KAS WORDT MET FEEST GELEEGD
'Liever een robot
dan een dood mens'
Onvoldoende voorlichting over
ontheffing verbod hietenopslag
'Opereren kon enkel
nog bij kaarslicht'
Strijd
om
Zeeuwsch- Vlaanderen
r
3ii voor
Zaamslag
Zeeuwse
fietsen na
diefstal
in de
computer
hulp-verslaggever
17
PAGINA ZEELAND 3
Zandstraat
NEN MEUBELEN
ZATERDAG 27 OKTOBER 1984
VAN ZEELAND
HOOFDPLAAT - De Hoofdplaatse carna
valsvereniging De Krabbebieters is na een
vijfjarig bestaan opgeheven. Met het geld
dat nog in de kas zit wordt een feest georga
niseerd.
Kantonrechter beboet hardrijden
politierapport
Plaatselijk nieuws
Groede
Sluis
Aardenburgse
oppositie voor
beraad bijeen
MILDE BOETES VOOR BOEREN
T entoonstelling
Vogelvreugd '79
Stichting Uit
presenteert
Den Avond
markten
DE BEHANDELING VAN DE VELE GEWONDEN
Slechter
Tevredenheid
Op de maandagmiddag
van 13.00 tot 15.00 uur kan
iedereen die graag een
kaartje legt of handwerkt iq
het buurthuis zijn draai vin-,
den. Naast kaarten en hand-'
werken is er ook gelegen
heid om met ander mate
riaal te werken. Koffie en
materiaal tegen een geringe
vergoeding.
duiven vitesse: 1. P. Baecke, 2.
H. van de Veeke, 3. A. Rom-
bout. Jonge duiven Dour dan
en Orleans: 1. Raf. Gijsel, 2.G.
Gijsel, 3. A. Rombout.
Koningschappen: jaarlin
gen: 1. P. Baecke, 2. R. Spue's-
sens, 3. G. Gijsel. Idem oude
duiven: 1. Rob van Acker, 2.J>.
Baecke, 3. Carlo van Ackèt
idem oude duiven Dourdan: i'
P. Baecke, 2. Ed de Smet, 3. E
van de Veeke. Jonge duiven
vitesse: 1. H. van de Veeke, 2.
P. Baecke, 3. A. Rombout. Jon
ge duiven Dourdan en Or
leans: 1. Raf. Gijsel, 2. Ko
d'Hert, 3 en 4. A. Verhaegen en
G. Gijsel. Asduif kampioen
schap: 1. H. van de Veeke, 2. G.
Gijsel, 3. Ed de Smet. Eind
stand zesdaagse jonge duiven:
I. A. de Krijger en A. Rom
bout, 2. H. van de Veeke en
Raf. Gijsel, 3. D. Istas en P
Baecke.
Concert - De Harmonie De
Verenigde Vrienden uit Sas
van Gent opent haar winter
seizoen met een concert in het
wijkgebouw De Straete in de
Zandstraat en wel op woens
dag 31 oktober om 19.30 uur.
De toegang is gratis. Het con
cert zal geopend worden rnet
de mars In rechte baan v|n
Joh. Wichers. Verder zullen
ten gehore worden gebracht
selecties uit Music to Moye
w.o. Mars, Medium Rock,
langzame wals en rag. Selec
ties uit James Bond 007 afge
wisseld met de mars Washing
ton Post. Verder een medley
van Glenn Miller Parade als
mede een arrangement van
Joh. de MeyMoment for Mor-
ricone. De harmonie heeft
voor die avond ook nog op
haar repertoire de suite Ta
bleaux des Vosque (Beelden
uit de Vogezen) en de Zampa
Ouverture een arrangement
van Albert Kappert. Het ge
heel staat onder leiding van de
dirigent Joh. de Witte.
Op politiebureau
Terneuzen
f
MIDDELBURG (ANP) -
De gezamenlijke Zeeuw
se politiekorpsen nemen
op 5 november een geau
tomatiseerd gegevensbe
stand in gebruik van ge
stolen en gevonden rij
wielen. Het betreft hier
een regionale samenwer
king van de rijkspolitie,
de gemeentepolitie en de
Koninklijke Marechaus
see.
Het idee is afkomstig
van het Regionale Bu
reau Voorkoming Mis
drijven in Zeeland. Met
het invoeren van alle ge
stolen en gevonden rij
wielen hoopt men het
aantal diefstallen en de
finitief zoekgeraakte
fietsen sterk terug te
brengen.
Vorig jaar verdwenen
er vijfduizend fietsen in
Zeeland. Alle gestolen en
gevonden rijwielen wor
den centraal in de com
puter van de gemeente
politie van Terneuzen
(die daarvoor nog ruimte
beschikbaar had) inge
voerd.
Na de officiële inge
bruikstelling, kan iedere
politieman in Zeeland
binnen enkele seconden
de eigenaar van de fiets
achterhalen aan de hand
van de postcode op de
fiets. Voorlopig wordt dit
systeem alleen in Zeeland
ingevoerd.
5RTENTIE)
nijverheid
EIGEN RESTAURATIE
„TIERELANTIJN"
Axelsestraat 3
TERNEUZEN
01150-12237
T20 PAGINA ZEELAND 4
Hoofdplaats carnaval
houdt het voor gezien
Van onze correspondent
Volgens voorzitter Harry
Verstraete -de laatste drie
jaar de verpersoonlijking
van het carnaval in de ge
daante van Prins Harriaan
I- werd de vereniging mo
menteel nog maar door ze
ven mensen 'gedragen'.
„Hoofdplaat vierde vier
dagen carnaval voor jong en
oud. Maar wat verdween
waren de wagens uit Hoofd
plaat, die de optochten in en
buiten het dorp dikwijls zo'n
goed aanzien gaven. On
danks een ruime financiële
bijdrage van de carnavals
vereniging werden er door
de Hoofdplaatse vereni
gingen geen wagens meer
gebouwd", aldus Verstrae-
ten. „Het bestuur van De
Krabbebieters heeft dan ook
na lang beraad besloten niet
meer door te gaan, maar de
vereniging op te heffen.
De Krabbebieters heeft
precies vijf jaar bestaan. De
eerste aanzet voor de viering
van de vierdaagse leut be
gon echter al eerder. Zo'n
kleine tien jaar geleden wa
ren het de Hoofdplaatse ca
fé-exploitanten Jan War-
ringa en Stant Temmerman
die in hun café op eenvoudi
ge wijze begonnen met car-
navalvieren. Geleidelijk aan
ontstonden er zo drukbe
zochte carnavalsbals. Die
vormden zes jaar geleden de
aanzet tot het initiatief van
Corry van Grol en Lies Wil-
lemsen om een heuse carna
valsvereniging op te richten.
Wonderwel slaagde het
initiatief. Er kwam een ver
eniging, compleet met leden
en donateurs. Een goede sa
menwerking kwam tot
stand met De Papvreters uit
Groede waardoor een geza
menlijke carnavalsoptocht
(zaterdags in Groede en zon
dags in Hoofdplaat) het le
venslicht zag.Er ontstond
wat wrijving met De Azijn
halzen in IJzendijke, die
eveneens op zondag hun op
tocht hielden, maar die pro
blemen werden snel bijge
legd.
De eerste Prins Carnaval
was Willy (Lippie) de Ruijs-
scher, in het tweede jaar op
gevolgd door Paul (Paulus)
Aspenslagh. De afgelopen
drie jaren was dat Harry
(Harriaan) Verstraete, de
laatste van een illuster drie
tal. Hoe gezellig Hoofdplaat
kan feesten zal straks wel
weer blijken, als de kas
wordt leeggefeest. Daarna
moet men voor een goede
optocht zijn heil buiten het
dorp zoeken.
De 'Hoofdplaatse pliesie' hoeft niets meer te regelen
FOTO ARCHIEF DE STEM
OOSTBURG - De situatie
schets, die donderdag door de
62-jarige Gentenaar W.B.
werd voorgelegd aan de Oost
burgse kantonrechter mr. H.
de Mul kon hem niet vermur
wen. B. had nu eenmaal 79 km
per uur gereden in de bebouw
de kom van Oostburg. Eis en
vonnis: 140 gulden.
Clementie was er wel voor
B.'s stadgenoot M.O. Niet om
dat hij op rijksweg 61 bij Oost
burg toch minder dan 81 km
bad gereden, maar wel omdat
hij voor zijn zaak helemaal uit
Gent was gekomen, daarvoor
een verlofdag had moeten op-
VLISSINGEN - In een café
aan het Bellamypark te Vlis-
singen is donderdagnacht in
gebroken. De dieven kwamen
binnen doordat een deur wel-
acht niet goed was afgesloten.
Ben biljartklok, een aantal
sloffen sigaretten en ongeveer
'"O gulden werden gestolen.
nemen en 's morgens ook al
voor de politierechter in Mid
delburg had gestaan. Dit was
voor de kantonrechter aanlei
ding om over z'n hart te strij
ken en de geëiste boete van 125
gulden met vijf tientjes te ver
lagen.
Het normale tarief werd wel
gehanteerd voor E.H. uit Ter
neuzen, die op rijksweg 61 het
gaspedaal op 83 km/u had ge
houden. Hij werd beboet met
130 gulden, maar kreeg toe
stemming om als uitkerings
gerechtigde het bedrag in ter
mijnen te betalen.
„Ik ben geen robot in het
verkeer en daarom ben ik ge
woon doorgereden", was de
verklaring van J.G. (63) uit
Oostburg voor het feit dat hij
alle stopborden had genegeerd
en zonder meer de gevaarlijke
kruising Potjes bij Cadzand
was overgereden. „Beter een
levende robot dan een dood
mens", vond mr. Van Marion,
die 75 gulden boete eiste. De
kantonrechter vonniste con
form.
Speelgoedaktie - Vandaag
wordt in Groede een speelgoe
daktie gehouden ten bate van
de in oprichting zijnde peuter
speelzaal. Speelgoed, geschikt
voor peuters van 2 en 3 jaar,
kan vanaf 9.00 uur worden
klaargezet.
Expositie - In de expositie
ruimte van de Rabobank aan
het Walplein in Sluis is tot en
met 14 januari een tentoon
stelling te zien van olieverf
schilderijen van de Terneu-
zense kunstschilder Ben Bon
te. Het zijn voornamelijk
landschappen, portretten en
stillevens.
AARDENBURG - De opposi
tie-fracties in de Aardenburg
se gemeenteraad (PvdA, WD,
D'66 en Lijst Standaert) hou
den maandag weer hun open
baar coalitie-beraad. Ditmaal
wordt vergaderd in café De
Zwaan bij E. de Vreeze te Aar
denburg.
Van onze correspondent
OOSTBURG - De afvalstof-
en-verordening, die vorig
Bar van kracht is geworden,
Verbiedt boeren bieten op te
'laan in bermen van wegen.
Tijdens de bietencampage
«83 deden elf landbouwers in
Jest-Zeeuwsch-Vlaanderen
toch. Zij werden donder-
;a8 veroordeeld tot een boet
Van 25, maar zowel de Offi-
van Justitie als de Kan-
onrechter hadden moeite met
veroordeling, omdat de
'Sfariërs niet op de hoogte
Jiaren van de mogelijkheid tot
""heffing.
Zeven van de elf verdachten
vWschenen voor het kanton
recht. Zij vonden de veror
dening 'volslagen onrede-
"lk'.„Wij zitten tussen twee
pWen"' betoogde de 41-jarige
"P- uit Cadzand. „In onze
contracten staat dat de bieten
aan de verharde weg moeten
liggen, omdat de vrachtauto's
niet op het land kunnen ko
men. Maar in de nieuwe ver
ordening van het waterschap
wordt een dergelijke opslag
juist verboden".
Volgens de gedaagden kost
het vinden van een plaats
waar opslag wel is toegestaan
te veel tijd: „Soms moet je
daarvoor wel 1,5 kilometer rij
den en dat is echt geen doen in
zo'n drukke tijd". Het meren
deel van hen zei vorig jaar ook
niet op de hoogte te zijn ge
weest van de nieuwe verorde
ning.
Officier van Justitie mr. J.
van Marion achtte het over
treden van de verordening wel
strafbaar, maar voegde daar
aan toe dat in een noodsituatie
een ontheffing op zijn plaats
is. „En die kan worden aange
vraagd bij Gedeputeerde Sta
ten", deelde hij de boeren mee.
„Waarschijnlijk bent u op dat
punt niet goed voorgelicht".
Hij gaf de gedaagden in over
weging om massaal via hun
standsorganisatie ontheffing
aan te vragen of cassatie aan
te tekenen bij de Hoge Raad.
Hij eiste een boete van 45 gul
den.
Kantonrechter mr. De Mul
vroeg zich af of het niet zinvol
is de hele verordening maar
eens op te helling te zetten,
maar veroordeelde de land
bouwers toch tot 25 gulden
boete.
Volgens de rijkspolitie
West-Zeeuwsch-Vlaanderen
zijn de boeren nu veel beter op
de hoogte van de verordening.
„Er is sinds het begin van de
bietencampangne nog maar
één bekeuring voor een derge
lijke overtreding gegeven", al
dus een woordvoerder. „In alle
gevallen geven we eerst een
waarschuwing. Wie zich daar
echter niets van aantrekt gaat
op de bon".
(ADVERTENTIE)
De redaktie van het Nieuwsblad voor de Bevelanden
zoekt op korte termijn een free-lance
ter assistentie van de redakteur bij de verwerking en
verwerving van actuele nieuwszaken op Noord- en
Zuid-Beveland.
Journalistieke ervaring en/of opleiding is een abso
luut vereiste, evenals bekendheid met het verschij-
ningsgebied.
Sollicitaties, met bijvoeging van in dag- of weekbla
den gepubliceerde artikelen, voor 7 november a.s. te
richten aan: chef-redaktie Zeebra Weekbladen,
Postbus 3229, 4800 MB Breda. Wie telefonisch wil
reageren, kan bellen met Nieuwsblad-redakteur Ed
dy de Schrijver, tel. 01100-28030 of 01140-13751
(privé: 01147-1248).
IJZENDIJKE - De Oostburgse
wethouder J. Vergouwe heeft
gisteravond de vijfde vogel
tentoonstelling van vogelvere
niging Vogelvreugd '79 in het
jeugdgebouw te IJzendijke
geopend.
Er zijn dit jaar 668 vogels
van 99 inzenders. Sandra van
de Broeke uit IJzendijke is al
gemeen jeugdkampioene ge
worden. De poedelprijs is voor
B. Mussies.
Wethouder J. Vergouwe
roemde in zijn openingswoord
het rijke verenigingsleven
waarover IJzendijke beschikt.
„Er is hier altijd wel iets te
doen. Ik blijf hier steeds te
rugkeren", zo zei hij.
Tijdens de expo, die van
daag is geopend van 10.00 tot
22.00 uur en morgen van 10.00
tot 19.00 uur, is er een rad van
avontuur en is er voor de lage
re schooljeugd een raadwed-
strijd.
OOSTBURG - Stichting Uit
West-Zeeuws-Vlaanderen
houdt vanavond, zaterdag, een
bonte avond in Den Hoekzak
te Oostburg. Het evenement
kreeg als titel Den Avond. De
avond begint om 20.00 uur.
Kaarten zijn verkrijgbaar aan
de zaal tegen vijf gulden.
AMSTERDAM - In Bintje 35-
50mm werden 12 contracten ver
handeld voor levering april tegen f
17,50 tot f 18,50 per 100 kg. De stem
ming was flauw. In Bintje 50mm
werden 32 contracten verhandeld
voor levering november bij een
prijs van f 17,50 tot f 18,00 per 100
kg en voor levering april 1068 con
tracten tegen f 19,50 tot f 21,00. De
stemming was flauw.
KAPELLE - Appelen: Golden De
licious: I 80-90 82-94,1 70-80 54-71,1
60-70 33-44, II 80-90 63-101, II 70-80
39-71, II 60-70 29-48. Cox's Orange
II 80 142-158, II 70-80 150-176, II 65-
70 111-136, II60-65 66-86. Jonagold I
100 68-83, I 90-100 101-133, I 80-90
111-174,1 70-80 142-159, II 100 51-64,
II 90-100 87-94, II 80-90 100-116, II
70-80 93-100. Elstar I 90 87, I 80-90
112, I 70-80 135, I 60-70 86, II 80-90
97, II 70-80 128. Karmijn: I 90 51, I
80-90 105-108,1 70-80 106,1 60-70 44,
I 90 45-61, II 80-90 48-91, II 70-80 75,
II60-70 69. Goudreinette 195-105 57,
I 85-95 68,175-85 73,170-75 47, II105
41, II 95-105 45, II 85-95 51, II 75-85
49-51, II 70-75 41, II 65-70 31. Rode
Goudreinette I 95-105 56,1 85-95 70,
II 95-105 47-53, II 85-95 55-67, II 75-
85 65, II 70-75 41. Odin II 70-80 39-
64, II 60-70 26-46. Lobo I 90-100 35,1
80-90 40-47, I 70-80 37-39. Zoete
Ermgaard II 75-85 167, II 65-75 162-
172, II 60-65 132-149, II 50-60 70-80,
II 50-55 30. Peren: Doyenne du Co-
mice II 90 77, II 80-90 98-112, II 70-
80 112-139, II 65-70 126, II 60-65 80.
Bonne Louise I 60-70 79-89,1 50-60
50. Conference II 55-60 48, II 45-50
28. Gieser Wildeman I 60-70 155, I
55-60 130-131,1 50-55 91-100, II45-55
45. Saint Remy I 70-80 81,160-70 77,
II70-80 65, II50-60 30-42, II60-70 63.
Kroetappelen 24.40, rood 16, kroet-
peren 15. Groenten: spitskool 19-27,
komkommers 33-98, groene kool 41,
bloemkool 50-182, prei 57, princes-
sebonen 85-110, snijbonen 530, to
maten IA 420-730, IB 770, IC 380,
aardappelen 27, kriel 21, mispels I
120, II 34.
TERNEUZEN - Per stuk: bloem
kool A 157-188, A 2 98, B2 120-125.
Per kg.: prei 45-59, sa v. kool 44-55,
spitskool 25-32, spruiten 84-93, uien
38-40, witlof A 300-320, klasse 3 180-
220, paprika rood 190-200. Tomaten
per 6 kg. A 400, A2 380, B 550, B2 460.
Vanaf 20 oktober, de dag dat de Canade
zen hun laatste beslissende offensief in
zetten tegen het deel van de 'Schelde-
zak' dat nog in Duitse handen is, wordt
het lot van de burgers in dit gebied bijna
ondragelijk. Werden de artillerie-beschie
tingen eerder vrijwel enkel 's nachts uit
gevoerd, nu liggen dorpen, boerderijen
en kruispunten constant onder een ver
nietigend spervuur.
Een steeds groter wordende stroom
vluchtelingen komt op gang, die hoofdza
kelijk richting Groede voert. Het kustdorp
heeft de naam de meest veilige plaats van
het moment te zijn. Dat komt omdat de ve
le gewonden uit het Oostburgse zieken
huis hier naartoe zijn overgebracht, nadat
het hospitaal zelf op 11 oktober enkele
voltreffers had gekregen, waarbij doden
vielen.
Op de kerktoren en diverse daken in
Groede worden grote rode kruisen ge
schilderd, mede omdat ook de Duitsers er
een verpleegpost hebben gevestigd voor
hun gewonden. Duizenden vluchtelingen
komen op deze betrekkelijke veiligheid at
en Groede zit dan ook al snel bomvol. Een
centrale keuken voorziet iedereen zo
goed mogelijk van warm eten.
In het begin laten de Canadezen zich
weinig gelegen liggen aan de rode krui
sen. Daar komt verandering in, wanneer
de Duitse bevelhebber generaal Eberding
een militaire arts naar het Canadese
hoofdkwartier stuurt met het verzoek
Groede als 'open stad' te beschouwen en
niet verder te beschieten.
De Canadezen gaan daarmee akkoord
en openen tevens hun linies om de vele
gewonden onder burgers en Duitse mili
tairen te evacueren naar ziekenhuizen in
Oost-Zeeuwsch-Viaanderen. Het vervoer
geschiedt op 26 oktober met Canadese
ambulances via een route die niet wordt
beschoten.
Groede heeft dan zijn Rode Kruis-sta-
tus verloren, maar zit nog steeds vol met
zo'n 8000 vluchtelingen. Bij een hervat
ting van de beschietingen moet dan ook
gevreesd worden voor zeer veel slachtof
fers. Het zijn de enkele huisartsen, die
een grootscheepse ontruiming op touw
zetten. De artsen hebben zich onder lei
ding van dokter M. Jongsma al wekenlang
met de verzorging van de gewonden be
ziggehouden,
Met medewerking van de Canadezen
wordt Groede de 27e geëvacueerd. Zie
ken en bejaarden worden met vrachtwa
gens afgevoerd, de rest van de bevolking
gaat door de stromende regen te voet, per
boerenkar of op de fiets. Slechts een
handjevol mensen blijft achter en ziet een
dag later de Canadezen binnentrekken.
Ook Nieuwvliet valt de 28e oktober zon
der noemenswaardige strijd in geallieerde
handen.
Zie voor de vorige afleve
ringen De Stem van 11, 15,
18,19, 20, 22 en 27 septem
ber en van 6, 9, 11, 13, 17,
19, 20, 23, en 26 oktober.
Door Co Meertens
OOSTBURG/GROEDE
Dat er na 40 jaar nog zoveel
details bekend zijn over de
opvang en behandeling van
de vele gewonde burgers in
West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren is te danken aan de on
langs overleden dokter Salo-
mé, die in de najaarsdagen
van 1944 als semi-arts in dit
gebied werkzaam was. Hij
heeft in december 1945 een
verslag geschreven over 'de
geneeskundige verzorging
van oorlogsslachtoffers in
westelijk Zeeuwsch-Vlaan
deren in het ziekenhuis te
Oostburg en de noodzieken
huizen te Groede'.
Dit verslag is in het bezit
van de nu in Philippine wo
nende gepensioneerde arts
M. Jongsma (78), die in 1944
een huisarts-praktijk in
Groede had en zich vanaf
het bombardement op Bres-
kens (11 september) tot aan
de bevrijding (eind oktober)
constant heeft beziggehou
den met de behandeling van
de vele gewonden onder de
burgers.
„In het begin, toen er in
West-Zeeuwsch-Vlaande
ren nog niet werd gevochten
kwamen alle huisartsen uit
de streek naar het Oost
burgse ziekenhuis om hulp
te bieden aan de slachtof
fers", vertelt Jongsma. „We
moesten opereren en ampu
teren, want specialisten wa
ren er toen nog niet in dat
ziekenhuis, enkel religieuze
zusters".
En Salomé schrijft in zijn
verslag: „Aan drie tafels
werd geopereerd, in de gan
gen onderzocht, gesorteerd
en noodverbanden aange
legd of vernieuwd. Tot diep
in de nacht werd geopereerd
en na een korte onderbre
king de volgende morgen
doorgewerkt". Vanwege de
grote aantallen oorlogs
slachtoffers moeten de nor
male patiënten zoveel moge
lijk naar huis worden ge
stuurd.
Naarmate de oorlog Oost
burg dichter nadert worden
de toestanden in het zieken
huis steeds primitiever. De
electriciteit valt uit en er
moet worden overgescha
keld op een agregaat en ook
de gas- en watervoorziening
wordt steeds gebrekkiger.
Niet lang daarna beginnen
de beschietingen en worden
de patiënten in de nacht van
5 op 6 oktober naar de kel
ders gebracht. Salomé:
„Verlichting was toen alleen
nog mogelijk met kaarsen
en carbid; het uitkoken van
instrumenten kon slechts op
een kacheltje buiten ge
schieden. De kelders waren
boordevol en een gedeelte
was zo laag, dat de patiënten
slechts kruipende konden
worden bereikt".
Maar een paar dagen later
krijgt één van de kelders een
voltreffer van zwaar kali
ber. Resultaat: Negen doden
en vele gewonden. De situa
tie begint duidelijk onhoud
baar te worden, temeer daar
Oostburg door de Canadezen
stelselmatig in één grote
ruïne wordt veranderd. De
ziekenhuis-directie besluit,
na overleg met doktoren en
verpleegsters, de gewonden
te evacueren naar Groede,
waar een Duitse 'Hauptver-
bandplatz' is ingericht en
dat nog nauwelijks is be
schoten. Duizenden vluchte-
Canadese infanterie betrekt een stelling in de omge
ving van Groede
lingen zijn daar inmiddels
samengestroomd.
Op 12 oktober begint de
evacuatie, die de hele dag en
nacht duurt. „Grotendeels
met behulp van boerenwa
gens, bestuurd door een aan
tal zeer dappere lieden",
schrijft Salomé in zijn ver
slag. „Hoewel elke wagen
een grote Rode Kruis-vlag
voerde waren deze trans
porten levensgevaarlijk". De
normale wegen zijn door de
Duitsers onbegaanbaar ge
maakt, zodat men via aller
lei omwegen, voortdurend
bestookt door de geallieerde
Typhoons, in Groede moet
zien te geraken. Ondanks al
deze handicaps lukt de ope
ratie zonder ongelukken.
In Groede worden in snel
tempo noodhospitalen inge
richt in de Lutherse Kerk, de
lagere school en verder in
enkele winkels en woningen.
Bij het licht van olielampjes,
kaarsen en een enkele zak
lantaarn moeten de vier
overgebleven artsen hun
werk doen. Er zijn geen ope
ra tiej assen, stromend water
ontbreekt en van steriliteit
is geen sprake. Alleen voed
sel vormt geen probleem.
„Onder deze primitieve
omstandigheden werden
voornamelijk amputaties
verricht", zegt dokter Jongs
ma. „Soms wel dertien per
dag. Af en toe kregen we as
sistentie van een veearts. De
Duitse artsen van de ver
pleegpost bemoeiden zich
niet met de slachtoffers on
der de burgers. Af en toe
kregen we van hen wel wat
verband".
Hoewel Groede wegens
zijn Rode Kruis-status door
de strijdende partijen zoveel
mogelijk wordt ontzien (toch
worden nog 70 huizen ver
woest of beschadigd en val
len er daarbij tien doden),
verslechtert de situatie in
het met vluchtelingen afge
laden dorp zienderogen,
naarmate de Canadezen
dichterbij komen. Jongsma
zoekt contact met de geal
lieerde bevelvoerders, die
hun hoofdkwartier tussen
Schoondijke en Sasput heb
ben ingericht, en doet ver
slag over de toestand in
Groede.
De Canadezen besluiten
dat het dorp beter ontruimd
kan worden, te beginnen
met de gewonden. Er komt
na overleg met de Duitsers
een vuurpauze tot stand,
waarna alle verpleegden
(zowel burgers als militai
ren) op 26 oktober worden
afgevoerd. „Na deze evacua
tie was Groede niemands
land geworden", zo gaat het
verslag van Salomé verder.
„Het gevaar was nu groot
dat geen der partijen het
dorp verder zou sparen".
Deze angst wordt nog gro
ter wanneer de vier dokters
een brief in handen krijgen,
waarin de Duitse bevelheb
ber Eberding laat weten
Groede, vanaf 27 oktober om
6.00 uur, niet langer meer als
open plaats te beschouwen.
Weer wordt contact gezocht
met de Canadezen, die zich
bereid verklaren de 8000
vluchtelingen en Groedena-
ren te helpen afvoeren. Dat
gebeurt in de middag van de
27e.
Salomé wijst in zijn ver
slag op het geringe aantal
artsen dat zich heeft ingezet
voor de oorlogs-slachtoffers.
„Het is te betreuren dat in
het begin, toen dit nog mo
gelijk was, niet meer dokto
ren uit West-Zeeuwsch-
Vlaanderen medewerkten.
Het meeste werk is verzet
door vier artsen, zowel in
het begin in Oostburg als la
ter in Groede". Zeer prijzend
laat hij zich uit over de inzet
van het verplegend perso
neel. „Hoewel het aantal in
derdaad geschoolden verre
van toereikend was".
De arts komt tot de con
clusie dat door dit alles de
bereikte resultaten natuur
lijk niet optimaal zijn ge
weest. „Toch menen wij dat,
niettegenstaande de enerve
rende omstandigheden on
der de voortdurende bedrei
ging van het zwaar woeden
de oorlogsgeweld en de zwa
re eisen, die lichamelijk en
geestelijk aan ons gesteld
werden, een ruime mate van
tevredenheid op zijn plaats
