4
Frits Be
Big Bai
Een goed boek, daar
begin ik aan met
de dood in mijn hart
Gouden penselen
en zilveren griffels
Kinderboeken week-
prijsvraag
Een boek is 'n soort
reis, net als 't leven
Een tijdje later
i>
THETJONG KHING:
Gouden Griffels
Zilveren Griffels
Gouden Penseel
MAAK JE EIGEN BOEK,
De Prijzen:
Zilveren Penselen
WIM HOFMAN:
HET IS KINDERBOEKENWEEK
Suske en Wiske: U
Appie Happie en
DONDERDAG 11 OKTOBER 1984
Bij de derde poging had'ikge>luk
en kon ik een afspraak meken
met The Tjong Khing. Wat wil je,
de kinderboekenweek staat voor
de deur en dat is een drukke ti d
voor iedereen die iets mf k
derboeken te maken heeft. Hn
dat heeft Khing, hij is één van de
bekendste illustratoren, hij te
kende o.a. Eend voor eend
waar Guus Kuijer ditja^rJf"^'n
veren Griffel voor krijgt.
mooiste tekeningen staan
■Kleine Sofie en lange Wapper
dat hij met Els Pelgrom maakte.
i The Tjong King
uot inj luwt
Wedden dat dat boek volgend jaar in de prijzen valt?
Khing (zijn voornaam) is van Chinese afkomst en in Indonesië ge
boren. Hij is nu 51 jaar en maakt de indruk minstens 10 jaar jonger te
zijn. Dat komt ook door zijn stem die lichf en helder is. Net als de
ouderwets hoge kamers van zijn huis in Haarlemdaar heb ik een ge
sprek met hem.
Uw tekeningen zijn veel soberder geworden dan ze vroeger waren;
geen dikke lijnen meer en minder details. Toch zie je veel méér dan u
echt heeft getekend.
Dat is precies wat ik probeer, de kijker zelf laten fantaseren. Als dat
lukt ben ik tevreden. Mijn eerste boek 'Total loss' van Miep Diekmann
was heel anders. Ik tekende toen strips, voor Marten Toonder en een
paar dagbladen. Miep wilde er graag een striptekenaar bij want ze
vond dat die teveel genegeerd werden terwijl iedereen toch strips las.
Ik dacht eerst, dat kan ik niet, tekenen voor kinderen. Daarna kwam
'Wiele wiele stap' voor peuters, dat was helemaal een uitdaging, maar
ik vond het steeds leuker om voor kinderen te tekenen.
Hoe kwam u op het idee voor Kleine Sofie? U heeft meer boeken
van Els Pelgrom getekend, maar dat waren plaatjes die de tekst
moesten ondersteunen. In Kleine Sofie zijn de tekeningen net zo be
langrijk als de tekst.
Els heeft in 'Lady Africa' een stuk waarin honden de macht overne
men in Amsterdam. Dat vond ik prachtig, tot op het bot geschreven,
geen woord teveel. Toen heb ik haar gevraagd: wil je een boek over
macht voor me schrijven. Het werd het tegengestelde, een boek over
vriendschap.
U bent een filmfanaat. Een paar jaar geleden bleef U maar winnen
in een filmquiz, maar niet alleen daarom zeg ik dat Kleine Sofie zich
uitstekend leent voor een film.
Dat zou ik best willen, maar dat is veel te duur. Er is wel een toneel
stuk van gemaakt door een school hier in Haarlem. Els heeft dat ex
pres zo geschreven, met veel afwisselende scenes, dan kon ik heel
veel tekenen. Het moeilijkste vond ik speelgoed te laten leven en toch
duidelijk speelgoed laten, ik hield vroeger niet van poppen die levend
werden, 't Is me toch gelukt. Maar ik heb wel vier of vijf versies ge
maakt vóór we het aan de uitgever lieten zien.
Kunt u het zich veroorloven een opdracht te weigeren?
Boeken waarin ze jagen of vissen, doe ik niet. Natuurlijk niet wanneer
het om een taalboekje gaat waarin één zin staat als 'Bob gaat vissen'.
Ik heb er dan wel veel plezier in om die Bob een heel dom gezicht te
nMDERDAG 11 OKTOI
geven. Van alleen boeken illustreren kun je niet leven. Je moet er tijd
schriften bij hebben, daar zit veel meer geld. 'Eend voor eend' kwam
in afleveringen in de Tapteoe. Daarom lijkt Guus ook niet op Kuijer,
daar had ik geen tijd voor. Guus schreef me Ik ben blij dat je van mij
een afstandelijke figuur hebt gemaakt die niets anders doet dan een
beetje tuttelen met eenden". Ik vind het heel knap van hem dat hij
heel anders is gaan schrijven op het moment dat hij bekend was door
zijn Madelief-boeken.
Heeft u van te voren kontakt met een schrijver?
Nu wel, ze kiezen me nu om mijn werk. Vroeger had ik het liever niet.
Een schrijver heeft vaak een heel ander beeld van zijn hoofdfiguur
dan ik ervan maak, dat is belemmerend. Een goed geschreven boek
heeft dat ook. Het inspireert me enorm, maar is ook dwingend. Je
moet datzelfde niveau halen, anders bederf je het. Dan denk ik wel
eens, ik wou dat het niet zo goed geschreven was. Ik begin eraan met
de dood in mijn hart, echt waar. Met een minder goed geschreven
boek kun je veel meer kanten uit.
Heeft u veel kontakt met kinderen?
Weinig, maar ik weet wel dat ze graag plaatjes willen, nog liever
slechte, dan helemaal geen. Dat had ik vroeger ook. Ik las langzaam
van plaatje tot plaatje. Het ergste was dat stuk nè het laatste plaatje,
dan was er geen beloning meer.
Zou u zelf willen schrijven?
Dat is mijn grootste wens. ik heb het vaak geprobeerd, maar ik kan
het niet. Echt niet, en dat vind ik echt jammer.
Elk jaar worden ter gelegenheid van de
kinderboekenweek boeken bekroond.
De boeken met mooie illustraties krij
gen een penseel, die met 'n goede of
interessante inhoud 'n griffel. Dit zijn
de Griffels en Penselen van dit jaar:
Veronica Hazelhoff - Auwwi (vanaf 9 jaar) I
Karet Eykman - Liefdesverdriet (vanaf 12 jaar)
Jan Osch - Post voor de Tijger (vanaf 4 jaar)
Wim Hofman - Aap en Beer, een ABC-boek (vanaf 5 jaar)
Roald Dahl - De GVR (vanaf 8 jaar)
Guus Kuyer - Eend voor eend (vanaf 11 jaar)
Betsy Byars - De Zwerfkatten (vanaf 11 jaar)
Barbara Willard - Laurier en Leeuwerik (vanaf 13 jaar)
Ouida Sebestijen - Ver van huis (vanaf 13 jaar)
Tonny de Vos - Dahmen von Bchholz - Van redierjager tot roofridder
(vanaf 11 jaar)
Wim Hofman - voor illustraties in Aap en Beer.
MAAK JE EIGEN BOEK MET DE TITEL: ALS IK LA TER GROOT BEN
Bijna alle kinderboeken worden gemaakt door volwassenen. Daar
komt meestal geen kind aan te pas. Is dat niet een beetje vreemd?
Daarom vragen we nu aan alle kinderen tot en met 14 jaar:
met de titel: ALS IK LA TER GROOT BEN
Dat is het thema van deze kinderboekenweek.
Hoe je je boek maakt, mag je zelf weten. Het mag reuzegroot of
piepklein zijn, met een kort of een lang verhaat, met veel of weinig te
keningen, prachtig versierd of keurig geschreven, ingenaaid of ge
niet. Het kan allemaal. Je mag 't in je eentje maken, of met de hele
klas. Als 't maar vóór 30 oktober klaar is. Want tot die datum kun je
het insturen naar de Kleine Stem, Spinveld 55, 4815 HV Breda.
Is je boek te groot of te zwaar om op te sturen, of ben je bang dat het
beschadigt, breng het dan naar een bijkantoor van De Stem. Daar
zorgen ze dan wel dat het terechtkomt.
Sylvia Weve - voor haar illustraties in Oma, waar blijft de taart.
William Steig - voor zijn illustraties in Dokter De Soto.
Méér over deze boeken kun je lezen in de Kleine Stem van aanstaan
de zaterdag.
-j
Voor de beste, mooiste, leukste of ontroerendste inzendingen liggen
er 5 BOEKENBONNEN VAN 25 GULDEN klaar. Bovendien ligt er een
hele STAPEL KINDER- EN JEUGDBOEKEN klaar voor kinderen die
wat moois hebben gemaakt, maar geen boekenbon hebben gewon
nen
DE UITSLAG wordt in de Kleine Stem van zaterdag 10 november be
kendgemaakt. En misschien... als jullie veel mooie boeken schrijven,
maken we er een tentoonstelling van. Maar dat hoor je nog wel. In
ieder geval komen de beste boeken in de Kleine Stem. Succes ermee.
(En vergeet niet je naam, leeftijd en adres erbij te schrijven!).
WELWEL, de zeer grote tove
naar; Koning Wikkepokluk de
Merkwaardige; Ansje Vis en
Matje Klop. Er is maar één kin
derboekenschrijver in Nederland
die dat soort namen verzint en
dat is Wim Hofman. Hij is 43 jaar
en woont in Vlissingen, vlakbij de
Westerschelde. Hij schrijft al bij
na 25 jaar kinderboeken, die hij
zelf illustreert. Je herkent ze met
een. Niet alleen aan de gekke na
men en aan de dikwijls heel
mooie tekeningen, maar ook aan
de wonderlijke en spannende
avonturen die koningen, tove
naars, kinderen en dieren bele
ven.
Gisteren, 10 oktober is de Kinderboekenweek begonnen. Dat is de
enige week in Nederland die anderhalve week duurt, namelijk tot en
met 20 oktober. Dat heb je voor kinderboeken wel nodig ook. Daar
heb je eigenlijk het hele jaar voor nodig, want kinderboeken zijn altijd
leuk. Het hele jaar door.
Deze en volgende week gebeuren er overal in het hele land allerlei
dingen met kinderen, boeken en schrijvers. De Kleine Stem doet ook
mee: vandaag een hele extra pagina over kinderboeken, voor kinde
ren én volwassenen. Én een wedstrijd, speciaal voor jou. Lees maar.
Zo heet het kinderboekenweekgeschenk 1984. De verhalen gaan
over zes kinderen die aan een fietstocht zijn begonnen. Ze overnach
ten in een jeugdherberg. De jeugdherbergvader verbiedt hun ten
strengste om het schuurtje binnen te gaan. Natuurlijk is dat een uit
nodiging om het juist wél te doen. 's Nachts sluipen de kinderen er
om de beurt heen. Ze gluren door een kiertje naar binnen, naar hun
toekomst, maar dat weten ze nog niet. Ze zien een rode bal liggen,
die een tijdmachine blijkt te zijn. Als Jolande een ouderwets hoedje
opzet, is ze ineens een beroemde filmster. Jan droomt ervan prof
voetballer te worden. Met de rode bal lukt dat wonderwel. 'Later', je
kunt erover dagdromen wat je wilt. het kan mee- en tegenvallen. An-
net merkt dat serveersters nogal eens worden afgesnauwd en kei
hard moeten werken. Jenny, de rechercheuse, zorgt dat alles weer
op zijn pootjes terecht komt. Hoewel... de jeugdherbergvader is in
eens een klein jongetje geworden dat met de rode bal speelt!
De verhalen zijn vlot geschreven, dat mag je ook wel verwachten
van Biegel en Wilmink. Je zou voor de grap eens moeten proberen uit
te vissen wie wat geschreven heeft. De illustraties zijn van Ruud
Bruijn en Fred de Heij. Hier en daar vind ik de kleuren wat te hard,
verder zien ze er goed uit.
P Biegel en W. Wilmink: Een tijdje later
Uitg. CPNB, in de kinderboekenweek te
ander kinderboek.
koop voor 3,50 bij aankoop van een
Wim Hofman
Dit jaar werd zijn ABC-boek AAP EN BEER dubbel bekroond. Met
een zilveren griffel voor de tekst en met een goudenpenseel voor de
illustraties. Als we hem opbellen voor een afspraak zegt hij: „Ik kom
je wel afhalen van het station. Het is een grijze vrijdagochtend en het
regent. We lopen langs de Westerschelde onder een zwarte paraplu.
„Hoe is 't voor een schrijver om zo in een uithoek van Nederland te
wonen? Is dat niet lastig?
Vóór ons is niets anders te zien dan de dijk, lucht en water. Ik voel
me helemaal niet geïsoleerd in Vlissingen", zegt Wim Hofman, „al
vind ik 't wel eens 'n keer leuk om in Amsterdam te zijn en schrijvers
te ontmoeten, maar ik zit toch 't liefst thuis. Te schrijven, te tekenen
en te schilderen.
Thuis is voor hem de Westerschelde, het strand, het drijfhout dat
aanspoelt, de vissen en het wier. De tovenaars, koningen en kinderen
uit zijn boeken kom je daar ook dikwijls tegen. Ze hebben zeewier in
hun haar en timmeren hutjes en karretjes van aangespoeld hout.
Heb jij als kind ook aan zee gewoond?
„Ik ben geboren in Oost-Kapelle", zegt Wim Hofman als we in zijn
werkkamer zitten, aan een grote houten tafel, „maar eigenlijk had ik
in Engeland geboren moeten worden.
In het begin van de oorlog wil
den veel mensen vanuit Zeeland
naar Engeland vluchten, mijn
ouders ook. Er waren bootjes
waarmee je de Noordzee kon
oversteken; maar dat was erg
duur. Ze konden dat niet betalen.
Als we naar Engeland waren ge
gaan dan waren we bij eikaar ge
bleven. Nu moest mijn vader
naar Duitsland en m'n moeder,
m'n broer en ik moesten evacue
ren. We kwamen in Valkens-
waard terecht. Daar zaten we
met matrassen onder tafel als er
gebombardeerd werd. Aan 't
eind van de oorlog kwam mijn y/ \x j\ Z)
vader terug, mager, op blote voe-
Duitsland gevlucht, naar Nederland komen lopen. We gingen weer in
Zeeland wonen. Maar heel het eiland was verwoest. De huizen waren
kapot. Vlissingen was 'n spookstad. Voor kinderen was 't wel leuk. Je
kon goed spelen. Dat heb ik in Koning Wikkepokluk verwerkt, daar
komen puinhopen in voor, de stad Omvalom. Ze praten wel eens over
agressie bij de jeugd, maar wij konden ons toen goed uitleven. Voor
volwassenen was 't natuurlijk 'n hoop ellende.
Net als '53, de watersnoodramp?
Toen was ik 12. Dat was de mooiste tijd van m'n leven. M'n vader
was die nacht aan 't werk op 'n schip. Toen viel 't licht uit. Om 'n uur
of drie kwam hij me wekken, 't Water kwam eerst uit de riolen, zo liep
't langzaam vol. Er was geen radio meer, 't gerucht ging dat de dijk
door was. Er kwamen Packets - grote vliegtuigen - overvliegen, man
nen trapten daar zandzakken uit en rood-witte vlotjes. Leuk! Je kon
door de winkelstraten varen. Voor ons was 't avontuur. Jongens, die
gered werden uit de boerderijen, met bootjes, die vonden 't span
nend. Die vroegen of ze ook mochten roeien. Maar de redders zei-'
den: je moet je mond houden, dit is een RAMP! Volwassenen kijken
vaak heel anders tegen rampen aan dan kinderen. In 'De Stoormorm'
zit ook iets van de watersnood. Dat ze door de straten varen.
uuiiaiiu ien ik dat boek gelezen had wilde ik ue rtoic,
schelde opgaan, met 'n vlot. Op woensdagmiddagen verzamelde ik
wrakhout, ik had mooie balken en planken, 't Was 'n heel gezwoeg.
Je moest de hamer en de zaag van je vader tenen en je moeder werd
boos. Je was vaak nat, 't zout sloeg door je schoenen, ik kwam vaak
te laat thuis. Na weken had ik 't voor elkaar. Ik had geoefend om vis-
vannen, krabben te eten, ik had lucifers in kaarsvet gedompeld
"int niet 't water op.
11, I 4UUI
re /aai ii/u.o. in had ik 't voor elkaar. Ik had geoefend om vis
sen te vangen, krabben te eten, ik had lucifers in kaarsvet gedompeld
JM"r 't probleem was: ik kreeg 't vlot niet 't water op.
"'eer ter na. 't strand op. 't Vlot is uit
sen te vangen, niavw,,
voor onderweg. Maar 't probleem was: ik kreeg 't vlot mei i waie,
't Water schoof de balken steeds weer terug, 't strand op. 't Vlot is uit
elkaar geslagen. Misschien dat je met 'n opblaasboot wel 'n eind
komt.
Wat vind je zelf je mooiste boek?
Koning Wikkepokluk. Dat vind ik een belangrijk boek. 't Laat zien
wat ik van een boek vind: dat je in een andere wereld terechtkomt, 'n
Boek is 'n soort reis, net als 't leven, 't Begint ergens zomaar en 't ein
digt ergens zomaar. En daar tussenin zijn er soms gekke avonturen.
De tekeningen bij dit artikel zijn uit de
boeken van Wim Hofman.
BOEKEN VAN WIM HOFMAN:
WELWEL, DE ZEER GROTE TOVE
NAAR - voor kinderen van 6-36 jaar
en ouder.
KONING WIKKEPOKLUK, DE MERK
WAARDIGE (bekroond met de gou
den penseel 1974) vanaf 8 Jaar
ANSJE VIS EN MATJE KLOP - vanaf
6 jaar.
WIM (bekroond met de zilveren griffel
en de Nienke van Hichtumprijs 1977)
vanaf 10 jaar.
AAP EN BEER, een ABC-boek (be
kroond met een zilveren griffel en
,/artaffi iaar.
ge Monty Python-acteurs in Ij
Van onze filmredactie
pe Bredase bioscoop Cinésol 1
houdt een filmfestivalletje ge
wijd aan de films van het
Monty Python-team. Begon
nen als televisie-grappenma
kers met een absurde visie op
wat ais typisch Engelse humor
kan worden omschreven, zijn
deze filmmakers-komieken
uitgegroeid tot vaste leveran
ciers van komische biboscoop-
lilms met eenzelfde losse ver
telstructuur. Graham Chap
man, John Cleese, Terry Wil
liams, Eric Idle, Terry Jones
jn Michael Palin zijn inmid
dels ook als zelfstandige ac
teurs steeds bekender gewor-
-Jden.
Op donderdag wordt begon
nen met Monty Python live at
the Holly wood Bowl; een regi
stratie van een live optreden
van de groep in Hollywood;
een film voor de ware fan, om
dat deze mengeling van sket
ches, filmpjes en liedjes etc.
veel herkenbaars uit de tv-
'S toont. Vrijdag volgt The
Life of Brian; een satire op het
leven van Christus, waarin re
ligieuze taboes genadeloos op
de hak worden genomen. Time
Bandits (zaterdag) maakt een
jvrije serieuze reis terug in de
Waarom schrijf je voor kinderen?
Dat is zo'n vraag, daar kan ik nooit goed op antwoorden - hij denkt
na - ja, misschien toch omdat 't de mooiste tijd van je leven is. Je
bent onvermoeibaar, je hebt ideeën en plannen, je kunt bijna alles, 't
Hangt ook samen met mijn eigen jeugd, de boeken die je las. Ik las
Huckleberry Finn. Dat gaat over 'n jongen die 'n dronkelap als vader
heeft. Die vader neemt de jongen gevangen, maar hij ontsnapt. Hij
zakt met 'n vlot de Mississippi af. Hij doet dingen die 'n jongen uit Ne
derland nooit doet. Toen ik dat boek gelezen had wilde ik de Wester-
cnhnirle oDaaan, met 'n vlot. Op woensdagmiddagen verzamelde ik
was 'n heel gezwoeg
De Bredase South Point Big
Band heeft zijn naam ver-'
anderd. Het orkest luistert
nu naar de naam Frits
Bayens Big Band.
De band, een van de beste
en populairste in dit deel
van Nederland, bleek met
zijn oude naam in het noor
den des lands niet zo erg aan
te slaan.
Oosterhouter (en NOS-re-
gisseur) Frits Bayens is
daarentegen in muziek-
kringen algemeen bekend
als arrangeur/bandleider.
De naamsverandering is
geschied met instemming
van alle bandleden. Wat de
oude naam overigens precies
betekende wist niemand.
De band repeteert iedere
maandagavond in de ach
terzaal van café De Vracht
wagen aan de Ginneken-
markt in Breda, en die repe
titie is openbaar.
zudre Rentten dfojdten mjecA
l fond.. Met het 'feueer, manheer
jTia
Qwffli# ai Jemtt vut-
f01 VWBIOOiM
Of VU66TUIG-
rawmr fn rt/j
Wkftf UHEM zij» ze
Kim OM oe LUCHT
'K T[ CHUM
\f Ik stik i
I Een$rote\
smaken]
.'OlLAJp IS 'M SCHCCW
1 «o,. al twr WATER
r^JTiia slechts Dat oe
rik ->. MEEST ofem -ziha
pSJ vast Lbv,
J t-t MATCH toekomem
LAMDEKE
BPtlGC
laattuJ
P®wlbnditieXBin«r
5'e'n Manneke Sfawzfc
