99
99
Bi
ZATERDAG 27 OKTOBER 1984
ZATERDAG 27 Oh
RANDEND i
Arabisch Golf]
een stuk of di
'ze' beter da\
Sadam Husseii
Irak, gebruikt
gepaste zuinic
aanvoer van<\
olie-eilandl
onvermii
Zeelieden en
avonturiers nd
voor lief in ruij
gage. Waar bi
kerels te
Nederlandei
puinruimer\
tankers, redde
olie en brenge
schroot naa|
Taiwan, tanl
Een belang rij)
Rotterdamse
Smit Interne
bericht ui
W4 2
Waar eens 7
gekrijs der
meeuwen
Door Paul de Schipper
Als de meeuwen bidden in de
wind stormt het in Zeeland.
Slaat de branding stuk op het
strand van Cadzand dan han
gen de meeuwen lui boven het
duin. Schijnbaar vleugellam
bespieden ze de wereld daar
beneden. Onaangedaan door
kwalijke herfstkuren bepalen
ze het decor van onze kust. De
meeuw.
Je hebt ze in soorten. Biologisch ge
sproken kennen we allemaal wel een
paar soorten van de larus zoals de
meeuw in het Latijn heet: de zilver
meeuw, de kokmeeuw, de mantel
meeuw. Maar wat gedacht van de
vismijn-meeuw, de PSD-meeuw, de
traktormeeuw, de frites-meeuw. Het
zijn variaties van de meeuw als mari
tieme mus, een vliegende vuilnisman,
zonder CAO maar wel 24 uur paraat.
Hij zweeft achter de traktor, duikt
naar de wormen die de boer boven
ploegt, zoals hij ook duikt naar de
visresten achter de garnalenkotter op
de Westerschelde. Inderdaad, je kunt
de meeuw onderscheiden naar z'n
funktie. Steevast zijn ze de begelei
ders als zee of land ambachtelijk
worden doorsneden. Altijd ook zijn er
meeuwen als de veerboot wegvaart
uit eén van de vier havens langs de
Westerschelde. Ze kennen de dienst
regeling als geen ander, zweven mee
een eindweegs de rivier op, schooiend
vlakbij de verschansing, wachtend op
een passagier die vindt dat het res
tauratie-broodje te oud is of naar
plastic smaakt. Als er niks meer te
bedelen valt draaien ze weg. Met de
wind onder de staart versnellen ze
plotseling en keren terug naar
hun stek. Meestal is dat de
grens van land aan water
aan de dijkvoet. Tussen
wier en stenen zoeken
die PSD-meeuwen
dan hun ordinaire
menu. En dan heb
je de meeuwen
van de vis
mijn bij
Breskens.
Te lui
om de
haven uit te vliegen wachten ze op de
volgende garnalenkotter, wetend dat
er altijd wat in het water valt valt bij
het lossen. Ze wachten, dobberend in
de luwte van de steiger. Komt de vis
ser met z'n schuit binnen dan balan
ceren ze op het randje van de stalen
damwand. Vaak kunnen ze hun ge
duld niet bewaren, vliegen nerveus
op om van grotere hoogte meer over
zicht te hebben, de vleugels bewe
gingloos, kop links, kop rechts, dan
plots een een agressieve duik met de
hele club. En de hele club krijst, be
halve die ene, omdat ie z'n bek vol
visafval heeft.Vervolgens zoekt een
ieder weer de witte kapjes van de
meerpalen op. Wachten op de volgen
de ronde! De strijd om het bestaan is
hard in de wereld van Jonathan.
Zo gaat het ook op de vuilnisbelt,
bij friteskar en viskraam. De meeuw
ontdekte de vuilnisbelt toen er op het
strand geen dooie vis meer aanspoel
de. Hij was intellegent genoeg om
over te schakelen en werd een vol
waardig welvaartskind. De meeuw
vloog landinwaarts verkende de stad
en verspreidde zich zelfs tot over de
Duitse grens. Natuurlijke tegenstan
ders kent het dier nauwelijks sinds de
enige decimerende factor- winter-
sterfte door honger- is weggevallen.
De frites-meeuwen behoren tot de
meest vadsige categorie. De aard van
hun dagelijkse kost is zichtbaar van
invloed op hun anatomie. Verwend en
te beroerd om naar een zak met al
leen mayonaiseklodders te duiken
stelen ze de frites zowat uit je bakje.
Wie het vliegend volkje echt nerveus
wil maken moet er maar eens een
'kleintje met 'aan offeren of een halve
lekkerbek. Historisch is het verhaal
van de fritesboer in Bergen op Zoom.
In de strenge winter van 1956 zag hij
een hongerige troep meeuwen z'n
kraam binnenvliegen die zich zonder
bestelling vooraf tegoed deden aan
z'n voorraad. Tja, denk eens in, zo'n.
larus fritensus, het kopje schuin om
hoog: Frietje met graag!
Na hun diner komen ze nauwelijks
van de grond. De lading zetmeel ver
lengt hun startbaan aanmerkelijk.
Vooral de mantelmeeuwen met een
spanwijdte van soms 1.70 meter zijn
indrukwekkend. Traagwiekend stij
gen ze op als een Boeing widebody.
„Waar eens 't gekrijs der meeu
wen" zingen de Zeeuwsch-Vlamingen
als ze met de gloed in hun borst de
liefde aan hun landje belijden. De
melancholie van een Schot die een
doedelzak hoort. De taal van de
meeuw kan ook anders beluisterd
Wie z'n auto ooit een paar dagen op
een parkeerterrein bij een haven
heeft laten staan weet dat de meeu
wen een gezonde stofwisseling heb
ben. De plakkaten op de lak zijn van
niet geringe omvang. De meeuw be
schouwt al wat onder hem is als
openbaar toilet. Blijf dan ook uit de
buurt als er een eskader van die vaal-
witte jongens boven het plaatselijk
friteskot cirkelt, want het is geen
mayonaise wat er naar beneden klet
tert.
Voor het mosseldorp Yerseke is de
meeuw een probleem, zodanig zelf
dat de mosselboeren er valken heb
ben ingezet om hem te verjagen. Het
gaat vooral om de uitwerpselen. Bij
het verwerken van mossels komt er
spoelwater vrij. Dat water bevat ook
kapotte krabben en schelpen met res
ten visvlees, kostje voor onze ge-
vleugdelde vrienden. Maar die drop
pen het stoffelijk overschot van hun
maal vervolgens in de bassins waar
de goede mosselen opgeslagen liggen.
Jaren geleden al probeerde een vin
dingrijke mosselhandelaar met ultra-
sonore geluiden de dieren te verdrij
ven. Dat lukte niet. Het experiment
met valken verloopt met meer succes.
De kolonie mosselmeeuwen houdt
zich gedeisd, geschrokken van de
agressieve valkensnavels.
Hij is niet te beroerd om wat te
doen voor een goed hap. De meeuwen
van Gent vliegen dagelijks heen en
weer naar de Westerschelde bij Ter-
neuzen. De soortgenoten die in het
Land van Saaftinghe huizen pende
len op vaste uren naar het slachthuis
in Antwerpen. Gidsen vinden in het
schorren gebied regelmatig half afge
kloven varkensoren, compleet met
een aluminium EG-merkstrip. Saaf-
tinghe-kenners schatten dat de vo
gels elke dag zowat een container aan
vlees over de Belgisch-Nederlandse
grens brengen zonder invoerrechten
te betalen.
Een meeuw is geen dief zoals de
reiger. Die overleefde met veel elan
de rokende schoorstenen van de jaren
'60 en rooft nu weer de goudvissenvij -
vers leeg. Maar zijn terrein is afgeba
kend. Hij houdt niet van zout water
en wilde golven, dat is domein van de
meeuw.
Vrolijk is hun roep als het tij zakt
en het alles bedekkende water ver
dwijnt. De gezamenlijke kracht van
zon en maan onthullen de gedekte ta
fel van schorren en slikken. Dan ver
laat het meeuwen volkje het frites
kraam en de viskotter. Dan winnen
een open kokkel of een slappe worm
het van de pattatten. Dan echoed
weer hun hoge stemgeluid tegen de
dijken. Het gekrijs der meeuwen.
■HUM
**-
FOTO'S DE STEM COR J. DE BOER
Het kader
aangeschotei
H DE Heil
meiny iq
M '83 verf
zich vaij
ArabiscH
Tj eerste atj
moettant
Iraanse
wereld I
Ook de
geloven.
de schrik i
aan. De sc|
den verhq
hun premil
oorlogsgebl
i= De solid
wat terug
voor zakell
gang van j
vindt zich
voor opgell
wil wagei
drijvende f
manning.
Kharg-eild
logszone v
mijnen vele
dreiging
5= Irak.
Sinds de
zijn er der
digd of ge
5= snelle red
overcapaci
Half 1984 v
Het geeft o
gespecialisi
dende en
E= en naar vei
In de Pe
teel drie be
H= tief. Naast
dat een firi
H= kort, Wijsr
|H ITCUnterni
tractors) ui
denlang sle
samenwerk
H Trekke
„Het is
genheid. De
