Nederland 'kiest' Mondale
BLOEMKOOL
EN BRAADWORST
Bondskanselier Kohl in het nauw
Kriminal-safari
naar Amsterdam
VOORDEEL ZEEUWS GEZIN VAN GEMIDDELD 119 GULDEN PER JAAR
Amerika vandaag naar stembus
Sandinisten
winnen in
Nicaragua
W esterscheldegebied
grootste LPG-haven
VANDAAG
Winst Akzo
meer dan
verdubbeld
Merijntje
Brabantse mest
naarZeeland
Van der Gijp
naarPSV
Aad en Hanover
'KRO's
Middageditie'
HUIS-
Kopstoot
Laat protest
WESTDUITS REISBUREAU:
MIDDELBURG - De Provinciale Zeeuwse
Energie Maatschappij (PZEM) gaat de gas- en
elektriciteitstarieven structureel verlagen.
KAMER GAAT AKKOORD:
Compromis
over twee
verdieners
Bloemkool,
per stuk
Braadworst
500 g §55 398
kilo 9A8
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
MORGEN VOOR ONDERZOEKSCOMMISSIE FLICK-OMKOOPSCHANDAAL
DINSDAG
6 NOVEMBER 1984
VAN ZEELAND
Vonhoff: Smit-
Kroes is
onbetrouwbaar
14 DAGEN GRATIS
DE STEM „de 4 inl krant
te koop gevraagd of aan te bieden?
Even laten horen via een ..Kleintje" in De Stem
en het komt in orde-
Immers tienduizenden Stern-lezers en
lezeres3®" <e®n op de drie) lezen uw advertentie
omdat zij speciale belangstelling hebben
voor onze "Kleintjes"-rubriek
..Huisdieren"
DE STEM
124ste jaargang Kantoren te Breda Bergen op Zoom Etten-Leur - Goes Hulst Oosterhout Roosendaal Terneuzen - Vlissingen Losse nurnmers^f
INDREDAKTIE: ROB VANDEURSFTT
veldcompetitie korfbal lsi
afgewerkt. De korfballers!
zijn zich nu aan het voor-I
bereiden op de zaalcompe-1
titie, die 17 november be-|
gint. Het Terneuzense Luc-I
tor - op het veld niet sue-|
cesvol en voorlopig
laatste geklasseerd - will
het in de zaal kennelijk be-1
ter gaan doen. De voorbe-J
reiding liegt er dan ookl
niet om. Afgelopen zater-l
dag had het twee oefen-1
wedstrijden gepland in|
sporthal 't Zwaantje tel
Terneuzen. Daar tussen-l
door kwam er een aanbod I
van Stormvogels, de der-J
deklasser uit het district,
om een oefenwedstrijd tel
komen spelen. Dat aanbod
liet coach Leunis Huij-
bregtsen niet liggen. Luc-1
tor ging naar Walcherenl
om in het begin van del
middag Stormvogels te be-1
kampen en keerde daarna
terug om toch de twee ge-1
plande oefenwedstrijden
af te werken. In totaal drie I
uur korfbal in een tijdsbe-1
stek van vijf uur. Aan del
conditie van de Terneu- j
zense korfballers zal het
zeker niet liggen.
SPELERS EN toeschou-j
wers die zaterdag betrok
ken waren bij het duel tusj
sen Kruiningen en SSVJ
stonden in de slotfase tochjl
wel even raar te kijken hoe
de thuisclub uiteindelijk
de gelijkmaker produceer
de. Het was namelijk
doelman van Kruiningen,
Huib Krombeen, die deze l
treffer voor zijn rekening
nam via een perfecte kop
stoot. En zoiets gebeurt
uiteraard niet wekelijks.
Het was voor Huib Krom-,
been dan ook de dag van,:
zijn leven. Bij deze topper
in de eerste klas van de af
deling in het zaterdagvoet- j
bal had het Goese SSV in
de eerste helft de leiding]
genomen. Kruiningen liep
daarna lange tijd vergeefs j
storm om het tij te doen
keren. Zeer zeker tot onge
noegen van keeper Huibj
Krombeen, die - men
speelde toen reeds in bles
suretijd - bij het nemen I
van een hoekschop op de
veste van SSV snel naar
voren stormde en tijdig ter
plaatse was om een gelijk
spel uit het vuur te slepen
voor zijn ploeg. Commen
taar van Krombeen, die na
afloop op de schouders van
zijn ploeggenoten van het
veld werd gedragen: „Een
kwestie van het hoofd er
bij houden in zo'n situatie.
Ik sprong toen die corner
genomen werd net iets ho
ger dan een paar SSV-ver-
dedigers en toen was het
slechts een kwestie van de
bal de juiste richting ge
ven. Zo zie je maar weer
dat een keeper niet altijd
de handen uit de mouwen
behoeft te steken om tot de
uitblinkers te behoren".
MET EEN vertraging van
twee jaar heeft de FIFA
naar aanleiding van de be
schamende voetbalverto
ning tijdens het toernooi
om de wereldtitel van 19<»
in Spanje tussen West-
Duitsland en Oostenrijk de
betrokken bonden officiële
protestbrieven gestuurd.
Dat is zaterdag in Rome.
waar FIFA-voorzitter
Joao Havelange bespre
kingen voert over het toer
nooi om het wereldkam
pioenschap van 1990 in Ita
lië, bekend geworden. OP
25 juni 1982 kwam Wesj"
Duitsland in de laatst
groepswedstrijd in GO0"
tegen Oostenrijk na elf mi
nuten op een voorsprong
door Hrubesch. Daarna te
kenden beide teams ee
wapenstilstand en werde
alle risico's gemeden. v
Westduitsers wonnen
groep en Oostenrijk gin®'
dank zij betere doelcijte
dan het in punten 8ellJj
Algerije, ook over naar
tweede ronde.Over d
schijnvertoning ontsto
heel wat opschudding
Maar pas nu, twee jaar
ter, is de FIFA tot de slot
som gekomen, dat het UJ
is geworden de West-Du
se en Oostenrijkse bona
een berisping te sturen.
Bijdragen: Rinus Verberk-
moes, Mark Janse.
Van onze correspondent
BONN - 'Ga eens een kijkje
nemen in crimineel Amster
dam'.
Met die slogan is een
Westduits reisbureau begon
nen met het lokken van toe
risten voor busreizen naar
Amsterdam. De trip naar de
hoofdstad wordt verkocht
onder het motto: 'Kriminal-
Safari'.
Sigurd Schleppe van het
Institut für Bildungsreisen
in Konstanz, dat de trips or
ganiseert, kan niets onge
woons ontdekken in zijn
werving voor Amsterdam.
.Reizen naar Istanbul verko-
pen wij als Oriènt-safari",
zegt hij.
De 'Kriminal-Safari' naar
Amsterdam is een speciale
aanbieding om de reislust in
de wat slappere herfstmaan
den een extra impuls te ge
ven. „De Kriminal-Safari",
aldus Schleppe, „is slechts
een onderdeel van de reis
naar Amsterdam. De hele
groep brengt een bezoek aan
de Zeedijk en de rosse buurt.
Individueel durven de men
sen het niet zo goed om daar
eens te gaan kijken. Daarom
doen wij het in groepsver
band. Eerst hadden we dat
bezoek 's avonds gepland
maar volgens de Amster
damse gidsen was dat in ver
band met de veiligheid niet
aan te bevelen".
„Wij willen een stad laten
zien zoals ze in werkelijk
heid is. De mooie dingen,
maar ook de minder mooie.
Dat hoort er allemaal bij, al
dus Schleppe.
Koppen in de Duitse pers
als 'Heroine-hel Amsterdam'
en 'Drugsparadijs Amster
dam' hebben volgens de reis
organisator de belangstelling
van de Westduitse toeristen
voor Amsterdam niet ver
minderd. Schleppe: „Ik ge
loof eerder dat die wat is toe
genomen".
Van een onzer verslaggevers
BREDA - Als Nederland van
daag zou moeten kiezen tussen
president Ronald Reagan en
Walter Mondale zou een grote
meerderheid voor de laatste
kiezen. Mondale zou 51 pro
cent van de stemmen krijgen,
Reagan slechts 18 procent. Bij
na eenderde van de kiezers
heeft geen voorkeur.
Dat blijkt uit een enquete
van de Nederlandse Stichting
voor Statistiek
Tegelijkertijd meent maar
liefst 65 procent van de onder
vraagden dat de Amerikanen
vandaag Reagan tot president
zullen kiezen. Slechte 20 pro
cent gelooft in het 'onmogelij
ke', namelijk dat Mondale
vandaag de Amerikaanse
stembusstrijd wint.
Reagan zou slechte bij de
kleine rechtse partijen enige
aanhang van betekenis krij
gen: 33 procent. Maar zelfs bij
deze groepen scoort Mondale
met 39 procent nog hoger. Wat
de grote partijen betreft scoort
Reagan het hoogst bij. de WD
(34 procent) gevolgd door het
CDA (24 procent). Slechte 12
procent van de PvdA-aanhan-
gers zou Reagan kiezen. Bij
klein links zou de zittende
Amerikaanse president niet
verder komen dan 5 procent.
Mondale scoort het hoogst
bij klein links: 79 procent, ge
volgd door de PvdA-aanhang,
waarvan 61 procent zijn stem
op de Democratische presi
dentskandidaat zou uitbren
gen. Opvallend is dat Mondale
bij de WD meer steun zou
krijgen (46 procent) dan bij de
CDA-aanhang (38 procent).
Gas en stroom goedkoper
Van een onzer verslaggevers
Het besluit - gisteren genomen door de Raad van
Bestuur - levert het gemiddelde gezin een voordeel op
van 119 gulden per jaar. Ook het bedrijfsleven en de
gemeenten profiteren van de maatregel. De verlagin
gen gaan per 1 januari 1985 in en gelden voorlopig
voor een periode van drie jaar.
De Zeeuwse energie-gede
puteerde W. Don (PvdA), te
vens voorzitter van de PZEM,
maakte dit gisteren bekend.
Met de tariefsverlagingen is
per jaar 30 miljoen gulden ge
moeid.
De afgelopen vijf jaar ble
ven de PZEM-tarieven op het
zelfde peil. Vorig jaar al gaf de
PZEM achteraf bijna 33 mil
joen gulden aan de verbrui
kers terug, dit jaar zelfs ruim
42 miljoen.
De PZEM geeft vanaf vol
gend jaar op de aardgastarie-
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM - Het gaat goed met
het chemie-concern Akzo: de
winst over de eerste negen
maanden van dit jaar is ver
geleken met dezelfde periode
van vorig jaar ruim verdub
beld.
In het derde kwartaal is een
winst geboekt van 177,3 mil
joen gulden. De winst over de
eerste negen maanden komt
daardoor op 570,4 miljoen gul
den. De winst over heel 1983
bedroeg 428 miljoen gulden en
dat was al een stijging van 160
procent ten opzichte van 1982.
De dure dollar stimuleert de
Europese bedrijven van Akzo,
met name die in Nederland en
West-Duitsland sterk in hun
export. De Nederlandse Akzo-
bedrijven voerden in de eerste
negen maanden in guldens 20
procent meer uit. Voor Ameri
can Enka pakte de dure dollar
anders uit: door de sterkere
Europese concurrentie zijn de
resultaten daar juist minder.
Hoewel financieel directeur
Bergsma zich niet waagt aan
prognoses voor 1985 getuigt
bet investeringsbeleid van
Akzo van vertrouwen in de
toekomst: de investeringen la
gen in de eerste negen maan
den met 502 miljoen gulden 16
procent hoger dan vorig jaar
en er is de afgelopen periode
"oor nog eens 673 miljoen gul
den aan investeringsplannen
goedgekeurd.
Die investeringen zullen het
Personeelsbestand ongeveer
°P peil kunnen houden. Dat
"as tot dusver ook in 1984 het
geval. In Nederland steeg het
aantal medewerkers met circa
120.
ven een korting 3 cent per ku
bieke meter. Deze maatregel
geldt alleen voor kleinver
bruikers en blokverwarming.
Ze levert een gemiddeld gezin
(verbruik 2.600 kubieke meter
gas per jaar) 93 gulden per
jaar op. Dat voordeel wordt
overigens weer ongedaan ge
maakt als minister Van Aar-
denne vasthoudt aan een ver
hoging van de aardgasprijs
met 3 cent per kubieke meter.
In dat geval blijft de prijs van
het aardgas in Zeeland gelijk
aan die van dit jaar.
De verlaging van de elektri
citeitstarieven geldt voor alle
verbruikers. De kleinverbrui
kers en de gemeenten (open
bare verlichting) gaan 3 pro
cent minder betalen. Voor een
gemiddeld gezin (verbruik
3.000 kWh per jaar) levert dat
een voordeel op van 26 gulden
per jaar.
De grootverbruikers en su
per-grootverbruikers gaan,
afhankelijk van de regelmaat
waarmee elektriciteit wordt
afgenomen, 0 tot 5 procent
minder betalen.
De structurele tariefsverla
gingen zijn volgens Don moge
lijk geworden doordat mo
menteel voldoende geld in re
serve is om onvoorziene tegen
vallers op te vangen. Daardoor
is de noodzaak om winst te
maken vervallen.
De herziene PZEM-begro-
ting 1984 laat een winst van
41,8 miljoen gulden zien, 34,5
miljoen meer dan was ge
raamd. Dat geld wordt - sa
men met geraamde winsten in
volgende jaren - voor de ta
riefverlagingen gebruikt.
Zelfs als de kerncentrale lange
tijd komt stil te liggen zal dat
volgens Don geen invloed heb
ben op de tarieven, althans
niet op korte termijn.
Volgens Don zal de ontzwa
veling van rookgassen bij ko
lencentrales het tarievenbe-
leid van de PZEM niet beïn
vloeden. Hij wijst er op dat de
gezamenlijke Nederlandse
energiebedrijven (SEP) op
draaien voor de kosten van de
kolencentrale-ombouw in
Borssele. De PZEM draagt
daarvan acht procent en dat is
tegen het licht van de totale
PZEM-begroting zo weinig,
dat er de komende jaren niets
van in de tarieven te merken
zal zijn.
(ADVERTENTIE)
Ëndstraat 10. Breda.Tel.076-135469
Bitte nicht
füderen, Fritz!
Mafariër
Safariërs
Vandaag gaat Amerika naar de stembus. President Reagan
en zijn Democratische tegenstander Walter Mondale sloten
gisteravond hun campagne af. Reagan deed dat in Sacra
mento in Californië, waar hij samen met zijn vrouw Nancy
de uitslag afwacht. Mondale's running mate Geraldine Fer-
raro sloot de campagne af in Rhode Island en keerde daarna
terug naar New York. Volgens de laatste peilingen zou Rea
gan in 49 van de 50 staten een overwinning boeken. - fotosap
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het Westerscheldegebied (Vlissingen en Terneu
zen) kan definitief uitgroeien tot de grootste LPG-haven van
Nederland. Wèl wil een Kamermeerderheid (PvdA en CDA) dat
de regering de grootschalige aanlanding van dit vloeibare gas in
de Westerscheide met meer veiligheidswaarborgen omgeeft.
Dat bleek gisteren tijdens een eerste discussieronde in de Ka
mer over de zogenaamde LPG-integraalnota van het kabinet.
Hoewel de beraadslagingen pas later deze maand definitief
worden afgerond bleek gisteren al dat een ruime Kamermeer
derheid met het kabinetsbeleid instemt.
Dat betekent dat volgens de verwachtingen van het kabinet,
Vlissingen en Terneuzen tegen 1990 ruim twee-derde van de na
tionale LPG-import (bijna 2 miljoen ton per jaar) voor hun re
kening kunnen nemen.
Van de grootste fracties is alleen de PvdA fel tegen de 'draai
van 180 graden' (PvdA-woordvoerder De Visser) die het kabinet
bij de aanwijzing van de LPG-aanlandingsplaatsen en verdere
veiligheidsmaatregelen heeft gemaakt. Was het immers eerst de
bedoeling alle LPG-import in het Rijnmondgebied te concentre
ren, nu krijgt het gevaarlijkste vaarwater, dè Westerscheide, de
grootste LPG-stroom te verwerken.
Vervolg in De Stem van Zeeland, pagina 4
(ADVERTENTIE)
'SalomonsoordeeV
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - 'Een redelijk
compromis' (CDA), 'Een Salo-
monsoordeel" (VVD). Daar
mee stelden de fractieleiders
van CDA en VVD, De Vries en
Nijpels, gisteravond vast dat
het kabinet erin is geslaagd de
directe aanleiding tot de poli
tieke crisis over de tweever
dieners weg te nemen.
De dieperliggende oorzaak
van die crisis - het verwijt van
de VVD dat het CDA zich niet
aan gemaakte afspraken
houdt - is echter nog niet ver
dwenen.
Het kabinet heeft een bijna
klassiek compromis uitge
dacht:
het gevecht over de hoogte
van de arbeidstoeslag voor
werkenden is beslecht door
het verschil tussen 425 (WD)
en 350 (CDA) te delen: de toe
slag wordt 387,50.
omdat dit niet toereikend is
om de ruziënde coalitiepart
ners tevreden te stellen, krijgt
ieder nog een 'eigen' kluif toe
geworpen.» Veruolg op pagina
3
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Van onze redactie buitenland
BONN - Morgen moet de
Westduitse bondskanselier
Helmut Kohl voor de onder
zoekscommissie van de
Bondsdag verschijnen, die een
onderzoek instelt naar het
Flick-omkoopschandaal.
Dan kan de CDU-regerings-
leider naar verwacht behoor
lijk in het nauw worden ge
bracht, al doet hij zelf de zaak
nogal onverschillig af.
Eerder hebben twee promi
nente Westduitse politici het
veld moeten ruimen omdat
hun naam in verband was ge
bracht met steekpenningen
van het Flick-concern. In juni
1984 trad Otto Graaf Lambs-
dorff (FDP) af als minister
van Economische Zaken, na
dat de verdenking was gere
zen dat hij van het concern
135.000 mark had aangenomen
voor zijn liberale partij. In ja
nuari begint tegen hem een
proces.
Eind oktober hield Rainer
Barzel, de CDU-voorzitter van
de Bondsdag, de eer aan zich
zelf. Voor de Flick-commissie
van het Westduitse parlement
was hij er niet in geslaagd op
heldering te verschaffen over
het verband tussen het salaris
dat hij tussen 1973 en 1979 yan
een advocatenkantoor in
Frankfurt had gekregen en
het feit dat dit advocatenkan
toor ook het Flick-concern on
der zijn cliënten had. Het ging
om een totaalbedrag van 1,7
miljoen mark.
De Westduitse media heb
ben in de afgelopen maanden
veel aandacht besteed aan de
connecties tussen de indus
triële reus Flick (in 1983 een
omzet van 14 miljard mark en
45.000 personeelsleden) en de
gevestigde politieke partijen.
Volgens berichten heeft Flick
in de afgelopen jaren zeker 25
miljoen mark betaald aan po
litici van CDU, CSU, SPD en
FDP. Alleen de Grünen heb
ben een volledig blanco bla
zoen.
De Bondskanselier zelf
maakt nog geen aangeslagen
indruk. Hij heeft zich tot nu
toe in het openbaar alleen
geïrriteerd uitgelaten over het
boven water halen door jour
nalisten van soms jaren oude
documenten met het doei zijn
centrum-rechtse coalitie in
diskrediet te brengen.
Gisteren verklaarde Kohl
dat hij voor de commissie zou
verschijnen maar dat het geen
'tribunaal' is. Een lichte troost
kan het voor hem zijn dat de
belangrijkste oppositiepartij
(SPD) ook in het net van dona
ties van het Flick-concern
verwikkeld is.
De leiding van Flick maakt
er geen geheim van dat het po
litici en partijen geld heeft ge
geven. De hoogste man in het
concern, Eberhard von Brau-
chitsch, had er zelfs een spe
ciale benaming voor: 'De ver
zorging van het Bonner land
schap'.
Ook Kohl zelf is door het
concern niet vergeten: het
weekblad Stern beschilldigt
hem er van dat hij tussen 1973
en 1980 van Flick 665.000 mark
heeft ontvangen. Volgens Kohl
was het bedoeld voor de kas
van de CDU, waarin hij het
bedrag stortte.
DE Stichting Brabantse
Mestbank wil in Zeeland vier
grote tussen-opslagplaatsen
voor drijf mest met een totale
capaciteit van 9.000 kubieke
meter aanleggen. De bouw
van de opslagplaatsen is het
begin van een grootscheepse
mestuitvoer van Brabant naar
Zeeland.
INTERNATIONAL René van
der Gijp veranderde gisteren
van werkgever. PSV kocht de
rechterspits van Lokeren, de
club waar hij na een
spraakmakend interview
persona non grata was
geworden. Manager Ploegsma
van PSV gaf de aanwinst
slechts een contract voor het
lopende seizoen. We kijken
de zaak eerst eens een paar
maanden aan aldus
Ploegsma.
DEN HAAG - De Groningse
Commissaris van de Koningin
Vonhoff (WD) vindt partijge
noot minister Smit-Kroes
(Verkeer en Waterstaat) onbe
trouwbaar.
Naar aanleiding van de ge
halveerde spreiding van de
PTT van Den Haag naar Gro
ningen zegt Vonhoff er aan te
twijfelen of deze bewinds
vrouwe zelfs dat akkoord nog
wel loyaal zal uitvoeren.
„DE 'Middageditie' is geen
praatshow", zegt Aad van den
Heuvel. „Als ik ergens de pest
aan heb dan is het wei dat
iedereen al die
middagprogramma's op een
hoop veegt. Wij doen iets heel
anders dan 'Wissels' (NCRV-
Dick Passchier) of Koos
(Postema, VARA). Wij doen de
waan van de dagEen
gesprek met Aad van den
Heuvel en Han van der Meer
over hun programma.
Van onze redactie buitenland
MANAGUA - De Sandinisti-
sche leider van Nicaragua en
presidentskandidaat Daniël
Ortega heeft zijn partij tot
winnaar van de verkiezingen
uitgeroepen.
Op een persconferentie zei
Ortega dat zijn partij 'de grote
winnaar' van deze verkiezin
gen is. Hij beloofde dat zijn re
gering een politiek van natio
nale eenheid zal volgen. Vol
gens Ortega was 83 procent
van de kiezers naar de stem
bus gegaan.
Volgens de eerste voorlopige
uitslagen zouden de Sandinis
ten 68 procent van de stemmen
hebben gekregen.
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan
melden en de pen zal u worden toegestuurd.
TNIEUWE ABONNEE "1
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
Betaling ƒ63,70/Kwartaal 22,10/maand
DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z N KRANT
Datum van aanmelding:
Naam:
Adres: I
Postcode:
{Woonplaats: I
Deze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturen naar:
De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB BREDA.
j^Bellen kan ook: 076-236911.