Zeeland is nog 'warm'
Willem Beukelsz
(2)
JILLE blaast stoom af
Zeeuwse Babbels
Tipje van de Sluier
Weerman Willy
Spotrympjes.
de Kikkers
In deze
Lange
tenen
'VALIUM.
Het trekpaard
en de bok..
De kaasmaker
ZATERDAG 15 DECEMBER 1984
ie'
VAN ZEELAND
T6 PAGINA ZEELANDf ZATERDAG 15 DECEMBE
Voor 7500
Zeeuw(s)en
GIJS
Z'N
VESTJE
Isotoop
UIT ALLE waarnemingen
van de laatste jaren is dui
delijk gebleken dat onze
provincie de zonnigste en
ook de warmste provincie
van Nederland is. Dat mani
festeert zich ook in deze na
jaarsdagen. Gisteren no
teerden wij een temperatuur
van ruim t, bijna 9, graden
en Noord-Nederland moest
het doen met nauwelijks 4
graden!
We leven vandaag onder
de invloed van een klein ge
bied van hoge luchtdruk.
Deze doet over Zeeland
zachte en droge lucht stro
men, daardoor vooral is het
mistige en vochtige weer
van de afgelopen dagen ver
dwenen. De wind is zuid
westelijk en erg zwak. Van
daag kennen we ook wat op
klaringen en daardoor wat
zon. Morgen is dat anders.
Dan verdwijnt het hoge-
drukgebied en krijgen we
last van storingen die de re
genkansen dan wel niet gro
ter maken, maar wel voor
meer bewolking zorgen. Na
zondag daalt de tempera
tuur en gaan we geleidelijk
over naar kouder weer. Van
echt winters weer is nog
geen sprake.
Het Oostzeewater is nog
ruim boven het vriespunt. In
de Botnische Golf bij Stock
holm is de temperatuur van
het water 5 graden, de
Noordzee bij Jutland geeft 8
graden aan en het zeewater,
westelijk van Zeeland, nog
ruim 11 graden.
De vraag van deze week is
een voortzetting van die van
vorige week. „Kan de mens
het weer beïnvloeden?". Tot
op zekere hoogte is dat
plaatselijk mogelijk. Regen
maken kan regionaal al
sinds 1946. In 1966 namen de
Amerikanen met succes
proeven om het weer plaat
selijk in het kader van mili
taire operaties te beïnvloe
den. Dat ging vele landen te
ver en op 18 mei 1977 teken-
den 34 landen een verkla
ring dat opzettelijke weers
veranderingen in het kader
van militaire operaties niet
was toegestaan.
In het berggebied van
Valladolid in Spanje worden
verdere proeven gedaan met
het opwekken van regen. En
in 1982 slaagden Ameri
kaanse natuurkundigen erin
om een wervelstorm enigs
zins in kracht te doen ver
minderen door massaal zil
verjodide op de wolken te
strooien. Een methode die de
Russen al jaren toepassen
bij zware onweersbuien met
veel hagel.
Vandaag is het de dag van
de heilige Christina. De
weerspreuk is dan ook voor
de komende dagen: Is Chris
tina's dag afwisselend en
zacht, dan wordt de winter
als een kind verwacht.
ZEELAND
Eindredactie:
Jan Jansen en
Frank Deij
WEET JIJ waarom een Belg
voor het raam gaat staan als
het bliksemt? Grapjes, vaak
smakeloos, over onze zuider
buren horen we bijna dage
lijks. De Belgen, maar ook
Nederlanders, ergeren zich
er af en toe mateloos aan.
Want het is toch immers
niet waar dat Belgen enkel
maar friet eten en hardstik-
ke dom zijn. Hoeveel leed die
opmerkingen - al lachen
veel Belgen zich dagelijks
krom over onze gierigheid
en die moppen zijn vaak
veel beter - kunnen veroor
zaken bleek deze week nog
maar eens toen een inwoner
uit Kemzeke behoorlijk ge
pikeerd reageerde op het
stukje over Willem Beu-
kelsz. (zie elders op deze pa
gina).
Maar ja als we dan een
dag erop de volgende adver
tentie in de editie Stekene
van Nieuws- en Reclame
blad aantreffen, dan mogen
we toch wel weer eens met
ons hoofd schudden. 'Grote
Waas-en Zeeuwlandse
Play-Back wedstrijd'.
VOOR UW eigen zo
broodnodige rust, me
vrouw. Als het echt hele
maal niet meer gaat, me
vrouw. Laat ze maar
kletsen en koop, me
vrouw. Iedereen vindt
baat bij onze pil, me
vrouw. U ook, en dat
staat voor ons vast, me
vrouw. Met twee van on
ze tabletjes per dag, me
vrouw; vallen uw zorgjes
zo weg, mevrouw.
Een wereld van rust
gaat voor u open, me
vrouw. En niemand die
maakt u meer wat, me
vrouw. Neem twee van
die pilletjes en relax, me
vrouw.
Gedaan met de haast
en de stress, mevrouw.
Een aanbieding, speciaal
nu voor u, mevrouw.
Verdorie, u koopt onze
pillen toch wel, me
vrouw? Anders gaat het
waarachtig verkeerd met
u, mevrouw. Als de men
sen onze troep niet meer
slikken, mevrouw, waar
blijven we dan met die
pillen, mevrouw? Regel
recht naar de derde we
reld dan maar, me
vrouw?
!p c.:i;d i
WILLEM BEUKELSZ in
Hoek. Een uitglijer van
Nand Baert in de BRT-quiz
Van Pool tot Evenaar, vorige
week op deze pagina gesig
naleerd. Leuk dat een deel
nemer aan het programma
zelf reageerde:
Geachte redactie,
'IK BEN één van de twee
kandidaten die meedeed aan
de toeristische quiz van 'Pool
tot Evenaar', uitzending 2-
12-1984 Zeeland. Het verw
onderde me niet dat men in
Zeeland raar opkeek toen de
tv-presentator Nand Baert
het standbeeld van Willem
Beukelsz in Hoek plaatste in
plaats van Biervliet. Ik keek
op dat moment even zo raar
op.... maar moest tezelfder
tijd ook vaststellen dat de
vraagstelling over 'de uit
vinding' ging... zodat ik het
zeker niet opportuun vond
om direct en openbaar te
reageren op voornoemde
fout.
Twintig jaar ondervin
ding hebben mij wel wat
'voorzichtiger' gemaakt. Wel
heb ik tijdens de filmbeelden
(als we buiten beeld waren)
onmiddellijk de fout kenn-
b aar gemaakt aan Nand
Baert... en daarna aan de ju
ry, die het blijkbaar niet no
dig achtte er op terug te ko
men. Redenen van mijn
zwijgen waren dus:
- Nand Baert presenteert de
vragen wel, maar stelt ze zelf
niet op en kan dus niet oor
delen over de juistheid er
van.
- Het zou voor de gespannen
zenuwen zeker niet heilzaam
geweest zijn een discussie op
gang te moeten brengen.
- De quiz was niet afgelopen
na die vraagen dan was
het beter de jury niet node
loos op haar tenen te trap
pen.
Geachte redactie, ter ge
ruststelling van de al-dan-
niet bestaande 'op leeftijd
zijnde Biervlietse dame', en
de andere lezers van uw blad,
wou ik graag in uw blad op
genomen zien dat die 'lui die
meededen' er wel een donder
van wisten. In oktober ben ik
ter plaatse geweest (in Bier
vliet) om het standbeeld en
de glasramen in de kerk te
observeren.
Dank bijvoorbaat!'
Albert van Hoey,
Kemzeke
(Omwille van de smeer likte
deze Belgische quiz-deelne
mer dus de kandeleer. Ove
rigens de 'op leeftijd zijnde
Biervlietse dame' bestaat
wel degelijk. Zij is 68 jaar en
nauw gerelateerd aan een
van onze redactieleden. De
citaten waren letterlijk. Re
dactie)
'ZIE JE WEL, ik
laat me niet op
m'n vestje
spugen', grijnst
Gijs, in het
vrolijke
gezelschap van
CDK Boertien.
Daar had het
althans de schijn
van toen minister
Van Aardenne
deze week
binnenstapte bij
Interjute in
Kapellebrug. Had
hij niet, de
donkere wolk van
het RSV-rapport
ten spijt, dapper
opgemerkt: 'ik
blijf!'
Anderzijds
geeft de zorgeloos
openwapperende
jas ons te denken:
Heeft-ie de
broekriem al
aangehaald? Of is
ook dat
bedrieglijke
schijn, te wijten
aan 's mans
postuur? Hoe dan
ook, zo'n foto
onthult wel wat..
„ZE GUNDEN het jonkie
best de functie van cen
trumgemeente en trekpaard.
Want, redeneerden ze, als
jullie het trekpaard zijn,
kunnen wij op de bok zit
ten."
En zo was het weer alle
maal pais en vree, deze week
op de vergadering van alle
burgemeesters en wethou
ders uit Zeeuwsch-Vlaande
ren. 'Terneuzen 400 jaar
stad' werd er namens de ze
ven anderen toegesproken
door burgemeester Spijker
boer van Oostburg.
En die kon het natuurlijk
niet laten vast te stellen dat
Terneuzen 'nog maar komt
kijken', vergeleken bij de
respectabele ouderdom van
plaatsen als IJzendijke, Axel
en Hulst. „IJzendijke is zo
oud dat de leeftijd niet eens
precies is vast te stellen".
Burgemeester Ockeloen,
die namens Terneuzen een
tinnen bord in ontvangst
nam, reageerde traditiege
trouw filosofisch door Jules
de Corte te citeren: 'Het le
ven Is voor de een een last,
voor de nachtegaal een lied'.
JILLE:
Dat afvalprobleem van dien atoomcentrale di bie Borssele zou
ik zo opgelost ebbe. Je heeft dat spul gewoon mer aan de DOW
en dan oor je der nooit mi wat van!
Wie heeft er volgend jaar nog vertrouwen in de hamburgers
van defrietboer uit De Griete?
Oostburgse sociaal-demonaakten.
In Aardenburg kunnen ze liegen zonder blieken of blozen.
Kwajongens uit Oostburg: De PTT zegt toch zèlfdat we af en
toe iets van ons moeten laten horen.
Riolering Absdale moet voor juli 1985 zijn aangelegd. Zouden
die bewoners het nog zo lang kunnen ophouden?
Openbaar Nederlands Hervormd Onderwijs
Papiamento leren. Een hele Toer...de Flic.
Als dat comité nu zijn eigen reisgeld bij die duizend gulden
legt en gewoon een cheque overmaakt zijn die mijnwerkers
nog beter af.
Groenteboeren Terneuzen: 'Uw spruitjes zijn in het geding'.
Een remedie tegen machteloosheid: die Sas se politici moeten
eendrachtig zelf het riool opknappen. Kunnen ze meteen de
beerput dichtgooien.
Zou Gijs van A. deze week alvast de burgemeesterswoning in
Hulst hebben bezichtigd?
Al zijn De gas-Ontsnappingen nog zo snel, de Waarheid ach
terhaalt hen wel. Leugens En geheimen Komen Toch uit.
FOTO WIM K00UMAN
1 fi'ib
EEN ACTUEEL spotrympje. Deze week werden in
Aardenburg weer de Kikkerordes uitgereikt. Waar
halen ze in Eèrenburg die groene bynaom vandaan?
De schutters zyn de schuld 'r van,
die trokk'n een groen pakje an;
elke schutter leek een puut,
't land schol ze voo kikkers uut!
HET WACHTEN is noe op de
nachtvorst. Mae, men peeën
bin afgedekt en de aerrepels
gelukkig al lank a deruut,
dus wi zou ik men eige zurre-
gen over maeke. Wat of me
dirrom nie zo bevalt bin die
ontploffingen van de laeste
tied. Eest zie je op de tilluvi-
sie die ramp di in India en
koud dirop komt die explosie
bie de NSM en dat verzweege
gaslekje bie de DOW.
Noe weet ik wè dat zukke
diengen hewoon hebeure in
deze wereld die vol staet van
gevaerlijke fabrieken, mae et
val mien op dat die ongeluk
ken zo vlak achter mekoare
komme. En oevee is ter bie-
voorbeeld bie de DOW wè nie
gebeurt dat ook verzweege is
en wi de krante nie achter
kwam? Dat bin dan van die
vraegen die je jeneige stelt as
aolles van 't land is en je ver
der as boer nie zovee mi te
doen eit.
Mae toch, julder der wei
eens over gedocht oe Zeeland
der over een jaer of vuufteg
uut za zie? Dan bin dér al
lang geen loodsen mi, want
die zitte dan oal in de WW.
De schepen mee gevaerlijke
stoffen vaere af en an over de
Westerschelde, wi dan over-
oal een zwemverbod geldt en
a ter dan nog een vis is, dan
drieft t'n op z'n rik. Aan de
horizon twee atoomcentrales
in Borssele en nog eentje di
bie Bath. Wi een eindje ver
der blienke de twaolef puu-
pen van de kerncentrales in
Doel.
De Oosterschelde is dan
een dooie plasse gehoare; on
geveer net zo iets as 't Veerse
Meer wi noe a meer drollen
dan planten in drieve. Mos
sels en oesters kenne me dan
allene nog van plaetjes en
elk durpje ei zn eigen chemi
sche fabriekje, wi om de
maend een arde knal te
ooren is. Zoue me di ni toe
gae? Laete me oope van nie.
Ik oeve in elk geval nie ban
ge te wezen dat ze dan dit
stukje nog is leze en kwaed
op men kleinhuus oore. Wan
tegen die tied kan er toch
geen mens dialect mi begrie-
pe. En dan is 't pas goed fout
mee Zeeland, as je 't mien
vraegt....
JILLE
Welk 'kunstwerkje' wordt hier vervaardigd
- FOTO DE STEM COR J DE BOER
BALKENBRIJ, VLAAIEN maken, zuurkool maken,
kramiek bereiden, boter maken. Een aardige bloem
lezing van foute oplossingen naar aanleiding van het
vorige Tipje. Tien van de 36 inzendingen zaten er
naast. Wat de foto wel liet zien? Het bereiden van gei
tekaas op De Pint in Sint-Jansteen, waarover elders
meer.
De Stem-Parkers gaan naar A. de Zutter in Breskens en
mevrouw C. Meulblok in Goes. Proficiat. De nieuwe opgave
betreft een ambacht dat ouder is dan menigeen denkt, maar
waarmee heel wat burgers pas na de tweede wereldoorlog in
aanraking zijn gekomen. Niet tot hun vreugde.
Welk 'kunstwerkje' wordt hier vervaardigd? Oplossingen
verwachten we op een briefkaart, graag met vermelding
Tipje van de Sluier, voor donderdag 27 december op dit
adres: Redactie Zeeland Rond, Nieuwstraat 9, 4531 CV, Ter
neuzen. Tot over twee weken.
ZELF GEPROEFD: Het is
weer eens wat anders -en
zeker niet minder-, de kaas
van kaasmakerij De Pint in
Sint-Jansteen. „Toon was
huisschilder en uitgekeken
op al dat revolutiewerk. We
wilden een bedrijfje voor
onszelf en dit bleek finan
cieel haalbaar" vertelt Mar-
got van Dorsselaer over het
ontstaan van De Pint, acht
jaar geleden.
De Kleine Aarde kreeg
toen nog veel positieve aan
dacht. Je zou het dus een
uitvloeisel van het geitewol
len sokken-tijdperk kunnen
noemen, maar daar houdt
ook het verband op. Toon en
Margot van Dorsselaer pro
duceren iedere dag zo'n 17
kilo geitekaas en als toetje
nog wat 'gewone' kaas-van-
de-koe. Da's gewoon hard
werken.
Een kleinschalig, ecolo
gisch verantwoord produk-
tieproces. Aan de basis staan
ongeveer 70 geiten en een
paar koeien. De geitekaas is
het belangrijkste merkarti
kel van de Pint. Ze kunnen
er van leven omdat het een
dure delicatesse is, die voor
al in Belgie gretig aftrek
vindt.
Handig scheidt Margot de
kaas van de 'wei' in het
kaasvat en stapelt ze de ka
zen op onder de pers. Er
volgt dan nog een rijpings
proces van enkele weken,
maar ze heeft er de dagelij k-
se klus al een heel eind op
zitten. Het werk is de avond
tevoren al begonnen met het
koelen van de melk uit eigen
stal.
's Ochtends wordt die wit
te motor in de kaastobbe op
gewarmd, waarna de kaas
makers er zuursel en strem
sel bij doen. De dikke pud
ding die ontstaat versnijden
ze tot 'kaaswrongel', die
weer even rust nodig heeft.
Het aftappen van de wei en
het opwarmen tot 36 graden,
gebeurt vervolgens twee
Margot van Dorsselaer bezig met het kneden van gei
tekaas. - FOTO DE STEM COR J. DE BOER
keer, waarna de kazen in
verschillende vormen wor
den geperst.
Voor de zoveelste keer
proevend zegt Margot, zon
der valse bescheidenheid:
'Alweer een kwaliteitskaas
je'.
De a
EEN Kerncentrale. Wat geb
er in Dodewaard en in de bol
Borssele, Nederlands meest
streden energiefabrieken. W
in uw koffiezetapparaat het
schil tussen atoomstroom of
wone 220 volt?
Een handlei
voor het opwekken van ent
via kernsplijting in een kern
trale. Maar eerst een stukje
schiedenis.
In 1905 publiceert de Duitser A|
Einstein een wetenschappelijk vei
waarin hij aantoont dat massa in
gie kan worden omgezet. Daarm
de relativiteitstheorie geboren(E
i
terder al,in 1803 ontdekten wc
schappers dat alle materie is
bouwd uit atomen, hele kleine voo
oog niet waarneembare deeltjes
atomen bestaan op hun beurt e
weer uit een kern waaromheen p
nen en neutronen cirkelen. In de
helft van de twintigste eeuw ga:
wetenschap koortsachtig op zoek
middelen om de door Einstein in
rie aangetoonde energie vrij te m.
Dat lukt voor het eerst in 1938.
nieuw zijn het Duitsers.
De kernfysicus Otto Hahn ontdek
een isotoop die gevonden wordt
vrije natuur. Deze isotoop, ura
238, is na een bepaalde bewe:
splijtbaar. Bij die splijting
warmte vrij. Uranium 238 is een bi
ijzerertsachtige stof. In de natuu
vonden bevat het slechts 0,7 pr
splijtbare isotopen. Deze isotoop h
235. Om het uranium bruikbaar te
ken voor energie-opwekking moe
verrijkt worden, dat wil zegge
hoeveelheid splijtbaar materiaal
worden opgevoerd tot 3,5 procen
gebeurt in een opwerkingsfabriek
kilo van dit materiaal, mits verrij
95 procent splijtbare stof, is genoe
een spontane kernexplosie te vero
ken. Er is dan sprake van een ordi
atoombom.
