1985: Componisten-
jubileum bij uitstek
Prolongaties
van kerstfilms
Groenlai
IPECIA
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
EUROPEES JAAR VAN DE MUZIEK
lliWIli
rote kans
p acties
an loodsen
VRIJDAG 28 DECEMBER 1984
Bellini
Bachfestival
AUTO OF
24ste jaargang
Uittreding hiet
Suske en Wiske: Amoris van Amoras.
Lucky Luke: The Daily Star.
Onschuldige Nieuwjaars-
wandelaars moeten niet
schrikken wanneer op 1 ja-
nuari 1985 om 11.00 uur 's
morgens plotseling de 'hel'
B losbreekt.
gj Dan zullen namelijk alle ca-
rillons in alle steden en dor-
pen van Nederland tegelij-
kertijd klanken van Johann
Sebastian Bach over ons uit-
storten, om daarme feestelijk
te getuigen van het begin
H van het Europees Jaar van
E de Muziek.
B Duizend evenementen in
B heel Europa zullen luister
B moeten bijzetten aan dit offi-
ciële Jaar, waarvoor de EG
twee miljoen gulden be-
E schikbaar heeft gesteld, en
E dat moet bijdragen aan het
S besef dat Europa een ge-
S meenschappelijke cultuur
heeft.
Minnaars van klassieke
S muziek keken al jaren uit
naar 1985, het jaar waarvan
S in ieder geval vaststond dat
E de driehonderdste geboorte-
S dag van Bach gevierd zou
E worden, die toch wel overal
als de „grootste componist"
B wordt beschouwd.
S Voeg daarbij dat in dat-
zelfde jaar 1685 ook muzikale
E reuzen als Georg Friedrich
E Handel (in Engeland Handel)
E en Domenico Scarlatti het le-
venslicht zagen, en het ligt al
B voor de hand dat je de Bach-
E herdenking een beetje gaat
E uitbreiden. Met al dat EG-
geld kon de oorspronkelijk
geplande Bach-viering ook
E best een beetje verbreed
E worden.
E Met genoemde drie groot-
heden is overigens de voor-
raad 'jubilerende' componis-
B ten nog lang niet uitgeput.
B Enig speurwerk in muziek-
historische geschriften levert
H een indrukwekkende lijst
van geboorte- en sterfdata
E op die het uitroepen van 1985
tot Europees Jaar van de
E Muziek meer dan rechtvaar-
digen.
E In 1485 bijvoorbeeld werd
S Adriaen Willaert geboren.
E Deze geboren Vlaming is
E weliswaar niet zo bekend bij
E het grote publiek, maar hij
E speelde een belangrijke rol
E in de Italiaanse muziekwe-
E reld en geldt als een der gro-
E te componisten van de Re-
E naissance.
E Een eeuw later (1585)
1 kwam Heinrich Schütz op
aarde, wel eens „de grootste
E componist vóór Bach" ge
il noemd, de creator van
B prachtige, meerstemmige a
B capella koorwerken, bijvoor-
E beeld Passionen. In Engeland
E overleed in dat jaar Thomas
E Tallis, schepper van sfeer-
E volle liederen op Elizabe-
E thaanse poëzie. Bij zijn ver-
S scheiden dichtte een tijdge-
E noot: „Tallis is dead and mu-
E sic is dying".
E Tweehonderd vijftig jaar
geleden, in 1735, werd de
E jongste zoon van de grote
E Bach, Johann Christian, ge-
E boren. Deze componist ver-
E vulde in het midden van de
E achttiende eeuw een door-
slaggevende rol in de ont
ij wikkeling van de polyfone
B barok naar de homofone ro-
E coco en verder naar de 'klas-
E sieke' muziek. Hij had grote
E invloed op Mozart.
B In 1835, honderdvijftig
E jaar geleden dus, stierf in
Peter Schat (onder) Charles Camille Saint-Saëns
(rechts) en Johann Sebastian Bach - foto s archief de stem
Parijs op jeugdige leeftijd de
Italiaanse componist Vin-
cenzo Bellini (bekendste
werk: de opera Norma). Op
zijn 'belcanto' wordt door se
rieuze muziekminnaars wel
eens neergekeken, maar zijn
grote vriend Frederic Chopin
verklaarde ooit alleen maar
naast hem begraven te wil
len worden.
Ook in 1835 zagen drie be
kende componisten het le
venslicht. Ten eerste de
Fransman Camille Saint-
Saëns, die over het algemeen
niet tot de klassieke 'top-
twintig' wordt gerekend,
maar die wel wat meer heeft
gepresteerd dan het Carna
val der Dieren (door Vestdijk
„onvoorstelbaar zouteloos"
genoemd). Saint-Saëns was
naast pianist en componist
ook wereldreiziger, schrijver
en uitvinder. Er bestaan zelfs
grammofoon-opnamen van
hem (hij leefde tot 1921).
Twee nog iets mindere go
den van de jaargang 1835: de
violist Henri Wieniawski, die
virtuoze concerten voor zich
zelf schreef en zich daarmee
een plaatsje in de componis-
tenhemel verwierf, en dan de
Rus met de onvergetelijke
naam Cesar Antonowitsj
Cuj, van wie niemand ooit
een stuk muziek heeft ge
hoord, maar die tóch be
roemdheid verwierf door
zijn lidmaatschap van het
onsterfelijke 'Machtige
Hoopje', de componisten
kring met onder andere
Rimski Korsakov, Moes-
sorgski, Borodin). Laat dit
jaar aanleiding zijn eens iets
van Cuj op het programma
te nemen.
Met het jaar 1885 naderen
we de moderne componisten:
honderd jaar geleden werden
geboren Edgar Varèse en Al-
ban Berg. Laatstgenoemde,
onderdeel van het drieman
schap dat de „Tweede Ween-
se School" uitmaakte, viert
een dubbele verjaardag,
want in 1935, vijftig jaar ge
leden, overleed hij. Alban
Berg zal komend jaar ruim
in het zonnetje worden gezet.
In hetzelfde jaar 1935 viel
ook het verscheiden van de
Franse impressionistische
componist Paul Dukas, voor
al bekend geworden door
zijn toonzetting van Goethes
gedicht „De Tovenaarsleer
ling".
Voor Nederland is 1935 een
heel vruchtbaar componis
tenjaar: toen werden er
maar liefst drie geboren: Ot
to Ketting, Peter Schat en
Jan van Vlijmen.
Alle genoemde componis
ten zullen het komend jaar in
de belangstelling staan, van
overstelpend tot 'meer dan
normaal'. En misschien ook
nog wel Giaches de Wert
(geb. 1535), Benjamin Dale
(geb. 1885) en Baldassare Ga-
luppi (gestorven 1785).
Natuurlijk gaat verreweg
de meeste aandacht toch
naar Johann Sebastian Bach.
Het barst letterlijk van Bach
in 1985. Afgezien van ontel
bare kleinere concerten en
recitals zijn er uitvoeringen
van het Weinacht-oratorium
(Utrecht, 22 december), een
Kerstconcert met Bach
(Utrecht, 23 december), Die
Kunst der Fuge (Utrecht 20
februari), Hohe Messe
(Utrecht, 21 februari), Mat-
thaus en Johannes Passionen
(overal, de hele maanden
maart en april), en nogmaals
de Hohe Messe (St. Jan, Den
Bosch, 20 juni).
Voor het complete orgel-
oeuvre van Bach zullen in de
Amsterdamse Nieuwe Kerk
17 organisten op 17 verschil
lende data tijdens 17 concer
ten aantreden.
Van maart tot en met sep
tember duurt het Gronings
Bachfestival, van 31 mei tot
en met 2 juni is er een Bach-
weekend in Nijmegen, op
14/15 september een Bach-
weekend in Beek (bij Nijme
gen), en van 27 augustus tot
en met 1 september een
Bach-festival in Den Haag.
Dan Handel (in Engeland
Handel). Op 31 januari
brengt de Nederlandse Ope
ra Stichting de première van
de opera Orlando. Medio ja
nuari is een uitvoering ge
pland door de Camerata Am
sterdam van het koorwerk
Acis en Galathea. Op 23 fe
bruari een VARA-matinee
op de vrije zaterdag: 'Muziek
van en rondom Handel). 11,
18 en 24 mei: 'Rondom Han
del', in het Concertgebouw.
Scarlatti wordt geëerd met
een 'Sonate-marathon'; alle
555 klavecimbelsonates ('es-
sersizi') zullen in de week
van 21 t/m 27 oktober wor
den uitgevoerd door vijftig
pianisten. Scarlatti's geboor
tedag, 26 oktober, valt in die
week.
Van al deze evenementen
zal een belangrijk deel op de
radio te beluisteren zijn.
Uitgeverij De Mandarijn
in Gorinchem heeft ter gele
genheid van het Jaar van de
Muziek een 'Muziek-agenda
1985' uitgegeven, samenge
steld door Michiel Vergeest.
Hierin is een overzicht van
de belangrijkste concerten
en festivals in Nederland en
België opgenomen, alsmede
een lijst van Nederlandse en
Vlaamse muziektijdschrif
ten, muziekbibliotheken,
conservatoria, concertzalen,
orkesten, muziekbegrippen,
muziekinstrumenten, en
adressen van de Vereniging
voor Huismuziek, Vereni
ging Leraren Schoolmuziek,
Stichting Gaudeamus, De
IJsbreker, Belgisch Centrum
voor Muziekdocumentatie,
Vereniging voor Nederland
se Muziekgeschiedenis, een
componistenalfabet, een lijst
van de Nederlandse Klassie
ke Vakhandel, een opera
overzicht en een groot aantal
biografieën en portretten
van componisten.
Vijftien gulden voor een
agenda lijkt wel veel, maar
je hebt er meteen een klein
naslagwerkje bij, dat boven
dien fraai is vorm gegeven.
En nu weet je bijvoorbeeld
dat Jean-Baptiste Loeillet,
Carl Maria von Weber en Ig-
nacy Paderewski op dezelfde
dag jarig waren.
De gemene monstertjes uit 'Gremlins'.
De bioscopen prolongeren
hun kerstprogramma tot na
nieuwjaar. 'Gremlins', amu
sementsfilm met griezelef
fecten van Joe Dante, draait
derhalve nog in Grand Thea
ter in Breda en in Cinésol 2
en 3 in Breda als middag
voorstelling. Maar ook in Ci
ty 2 in Roosendaal, Cine-
m'actueel 2 en 3 in Bergen op
Zoom en de Koning van En
geland in Hulst. Een schattig
fantasiediertje brengt een
horde wrede monstertjes ter
wereld, die door zijn baasje
met grof geweld bestreden
worden. Deze produktie van
Steven Spielberg is tevens
een soort parodie op allerlei
filmgenres. Voor kleine kin
deren te griezelig.
'Ghostbusters' van Ivan
Reitman blijft in Casino 1 in
Breda, Roxy 1 in Bergen op
Zoom en Luxor in Terneu-
zen. Een grappige parodie
over een stel spokenjagers in
New York, gespeeld door Bill
Murray, Dan Aykroyd en
Harold Ramis.
'Sneeuwwitje en de Zeven
Dwergen' van Walt Disney
gaat door in Mignon en
Grand Theater in Breda. De
ze opnieuw Nederlands na
gesynchroniseerde tekenfilm
uit 1938 is nog altijd even
aandoenlijk en spannend.
Leuk voor jong en oud. Ook
in Hulst.
Luxor in Breda prolon
geert 'Bachelor Party', plat
vloerse klucht van de ma
kers van 'Police Academy'.
De vrijgezellen zijn uiter
aard hoofdzakelijk geïnte
resseerd in ontklede dames.
Casino 2 in Breda gaat
door met 'The Woman in
Red', amusante komedie van
en met Gene Wilder als een
plichtsgetrouw echtgenoot,
die plotseling verliefd wordt
op een onbekende schoon
heid in het rood. Remake van
'Un éléphant ga trompe
énormement' van Yves Ro
bert. Casino 3 houdt het bij
'Top Secret', spionageklucht
van de makers van o.a.
'Flying High'.
Cinésol 1 vertoont in de
matinees 'The Golden Seal'
(De Gouden Zeehond), senti
mentele en boodschapperige
natuurfilm over een jongetje,
dat een legendarische zee
hond vindt en hem tegen
pelsjagers moet verdedigen.
Ook wordt hier ('s avonds)
'1984' geprolongeerd. Be
klemmende, integere en zeer
troosteloze verfilming van de
roman van George Orwell.
Cinésol 2 prolongeert 'Ge
broken Spiegels' van Mar
leen Gorris en Cinésol 3 'Pa
ris, Texas' van Wim Wen-
ders. Casino Breda brengt
ook 'Annie', de wervelende
musical van John Huston. De
kleine Shirley Temple-achti-
ge Aileen Quinn speelt een
weesmeisje, dat geadopteerd
wordt door een miljonair
(Albert Finney). Carol Bur
nett is bijzonder geestig als
de slechte, alcoholische
weeshuismoeder.
De spokenjagers in 'Ghostbuster', komedie met
v.l.n.r. Harold Ramis, Dan Aykroyd en Bill Murray.
- foto archief de stem.
HULST
De Koning van Engeland
13.45,16.15,19 en 21.30u.
Gremlins, a.l.
21.30 u. Conan de vernietiger, 16
j
13,14,15,16,17 en 18u.
Sneeuwwitje en de 7 dwergen,
a.l.
19.30 u. Once upon a time in
America, 16 j.
16 15 u. Onze eerste wip, 16 j.
19 en 21.30 u. Tiroler sex ex
press, 16 j
14.30 en 20 u. Stoute school
meisjes, 18 j.
Den Dullaert - 14 u. kinder-
film.
OOSTBURG
Ledeltheater
20 u. Top secret, a.l
TERNEUZEN
Luxor
14,19.30 en 21.45 u Ghostbus
ters, a.l.
14 en 19.30 u. Conan de vernieti
ger, 16 j.
21.45 u. Verlangen van een tie
ner, 18 j.
VLISSINGEN
Alhambral - 14,19 en 21.30
u. Ghostbusters, a.l.
23.30 u. Young like it hot.
Alhambra2 - 14 u.
De gouden zeehond, a.l.
19 u. My tutor.
21.30 en 23.30 u. Firestarter.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20en 22
u. The never-ending story.
Rex-Club - 12,15,18 en 21
u. Paris, Texas.
Metro I - 12,14,16,18, 20en
22 u. Robin Hood.
Metro II - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Les ripoux.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. Les trottoirs de Bangkok.
Rubens - 14.30 en 20.15 u.
zat. en zond. 10 tot 13 u. Ama-
deus.
Sinjoor - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Gremlins.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. The woman in red.
Quellin I - 12,14,16,18,20
en 22 u. Supergirl.
Quellin II - 12,14,16,18,20
en 22 u. Joyeuses paques.
Quellin III - 11.45,14,16.30,
19 en 21.30 u. Greystoke, de le
gende van Tarzan.
Astra - 12,14,16,18 en 20 u.
De babysmurt.
Astrld - 12,14,16,18, 20en
22 u. Police academy.
Capitole - 12,14,16.18,}
en 22 u. Double trouble
Savoy - 12,14.16,18,20,
22 u. Caligula's slaves.
Ambassades - 12,14.20,
16.45,19.10en 21.30u.0nc(
upon a time in America, deelj
Ambassades-Club I - i;
14.20, 16.45,19.10 en 21.3oi
Purple rain.
Ambassades-Club II - i,
14,16.30,19 en 21.30u. 0nc|
upon a time in America, i
Ambassades-Club III - iji
14.20,16.45,19.10en 21.30,
Splash.
Ambassades-Club IV - -I
14, 16, 18, 20 en 22 u. RomarJ
cing the stone.
Festa - 13,15,17, J9 en2l|
Cannonball deel 2.
Brabo - 12,14.20,16.45,1
19.10 u. 1984.
Tljl - 12,14.20,16.45,19J
en 21.30 u. Maria's lovers.
Wapper - 12,14,16,18,2(1
en 22 u. Top secret.
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u|
'Waar de sterre bleef stille
staan'.
t© koop
Iwat dacht u van het resultaat
I vvöten vla een ..kleintje" in De
I Bijna 5 van de 10 mannen
I die De Stem lezen
hebben speciale
belangstelling voor onze
.kleintjes" rubriek
y Auto's en motoren" Uw
aanbieding in die rubriek
kan dus niet missen
NUUK/KOPENHAGEN
(DPA/RTR) - Groenland
sinds vrijdag woedend d
het per 1 januari als gevo
van een formaliteit ni
rechtsgeldig uit de EG k£
treden.
Het dreigt met een viss
rij-oorlog, door alle EG-vi:
sers te weren van hun trad
tionele visgronden
Groenland.
HULST
R. de Vilder
bingo.
20 u.
DE KLINGE
De Statie - 19.45u.
kalkoenschieting.
KLOOSTERZANDE
Café de Kastanje - 19.30 J
kalkoenschieting.
LAMSWAARDE
Café Tonny en Bert -
vleesgaaibolling.
HULST
Galerie van Geyt, Steens!'
20 - Expositie getiteld:T
der Kleine Formaatjes'. Geop
Van een onze
)EN HAAG - Vanaf
land een op vele terrei
lieubij standsteam aan
iriminaliteit intensief
GENT
Museum voor Schone Ku
sten - Pentekeningen van
Frans Masereel. Geop. dag.
12.30 en 13.30-17.30 u. zo.
13.30-17.30u. ma. gesl.(totl
jan.).
ST. NIKLAAS
Internationaal Exlibrlscen-
trum - Keramiek en gr:
Max Kislinger (Oosterrijkerli
1983). Geop. weekd. 14-17u.|
en zo. 10-12 en 15-17 u.
jan).
Walt Disney's 'Sneeuwwitje en de zeven dwergen',
programma van De Koning van Engeland in Hulst.
- foto archief!
De groep, onder leiding
E. E. Enthoven van de Dir
werkd. 9-i2en 14-18u„dicipiinisterie van VROM (Vo
zo. 14-17 u. (tot 15 jan.). Ordening en Milieu) is vo
roep beschikbaar, maar
Ren.
B Het team zal met name con
troles en onderzoek verrichten
haar eventuele milieucrimina
liteit bij grote bedrijven en
fendere opsporingsacties on
dersteunen, al dan niet in sa-
.enwerking met andere in-
anties.
De specialistische kennis
an het milieubijstandsteam,
t is samengesteld door mi
jster Winsemius van Milieu
heer, bestrijkt een zeer
eed terrein. Zo zijn er bij -
borbeeld juristen, ingenieurs,
iio-)chemici, toxicologen en
bsporingsambtenaren van de
Tderafdeling algememene
fcherchezaken van het mi-
jsterie in opgenomen.
Men heeft de beschikking
ïer een breed scala aan tech-
Ische hulpmiddelen, labora-
irium- en onderzoekfacilitei-
ln. Het team kan worden in-
bschakeld via de regionale
ilieu-inspectie of door de of-
jcier van justitie. Hoofdin-
-cteur Enthoven stelt voor
increte zaken dan één of
OTTERDAM (ANP) - De
>dsen die lid zijn van de
ëreniging De Nederlandse
ods beslissen woensdag of
Üj in actie komen voor een be-
re honorering voor onregel-
atig werk.
Voorzitter J. Kluwen acht
Ie kans zeer groot dat zijn le
ien (vrijwel alle 850 Neder-
ndse loodsen) besluiten tot
n stiptheidsactie, omdat hij
iet verwacht dat het ministe
rie voor 2 januari ingaat op de
sen.
De plannen komen neer op
n beperkte beschikbaarheid
_an de loods, waardoor be-
fcodsing van schepen 's nachts
en in het weekeinde niet meer
ogelijk is.
De loodsen eisen een toeslag
an 1300 gulden per maand
toor onregelmatig werk.
