Gifstad Bhopal prooi van
juridische klantenjagers
Vakbeweging raakt achterop
Frankrijk in rep en roer wegens Nieuw-Caledonië
even..L
UITBLAZEN
Oorlogs
correspondent
Zwak mea cul
DE STEM COM
WOENSDAG 19 DECEMBER 1984
ACHTERGROND
PAGINAI WOENSDAG 19 DECEME
Verhit
Opstandelingen
Steen en been
Onverschilligheid
Eerste Kamer:
tweeverdieners-
wet aanpassen
ZELFS de kinde
ren..buiten de
s plaatsen waar we
ons doorheen spoedden,
kon je honderden kinde
ren zien schaatsen op de
ondergelopen en bevroren
velden; alleen, in paren of
met z'n drieën of vieren,
de meest ingewikkelde figuren
makend: maar waar in Enge
land de lucht gevuld zou zijn
geweest met het geluid van vro
lijke kreten en blij gelach, heer
ste hier een stille sfeer van ernst
en toewijding; hun gezichtjes
stonden uitdrukkingloos. Ken
nelijk schaatsten ze alleen om
warm te blijven."
Mijn voornemen om niet
meer over die oorlog van veer
tig jaar geleden te schrijven,
komt maar niet tot uitvoering.
Telkens duikt er weer iets op
dat mijn aandacht vangt en dat
ik niet voor mezelf kan houden.
Deze keer is het een dun boekje
dat een Engelse vriendin me
voor kerstmis heeft gestuurd.
Het bevat het verslag dat haar
vader, Lionel Headveertig jaar
geleden schreef van zijn kerst-
bezoek aan de Britse troepen
aan de Maas in Nederland. De
originele kopij van de artikelen,
die destijds in de plaatselijke
krant hadden gestaan, werd
kort geleden teruggevonden on
der een hoop rommel in een
schuur. De vriendin en haar va
ders opvolger besloten de serie
opnieuw te drukken als een
soort kerstpresentje voor de lo
kale oud-strijders en hun fami
lie en kennissen.
Lionel Head was hoofdre
dacteur-uitgever van die plaat
selijke krant en was de vijftig al
een heel eind gepasseerd toen
hij zich - hoe klein is de we
reld! - door een van zijn eigen
machinezetters, nu korporaal
chauffeur van een compagnies
commandant, per jeep naar het
front 'ergens in Nederland' liet
rijden. Maar Head wist wat een
front was en lag al in een schut-
tersput vóórdat een begeleiden
de officier hem voor de aanko
mende granaten had kunnen
waarschuwen. Er zijn geluiden
die je maar één keer hoeft te
horen om ze nooit meer te ver
geten. „In een leeggehaald huis
beklommen we een wankele
trap en daar, door een kapot
raam, keek ik na 30 jaar weer
naar de Duitse linies; deze keer
niet aan de overkant van het
kanaal bij leper, maar over de
Maas in Holland."
Local boys
Als journalist van een plaat
selijke krant is het Lionel Head
er vooral om te doen local boys
op te sporen. Zijn pech wil dat
het regionale regiment in Italië
vecht en niet aan het westelijk
front. Wat er aan local boys in
Nederland en België is, zit dus
nogal verspreid, maar hij weet
er een aantal te vinden. Aan de
Maas en in Brussel, in Eindho
ven en in Antwerpen. Wat aan
Head's verslag opvalt is de
somberheid waarvan de gedeel
ten over Nederland zijn door
trokken. Waar wij zijn opge
groeid met de verhalen over
reeksen bevrijdingsfeesten, no
teert Head: „Het kan toeval
zijn geweest, maar tijdens de
drie of vier dagen dat ik in het
land was heb ik, afgezien van
onze eigen soldaten, niet één
keer iemand zien lachen."
Er viel waarschijnlijk ook
weinig te lachen. Head merkt
zelf op dat de Nederlandse bur
gerij bang was voor een terug
keer van de Duitsers, die op dat
moment bezig waren met hun
offensief in de Ardennen.
Daarnaast was de winter bui
tengewoon streng. Vergeleken
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllillllllllllllllllllllllh?
WIM KOCK
met de kou aan de Maas in Ne
derland had de koudegolf die
Engeland toen ook beleefde,
volgens de verslaggever 'iets
lente-achtigs'.
Spiegelglad
Lionel Head - hij stierf en
kele jaren geleden, maar ik heb
hem nog gekend - was een
strenge, integere man die zeer
matig dronk, eigenlijk alleen 'in
noodgevallen'. Op zijn reis naar
het front in 1944 had hij voor
zulke 'noodgevallen' een zak
flacon bij zich die hij pas aan
sprak op de terugreistijdens de
acht uren durende rit van Eind
hoven naar Brussel, in een open
jeep over spiegelgladde wegen.
En toen klokte de helft van de
inhoud door de keel van de
dankbare chauffeur.
Het is dan ook een wat on
verwachte frivoliteit die deze
man zich veroorlooft wanneer
hij schrijft: „Terwille van de
geheelonthouders onder de le
zers, wil ik benadrukken dat er
in een oord zo koud als Hol
land maar één manier is om
warm te blijven en dat is drin
ken."
In Eindhoven, waar Head
een nachtelijke beschieting
door nachtjagers van de Luft
waffe meemaakte, trof hij een
gespannen en zelfs angstige
sfeer aan. Aan dat laatste wa
ren de V-l's vooral debet en het
eerste werd veroorzaakt door
het Ardennen-offensief. Er gin
gen voortdurend geruchten dat
Duitsers, gekleed in geallieerde
uniformen, in de stad waren en
één keer zag Head dat een man
in Engels uniform, en omstuwd
door burgers en militairen,
door MP's werd opgepakt.
Levenloos
De korte beschrijving van
zijn tocht per jeep van Eindho
ven naar het front aan de Maas
is een samenvatting van de
sombere levenloosheid die
Head in Zuid-Nederland aan
trof: „Mijl na mijl vlak, kaal
landschap, langs wegen zo
recht en saai als een lineaal.
Molens met stilstaande wieken,
leegstaande fabrieken, huizen
zonder daken en ramen,
schoorstenen zonder rook,
mensen zonder levenOm
heel andere redenen dan de kou
deed Holland me huiveren: er
heerste een atmosfeer alsof alle
leven eruit was geslagen
Zou ik weer jong zijn, dan zou
ik ook hier willen zijn om te
vechten, dit zwaar beproefde
land te bevrijden en de kinde
ren weer te doen lachen."
Maar Lionel Head was te
oud om te vechten in een young
man's war en thuis wachtten
hem al de ingezonden brieven
van boze geheelonthouders die
bezwaar maakten tegen de 'ver
heerlijking' van de drank in zijn
eerste artikel. Het mocht dan
oorlog zijn in Holland en koud,
dat was nog geen reden om het
op een zuipen te zetten. Terug
van het grote werk als oorlogs
correspondent stond Head
spoedig weer met beide benen
op zijn geboortegrond, zoals el
ke plaatselijke journalist dicht,
soms té dicht voor z'n eigen ge
mak, bij zijn lezers.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst V 076-236883.
Sportredactie V 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, ®01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
j 22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatsche betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, J 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Eric Silver
BHOPAL - De giframp
in Bophal is uitgelopen
op wat één van de lei
ders van de drie Ameri
kaanse teams van juri
dische deskundigen, die
hier aan het werk zijn,
heeft beschreven als „de
grootste j uridische klan-
tenjacht aller tijden".
John P. Coale heeft al meer
dan 20.000 eisen tot schade
vergoeding ontvangen van de
bewoners in de sloppenwijk
Jayprakash Nagar, die te
genover de fabriek van
Union Carbide ligt. Maar in
tegenstelling tot de andere
teams heeft Coale namens
zijn cliënten geen officiële
aanklacht ingediend tegen de
multinationale gigant. Hij
gelooft dat Union Carbide
overgehaald kan worden de
zaken buiten de rechter om te
regelen, wat volgens Coale
zowel in het voordeel van het
bedrijf als van zijn cliënten
is.
„Mijn dagelijkse tochten
door de achterbuurten heb
ben mijn zienswijze veran
dert", verklaarde de goedge
vulde, extroverte jurist uit
Washington. „Een jarenlang
durend legaal touwtrekken
in de rechtbank zal de men
sen hier niet helpen. Het is
onze taak deze mensen bin
nen afzienbare tijd van geld
en medische hulp te voor
zien".
Coale heeft een „gestructu
reerde regeling" in gedach
ten, wat er op neer komt dat
de achtergebleven familiele
den en de slachtoffers van de
ramp nu meteen een bedrag
in handen krijgen, dat ge
volgd moet worden door een
vaststaand maandelijks in
komen, zoiets als een pen
sioen.
„Dat is wat ze nodig heb
ben. Wanneer je op dit mo
ment vijftigduizend dollar
voor een van deze deuren zou
leggen, dan zou dat net zo erg
zijn als een nieuwe ramp. De
betaling zou moeten geschie
den via de banken. De men
sen hier willen niet dat de re
gering er bij betrokken
wordt, maar ze vertrouwen
de banken".
Volgens Coale zou Union
Carbide gek zijn wanneer het
bedrijf de zaak niet in der
minne zou willen schikken.
„Deze onzekerheid is moor
dend voor het bedrijf. Wan
neer de zaak zich zo nog vijf
jaar moet voortslepen, bete
kent dat de ondergang voor
Union Carbide. Ze zitten in
een verschrikkelijke situatie.
Alles wat ik van mijn cliën
ten hoor, wijst erop dat we
tot een schikking willen ko
men. Union Carbide mag van
geluk spreken dat we willen
onderhandelen. Wanneer er
echter geen regeling getrof
fen kan worden, zullen we
net als de anderen Union
Carbide voor de rechter da
gen, en zal het het bedrijf
miljarden gaan kosten".
Coale, die samenwerkt met
plaatselijke juristen en vrij
willigers, wilde geen finan
ciële cijfers noemen voordat
het onderhandelen met
Union Carbide is begonnen.
Maar hij heeft geen gebrek
aan materiaal. „Een van mijn
vrouwelijke cliënten heeft
haar man en drie kinderen
verloren. Ze woont nu bij
haar zwager, die ook nog
eens de zorg van drie van zijn
eigen familieleden op zich
heeft genomen. Daar komen
dan zijn eigen vrouw en kin.
deren nog bij. Deze man vet.
dient 250 roepies per maand
(zo'n zestig gulden) en moet
daarvan iedereen de kost ge.
ven. Union Carbide zou
verstandig aan doen snel het
zinkende schip te verlaten, dt
boel te betalen en weer aan
het werk te gaan".
De advocaten krijgen in dit
stadium geen geld van hun
cliënten en moeten hun on-
kosten uit eigen zak betalen
Normaal gesproken krijgen
ze tot dertig procent van de
toegekende bedrag aan scha
devergoeding, maar Coale
denkt dat ze in dit geval mis.
schien slechts vijf procent
zullen accepteren, tenzij het
een langdurige affaire zou
worden. Maar zelfs in dat ge-
val zouden ze niet hoger dan
vijftien procent willen gaan
„Ik zal in deze omstandighe-
den slechts een redelijke ver
goeding willen ontvangen",
aldus Coale.
Copyright The Guardian/ft
Stem
Van onze correspondent
Bob van Huët
PARIJS - Frankrijk
lijkt, dertig jaar na de
Algerijnse kwestie, op
nieuw te worden gecon
fronteerd met een
uiterst pijnlijk dekoloni
satieproces.
Bij het laatste treffen op de
in de buurt van Australië ge
legen Franse eilandengroep
kwamen vorige week negen
leden van de naar onafhan-
kelijheid strevende organisa
tie FLNKS (Kanaks Socialis
tisch Nationaal Bevrijdings
front) om het leven en raak
ten drie anderen gewond.
Aanleiding zou het door
Kanakken (de oorspronkelij
ke Melanesische bevolking)
in brand steken van een
'Europese' boerderij zijn ge
weest. Hierop nam een aan
tal blanke boeren (Caldoches)
'uit zelfverdediging' het recht
in eigen hand.
Het bloedige incident
brengt het aantal doden in
Nieuw-Caledonië op twaalf.
De laatste schietpartij vol
trok zich juist nadat de door
president Mitterrand be
noemde speciale regerings
gezant, Edgard Pisani, de
plaatselijke bevolking via
een toespraak op de tv een
ultimatum had gesteld voor
orde en veiligheid.
De uitbarsting kwam ook
op een moment dat men in
Parijs de indruk had dat de
druk enigszins van de Cale-
donische ketel was. FLNKS-
vertegenwoordigers waren
sinds enkele dagen in overleg
met Franse afgezanten en
toegezegd was dat de Kanak
ken hun talrijke wegversper
ringen op de tropische eilan
dengroep zouden opheffen.
Dit in ruil voor de vrijlating
van een aantal gearresteerde
militanten.
Terwijl het in Nieuw-Ca
ledonië zeer onrustig blijft
■WfPr
JW
EEN groepje Ka.na.k-vrijheidsstrijd.ers poseert voor een Franse legerhelicopter, die is volgekalkt met leuzen, die de on
afhankelijkheid van Nieuw-Calédonië tot onderwerp hebben. - FOTO AP
zijn ook de gemoederen in
Parijs behoorlijk verhit ge
raakt. In het Franse parle
ment deed socialisten-leider
Jospin een voorzichtig voor
stel Kanakken en Caldoches
afzonderlijk over de situatie
te consulteren, maar dit werd
door de oppositie als 'Zuid-
afrikaanse politiek' wegge
hoond. Vooral de RPR van
Chirac voelt niets voor een
eventuele zelfstandigheid
van het in 1853 ingelijfde
overzeese gebiedsdeel.
Vijf voormalige gaullisti
sche premiers, waaronder
Chirac, verzochten president
Mitterrand schriftelijk
Nieuw-Caledonië Frans te
laten. Zij menen dat de sa
menstelling van de onlangs
gekozen Territoriale Raad op
Nieuw-Caledonië (de RPC,
een tropische versie van de
RPR, heeft de meeste zetels)
duidelijk blijk geeft van een
verlangen van de bevolking
de banden met het Franse
moederland aan te houden.
Dat geldt dan alleen voor de
Caledoniërs van Europese
afkomst, want de Kanakken
willen duidelijk, en het liefst
voor 1986, onafhankelijkheid
en hebben de onder Frans
toezicht staande verkiezin
gen voor de Territoriale
Raad dan ook geboycot.
Ook in de pers wordt hef
tig over het probleem gede
batteerd. In linkse kranten
als Libération en Le Matin
liet men doorschemeren dat
de vijftigduizend Fransen op
Nieuw-Caledonië niet op
president Mitterrand hoeven
te rekenen voor steun. Ten
eerste omdat de president
zich aan het begin van zijn
ambtstermijn voorstander
heeft getoond van onafhan
kelijkheid van de Melanesi
sche eilanden en ten tweede
omdat het Franse staats
hoofd nog steeds het kruis
met zich zou meedragen van
de Algerijnse crisis. Als mi
nister van Binnenlandse Za
ken deed Frangois Mitter
rand toen de uitspraak: „De
enige onderhandeling is oor
log", waarop het zenden van
Franse soldaten naar Alge
rije volgde. Dat is hem door
veel socialisten niet in dank
afgenomen en de toch al wei
nig populaire president zal
zich iets dergelijks geen
tweede keer kunnen veroor
loven.
De rechtse kranten trek
ken uiteraard partij voor de
Europeanen en deinzen er
niet voor terug de Kanakken
af te schilderen als een hand
jevol opstandelingen, dat
wordt geïnspireerd door
overdadig gebruik van alco
hol en warrige linkse ideeën.
Dat zeventien jonge Kanak-
Door Lidy Nicolasen
EEN baksteenfabriek in
het Gelderse Velp gaat
dicht en vraagt collectief
ontslag voor alle 30
werknemers aan. Echt
opzienbarend is dit
nieuws niet. Ook niet de
mededeling dat een ak
koord is bereikt met de
industriebonden FNV en
CNV over de afvloei
ingsregeling.
Opzienbarend werd het
pas toen bekend werd dat de
vakbonden erin waren ge
slaagd voor de georganiseer
de werknemers een betere
regeling te treffen dan voor
de niet-georganiseerden.
Onmiddellijk riepen de
vakbondsmensen dat zoiets
„niet ongebruikelijk" is. Dat
klopt. Maar nimmer werd
zo'n duidelijke bevoordeling
van vakbondsleden aan de
grote klok gehangen. En dat
heeft alles te maken met de
positie waarin de vakbewe
ging verkeert.
De discussie is al zo oud als
de vakbeweging zelf. Vak
bondsleden betalen contribu
tie om hun bestuurders op
pad te sturen om goede cao's
af te sluiten. Vakbondsleden
betalen contributie om een
apparaat op te bouwen dat
een vuist kan maken naar de
overheid, naar de werkge
vers.
De resultaten die de bond
boekt zijn er niet alleen voor
de vakbondsleden, maar voor
alle werknemers. Of ze geor
ganiseerd zijn of niet. Al ja
ren. En dat zet kwaad bloed,
zeker in tijden dat er niets te
verdelen is, dat de koek op is.
Niet-georganiseerden wor
den dan 'klaplopers' of 'profi
teurs' genoemd.
Scheldwoorden die heden
ten dage opnieuw klinken, nu
het slecht gaat met de vakbe
weging. Nu de leden in bosjes
tegelijk weglopen. De Indus
triebond FNV, een van de
grootste vakbonden, spreekt
zelfs over duizenden uit
schrijvingen per maand.
Aan het einde van de ze
ventiger jaren gloriëerde de
ze tak van de FNV nog met
300.000 leden. Er zijn er nog
zo'n 220.000 over. De ambte
narenbond Abva/Kabo - toch
niet de minst actieve onder
de bonden - schrijft meer le
den uit dan in en ook de bon
den voor het hogere perso
neel klagen steen en been.
Alle bonden en hun cen
trales doen hardnekkige po
gingen te achterhalen waar
deze leegloop aan te wijten is.
Beschuldigingen als zou de
vakbeweging vervreemd zijn
van de achterban, worden
schielijk weggewuifd. De
vertrekkende leden noemen
die reden evenmin.
Zij praten over een centen
kwestie. Zij verwijten de
bond contributie te moeten
betalen voor zaken die alle
niet-georganiseerde zonder
welke inspanning dan ook
eveneens in de schoot gewor
pen krijgt.
Als eerste nam de Indus
triebond FNV enige tijd te
rug deze handschoen weer
op. Voorzitter Dick Visser
verklaarde toen voor volk en
vaderland dat zijn bond
zocht naar een manier om de
eigen leden extra te laten
profiteren van de inspannin
gen van hun bond.
Niet lang daarna volgde de
christelijke vakcentrale
CNV, die met de gedachte
speelde om alleen voor de le
den contracten met de werk-
Dick Visser
extra profiteren
- FOTO ARCHIEF DE STEK/
gevers af te sluiten voor aan
vulling van het ziekengeld.
Het plan werd niet tot uit
voer gebracht, maar het is
niet van de aardbodem ver
dwenen. Niet bij het CNV,
niet in kringen van de FNV.
De eis zal in het cao-overleg
niet op tafel komen, maar
uiteindelijk zal alles afhan
gen van de vraag op de
werkgevers bereid zijn het
ziekengeld volledig aan te
vullen.
Intussen zijn de bonden
druk in de weer zieltjes te
winnen. Aan de hand van
studies worden plannen be
raamd. De vakbondsbladen
worden aangepast en het oog
wordt gericht op de vakbe
weging elders in Europa. De
organisatiegraad is daar vele
malen hoger dan in Neder
land. De bevoordeling is daar
veel duidelijker, zonder dat
die persé uitmondt in betere
afvloeiingsregelingen bij
ontslag of onderscheid in
aanvullingen op de sociale
zekerheid.
Want in feite is de vakbe
weging daar in meerderheid
vies van, hoewel er binnens
kamers verschillend over ge
dacht wordt. In kringen van
de FNV-centrale wordt het
ondenkbaar genoemd ontsla
gen werknemers in twee
soorten te verdelen, maar de
aangesloten Industriebond
en Voedingsbond komen wel
degelijk eerst voor hun leden
op. Bestuurder Jan Schermer
van de Industriebond „We
gaan liever niet met een
mooi, ideologisch verhaal
naar de kelder."
Samen zoeken zij toch eer
der oplossingen in de sfeer
van verzekeringen, in ar
beidsbemiddeling voor leden,
in de sociale zekerheid, in de
poging op wettelijke grond
slag een hogere bijdrage van
de werkgevers (ook de niet-
georganiseerden onder hen)
voor het vakbondwerk te
krijgen.
Maar dat de leegloop al
leen een centenkwestie is, ge
loven de bonden zelf ook niet.
Het image van de vakbewe
ging is langzaam maar zeker
veranderd. Was de bond er
vroeger voor elke werkman
in overall, nu hebben de wit
te boorden hun intrede ge
daan. Hett lidmaatschap van
een bond is geen automatis
me meer. Mensen gaan hun
belangen, hun voordelen af
wegen. Zelf noemt de vakbe
weging de mensen 'mondiy
ger'.
Het eigenbelang neemt toe
en de ondelinge solidariteit -
één van de belangrijkste
grondslagen van de vakbe
weging - komt daarvoor on
der grote spanning te staan.
Juist in deze tijd speelt bo
vendien de houding van het
kabinet - en met hem de re
geringspartijen - een belang
rijke rol. De werknemers
kunnen het land lam leggen,
stakingen uitroepen of naar
andere actiemiddelen grij
pen: het haalt niets uit.
Mensen geven er dan de
brui aan onder de uitroep: we
bereiken toch niets, ze luiste
ren toch niet naar ons. En
uiteindelijk wordt de be
stuurders in de vakbeweging
kwalijk genomen dat zij met
werkgevers en overheid in de
Stichting van de Arbeid of in
de Sociaal Economische Raad
aan één tafel gaat zitten.
Het zal geen verwondering
wekken dat het breekpunt in
de ledenaanwas zich aan
diende, toen enkele jaren te
rug de ontslagen elkaar in
hoog tempo opvolgden en ook
de vakbeweging niet bij
machte bleek het schip van
de inzakkende economie te
keren.
„De bijl wordt steeds bot
ter", zei voorzitter Driessen
van de NCHP deze week. „De
vakbeweging machtelozer en
de leden vervallen in een
sfeer van gelatenheid, onver
schilligheid en ontevreden
heid."
Om die onverschilligheid
te doorbreken gaan de vak
bonden de boer op. De Dien
stenbond FNV wijdde deze
week een congres aan het
werk in de bedrijven, op de
werkvloer. De Industriebond
spreekt van een 'overlevings
strategie' en tracht zieltjes te
winnen onder de jongeren en
de vrouwen. Andere bonden
doen aan rechtstreekse le
denwerving. Ook in de be
drijven, daar waar de wer
kenden te vinden zijn.
De volledige aandcht
wordt niet langer gericht op
de in overall werkende al
leenverdiener, omdat die in
tussen grijze haren heeft ge
kregen. Andere groepen die
nen zich aan op de arbeids
markt. Werd voorheen deel
tijd en uitzendwerk ver weg
geschoven van de onderhan
delingstafel, nu trachten de
bonden afspraken in de cao's
voor deze arbeidsvorm vast
te leggen.
De vrouwen hebben defi
nitief hun intrede gedaan in
het van oorsprong zo manne
lijke bolwerk. De hernieuw
de aandacht strekt zich niet
alleen uit naar de vorm van
het werk, ook naar de veran
derde aard ervan. Het tradi
tionele handwerk is vervan
gen door machines. De tech
nologie heeft het werk in
haar greep en de vakbonden
doen ijverige pogingen om de
razendsnelle ontwikkelingen
hiervan op de voet te volgen.
De vakbeweging wil geen
splinteroganisatie worden,
de werkgevers willen boven
dien niet de vertegenwoordi
gers van een onbeduidende
organisatie tegenover zich
aan tafel. Ook zij hebben alle
belang bij een sterke vakbe
weging, om te voorkomen dat
straks onderhandeld moet
worden met voortdurend an
dere groepjes ontevreden
werknemers.
De democratie is gediend
bij een sterke vakbeweging
Niemand in het Nederlandse
parlement die daaraan twij
felt. En tenslotte zijn de
werknemers er vooral zelf bij
gediend, omdat zij alleen sa
men macht kunnen tonen.
Maar zolang voorstellen
om werknemers te verplich
ten lid te worden van een
bond (zoals in de grafische
sector), ver weg worden ge
schoven, zolang het parle
ment de werkgevers niet ver
plicht hun 'vakbondstientje'
te verhogen, zal de vakbewe
ging zichzelf moeten zien te
redden. Zichzelf en haar
werk aantrekkelijker zien te
maken.
Van onze
parlementaire redactie
OEN HAAG - Het kabinet
»aat zich beraden over de
'raag hoe de grondrechten, die
n de Grondwet zijn vastge-
egd zich tot elkaar verhou
den Het zal daarbij vooral
eaan over de verhouding van
Lt dicriminatieverbod, het
eerste artikel van de Grond
wet, tot de vrijheid van onder
wijs en de vrijheid van gods
dienst.
Het kabinet vindt die dis
cussie nodig in verband met
üet in te dienen wetsvoorstel
gelijke behandeling (anti-dis-
-riminatiewet).
va
ze
K<
lie
ni
ov
on
aa
ken een opleiding in Libië
hebben gehad is uiteraard
koren op de molen van anti-
regeringskranten als Le Fi
garo en Le Quotidienne.
Als reactie hierop ver
scheen gisteren in Le Monde
een oproep van 78 vooraan
staande Franse wetenschap
pers, voor het grootste deel
antropologen, waarin de pers
wat meer respect voor de Ka
nakken werd gevraagd. „Het
gaat hier niet om een hand
vol wilden uit het stenen
tijdperk, maar om een volk
met een rijke achtergrond",
zo lichtte een van de 78 ge
leerden toe.
De tot het socialisme be
keerde oud-gaullist Edgard
Pisani zit in de voorste linie
en heeft de moeilijke taak
enige orde in de chaos te
scheppen. Zijn eerste oproep
gold een herstel van orde en
veiligheid in Nieuw-Caledo
nië vóór 10 december. Daar
na wil de speciale regerings
gezant overleg plegen met al
le betrokkenen. Behalve
Fransen en Kanakken wonen
op de Melanesische eilanden
ook Engelsen, Duitsers, Poly
nesiërs, Vietnamezen en Ja
vanen. Op 2 februari zal Pi
sani de Franse regering van
zijn bevindingen verslag
doen, waarna in het parle
ment over de toekomst van
Nieuw-Caledonië besloten
wordt. Een groot probleem
voor Pisani is dat de Kanak
ken wel de grootste bevol-
kinsgroep (ruim 42 procentl
op Nieuw-Caledonië vormen,
maar dat ze niet in de meer
derheid zijn. De Europeanen
vormen met 39 procent hun
voornaamste opponenten.
Wat betreft de Franse boe
ren op het tropische eiland
hoeft over eventuele onaf
hankelijkheid niet lang ge
discussieerd te worden.
„Nieuw-Caledonië moet en
zal Frans blijven", zei een
van hen gisteren op de Fran
se televisie. Een jachtgeweer
hield hij daarbij veelzeggend
in de aanslag.
BEJAARDEN- EN
GEZINSHULPEN
Van onze redactie binnenland
PEN HAAG - De drie grote
fracties in de Senaat (CDA,
PvdA en VVD) willen dat de
regering komend jaar direct
'fiscaal soelaas biedt aan vrou
wen, die naast hun gezin in
deeltijd tegen betaling bij
springen in het huishouden
van bejaarden en gezinnen.
Dat bleek dinsdag bij de be
handeling van het nieuwe
wetsontwerp op de tweever
dienersbelasting dat als geheel
de instemming geniet van een
eerderheid van de Eerste
amer.
rm
Het probleem houdt ver-
rand met de zogenaamde 'voe-
overheveling'. De oplossing,
lie de regeringsfracties voor
)gen staat, is de voetoverheve-
ing vaiy(je belastingvrije r.es-..
antsom van de vrouw (alles
vat zij komend jaar minder
ian zeven 'mille verdient) naar
le man direct per I januari te
verdisconteren in de inhou
ding van loonbelasting van de
man. De VVD-fractie vindt
dat het probleem enigszins
wordt overdreven. De twee
verdieners, inclusief de huis-
yrouw met kinderen, kunnen
immers ook beide profiteren
van arbeidstoeslagen op hun
belastingvrije voet.
V
b
tl
e
v
si
k
d
n
v
g
k
z
HET RSV-DRAMA heeft de Staat d
den gekost; 18.000 arbeidsplaat
minister, die een zo groot aandeel
Wist ai in 1978 dat RSV een 'zie
was maar bleef er geld in pompen
was' - heeft VVD-minister Van A
gisteren in de Tweede Kamer maa
ten.
In de verklaring, die hij op eige
minister zich tot één uitspraak
commissie, namelijk dat de info
Tweede Kamer over de steunverl
'ronduit misleidend en daarom o
denne erkende dat hij de Kamer
gelicht, maar bestreed dat er boo
zijn. Als hij over de beruchte 'blan
zouden de schuldeisers zich en
cern hebben gestort en dat zou d
ben gekost. Ik heb, aldus vrij ve
en geweten gehandeld en alleen
oog gehad. Van Aardenne gaf oo
staatsbelang vertrouwelijk had I
komst zal dat zeker gebeuren, be
sloten lering te trekken uit deze a'
Ook voor de vergeving van poli
vereist alsmede het vaste voorne
len. Voldoet Van Aardenne aan d~
Daarover wordt vandaag in de
De parlementaire enquête-commi
oppositieleider Den Uyl, heeft in
haar standpunt blijft, dat de mis
door Van Aardenne als 'onaanv
merkt. Wat dat betreft heeft de
niets veranderd. Blijft de vraag o
de Tweede Kamer aanleiding za
baar' geen politieke gevolgen te
commissie zich niet uit te spreke
vindt de commissie
Het CDA zit nu in een moeilij
Aardenne was te mager om hem
aan te nemen. Bovendien zou d
staan dat één van de hoofdschul
begenadigd wordt terwijl het gr
HSV-affaire (in februari) nog moe
trouwens veel meer verweten d
mer.
Maar als het CDA Van Aarden
netscrisis onvermijdelijk. De VVD
toenaarden laten weten dat zij
staat.
Nederland is niet gediend m
verdere aantasting van de geloof
re democratie is eveneens strijdi
zou zeker gebeuren als de verw
taire enquête zijn gewekt inzake
aanziens des persoons, door de
overwegingen in de grond zoude
Jou de Kamer de verklaring v
voor kennisgeving kunnen aann
schorten totdat alle betrokkene
kunnen worden?
