Onderzoek
buitenlandi
'Zéediye
(MtohM
Gevangen in
ZATERDAG 29 DECEMBER 1984
PAGINA 4
Een vakbond
voor fritesbakkers.
Dat kan alleen in Bel
gië zijn. Het blijkt
een noodgreep. Want
de nood is duidelijk
aan de man. De repu
tatie van de patates
frites staat op het
spel. Een recent on
derzoek heeft uitge
wezendat de kwali
teit van de goudgele
staafjes bij onze zui
derburen allerbelab
berdst is. De concur
rentie is moordend.
Met name onder de
eigenaren van de mo
biele frietkramen
langs de Belgische
wegen een veel te
fraaie aanduiding
voor krakkemikkige
caravans, afgedank
te autobuswrakken
en versleten bestel
busjes heerst een
patat-oorlog.
:EXTRA OP ZATERDAG5
sa
Drama
Vissss—
PAPIER
VOOR UW PEN
Aangeschoten
wild
Barbertje
Leger des Heils
PAPIER - rK
VOOR UW PEN,
ZATERDAG 29 DECE
Huurlingenbaas
vrij door
amnestie
in Zuid-Afrika
Sovjet-Unie en
China tekenen
akkoorden
i
T11
Door
René Wiermans
ANTWERPEN-
Rijdende patatkramen
blijken in België als pad
destoelen uit de grond te
schieten. Veel uitbaters
zien hun inkomen dras
tisch teruglopen. Ver
scheidene frietkramen
hebben al noodgedwon
gen hun luiken moeten
sluiten. Maar door de ho
ge Belgische werkloos
heid staan er genoeg ge
gadigden te trappelen
van ongeduld om een
failliete friterie over te
nemen.
Een aantal Belgische uitba
ters wil een beter 'frites-mi-
lieu' en heeft zich verenigd in
een vakorganisatie, die de
welluidende naam draagt:
'Nationaal Verbond van Fritu-
risten' (Navefri).
Friturist staat nog niet in de
nieuwe Van Dale, maar in
België weet iedereen wat het
betekent: frituuruitbater. De
'friturist' Jean Thijs uit het
kleine Belgische dorpje Val-
Meer nabij Maastricht is op
richter van de Belgisch-Lim
burgse afdeling van dit ver
bond.
Thijs en zijn collega's had
den al enkele jaren met lede
ogen toegezien hoe de ene
frietkraam na de andere uit de
grond werd gestampt. Er werd
echter geen actie ondernomen,
totdat vorig jaar de Belgische
aardappeloogst mislukte. En
dat is in België bijna zoiets als
een nationale ramp.
Totale ontreddering volgde
toen bleek dat de aardappelen
die wèl geoogst waren, in zo'n
grote hoeveelheden naar Ne
derland werden uitgevoerd,
dat in België een groot tekort
ontstond. Noodgedwongen
moesten daarom dezelfde
aardappelen weer worden in
gevoerd. Resultaat: door de
slechte oogst en door al dat
heen en weer gereis van de
piepers werd de prijs van de
aardappel vijf keer zo duur als
normaal (30 franc per kilo, in
plaats van 6 franc). En dat had
natuurlijk weer zijn weerslag
op de prijs van de in vet ge
bakken reepjes aardappel. Dit
aardappeltekort was voor de
frituuruitbaters de druppel
die de emmer deed overlopen.
Dus kwam er actie. Via de op-
Het frietkot is
geen vetpot meer
FRITUUR
richting van het Nationaal
Verbond voor Frituristen.
„De mislukte oogst was al
leen de aanleiding tot de op
richting van het verbond",
zegt Thijs, „maar het belang
rijkste was de onrustbarende
toename van de concurrentie
Dat heeft de markt bedorven.
Het zijn vooral veel werklo
zen, die een frietkot beginnen.
Voor een mobiele kraam heb
je namelijk in België geen ver
gunning nodig. Je moet de ge
meente tweehonderd francs
léges betalen en een leurkaart
aanvragen. Dat is alles. Wat
wij willen is dat je voor een
mobiele friettent een vesti
gingsvergunning moet aan
vragen. Dan wordt het voor de
mensen al veel moeilijker om
een friettent te beginnen", al
dus Thijs.
Dat niet eerder aan de pro
blematiek van de frituuruit
baters aandacht is besteed,
komt volgens Thijs omdat er
nooit een bond is geweest, die
hun belangen heeft behartigd.
„Eigenlijk moet de horecabond
zich om deze problemen be
kommeren, maar die heeft het
te druk met andere zaken",
legt hij uit. „Vandaar dat we
Frietkot-activisten Paul
Ilegems (rechts) en Jef Meert
voor een Antwerps frietkot.
zelf maar een verbond hebben
opgericht. We zijn nu nog druk
bezig om leden te werven.
Over het hele land zijn vijf
honderd van de ongeveer ze
venduizend uitbaters lid. We
moeten er dus nog veel meer
krijgen, willen we bij de rege
ring in Brussel een vuist kun
nen maken".
Zelfgemaakt
Nederlanders maken er
vaak grapjes over, maar Bel
gen zijn daadwerkelijk trots
op hun friet. Niet voor niets
kwam bij een tv-introductie-
filmpje over België als eerste
een zak patat in beeld. Vijfen
zeventig procent van de Belgi
sche aardappeloogst wordt ge
bruikt voor het bakken van
frieten. Met recht is friet in
België dan ook het nationale
voedsel.
„België kan zelfs zonder
friet niet bestaan", zegt Thijs
Va
AN DE Franse priester
Jean Gauthier weet ik niet of
hij een hond had, maar wel
dat hij honden en andere die
ren een ziel toekent in zijn
boek 'Un Prêtre se penche
sur les Animaux'. Een ziel, zo
meent de priester, openbaart
zich in gevoeligheid, geheugen en gedragsas
sociaties, allemaal eigenschappen die veel
dieren in hoge mate bezitten. Hij meent ook -
konsekwent doormenend - dat er een hemel
bestaat voor zulke dieren, aangepast aan hun
aards bestaan. Die hemel zullen ze ook alle
maal be-erven aangezien de kennis van goed
en kwaad en de vrije wil om het laatste te
verkiezen boven het eerste hun niet gegeven
is. God moet een nog groter dierenliefhebber
zijn geweest dan Zijn dienstknecht Jean
Gauthier, omdat Hij de dieren spaarde en al
leen de mens een vrije wil meegaf, de tijd
bom die de ondergang zou worden van
schepsel en schepping, zoals Hij in Zijn voor
zienigheid gelijkertijd voorzag en wij in
middels hebben ervaren. Onze geschiedenis
op aarde is er een van niet aflatende en steeds
groter wordende oorlogen en slachtpartijen,
aangericht door mensen die het kwade ver
kozen boven het goede. We hebben ze opgete
kend, vanaf de Farao's van Egypte tot de
monsters van onze tijd. De dieren die God in
Zijn ondoorgrondelijk raadsbesluit dit ver
mogen onthouden heeft nemen het de mens
derhalve ook niet kwalijk dat
hij hen uitbuit en uitroeit.
Zij weten niet beter en ver
bazen zich ook niet over dit
hoogste aller zoogdieren dat
als enige zijn eigen soortge
noten uitroeit zonder gedre
ven te worden door honger of
andere noodzaak. De dieren
hebben zich ook geen goden
geschapen na ar hun beeld of
voorstellingen gemaakt van
de hemel die hun wacht na
hun dood, volgens Jean Gau
thier. Daarom aanbidden de paarden geen
Kosmisch Paard en geloven ook niet dat de
stalknechten zijn geschapen om hen te die
nen. Omdat de dieren geen goden aanbidden
hebben ze geen godsdiensten, theologen,
priesters, heiligen en heilige oorlogen. Als
enkele van hen toch heilig verklaard zijn is
dat nooit gebeurd door de dieren zelf maar
altijd door de mensen. Zo werd de kat heilig
verklaard door de hoogpriesters van de Fara
o's in het oude Egypte en zo zijn apen en
koeien heilige dieren in het Azië van onze
tijd. Er zijn geen gevallen bekend van dieren
die en mens heilig verklaarden, al zijn er on
der de honden wel die door eeuwen van sa
menleving in onderhorigheid zo ontaard zijn
dat ze hun meesters zien als goden en dat
heeft weer een andere Fransman gebracht tot
de uitspraak dat men de hond meer leert
waarderen naarmate men de mens beter leert
kennen 'plus on apprend a connaitre l'hom-
me plus on apprend a admirer le chien',
maar die Fransman was geen priester en zag
de mens ook niet als de kroon op Gods schep
ping zoals Jean Gauthier. 0"}fcu
ferm en hij voegt er zonder
schaamte aan toe dat ook hij
zelf geen dag zonder friet kan.
Thijs kan zelfs niet slapen,
voordat hij niet minstens één
'bakske mét' heeft verorberd.
Het hele dorp is trouwens
wild op zijn friet. Naar zijn
zeggen koopt iedereen in Val-
Meer wekelijks twee keer friet
bij hem. „Dat komt omdat alle
Belgische frietkramen nog
met zelfgemaakte friet bak
ken. Als we voorgebakken fa-
brieksfriet in de zaak zouden
halen, kunnen we meteen slui
ten, want zelfgemaakte friet is
lekkerder en fabrieksfriet
kunnen de mensen ook zelf
kopen", vertelt Thijs. Natuur
lijk vindt hij de Belgische friet
lekkerder dan de Nederlandse.
Hij vindt dat ook heel logisch.
„In Nederland verkopen ze in
de patatkramen fabrieksfriet.
Dus - zegt hij zonder aarzelen
- is de Belgische friet lekker
der dan de Nederlandse".
Ruim onvoldoende
Wat jammer nou voor Thijs
dat hij door zijn eigen landge
noten in z'n hemd wordt gezet.
De Belgische consumenten
groep Test-Aankoop vindt na
melijk de kwaliteit van de
Belgische frieten ruim onvol
doende. De deskundige proe
vers vinden ze zelfs zó slecht
dat Test-Aankoop met dikke
letters in haar vakblad klaag
de dat de Belgische nationale
eer op het spel staat. De consu
mentengroep bezocht dertig
frietkramen, vijfentwintig
snackbars, vier fast-food-za-
ken en zes restaurants. Overal
werd één bakje friet gekocht
en elke portie onderging de
zelfde rigoureuze behandeling.
Eerst werden ze voor een deel
geproefd en daarna in een la
boratorium onderzocht. Uit
eindelijk bleek dat het gemid
delde vetgehalte van de friet
rond de 14,3 procent lag en dat
is schrikbarend hoog. Dat
moet eigenlijk 8,5 procent zijn.
Uit het rapport blijkt verder
dat de friet uit de Belgische
patatkramen vetter is dan die
thuis gemaakt wordt.
Maar het ergste moet nog
komen: drieëntwintig bakjes
friet bleken gebakken te zijn
in vet dat niet meer geschikt
was voor gebruik. Het vet was
te oud en werd soms tot té ho
ge temperaturen verhit. Voor
al dat laatste is volgens de
consumentengroep erg slecht
voor de gezondheid. In vet zit
ten namelijk giftige stoffen en
die komen vrij wanneer het
frietvet wordt opgestookt tot
boven de 180 graden Celsius.
Volgens Test-Aankoop zijn die
stoffen zelfs kankerverwek
kend.
Jean Thijs doet verbaasd:
„Van friet kanker krijgen?
Ach, alles wat hier in België
niet pluis is, noemen ze kan
kerverwekkend", knort hij.
Maar uiteindelijk wil hij wel
toegeven dat de friet in België
niet overal even lekker is.
„Vooral in de Ardennen staan
friterieën die meer op var
kenskotten lijken", zegt hij
met een beschuldigende vin
ger richting zuiden wijzend.
„De hygiëne is er erg slecht.
Het is duidelijk dat de kwali
teit van de friet daar onder
lijdt".
Maar volgens hem is er geen
regeling te bedenken, die er
voor zorgt dat overal in de
frietkramen het vet voldoende
ververst wordt. „Je kunt niet
zeggen: ververs het vet om de
twee dagen, want de een bakt
meer dan de ander. Nu kun je
wel voorschrijven dat het vet
ververst moet worden nadat je
zoveel kilo friet hebt gebak
ken, maar hoe wil je dat con
troleren? Nu is het nog zo dat
het ministerie van Volksge
zondheid de frietkramen op
hygiëne controleert. Dat ge
beurt in principe één keer per
jaar, maar je hebt ook zaken
waar al drie a vier jaar nie
mand meer van het ministerie
is geweest".
Te heet
En dat bakken in te heet
vet?
„Kijk", zegt hij, „normaal
wordt friet bij een tempera
tuur van honderdtachtig gra
den Celsius gebakken. Maar
als het erg druk is in de zaak,
wordt de temperatuur weieens
opgeschroefd naar tweehon
derd graden om te zorgen dat
de friet eerder gaar wordt".
De enige oplossing voor de
huidige problemen is volgens
hem sociale controle. De fri
tuuruitbaters moeten elkaar
controleren, vindt hij. En vopr
degenen die betrapt worden op
het bakken van geen goede
friet heeft het verbond al
maatregelen in petto. Ieder lid
van Navefri krijgt namelijk
een sticker van het verbond op
de voordeur geplakt. Wordt nu
bij een lid geconstateerd dat
de hygiëne in zijn zaak te
wensen overlaat of dat hij de
friet té vet bakt, dan wordt hij
als lid geschrapt en het em
bleem van zijn voordeur ge
haald. Die sticker (een stripfi
guur in de vorm van een zakje
friet) geeft de garantie dat in
de betreffende friettent goede
friet wordt verkocht.
Gewicht
Dan is er nog een probleem
dat je eerder zou verwachten
in het pietluttige Holland dan
in het royale Belgenland. De
vraag namelijk hoeveel gram
patat nu eigenlijk in één portie
friet moet. Een kwestie waar
de frituuruitbaters overigens
niet goed raad mee weten.
Thijs: „Uit één kilo aardap
pelen haal je maar vierhon
derdvijftig gram gebakken
friet. Nu zijn er frituristen die
1,6 a 1,7 zakje friet uit één kilo
aardappelen halen. Anderen
halen er 2,3 a 2,5 zakjes friet
uit. Het verschil zit vaak in de
vraag of je veel vaste of veel
losse klanten hebt. Heb je een
vaste cliëntele, dan geef je
grote porties. Heb je geen of
weinig vaste klanten, dan geef
je kleinere porties. De belas
ting houdt er echter geen re
kening mee of je grote of klei
ne porties friet geeft. Iedereen
wordt aangeslagen voor 2,5
zakje friet per kilo aardap
pelen. Dat is onrechtvaardig.
Vandaar dat wij een mini
mumgewicht willen instellen".
Het gewicht van een portie
friet is echter ook om een an
dere reden erg belangrijk.
Friet is in België namelijk ook
een toeristische attractie. Toe
risten, die voor de lol een Bel
gisch frietje kopen, behoren in
feite tot de losse klanten. Zij
kopen de friet ergens langs de
weg en krijgen dus automa
tisch kleine porties. „En dat is
dus geen goede reclame", con
cludeert de friturist somber.
Protest
België zou België niet zijn
als er niet een stel Belgen was
dat zich fel tegen de plannen
van het Nationaal Verbond
van Frituristen verzet. Dit
protest komt, hoe gek het ook
mag klinken, uit de mond van
de kunstenaars. Ook zij heb
ben zich verenigd, en wel in de
Stichting voor Kunstpromotie,
die speciaal voor de bescher
ming van de Belgische friet
kotten is opgericht. Kunstdo
cent Paul Ilegems (37) van de
Antwerpse Academie voor
Schone Kunsten is de oprich
ter van deze merkwaardige
stichting. En wat zegt hij? „De
Belgische frietkot is een anar
chistisch element in onze sa
menleving en dat moet zo blij -
ven. Iedereen moet gewoon de
mogelijkheid hebben om een
frietkraam te beginnen en dat
moet niet door een wet tegen
gehouden kunnen worden".
Voila.
Ilegems noemt de Belgische
frietkot het nationale symbool,
iets wat volgens hem met alle
middelen tegen de ondergang
beschermd moet worden. De
Antwerpenaar heeft zelfs al
plannen om een zogenaamd
frietkotmuseum op te richten,
waar frietkramen die noodge
dwongen uit het straatbeeld
moesten verdwijnen in een
park worden neergezet, waar
het publiek ze permanent kan
bezichtigen. En aangezien de
friet niet alleen in België po
pulair is, maar ook in Neder
land en Frankrijk, verwacht
hij dat een dergelijk museum
veel bezoekers zal trekken.
Expositie
Al drie jaar lang trekt er op
initiatief van Ilegems een ex
positie over friet door België
en Nederland. Op die tentoon
stelling zij n tientallen schilde
rij en, tekeningen en beelden
van vijftig Belgische kunste
naars te bezichtigen, die allen
betrekking hebben op friet.
Tot voor kort stond de ten
toonstelling nog een maand
lang in Delft, waar zij erg veel
bezoekers trok. Als de exposi
tie haar tournee heeft beëin
digd, is het de bedoeling dat de
werken een vaste plaats in het
frietmuseum krijgen. Voor de
liefhebbers: de tentoonstelling
is de hele maand februari te
zien in het Cultureel Centrum
van Ternat in Brussel.
VEERTIG JAAR gele
den beleefden we de
laatste stuiptrekkin
gen van de Tweede Wereldoor
log. Het Ardennen-offensief
van veldmaarschalk Von Rund-
stedt; ruim een maand later de
bevrijding van Auschwitz. Ik
herinner me zeer weinig uit die
tijd, waarschijnlijk omdat ik te
jong was en de ganse dag zat te
dromen van feestbanketten. De
oorlog ging verder langs me
heen. Van de oudejaarsnacht
van 1944 herinner ik me totaal
niets, behalve de enorme klap
waarmee, juist toen het jaar
zijn laatste adem uitblies, een
V-2 uit de hemel viel op een
straat met een exotische naam.
De nieuwjaarsdag was even
grijs en koud als de andere. Pas
vele jaren later heb ik gelezen
dat er in die ongelukkige Indi
gostraat 38 doden waren geval
len en dat in de Ardennen
20.000 soldaten waren gesneu
veld.
Veertig jaar later lees ik over
drama's die zich rond de kerst
van 1944 hebben afgespeeld
fascinerende verhalen, die lang
onbekend zijn gebleven. Zoals
het door puur toeval in de kiem
gesmoorde plan van Duitse
krijsgevangenen in Engeland
om massaal uit te breken en,
dood en verderf zaaiend in En
geland, het verloop van de oor
log drastisch te beïnvloeden. In
heel Engeland zaten toen onge
veer een half miljoen Duitse
krijgsgevangenen in kampen.
In het kamp Devizes in Wilts
hire in zuid-Engeland bevon
den zich 7000 krijgsgevange
nen. Het werd intern door de
Duitsers zelf gerund.
Onder bevel van een para
chutist, Erich Palme-Koenig,
vormden fanatici in dat kamp
een uitbraakcomité, dat het
volgende plan ontwikkelde:
Joachim Goltz, een 20-jarige
vechtmachine die zich al op
zijn 16-de bij de SS had aange
sloten, zou met een groep van
20 man Britse bewakers over
meesteren en vervolgens een
buiten het kamp liggend wa
pendepot veroveren, zodat de
7000 krijgsgevangenen in het
licht bewaakte kamp met wa
pens konden worden uitgerust.
Vervolgens zouden de voertui
gen van een Engelse pantserdi
visie worden gestolen en zou
den Luftwaffe-piloten op een in
de buurt liggend vliegveld
aantal Mosquito's kapen
piloot zou onmiddellijk
Duitsland vliegen om hi
organiseren. Aangevuld
uitgebroken krijgsgevang
uit een kamp nabij de'
Sheffield zou een I
33.000 man dwars doort
land trekken naar de bas
Wash, waar Duitse schepg
zouden opwachten. Toen
december nieuw aai
krijgsgevangenen meiddei
de volgende ochtend
dennen-offensief zou I
werd besloten de grote
met dat offensief te 1
menvallen en een verwoesi
aanval op Londen te lancei
Toen Devizes op hei
stond in oproer uit te be
sloegen de Britten met
een ijzeren ring om hel fe
Para's, die met stengunsu
bewapend, joegen de op;
den Duitsers naar hun
terug. Een opmerking vani
voerder Erich Palme-K#
die toevallig door Duits-
kende Amerikaanse off#
was gehoord, had het plain
een vroeg stadium verradts
diep gefrustreerde nazi's
ten een zondebok voor hei
lukte plan en vonden Woll
Rosterg, een tolk die ei
geheim van had gemaait'
hij het nazisme verafscbn
Hij werd, voornamelijk
toedoen van Palme-Koemi
beestachtige wijze
Palme-Koenig en vier ait
werden wegens deze mooi
juli 1945 ter dood verast
en op 6 oktober van dat jas
de Pentonville-gevangeit-
Londen ter dood gebracli:
de galg. Ze hadden nca
spijt van.
riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiilllliiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiliiilliliiliiiliiiiiiiiiii,
(ADVERTENTIE)
Bedrijfsweg 21, Best, Telefoon 04998-99099.
VANDAAG OPEN HUIS VAN 9 - 17.00 UUR
In uw De Stem Commentaar
van vrijdag 21 dec. '84
schrijft u o.a. dat 'de be
windsman - bedoeld wordt
Gijs van Aardenne - door de
geachte SGP-er de heer Van
Rossum vergeleken wordt
met 'aangeschoten wild'.
Maar ik de heer Van Ros
sum erop wijzen, dat de on
geschreven jachtwet zegt:
'Men dienst het aangescho
ten wild zo lang te achter
volgen tot men het door een
genadeschot uit zijn lijden
heeft verlost!' Ditzelfde
geldt in overdrachtelijke zin
natuurlijk ook voor 'aange
schoten politiek wild'. U ein
digt uw commentaar met
uw verwondering uit te
spreken, dat Gijs niet eige
ner beweging zijn biezen
pakt. U zegt: 'Gijs is een
gladjanus en/of een incom
petente minister'. 'Onze Gijs'
is gewoon een financieel
gladde glibber en wij blijven
rondom hem staan, want als
hij zijn biezen pakt, kunnen
er altijd nog een paar blanco
cheques uitrollen, nietwaar?
Jeremia zei het reeds dui
zenden jaren geleden, lang
voor de geachte heer Van
Rossum: 'Arglistig is het
hart, meer dan eenig ding,
ja, doodelijk is het het, wie
zal het kennen?' (Jer.: 17:9).
Aardenburg
Schelte van Jelgerhuis
Natuurlijk kan ik weinig
bewondering hebben voor
de zaken die nu, na vier jaar
'dutten' aan minister Van
Aardenne in de schoenen
worden geschoven en geen
enkele rechtgeaarde Neder
lander zal dat kunnen. Maar
het is toch al te gek om voor
deze kapitale blunder één
man verantwoordelijk te
stellen. Wat deden toen die
150 Kamerleden, die 20 an
dere ministers en die 100
topambtenaren in die perio
de? Zaten die allemaal te
slapen of waren er geen des
kundige economen die de
verantwoordelijke minister
tijdig een goede raad hebben
kunnen geven? Nergens heb
ik kunnen lezen dat drs. Den
Uyl, die volgens sommigen
een zo voortreffelijk econo-
moon moet zijn, destijds een
bijdrage leverde om deze ca
tastrofe te kefëfi ÏKWiéet het
zo precies niet meer, maar ik
veronderstel dat het juist
Den Uyl en zijn achterban
waren die er destijds alleen
maar op uit waren om de
werkgelegenheid te bevor
deren. Op zichzelf voortref
felijk, maar, als het dan uit
eindelijk op een dergelijk
debacle moet uitlopen, on
juist. Ik neem Den Uyl c.s.
niet kwalijk dat hij geen
profeet was (is), maar wel
neem ik hem kwalijk dat hij
nu meent de eerste te moe
ten zijn die de beschuldigen
de vinger naar zijn collega
uitsteekt, want ik meen dat
hij daartoe niet het minste
recht heeft. Als we eens zou
den inventariseren welke
maatregelen Den Uyl tij
dens zijn sinterklaasbewind
zoal heeft genomen zou dat
een hele lijst zijn. Allemaal
dingen die hij deed met,
waarschijnlijk, de beste in
tenties, maar die voor een
groot deel hun doel zijn
voorbijgeschoten en waar
voor we nu de gevolgen
moeten dragen. Niet zolang
geleden las ik een artikel
over de economische toe
stand in 1985, dus net nog
geen 10 jaar geleden. Het
aantal werklozen was toen
nog slechts een fractie van
dat van tegenwoordig. Het
aantal kleine bedrijven was
tientallen malen groter dan
nu en de mensen waren over
het algemeen redelijk tevre
den. Men hoefde toen nog
niet te werken met allerlei
subsidies en eenmalige uit
keringen om de mensen in
leven te houden. Toen de
door Den Uyl ontketende
stroom van sociale voorzie
ningen over ons heen kwam
rollen, dacht iedereen dat we
het paradijs hadden gevon
den dat Marx eens beloofde.
Ondanks alle economische
wetenschappen en voorspel
lingen staat toch één ding
vast dat er op onze planeet
gewerkt moet worden als
men wil eten. En dat is iets
wat men in sommige geval
len vergeten is. De welvaart
bracht geen welzijn mee, in
tegendeel. Daarvoor Den
Uyl de schuld geven is na
tuurlijk onzin, evenals het
onzin is om minister Van
Aardenne de schuld te geven
van het verlies van een slor
dige 4 miljard. Eerstens had
men, als er fouten zijn ge
maakt, daarop directer moe
ten inspringen, niet 4 jaar na
datum. Tweedens had men
dan het hele bestuursappa
raat, dus Kamer en regering
hiervoor aansprakelijk
moeten stellen, maar ik blijf
erbij dat het drs. Den Uyl
zeker niet toekomt om zijn
vingertje naar anderen uit
te steken. Ik dacht dat hij,
als 'bejaarde' ook wel wijn
zou zijn geweest,
spreekwoord oltfud enwx
schijnt in dit geval niet w
te zijn. Jammer. Wat. Ti
Aardenne en Den Uyl
tijds, goed bedoeld, na
fout hebben gedaan zijnd
dongen feiten die niet
terug te draaien zijn. Va
mij zijn de feitelijke scki
digen de Kamerleden,
getal, alle ministers,
veer 20 en de dwing®
'achterban' die meende t
te kunnen regeren.
Breda
F. Vorstenbosch
In De Stem van zaterdag!
dec. 1984 lezen we onder i
kop: 'Heftige aanvaring!
joden en christen' het
gende: 'Enkele kleine
kerkgenootschappen
de Remontstrantse Broed#
schap, de Vrije Evangelist
Gemeente en het Leger 4
Heils hebben een uitnod
ging reeds afgeweze
Gaarne vestigen wij bij dt
uw aandacht op het feit»
de leiding van het Legers
Heils in Nederland p
heeft gerageerd op de ui®
diging van de Nederland
kerkprovincie om tijd#
het bezoek van de paus in
loop van 1985 Zijne Be#
heid te ontmoeten. Het''
ger des Heils heeft beslot
om zowel de territoria'
kommandant van het Ui
des Heils, de chef secret®
alsmede de yertegenwoo®
ger van het Leger des Hf
in de Raad van Kerken
Nederland voor dit be®
af te vaardigen. Het w®
door het Leger des He
diep betreurd dat door
gedane berichtgeving f
stuk negatieve publiciteit
wereld is ingestuurd
blijkens de talrijke
foontjes uit de Bredase
gio, bij tal van mensen
uiterst onprettige rea
heeft teweeggebracht.
Amsterdam
D.C. Verpoorte
majoor Leger des Heils
nachrift redactie;
briefschrijver heeft gelif
moet een misverstand i«'
spel zijn geweest. Onze
se s.
l0P jNVOOfSt*»'*
\®mP?ae.o"
DEN HAAG(ANP) - De Euro
overweegt België voor het Eu
justitie te dagen wegens dis
buitenlandse studenten. Dit
lijks bestuur" van de Gemet
deeld in antwoord op vragen
lid van het Europees Parleme
Marijke van Hemeldonck.
Maar het aanspannen van
wegens niet nakomen van Eur
verplichtingen wordt alleen
maatregelen van de Belgisc
aanleiding geven tot discrimin
gische studenten en studenten
PRETORIA(UPI)
Huurlingenleider kolonel
'Mad Mike' Hoare is een
van de 85 langgestrafte
gevangenen die zullen
profiteren van de kerst
amnestie die de Zuidafri-
kaanse president Pieter
Botha heeft afgekondigd.
Dat is gisteren meege
deeld door een woord
voerder van het gevange
niswezen in Pretoria.
Hoare leidde in 1981
een mislukte staatsgreep
tegen de regering van
president Albert Rene
van de Seychellen. Maar
de groep van 51 huurlin
gen liep al bij de landing
op de Seychellen tegen de
lamp. Na een schietpartij
kaapten ze een Indiaas
vliegtuig waarmee ze
naar Zuid-Afrika vlogen.
Hoare werd in 1982 tot 10
jaar gevangenisstraf ver
oordeeld wegens vlieg
tuigkaping.
PEKING(UPI) - China en de
Sovjet-Unie hebben gisteren
drie nieuwe economische en
wetenschappelijke akkoorden
ondertekend. In Peking wer
den de handtekeningen gezet
door de vice-premier van de
Sovjet-Unie Ivan Archipov en
de Chinese vice-premier Yao
Yilin.
Archipov is de hoogste Sow-
jet-functionaris die China in
vijftien jaar tijd een bezoek
brengt. De ondertekening
wordt dan ook gezien als een
duidelijke verbetering in de
slechte relatie die deze com
munistische landen sinds 24
jaar met elkaar hebben.
Bijzonderheden van de ak
koorden zijn niet bekendge
maakt maar eerder hebben
Chinese functionarissen laten
weten dat zij samenwerking
op het gebied van de handel en
de economie omvatten evenals
uitwisseling van wetenschap
pelijke en technologische ken
nis. Ook zal er een gemeen
schappelijke economische
commissie worden ingesteld.
NAIROBI(DPA) - Na het
rampjaar 1984 wacht Afrika
ook de komende jaren een
sombere toekomst. Droogte en
hongersnood teisteren vrijwel
het hele continent in tot dus
ver ongekende omvang. Rond
150 miljoen mensen in meer
dan 20 landen worden door
honger bedreigd. Verscheide
ne honderdduizenden mensen
zijn al gestorven.
'Maar het ergste is de hope
loosheid', zegt een helper in
Etiopië. Ondanks de hulpstro
men uit het noorden zal Afri
ka ook het komende jaar de
honger niet ontlopen. De ern
stige misoogsten in de laatste
maanden van dit jaar doen
deskundigen veronderstellen
dat de nood in 1985 nog heviger
zal worden.
Alleen al in Ethiopië treft dej
honger 7,7 miljoen mensen,
Kurt Jansson, plaatsvervan
gend secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, schat dai
tot dusver zeker 300.000 men
sen zijn omgekomen. De huif
uit het westen is weliswaar
sterk toegenomen nadat Euro
pa en Amerika door de televi
sie en andere media werder
geconfronteerd met de beelder
van verhongerende massa's.
Maar als gevolg van de aan
houdende guerrilla, juist in d(
zwaarst getroffen gebiedei
Eritrea, Tigray en Wollo, be
reiken de voedselleverantie
lang niet alle hongerlijders
Voedsel kan slechts vervoen
over de hoofdwegen die onde
controle van het regeringsle
ger staan. 'Wat er buiten dez