isse
BINNEN/BUITENLAND
Engeland blijft verscheurd
door stakende mijnwerkers
Consument loopt
nog met boog
om garnaal heen
;lglas
rzetramen
harde confrontatie
vakbeweging
metthatcher
garnaal laat
zich
niet'vangen'
De Herberg
:k
[Brits kabinet maakt
tijnwerkers zwart
TE KOOP
Assurantiebedri||
Zeeland b.v
HARTELOOS
W2
ZATERDAG 29 DECEMBER 1984
GAARKEUKENS
[Meer doden door garnaiei
BOTSINGEN
TROPISCH
PELLEN
DUIT
ZORG
PRIJS
Zaterdag 29 dec. scto
in
te Zuiddorpe. Aarn
14.00 uur, gratis 25.
van
lief-
lland,
An-
DE STEM
26-98-
18-93-
12-23-
17-33.
[N aan-
voor
lil voor
voor
101172-
|hieting
b.-. Be
rt
DUW
aterdag
Idecem-
luur.
Een KLEINTJE nil
TREFZEKERDER dan
heen
OPHEFFING
faillissement
Bij beschikking vat
Arrondissementsre
bank te Middel
d.d. 19-12-1984 js
faillissement van
zeeland fish
dcjstry, gevestii
Breskens, gem.
Oostburg, aan de t
hoek no.5, opgehev.
gebrek aan baten.
Mr. H.M. den Hollar,i
Curator, Nieuwste
19, Postbus 30.
4500 AA Oostburg.
Bij beschikking vat)
arrondissementsrecht.
bank te Middelburg!
19 december 1984 js
faillissement van
echtelieden
Staal en m.l.h. ClijJ
ke, wonende te 4506 a
Cadzand Bad aan
Koolsweg 32, opgetia,
wegens gebrek aan
ten.
De curator,
Mr. S. Brevet
Advocatenkantoor
Mrs. Maat, Cambier
Brevet
Nieuwstraat3
Postbus 43
4500 AA Oostburg
|rijs 10 Jiar giriilt
5BEDRIJF
Tsrnemn - Tel. 01150-13503/12829
WE TE HERSTELLEN?
MSSE BELLEN!
libische CONNECTIES SCARCILL UITGEBUIT
Geen enkele andere Britse ge
beurtenis van 1984 zal zo lang
in het geheugen liggen als de
nationale mijnstaking. Ze be
gon op 12 maart en duurt nog
steeds voort. Van de 189.000
mijnwerkers waren er eind de
cember nog altijd ruim
120.000 in staking.
Door Roger Simons
■bouw i
verse
Ibouw-
Ibet
Hing
|p giro-
n.v. Key
out.
Imap
■ws.
assurantiebedrijf
ACDU**vu
OOSTBURG
Jupiter 38. Luxe hoekwoning,
fraaie ligging, ruime wc»
kamer, 3 slaapkamers
Pollux 12. Luxe tussen»
ning, met grote woonkamer,
keuken, 3 slaapkamers, em
Poolster 9. Fraaie tweern»
een kap-woning met gang
Z-vormige kamer, 3 slaapl»
mers, zolderverdieping.
Sirius 5. Luxe semi-buif
low, type splitlevel, grote li
ving, ruime keuken, 4 slaap
kamers, souterrain met OJ
garage en wasruimte.
Trageldam 2. Grote hoek»
ning met woonkamer, zitb
mer, keuken, 4 slaapkamers
Jupiter 9. Mooie hoekv«|
met doorzonkamer, 3 sla»
kamers en vliering.
Brouwerijstraat 30. M
winkelpand op goede wirtf
stand.
Brouwerijstraat 31. W
winkelpand met bovewi
ning.
Erasmusstraat 2. Op W
goede stand gelegen w*
pand met een verkoopoppk'
vlak van ca. 100 m'.
BRESKENS
Anker 4. Groot woonhuis
Plevierlaan 3. Mooie bunoï|
low met woonkamer i
slaapkamers.
Plevierlaan 5. Luxe bungaWI
met grote living, 2 slaapl
mers, serre enz. I
Dorpsstraat 73. HoekwoMI
met pakhuis en garageW#!
't Heem 73. Bungalow mul
slaapkamers. I
't Heem B2a. HalfvrijStaa^B
bungalow, prijs nader
een te komen.
Zinnia 2. Woonhuis, kant»|j
en bedrijfsgebouwen.
Rozenstraat 30. Vrijst
woning met 4 slaapkamen|
mooie woonkamer, grol"'
rage.
aardenburg
Rijksweg 39. Opknapwo"®!
Herendreel 61. Voon®;||
restaurant de Elderschans p
HEILLE
Kruisdijk 2. Vrijstaande "-I
ning op ca 5000 m!
grond.
SCHOONDIJKÊ
Dorpsplein 19. Ruim
winkelpand met werkp
sen.
cadzand-bad
Te huur. Winkelruimte!"]
winkelcentrum aan de B
vard de Wielingen.
Inlichtingen
Makelaardij O.G-'
Taxaties,
Verzekeringe"
Oprit 9, Oostburg
tel. 01170-2034
J.H.F. Janssen beëflf
makelaar o.g. en taxa"11 u
tel. 01170-3443
Zowel de stakers als de mijndirecteuren
hebben het standpunt ingenomen, dat
geen compromissen meer mogelijk zijn.
Beide zijden weigeren zich over te geven.
Het conflict is een uitputtingsoorlog
geworden met vreselijke sociale en
economische gevolgen. Alleen de
kerkelijke leiders van Groot-Brittannië
schijnen voor deze ellende enig menselijk
begrip te kunnen opbrengen.
Onder vaders en zonen, echtgenoten en
vrouwen heerst sterke verdeeldheid.
Sommige mijnwerkers praten niet eens
meer met hun eigen broers. Militante
stakers intimideren hun gematigde
collega's. Werkwillige mijnarbeiders en
mensen die iets voor hen doen, zoals bus-
en taxichauffeurs, postbodes en
leveranciers, hebben elke dag
politiebescherming nodig.
De mijnstaking kan desastreuze gevolgen
hebben voor de Britse Labour-partij. Deze
geeft zonder enthousiasme morele steun
aan de stakers. Maar de Labour-leiding
heeft telkens weer problemen met het
afkeurenswaardige geweld van sommige
militante mijnwerkers. Van conservatieve
zijde wordt met veel leedvermaak
voorspeld, dat de actie in de mijndorpen
Labour nog ooit veel stemmen zal kosten.
Hoe langer de mijnstaking duurt, hoe beter
die is voor de conservatieve partij van
premier Margareth Thatcher. Zij zou haar
liefste wens vervuld zien, als de NUM-
mijnwerkersbond compleet gekraakt werd.
Gaan de mijnwerkers door de knieën, dan
zijn meteen ook alle andere Britse bonden
hun tanden én hun klauwen kwijt. Daarna
zal geen enkele vakvereniging nog
verlammende acties met een politiek
karakter durven ontketenen. De Britse
bonden zullen niet langer meer een 'staat
in de staat' vormen.
Door vele conservatieve werkgevers wordt
van premier Thatcher verwacht, dat zij de
vakbeweging verplettert. Maar de prijs van
een dergelijke overwinning ligt
verbazingwekkend hoog. De keiharde
houding, die Margareth Thatcher hiervoor
moet aannemen, geeft haar het imago van
een harteloze, niets ontziende vrouw, die
geen medelijden kan hebben met mensen,
die in de misère zitten. Haar dictatoriale
ontoegevendheid heeft er inderdaad toe
geleid, dat vele mijnwerkersgezinnen
hulpbehoevend zijn. Dat is iets wat de
Britse werkende klasse premier Thatcher
Gehelmd ambulancepersoneel houdt de
gewonde stakingsleider Scargill op de
ieen, die tijdens stakingsrelletjes aan het
hootd werd getrotten. Fotosanp
niet gauw zal vergeven. De conservatieve
partij en haar leidster zullen, vroeg of laat,
de gevolgen van hun harteloosheid moeten
dragen.
Voor het eerst sedert de jaren dertig
bestaan in sommige streken van Groot-
Brittannië weer gaarkeukens. Als deze er
niet voor zorgden dat de stakers en hun
gezinnen elke dag een warme maaltijd
kregen, zouden die mensen honger lijden.
Zij hebben geen geld meer om voor zichzelf
te zorgen. Materiële hulp wordt ingezameld
in Groot-Brittannië en de buurlanden. Voor
de Sovjets is de Britse mijnwerkersstaking
een welkome gelegenheid om politieke
munt te slaan uit de sociale problemen van
VOORLOPIG VERKOOPVERBOD VEEL ZIEKTE-MELDINGEN1
j De consument loopt nog
steeds met een boog om de
garnaal heen. Hij is bang van
garnalen-eten ziek te worden.
Die schrik is er begin dit jaar
ingekomen, toen enkele tien
tallen bejaarden ziek werden
en stierven na het eten van
garnalen.
het westen. De Sovjets sturen
levensmiddelen naar noodruftige
mijnwerkersgezinnen en nodigen zelfs de
kinderen ervan uit op vakanties in de
USSR.
Sedert het Britse gerecht de
mijnwerkersbond van zijn grote financiële
tegoeden probeert te beroven, zegt
stakingsleider Arthur Scargill, die de strijd
niet wil opgeven, dat hij vecht voor het
bestaan van de hele Britse vakbeweging.
Scargill tilt niet zwaar aan de
werkhervattingen, die zich voordeden in
november, maar in december praktisch tot
nul herleid werden. De minder militante
mijnwerkers waren vanaf het begin van
oordeel, dat zij bij deze aktie weinig konden
winnen. Maar des te meer verliezen.
Voor de Nationale Steenkolenraad, het
dagelijks bestuur van de Britse
staatsmijnen, was het niet moeilijk om
dergelijke weifelaars met royale
kerstpremies aan te lokken. De opkomst
van werkwilligen bleek echter nooit groot
genoeg om tot een snelle ineenstorting van
de aktie te kunnen leiden. Het kwam wel
elke dag tot zware botsingen met postende
stakers, die het op alle 'onderkruipers'
gemunt hadden. Zelfs de vrouwen van
stakende mijnwerkers zeggen dat zij de
namen van de werkwilligen nooit zullen
vergeten.
Eind 1984 is de treurige balans van de
mijnwerkersstaking: enkele doden,
duizenden gewonden, tweespalt, haat,
gramschap en vernieling. De Britten
kunnen haast niet geloven, dat dit alles
mogelijk is in hun land. De politie treedt
met man en macht op tegen alle
stakersposten, die geweld plegen. De
beleefde Britse 'Bobby', voor naïeve
buitenlanders nog steeds het toonbeeld van
hulpvaardigheid, bevindt zich volgens de
f Door Jan van de Ven
De paniekreactie in januari was: noorse
garnalen zijn besmet met een gevaarlijke
bacterie. En ze komen gepeld en wel uit
Aziatische landen. Grote verontwaardiging
bij de Noren: dat zijn geen noorse
I garnalen, maar aziatische. Toen moesten
we toegeven dat de Noren eigenlijk gelijk
hadden, maar in het verleden kwamen de
Noren met hun grote garnalen op de
Nederlandse markt en wat later ook
tropische landen. Wat we noorse garnalen
noemden waren die grote, de echte noorse
en wat later die uit het zuiden.
We hadden kennelijk wat goed te maken,
want wie nu met het Produktschap voor Vis
en Visprodukten over garnalen spreekt,
l hoort de benaming 'tropische garnalen'.
I Tropische garnalen zijn dus van die grote,
die begin dit jaar voor de ziekte hebben
gezorgd, doordat ze in een niet schone
omgeving zijn gepeld of met verontreinigd
water zijn gewassen voordat ze naar
1 Europa werden uitgevoerd. Tropische
garnalen zijn derhalve 'noorse van
bedenkelijke komaf'.
1 Voordat het nu te moeilijk wordt: de
I bedenkelijke grote worden nauwelijks nog
ingevoerd. P. de Niet van het produktschap
I vertelt, dat de garnalenhandel in aziatische
I garnalen flinke klappen heeft gekregen,
li Als de bedrijven nog een tik krijgen -door
ongunstige signalen over het aziatische
I produkt- dan kunnen ze wel worden
F gesloten."
De consument was zich een aap
geschrokken. Na het bekend worden van
de ziekte- en sterftegevallen werden alle
garnalen als de pest gemeden: de
L aziatische, de echte noorse en de
Onmiddellijk na het uitbreken van de paniek bleef alleen het rechter bakje leeg. Daarna
liet de consument ook het linker bakje links liggen.
foto anp
hollandse. De laatste soort is de kleine,
ellendig om zelf te pellen zo klein. Dat de
handel er ook moeite mee heeft, blijkt uit
de prijs: kleine zijn duurder dan grote.
Toch was er niets aan de hand met de
echte noorse of de hollandse. Maar in
januari kon niemand een touw aan de
garnaal vastknopen: welke waren nu de
verbreiders van de bacterie? In de
algemene verwarring kon dus een
algemene boycot niet uitblijven. Temeer
daar in de storm van berichten
staatssecretaris Ploeg niet als een rotsvaste
kapitein zijn (garnalen)handelsschip wist te
leiden.
Ploeg deed mee in de algemene paniek.
'rfT'
Hij ging twijfelen aan de pelsters, die thuis
de garnaal uit zijn harde schil plegen te
halen. Thuispellen mocht niet meer. Het
werk moest voortaan maar in een soort
garnalenabatoirs geschieden. Gevolg:
paniek bij het leger thuispellers. De
golfbeweging ging verder. Thuispellen
mocht niet, voorlopig wel, niet lang meer.
En men doet het nog steeds.
Konsumentenkontakt deed eveneens een
duit in het zakje. Net was de commotie
over de tropische garnaal wat weggezakt,
of het kontakt lanceerde het bericht, dat de
kwaliteit van de hollandse garnaal niet was
wat ie wezen moet. Aldus werd het vuur
weer hoog opgeblazen. Via de rechter wist
de visserij het Konsumentenkontakt snel de
mond te snoeren, maar het kwaad was al
geschied. De aarzeling bij het publiek
draaide weer naar 'afblijven'.
De eerste maanden van het jaar
verstreken. De zomer brak aan en maakte
plaats voor de herfst. De gamalenmarkt
bleef zwak. Eri de handel bleef proberen
het produkt weer geliefd te krijgen bij het
publiek. Het produktschap sleepte om het
publiek te overtuigen zelfs staatssecretaris
Ploeg voor de camera's. De man moest en
Arthur Scargill wordt gearresteerd. Hij
weigerde tijdens een actie van postende
mijnwerkers gevolg te geven aan het
politiebevel om zich van de openbare weg
te verwijderen.
stakende mijnwerkers op het niveau van
brutale oproerpolitie, die 'er maar op los
timmert'.
Het optreden van de Britse
gerechtsdienaren in de mijndorpen heeft al
200 miljoen pond sterling gekost. Meer dan
8.460 personen werden in hechtenis
genomen en beschuldigd van diverse
overtredingen. Aan de 1.200
politiemensen, die verwondingen opliepen
in confrontaties met postende mijnwerkers,
is al 1,5 miljoen pond sterling
schadevergoeding verschuldigd.
De nationale mijnwerkersstaking van
Groot-Briftannië belooft in 1985.een
wondé achter te laten, die'erg'vedffijd
nodig zal hebben om te kunnen genezen.
De visser brengt zijn vangst
schoongemaakt aan land
FOTO DE STEM CORJ DE BOEF
zou een broodje rijkelijk gevuld met
garnalen eten. Een leuke actie, gedoemd
echter om te mislukken, want de
bewindsman keek erbij of hij het leven voor
het vaderland ging laten.
Nog meer tegenvallers. Naast de
binnenlandse comsumptie bleef ook de
export achter. Het buitenland moet ook
niets hebben van een garnaal die vanwege
zijn bacterie kans ziet een mens te doden.
In ons omringende landen gingen
regeringen ertoe over alleen
gepasteuriseerde garnalen op de markt toe
te laten. Kennelijk een verstandige
maatregel, want volgens de wetenschap is
de bacterie, de shigella-dysenteriebacterie,
met lichte verhitting onschadelijk te maken.
Bij een temperatuur van zestig graden blijft
er niets van de bacterie over.
De zorg van overheden kan het publiek niet
overtuigen. De angst zit zo diep geworteld,
dat iemand die en publique garnalen eet te
horen krijgt: „Goh, durf jij garnalen te
eten?" De toon van de vraag dwingt als een
volksheld te antwoorden „Waarom niet?"
Een gelukkige bijkomstigheid bij al dat
gedoe rond een van de kleinste visachtigen
is, dat er op de markt geen overschot aan
garnalen ontstaat. Want: de garnaal laat
zich dit jaar moeilijk vangen. De aanvoer
blijft zo laag, dat vissers gedwongen zijn
naast hun traditionele vangst ook op
andere vis te jagen, willen ze hun
inkomsten op peil houden.
De kleine vangsten houden zelfs bij
teruggelopen consumptie de prijs op peil.
Wat er aan land wordt gebracht wordt
redelijk betaald. Waarschijnlijk had de
handel liever navenant lage prijzen betaald,
maar - zo weet De Niet van het
Produktschap voor Vis - handelaren
voelen zich gedwongen toch hun voorraad
garnalen op peil te houden. Die vraag
houdt de prijs hoog. Mocht de consument
plotseling toch weer garnalen willen eten,
dan kunnen ze meteen worden geleverd.
Alle hoop van de handel was de laatste
weken gevestigd op de feestdagen: kerst,
nieuwjaar, de uitloop naar driekoningen.
Hopelijk laat de viseter dan zijn argwaan
varen om de garnaal zodoende weer de
vertrouwde plaats te geven op het toastje.
