.NE
Er is veel te zien
28JSLL'
Kunstwerken via
aardgasleiding
vanuit Rusland
naar Düsseldorf
'Nederlands theater
groeit tegen
verdrukking in'
Nijhoffprijs
voor Ouwehand
en Ten
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
te kunstl
te keur
te kunstl
0PL0SSING
woensdag 2 januari 1 «85
mvt
•^.£*SSKJO
i
K_
Suske en Wiske: Amoris van Amoras-
Lucky Luke: The Daily Star
Ippie Happie: Studio Spo t
to
Boes
T3Z
|ud worden.
en Riserva zijn. Die moet
laar op fust hebben gerijp
Ide handel mag worden
goede Riserva is op zijn
ar na de oogst op dronk,
pij na acht jaar op zijn.
eft minstens twee jaar op
et van belang te weten,
llle Chianti's wijnen zijn
Iten. Vooral gebraden vlees
ld bij. Geur en smaak
Ie tot hun recht als de fles
ur tevoren is geopend.
|de proeverij in. De
1 noem ik het eerst. Tenzij
d, is de inhoud van de fles
^r hetzelfde: 0,70 tot 0,75
een uitzondering na,
sche grens van een tientje
JlllllllllllllllllllllllllllllllMliiiiiiiiim,,!,
3. De naam van deze
|et herkomstgebied Ru-
et te donker,
buanceerd.
par veelbelovend. Heeft
egleggen zijn persoon-
hen volle hebben ont-
ed Spirits Wines, Et-
[llllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIHIDUjll,,,!,,,,,^
V,
fzio Cooperative Vini della
antje.
bruinen, wat op rijpheid
aroken gerijpte neus. Frui-
i van vanille. Prima.
let iets minder enthousiast
Jfkkerhoor. Op de achter-
Ie afdronk een amandelbit-
alvino, Capelle a/d IJssel.
ifftiiiifiitiiiijffiiiifiiiiiiffinmnnnnninfiiiii
in
"u
Rufina 1978, Riserva.
i onze fiets hangen? Een ro-
vreemd. Je zou bruinige of
Nat hout, wat appel.
ar is hij hopelijk beter ge-
verkocht moeten zijn.
Verbunt, Tilburg.
KAARTENSPEL is de
titel van een aardige ten
toonstelling in museum At
las van Stolk, Aelbrechts-
kolk 12, Rotterdam/Delf sha
ven. Landkaarten, zinne
prenten, spotprenten, teke
ningen, prentbriefkaarten
en affiches waarop de kaart
van Nederland speels wordt
gebruikt. Bijvoorbeeld Ne
derland in de vorm van een
leeuw, als legpuzzel in de
strijd tegen Korea, als zin-
neprent op de overwinnin
gen van Willem III, als
strijdwapen tegen de Mar
kerwaard. Het was al in 1583
dat Michael Aitzinger 'uit
vond' dat je van Nederland
een leeuwekaart kon maken.
Vier eeuwen vindingrijke
tekenkunst op vijftig voor
beelden. Open: di. t/m za.
10-17 uur en zo. 11-17 uur.
Tramlijn 4-6-8 en 9; metro
halte Coolhaven. Toegang
gratis. Tot en met 27 januari.
ETTEN-LEUR heeft mo
menteel twee tentoonstellin
gen: Tot 7 januari laat Josee
Verster Alberts tekeningen,
schilderijen en aquarellen
zien in De Nobelaer/St.
Frans aan de Adr. van Berg-
hemlaan 2 van ma.-vrij. 2-20
uur. En in de garage van
Tilburg-Bastianen aan de
Nijverheids weg 33 heeft
Jurjen Fontein zeefdrukken
opgehangen, die met een
soort pointilistische struc
tuur een eigen karakter
hebben. Henk Stapper uit
Drongelen laat er tevens
zien hoe hij poëzie probeert
te puren uit tropische hout
soorten en brons. Open: ma.-
za. van 10-18 uur (vrij. 21
uur en za. 17 uur).
AQUARELLEN worden
op dit moment minder ge
maakt dan gouaches, die an
dere waterverf-kunstwer
ken; aldus kunsthanddel
Lambert Tegenbosch in
Heusden. Daarom heeft hij
tot 31 januari een ruime col
lectie met deze kunst van
het transparante, die lang
niet iedere aquarellist goed
beheerst. Vergelijken is hier
mogelijk tussen o.a. Pieter
Elzinga, Klauw Fussmann,
Jan van der Poll, Kees Ver-
wey, Thomas van der Lin
den, Horst Antes, Ger Latas-
ter, Lucebert, Co Westerik.
ODILEON REDON (1840-
1916) kreeg enkele jaren ge
leden - heel uitzonderlijk -
aandacht in De Beyerd in
Breda. Dat betrof zijn grafi
sche werk. Het rijksmuseum
Twenthe te Enschede laat
nu voor het eerst in Neder
land 40 schilderijen, pastels
en tekeningen van hem zien.
Aanleiding is een legaat (een
'panneau décoratief') dat het
museum kreeg van de we
duwe van de bekende Ne
derlandse Redon-verzame-
laar André Bronger. Verder
zijn er 50 litho's te zien uit de
collectie van de Rijksdienst
Beeldende Kunst. De opzet
van de expositie is thema
tisch (landschapstudies,
bloemstillevens, literaire
thema's e.d.). Tot en met 20
januari di.-zo. van 9 (zo. 14)-
17 uur.
zien hoe zich het een en an
der bij hem verhoudt. Di.-zo.
van 11 (zo. 13)-17 uur.
DE NAPOLITAANSE
KERSTSTAL is een opval
lende, uit de 18e eeuw date
rende, groep bestaande uit
40 figuren in een natuurge
trouw landschap. De enige
kerstgroep van een dergelij
ke origine en omvang in Ne
derland staat tot 20 januari
opgesteld in de sfeervolle
middeleeuwse kelder van
rijksmuseum Het Catherij-
neconvent te Utrecht, Nieu-
wegracht 63. Deze kerst-
V) M
Toon Tieland is een kunstenaar die zich, zoals hier
voor te zien, met hart en ziel heeft uitgeleverd aan het
Vlaamse land. Zoals dat door Felix Timmeramsn geka
rakteriseerd is Hij doet dat met de kwast. Zijn schil
derijen spreken daarover 'boekdelen'. In de Amers-
foortse Zonnehof (een gebouw van Rietveld, dat haaks
op deze kunst staat) is tot en met 13 januari een ere-
tentoonstelling met werk van Toon Tieland. De beken
de schrijver Eelke de Jong schreef er een boek bij
('Ontmoeting met Toon Tieland). Behalve op ma. da
gelijks van 10 (zo. 13)-17 uur.
1&
tentoonstellingen
KlHMtEDAKTIE HENK EGBERS
DE GORDEL van Sma
ragd met zijn schatten blijft
inspireren. Tot en met 28
april is een tentoonstelling
met sieraden en lichaams
versieringen uit Indonesië te
zien in het volkenkundig
museum Nusantara in Delft
(nabij Prinsenhof). Een rijke
catalogus geeft een bijna
volledig overzicht van de
talrijke soorten Indone
sische sieraden. Er is o.a. een
video-band met Hét tatoea
ge-proces op de Mentawei-
eilanden. Tahdenvijlen,
doorboren van oorlellen en
neusvleugels, beschilderen
van het lichaam, snoeren
met vruchtenpitjes en gou
den voorwerpen... je kunt
het zo gek niet denken of het
is er, behalve maandags, te
zien tussen 10 (zo. 13)-17 uur.
TON FRENKEN is, zoals
wellicht bekend, behalve di
recteur van de provinciale
culturele raad ook nog beel
dend kunstenaar. Het een
schijnt in het verlengde van
het andere te liggen, want
hij is voortdurend bezig
structuren te onderzoeken,
de ordening van lijnen,
vlakken, kleuren en nuan
ces; zoals een directeur be
taamt. Tot 20 januari is in
het Bossche Kruithuis te
groep is 'mooi meegenomen'
want als u dit museum, met
de geschiedenis van het
christendom in Nederland,
nog nooit bezocht, moet het
er nu maar eens van ko
men Er is erg veel te zien;
onder meer de expositie over
150 jaar gereformeerden in
Nederland waarover we
eerder schreven. Open: da
gelijks (behalve ma.) 10
(za./zo. 11)-17 uur.
150 JAAR TEKENKUNST
in Dordrecht is een expositie
met ruim 60 tekeningen, die
tot en met 24 februari te zien
is in het Dordrechts Mu
seum. De 18e en eerste helft
19e eeuw werden in deze
stad op dat gebied beheerst
door Aert Schouman en de
gebroeders Van Strij, die in
1974 mede het bekende te
kengenootschap Pictura op
richtte. De onlangs overle
den eminente tekenaar Otto
Dicke hoorde ook daarbij.
Op deze expositie zijn behal
ve genoemde twee ook nog
aanwezig Martinus Schou
man, G. Smak Gregoor (be
kend om zijn watergezich
ten), C. Bendorp, J. van Lex-
mond, Willem van Leen, de
zeeschilder J. Schotel en
zoon P. Schotel, A. Teerlinck
te keur
tentoonstellingen
EINDREDAKTIE HENK EGBERS
e.a. Open: behalve maandag
dagelijks van 10 (zo. 13)-17
uur.
HEDENDAAGSE JA
PANSE Textielkunst, een
expositie in het Nederlands
Textielmuseum in Tilburg,
doet het zó goed, dat ver
lengd wordt tot en met 17 fe
bruari. Op basis van tradi
tionele uitgangspunten zijn
vormen ontwikkeld die in de
voorbije twintig jaar op de
bekende Biennale van Lau
sanne aandacht trokken. In
Tilburg een retrospectieve
met tien op de voorgrond
tredende Japanners op dit
gebied. Te zien: dagelijks
van 10 (za. 14, zo. 121-17 uur.
SAMUEL JESSURUN De
Mesquita (1868-1944) werd
veertig jaar geleden met zijn
gezin vermoord in Ausch
witz. Aan zijn leerling M.
Esscher is het te danken dat
veel van zijn werk bewaard
is gebleven. Museum Boy-
mans-Van Beuningen te
Rotterdam werd in staat ge
steld 500 tekeningen van zijn
hand te kopen. Jussurun, die
stamt uit de Art Nouveau,
Jurgendstil en in Nederland
de Nieuwe Kunst, heeft als
sierkunstenaar nogal in
vloed gehad. Tot 10 maart
zijn er nu twee tentoonstel
lingen ingericht met zijn
werk.
In het Joods Historisch
Museum in Amsterdam
wordt een overzicht gegeven
van zijn leven en werk, ter
wijl in Boymans-Van Beu
ningen te Rotterdam zijn te
keningen te zien zijn. Als
graficus staat hij voor de
oorlog op eenzame hoogte.
Zijn onderwerpen waren
mensen, dieren en planten.
Hij experimenteerde met de
houtsnede, ets en litho, met
fototechnieken en het ma
ken van etsen op celluloid.
Er verscheen tevens van de
hand van E. Ariëns Kappers
een monografie over Samuel
Jessurun de Mesquita (uitg.
Meulenhoff).
IKONEN maken een be
langrijk onderdeel uit van
de expositie die tot 14 janua
ri te zien is in galerie Lam-
bèr, Leenderweg 12, Val-
kenswaard. 'Passend in de
sfeervolle feestdagen' is
daaraan toegevoegd werk
van o.a. Louis v.d. Beesen,
Eugène Peters, Frans Man-
ders, Hiulde Blom, Marijke
Margry, Claartje Zoetmul
der, Anton Mauve, Dirk Fi-
larski, Kees van Dongen,
Gerard Grassère, Suze Ro
bertson en Harry Maas. Te
zien op di.-zo. van 14 (za. en
zo. 13)-18 uur (za. en zo. 17
uur).
Door SjefKusters
Via de aardgasleiding vanuit
Siberië naar West-Europa is
een schitterende kunstcollectie
in de Kunstverein-Kunsthalle
van Düsseldorf terecht geko
men.
Bij de onderhandelingen
over die omstreden Jamal-
pijpleiding (de VS was er boos
om, want Reagen vindt dat het
Westen te veel afhankelijk
wordt van de Sovjet Unie)
kwam ook het onderwerk
'kunst' ter sprake. Besloten
werd tot een uitwisseling. De
Russen hebben inmiddels de
Duitse tentoonstelling 'Mens
en landschap in de eigentijdse
schilderkunst en grafiek' kun
nen zien; vanuit Rusland komt
nu de tentoonstelling „Traditie
en heden" die in negen hoofd
stukken kunst uit het oude
Rusland en uit de Sovjet-Unie
laat zien. De presentatie om
vat zo'n 6 eeuwen kunstge
schiedenis.
De belangstelling voor de
kunst uit Oost-Europa en de
Sovjet-Unie is in Duitsland
stijgende, vooral sinds verza
melaar-en-gros dr. Peter Lud-
wig uit Aken hele wagonla
dingen hedendaagse kunst uit
vooral Moskou en Leningrad
naar Duitsland haalde. Uit de
presentaties daarvan bleek al,
dat het beruchte 'socialistisch
realisme', waarin de strijd van
arbeider en soldaat werd be
jubeld, had plaats gemaakt
voor een intimistische schil
derkunst, zeer gericht op het
individu.
'Traditie en heden' begint
met oud-Russische schilder
kunst (ikonen) en voert via de
romantische en classistische
schilderkunst van de 18e en
begin 19e eeuw naar de meer
sociaal geëngageerde 2e helft
van de 19e eeuw. Niet voor
niets vermeldt de catalogus bij
menig schilder rond 1800 'lij
feigene van graaf
Het kritisch realisme uit
zich rond 1870 in doeken als
'Weigering van de biecht voor
de terechtstelling', van Ilja
Repin, 'Nachtasiel' van Ma-
kowski en 'Driespan' (drie
kinderen, een kar met tonnen
slepend) van Perow.
Dan, rond de eeuwwisseling,
breken ook in de Russische
kunst nieuwe tijden aan. Er
zijn enkele doeken van Kan-
dinsky (uit zijn Berlijnse tijd,
rond 1912) en natuurlijk is er
aandacht voor het suprema
tisme en futurisme (Male-
witsch, Rodtschenko, Lissitz-
ky), maar ook de Russische af
komst van de poëet Marc Cha
gall wordt aangegrepen om
hem een plaats in deze ten
toonstelling te geven. Uit de
jaren 1930-1950 zijn niet de
meest gruwelijke voorbeelden
van 'socialistisch realisme' ge
kozen. Een aparte kleine afde
ling gaat over modern 'design'.
De teptoonstelling blijft tot
27 januari in de Kunsthalle/
Kunstverein aan de Grabbe-
platz in Düsseldorf en gaat
daarna naar Suttgart en Han
nover.
DEVENTER (ANP) - On
danks de steeds teruglo
pende financiële middelen,
waardoor theaters moeten
sluiten en waardoor groe
pen worden opgeheven,
lijkt het Nederlandse thea
ter op een veelkleurig mo
zaïek dat zich tegen de
verdrukking in uitbreidt.
Dat vinden de organisato
ren van de Nederlandse
Theaterdagen, die de afge
lopen dagen in Deventer
zijn gehouden. Dit evene
ment, dat voor de tweede
keer in Deventer werd ge
houden, gaf een overzicht
van het oorspronkelijk Ne
derlandse en Vlaamse
theater.
Het is volgens de organi
satoren van de Nederland
se Theaterdagen typerend
voor het huidige Neder
landstalige theater dat
vastgeroeste tradities wor
den doorbroken en dat
naar eigen ideeën wordt
gezocht om persoonlijk
theater te maken. Acteurs,
regisseurs en dramaturgen
hebben minder moeite met
de ooit zo duidelijke
scheidslijnen tussen reper
toire-, marge- en politiek
activerend theater, zo stel
len de organisatoren vast.
Ze signaleren ook dat
het algemene politiek acti
verende theater van enige
jaren geleden heeft plaats
gemaakt voor theater dat
bestend is voor bepaalde
groepen, zoals vrouwen,
mannen, jeugd en migran
ten. Het is, zo zeggen ze,
verheugend dat deze thea
tergezelschappen duidelij
ke aandacht besteden aan
hun artistieke ontwikke
ling en dat daarbij ook nog
sprake is van een zekere
herwaardering van vorm
technische aspecten.
GOES
Grand Theater - 14 u.
De gouden zeehond, a.l.
20 u. Gremlins, a.l.
HULST
De Koning van Engeland
14.30 en 20 u. Gremlins, a.l.
14.30 u. Sneeuwwitje en de 7
dwergen, a.l.
TERNEUZEN
Luxor
14 en 20 u. Ghostbusters, a.l
VLISSINGEN
Alhambra I - 14 u.
Sjors en Sjimmie en de gorilla,
a.l.
19en 21.30u. Ghostbusters, a.l.
Alhambra 2 - 14 u.
Ghostbusters, a.l.
19 u. My tutor.
21.30 u. Firestarter.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20en22
u. The never-ending story.
Rex-Club - 12,15,18 en 21
u. Paris, Texas.
Metro I - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Robin Hood.
Metro» - 12, 14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Les ripoux.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. Les trottoirs de Bangkok.
Rubens - 14.30 en 20.15 u.
zat, en zond 10 tot 13 u. Ama-
deus.
Slnjoor - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Gremlins.
Vendome 14,16,18, 20 en
22 u. The woman in red.
Quellin I - 12,14,16,18,20
en 22 u Supergirl.
Quellin II - 12, 14,16, 18, 20
en 22 u. Joyeuses paques.
Quellin III - 11.45,14,16.30,
19 en 21.30 u Greystoke, de le
gende van Tarzan.
Astra - 12,14,16,18 en 20 u.
De babysmurf.
Astrld - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Police academy.
Capitole - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Double trouble.
Savoy - 12,14,16,18, 20en
22 u. Caligula's slaves.
Ambassades - 12,14.20,
16.45,19.10en 21.30u. Once
upon a time in America, deel 2.
Ambassades-Club 1-12,
14.20,16.45,19.10en 21.30 u.
Purple rain
Ambassades-Club 11-11 45,
14,16.30,19 en 21.30 u. Once
upon a time in America, deel 1
Ambassades-Club III - 12,
14.20,16.45,19.10 en 21.30 u.
Splash.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Roman
cing the stone.
Festa - 13,15,17,19 en 21 u
Cannonball deel 2.
Brabo - 12,14.20, 16.45 en
19.10 u. 1984.
Tijl - 12,14.20,16.45,19.10
en 21.30 u. Maria's lovers
Wapper 12,14,16,18, 20
en 22 u. Top secret
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30 en 20 u. Amadeus
Gulden Vlies 2
14.30 en 20 u. The never ending
story.
Gulden Vlies 3
14.30, 20 en 22.30 u. Police aca
demy.
Memling
14.30, 20 en 22.30 u. Ghostbus
ters.
Rembrandt
14,16 en 18 u. Baby Smurf.
20 u. Love camp
HULST
Galerie van Geyt, Steenslr.
20 - Expositie getiteld/Feest
der Kleine Formaatjes'. Geop.
werkd. 9-12 en 14-18 u., di. gesl.
zo. 14-17 u. (tot 15 jan.)
GENT
Museum voor Schone Kun
sten - Pentekeningen van
Frans Masereel. Geop. dag. 9-
12.30 en 13.30-17.30 u zo
13.30-17.30 u. ma gesl. (tot 13
jan.).
ST. NIKLAAS
Internationaal Exlibrlscen-
trum - Keramiek en grafiek van
Max Kislinger (Oosterrcjker 1895-
1983). Geop. weekd. 14-17 u. za.
en zo 10-12 en 15-17 u. (tot 7
jan).
DEN HAAG (ANP) -De
Martinus Nijhoffprijs voor
Vertalingen 1985 is door
het bestuur van het Prins
Bernhardfonds toegekend
aan Henrietta ten Harmsel
en prof.dr. C. Ouwehand.
De uitreiking van de prijs
heeft plaats op 31 januari,
aldus een bekendmaking
van het bestuur. Aan de
prijs is een bedrag van 7500
gulden verbonden.
Henrietta ten Harmsel
krijgt de prijs voor haar
vertalingen in het Engels
van Nederlandse litera
tuur van de zeventiende
eeuw tot heden. Dat betreft
werk van onder meer Re-
vius, Hooft en Annie
Schmidt. Prof. Ouwehand
is de prijs toegekend voor
zijn vertalingen van mo
derne Japanse literatuur.
De jury die het bestuur
van het Prins Bernhard
fonds bij de toekenning
van de prijs adviseerde,
werd gevormd door Hen-
riëtte Schatz, Daan den
Hengst, Ferdinand van In-
gen, Arthur Langeveld,
Aldert Walrecht, August
Willemsen en Fokke Pro-
cée, secretaris.
tot xdl ik die
flus nel opknap-
PL fen hamer.,
B'f 0RC HM
btOOWROt PRUNE
HiET HEER HER
STEILEH ZOORT
IÜ 0E HHCHT OP
HET EiLRHOJE
HOETEHOOOR-
BREHGEH
Ou HUES STil is tiRDERT EER OOHHERE SLOEP HET
OHHRltl DUISTERE FIGURE tl
öiiT6NB6KG NOG AAM TOE 1 M'N
WASHINGTON IMPSZlAL Nr 3
i6 OP z
iep飣
^KRUMVERAL
&£lüK/<r/ó-
Nl£W-JAA£TOL.
.m IK u <mJ 6£-
LUfCK/6 müUJAA*
A\no; *oi 'uappiui uaijfOM
6 'jnrqsoine '8 'japuosijun 'i 'Tqaiuejipe 9
'deitJo;oiu q 'puiif uba uaaq -f 's^ipaj uappiui
•g 'ituiptanap z Aooa taiMcqne iSuisso^do
