Geen stappen tegen ABP-makelaar
KOOP
Aantal werklozen in
Zeeland weer omlaag
VOOR'N
STEM FAN
Aantal rooms-katholieken voor het eerst gedaald
EVEN CRSISISSFEER ROND VAN AARDENNE
Dader gifaffaire Geffen
blijkt 17-jarige jongen
Leiden in overlast
He
Merijntje
Ondernemers:
volgend jaar
forse groei
investeringen
•EAUXWIJN
124ste jaargang
Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - Vlissingen
Losse nummers 1.-
AANTAL PRIESTERS FORS OMLAAG MINDER KERKBEZOEK
[den HAAG - De CD A-fractie in de Tweede
[Kamer is op dit moment tevreden met de uit-
lleg van VVD-minister Van Aardenne inzake
diens rol in de RSV-zaak.
VAN ZADELHOFF SPEELDE DUBBELE ROL
WIN 'N TON MET TED.
VORIGE MAAND BIJNA 2.000 MINDER
Zeiljacht
zinkt: zes
man vermist
DONDERDAG
20 DECEMBER 1984
Hoe grootis
pmin^iEErna
VAN m ZAAK
ASSEMBLAGE:
Invoering
computer
kost werk
I"MEUWE ABONNEE
14 DAGEN GRATIS
DE STEM „de 4in1 krant"
s de Bordeaux
Controlée
WIJNHANDEL
lestraat 23, Hulst
17 b.g.g. 16579
V-geschenkbonnen
vangst
1 LADf-'
ddikte ca. 3,5 <:m
s rechthoekig,
in leverbaar.
n 2-Oostburg
3-434Ó
van 14.00-18.00 uur
bij uitstek geschikte adres voor:
oepsdiners-Lunches
estavonden
cepties en Bruiloften
rgaderingen
inferenties
(drijfstrainingen
intoonstellingen
sservering gewenst.
iterpoortstraat 1
ilippine. tel. 01159-855
iets te k«op
aan te bieden?
Met een ..kleintje" in De Stem heeft u absoluut
het meeste succes.
Immers vele tienduizenden Stemlezers/leze--
rassen (ruim 6 van de 10) hebben speciale be
langstelling voor onze ..kleintjes"-rubrtek
..Te koop aangeboden"
DE STEM
Van onze redactie binnenland
GEFFEN - Een 17-jarige jongen uit Oss heeft zich gister
avond vrijwillig bij de rijkspolitie van Geffen gemeld met
de mededeling dat hij zondagavond in een discobar in Gef
fen giftig gas heeft laten ontsnappen.
Volgens een woordvoerder van de rijkspolitie van Den
Bosch heeft de jongen gewetenswroeging gekregen.
De politie heeft direct na de bekends de 19-jarige jongen
uit Nuland vrijgelaten die als verdachte in de affaire sinds
maandagmiddag vast zat. De politie had de jongen aange
houden na aanwijzingen van een getuige.
De politiewoordvoerder kon nog niet zeggen wat het mo
tief achter de daad is. Door het ontsnapte gas raakten zona-
dagavond elf jongeren zodanig bedwelmd dat zij moesten
worden opgenomen in een ziekenhuis. Zes van hen liggen
nog in het ziekenhuis.
De politie weet inmiddels ook wat voor soort gas gebruikt
Van onze redactie
binnenland
UTRECHT - Voor het eerst
in tientallen jaren is vorig
jaar het aantal rooms-ka
tholieken in Nederland ge
daald. Er waren eind vorig
jaar 5.589.482 rooms-katho
lieken, bijna 52.000 minder
dan het jaar daarvoor. In
1982 groeide het aantal
rooms-katholieken nog met
2.774.
Dat blijkt uit cijfers van
het Instituut voor sociaal
wetenschappelijk onderzoek,
studie en advies (Kaski).
Gedurende de laatste tien
jaar is het percentage rooms-
katholieken langzaam ge
daald. Bij de volkstelling in
1971 gaf nog 40,4 procent van
de bevolking op rooms-ka-
tholiek te zijn, in 1982 was
dat gedaald tot 39,5 procent
en vorig jaar tot 38,8 procent.
Het aantal priesters is vo
rig jaar nog sterker gedaald:
met 211 tot 2.939, dat is 6,7
procent. De afgelopen drie
jaar daalde dat percentage
met 13. De bisdommen Rot
terdam (min 22 procent) en
Groningen (min 20 procent)
raakten de meeste priesters
kwijt, die van Haarlem (min
8 procent) en Roermond (min
9 procent) de minste.
Begin dit jaar waren er
per 10.000 rooms-katholieken
gemiddeld 5,3 priesters be
schikbaar. In het bisdom Den
Bosch is de situatie het on
gunstigst: 4,4, in Haarlem het
gunstigste: 6.
De daling van het aantal
priesters is vooral veroor
zaakt door overlijden (90).
Vijf priesters legden het
ambt neer terwijl er slechts
17 werden gewijd. Daarvan
nam het bisdom Roermond
(Gijsen) met 12 priesterwij
dingen het leeuwendeel. In
de bisdommen Den Bosch en
Rotterdam werden twee
priesters gewijd en in het
bisdom Breda één. In de an
dere bisdommen werden he
lemaal geen priesters gewijd.
Er worden ook steeds min
der huwelijken in de Rooms-
Katholieke Kerk gesloten:
vorig jaar 60 procent van het
totaal aantal huwelijken in
Nederland. In 1982 was dat
nog 64,5 procent en in 1972
zelfs 75,5 procent.
Van de 32.589 echtschei
dingen die vorig jaar zijn
uitgesproken waren in bijna
26 procent van de gevallen
beide partners rooms-katho-
liek en in bijna 16 procent
een van de partners.
Het Kaski heeft ook het
kerkbezoek op een willekeu
rige datum (half maart) 'ge
meten'. Dit jaar ging gemid
deld slechts 19,8 procent van
alle rooms-katholieken naar
de mis. In maart 1983 was dat
21.6 procent en in maart 1981
23.7 procent. In drie jaar tijd
een achteruitgang met bijna
4 procent.
De grootste daling van het
misbezoek deed zich voor in
het aartsbisdom Utrecht van
aartsbisschop Simonis: min
2,3 procent. In het bisdom
Breda ging vorig jaar maart
17,6 procent van alle rooms-
katholieken naar de kerk.
Dat was een daling met 1,9
procent. Op het bisdom De
Bosch na 'scoort' Breda ge
middeld het laagste kerkbe
zoek.
Minister mag nog blijven
Van onze Haagse redactie
Het CDA blijft bij zijn standpunt dat aan de minis-
Iter 'het voorwaardelijke groene licht' kan worden ge-
I geven in afwachting van de parlementaire behande-
lling van het rapport van de RSV-enqutecommissie.
Daarin wordt de minister verweten de Tweede Kamer
te hebben 'misleid'. De commissie noemt dat 'onaan-
Ivaardbaar'.
Dat standpunt betekent dat
meerderheid van de CDA-
Iractie tegen een motie van
vdA-leider Den Uyl stemde,
waarin de conclusies van de
SV-commissie werden over
igenomen. Naar de mening van
Den Uyl zou Van Aardenne,
J)ij aanvaarding van die motie,
noeten aftreden.
Toen de bewindsman in
weede termijn opnieuw zijn
[excuses aanbood maar tegelijk
(volhield dat hij de Kamer in
niet opzettelijk heeft mis
leid, vroeg de CDA-fractie een
schorsing aan voor intern be-
taad. Dat verhoogde de cri-
fissfeer.
Van Aardenne boog gister
avond diep het hoofd voor de
Tweede Kamer. Tot driemaal
Itoe verklaarde hij„Ik betreur
het dat ik de Kamer in 1980 on
juist heb geinformeerd".
Sterker dan in zijn verkla
ring van dinsdag erkende Van
Aardenne dat hij fout gehan
deld had. „Ik heb een onjuist
antwoord gegeven. Ik betreur
pat. Ik had moeten zeggen: ik
(geef geen antwoord op die
'ragen; die overeenkomst
■met RSV over de schuldaf-
pekking, red) leent zich niet
'»t bespreking in een openbare
[vergadering. Maar ik had niet
het antwoord moeten geven
pat ik gegeven heb. Dat is fout
geweest".
De minister kwam tot deze
ekentenis na een zes uur du
rende schorsing van het debat.
Tijdens die schorsing dreigde
Van Aardenne te zullen aftre
den als het CDA niet zijn on
voorwaardelijke vertrouwen
in de minister zou uitspreken.
Van het voornemen af te
reden werd Van Aardenne
Boor de inderhaast verzamel
de VVD-top en door premier
Lubbers persoonlijk afgehou
den.
Voor de minister was vooral
[onverteerbaar de verklaring
Van CDA-fractieleider De
Vries dat het CDA „in het bes-
geval niet meer dan een
'oorwaardelijk groen licht"
»u kunnen geven. Want de
IDA-fractie weigerde deze
liscussie over de misleiding
'an de Kamer door de minis-
W los te koppelen van het la-
er te geven oordeel over het
iptale RSV-beleid van Van
pardenne.
Het drukke politieke topbe-
raad achter de schermen
haakte de minister en de VVD
pter duidelijk dat fractielei
der De Vries geen kans zag om
zijn fractie mee te krijgen
voor een onvoorwaardelijk
groen licht.
Niettemin besloot Van Aar
denne onder druk de Kamer
verder tegemoet te komen dan
hij dinsdag had gedaan. Hij
begon zijn verklaring met op
nieuw een feitelijke uiteenzet
ting van zijn rol in de afwik
keling van de grote scheeps
bouw. Dat riep in de Kamer
grote wrevel op.
"Hebben we daar nu op ge
wacht. De eerlijkheid gebiedt
dat de minister ons eerst eens
uitlegt waarom we al die tijd
hebben zitten duimen draai
en", riep PvdA-leider Den Uyl
uit, die eerder op dag een mo
tie had ingediend waarin het
optreden van de bewindsman
'onaanvaardbaar' werd ge
noemd en dus zou moeten af
treden.
Wijs van
Aardenne
DEN HAAG - Minister Riet
kerk (Binnenlandse Zaken) is
niet van plan stappen te ne
men tegen makelaar drs. Cor
van Zadelhoff. Deze is betrok
ken bij het ABP-schandaal.
Rietkerk vindt dat Van Za
delhoff zijn taak als makelaar
bij de verkoop van het winkel
centrum Hoog Catharijne aan
het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds (ABP) naar beho
ren heeft uitgevoerd. Er kan
dan ook geen sprake van zijn
dat het honorarium dat Van
Zadelhoff ontving (7 miljoen
gulden) zal worden terugge
vorderd.
De minister antwoordt dat
de PvdA-Kamerleden Kom
brink en Alders die daarover
vragen hadden gesteld.
Aanleiding daartoe was het
vertrouwelijke rapport van de
Centrale Accountantsdienst
(CAD) van het ministerie van
Financiën over de 'transactie
van de eeuw'. Dat rapport
kwam pas enkele weken gele
den boven tafel.
In het rapport kraakt de
CAD de uit 1983 daterende
transactie waarbij het ABP
voor 700 miljoen gulden aan
onroerend goed overnam van
de noodlijdende Friesch-Gro-
ningsche Hypotheekbank
(FGH): Hoog-Catharijne in
Utrecht en het Arnhemse win
kelcentrum Presikhaaf.
Volgens de CAD was Van
Zadelhoff bij deze transactie
zowel makelaar als taxateur.
Voor Hoog Catharijne rekende
hij 30 miljoen gulden teveel en
voor Presikhaaf 7 miljoen gul
den. Bovendien hield hij be
langrijke rapporten over ta
xatie, controle en staat van
onderhoud achterwege.
Geheel in strijd met de Be-
leggingswet verstrekte het
ABP ook leningen aan enkele
particuliere ondernemingen,
waaronder een van 21,5 mil
joen gulden aan Van Zadel-
hoffs vennootschap Brouwers-
hoff Holding. Met behulp van
deze lening nam Van Zadel
hoff een belang van 5 procent
in de transactie zodat het ABP
van de WIR-premie kon profi
teren. Pensioenfondsen heb
ben daar echter geen recht op.
Rietkerk bevestigt dat het
rendement van de FGH-pro-
jekten is achtergebleven bij de
verwachting. Maar daaruit
mag niet worden geconclu
deerd dat het ABP daar teveel
voor heeft betaald.
Uit het ABP-dossier kan de
minister niet opmaken op wel
ke manier Van Zadelhoff tot
zijn taxatie is gekomen.
De lening aan Brouwershoff
Holding was inderdaad in
strijd met de Beleggingswet,
erkent de bewindsman. De on
geoorloofde financiële verhou
ding tussen Brouwershoff en
het ABP is 'dezer dagen' onge
daan gemaakt.
De Centrale Beleggingsraad
heeft het ABP intussen op de
vingers getikt voor de ver
strekte leningen aan particu
liere ondernemingen.
Minister Rietkerk laat zich
niet uit over de vraag of het
rapport van de CAD betrok
ken zal worden bij het straf
rechterlijke onderzoek inzake
het ABP-schandaal.
De operatie 'duizendpon
der' in Leiden is zonder veel
problemen verlopen. Het on
schadelijk maken van een
vliegtuigbom uit de oorlog
met 350 kilo springstof erin
duurde ruim anderhalf uur.
Daarvóór was een deel van
de Leidse binnenstad geheel
ontruimd. De bewoners wer
den elders ondergebracht. De
politie moest vier mensen
aanhouden die weigerden
hun woning te verlaten. Ook
het verkeer op de autoweg
werd stilgelegd, evenals het
treinverkeer naar Leiden.
Op de foto de wijk tijdens
het onschadelijk maken van
de bom. Inzet: leden van de
mijnopruimingsdienst to
nen de uit de bom gehaalde
ontsteking. - fotosanp
(ADVERTENTIE)
Verkooppunten:
Albert Heijn,
Rabobank en
Shell-stations.
Vergunning is verleend door de Staatssecretaris van Justitie,
onder nt LO 750/030/109, d.d. 6 juli 1984.
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURG - De afgelo
pen maand is de werkloos
heid in Zeeland verder ge
daald, opnieuw veel sterker
dan In de rest van Neder
land.
Het Zeeuws werkloos
heidspercentage liep in no
vember terug van 14,2 naar
13,9 procent. Vorig jaar no
vember nog steeg de werk
loosheid in Zeeland van 15,8
naar 15,9 procent. Het lande
lijke werkloosheidspercenta
ge was eind november 17,1
(vorig jaar 17,6).
Dat blijkt uit cijfers van
het districtsbureau voor de
arbeidsvoorziening in Zee
land.
De vergelijking met voor
gaande periodes geeft overi
gens een wat vertekend
beeld. De daling wordt dit
maal namelijk in belangrijke
mate veroorzaakt doordat
werklozen van 57,5 jaar en
ouder niet meer in de statis
tieken zijn opgenomen. De
inschrijf plicht voor hen is
sinds enkele maanden ver
vallen.
De ontwikkeling wordt
daarnaast echter ook geken
merkt door een daling van de
werkloosheid onder jonge
ren, met name onder school
verlaters. Aan de andere
kant heeft het afnemen van
seizoenwerkzaamheden voor
minder werk gezorgd.
De werkloosheid in Zee
land daalde de afgelopen
maand van 14.257 naar 14.001
personen. Er staan nu 1.952
personen minder als werk
loos bij de Zeeuwse arbeids-
bureau's geregistreerd.
Deze daling kwam vrijwel
geheel voor rekening van de
mannen; bij de vrouwen is
de stijging van de werkloos
heid wel tot staan gekomen,
maar een fikse daling heeft
zich nog niet ingezet. Er zijn
in Zeeland nu 4.964 vrouwen
werkloos, 65 minder dan een
maand geleden en 110 min
der dan een jaar geleden.
Van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De ondernemers
in de industrie zeggen volgend
jaar veel meer geld in nieuwe
investeringen te zullen steken.
Verwacht wordt dat ten op
zichte van dit jaar 11 procent
meer geinvesteerd zal worden.
Dat blijkt uit een steekproef
die het Centraal Bureau voor
de Statistiek dit najaar onder
werkgevers heeft gehouden.
Het afgelopen jaar is er in
alle sectoren, behalve de voe-
dings- en genotmiddelenin
dustrie, meer geinvesteerd. De
grootste stijging deed zich
voor in de aardolie-industrie
(plus 129 procent vergeleken
met 1983), gevolgd door de che
mische industrie (plus 36 pro
cent) en de metaal- en electro-
technische industrie (plus 24
procent).
IJMUIDEN - Een helicopter
van de Westduitse marine, een
reddingboot en enkele schepen
zoeken op de Noordzee naar de
zes opvarenden van het zeil
jacht Stella Mare, dat gister
middag is gezonken.
Radio Scheveningen ving
noodseinen van het jacht op,
waaruit bleek dat het zinken
de was.
Jet onvoorstelbare grote
oeuvre van de Vlaamse schrijver
Marnix Gijsen is altijd
bewonderd, door lezers en
critici. Met name na de
verschijning van de omnibus 'De
zomers van mijn jeugd' kan
echter de vraag gesteld worden
of het geloof in zijn grootheid
niet te vanzelfsprekend is
geweest.
ZIE DE BOEKENGIDS
HOEWEL een meerderheid
van de bevolking geen nieuwe
kerncentrales wil en het CDA
zich in het verkiezingsprogram
ook daartegen uitsprak komen
die kerncentrales er wel. Wel
ke machten hebben het CDA
in zo korte tijd tot een koers
wijziging van 180 graden be
wogen? Een boekje open over
de kernenerglelobby op de
vijfde pagina van deze serie.
Van onze redactie binnenland
EINDHOVEN - De werkgele
genheid in de assemblage-in
dustrie zal de komende jaren
als gevolg van het invoeren
van computer-technologieën
aanzienlijk dalen. Gelijktijdig
zullen de kosten sterk kunnen
worden teruggedrongen.
Dat staat in een rapport van
Philips over technologie en or
ganisatie.
De werkgelegenheid zou
volgens de opstellers van het
rapport wel eens met ruim 20
procent kunnen dalen, terwijl
de kostenbesparing 9 procent
kan bedragen. Bijna 20 pro
cent van het produktieperso-
neel op assemblage-afdelin
gen kan worden vervangen
door computer-gestuurde ap
paratuur.
In het rapport wordt na
drukkelijk gesteld dat deze
conclusies in grote lijnen al
leen gelden voor Philips maar
in feite de hele assemblage-in
dustrie in West-Europa.
Philips zelf heeft nog geen
standpunt ingenomen over de
aanbevelingen in het rapport.
Maar zeker is wel dat de
werkgelegenheid bij dit con
cern met de komst van compu
ter-gestuurde apparaten aan
zienlijk zal dalen.
(ADVERTENTIE)
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan
melden en de pen zal u worden, toegestuurd.
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
I Woonplaats:
Betaling ƒ63,70/Kwartaal 22,10/maand
I DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z'N KRANT
Datum van aanmelding:
Naam:
Adres:
Postcode:
|Woonplaats:
IDeze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturen naar:
De Stem, Antwoordnr. 112, 4800 VB BREDA,
j^ellen kan ook: 076-236911. J
