veren 'Duitse officier redde mijn leven' GEEN BIETEN VOOR CONTAINERS B en W Oostburg voor 'grote' sporthal Cadzand ziekenhuis [le baby mee NSSPREEUW I PAGINA ZEELAND iet jongetje j.sye thuis Zaamslag DINSDAG 30 OKTOBER 1984 VANZEELAND Ringetjes Crematorium UIT TOERISTISCH OOGPUNT Plaatselijk nieuws Sluis IJzendijke Vlissingen Atletiekbaan in Oos^burg een dure zaak PAGINA ZEELAND 4 MET 90 MAN IN DE CADZANDSE MOLEN Molen Kadavers Horloge ziekenhuis 800 mensen. En dis maken heus allemaal wel eens een fout Het heeft geen zin om daar mensen voor te ont slaan", zegt hij. „De lering die we hieruit hebben getrokken, is dat we blijkbaar dubbei moeten controleren voordat we de in het ziekenhuis gebo ren kinderen aan de ouders meegeven". De verwisseling gebeurde vorige week donderdagmid dag. Een moeder van een tweeling, die naast Jessica Potters in een bedje lag, legde volgens de lezing van het zie kenhuis na het voeden één van haar kinderen in het bedje van Jessica. Daardoor is volgens de betrokkenen de verwisse ling op de kraamafdeling ont staan. Volgens econonisch direc teur P. Van Haaren kunnen dit soort fouten normaal niet ontstaan. „De kinderen krij gen na de geboorte zowel hun naam op een speciaal naam plaatje, dat om hun enkel is gebonden als op een plaatje aan het ledikantje. Bij een goede controle is een verwis seling onmogelijk". hlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllji - FOTO'S WIMKOOYMAN manier worden ze erg schuw. Soms zo erg dat ze f van schrik dood in je handen blijven. Daarom ga ik met m'n vogels maar naar een I zeer beperkt aantal exposi- ties". inminilliniummil langstelling voer een wijnin structie- en proefavond. De bezoekers konden kennis ma ken met de bekendste Franse wijnen. De echte wijnkenners konden er niet minder dan V verschillende soorten witte en rode wijn waarderen op reuk, smaak en kwaliteit. Verkoping - Zaterdag 3 no vember van 14.00 tot 20.00 uur houdt het comité Zeeuwsch' Vlaanderen van de stichting reformatorische hulpacttf Woord en Daad een verkopinS in De Poort aan de Terneuzen- sestraat. Te koop zijn artike len uit de derde wereldlanden- zoals badhanddoeken, zeeP' kwartetspellen en lepeltjeS Koffie, limonade, stroopwafel5 en pannekoeken zijn verkrijg' baar. Tevens worden ba bykleertjes ingezameld voo» Haïti. De opbrengst is bestem" voor voedsel en medicijnen voor Haïti. Zeebrugge en de droom van het Noorderkanaal Opschudding in de Belgisch-Zeeuwsvlaamsche grens streek. Plannen uit de jaren '60 zijn afgestoft. Zeebrugge, geïnspireerd door de nieuwe zakelijkheid, zoekt opnieuw naar achterland, naar goede verbindingen, een doorsteek naar de Rijn. Daarmee is het Noorderkanaal actueel ge worden. Een oost-west vaarweg die België nog smaller gaat maken. Maar de Vlaamse boeren wensen niet op nieuw 'vanwege openbaar nut gekloot te worden'. Geen bieten voor containers. Verslag van een 'paneeldiscussie' in zaal 't Gilde te Maldegem. Door Paul de Schipper Het Noorderkanaal is van oorsprong getekend als een kanaal voor zeeschepen tussen Zee brugge en het kanaal Gent-Terneuzen, juist onder de grens met Zeeuwsch-Vlaanderen. Het idee dateert uit de jaren '60 en is afkomstig van de Brugse ingenieur drs. André Mertens. 'Stop een tanker in uw haven', zo redeneerde Mertens destijds. Zeebrugge deed dat, evenals de andere Westeuropese havens. In tegenstelling tot de concurrerende Belgi sche havens Gent en Antwerpen bleef Zeebrugge ech ter zonder goede waterverbindingen met het achter land. stelt voor de hele zaak te be vriezen en een studiecommis sie in het leven te roepen. Dan is het tijd voor de pintjes. Zo zou (wit), althans volgens de plannen, het Noorderka naal moeten lopen. Kortgeleden startte een nieuwe lobby voor een afge slankt 'superkanaal' dwars door noord-Vlaanderen. Het moet geschikt zijn voor duw- vaart en schepen tot 3000 ton, genoeg dus om de grensstreek wakker te maken. Wordt het kanaal ook doorgetrokken naar Gent? Niemand weet het. De autoriteiten zwijgen, maar een boer in Bassevelde heeft vorige week landmeters van z'n erf geschopt. Ze zeiden me tingen te doen voor 'een nieuw kanaal'. Gedreven pleiter voor het Noorderkanaal is voorzitter Fernand Traen van de Maat schappij van Brugse Zee vaartinrichtingen, tevens lid van 'het paneel' te Maldegem. Vierhonderd mensen, mannen, vrouwen, boeren en midden standers uit Maldegem, Sint Laureins en Aardenburg luis teren aandachtig. Fernand Traen: „Ook zon der Zeebrugge is het Noorder kanaal nodig. We wonen hier in het platste deel van ons land. De waterwegen zijn er verouderd en maar het is hier in een nijvere streek. Laten we van dat 'plat zijn' profiteren en er langs een nieuw kanaal industrieën en handelsbedrij ven inplanten. Wel met over leg en verstand natuurlijk. Dat spreekt vanzelf. Boven dien we hebben Zeebrugge als groeipool". Hij vertelt hoe broodnodig de verbinding naar het 'hin terland' is: „We hebben onder handelingen gevoerd met de United States Lines over con tainer-overslag. Zeebrugge was kandidaat, maar Rotter dam heeft het gehaald. Ze konden meer bieden. Voor ons is het van belang om contai ners te kunnen afvoeren naar de Rijn. Antwerpen heeft met succes gevochten voor een goede weg naar de Rijn. Onze haven moet ook op moderne manier aangesloten worden op de grote waterwegen". Het milieu...ja natuurlijk heeft hij er aan gedacht. Het Noorderkanaal is alleen maar goed voor het milieu. Op een gespecialiseerd binnenvaart schip kunnen 158 containers. Zegt Traen, met de vuist z'n woorden kracht bijzettend: „Stel eens voor 158 rokende ca mions met elk een container langs onze banen en ja...ge kunt straks langs een kanaal met proper water gaan zitten vissen. Toeristisch dus..min der lawaai en energie bespa rend". Twee leden van de plaatse lijke hengelclub 't Loze Vis sertje maken ijverig aanteke ningen. Gloedvol gaat Traen door, spreekt van cultuurland schappen, mensenwerk en dat het een uitdaging is om van een Noorderknaal iets te ma ken dat goed is voor de streek. Na hem komt er iemand van de Gewestelijke Ontwikke lingsmaatschappij Oost- Vlaanderen(GOM). Hij gooit het meteen op de nationale ha- venproblematiek en vindt dat de 'karige kredieten' verdeeld moeten worden over de ha vens die werkelijk in expansie zijn. Daarmee is meteen het eng-provinciaal denken geïn troduceerd dat zoveel Belgi sche plannenmakerij karakte riseert. Gent ligt immers in Oost-Vlaanderen. De man krijgt in ieder geval applaus als hij besluit: „Zeebrugge moet het waarmaken met de middelen die ze hebben net als Gent. Laat ze beginnen te werken". De Belgische senator Van Nevel vult hem vanachter de tafel aan: „Zeebrugge wil naar de Rijn..ah 't zijn West-Vla mingen en die denken groot. Ze maken nu al tekeningskes voor 10.000 ton". Hij verhaalt hoe de landbouw steeds maar weer grond offert: aan wo ningbouw, aan industrie, aan kanalen. Van Nevel: „Maar wat ge beurt er. Kijk Antwerpen en de Linkeroever. Er is met zand gespeeld, inplantingen zijn er nooit gekomen, maar de boe ren zijn weg. Kijk naar de Gentse kanaalzone. Ook daar heeft men met zand gespeeld. Er zou een vliegveld komen. Nu bouwen ze er een cremato rium. 't Is dan nog ergens goed voor, maar wij stellen ver domme vast dat we voor zot zijn gehouden. De boeren aan vaarden niet meer klakkeloos, ook niet van een goede pleiter 'lijk' Fernand Traen. Zijn plannen zijn plannen van mensen die in de jaren '70 nog niet wisten dat de jaren '60 voorbij waren". De vakbond is er ook. Het is een ACW-er, een man van de Algemene Christelijke Werk nemers, tevens raadslid in Maldegem. Hij verklaart zich als 'realistisch optimist' voor waardelijk 'pro'. De zaal blijft aandachtig. Alleen een oudere getaande landbouwer gaapt, maar ja 't is al half tien. Waarschijnlijk heeft de man de hele dag op z'n knieën op de natte akker gezeten om z'n pa tatten te redden. De ACW-er praat met vuur van 'nieuwe mogelijkheden, jobs' en 'tewerkstelling': „Waarom niet van twee rui-' ven eten: van Gent en van Zeebrugge. Geen eng denken in 't belang van gans Vlaande ren. Er is geen alteratief. To be or not to be. Op een econo misch kerkhof gedijt geen welvaart. Naast me mompelt de correspondent van Vrij Maldegem iets over 'verkie zingsrede'. Dirk Vogelaars van de Mi lieuvereniging De Uilenspie gels te Damme is de laatste spreker voor de pauze. Hij vindt dat er al ferm en lang gesproken is: „Geacht paneel, geacht publiek, 'k ga 't niet te lang trekken, 'k Denk dat er veel vragen zullen zijn en de pintjes staan te wachten". Hij Bij een kaart van het ka naaltracé bespreken een paar boeren de situatie, klak op de kop, een half zware in de mond. Op de voorste rij zit een man in spijkerpak, cowboy laarzen aan, volstrekt kaal en ringetjes in de oren. Een Vlaamse Yul Brynner. Hij stroopt de mouwen op, leest in papieren. De eerste opmerking na de pauze is van de Nederlandse schipper Hugo Visser. Hij wijst op het belang van het kanaal en op de concurrentie tussen binnenvaart en de van staatswege gesubsidieerde spoorwegen. „Als het kanaal er komt, doe het dan goed", vindt hij. De man in spijkerpak staat op, meldt zich als spreekbuis van de mensen die bij 'het moordkanaal' zijn betrokken. „Onze streek gaat opnieuw doorsneden worden. Eerst de expressweg, nu dit. 'k Ga mijn geburen moeten missen. Alles onder 't mom van openbaar nut. 't Is de vierde keer dat ik daarvan gekloot wordt. De boeren raken hun grond kwijt, 't Is te zeggen, het eigendoms recht wordt opgeofferd en verkwanseld en ik krijg een nieuwe titel vanwege dat ka naal: 'Pol d'n sasmeester'. En wat gaat er van zijn, meneer de voorzitter. Voor Oostende ligt de Mont Louis, hoeveel gaan er langs dat kanaal leg gen?". „Allemaal nogal sentimen teel geladen", reageert Traen, „men moet durven de toe komst voorbereiden..de Rijn, Schelde en Maas delta. Ge moet dat groot zien, anders blijven we voortknutselen". „Ja, ja", schampert dan se nator Van Nevel „we moeten alles groot zien van meester Traen. Dat zei die boer ook en hij zag een groot gat". De haven van Zeebrugge. - FOTO ARCHIEF DE STEM Van een onzer verslaggevers CADZAND - Het Oostburgse college van B en W geeft voor alsnog de voorkeur aan de bouw van een 'grote' sporthal in Cadzand. Uit toeristisch oogpunt is een dergelijke ac comodate zeer aantrekkelijk, vindt het gemeentebestuur. Vier bouwondernemingen is gevraagd om aan de hand van een programma van eisen een sleutelklaar project aan te bie den. Het gaat daarbij om twee ontwerpen. De 'kleine' sport hal met een speelvloer-opper vlakte van 22 bij 28 meter en de 'grote' acomodatie met een oppervlak van 36 bij 34 meter (goed voor twee volledige ten nisbanen), twee squasruimten en enkele nevenlokalen. Bij uitvoering van het pro ject zal de sporthal worden ge bouwd op het terrein tussen het voetbalveld en de tennis banen op het Cadzandse sport complex. Mede in verband met de ho ge investeringen willen B en W een uitspraak van de Oost burgse sportraad over de vraag of gekozen moet worden voor een 'grote' dan wel voor een 'kleine' hal. Een tussenop lossing behoort ook nog tot de mogelijkheden. Het dagelijks bestuur van de sportraad is 'om inhoudelij ke redenen' voorstander van het 'grote' plan. „Bij noodza kelijke bezuinigingen zal ge tracht moeten worden de grote zaal-oppervlakte te behouden en de bezuinigingen te halen uit de nevenruimten", aldus het bestuur. De sportraad bespreekt de materie tijdens een vergade ring die donderdag 1 novem ber wordt gehouden in het Oostburgse gemeentehuis. Aanvang 19.30 uur. Ruilbeurs - De verzamelaars vereniging De Collectie ver zorgt zaterdag 3 november in gemeenschapscentrum 't Zou te Vestje van 12.00 tot 17.00 uur een ruilbeurs voor postzegels, munten en ansichtkaarten. Om 15.30 uur wordt een verlo ting en om 16.00 uur een vei ling gehouden. Wielertoerist - De internatio nale vereniging De Wielertoe rist hield in het clubhuis, café Tramzicht te Draaibrug, de jaarlijkse feestavond. Voorzit ter Benny Dezutter kon terug kijken op een attractief sei zoen. De prijswinnaars van het in het seizoen 1984 gehou den toeristenkampioenschap werden gehuldigd. Op de eer ste plaats eindigde met 225 punten (het maximum) de voorzitter zelf. 2. Guido Pari- daen met 200 en 3. Dirk Forré en Luc Laureijns met elk 199 punten. Het ligt in de bedoe ling om voor het seizoen 1985 weer een toeristenkampioen schap te houden en ook een snelheidskampioenschap, dat zal bestaan uit vier onderde len: een rollenwedstrijd, crosswedstrijd, tijdrit over 9 kilometer en een rit in lijn over 48 kilometer. De eerste proef, de rollenwedstrijd, wordt vrijdag 18 januari ge houden in samenwerking met DSV (Draaibrugse Sport Ver eniging) en BVD (Biljart Ver eniging Draaibrug) in café Tramzicht. Ook staan er voor volgend jaar weer diverse toertochten en rally's op het programma. Vrede - De Westzeeuws- vlaamse werkgroep 'Vrouwen Voor Vrede', houdt vandaag van 9.30 tot 11.00 uur een kof fieochtend. Tijdens deze bij eenkomst wordt informatie gegeven over het werk van de werkgroep. Belangstellenden zijn welkom op het adres Prinsessenstraat 1 te IJzendij ke. Nieuwe stijl - De 'Brabants- Zeeuwse Werkgevers Vereni ging' houdt vandaag in hotel Britannia in Vlissingen een symposium over 'management en arbeid nieuwe stijl'. Aan vang 16.00 uur en een van de sprekers is FME-voorzitter W. ter Hart. Van een onzer verslaggevers OOSTBURG - De eventuele aanleg van een atletiekbaan op het Oostburgse sportcom plex wordt een dure zaak. Al leen al de aanpassing van de toplaag gaat ruim een ton kos ten. Een nogal forse investering voor een sport, die in de ge meente Oostburg nog in de kinderschoenen staat, meent het college van B en W. Aan de andere kant heeft het gemeen tebestuur er ook begrip voor dat 'het niet eenvoudig zal zijn atletieksport te beoefenen en bestaansrecht te bewijzen, als de benodigde accommodatie ontbreekt'. Bovendien zouden ook de scholen van de nieuwe baan gebruik kunnen maken. Het veel goedkopere plan om het halfverharde oefen- veld op het sportcomplex voor atletiek-doeleinden te gebrui ken, blijkt niet haalbaar te zijn. B en W hebben daarom besloten een kostenraming te laten opstellen voor de aanleg van de baan. Wanneer de laatste oktoberdagen van het jaar 1944 ingaan is enkel nog het meest zuid westelijke stukje van Zeeuwsch- Vlaanderen in Duitse handen. Cadzand, Zuidzande, Re- tranchement, Sluis en St. Anna ter Muiden liggen onder constant Canadees artillerie vuur. De geallieerden maken ook geen enkele haast meer met hun opmars en zijn duidelijk niet van plan nog soldaten op te offeren voor een strijd die toch al gewonnen is. Vandaar dat er nauwelijks vaart meer zit in het offen sief. De Canadezen volgen drie opmars-rou tes: vanuit het noorden langs de kust in de richting Cadzand; vanuit het oosten (Oost burg) richting Zuidzande/Retrachement en vanuit het zuiden (Aardenburg) richting Sluis. De gevolgde strategie is simpel: eerst alles platschieten en de verlaten puinhopen daarna bezetten. Het lot van de burgerbevolking speelt hierbij geen enkele rol. Plaatsen die al dagen door de Duitsers zijn verlaten worden nog steeds beschoten. Omdat in de polders, die bijna allemaal onder water staan, ook geen beschutting meer is te vinden, vluchten veel burgers naar Knokke, een stad die beschikt over veel ruime, diepe kelders. In de periode tussen 20 oktober (de start van het laatste be slissende offensief) en 1 november (de bevrij ding van Knokke) verdrievoudigt het inwo nertal van deze thaamse badplaats. Daarbij zijn duizenden vluchtelingen uit West- Zeeuwsch- Vlaanderen, waarvan velen al weken lang van de ene schuilplaats naar de andere trekken. Van georganiseerde Duitse tegenstand is in dat stadium van de strijd geen sprake meer. Zuidzande valt 29 oktober in Canadese handen, Cadzand en Retranchement een dag later. De laatste oktoberdag dringen de geal lieerden de Vlaamse Westhoek binnen, op weg naar de kuststeden Knokke, Heist en Zeebrugge. Op dat moment is heel Zeeuwsch-Vlaanderen, op Sluis en St. Anna ter Muiden na, bevrijd. Dode koeien als stille getuigen van de hevigheid waarmee in West-Zeeuwsch- Vlaande ren is gevochten. De vele kadavers zorgden er wel voor dat er aan vlees geen enkel gebrek was. Zie voor de vorige afleve ringen De Stem van 11,15, 18, 19, 20, 22 en 27 septem ber en van 6, 9, 11, 13, 17, 19, 20, 23, 26 en 27 oktober. Door Emile Calon CADZAND - „Ik stond bui ten de molen te praten met een Duitse officier. Plotse ling duwde hij mij weg. Vlak daarop sloeg een gra naat enkele meters van de plaats waar wij stonden in. Had ik die duw niet gekre gen, dan zouden we hier niet zitten praten. Ik heb die man nooit meer teruggezien, maar hij heeft wel m'n leven gered." Aan het woord is Abra ham Vasseur (64>rdie-de be vrijding van Cadzand op 30 oktober 1944 meemaakte als één van de 90 mensen, die de betrekkelijke veiligheid van de Cadzandse molen hadden opgezocht om aan het oor logsgeweld te ontkomen. „Ik ben de oorlog prima doorgekomen. Ik heb niet voor de Duitsers moeten werken, ben niet gewond ge raakt en m'n familie is ook niets overkomen. Al met al heb ik geluk gehad, want het had ook anders kunnen lo pen," zegt hij. Vasseur werkte tijdens de oorlog voor een landbouw organisatie. Hij controleerde de oogstopbrengst bij de boeren in heel Zeeuwsch- Vlaanderen en woonde sa men met z'n ouders vlak bij de Cadzandse molen. Tijdens de oorlog ging voor Abraham Vasseur het gewone dagelijkse leven door. Hij bezocht de bioscoop in Oostburg, ging uit en deed z'n werk. Enkele dagen na Dolle Dinsdag begon de beschie ting van Cadzand. Abraham zat net met enkele vrienden in een café te kaarten toen de eerste granaten op het dorp neervielen. Hij snelde naar huis om te kijken of daar iets was gebeurd. Dat viel mee, enkel een granaat scherf was door het dak ge vlogen. Het gezin vluchtte daarop de kelder in, maar besloot al snel ze een veiliger onderkomen te zoeken. Die veiligere plaats von den ze in de molen van De Voogdt. De molenberg was dik en stevig genoeg om de granaten op te vangen, en de beide toegangspoorten wa ren afgeschermd door pak ken stro en zakken graan, zodat het binnen redelijk veilig was. Veel vluchtelin gen vonden onderdak in de- 'ze molen. Al gauw zater er ruim 90 mensen in. „We werden van alle kan ten beschoten. Zowel uit de richting van Breskens en Oostburg, als vanaf Eede en Waterlandkerkje. Vooral het kruispunt voor de molen was een belangrijk doel voor de geallieerden. De molen werd ook af en toe getroffen, maar gelukkig nooit door een bom, want dan hadden we het zeker niet overleefd." „Aan eten hadden we nooit gebrek. Dagelijks wer den er beesten getroffen, zo dat we volop vlees hadden. Ook brood en groenten wa ren er genoeg. De bakkers in Cadzand bakten elke dag. Dokter Timmer deed z'n uiterste best om alle gewon den zo goed mogelijk te ver zorgen." „Elke dag gingen we met en paar man de kadavers begraven. Eenmaal waren we bezig, toen een Engels vliegtuig twee grote bom men vlak bij ons liet vallen. Gelukkig raakte niemand gewond, maar we schrokken wel enorm. Een andere keer schoot een vliegtuig een boerderij vlakbij in brand. We hebben het vuur toen met z'n allen geblust, maar later is die hoeve nog vele malen beschoten en ver nield." „In de molen zaten men sen uit heel West- Zeeuwsch-Vlaanderen. Het slapen was wel een pro bleem met zovelen. Je lag heel dicht op elkaar en als we weer eens werden be schoten brak er soms paniek uit." „Eind oktober stond ik buiten de molen te praten met een Duitse officier. Hij zei tegen mij dat het erg ge vaarlijk was om buiten te zijn. De Canadezen bescho ten ons toen nog steeds, en volgens hem vielen de mees te burgerslachtoffers aan het begin van de beschietin gen. Door zijn frontervaring kon hij aan het geluid van de granaten horen welke ge vaarlijk voor hem waren. Plotseling pakte hij mij beet en duwde mij de molen bin nen. Direct daarop sloeg er een paar meter van.ons van daan een granaat in." „De Canadezen werden niet met open armen ont vangen. We zagen ze nade ren en ze drongen alle hui zen binnen. Als ze er weer uit kwamen hadden ze altijd wel iets bij zich, een stel de kens, kleren of andere spul len. Ook zag ik een Canadese mororrijder met 10 horloge's aan z'n arm richting front rijden. We waren natuurlijk dankbaar dat ze ons bevrij den van de Duitsers, maar er was teveel schade en leed in het dorp om feest te vieren." Nadat Cadzand was be vrijd, bleef het nog enkele dagen onveilig. De Duitsers beschoten het dorpje nog vanuit de duinen. Pas op 2 november konden de dorps bewoners zich 'veilig op straat begeven. „De Canadezen waren ab soluut niet bang. Het waren harde jongens die van de ene dag in de andere leefden. Ze waren er nooit zeker van of ze de volgende dag wel zou den halen. Toen ze net voor bij Cadzand waren, werden ze aangevallen door hun eigen vliegtuigen. Daar zijn er toen heel wat gesneu veld." „Na de bevrijding van Cadzand kwamen de Cana dezen terug met hun krijgs gevangenen. In de auto's za ten de Duitse officieren en de gewone manschappen liepen daar achteraan. Zo zie je, verschil bleef er, ook in gevangenschap."

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1984 | | pagina 15