RIE INTERNA' PERSINS1 LEES ALLES OVER DE KAART WAAR JE WAT AAN HEBT IN HET KERST NUMMER VAN AVR0B0DE EN TELE VIZIER Visserijonderzoek Benedenrivieren V ijftienhonderd maal 'au!' in plaats van 4aah!' EXTRA OP WOENSDAG= BELGISCHE DEELNEMER ROND-DE- WERELD-RACE Breskense werf bouwt supermodern zeiljacht HENGELEN Onvoorspelbaar ACTIES TEGEN VUURWERK-ONGELUKKEN EG en België: terugval en tweespalt Modern WOENSDAG 19 DECEM PAPIER VOOR UW PEN Westduits hof wijst klacht plaatsing kernwapens af A ga m Ni SJ ro te an Een dubbelnummer, dus 2 weken programmablad voor de prijs van 1 -AVRQJ bode V» SLAGROOM dagvers, beker AQ 1/4 liter door Paul de Schipper BRESKENS - Lief hebbers van solide schepen zal het een gruwel zijn: een schip waarvan het achterste gedeelte kan bewegen. Toch is er zo'n schip in aanbouw bij de jachtwerf Standfast in Breskens. Dit bedrijf speciali seert zich meer en meer op de bouw van niet conventionele zeiljach ten. Bij de nu op stapel staan de Rucanor Tristar gaat het om een supermodern wed strijdzeiljacht. Het schip met het swingende 'kontje' wordt gebouwd in opdracht van de Belgische zeezeiler Staf Versluys. Eind septem ber '85 verschijnt hij er mee aan de start van de vierde Whitbread Round the World Race. Dit zeilspektakel kreeg in Nederland vooral bekendheid door twee ach tereenvolgende overwinnin gen van Conny Van Riet schoten. Rucanor Tristar valt niet alleen op door de uitgekien de lichte bouwtechniek, maar vooral door gedurfde technische snufjes. Het ver stelbare achterschip spreekt daarbij het meest tot de ver beelding. De 'kont' van het schip kan met behulp van een takel tijdens het zeilen vijfendertig centimeter om hoog worden gesjord. Daar door ontstaat een flexibele waterlijn en een variabele waterverplaatsing. Doel daarvan is om het schip op dagenlange voordewindse trajecten beter uit de golven te laten komen. Het achter schip wordt 'gelicht' en kan nu dieper in het water zak ken. Daardoor komt het voorschip orhhoog en dat vermindert de neiging om voorover in een volgende golf te duiken. Bij hoge snel heden op de lange deining van de zuidelijke oceanen is dat een bekend verschijnsel. Zeiljachten boren zich dan niet alleen in een muur van water, maar lopen ook uit hun roer. Zo'n golf is een handrem voor de scheeps romp. 'Zeilt' de tuigage door, dan betekent dat mast en zeilen over boord en het ein de van alle illusies. Het 'losse' achterschip is minstens zo revolutionair als de spraakmakende vleu- gelkiel van het jacht 'Australia' waarmee de Australiërs als eerste niet- Amerikanen in 1983 de America's Cup wonnen. Het gaat om een vondst van de Het swingende 'kontje van Staf Versluys Frans Maas bij het revolutionaire achterschip - FOTO WIM KOOYMAN Franse ontwerpe Guy Riba- dault-Dumas. De beste pres taties in oceaanracerij wor den op het ogenblik geleverd door Franse ontwerpen. Zo presteerde de Franse zeiler Mare Pajot het onlangs om in welgeteld vijf dagen van het Canadese Quebec naar het Franse Saint Malo te va ren met de catamaran Elf Aquitaine. In vijf dagen over de Atlantische Oceaan, Colombus deed er in zijn tijd maanden over. Als hoogste daggemiddelde scoorde Pa jot 560 mijl. „De Fransen zijn iedereen een slag voor", aldus direc teur Frans Maas van jacht werf Standfast „Ze zijn niet bang voor iets nieuws. Die Elf Aquitaine was een schip met twee rompen met een kruisverbinding. De mast stond in het midden. Zoiets raak je hier in Holland niet kwijt, maar een Fransman heeft geen last van tradities. Hij stapt aan boord en zegt: „Valt het uit elkaar nou ja... dan zien we wel weer". De Rucanor Tristar meet 17.50 meter en weegt bijna 15.000 kilo. Meer dan de helft van dit gewicht is geconcen treerd in en rond de kiel. De uiteinden van het schip zijn extreem licht. In het onder deks gedeelte voor de mast zal tijdens het zeilen alleen de toiletpot staan. Ook de zeilgarderobe die hier nor maal ligt wordt dan naar achter gebracht. De romp bestaat uit kunststof, verwerkt volgens constructrie-technieken die stammen uit de vliegtuig bouw. 'Licht maar beres terk', aldus Frans Maas. De buitenhuid is vervaardigd volgens het sandwich-prin- cipe. Eerst een twee milli meter dikke laag glasvezel, dan twee centimeter veder licht balsahout en vervol gens weer vezel. Die vezel heet kevlar. Het is kunststof die tien keer zo sterk is als gewoon polyester. Op plaat sen waar schotten, mast en tuigage vast zitten zijn extra versterkingen aangebracht met koolstofvezel, een exlu- sief duur produkt, dat ook in de ruimtevaart wordt ge bruikt. Vooral voor de schotten, die fungeren als spanten, is die versterking belangrijk omdat die nog wel eens los willen scheuren als eenmaal de gigantische krachten van golven, wind en tuig op de romp inwer ken. Een aardig voorbeeld daarvan is alleen al de mast. Staat die eenmaal overeind en is alle tuigage op de hand vast gedraaid, dan zorgt een hydraulische drukker onder de mastvoet ervoor dat de rek, ongeveer drie centime ter, uit de staaldraden ge trokken wordt. De drukker oefent een kracht uit van 100 ton! Rucanor Tristar wordt - hoe kan het anders - ge- sponsored door de gelijkna mige fabrikant van sport- kleding. Wedstrijdzeilen op de oceaan kan niet meer zonder sponsors. Een in schrijving voor de Whit bread kost tussen de ander half en twee miljoen gulden. Daarbij gaat het niet alleen om de bouw van een zeil jacht, maar ook om voorbe- reidingskosten en investe ringen in complete depots met reserve-masten en zei len bestemd voor de etappe stops in Kaapstad, Auckland en het Argentijnse Mar del Plata. Staf Versluys neemt met Rucanor Tristar voor de tweede keer deel aan de Whitbread. Tijdens de derde editie was hij een tamelijk anonieme deelnemer, maar zeilde de wedstrijd wel uit. Ditmaal krijgt hij vijftien concurrenten waaronder twee Nederlanders: Pleun van der Lugt en Dirk Nauta. Dit duo koos niet voor 'de Franse slag' van Versluys, maar voor de zekerheid van beproefde ontwerpen. Met name Pleun van der Lugt vindt het risico om op de oceaan met nieuwe snufjes te experimenteren te groot. De Rucanor Tristar wordt op 8 februari in Breskens gedoopt. Nog voor de eerste trainingstochten vertrekt het schip naar Gent waar het te kijk zal staan op de beurs Flanders Technology. Het feit dat de buurman op deze expositie een Ameri kaanse spaceshuttle wordt onderstreept het weinig con ventionele karakter van het schip dat in Breskens in aanbouw is. GEDURENDE het jaar 1983/ 84 werden ten behoeve van een visserijkundig onder zoek naar de trekgewoonten van blankvoorn en snoek baars op tal van plaatsen in het gebied van de Beneden rivieren vele duizenden vis sen gevangen, gemerkt en uitgezet. Het gebied omvat ruwweg het gehele rivieren stelsel tussen Nijmegen en Rotterdam, Maas en Lek. Zo werden bijvoorbeeld in de periode oktober/februari blankvoorns uitgezet nabij de Haringvlietbrug en wel zo'n 1726 stuks. Daarvan werd een aantal van totaal 29 stuks teruggemeld (sportvis- serij 14, beroep 15!). Dat bete kent een percentage van iets meer dan 11i hetgeen weinig genoemd mag worden. In het gebied van de Biesbosch en de Amer komt men tot ge heel andere getallen. Daar werden 1564 voorns uitgezet, waarvan er tot en met sep tember 1984 150 exemplaren teruggevangen. Bijna 10%! Opmerkelijk hoog. Sportvis sers vingen 41 exemplaren, terwijl het beroep (kennelijk in dit gebied overwegend aanwezig wat vangsten be treft) 104 exemplaren buit- maakte. Opmerkelijk feit is de uitstekende medewerking van de sportvissers bij dit onderzoek. Ten opzichte van de veel effectievere vangst methoden van beroepsvissers werden toch erg veel vissen door sportvissers terugge meld. Bovendien mag wor den verondersteld dat de be roepsvissers bij een premie van f10 op elke teruggemel- de vis ook wel wat vaker in de bun zal hebben gekeken! In het gebied Spieringsluis komt men zelfs tot een te rugmelding van 24,62%. Een kwart van de uitgezette vis sen maar liefst. Hierbij stel len de vangsten van het be roep niets voor in vergelij king met die van de sport. Liefst 95 van de 128 terugge- melde vissen wordt gevan gen door sportvissers terwijl (de hier sterk aanwezigei) beroepssector er slechts 33 vangt. Gemiddeld komt men over alle uitzetplaatsen, waaronder ook De Maas (Heerewaarden Alphen) en de Waal (IJzendoorn) ge noemd mogen worden. Nut WAT wordt door de onder zoekers (in dit geval het RI- VO in samenwerking met Federatie de Maas) als doel gezien? Het antwoord ligt voor de hand. Het leren ken nen van de trekgewoonten van blankvoorn en in tweede instantie die van snoekbaars (in dezelfde periode). Vooral onder sportbvissers in het betreffende gebied rezen al jaren (sinds de afsluiting van het Haringvliet) twijfels rondom de niet zo denderen de voornvangsten (zachtjes uitgedrukt). Brasem volop, snoekbaarsvangsten enorm in opkomst. Bovendien, zo vernam men onder sportvis sers vaak, werd beschuldi gend gewezen naar de be roepsvissers die, vanwege hun kennis van de trekwe- gen van blankvoorn, de meeste vis al wegvingen voordat ze de voor sportvis sers belangrijke visgronden bereikten. Nabij de Spiering- sluis heeft het er daardoor in de achter ons liggende jaren nogal eens om gespannen tussen beroep en sport. Het effect op de visstand van de elke dag opnieuw hevig spuiende uitwateringswer- ken van de haringvlietslui- zen deed vermoedens rijzen dat veel zoetwatervis ver dween (en verdwijnt) rich ting zee. Dat effect wordt meegenomen in het onder zoek. met Rien van Nunen Uit de terugmelding blijkt echter (ook voor snoekbaars) dat de vis lang niet zulke enorme afstanden aflegt als werd aangenomen. In tegen stelling daarmee tonen de cijfers aan dat de vis zich zelfs vrij matig verplaatst. Met andere woorden, de vis is er wel maar laat zich (ook door het beroep) slecht van gen. Wel bleek op bepaalde plaatsen het vangen van vis tefj behoeve van het onder zoek gemakkelijker te van gen dan elders. Zo werden bijvoorbeeld vrij gemakke lijk 1330 snoekbaarzen in het Biesbosch-Amergebied ge vangen, gemerkt en uitgezet (waarvan meer dan 6% te ruggemeld) en elders in de Waal bij IJzendoorn b.v. slechts 135 (waarvan echter wel 12,3% werd terugge meld). Kennelijk is vis veel honkvaster dan werd aange nomen. Oorzaak daarvan zou weieens de samenstelling van het water ter plaatse als mede de omstandigheden (voedselaanbod en zichtdiep- te) een rol kunnen spelen. Duidelijk wordt daarmee meteen dat men nog volko men in het duister tast om trent de werkelijke oorzaak 'van de verminderende (vooralsnog in het geding) voornstand. Al te gemakke lijk wijst men daarbij op het vernietigende effect van het aanzuigen van koelwater door de Amercentrale (waar in ongelooflijk veel vis ver dwijnt) alsook het vernieti gende effect van de zure at mosfeer die de Amercentrale ongetwijfeld veroorzaakt... Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM/NIJMEGEN - Vrolijk over de drempel: voor minstens vijftienhonderd Ne derlanders ging dat vorig jaar niet op. Door ongevallen met vuur werk moesten vijftienhonderd - vooral jonge - landgenoten klinisch of door de huisarts worden behandeld voor ver wondingen. En van die vijftienhonderd lagen er tweehonderd gemid deld elf dagen in het zieken huis. Een deel van die twee honderd zal door blindheid over een andere blijvende handicap de oudejaarsavond van 1983 nimmer meer verge ten. Deze onthutsende cijfers zijn bijeengegaard door de Stich ting Consument en Veiligheid, die opnieuw actie voert om het 'vuurwerkgedrag' van de Ne derlanders te verbeteren. Dat blijkt hard nodig. Ken nelijk is het niet alleen de jeugd die meent dat het met de gevaren wel meevalt. Dat blijkt onder meer uit het feit dat in 20 procent van de Ne derlandse gezinnen al weken voor de jaarwisseling vuur werk is ingeslagen. Dat is om twee redenen ge vaarlijk. De eerste is dat vuur werk altijd ontbrandingsrisi co's met zich meebrengt, en de tweede is dat dit 'illegale' vuurwerk - officieel mag er immers pas op het allerlaatst worden verkocht - vaak uit verdachte bron afkomstig is, en daarom extra-gevaarlijk kan zijn. De ongelukken gebeuren over het algemeen met het 'kleine' vuurwerk, dat een onvoor spelbaar gedrag vertoont: bij voorbeeld de aloude rotjes, voetzoekers en gillende keu kenmeiden. Het is dus een (veelverbreid) misverstand te menen dat het zwaardere en duurdere vuurwerk gevaar lijk is en dat men kinderen re delijk veilig met het 'kleinere werk' de straat kan opsturen. Niet alleen de ongelukken zélf, ook de goedbedoelde re actie daarop door huisgenoten richt de nodige ellende aan. Een van de vele instanties die waarschuwen tegen het licht vaardig omgaan met vuur werk is de Nederlandse Brandwondenstichting, die onder het motto 'Eerst water, de rest komt later' de strijd aanbindt tegen het ondeskun dig behandelen van brand wonden. Volgens de stichting grijpen veel mensen, als er brandwonden door vuurwerk (of andere 'feestelijke' oorza ken als kaarsen en kerstboom verlichting) ontstaan, naar al lerlei smeerseltjes, die de el lende alleen vergroten. De j uiste methode is de verbrande plaatsen koelen met veel wa ter, de wond zo steriel moge lijk afdekken, en de patiient zittend vervoeren naar arts of ziekenhuis. De Rijkspolitie in het dis trict Nijmegen is sinds twee jaar, samen met gemeentelijke korpsen, op dit gebied actief, en constateert 'een lichte ver betering' in het vuurwerk-ge drag. Maar toch, zegt de politie, kennen veel mensen de regels nog niet. Die houden in dat iedereen die (dit jaar) vóór 29 december vuurwerk koopt, strafbaar is - evenals natuur lijk de handelaar die het vèr- koopt. Twee andere belangrijke re gels: niemand mag meer dan twee kilo vuurwerk in zijn be zit hebben (tenzij een hinder wetvergunning is afgegeven) en vuurwerk mag alléén wor- den afgestoken tussen oude jaarsavond negen en nieuw jaarsmorgen twee uur. De processen-verbaal, die dit jaar worden opgemaakt, zullen versneld in de j ustitiële molen komen, om te bena drukken dat het niet om 'pa pieren' regels gaat. Veel ongelukken gebeuren overigens niet op oudejaars avond, maar op de morgen er na, als vele ouders uitslapen na de nachtelijke viering en de kinderen op jacht gaan naar 'blindgangers' op straat. Van vele zijden wordt erop gewe zen dat de risico's daarvan zéér groot zijn, omdat het vuurwerk vaak aangetast is en bij afsteken anders kan ontploffen dat de bedoeling is: de eerste hulp-afdelingen van de ziekenhuizen kunnen er trieste verhalen over vertel len. Behalve het risico van on gelukken zitten er méér nade len aan het 'feestelijke' vuur werk. Veel huisdieren worden horendol van het lawaai, en raken, als ze kans zien het huis uit te komen, zelfs zó gedeso riënteerd dat ze hun 'thuis' niet meer kunnen terugvin den. Overigens blijkt dat ook veertig procent van de ménsen ernstige hinder ondervindt van het vuurwerk-lawaai. Acht van de tien Nederlanders zijn het er van harte mee eens dat het geknal beperkt dient te blijven tot de uren rond de jaarwisseling. Hetgeen overigens betekent dat twee op de tien landgeno ten nog altijd niet overtuigd zijn van de ellende die ge luidshinder kan opleveren. WIE ZICH in Bel gië beroepsmatig bezighoudt met I het bijhouden van de ont wikkelingen in de Europese Gemeen- schap en de Belgi- sche politiek, komt E bij het opmaken van de balans 1984 uit op twee nega- E tieve posten: de te- rugval en tweespalt. 1 De terugval geldt EG, die er naar mijn gevoel E dan slechter voorstaat dan toen op 9 september 1965 president De Gaulle besloot Frankrijk voortaan in de Gemeenschap te laten vertegenwoordigen door E een lege stoel. Dat duurde tot 29 januari 1966, op welke ge- 1 denkwaardige dag De Gaulle de 1 slag binnenhaalde, die de EG nu nog parten speelt. De prominen- te Fransman haalde bij zijn ac- tie het veto-recht de Gemeen- schap binnen, waarbij „de lid- staten zich zullen inspannen om 1 binnen een redelijke tijdsspanne E tot een eenparig besluit te ko- 1 men." Wie sindsdien dwars wil liggen, ligt dwars. En dat heb- 1 ben we het afgelopen jaar gewe- E ten. Nooit eerder in de geschie- E denis van de Europese Gemeen- schap, die bestaat bij de gratie van het Verdrag van Rome van E 1958, zijn ministers van alle gra- E daties en departementen zo vaak bij elkaar geweest als in E 1984. Nooit eerder werd er zo'n E beroep gedaan op de hoge amb- =j tenaren, die in steeds andere vormen gestalte moesten zien te E geven aan de politieke grillen van hun bewindslieden. En dat E alles leidde alleen niet tot niets, E het leidde tot een terugval. Ter- wijl aan de ene kant idealisten door middel van rapporten E poogden de Gemeenschap op te vijzelen tot een werkelijk politie- ke unie, probeerden ministers E elkaar vliegen af te vangen, voornamelijk ten behoeve van de eigen vaderlandse begroting. E Als er ooit het idee bestaat dat E men het op één punt met elkaar eens is, kan men er donder op zeggen dat het niets kost. Wat E moet inmiddels de burger den- E ken van een Europa, dat hoog over zijn hoofd heen. het zelfs E intern niet eens wordt over ma- E ten en gewichten van vrachtwa- E gens, versuikering van de wijn, de relatie tussen export-kredie- E ten en hulpverlening, terwijl hij E zelfs aan de (Benelux)grens tus- j§ sen Nederland en België bars wordt toegesproken door dom niers, omdat-ie toevallig ee: flesje wijn teveel bij zich heeft Terwijl hij op het vliegveld vu Dublin lang in de rij moet sta# omdat zijn paspoort gestempelj moet worden. Terwijl hij zijn ij. geënte hond niet mee mag nt. men op vakantie naar Engelanl Terwijl hij noem maar allt Door Aad Jongbloed Belgische koninkrijk. Hij aangemoedigd door kwaadwil gen, die zich in hun Luikse bun len op de achtergrond houdt het vuurtje op dat tot een sche brand moet leiden. Hap gekozen Europees Parlem zegt alles over de stand vans ken anno 1984 in België eni Europa. ïiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiJiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii» DE gezamenlijke dekenale raden hebben een verzoek schrift tot de bisschoppen gericht waarin zij klagen over de huns inziens ver keerde benadering van de mensen met de moderne op vattingen. Terwijl die men sen toch ook Christus willen leren kennen. Dit doet den ken aan de episode van de rijke jongeling uit het evan gelie, die door Christus ge fascineerd was, maar hij kon de voorwaarden niet aan want hij was rijk. Toch bleef Chrustus op zijn punt' staan. En er staat bij'Hij keek de jongeling liefdevol aan'. In dezelfde situatie als Christus verkeren de bis schoppen. Zijn zijn 'aange steld' omdat het op de eerste plaats gaat om de enig echte Christus met zijn altijd zelf de voorwaarden. En op de tweede plaats, maar aan de Vrij] pers verd Van onze redactie bui LONDEN - De vrijheid 'een uitstervend recht', verslag van het Interna! (IPI) dat in Londen is gepi In 1984 is een toenemend aa wezen, gevangengezet of verr aantal kranten, tijdschriften druk van de autoriteiten hun digd. In de inleiding schrijft IPI- simpele dingen op, die het g. voel zouden kunnen geve Europeaan te zijn. Ze ebben voorbaat weg. Voor de belgen moet dat g voel het afgelopen jaar al hels maal verdwenen zijn. Wam hebben nog de handicap dal i zich nog niet eens Belg kunnt voelen. De vleesgeworden illi stratie daarvan was het afge] pen jaar Joscé Happart, die een interview dat ik eens mt hem had een beminnelijk ma bleek, maar die wèl model sta voor de tweespalt binnen kt [directeur Peter~Galliner dat deze tendens zich zal blijven voordoen, tenzij de media zelf maatregelen nemen om die om te buigen. Al in 1983 heeft het IPI de pers er toe opgeroepen, :chendingen van de vrijheid part, de ten onrechte benoemi voor de media^te publiceren. Franstalige burgemeester 4 het Nederlandstalige Voera maakt gebruik van elk z«i punt dat het Belgische staalski stel vertoont. Waar hij en dei nen op uit zijn is duidelijk: t suprematie van het Franstalig België. Dat uitgerekend Jo: Aan de andere kant krijgt ie pers steeds meer kritiek te verwerken van de openbare ipinie, die boos is over het voortdurend gebrek aan ver- intwoording: „Journalistiek is voor velen een vies woord ge worden", aldus Galliner. -.Steeds vaker blazen kranten Happart ltd is van het dit ^richten op tot sensatie, en iringen zij in het privéleven an mensen binnen op zoek naar schandalen en met de be- loeling hun oplage te vergro ten. „De pers lijkt niet alleen laar vrijheid te verliezen, naar ook het vertrouwen van laar lezers", aldus de IPI-di- 'ecteur. Het jaarverslag haalt twee 'oorbeelden aan van de in vloed die de media in 1984 heb- bs ni dt to ki vi ee jo in oc g£ m Sc nc tei vc m he he ka eerste gelijk, om de mensen Wie de volgorde omkeert doet geen afstand van zijnol haar z.g. modern levensge voel, maar raakt steeds ver der van Christus verwijderd door aan Hem de voorwaar den te stellen tot het volgen. Over de rijke jongeling staat niet meer vermeld. Teleur gesteld in hem is Christus verdergegaan. Den Haag H. Rutges (ADVERTENTIE) KARLSRUHE (DPA/RTR) - Het Westduitse hof voor toet sing aan de grondwet heeft bezwaren van de milieupartij der Grünen verworpen dat de regering in Bonn de grondwet beeft geschonden door plaat sing van nieuwe Amerikaanse kernwapens op Westduits grondgebied toe te staan. De regering had daarvoor volgens de Groenen goedkeu- 'ing van het parlement moe ren vragen via een aan het parlement voor te leggen wetsontwerp. Maar de presi dent van het hof, Wolfgang leidler, zei in de uitspraak, iat speciale wetgeving vol lens het hof niet nodig is. Eén 'an de acht rechters verklaar de overigens het niet eens te lijn met de uitspraak. Het besluit tot plaatsing van ?ershing-2- en kruisraketten n de Bondsrepubliek Duits and werd goedgekeurd via ^en gewone stemming in het Parlement. c dt ov sp da Ai WINKELCENTRUM MOERWIJK BREDA

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 4