Kies voor zekerheid op lange termijn. De Rabobank Rente Stabiel Hypotheek de rente-scnokvcen on zo van^de unieke Rente Rabobank O Die Welt: aanslag o Herdenkingsplaats in Washington niet langer omstreden i ■f' 1 t w m SPOEDZI Omstreden Navo-plan gaat door ZATERDAG 10 NOVEMBER 1984 ;EXTRA OP ZATERDAG= PAGINA Hartverscheurend Magnetisch fl i fl m. m Het principe van de Rente Stabiel Hypotheek is simpel. Stel dat de hypotheekrente op het moment van afsluiten 8% is. Zolang de hypo- )theek-rente tussen de 6% en 10% blijft, ge- i beurt er met uw rente niets. Stijgt de rente ver- ider naar 11%, dan wordt luw rente 9%. Daalt de [rente weer tot 10%, ldan gaat uw rente vsnpt 30 i33r km? weer naar 8o/°-Daa|t de rente naar w J1*™ 5o/0 (jan wordt uw rente 7%. Kies voor zekerheid op lange termijn. Maak een afspraak met de hypotheekadviseur van de Rabobank. Hij geeft u een advies op maat en kan u precies vertellen wat de voorwaarden van uw eigen Rabobank zijn. geld en goede raad BERT VAN VELZEN STIJL Machteloos West Europese Unie (WEU) PAPIER' VOOR UW PEN Tweedeling Overschot ZATERDAG 10 NOVE Walesa: wijzig bevoegdheden Poolse politie Kom gezellig kijken, ke T11 Vietnam Mo slaat bezoekers Het bestaande Vietnam Monument: twee granieten muren van 70 meter met 58.000 na men. Door onze correspondent Mare de Koninck in Washington WASHINGTON - Komende zondag (mor gen, 11 november) wordt in de Amerikaanse hoofdstad Washington een standbeeld ont huld bij het sedert twee jaar bestaande Vietnam Memorial. Elk jaar is 11 november in de Verenigde Staten 'Veteranendag'. Precies twee jaar geleden ging het Vietnam Monu ment zelve open voor het publiek. Er deden zich af grijselijke taferelen voor. Nog altijd rouwende na bestaanden en onthutsend jeugdige oorlogsinvaliden stuitten er op schreeuwende demonstranten, die vonden dat medeplichtigen aan het Amerikaanse Vietnam-mis- drijf geen recht hadden op een gedenkteken. Nu zondag zal de onthulling van het standbeeld naar verwach ting zonder enig proteste rend geluid verlopen. Er is in twee jaar veel veranderd in Amerika. De betogers in 1982 dach ten dat het Vietnam monu ment een plaats zou worden waar de oorlogsromantiek zou herleven, waar onverbe terlijke communistenjagers zich weer zouden verzame len om er nostalgisch te mij meren over de dood en het verderf dat ze in Zuid-oost Azië zaaiden. En waar wel licht bereidheid zou kiemen om zich voor een volgende oorlog, bijv. in Midden - Amerika, te melden. Als de tegenstanders van het Viet nam Memorial tevoren de gelegenheid hadden gehad het monument te bezoeken en op zich te laten inwerken, dan was hun protest waar schijnlijk meteen verstomd. Want de gedenkplaats heeft niets romantisch en niets heldhaftigs. Het is integen deel een bloedstollend mo nument dat een doodse stilte afdwingt van de tienduizend Amerikanen die er gemid deld per dag langstrekken. Het is het bouwkundig ont werp van het Vietnam Me morial dat geen andere re acties toelaat dan ontstelte nis en verdriet. Het bestaat uit twee granieten muren van 70 meter lang, die in een stompe hoek tegen elkaar staan. In de zwartspiegelende muren staan de namen ge graveerd van de 58.007 Ame rikaanse militairen die in Vietnam zijn omgekomen of nog zijn vermist. De bezoe kers beginnen hun tocht langs de reusachtige doden lijst bij de punt waar het jaartal 1959 is gegrift, dalen langzaam af naar het diep tepunt waar de lijsten tot ver boven hun hoofden zijn uitgegroeid en stijgen langs de dan weer inkrimpende li tanie van gesneuvelden naar de punt waar het jaartal 1975 het einde van de oorlog en de slachtpartij aangeeft. Lin, uit Ohio. De taferelen die zich da gelijks afspelen zijn hart verscheurend. Er ligt ver bijstering in de ogen van een Vietnam-veteraan, die in een rolstoel langs de doden lijst glijdt. „Wat een verspil ling!", fluistert een met stomheid geslagen toerist. Een weduwe stopt een roos tussen de tegels onder de naam van haar man. Een meisje van een jaar of tien houdt een tekenvel tegen de muur en laat met een pot lood de naam van haar va der in witte letters op het papier verschijnen. Zondag wordt deze beeldengroep van Frederic Hart onthuld. De symboliek van het ont werp is vrijwel grenzeloos. Wie wil kan in de weggedo ken ligging in het landschap gepaste sehaamte. over het zinloze bloedvergieten lezen. Nergens geeft het monu ment enige zin aan het ge beurde. Maar wie wil kan zijn nooit teruggekomen ge liefde hier toch geëerd we ten. De 58.000 namen tonen de oorlog in Vietnam als een verschrikkelijke reeks indi viduele tragedies. Wie op zoek gaat naar een gesneu velde bekende ziet zichzelf en zijn omgeving weersche nen in de donkere spiegel van het zwarte graniet. Het is moeilijk voorstelbaar dat de gedenkplaats het ont werp is van een 21-jarige kunststudente, Maya Ying Misschien is het alleen een niet-Amerikaan die on danks de stemmigheid van het Vietnam-monument toch een gevoel van protest niet kan onderdrukken. Het blijft immers een gedenkte ken voor Amerikaanse sol daten, terwijl de oorlog in Vietnam voor velen een kwestie zal blijven van schuldige Amerikaanse agressie. En nergens ver wijst het Vietnam Memorial in Washington naar de ein deloos veel langere lijst van Vietnamese slachtoffers. Slachtoffers van napalm, van de Kerstbombardemen ten van 1972 en van al die andere gruweldaden. Maar wellicht is het eren van 'de vijand' teveel ge vraagd voor een land dat tenslotte de nederlaag leed. En misschien is dat ook niet de manier om de 2,7 miljoen Amerikanen die in Vietnam hebben gediend, over hun trauma's heen te helpen. En aan trauma's lijden ze. Tweederde van alle Viet- namgangers blijkt vandaag de dag psychiatrische hulp nodig te hebben. De over grote meerderheid was dienstplichtig militair, en te jong of te slecht geïnfor meerd om zich misleid te kunnen voelen door hun re gering. Na 'Vietnam' is de dienstplicht in de VS afge schaft. Maar van 1959 tot in 1975 werden ze opgeroepen. „Niet huilen moeder, ik kom te rug", zeiden ze met de jeugdpuistjes op hun ge zicht. Veel van hun vaders, die in de 'goede oorlog' tegen Duitsland hadden gevoch ten, keken zoonlief met trots na. De jongens gingen maanden van radeloze angst in de Aziatische jungle tege moet. En wie terugkwam, kreeg geen heldenontvangst, maar botste op snelgroeien de massa's demonstranten die 'moordenaar!" riepen. Langzaam durven de ver stoten Vietnam-veteranen nu weer uit hun schulp te kruipen, geholpen door de magnetische aantrekkings kracht van het monument in Washington. De beelden groep die zondag wordt ont huld (van de kunstenaar Frederic Hart) zal hen geenszins verheerlijken, eerder zich over hen ontfer men. Het zijn drie bronzen soldaten. Ze zijn jong, ze zijn bang en ze lopen broederlijk, maar ieder moederziel al leen door Vietnam. Als Amerika zich nog eens in een bloedig guerrilla-avon tuur stort, dan heeft dit Vietnam Memorial er in geengeval toe geïnspireerd. EEN jaar is het nu geleden dat ik een glas gvesj zat te drinken met Sidi Al Hassan op het troittoir-terras van het Baalbek Hotel. Wij had den het terras voor ons alleen met uitzondering van een moelah die aan een tafeltje achter mijn gastheer in de Koran zat te lezen met een leeg theeglas voor zich en ogen vol misprijzen heen en weer flitsend tussen het hei lig boek en de glazen qvesj met ijs op ons tafeltje. Ik be sprak met Sidi de mogelijk heid van een beperkte export van tapijten via Irak en vroeg mij af of ik mijn gast heer niet attent moest maken op de priester achter hem, want ook na de Ramadan vereist het moed in het open baar alkohol te drinken. Juist had ik besloten Sidi te waarschuwen - in het En gels, hopend dat de moelah geen Engels verstond, toen er plotseling een pakezel stil stond voor ons tafeltje en daar stil bleef staan ondanks alle geruk en geschreeuw van de ezeldrijver. Als gebio logeerd staarde het beest naar de glazen koude qvesj op ons tafeltje. Het was een oude ribmagere ezel, inge- kneld tussen twee aarden kruiken ter weerszijde van het pakzadel. Secondenlang hield het dier de blik strak gericht op de drank, hief toen de kop op en sprak: „Barsten doe ik zowat van de dorst, al uren lang, terwijl ik 20 liter vaten qvesj meezeul door de hete zon. Kunt u niet een van die twee glazen leeg- gieten in mijn bek?". Ver bluft keek ik eerst naaar Sidi Al Hassan en vervolgens naar de tierende ezeldrijver, 's Werelds beste buikspreker? Wie? Waar? Mijn gastheer was niet minder verbaasd dan ik, al bleek weldra om andere redenen. Zich recht streeks tot de ezel richtend zei Sidi op barse toon: „Een dracht slagen, kun jij krij gen, ongelovig ondier. Elke Sji-itsche ezel weet dat de Koran de alkohol verbiedt. Elke ezel balkt zoals hij ge bekt is en jij - nu richtte Sidi zich tot de ezeldrijver - jij bent het die deze ezel heeft gebekt. Jij verdient derhalve een dubbele dracht stoksla gen". Zo weinig alkohol met zoveel effekt, peinsde ik. Die Sidi! Wat de ezeldrijver overpeinsde weet ik niet. Ik zag de man alleen zwijgend staren naar een punt boven en achter mijn verontwaar digde gastheer - naar de Moelah, die van zijn stoel was opgestaan en nu de arme Sidi Al Hassan toebeet: „Hoe durf jij, ongelovige hond, de naam van het heilige boek in de mond te nemen, een mond nog stinkend naar qvesj. Het heeft Allah behaagt de ezel de bek te openen om jou op deze wijze deelachtig te ma ken van Zijn toorn. De dub bele dracht slagen waar jij de arme Yoessef Ben Balaam mee dreigt moge neerkomen op jouw ongelovige rug". Mijn geschrokken gastheer, zich nu voor het eerst en ge lijk terdege bewust van de verbolgen man gods, goot haastig zijn glas qvesj leeg in de bek van de ezel. De drijver hernam zijn pogingen en dit maal met succes. De ver kwikte eze sjokte achter hem aan mee in de stroom voor bijkomende pakdragers en ezelruiters. Op de hoek van het hotel keek het dier nog eenmaal om, knipoogde naar mij, hief de staart en knalde een harde droge blubber- wind over het deftige terras van het toeristenhotel. Dit gebeurde zoals gezegd een jaar geleden. Vier dui zend jaar geleden is het dat de eerste ezel het woord nam en zijn meester berispte. Die Balaam was geen ezeldrijver, de ezel was een ezelin en Al lah heette nog Jahweh. „Wat heb ik u misdaan"? vroeg de ze ezelin „dat ge mij met stokken slaat tot driemaal toe"? En de verdwaasde Ba laam Ben Beor wist niets be ters te antwoorden dan: „Gij houdt mij voor de gek en had. ik een zwaard in de hand in plaats van een stok, ik stak u er mee dood!". Voor hoe het toen afliep met de ezel en de drijver verwijs ik u naar het Oude Testament, Numeri XXII;28/38. (ADVERTENTIE) 13% 12% 11% A 10% 3 tH 9% 3 r rr 2 L. IbS 8% r 7% j|| IX lJ 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 8485 86 Üf^ 5 DE HYPOTHEEKRENTE VAN DE AFGELOPEN JAREN DE RENTE STABIEL HYPOTHEE L uc 1lw IVI\nra I V|/t stabje| Hypotheek van de Rabo bank 30 jaar lang de rente-schok ken op. De advies-rente bij maandbetalingen gemeente-garantie is 8,3%. Adembenemend. Er is een schooltje waar kleine jongetjes les krijgen in presentatie en uitvoe ring van de handkus. Dat ge beurt natuurlijk in Amerika, waar een plotseling ontvlamde behoefte aan stijl en etiquette opmerkelijke gevolgen heeft. Er waait een wellevendheidsgolf over het land. Er wordt gezocht naar bestofte, oude stijlvormen die stijf staan van Victoriaanse deugdzaamheid, maar die een kwart eeuw geleden in onze ge westen als wildgroei van hypo crisie zijn afgedrukt. Alleen aan Adriaan van Dis kun je nog een beetje zien en horen hoe het ge weest moet zijn. Zijn slordige omgang met de wijn is onge twijfeld een protest tegen de barre kwaliteit. In Amerika wil men terug naar ceremonieel. Daar was al iets van merkbaar toen Richard Nixon zich persoonlijk bezig hield met het ontwerp van de uniformen van bazuinblazers in zijn hofhouding. Die pakken zijn maar eéri keer gedragen in een dolkomisch nummer en vervolgens verbrand. De stijlrevolutie in Amerika heeft er al toe geleid dat bruid jes die zich prettig voelden in spijker en met een bloemenslin ger om de hals weer lust krijgen in extravagante trouwpartijen. De oude meesteressen van de etiquette, zoals Emily Post en Amy Vanderbilt, worden in aangepaste vorm weer gelezen. De gedragsbijbel van Amy Vanderbilt is bijgewerkt door Letitia Baldridge, die voor een lezing tien, en voor de organi satie van een studiedag 20 mille vraagt. Er verschijnen nu ook boeken over etiquette op de werkplek en over wellevend heid in bed en volgens fat soensgoeroe Marjabelle Ste wart is Ronald Reagan de bron van de revolutie. Hij heeft de beste manieren, zegt Marjabel le. Anderen zeggen: flauwekul, het is allemaal een kwestie van nostalgie. Ik denk zelf dat het om een soort sentimentaliteit gaat dat zich vastbijt in pof mouwtjes en operettefanta sieën. Wij zullen van deze stijlrage, deze nieuwe Amerikaanse revo- lutie, waarschijnlijk weinjJ der ondervinden. De mj l nu nog zijn warme maalj naar binnenwerkt op heif met van zijn kampeerme, niet warmlopen voor de vendheidspredikingen Marjabelle en Letitia. BoJ dien gaat het minder om f hanteren van mes en vork 3 om een soort expressieve i| rantie, een nobel streven, vriendelijk en aai Door Bert van Velzen Internationaal gezien zijnl niet doorgedrongen tot de h J scharen van de grote stijlgj ters. Adriaan van Dis is ke J misschien een tikje houw mogelijk iets te precieus n| uitspraak van onze taal. Ml hij is tolerant en minzaam! hij kan deswege kandidaat I steld worden als onbezol ijkmeester van het vaderlai] fatsoen. Een welgemeende i| is hier wellicht op zijn In een fascinerende distJ met Aat Veldhoen sprak I Dis, aangemoedigd door Vtf hoen, het gewone woordje tl copuleren uit. Van Dis had) volgens mij bij copuleren ten laten, en wel om twee rel nen. Mensen als van Dis ei kunnen zo'n woord, dal t lang in de taboekluizen hJ gelegen, niet achteloos niisj ken zoals koffie, brood en i j We kleuren licht, de pi vliegt naar 200 en we s| het woord zo netjes uit i er ineens scabreus van wol Bij Veldhoen is dat niet haf val. Die kan zeggen wat 1 Maar van Dis zal moeten H ven copuleren. Het misl hem niet. -ïllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllNIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIHIIIHIIIIIIii JE bent 18, je studeert hard, hebt nog een beetje hoop voor de toekomst, je rookt niet, je drinkt niet, je hebt geleerd blij te zijn met klei ne dingen, want je ouders hebben het niet breed. Net als je zusjes had je een der dehands fiets die na einde loos repareren van ellende uit elkaar viel. Je was het zat en hebt voor je spaar geld, door weer en wind ver diend met je krantenwijk, een nieuwe fiets gekocht. Je had hem hard nodig voor school en voor de krant en trots als een pauw mocht je er tien dagen van genieten. Vandaag werd hij gestolen, je was even nonchalant, even naar de stad gegaan zonder een extra slot, na tien minuten in een winkel had jij geen fiets meer. Onuit sprekelijk is je verdriet en je bent machteloos. Grote knul, verman je, misschien is er iemand die je fiets gesigna leerd heeft bij de buren of in de straat. Het is een bruine heren-Sparta Scout met trommelremmen. Naam en adres ter redactie bekend NU de landen van de West Europese Unie menen dat het tijd is om de eigen orga nisatie mogelijk weer eens wat meer leven in te blazen verschijnen in de dagbladen weer een aantal bespiegelin gen over aard en doel van dit 'herleven' van de WEU. Zo ook in De Stem van 24 oktober jl. waarin Aad Jongbloed een beschouwing wijdt aan deze gebeurtenis. Over de waarde van zijn analyse wil ik me niet uit la ten: de geschiedenis zal le ren of hij de zaken 'juist' heeft gezien. Waar ik echter wel enkele opmerkingen over wil plaatsen, is de voor geschiedenis van de WEU zoals door Aad Jongbloed geschetst. Zijn mededeling dat de WEU opgericht is in 1954 na het mislukken van de EDG is historisch gezien onjuist. De WEU bestaat al sinds 17 maart 1948, als het pact van Brussel wordt ge sloten (dus nog voor de op richting van de NAVO). De Unie werd toen gevormd door Engeland, Frankrijk en de Beneluxlanden. Het ver drag was niet alleen gericht op samenwerking op terrein van de defensie maar had een breder karkater waarbij samenwerking op sociaal, economisch en cultureel ge bied belangrijk werd geacht. Centraal stond echter wel de defensiesamenwerking. In eerste aanzet is het verdrag zelfs nog gericht tegen Duitsland (artikel 7 van het vedrag), ondanks verzet van de Beneluxlanden. In feite speelt echter de Russische dreiging op de achtergrond nadrukkelijk een rol. Toch tlOVl n,ng' M*1-' speelt deze 'anti-Duiteiaal grondslag (nadrukkelijk j verzoek van Frankrijk) r een belangrijke rol bij mislukken van de EDG] 1954. Het is namelijk Franl rijk dat de EDG uiteinde! verwerpt omdat tegelijkef tijd gedacht werd aan i opnemen van West Duil land en Italië in de ffl (waarmee de Unie zijn wal gezicht: angst voor Soijj Rusland, duidelijk zoul blijken). Een herbewarf ning van West Duitslaij zou tot de mogelij khedenü horen en daar wilde Franl rijk nadrukkelijk (nog) i aan. Hoewel de EDG doorgaat worden Duitsland en Italië in wel lid van de WEU. 1951 j dus niet het jaar van de« richting van de WEU nsj het jaar van de eerste] enige uitbreiding van Unie. Een vraag die bij blijft hangen is waar Aj Jongbloed het jaartal vandaan heeft. De enl plaats waar ik dezelfde tot nu toe ben tegengekos is in de geschiedenismetsj den 'geschiedenis voor I A' (1960) en 'geschiedenis j Thema en Taak' (1975). MJ gelijk ligt hier de oplossingj Bavel 'Kees Geerts ER mag niet van tweedelij worden gesproken in 1 maatschappij waarin bestaan van rijk en ■rnuj vorderd en ook erke| wordt, en zo mag er ook» van klasse-justitie gesp" ken worden. Maar als j heer Heineken onder b ging 20 miljoen af 1*1 wordt gemaakt en hete'l vend vanaf brengt, dan®J den de daders veroord#r tot zware straffen. Maar J een gewone jongen *1 doodgeschopt dan wordt justitieel afgedaan nwj paar jaar. Het heet dan de justitie zich vergist"* maar er is in geen 8* sprake van klasse-jus"l Zullen wij het dan maarj tweedeling houden land? Oosterhout H. Telchuijs ER zijn koeien teveel in'l derland. Hoe komt dat 1 woordt: tegenwoordig ken ze er de mensen uit- St.Jansteen J.Kottier Van onze correspondent BONN - Vijf Roemeense di plomaten in Bonn hebben vol gens de Westduitse geheime diensten een bomaanslag voorbereid op Radio Vrij Europa in Miinchen. Verder jouden ze een roofoverval hebben gepleegd op een Roe meense emigrante in Keulen en een Roemeense vluchteling in Duitsland hebben willen ontvoeren. Voor het geval het niet zou lukken de vluchteling terug te Niet Van onze redactie MANAGUA - De N heeft donderdagavonc van de Veiligheidsraad ties gevraagd wegens van de Verenigde State Tegelijkertijd heeft het 1 mobiiiseerd ter verdedigin gua. Dit heeft de Nicaraguaanse minister van buitenlandse za ken, Miguel D'Escoto, in Ma nagua gezegd. Intussen hebben zowel Amerikaanse Republikeinse als Democratische senatoren aangedrongen op krachtig in grijpen indien blijkt, dat Nica- Van onze redactie buitenland BRUSSEL - De politieke auto riteiten in de NAVO hebben gisteren het omstreden 'Plan 'Rogers' goedgekeurd dat voorziet in conventionele aan vallen diep in Oost-Europa als antwoord op een aanval van het Warschaupact. Het plan is er op gericht ge bruik te maken van nieuwe technologie bij het opsporen en vernietigen van vijandelij ke versterkingen tot honder den kilometers diep in Oost- Europa. Op die manier moet voorkomen worden dat deze versterkingen het slagveld be reiken. Met deze taktiek probeert de NAVO ook het gebruik van kernwapens in een conflict met de Sovjets in een vroeg stadium te vermijden. Onafhankelijke defensie specialisten vinden het plan- Rogers echter te duur en gelo ven bovendien dat het plan de Russen niet kan dwingen hun taktiek te veranderen. Het besluit van vrijdag ver plicht overigens geen enkele lidstaat tot het spenderen van meer geld aan het plan. VVARSCHAU(AFP) - Lech Walesa heeft gisteren aange drongen op een aantal wijzi gingen in de wet op de be voegdheden van de politie. De oproep van de vakbondsleider komt na de ontvoering van en de moord op de arbeider spriester Jerzy Popieluszko. In een brief aan het parle ment, die ook is ondertekend door Wladyslaw Frasyniuk, vroegere leider van het verboden vakverbond Solida- riteit in de regio-Wroclaw, schrijft Walesa dat de betref fende wet van juli 1983 'binnen net politie-apparaat een sfeer van onaantastbaarheid heeft geschapen', waarvan de ont voering van Popieluszko een schrijnend voorbeeld vormt. Volgens de twee vakbonds leiders zijn diverse artikelen jb deze wet in strijd met de foolse grondwet en met de vN-conventie over de rechten van de mens die Polen in 1977 beeft geratificeerd. (ADVERTENTIE) Daar WONINGVE grootte SAl 0NDERH01 POSTZEGELS vrijetijdsbeste

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 4