UIT
Japanse
scheepsbouw
worstelt
om
voortbestaan
POLITIEKE VLUCHTELING
WAGAS BUTT:
EXTRA
HIJ t>rak miin knie'
I wist dat ik een f ana-
I tjek sportman was.
Daarom deed ik in
mijn cel oefeningen
om fit en soepel te
blijven en om mijn
frustraties te ver
werken. Nu zal ik
mijn leven lang niet
meer kunnen ren
nen".
I Twee jaar geleden is hij zijn
I geboorteland ontvlucht na
een migratieambtenaar in
zijn land te hebben omge
kocht. „Als nu terugga, word
ik beslist opgehangen".
Steekpenningen
Cricket
Staatsgreep
Demonstratie
Ziek
Misdaad
f eUe concurrentiestrijd
Verlaten aanblik
Vraag naar vervanging
wermen neer waarin dt
ene exemplaren duide.
e minderheid zijn.
ille van de ruimte in de.
mn volgen hieronder
schreven, enkele van de
subspecies die in de
aanse literatuur kunnen
aangetroffen,
zielmens (homo sapieoi
therapeutopathicus). De
sen-stand loopt sterk te-
etenschappers achten dit
rontrustend verschijnsel
veeleer een bevestig!™
t zelfcorrigerend vernis
n de natuur. Extreme so
uche omstandigheden
in de zeventiger jaren
eel aan zielmensen doen
waardoor andere ras-
stig werden bedreigd. De
psychotherapeutopathi-
ft vermoedelijk een zeer
en is mogelijk het meest
ënte van alle humane on-
ten. In de gehele natuur
schepsel bekend wiens
ende belangstelling niet
reikt dan de eigen gevoe-
voor wie dat eigen ge-
ot overmaat van ramp al-
probleem vormt. Het el-
creatuur laat zich daar-
dnekkig misbruiken door
digen, die voorwenden
ur te kunnen aanbrengen
psychische moeras van de
ns.
protestmens (homo intel-
is protestans). Eveneens
eruglopend, maar volgens
digen nooit uitstervend.
Mare de Koninck
-otestmens is in Noord-
ka thans nog schaarser
West-Europa. Een enkele
ast wordt nog wel eens
enomen bij het hek van
itte Huis te Washington,
aren '60 en '70 vormde de
de omgeving een ideale
p voor de homo protes-
die toen vrijwel dagelijks
bied in grote drommen in-
rde. Sterke schommelin
de populatie-dichtheid is
erkend voor de soort, maar
nooit afdoende verklaard.
lichte mens (homo ludens
ficialis). Gaat uitsluitend
conversaties aan, gebruikt
maaltijden, gaat licht, soe-
modieus gekleed en luis-
aar lichte muziek, hij is a-
ek en leeft in vrede met
rustige baan, zijn plezierige
en zijn aangename zelf.
conventionele wetenschap
de homo superficiaüs in
nd met diens volharding in
lakkigheid een beperkt
deüjk vermogen toe.
een nieuwe antropologi-
school zegt dat de lichte
wellicht de schranderste
schepselen is. In die snel
g makende these zou deze
ecies doelbewust voor de
rvlakte kiezen vanuit de
>atie dat het zich verdiepen
:t diepere per definitie zin-
en in elk geval onbegonnen
is.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIHM
i/kUkiiiucH 1984
T50
I Annelies Thomassen
Opzettelijk, want hij
Wagas Butt zwijgt even.
De Pakistaan bewoont sinds
kort een kamer van drie bij
vier meter op de hoogste
etage van een studentenflat
in Amstelveen. Hij heeft
thee, mariekoekjes en spe
culaas klaar staan. „Hollan
ders houden daar toch zo
van?", meent Wagas, knab
belend op een stuk, zoals hij
zegt, 'nationale lekkernij'.
De Pakistaan spreekt rustig,
ietwat bedeesd. Hij is wat
huiverig voor interviews:
„Ik moet op mijn woorden
passen, want de militairen
in mijn land doen er alles
voor om me weer te pakken
te krijgen. Ik weet dat ze
achter me aanzitten. Ik was
nauwelijks twee weken in
Nederland, of ik werd gear
resteerd door de politie. Ze
ven man sterk waren ze, ge
wapend met mitrailleurs. Ze
hadden van de Pakistaanse
ambassade te horen gekre
gen dat ik een gevaarlijke
terrorist was. Je begrijpt
dus wel dat ik erg voorzich
tig moet zijn".
Butt heeft dit jaar een stu
diebeurs gekregen en stu
deert nu in Amsterdam cul
turele antropologie en niet-
westerse sociologie. Hij is 28
jaar, maar ziet er tien jaar
ouder uit. Drie en een halve
maand geleden verleende de
Nederlandse overheid hem
politiek asiel.
Wagas Butt vluchtte in ok
tober 1982 tijdens een reli
gieus feest uit Pakistan. „De
meeste mensen in Pakistan
hebben dan drie dagen vrij
en ik wist dat er maar één
migratieambtenaar op het
vliegveld aanwezig zou zijn.
Het was een koud kunstje
om de man wat steekpen
ningen toe te stoppen, zodat
hij me liet gaan. Eigenlijk
had ik naar Engeland willen
gaan, maar daar laten ze
vluchtelingen meestal niet
toe. Ik wilde het risico niet
lopen weer teruggestuurd te
worden en daarom heb ik
met de hulp van vrienden
een visum voor Nederland
gevraagd en gekregen".
Somber voegt de Pakistaan
miwiiiimmimiiimiiiiiiwiniiB
erland niet zal toenemen
andere woorden: doordat
ngeënten zich beschermen
den de niet-ingeënten i»
oten gemeenschappen des
wetsbaarder.
lag dat zomaarIk denk
ijk gezegd van wel. T°cl}
t het van mijn hart dat i*
verbazingwekkend vina
er over deze ethische kan-
van het vaccinatiebeleid
nu toe nauwelijks een atf'
He is gevoerd.
Illlllllllllilllllllllllllllllllllllllllll"11111"1
De Noord- en Midden
limburgse afdelingen
van Amnesty Internatio
nal hielden een manifes
tatie tegen het martelen.
De actie maakte deel uit
van de internationale
campagne 'Martelen is
mensenwerk.
maar de bestrijding er
van ook'. Voor de mani
festatie hadden de afde
lingen een Pakistaanse
vluchteling uitgenodigd,
die in Nederland politiek
asiel heeft gekregen.
Deze Pakistaan, Wagas
Butt, kent de gevange
nissen in zijn land van
binnen en heeft de me
thodes die er tegen poli
tieke gevangenen wor
den gebruikt, aan den
lijve ondervonden. In
zijn studentenflat in Am
stelveen vertelt Wagas
Butt waarom hij zijn twee vrouwen gelijk zijn
land moest ontvluchten, aan een man. Het land
„een land waar baby's waar ik niet meer mag
vermoord worden, waar leven".
-r.
4T eruggaan
naar Pakistan
zou mijn dood betekenen'
Wagas Butt redde het vege lijf door te vluchten uit zijn vaderland Pakistan.
- FOTO NAT FOTO-PERSBUREAU
eraan toe dat zijn ouders,
zijn twee broers en twee
zwagers zijn vlucht met ge
vangenisstraf hebben moe
ten bekopen. „Zonder proces
opgepakt en opgesloten. Ge
lukkig weet ik van vrienden
dat het mijn familie nu weer
enigzins goed gaat, maar ze
zijn hun leven nooit zeker in
Pakistan".
Wagas, wiens gebroken knie
in Pakistan geen medische
behandeling kreeg, heeft
zich uiteindelijk in Neder
land laten opereren. „Ik zat
in een isolatiecel toen de be
waker mijn knie brak. Het
regiem in Pakistan gebruikt
de smerigste methodes om
politieke gevangenen
geestelijk te doden. De erg
ste misdadigers worden
daar beter behandeld dan
mensen als ik".
Hij vertelt altijd een fervent
cricketspeler te zijn geweest.
„In mijn vrije tijd deed ik
niets liever dan cricket spe
len. Dat kan nu met meer. Ik
heb het na de operatie nog
een keer geprobeerd, maar
het gevolg was dat ik een
paar weken niet meer kon
lopen". Hij wijst naar twee
blinkend opgepoetste me
dailles aan de muur. „Sport
was heel belangrijk voor
mij", zegt hij.
Pakistan wordt sinds 1977
na een geslaagde staats
greep van generaal Zia-ul-
Haq geregeerd door de mili
tairen. Wagas: „De grond
wet van 1973 werd buiten
werking gesteld en de bur
gerregering afgezet. Pre
mier Bhoetto werd in 1979
door de militairen opgehan
gen. Pakistan is nu zo'n 37
jaar een onafhankelijke
staat, maar wordt daarvan
ai meer dan 19 jaar bestuurd
door dictators. Van mensen
rechten hoef je in dat land
niet te spreken. Die worden
op, alle mogelijke manieren
met voeten getreden".
Wagas was lid van de Natio
nal Students Federation
(NSF), een verboden linkse
studentenorganisatie. Hij
verzorgde in heel Pakistan
de publikaties van deze be
weging. „Het militair re
giem censureert alles wat er
gepubliceerd wordt. Onze
publikaties waren illegaal.
Ik werd dan ook regelmatig
opgepakt, omdat ik volgens
het leger, een hetze voerde
tegen de machthebbers. Po
litieke activisten worden in
Pakistan sowieso al streng
in de gaten gehouden en
kunnen zich nauwelijks vrij
bewegen".
Zijn schrijfwerk voor de
NSF had tot gevolg dat hij in
1980 van de universiteit van
Muitan werd getrapt en
door geen enkele andere Pa
kistaanse onderwijsinstel
ling meer werd aangeno
men. Vlak daarna werd hij
opgepakt en één jaar lang
opgesloten zonder dat hij
ooit een aanklacht te horen
kreeg. Zijn familie mocht
hem niet bezoeken, terwij]
hij ook geen voedsel van
buiten de gevangenis mocht
aannemen.
Na dat jaar moest Wagas
Butt onderduiken. „Ik heb
uiteindelijk besloten mijn
land te verlaten, omdat ik in
Pakistan niet meer politiek
actief kan zijn. Vijf weken
voor mijn vlucht werd een
nieuwe maatregel afgekon
digd, die erop neer komt dat
mensen zoals ik zonder eni
ge vorm van proces geëxe
cuteerd kunnen worden".
„De militairen kondigen met
de regelmaat van de klok
nieuwe maatregelen af.
Iedere Pakistaan riskeert de
strop als hij schade toe
brengt aan gebouwen,
spoorwegen, voertuigen of
ander openbaar bezit. Het
ergste wat ik ooit gehoord
heb, is dat een kind van twee
maanden gedood werd om
dat het die regel overtreden
had. De ouders hadden de
baby namelijk te vondeling
gelegd voor de deur van een
moskee. Toen ik dat hoorde
heb ik drie dagen aan een
stuk gehuild. Met mijn land
gaat het echt de verkeerde
kant uit".
Wagas doet geen moeite zijn
woede te verbergen. Hij
haalt kopiën van berichten
uit de 'Pakistan Times' te
voorschijn, waarin de maat
regelen van de Pakistaanse
machthebbers worden afge
kondigd. Over een van die
regels zegt hij„Twee vrou
wen zijn voor de Pakistaan
se wet evenveel waard als
een man. Dat is onmenselijk,
beestachtig. Vrouwen zijn
voor Zia-ul-Haq niets an
ders dan slaven".
Wagas staat in zijn strijd te
gen de militaire dictatuur in
Pakistan uiteraard niet al
leen. Hij is lid van de Natio
nal Liberation Front Pakis
tan, een bevrijdingsbewe
ging die is aangesloten bij de
Movement for the Restora
tion of Democracy (MRD).
„Dat is een overkoepelende
organisatie van zeven linkse
bewegingen die vechten
voor de bevrijding van Pa
kistan. Wij proberen op po
litiek niveau ook vanuit
Europa te vechten voor de
bevrijding van Pakistan".
De MRD is ook binnen de
Pakistaanse landsgrenzen,
ondanks de grote gevaren
voor de aangesloten leden,
actief. Een jaar geleden
hield de organisatie een gro
te openbare demonstratie.
„Die is door het leger hard
handig neergeslagen en in
een bloedbad geëindigd. Al
leen al in de provincie Sind
zijn toen 826 mensen gedood,
2065 mensen gewond en
65.000 mensen gearresteerd.
Vrouwen werden door de
soldaten verkracht en dor
pen werden platgebrand. Na
deze opstand is de toestand
in de gevangenissen alleen
maar verslechterd".
Een van de meeste promi
nente oppositieleiders in Pa
kistan is oud-minister Mai-
raj Mohammed Khan. Hij is
de oprichter en leider van de
National Liberation Front
Pakistan. Wagas: „Hij
wordt om de haverklap door
de militairen gevangen ge
zet. Na de demonstratie vo
rig jaar werd hij gevangen
genomen en naar Kaiphur
gebracht. Mairaj lijdt aan
een oog- en aan een zenuw
ziekte. In april van dit jaar
is hij naar de gevangenis in
Karachi getransporteerd.
Men weigert om hem medi
sche behandeling te geven.
Hij ligt nu wel in een kli
niek, maar dat wil niets zeg
gen. Hij wordt nog steeds
niet goed behandeld en
krijgt het meest smerige
eten. De militairen doen al
les om hem mentaal te bre
ken. In juni heeft hij een
hartaanval gehad. Amnesty
International heeft hem
geadopteerd omdat hij een
gewetensgevangene is, gear
resteerd wegens het vreed
zaam uitdragen van zijn po
litieke overtuiging".
Hoeveel mensen er precies
in Pakistaanse gevangenis
sen zitten? „Heel Pakistan is
een gevangenis. De mensen
daar zijn monddood ge
maakt. De Pakistanen mo
gen in het openbaar gewoon
niet van 't leven genieten.
Dat is een van de grootste
misdaden tegen de mens
heid".
Butt krijgt regelmatig brie
ven uit zijn vaderland, „van
vrienden die mij schrijven.
Maar ze sturen de brieven
nooit op mijn naam. Ze ge
bruiken vanwege de censuur
in Pakistan een valse
naam", vertelt Wagas. Hij
heeft zich er min of meer bij
neergelegd dat hij voorlopig
zijn vaderland niet terug zal
zien. In zijn fiat in het stu
dentencentrum houden
schaarse versieringen aan
de wand de herinnering aan
Pakistan levend terwijl zij
tevens getuigen van zijn po
litieke overtuiging en idea
len. Foto's van Lenin en Ché
Guevara, affiches met tek
sten als 'Women should rise
above pleasure' en 'Freedom
for students, youth en politi
cal prisoners in Pakistan', de
medailles en een miniatuur
hockeystick.
ï0 - De scheepswerven in Japan, ooit een zeer belang-
hchh sector' vecl>ten op het ogenblik voor hun bestaan. Ze
"ben taken naar zich toegetrokken waar ze vroeger met
wachting op neer keken. Zo wordt er bij wijze van spre-
f>evochten om een order voor de reparatie van een kleine
streLu!" De overheid is niet langer bereid subsidies te ver-
ken, hooguit nog voor het slopen van schepen.
scli.0'8®?8 Kenji Tokoedome, onderdirecteur afdeling
serf6 uUW van llet Japanse ministerie van transport, is de
kpii°r sc"eePsbouw zijn prioriteit in de industriële ontwik-
go,."18 van Japan kwijtgeraakt. Het ministerie is in 1978 be-
bren en "I?4 P°Érin8en de zes grote werven in Japan ertoe te
rip„« gen n gezamenlijke capaciteit te verminderen met
aertig procent.
De regering in Tokio had ook graag gezien dat de werven
meer gingen samenwerken en hun onderlinge felle concur
rentiestrijd opgaven om te voorkomen dat de toch al niet ho
ge scheepsprijzen gedurende de periode van recessie nog
verder zouden dalen. Het maar zeer langzame herstel in het
zeevrachtsector en de sterke concurrentie van Zuid-Korea
komen op het ogenblik hard aan voor Japan.
In het begrotingsjaar 1983 had Japan nog het leeuwedeel
van de wereldmarkt voor scheepsbouw in handen. Het land
ontving orders voor schepen van in totaal elf miljoen bruto-
ton, 56,8 procent van de wereldmarkt. In de eerste helft van
dit begrotingsjaar kwamen er orders binnen voor in totaal
2,45 miljoen brutoton, bijna zestig procent minder dan in de
eerste helft van het afgelopen begrotingsjaar.
Bij de werf van Kawasaki Heavy Industries in Sakaide in
het zuiden van Japan werken op het ogenblik 2200 mensen,
de helft van het aantal dat er tien jaar geleden werkte. Com-
Op een Japanse scheepswerf gaat het wat anders toe,
arbeiders houden zich fit met dagelijkse gymnastiek
oefeningen. - FOTO ANP
puters en robots doen er het meeste werk. De werf heeft zelf
de produktie van stalen plaat en containers ter hand geno
men en bouwt ook drijvende dokken, boorplatforms en klei
ne boten.
Sakaide biedt een verlaten aanblik. Het grootste droogdok
daar, waarin schepen tot 350.000 ton kunnen worden ge
bouwd, is nog maar acht jaar geleden voltooid en wordt nu
niet meer gebruikt. De schepen die er langs de kust, die eens
beroemd was om de winning van zout, liggen, wachten op
reparatie van de motor of de wanden. Er ligt op het ogenblik
maar één nieuwe bulkcarrier, die binnenkort van stapel zal
lopen.
Van de verwachtingen in 1975 - orders voor zes supertan
kers per jaar - is nu niet veel meer over. Installaties voor de
bouw van tankers voor het transport van vloeibaar gas lig
gen stil doordat de vraag naar vloeibaar gemaakt gas lang
zo groot niet is als werd voorzien. In Sakaide wordt meer en
meer „kruimelwerk" gedaan, zoals de torenconstructie voor
een hangbrug die de op een na grootste ter wereld wordt.
In kringen van de Japanse industrie wordt overigens ver
wacht dat Japan in de jaren negentig nog steeds ongeveer
vijftig procent van de wereldscheepsbouw voor zijn reke
ning zal nemen. Er zullen weer orders worden geplaatst voor
vloeibaar-gastankers en binnen vijf jaar komt er vraag
naar vervanging van supertankers los, zo luidt de mening.
Japan zal terdege rekening moeten houden met Zuid-Ko
rea als scheepsbouwer. Het land heeft nu twintig procent
van de wereldscheespbouw in handen tegen 1,3 procent tien
jaar geleden. De lonen in de Japanse scheepsbouw, die al la
ger zijn dan in andere takken van industrie van Japan, zijn
ongeveer drie maal zo hoog als in de Zuidkoreaanse scheeps
bouw.
Tokio zal Zuid-Korea ervan moeten overtuigen dat nog
meer scheepsbouwcapaciteit rampzalig is, ook internatio
naal gezien. Zuid-Korea zit te springen om de kennis die Ja
pan heeft van het bouwen van schepen en wil die wel heb
ben in ruil voor samenwerking en matiging in de scheeps
bouw. Japan lijkt daartoe bereid te zijn. Het ziet er boven
dien naar uit dat scheepsbouwers over de hele wereld de
handen in elkaar gaan slaan om de scheepsbouw leven in te
blazen.
