzending
VD. IKON: 18.30 Liturgie en
>rkmuziek. NOS: 19.00 'Tl6
K>r buitenlanders (19.00 Tur
1.10 Berbers. 19.20 Marokkaans
rabisch. 19.30 Spaans). Teleac.
■9.40 Turkse vrouwen proje^'
|herh. 11b). 20.10 Duits voor begin
Iers (herh. 9b) 20.40 Cadcam (4ht
Ï1.10 Follow me II (herh. extra ie»
MacLaverty: Het lam.
Wereldbibliotheek, prijs
Van deze auteur verschenen
'Cal' en de verhalen-
Ijindel 'Een tijd om te dansen'.
rons niet gelezen. Deze ro-
J-ati heeft een Iers accent.
Ir«fdfiguur is Michael Lamb
I® zijn leven als religieus
Jwoeder Sebastiaan in een te-
ï«ls voor vastgelopen jonge-
Is' vaarwel zegt. Hij neemt
|Jarbij een van de pupillen, de
Owen, mee op sleep-
l'TVi. Het boek beschrijft hoe
li van Ierland naar Londen
iWten met het geld, dat Mi-
|"ael meekreeg uit de erfenis
|;ri zijn zojuist gestorven va-
Pr. Hoewel 'het' nieuws mel-
ϮS maakt van deze zogehe-
I® kidnapping, is de angst
V® achtervolging bij de twee
IMer dan de werkelijkheid,
■"'•eindelijk gaan ze terug
|5ar Ierland. Michael is als
o-vader van Owen gaan
■Wen en denkt dan dat hij
ï.®1 de beste dienst bewijst
'een eind aan zijn leven te
Mien.
1 De indruk bestaat dat Ma-
IJaverty redelijk op de hoogte
r'W het reilen en zeilen bin-
l«i een traditionele (Ierse)
^-katholieke broedercon-
'tie en de daarbij horende
rban. Ook de manier
Jarop Michael zijn 'roeping'
r' broeder, onder druk van
«gerespecteerde vader, om-
I '"leen leven tegen heug en
g in het klooster met een
van een overste, is 'insi-
|J* Öet jochie Owen zit niet
in de puberteit, maar is
I, log epileptisch. Daarvan
I,®11)' in de ontknoping ge-
gemaakt.
- - over om er een heftig
Wende roman - desnoods
een seanduleuze kant -
van te maken. Hoewel MacLa
verty goed schrijft en, zoals de
flap zegt, gevoel voor detail
heeft, 'gebeurt' er te weinig in
deze roman. Krijg je geen ech
te kick - noch literair noch in
houdelijk die kenmerkend is
voor een echt goed boek. Er
worden wel allerlei zaken
aangesneden, zoals de paral
lelle relatie vader Lamb en
vader/zoon Michael, maar de
ze krijgen noch emotioneel,
noch literair een echte uitdie
ping. Zeker geen boek om van
in de ban te raken, zoals de
flap suggereert. Het lam
wordt wel ter slachtbank ge
leid, maar niet écht drama
tisch.
H.E.
J. P. Guépin: De Heilige Herodes.
Uitg. Bert Bakker Amsterdam.
Prijs 17,50.
Dit kleine boekje bevat de
tekst van een lezing die de
auteur hield op basis van een
passage uit zijn 'magnum
opus' De Beschaving.
Kern van deze lezing: „Het
Christendom is het kwaad".
Guépin beweert dat het ty
pisch christelijke medelijden
met slachtoffers (ook te zien in
bijvoorbeeld sympathie voor
bevrijdingsbewegingen en on
derdrukte volkeren) slechts
kan leiden tot haat tegen de
genen die de slachtoffers ma
ken/ onderdrukken.
Medelijden loopt uit op haat,
haat op wraak, wraak op
bloed, etc., zo beweert Guépin
ongeveer.
Uitvoerig gaat hij in op de
geschiedenis van de aller
vroegste martelaren, waar
volgens hem de kiem werd ge
legd voor de bloeddorstige his
torie des Christendoms. „Uit de
vroege MARTELAREN AC-
TEN en PASSIES stijgt niet
alleen de stank op van geron
nen bloed en geroosterd vlees,
maar ook de geur van weeë
heiligheid en walmende haat".
Bloed moet dus niet met
bloed worden vergolden, luidt
(Guépins les, want de
kringloop van geweld is daar
mee onontkoombaar. Veel be
ter is het de boosdoener/
machthebber te verzoenen met
offers, hem gunstig te stem
men, hem te vergoddelijken,
zoals de oude (en in Guépins
ogen werkelijk beschaafde)
Grieken deden, of heilig te
verklaren.
Vandaar de titel van dit ge
schriftje: Herodes had men
moeten heilig verklaren, om zo
een hoop ellende te voorko
men.
H.R.
Lodewijk Brunt: Vrouwen zijn ook
mensen. Uitg. De Arbeiderspers
Amsterdam. (Synopsis). 248 blz.
„Van 'de' vrouwenbeweging
kan nauwelijks worden ge
sproken; er beweegt van alles
en het beweegt zich in de
meest uiteenlopende richtin
gen. Daarnaast is er trouwens
heel wat stilstand en achter
uitgang. Dat is in overeen
stemming met de aard van
vrouwen: vrouwen zijn nu
eenmaal wat vrouwen doen.
Wat dat betreft lijken ze als
twee druppels water op man
nen: dat zijn ook mensen".
De journalist Lodewijk
Brunt is één van de (weinige)
mannen die zich systematisch
en diepgaand in de vrouwen
beweging hebben verdiept.
Van de vele artikelen die hij
de afgelopen paar jaar aan dit
(bijna onafzienbare) onder
werp heeft gewijd, is nu een
keuze verschenen. De goed ge
documenteerde artikelen ver
schenen eerder in Vrij Neder
land en Maatstaf.
Deel I van het boek behan
delt de 'Vrouwengeschiede
nis': Vrouwen en liefdadigheid
in het negentiende eeuwse En
geland. Engeltjesmaaksters.
Artsen in de strijd tegen abor
tus omstreeks 1900. Mode en de
Antoon Coolen
taal van de kleding. Huisart
sen bijeen over geweld in ge
zinnen.
Deel II geeft een 'damesga
lerij', een reeks portretten van
vrouwen die allemaal een as
pect van de vrouwenstrijd be
lichamen: 'Linda Lovelace, het
meisje met het gouden hart',
'Patty Hearst: stadsguerilla',
'Mooie Marie: Marie Ragg-
hianti en de redneck-maffia
van Tennessee', 'Margaret
Mead: an original punk'.
Het derde deel van Brunts
bundel is gewijd aan 'De oor
log tussen de seksen': de boe
ken van Shere Hite, Nancy
Friday, Lillian Rubin en Gay
Talese, en onderwerpen als
prostitutie en transseksuali-
teit.
Voor geïnteresseerden is dit
boek een handig compendium
van vijftien jaar brandende
items in de vrouwen- (men-
sen)beweging.
H.R.
Antoon Coolen: Erfgoed. Uitgeve
rij Nijgh Van Ditmar, 's-Gra-
venhage, prijs 24,90.
'Het erfgoed' is een van de vijf
verhalen van de Brabantse
schrijver Antoon Coolen die
zijn verschenen in een nieuwe
bundel in de reeks 'Neder
landse klassieken van de
twintigste eeuw'. Het is ook de
toepasselijke titel die de uitge
ver aan deze bundel heeft ge
geven. AI de verhalen zijn eer
der gepubliceerd, vier ervan in
1949, het vijfde in 1954. De titel
'Erfgoed' is dus heel toepasse
lijk. f
Hoewel het werk van de in
1961 gestorven Coolen heel
tijd- en plaatsgebonden is zou
de schrijver oneer worden
aangedaan door van streekli
teratuur te spreken. Ook nu
nog (of weer?) blijken Antoon
Coolens vertelkunst, zijn knap
taalgebruik, zijn kijk op de
ontwikkeling van de zo tradi-
tiegevoelige Peelgemeenschap
tot de verbeelding te kunnen
spreken. Tijdbestendig erf
goed dus.
T.K.
Uitgeverij Veen is begonnen
met de serie 'Nederlandse
Thriller' (NT) om meer aan
dacht te krijgen voor het
spannende werk van eigen bo
dem. Er zijn zes delen op de
markt gebracht, die ƒ.8,50 per
stuk kosten. De eerlijkheid ge
bied wel te zeggen dat het om
tweede drukken gaat.
De zes thrillers zijn 'Jacht-
schade' van Felix Thijssen,
'Weggegooid geld' van Theo
Capel, 'Stille Waters' van Jac
ques Post, 'Wie zwijgt stemt
toe' van Hans Neber, 'Spelen
met de dood' van Willy Corsa-
ri en 'Zwart geld' van Bert-
Hiddema.
Michel Tournier: Gilles et Jeanne,
een vertelling. Vertaald door Jean
ne Holierhoek. Uitg. Meulenhoff
Amsterdam. Prijs 39,75.
Michel Tournier, een van
Frankrijks meest vooraan
staande romanschrijvers (De
Elzenkoning, Prix Goncourt
1970) heeft zich door histori
sche documenten over Jeanne
d'Arc laten inspireren tot deze
'vertelling', die vooral gaat
over de invloed die het meisje
Jeanne had op maarschalk
Gilles de Rais.
Van Tournier is bekend dat
hij op geheel eigen wijze om
gaat met mythen en vastlig
gende verhalen. In deze episo
de uit de Franse geschiedenis
laat hij zijn licht schijnen over
vragen van goed en kwaad,
natuurlijk en bovennatuur
lijk, middeleeuwen en renais
sance, en hij komt daarbij tot
weinig traditionele resultaten.
H.R.
Koba Swart: Nora, een val. Uitg.
De Bezige Bij Amsterdam. 132 p.
Prijs 24,50.
Een roman zonder dialoog
schrijven is een schier onmo
gelijke taak voor een schrij
ver, en zo mogelijk een nog
zwaarder opgave voor de le
zer.
Zo'n boek zal het moeten
hebben van andere kwalitei
ten die de leesbaarheid bevor
deren, zoals een sterk thema of
een sterk verhaal.
Maar zelfs al is daarvoor
gezorgd, dan nog kun je het
een lezer eigenlijk niet aan
doen bladzij na bladzij door te
moeten ploegen zonder dat er
een woord wordt gesproken.
In Nora, een val staan wel
langdradig uitgesponnen her
senspinsels van de hoofdper
soon, een iets oudere alleen
staande juriste die zich tot
haar eigen verbijstering voelt
aangetrokken tot een onaan
nemelijke man, maar meer
ook niet. Geen pleziertje voor
een eenvoudige lezer.
H.R.
