Schrikbarend lot van Afrikaanse vrouwei*100^61185
Ethiopiërs na de droogte op
zoek naar 'n nieuw bestaan
Amerikaanse zender
op grondgebied Israe
H
BES-J
ACHTERGROND
even..L
UITBLAZEN
Meer dan 1.500
slachtoffers
van vuurwerk
tijdens
jaarwisseling
Bergen
geld...
ZATERDAG 29 DECEMBER 1984
I ZATERDAG 29 DECEf
loogove
>roduktie
;0 hoger
Buil van 2
miljoen bij
bankoverval
Polen keren
niet terug
IJ HEEFT het nog
vrij lang zonder ge
kund. Vrienden vul
den al schappen hij de su
per, brachten kranten
T5 PAGl
WIM KOCK
appen rui
enten kr
rond of waren insteker-op-
afroep bij een drukkerij.
Allemaal rotklusjes maar
het levert op. Mijn zoon
had daar geen tijd voor. De
hockeyclub, de schaakclub, het
huiswerk naar het leek soms
ook in dié volgorde - slokten
hem volledig op. Met al die ac
tiviteiten namen, ongemerkt
eerst, ook zijn sociale verplich
tingen toe en die kostten geld.
Ten slotte méér dan zijn trakte
ment groot was.
Hij sloeg aan het sollicite
ren. „Het zal je niet meeval
len", zei iedereen. Drie ijzers
legde hij in het vuur. Hij meld
de zich voor een krantewijk,
bood zijn diensten aan bij een
supermarkt en sloot zich aan
bij een groep scholieren die be
reid was assistentie te verlenen
bij een horeca-bedrijf met steile
omztt-pieken.
Het werd de horeca-klus.
Zwarte broek, wit overhemd,
vlinderstrikje; het kon opeens
allemaal, want het leverde op.
Het merkwaardige was dat bin
nen enkele dagen ook de agent
van het dagblad belde dat hij
een wijkje vrij had en of de du
vel ermee speelde: wéér een
paar dagen later was de super
markt aan de telefoon. Of me
neer nog beschikbaar was. Er
bleek dus eigenlijk werk zat te
zijn op de arbeidsmarkt voor
scholieren.
Of je nou alleenverdiener of
de helft van een tweeverdicnen-
de eenheid bent (zeg ik dat zo
goed?); als de kinderen ook wat
gaan verdienen wordt het leven
opeens een stuk ingewikkelder
en is het oppassen geblazen. Er
kan wat gebeuren met je kin
derbijslag. De fiscus is watching
you. De Raad van Arbeid. Het
Ziekenfonds. Het gaat erom
dat de jongelui vooral niet te
veel verdienen anders ben jij
het, of je mede-tweeverdiener,
die hun baantjes mag subsidië
ren.
Foldertjes
Je kunt foldertjes halen,
Postbus 51 in Den Haag aan
schrijven of een boek erover
kopen. Ken uw recht of zoiets.
Reader's Digest had er laatst
nog een in de aanbieding. Een
zacht prijsje Mijn zoon zou er
minstens een uur of acht voor
moeten tappen Het pro
bleem met al die voorlichting is
dat ik er aanvankelijk niets van
snap en éls ik er dan eindelijk
iets van begrijp, kan ik dat niet
onthouden. Ik mag me in alle
bescheidenheid een ervaren le
zer noemen, maar als ik me
buig over de brochures van be
lastinggaarders, verzekeraars of
verschaffers van sociale zeker
heid dan slaat er blijkbaar er
gens in m'n hoofd een hersen
kwab op tilt.
Het rustgevende resultaat
van deze handicap is op de
duur dat je kalmpjes afwacht.
Met een beetje geduld laat je de
vragen de vragen en de proble
men de problemen, tot ze zich
zelf oplossen. Dat werkt bijna
altijd. Maar je moet wel wakker
blijven want er zijn ook risico's.
Het ziektekosten-risico bijvoor
beeld. Als een ziekenfonds je
een brief schrijft, ook al ben je
al verzekerd, dan dien je daar
even zorgvuldig kennis van te
nemen.
Dat deed ik en ik las dat
mijn zoon, nu hij een baantje
had, verplicht was zich te verze
keren bij het ziekenfonds. Logi
sche zaak zolang je onder een
bepaalde inkomensgrens zit. 5
Vroeger werd die de welstands-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiF
grens genoemd. Maar mijn
zoon zat daar wel heel erg ver
onder en zelfs nog lichtjaren
beneden het minimum-inko
men. Vandaar dat hij voor een
habbekrats per kwartaal het he
le ziekenfondspakket kon krij
gen, terwijl hij via mijn polis
ruimschoots verzekerd was.
Dat vond ik gek, want ik herin
nerde me al dikwijls te hebben
gelezen dat de ziekenfondsen
bergen geld tekort kwamen.
Ziektewet
Ik schreef het ziekenfonds
een brief. Het baantje van m'n
zoon stelt niet veel voor, legde
ik uit. Af en toe wordt hij opge
roepen om enkele uren te ko
men tappen. Regelmaat zou so
wieso uit den boze zijn vanwege
zijn huiswerk en om die reden
mag hij zich van zijn werkge
ver, die geen geruzie met
ouders wil, ook afmelden. Ik
liet me een beetje gaan en had
het over 'Kafka-acntigc onzin',
maar ik schreef ook dat de ont
vanger van de brief dat vooral
niet persoonlijk moest opvat
ten, dal ik wel wist dat hij de
Ziektewet ook niet had ge
maakt en dat ik best begreep
dat er verstandige regels aan
ten grondslag zouden liggen,
maar dal het tegelijkertijd toch
niet de bedoeling van de Ziekte
wet kon zijn, de studerende
kinderen van redelijk welgestel
de ouders bijna gratis te verze
keren omdat ze zonodig een ex
tra cent bovenop hun trakte
ment wilden verdienen.
Verongelijkt
Een paar dagen later hoorde
ik bij thuiskomst dat er voor
me gebeld was. Door het zie
kenfonds. Brieven schrijven
doen we niet meer, was m'n
eerste reactie, dat kost te veel
tijd. Hel feit dat het fonds mijn
brief telefonisch wilde beant
woorden kon er echter ook op
wijzen dat iemand zich per
soonlijk in de kuif gepikt voel
de. Dat bleek de volgende mor
gen, toen het Ziekenfonds an
dermaal aan de lijn kwam, in
derdaad het geval te zijn. De
stem klonk eerst wat nijdig en
vervolgens verongelijkt. „Kaf-
ka..
Al had een scholier maar
een baantje van een uur per
week, dan móest hij zich 'ver
plicht verzekeren', ook al was
hij al verzekerd. Zo wilde het
nu eenmaal de Ziektewet. Het
deed me denken aan een dia
loogje dat ik lang geleden eens
hoorde op de 'Karei Doorman
Officier: „Matroos doe dat luik
eens dicht."
Matroos (verwonderd):
luik is al dicht meneer."
Officier: „Tóch maar dicht
doen als ik dat zeg!"
Matroos: „Ja meneer."
Zelfs de soepelste wetten
blijken altijd star als er grens- 1
gevallen aan de orde zijn, maar e
of je het legioen klussende
scholieren in Nederland voor
de Ziektewet nog een grensge- e
val kunt noemen, is zeer de S
vraag. De man van het Zieken-
fonds aan de telefoon gaf ten
slotte gaarne toe dat het 'ber- e
gen geld' kostte.
Dat wilde ik maar van hem
horen.
„Dat
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550,
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand, 66,30 per kwartaal of j 258,- per jaar
Bij automatsche betaling geldt een korting van 1,- per maand,
f 1,80 per kwartaal, f 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag'van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankrplatipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
ARUSHA (AP) - Terwijl
droogte en hongersnood
miljoenen Afrikanen
met de dood bedreigen
streven Afrikaanse
vrouwen naar een grote
re erkenning van hun
rol als voedselproducen
ten. Tegel ij kertijd wil
len feministische leiders
dat de houding van
Afrikaanse mannen te
genover hun vrouwen
radicaal verandert, en
eisen zij een betere op
leiding voor vrouwen
opdat zij leren wat hun
rechten zijn.
Ongeveer 300 afgevaardig
den, voor het merendeel
vrouwen, zijn naar de Noord-
tanzaniaanse stad Arusha
gekomen om een conferentie
bij te wonen over de positie
van de Afrikaanse vrouw. Zij
worden in hun streven ge
steund door Julius Nyerere,
president van het gastland
Tanzania en een van de
meest gezaghebbende Afri
kaanse staatslieden.
De vrouwen, die de meer
dan de helft van de 466 mil
joen inwoners van het conti
nent uitmaken, en 60 tot 80
procent van de landbouw-
produktie voor hun rekening
nemen, zijn „de grootste
slachtoffers van uitbuiting in
Afrika - uitbuiting door
Afrikaanse gemeenschappen
die door mannen worden ge
leid", verklaarde Nyerere on
der grote bijval.
De conferentie, die is be
legd door de Economische
Commissie voor Afrika
(ECA) van de Verenigde Na
ties en de Panafrikaanse
vrouwenconferentie, consta
teerde dat in deze tijd van
emancipatie de vrouwen in
Afrika nog op grote schaal
worden gediscrimineerd en
misbruikt.
Er is veel bereikt in de af
gelopen tien jaar, stelde een
eindrapport van het congres,
„maar er moet nog veel meer
gebeuren".
Uit de eindeloze reeks rap
porten die alle getuigen van
het zware lot van de vrouw
blijkt dat het vooral de man
nen zijn die de vruchten heb
ben geplukt van twintig jaar
onafhankelijkheid na meer
dan een eeuw kolonialisme.
Met een directe verwijzing
naar de hongersnood in Afri
ka hebben de afgevaardigden
er bij regeringen op aange
drongen in te zien dat vrou
wen kunnen helpen bij het
oplossen van de voedselcrisis.
Vrouwen beginnen veelal
reeds op tienjarige leeftijd
met hun werk in huishou
ding en landbouw, werken op
hun zestigste nog, en zijn de
voornaamste producenten
van voedsel, stelden de afge
vaardigden.
Veel rapporten gaven
voorbeelden van de proble
men waarmee vrouwen in de
traditioneel door mannen be
heerste Afrikaanse maat
schappij te maken krijgen bij
hun zware taken als boerin,
moeder, verpleegster, huis
houdster en kokkin.
- In Senegal kregen platte
landsvrouwen ter verlichting
van hun zware arbeid van
het kinderfonds van de Ver
enigde Naties machines om
rijst te planten. Maar de
mannen namen de machines,
en de vrouwen moeten de
rijst nog steeds met de hand
planten.
- In Tanzania, waar het
meeste voedsel door vrouwen
wordt verbouwd, ontving in
1982 slechts 21,3 procent van
de meisjes op middelbare
scholen landbouwonderrieht.
„Vrouwen worden klaarge
stoomd voor de keuken", al
dus het Tanzaniaanse rap
port.
- In Kenya werd landont-
ginning en -bevloeiing geme
chaniseerd. Terwijl dit de
mannen verloste van veel
zware arbeid, kregen de
vrouwen het alleen maar
drukker omdat er veel meer
land in cultuur werd ge
bracht.
President Nyerere klaagde
dat vrouwen vaak buiten be
langrijke beslissingen over
(1e landbouw worden gehou
den. Wat daar de gevolgen
van kunnen zijn schetste hij
aan de hand van een voor
beeld
„Een dorpsgemeenschap
komt bijeen om te praten
over een dreigende cholera-
epidemie, en besluit dat al
het drinkwater moet worden
gekookt. Maar negen van de
tien mensen op de vergade
ring zijn mannen, die geen
water hoeven te halen, geen
brandhout hoeven te verza
melen, en geen pot op het
vuur hoeven te zetten. Het is
dan ook niet verwonderlijk
dat het meeste water niet ge
kookt wordt".
Een deprimerende vooruit
blik op het jaar 2000 wordt
geschetst in een rapport van
ECA-adviseur Patricia Bifa-
ni. Als de positie van de Afri
kaanse vrouw niet drastisch
verbetert, voorspelde zij, zul
len velen noodgedwongen
van het platteland naar de
stedelijke sloppenijken ver
huizen waar de meesten zich
zullen moeten prostitueren
om het hoofd boven water te
houden.
Een analyse van de leef-
en werkomstandigheden, ge
zondheid, voeding en oplei
ding van Afrikaanse vrou
wen voorspelt een rampzali
ge toekomst voor hen zelf,
hun kinderen en de hele ge
meenschap, aldus dr. Bifani.
De afgevaardigden erken
den dat de opleiding en ge
zondheidszorg voor vrouwen
zijn verbeterd. Er is minder
kindersterfte, en bijna even
veel meisjes als jongens vol
gen lager onderijs. Toch blij
ken nog steeds veel jonge
meisjes door zwangerschap
of huwelijk te moeten afha
ken.
Aan de roep om gelijke
rechten voor vrouwen in een
werelddeel waar vrouwen
eeuwenlang ondergeschikt
zijn geweest aan mannen, is
soms - op papier - tegemoet
gekomen. Maar in de d
tijk hebben de vrouwen,
een lange weg te gaan ,i
zij deze rechten ook w«
lijk zullen genieten, stil
een rapport uit Ghana. I
De grondwet van GrJ
dat in 1957 als eerste
kaanse kolonie onafhai]
lijkheid verwierf, bepaalt
mannen en vrouwen gt.J
rechten hebben. Maar
door mannen gedomtrw
overheid van dat land v
gert een VN-resolutie ttj
dertekenen die elke
van discriminatie van i»
wen verbiedt.
Het argument is dat raj
ca tie van het VN-verdiJ
dat gelijke rechten t„l
het huwelijk garandeer]
zou betekenen dat vron
in deze polygame gein
schap voortaan ook
mannen zouden mogen ts
wen, aldus het rapport.
Dat er althans enigen
uitgang is geboekt
strijd om gelijke rechten;
ge blijken uit enkele In;
eindrapport opgenomen
merkingen van afgevaan
den die waarschuwen
een „verzetsreactie van»
nen die zich bedreigd v#
door de opmars van vi
wen".
MAKELLE (RTR) - Zo
als zijn vader, zijn
grootvader en genera
ties voor hem, leidde
Abraham Abai het klas
sieke leven van een boer
in Ethiopië en probeerde
te verbouwen wat de
grond in de ruige hoog
landprovincie Tigre wil
de opleveren.
Dat was in de eerste plaats
bestemd om zijn gezin van te
voeden. Wat overbleef ver
kocht hij om zich de kleine
luxe te veroorloven van kof
fie, zout of kleren voor zijn
zeven kinderen. In de vette
jaren had zijn strooien hut
die bijzondere reuk van iets
lekkers dat op het vuur
stond.
Maar de vette jaren hiel
den op. De regen die zijn ak
kerland nodig had bleef vijf
jaar uit en vorige week had
Abai er genoeg van en verliet
zijn hut, zijn bedrijf en al het
andere.
Acht dagen lang trokken
hij en een familie van elf
personen, een bejaarde
grootvader incluis, door de
kale wildernis die de droogte
van Tigre heeft gemaakt om
zich bij de overheid te laten
registreren voor herkolonise
ring in het vruchtbaarder
westen.
Hij was niet de enige. Zes
duizend andere boeren wa
ren al in Makelle, de ge
westelijke hoofdstad van Ti-
gray, samengestroomd om
zich voor hervestiging te la
ten inschrijven.
Het project voorziet in het
hervestigen van 2,5 miljoen
mensen om te ontsnappen
aan droogte en de dreiging
van hongersnood. De laatste
drie weken zijn volgens de
overheid meer dan 38.000
boeren uit Makelle alleen al
naar elders overgebracht.
In een kamp in de open
lucht, aan een geïmprovi
seerd bureau, zette Abai zijn
naam onder een formulier
van instemming met verhui
zing naar een provincie in
het westen waar rivieren, en
niet de regen waarop men
niet vertrouwen kan, voor de
bevloeiing van de gewassen
zorgen.
„Wij willen weg. Wij heb
ben geleden. Ik placht vee te
hebben, maar de meeste die
ren zijn dood. Ze waren zo
mager dat ik toen ik ze ver
kocht, ik er nog geen 20 birr
(35 gulden) voor kreeg. Vroe
ger leverden ze me 300 birr
(550 gulden) op", vertelde
Abai.
Hervestiging is het ant
woord op lange termijn van
de Ethiopische regering op
een droogte die nu negen
miljoen mensen treft, de
meesten boeren zoals Abai
uit de noordelijke en zuidelij
ke provincies.
Voor Abai is het een in
grijpende zaak. Hij spreekt
Tigrenya, de taal van zijn
provincie. Hij beheerst niet
het Amhaars, de belangrijk
ste voertaal van Ethiopië,
noch een van de talen van de
provincies in het westen.
Waar hij ook terechtkomt,
hij zal buren zijn van boeren
zoals hij maar met zeden en
gewoonten die hem vreemd
zijn en met land dat afwijkt
van dat van Tigre.
Volgens een statistiek van
de regering zijn al 120.000
mensen uit de provincies Ti
gre en Wollo overgebracht
naar hervestigingsplaatsen
in de provincies Illubabor,
Kaffa en Wollega. Elke dag
worden anderen per vracht
auto en vrachtvliegtuig over
gebracht.
Donors
De regering in Addis Abe
ba heeft een beroep gedaan
op haar overwegend wester
se donors voor hulp bij het
kopen van de meest elemen
taire zaken die de kolonisten
voor het opbouwen van een
nieuw bestaan nodig hebben
- zaden, schoenen, tijdelijk
onderdak en medicijnen te
gen de ziektekiemen die men
onderweg of in de nieuwe
omgeving heeft opgelopen.
De reactie is tot dusver
lauw geweest, zegt de rege
ring, omdat de donors van
mening zijn dat zulke hulp
valt onder het hoofd ontwik
kelingshulp en niet noodbij
stand.
Ontwikkelingshulp is een
aanbod van regering tot re
gering en het marxistische
Ethiopië heeft niet veel
vrienden in het westen, waar
het meeste geld vandaan
komt.
Bovendien is er de verden
king onder regeringen in het
westen dat Addis Abeba de
hervestiging gebruikt om
mensen weg te halen van de
rebellenbewegingen die in
het gebied opereren.
De hoogste Amerikaanse
hulpverlener, Peter McPher-
son, zei begin december dat
het hervestigingsplan mis
bruik van Ethiopië's hulp
bronnen betekende. „Ameri
kaanse hulp is daar niet voor
en zal er niet voor beschik
baar worden gesteld", zei hij.
Hij trok in twijfel of een
hongerlijdend mens vrijwil
lig kon instemmen met her
vestiging.
Da wit Wolde Georgis, de
voorzitter van de Ethiopische
bijstands- en rehabilitatie
commissie (RRC), sprak te
gen dat het hervestigings
project een dubbele bodem
had.
Er was volgens hem geen
andere beweegreden dan
door droogte getroffen men
sen nieuwe vruchtbare grond
te geven zodat ze produktief
konden zijn en op fatsoenlij
ke manier hun geld verdie
nen.
„Niets is humaner dan
mensen die voortdurend on
der droogte en honger te lij
den hebben, de kans te geven
op het leiden van een produc
tief leven", aldus Wolde
Georgis.
In de provincie Wollo ten
zuiden van Tigre zijn ander
half van de drieëneen half
miljoen mensen op mars
naar centra waar zij zich
kunnen laten inschrijven
voor overbrenging naar een
nieuw woongebied, aldus re
geringswoordvoerders.
De adjunct-administra-
\)oli weer winst
Van een onzer verslaggevers
irussel - Hoogovens heeft
de eerste elf maanden van
iu jaar 5236 ton ruwstaal ge-
jyoduceerd, bijna 30 procent
Jeer dan in die periode van
orig jaar. Nederland heeft
liermce de grootste produk-
.1, toeneming weten te realisc-
■en van de 29 landen die hun
regevens aan het IISI (Inter-
lalional Iron and Steel Insti
tute) sturen.
B Aan de produktie van ruw-
aal (halfprodukten) zijn door
le EG geen grenzen gesteld,
rel aan die van eindproduk-
Jn van staal, zoals warm en
:oud gewalste platen en blik.
n de laatste sector vindt een
lapaciteitssanering plaats,
indanks de daardoor afne-
ende vraag naar ruwstaal
;eft Hoogovens zijn produk-
3 sterk kunnen uitbreiden.
De binnen de Estel-con-
ructie opgedane ervaring en
|e voor het transport gunstige
igging aan de zee bij Velzen
Eezorgen het concern een ster
ke concurrentiepositie. Dit
jaar raakt Hoogovens ook voor
het eerst uit de rode cijfers.
Voorzitter J.Ilooglandt ver
zacht een jaarwinst van circa
200 miljoen. De vijf afgelo-
en jaren leverden nog een
Verlies op van in totaal ruim
1900 miljoen.
De Nederlandse ruwstaal-
roduktie in november was
1460 ton 19,8 procent groter
[an in november vorig jaar.
teur van het gebied, Mehari
Masho, zei tegen journalisten
en diplomaten dat de volks
verhuizing „zonder weerga
(was) en alle begrip te, bp,ven
(ging)". Maar: herhaalde po
gingen van de boeren om iets
op hun grond te doen groeien,
waren op niets uitgelopen.
Girma Newaye, secretaris
generaal van de Arbeiders
partij van Ethiopië voor
Wollo, zei: „Ethiopië heeft
niet alleen slechts hulpgoe
deren nodig, maar werktui
gen voor het bewerken van
de grond".
Kenneth King, gewestelijk
directeur van het ontwikke
lingsprogramma van de Ver
enigde Naties, bracht een be
zoek aan de registratiecentra
en zei daarna dat er voor
hem geen twijfel over be
stond dat de boeren uit hun
vorige huis wilden vertrek
ken.
„Deze mensen weten
zeker dat zij naar, gel»
willen waar ze een beter
ven zouden kunnen heb
Ik vind dat deibwitcnwe
de verantwoordelijk
heeft de rehabilitatie
spanningen van de regei
te steunen", zei hij.
In een kamp in Mal
ontmoette een hulpvcrle
een jong meisje van een
of zes dat in november
aangekomen als een wan
lend geraamte. Door in
sieve voeding was ze gerei
„Vier weken later kwal
bij ons en deed de armti
van plastic af die ze had
kregen als machtiging di
hier gevoed kon worden
was gelukkig en vrolijke
zei dat ze voorgoed uit'
kelle wegging naar
nieuw tehuis in het wt
van het land", aldus de It
verlener.
AMSTERDAM (ANP) - Tijdens de vo
rige jaarwisseling hebben ruim 1.500
mensen zich onder doktersbehande
ling moeten stellen wegens verwon
dingen opgelopen door afgestoken
vuurwerk. Voor 190 slachtoffers ein
digde de nieuwsjaarviering met opna
me in het ziekenhuis, waar hij of zij
gemiddeld elf dagen moest blijven.
Dat blijkt uit een onderzoek dat de Stich
ting Consument en Veiligheid heeft gehou
den onder huisartsen en ziekenhuizen. Vol
gens de stichting, die de resultaten onlangs
publiceerde in een eigen uitgave, is het voor
eerst dat er cijfers over ongevallen met vuur
werk bekend zijn.
Uit het onderzoek blijkt dat 52 procent van
de verwondingen vorig jaar uit verbrandin
gen bestonden, terwijl open wonden en oog
letsel goed waren voor 20 en 13 procent van
het aantal behandelingen. Opvallend noemt
de stichting het dat veel mensen gewond
raakten door het kijken naar te dichtbij ont
ploffend vuurwerk. Voornaamste slachtof
fers waren jongeren. Van alle gewonden was
65 procent tussen de 10 en 20 jaar oud.
De meeste ongelukken gebeuren door on
voorzichtigheid of onzorgvuldig gebruik.
„Het staat stoer om een rotje in je hand aan
te steken, maar je kunt nooit voorspellen
waar en wanneer het zal ontploffen", aldus
de stichting. Ook het aansteken van vuur
werk dat eerder weigerde en het afsteken
van vuurwerk in een glazen fles veroorzaakt
veel verwondingen.
Consument en Veiligheid vindt dat de uit
komst van het onderzoek moet leiden tot vei
liger vuurwerk. Hoewel in de wet op de ge
vaarlijke stoffen is vastgelegd hoe het vuur
werk verpakt moet zijn en hoe de samenstel
ling van de huls en de lading moet zijn, gaat
dit de stichting niet ver genoeg.
Volgens de stichting moet er daarnaast een
minimumwaarde komen voor de verbran-
dingstijd van een lont en een verbod op vuur
werk dat bij ontsteking opzettelijk een grilli
ge baan kiest. Dit soort levert veel verwon
dingen en schade op.
Van onze correspondent
JERUZALEM - Het
Amerikaanse verzoek
om een zenderpark voor
de Amerikaanse staats
radio, de 'Voice of Ame
rica', in Israël te mogen
bouwen heeft de Israëli
sche regering in een las
tig parket geplaatst.
Enerzijds wil de rege-
ring-Peres de Ameri
kaanse bondgenoot niet
voor het hoofd stoten,
maar aan de andere
kant wil Jeruzalem de
betrekkingen met Mos
kou niet verder ver
slechteren.
De politieke, militaire en
economische samenwerking
tussen Israël en de Verenigde
Staten bestrijkt velerlei ter
reinen en is als het aan de
politieke leiders in Jeruza
lem en Washington ligt nog
wel voor uitbreiding vatbaar.
Vooral de afgelopen tien jaar
is Israël in versneld tempo
economisch van de Verenig
de Staten afhankelijk ge
raakt. De politieke en mili
taire samenwerking werd
verstevigd nadat de Likoed-
regering van Menachem Be
gin en de Republikeinse re
gering van president Ronald
Reagan met hun uitgespro
ken anti-Sovjetbeleid op de
zelfde politieke lijn kwamen
te liggen.
Die hechte samenwerking
mondde vorig jaar uit in een
akkoord over de strategische
samenwerking tussen de
Verenigde Staten en Israël.
Na de bomaanslagen op de
Amerikaanse ambassade en
het hoofdkwartier van de
mariniers in Libanon werd
afgesproken dat Israël des
gewenst medische bijstand
aan de Amerikaanse strijd
krachten zal verlenen. In
middels werden al gemeen
schappelijke vlootoefeningen
in de Middellandse Zee ge
houden. Haifa wordt steeds
meer als bunkerhaven voor
schepen van de Amerikaanse
Zesde Vloot gebruikt. Nood
voorraden voor de Ameri
kaanse strijdkrachten kun
nen in Israël worden opge
slagen.
De Amerikaanse regering
wil de strategische samen
werking met Israël ook tot de
ether uitbreiden. Washington
heeft Jeruzalem drie jaar ge
leden al formeel gevraagd
om een relaisstation voor de
'Voice of America' (VOA) in
Israël te mogen vestigen. Het
was notabene de regering-
Begin die destijds een recht
streeks antwoord op het
Amerikaanse verzoek heeft
ontweken.
Het nieuwe zenderpark zal
bestemd zijn voor Ameri
kaanse radio-uitzendingen
naar de Sovjet-Unie. Door de
gunstige ligging van Israël
op slechts 1200 kilometer van
de Sovjet-Unie zouden Ame
rikaanse uitzendingen vanuit
de joodse staat minder hin
der ondervinden van Russi
sche stoorzenders. De VOA
verzorgt uitzendingen naar
de Sovjet-Unie in het Rus
sisch, Georgies, Usbekis-
taans, Kaukasisch en Ar
meens. Met de bouw van de
hun verzoek aan Israel
langs bekrachtigd door
door president Reagan
soonlijk te laten onder!
nen.
De VOA wordt als hd
tekind van Reagan
ZWOLLE(ANP) - Bij een
bankoverval door drie
mannen op het kantoor
van de NMB aan de
Melkmarkt in Zwolle is
gistermorgen twee mil
joen gulden buitgemaakt.
Om zeven uur 's och
tends wachtten de drie
overvallers de schoonma
kers van de bank, een
man en een vrouw, op in
het gebouw. Het tweetal
kreeg handboeien om en
een pleister op de mond.
De adjunct-directeur
van de bank, die later
kwam, werd ook vastge
zet. Met diens sleutels
maakten de daders een
kluis open en haalden er
het geld uit. Zij verdwe
nen met een auto van één
van de twee schoonma
kers. De wagen werd la
ter teruggevonden op de
parkeerplaats van het
Postiljon Motel in Zwolle.
De twee miljoen gul
den was bestemd voor de
veemarkt in de Overijs
selse hoofdstad. Mede
werkers van Van Gend
en Loos, die om kwart
voor acht met een auto
het geld bij het bankfi
liaal wilden ophalen,
sloegen alarm toen ze
merkten dat er 'iets niet
klopte'.
De Zwolse politie is een
grootscheepse actie ge
start, om de overvallers
te achterhalen. Om hoe
veel daders het gaat is
niet precies bekend. Het
zijn er drie of vier. Zij
spraken Duits, waren in
het zwart gekleed en
droegen bivakmutsen.
Amerikaanse steunzende!
Israëlisch grondgebied
een investering van tl
honderd miljoen dollar
gemoeid. Nadat de AmerJ I t
nen van Spanje, Griekeiï ()p CrillSeboOt
en Turkije nul op hunre^J 1
hebben gekregen, heblx-
tUAtiiu vcJti ncafew' mm
schouwd. De Amerika; |nat deze Polen zijn gevlucht.
president heeft opdracW
MSTERDAM(ANP) - Het
'oolse cruiseschip Rogalin is
derdagavond uit de haven
iji Amsterdam vertrokken
et 23 passagiers minder dan
bij de aankomst op tweede
rstdag.
De marechaussee neemt aan
Gistermorgen hadden zich in
l UUClt wjjvai o
propaganda-u» JPtaal elf Polen gemeld, negen
- *>i.l politiekorpsen in Amster
dam en omgeving en twee in
Wost-Duitsland.
i Het MS Rogalin vaart nor
maal een veerdienst tussen
Polen en de Westduitse haven
plaats Travemünde. Het deed
tijdens de kerstdagen dienst
als cruiseboot. Het schip ver-
'ok donderdag uit Amster-
geven
dingen tegen het comiri
tische systeem in de V
programma's op te nemer
volgens Washington, j
zo'n 32 miljoen Sovjet-'
gers regelmatig zouden»
den beluisterd. Wegens
ringen van de meeste uit
dingen wordt al geruim']
naar mogelijkheden 8"
om dichter in de buurt vf aam met ruim 300 passagiers
Sovjet-grenzen uit te zen» e" circa 125 bemanningsleden,
De linkse oppositiepad aldus de marechaussee.
c-^BHet komt volgens de woord
voerder van de marechaussee
vaker voor dat Oosteuropea-
hen aan boord van schepen in
de Amsterdamse haven be
sluiten politiek asiel aan te
hebben de regering-
opgeroepen zich niet
meer voor het Amerika
karretje te laten spann/
het Amerikaanse ve"
niet in te willigen. De Is"
sche oppositie meent dat'
toestemming te ven»
voor de bouw van een A-
rikaans relaisstation
voor anti-SovjetpropaJi
zal worden gebruikt, W.
van de joden in de So'
Unie kan verzwaren et"
eventueel herstel vat)
plomatieke betrekt
tussen Moskou en Jeru#
zal bemoeilijken.
"f
Vragen. Het ging tot nu toe
echter meer om individuele
gevallen. Wel lag de nadruk al
°P Polen.
K Eind vorige maand keerden
vijf Polen niet terug op het
Poolse passagiersschip Stefan
Batory, dat een etmaal in de
Rotterdamse haven had gele
gen. Drie van hen hebben poli
tiek asiel aangevraagd.