>ei
it.
r
geld voor renovatie schoolplein
Nieuw kantoor PTT
in Zeeland geopend
Restauratie museum
voorlopig niet rond
'Alleen de Duitsers
hielpen de gewonden'
Zeeuwsch- Vlaanderen
r
)RT
ZEEUWS
GINA ZEELAND 3
olitierapport
„ONDERDAG 11 OKTOBER 1984
VAN ZEELAND
t20 PAGINA ZEELAND 4
BEDRIJFSTELECOMMUNICATIE
SCHOONDIJKE - De loden koker met oorkon
de, die bij de aanvang van de verbouw van de
openbare lagere school Prinses Irene te
Schoondijke op 20 april uit de oude spouw
werd gehaald, is gisteren opnieuw ingemetseld
in de nieuwbouw.
Plaatselijk nieuws
Aardenburg
Sluis
Jilhelminadorp
VERGADERING 'OP LAAG PEIL'
harkten
DE ZINLOZE VERNIETIGING VAN SLUIS
3
S - Bij het Keukenceti.
Het Hoekje is in de nacht
dinsdag op woensdag me|
verkeersbord de etalage
stukgegooid. Er ontstond
e materiële schade. Naar
eiding hiervan zijn drie
achten aangehouden.
ben een bekentenis afge.
S - Op de Heernisseweg js
meisje gewond geraakt
at ze met haar fiets ten va]
gekomen. Ze liep daarbij
hoofdwond en een ont-
chting van haar duim 0p
behandeld te zijn in het
gzichtziekenhuis kon
swaarts keren. Haar mede-
~sters reden na het ongeval
r.
LST - Gistermiddag 0m
0 uur vond op de splitsing
oliweg-Julianastraat een
rijding plaats tussen twee
sonenauto's. Hierbij ont-
d materiële schade. Be-
rder T. K. uit Klooster-
de reed op de splitsing ach-
p de auto van A. van H. uit
Jansteen, die vanaf de Ti-
weg linksaf de Juliana-
at in wilde rijden.
VAN GENT - Bij een ver
scontrole gistermorgen
ij Tweekwart in de ge-
nte Sas van Gent werden
r de rijkspolitie vijf bezit-
van een bromfiets be
rd wegens een mankement
hun voertuig. Verder
d een bromfiets in beslag
omen.
EUZEN Op de krui-
Axelsestraat - Dokweg
eende de automobilist 0.
it Terneuzen bij het af-
n geen voorrang aan een
mfiets, bestuurd door M, K.
Terneuzen. Bij de botsing,
daarop volgde, werd K.
t gewond. De bromfiets
d zwaar, de auto licht be-
adigd.
UZEN - Op de krui-
Koegorsstraat-Mr. Haar-
weg met rijksweg 61 ver-
de gisteravond de automo-
st W. van V. uit Axel geen
rrang aan P. van D. uit
neuzen. Bij de aanrijding
den beide auto's zwaar be-
digd.
likt voor uitbreiding. Nu
et voor een nieuwe aan
lag het bestemmingsplan
Jrden gewijzigd en de bewo-
|s denken dat dan het hek
de dam is en de geluids-
Irlast die ze 's nachts nu al
pervinden, nog erger wordt,
ker Bouwman blijkt een
illig oor te hebben voor de
Jblemen. „Er was me niets
bekend, maar we kunnen
Ijd praten. Aan de andere
fit moet ik mijn brood ver-
nen en een verhuizing naar
^oorbeeld een industrieter-
i kan ik niet betalen", zegt
IDDELBURG - Manifesta-
- Het Zeeuws Platform te-
kernenergie houdt zater-
20 oktober een grote mani-
ftatie in Middelburg om te
ptesteren tegen de rege-
pgsvoornemens vier nieuwe
omcentrales te bouwen. De
anifestatie duurt van 14.00
18.00 uur in de Rijks Peda-
Eische Akademie. Sprekers
In onder meer het PvdA-
Teede-Kamerlid K. Zijlstra
de Zeeuwse internist dr. L
egholt. Verder zijn er films
i Greenpeace en tekenfilms
br de kinderen.
ra veel zorg
|n. Die weet precies
I juiste kinderbril.
VAN PROFESSIE.
i KONTAKTLENZEN.
straat 16, telefoon 138370
Loden koker terug in
school Prinses Irene
Burgemeester W. Blanken opent met een druk op de knop het PTT-Bedrijfstelecom
municatie-kantoor. Naast hemA. Huijgen, chef bedrijfstelecommunicatie regio Zeeland
- FOTO HENK MAAS
communicatieapparatuur
voor bedrijven. Langzaam
maar zeker verliest de PTT
op deze markt terrein aan
particuliere ondernemers,
die de apparatuur en dien
sten vaak tegen prijzen
waar de PTT niet tegen op
kan aan de klanten presen
teren.
De opening van het nieu
we PTT-Bedrijfstelecom-
municatiecentrum is voor de
PTT de aanzet tot een agres
siever marktbeleid.
Van een onzer verslaggevers
GOES - Met een simpele
druk op de knop heeft bur-
ïemeester mr. W. Blanken
vail Goes woensdag het kan
toorgebouw van de PTT-Be-
drijfstelecommunicatie Zee
land officieel geopend.
De opening geschiedde
vanuit het Goese hotel Ter
minus. Nadat de burgemees
ter de knop van een porto
foon had ingedrukt, werd
verderop in het nieuwe kan
toor aan de Albert Plesman-
weg een communicatiever
binding met het hotel gerea
liseerd.
Daar stond een facsimile
apparaat dat vervolgens een
plattegrond uitspuwde die
de genodigden de weg wees
door Goes naar het nieuwe
kantoor.
De PTT wil met het nieu
we kantoor wat beter inspe
len op de markt van de tele-
Van onze correspondente
Onder het toeziend oog van de bouwarchitect, leer
krachten, oud-leerkrachten en leerlingen van de
school en geassisteerd door onderwijswethouder J.
Thomaes van Oostburg, werd deze handeling met veel
verve verricht door Leonard Smets en Debbie van Ge-
mert, respectievelijk de de jongste en oudste leerling
van de school.
Op de oorkonde zijn nu ook
de gegevens vermeld over het
verloop van de verbouwing
van de school, terwijl ook af
beeldingen van de wapens van
Oostburg en Schoondijke zijn
bijgevoegd. „Ik hoop", zo zei
wethouder Thomaes tot de
kinderen, „dat jullie zich deze
handeling over zestig jaar nog
herinneren als er weer een
nieuwe school wordt ge
bouwd".
De wethouder vertelde ook
dat de Oostburgse raadscom
missie voor financiën, vooruit
lopend op de gemeenteraads
vergadering, akkoord is ge
gaan met het verlenen van een
krediet van 70.000 gulden, zo
dat tijdig gestart kan worden
met de renovatie van het
schoolplein en 50.000 gulden
voor de herinrichting van de
school.
Studiehoek
De verbouw van de Prinses
Irene-school nadert zijn vol
tooiing. Het nieuwe gebouw is
er nu op berekend straks te
kunnen functioneren als ba
sisschool voor lager- en kleu
teronderwijs. De school krijgt
een fraaie gemeenschaps
ruimte, een documentatiecen
trum, studiehoek, handenar-
beidlokaal, een tussenvloers-
verdieping en een speel-werk-
lokaal.
Momenteel zijn klas 1, 2 en 3
Wethouder J. Thomaes-
.Krediet.
- FOTO DE STEM/COR J. DE BOER
nog gehuisvest in de consisto
rie van de gereformeerde kerk
en klas 4, 5 en 6 in een barak
ernaast. Eind november hoopt
men te verhuizen naar het
nieuwe gebouw, aldus gisteren
schoolhoofd W. Bruinooge.
Plattelandsvrouwen - Woens
dag 17 oktober houdt A. Ves-
seur uit Terneuzen om 20.00
uur in het dorpshuis een inlei
ding over brandpreventie in
en om de woning. De lezing
wordt gehouden aan de hand
van een videofilm over brand,
oorzaak en gevolgen. Ook
niet-leden zijn welkom.
Boiling - Bij de E. de Vreeze
werd een bolling gehouden
waaraan 51 personen deelna
men. Uitslag: 1. R. de Clerck-
L. Rogge-A. Trenson, 2. E.
Rijckaert-A. Minnaert-P. de
Geeter, 3. A. Rogge-M. Lam-
mens-R. Braet, 4. J. de Vreeze-
J. Blondeel-W. van Hoecke, 5.
F. Goethals-C. van Rie-E. de
Sloovere.
Bekerbolling - In café De
Zwaan werd de eerste bolling
om de beker van 't Westen ge
houden. Hieraan namen 120
personen deel. Uitslag: 1. F. de
Vlieger-M. Lammens-B.
Caussemaker, 2. A. Rogiers-A.
Henneman-G. Verdonck, 3. R.
de Clerck-A. Lammens-P. Vo-
gelaere, 4. W. Sap-G. Kerkho-
ve-R. Remaire, 5. P. de Geeter-
G. Claeijs-J. Guide.
Burgerlijke stand - Geboren:
Anjo, dv A. de Bruijckere-Ma-
besonne. Ondertrouwd: Rudi
de Vos, 23 en Carolina de
Croock, 22. Overleden: Eniel
de Geetere, 83, wed v E. Blom-
me; Idalia Vanholm, 86, wed v
P. Verstringe; Nicolaas Jans
sen, 64, ev W. Gerlach; Camiel
van Schoonacker, 77, ev J.
Henneveld.
Koor - Zaterdagavond is het
Westzeeuwschvlaamse Grego
riaans koor te gast in de paro
chiekerk van St.-Jan de Do
per. Het koor zal de eucharis
tieviering van 19.00 uur op
luisteren.
Km een onzer verslaggevers
Jet dagelijks bestuur van
"e gemeenschappelijke re
ling Het Museum voor
)oord- en Zuid-Beveland
8 door het algemeen be
duur woensdag naar huis
Sestuurd met de boodschap
f® volgende vergadering
'eter voor te bereiden.
Een en ander kwam aan de
w bij de behandeling van
ïl belangrijkste agendapunt
die middag: de veelbe
wogen restauratie van het
Het bleek dat ver-
e leden van het alge-
bestuur de stukken niet
-Son hadden en vanuit
oogpunt geen mening kon-
vormen.
Verder trokken met name
de afgevaardigden van de ge
meenten Kapelle, A. Sepers, en
van de gemeente Borsele, drs.
P. Vollaard, de juistheid van
het voorstel van voorzitter ing.
J. de Graag in twijfel. Als klap
op de vuurpijl bleek voorts dat
de bestuursleden zonder meer
de notulen van de vorige ver
gadering goedkeurden waar
bij het hen ontging dat er een
fout van 400.000 gulden in ge
slopen was.
Vollaard toonde deze fout
aan om te bewijzen dat hier
wel op een bijzonder laag peil
werd vergaderd. Hij werd in
deze opvatting gesteund door
Sepers. De vergadering ver
liep bijzonder warrig. Nog
voordat de vergadering een
uitspraak had gedaan over de
juistheid van het voorstel van
het dagelijks bestuur (om ja te
zeggen tegen een huurverho
ging van het museum van zes
tien naar zeventig mille per
jaar), verloren de vergade
raars zich in een schier einde
loze reeks van details over de
restauratiebeurt, die toch vol
gens allen broodnodig was.
Het resultaat van anderhalf
uur verhit debatteren was ni
hil.
Vollaard constateerde ver
bolgen dat het hele agenda
punt eigenlijk overbodig was,
omdat de eigenaar van het ge
bouw (de gemeente Goes) nog
geen verzoek om huurverho
ging bij het museumbestuur
(de huurder) had ingediend en
de hele kwestie dus eigelijk of
ficieel niet aan de orde kon ko
men.
Ten langen leste besloten de
leden zich donderdag 25 okto
ber opnieuw over de kwestie
te buigen;
als het dagelijks be
stuur er tenminste voor zou
zorgen voor die tijd de stukken
verspreid te hebben.
- In Bintje 35-
kZTT*en 126 contracten ver
vuld voor levering april tegen f
öt f 21.40 per 100 kg. De stern
es nauwelijks prijshou-
(fcntra Bintïe 50mm werden 9
n'n? n verhandeld voor leve-
!|Vi w ?mt>er bi3 een prijs van f
er-n 21,00 per 100 kg, voor le
ft JPril 935 contracten tegen f
n f De stenrming was
wL^welijks prijshoudend en
houdend op lager niveau.
'JEf -Sla natuur st. kl. 1 B 45-66,
"maten kg kl. 1 C 58, B 96-105,
«rulandijvie kl. 1 A 32. Andij-
i A 24-35, bloemkool st.
38, kl. 2 gr. 23-170, boeren
kool kl. 1 gs. 63-67, spruiten onge-
schoond kl. 1 A 155-172, snijbonen
kg kl. 2 gr. 27, sperziebonen kg kl. 1
fn. 230-320, kl. 2 gr. 85-95, fn. 220.
Prei kg kl. 1 A 61-63, rodekool kg
kl. 1 A 14-25, savooiekool geel kg kl.
1 B 16, savooiekool groen kg kl. 1 A
26-39, wittekool kl. 1 B 6-12, kroten
kg kl. 2 99 41, winterpeen kl. 1 20 35,
uien kg kl. 1 mid. 20, bo. 32, knolsel
derij met blad st. kl. 1 10 40. Kool
rapen kg kl. 1 27. Cox Orange Pip
pin kl. 1 70-80 218, kl. 2 70-80 129-
203,60-65 70. Elstar kl. 1 65-70 68, kl.
2 70-80 185. Karmijn de Sonnaville
kl. 2 70-80 60. Doyenne du Cornice
kl. 2 60-65 95. Beurre Hardy kl. 1
80-90 92, 65-70 98, 60-70 84, kl. 2 55-
60 40. Late aardappelen kl. 1 mi. 29,
bo. 37.
GOES - Aardappelen (excl. btw)
per kg: Bintje, veldsgewas directe
levering, uit de schuur op auto ge
leverd 18-20. Notering Rotterdam
se beurs d.d. 8-10-1984: Bintje 35-50
mm 23-24, 50 mm opwaarts 22-23.
Uien (excl. BTW)directe levering,
geloofklapt, op auto geleverd, van
het land 10-12. Directe levering,
geloofklapt, op auto geleverd uit de
schuur 15-16. Vlas (excl. BTW): on-
gerepeld, op auto geleverd 50-70,
afwijkende partijen 30-49. Granen,
zaden en peulvruchten (excl. BTW)
per 100 kg: tarwe bvasis 16% 46.75-
48.00, brouwgerst, boerenschoon
54.75-56.25, voergerst 45.00-46.75,
haver 47.00-48.50, erwten, kleine
groene 79.00-79.50, capucijners
79.00-79.50, blauwmaanzaad, boe
renschoon 175.00-210.00, blauw
maanzaad, prima doorsneekwali
teit 230.00, karwij, boerenschoon
355.00-535.00, karwij, prima door
sneekwaliteit 640.00. Hooi en stro
(excl. BTW, per 1000 kg, op auto ge
leverd: weidehooi 250.00-325.00,
dijkhooi 240.00-275.00, lucernehooi
350.00-375.00 veldbeemd 170.00-
200.00, roodzwenk/rietzwenk
150.00-175.00, Engels raaigras
150.00-175.00, tarwestro, binnenstro
100.00-125.00, gerstestro 140.00-
175.00, erwtenstro, klein groen
140.00-175.00, schokkerstro 100.00-
110.00.
KAPELLE - Peren: Doyenné du
Cornice: 180/90 136, 170/80 147-156,
165/70 124, 1180/90 129, 1170/80 125-
141,1165/70 91-124,1160/65 90. Bonne
Louise: 160/70 90-128, 155/60 51-88,
150/55 26-34,1160/70 50-62, 1155/60
32-37. Beurré Hardy: 170/80 100,
165/70 81-96,160/65 77,1170 49,1165/
70 54,1160/65 46. Legipont: 170/80 96,
160/70 97, 155/60 46,1170/80 65,1160/
70 65,1155/60 26. Conference: 165/75
96, II 65/75 89-91, 1155/65 74-106,
1145/55 35-56. Saint Rémy: 180 73,
170/80 77,160/70 76-78,1150/60 44-47.
Triomphe de Vienne: 170/80 112,
160/70 117, 1155/60 76-86, 1150/55 44.
Beurré Alexander Lucas: 1165/70
34-35, 1170/80 34-40. Gieser Wilde
man: 160/70 218, 155/60 188, 150/55
126,1145/50 56-67,1150/55 133. Appe
len: Cox's Orange: 190/100 80, 180/
90 191,170/80 212,165/70 137,1190 69-
87, 1180/90 123-168, 1170/80 147-181,
1165/70 107-141, 1160/65 65-87, 1155/
60 28-30.Elstar: 190/100 127, 180/90
165-201, 170/80 137-206, 160/70 78-
112. Odin: 170/80 197, 160/70 67, 1180
74, 1170/80 58-83, 1160/70 43-62 Jo
nagold: 190/100 132, 180/90 191, 170/
80 139. Guidreinette: 1185/95 46-68,
1175/85 46-75, 1170/75 53, 1165/70 36,
1165/75 38. Rode Goudreinette: 195
51, 185/95 67, 175/85 78, II105 35-42,
1195/105 56-60,1185/95 66-77,1175/85
61-77, 1175/85 61-77, 1170/75 42-57,
1165/70 38. Karmijn: 1190 34-43,
1180/90 40-62, 1170/80 43-61. Odin:
170/80 107,160/70 67,1180 74,1170/80
58-83, 1160/70 43-62. James Grieve:
1170/80 46. Ingrid Marie: 1180 38,
1170/80 49, 1160/70 28. Tydeman:
1180/90 30, 1170/80 46. 1160/70 32.
De operatie Switchback verloopt voor de Ca
nadezen allesbehalve naar wens. Hoewel de
landing bij Hoofdplaat is gelukt, zijn de of
fensieven over het Leopoldkanaal en bij de
Isabellasluis volledig vastgelopen op de hard
nekkige Duitse tegenstand.
In die periode begint bij het Canadese op
perbevel de gedachte post te vatten dat elk
huis in West-Zeeuwsch- Vlaanderen een Duit
se stelling is en ieder stadje of dorp een vijan
delijk bolwerk. Deze, overigens onjuiste, op
vatting heeft voor de bevolking gruwelijke
consequenties en is er de oorzaak van dat er in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen uiteindelijk 600
burger-slachtoffers te betreuren zullen zijn.
De Canadezen beginnen hun artillerie-be
schietingen en bombardementen op huizen,
dorpen en stadjes in snel tempo op te voeren.
Vooral het stadje Sluis intrigeert de legerlei
ding mateloos. Via sterke telescopen heeft
men ontdekt dat de plaats is omgeven door
een aarden wal van tien meter hoog en dat er
in de toren van het Belfort een Duitse obser
vatiepost is ingericht, die een groot deel van
de zogeheten Schelde-zak kan overzien.
Hoewel de Duitse bezetting in Sluis slechts
minimaal is (20 d 25 soldaten), menen de Ca
nadezen dat het middeleeuwse vestingstadje
een geduchte vijandelijke sterkte is, die koste
wat kost vernietigd moet worden. Vanaf het
begin van het tweede offensief over het Leo
poldkanaal op 6 oktober staat het stadje dan
ook bloot aan hevig artillerievuur en enkele
dagen later verschijnen vliegtuigen, die en
kele bommen afgooien. Hoewel de schade
aanzienlijk is speelt het werkelijke drama
Sluis (de Canadezen noemen het later 'een
vergissing') zich op 11 oktober af, vandaag
precies 40 jaar geleden.
Het is een heldere kille morgen en de klok
heeft net half negen geslagen wanneer plotse
ling de hemel verduisterd wordt en grote
zwermen Typhoons op Sluis neerduiken. De
vliegtuigen scheren vlak over de huizen en
mitrailleren alles wat beweegt. Ook gebou
wen, huizen en kerken worden doorzeefd.
Na de eerste aanval keren de toestellen te
rug, herhalen hun beschieting en leggen een
bommentapijt. Daarna trekken de Typhoons
weg om even later vervangen te worden door
nieuwe formaties, die opnieuw dood en ver
derf zaaien. Uren lang gaan de beschietingen
en bombardementen door waarbij niets wordt
gespaard. Omdat er in Sluis geen FLAK
(Duits luchtafweergeschut) staat opgesteld,
hebben de vliegtuigen vrij spel.
Wanneer er even een pauze ontstaat tussen
de aanvallen vluchten de burgers massaal de
stad uit. Maar de uittocht is nauwelijks be
gonnen of daar duiken de Typhoons weer op.
Met hun boordwapens nemen ze de vluchte
lingen onder vuur, waarbij veel slachtoffers
vallen. Voornamelijk kinderen en oude men
sen die niet snel een goed heenkomen hebben
kunnen zoeken.
In Sluis zelf zijn overal branden uitgebro
ken. Het middeleeuwse stadhuis ligt in puin.
Enkele vrijwilligers, waaronder de burge
meester, proberen manmoedig wat bluswerk
uit te voeren, maar daaraan komt al spoedig
een eind als de vliegtuigen de blussers begin
nen te beschieten. Sluis brandt nu aan alle
kanten. De enigen die nauwelijks hinder on
dervinden van de geallieerde aanvallen zijn
de weinige Duitse soldaten, die zich in hun
bunkers hebben teruggetrokken.
Als op 11 oktober 1944 de avond valt is Sluis
één laaiende vuurzee. Wie aan de bommen en
kogels is kunnen ontkomen heeft de stad ver
laten. In totaal 61 burgers zijn gedood bij deze
geallieerde actie die uit militair oogpunt vol
slagen nutteloos is. Geen enkele Duitser loopt
ook maar een schrammetje op. Ruim 81 pro
cent van alle huizen is vernietigd, procentueel
meer dan het aantal vernielde gebouwen in
veelgebombardeerde steden als Berlijn, Ham
burg of Keulen.
De ruïne van het Belfort in Sluis in 1944
FOTO GEMEENTE SLUIS
Door Co Meertens
SLUIS - Sluis had die 11e ok
tober 1944 geen 61 doden hoe
ven te betreuren, wanneer de
geallieerde communicatielij
nen wat beter zouden hebben
gewerkt. Eén dag voor het
onvoorstelbaar zware bom
bardement was er immers
een oproep richting Londen
gegaan om de inwoners van
het vestingstadje een vrije
aftocht te geven.
„Nadat de beschietingen
waren begonnen zijn Piet de
Feijter en ik naar de boerde
rij van Jan Ramondt bij
Schoondijke gegaan, waar
het verzet een zender had ge
stationeerd", vertelt Piet
Verhage, inmiddels gepen
sioneerd gemeentesecretaris
van Oostburg maar in die
barre najaarsdagen van 1944
een beginnend ambtenaartje
op het Sluise stadhuis.
„Die zender werd bediend
door Dick Bouwense, de late
re burgemeester van St.
Maartensdijk, en door kandi
daat-notaris Bakker uit
Sluis. Ze stonden recht
streeks in verbinding met
Londen en hebben toen ons
dringend verzoek doorgege
ven om de Sluise bevolking
een veilige aftocht te garan
deren. We kregen direct een
antwoord terug dat er op
neerkwam dat men vanuit
Engeland de zaak zou opne
men met de Canadezen.
'Maar verwacht niet teveel',
zo luidde het einde van het
bericht".
Wat de twee Sluizenaars
ook verwacht mogen hebben,
in elk geval niet die vernieti-
gings-aanval zonder aanzien
des persoons, die de volgende
ochtend begon. Verhage: „We
waren nog maar net terug uit
Schoondijke toen de vliegtui
gen kwamen. Het huis van
m'n ouders, waar ik toen nog
woonde, werd getroffen en is
later helemaal uitgebrand. In
m'n directe familie vielen
geen slachtoffers en we heb
ben beschutting gezocht in de
Duitse bunkers bij de wallen.
Daar deed zich iets zeer bi
zars voor. Terwijl de bom
men overal rond ons vielen
draaiden een paar Duitse sol
daten grammofoonplaten.
'Alte Kameraden' hoorde je
constant tussen de ontplof
fingen door".
Direct na de bombarde
menten werd duidelijk dat
het in Sluis opgezette hulp-
verlenings-apparaat niet
meer functioneerde. „Orga
nisatorisch stortte alles in el
kaar", zegt Verhage. „Alleen
de brandweer onder leicjing
van Louis de Brock en Harry
Bogaard probeerde te redden
wat er te redden viel. En bur
gemeester Fons Aernoudts
stond in de voorste linie mee
Zie voor vorige afleveringen De Stem van 11,
19, 20, 22, 27 september en van 6 en 9 oktober.
15, 18,
te blussen".
Maar voor de gewonden
gebeurde in eerste instantie
niets. „Alleen de Duitsers be
gonnen direct met hulp aan
de burger-slachtoffers. Later
is een groep Sluizenaars zich
hiermee gaan bezighouden.
Er werd eerst een transport
gewonden georganiseerd
naar het ziekenhuis te Oost
burg. Dat bleek echter al
overvol te zitten, zodat we de
mensen weer mee terug
moesten nemen naar Sluis. In
de kelder van een bierbrou
werij is toen een noodhospi
taal ingericht, dat later is
verplaatst naar de kerk van
St. Anna ter Muiden. Ook
zijn er gewonden en de 80 be
jaarden uit Rozenoord met
boerekarren naar Knokke
vervoerd, waar ze goed wer
den opgevangen".
Met bewondering denkt
Piet Verhage terug aan land
bouwer Van de Sompele en
zijn gezin, die een boerderij
bewoonden (en dat overigens
nog steeds doen) in de omge
ving van het Vlaamse West-
kapelle, slechts enkele kilo
meters ten zuiden van Sluis.
„Na de bombardementen
kwamen we daar uiteindelijk
terecht. Nooit zal ik vergeten
dat de dochter van Van de
Sompele ons stond op te
wachten op het erf en ons
met uitgestrekte armen toe
riep: 'Welkom, mensen, wel
kom'. Met zeker 50 andere
vluchtelingen hebben we op
die boerderij gezeten en kre
gen daar zoveel eten en drin
ken als we wilden. Nooit
heeft die boer ons een cent
daarvoor gevraagd, terwijl
een groot deel van die groep
er toch weken heeft doorge
bracht".
De tranen schieten Verha
ge bij deze herinnering in de
ogen. „Prachtmensen waren
dat", zegt hij voor zich heen.
Ook noemt hij in dit verband
dokter Staal, een Sluise huis
arts die tijdens de bombarde
menten uit de schuilkelder
werd gehaald om hulp te bie
den. „Die man keek me aan
en zei: 'Piet. ik doe het in m'n
broek van angst, maar ik ben
een christen en ik ben een
arts, dus doe ik m'n plicht'.
En zo liep-ie naar buiten, de
vlammenzee in".
Wat Verhage tijdens die
verschrikkelijke oktoberda
gen in Sluis het meest opviel
is, zoals hij het noemt, het
aanpassingsvermogen van de
mensen. „Hoewel bijna
iedereen uit z'n huis was ge
bombardeerd en je niet wist
of je de andere ochtend wel
levend zou halen werd er
toch erg veel gelachen en,
niet te vergeten, gevrijd.
Toen we op de boerderij van
Van de Sompele zaten werd
er steeds feest gevierd, ge
danst op harde muziek, en af
en toe ging eens iemand naar
buiten om te luisteren of het
artillerievuur niet onze kant
on kwam".
Evenals vele andere Slui
zenaars heeft ook Verhage
getracht na de oorlog aan de
weet te komen welke motie
ven de Canadezen nu precies
hadden om Sluis op een ver-
nietigings-bombardement te
trakteren. Ook hij stuitte op
een muur van stilzwijgen.
„De enige reden die een
beetje plausibel klinkt is dat
het verzet de Canadezen een
kaart van Sluis in handen
heeft gespeeld, met daarop
aangegeven de Duitse bun
kers en loopgraven in de
wallen. Maar dan nog, om die
versterkingen op te ruimen
hoefden ze toch niet heel de
stad plat te gooien en de in
woners te beschieten?".
Toch is Sluis, tenminste
wat het aantal doden betreft,
er nog goed afgekomen. Ver
geleken met Breskens, dat bij
een vergelijkbaar bombarde
ment op 11 september 1944
maar liefst 225 inwoners ver
loor, mag het grensstadje met
zijn 61 slachtoffers eigenlijk
niet mopperen. Piet Verhage
weet het antwoord: „In te
genstelling tot het vissers
dorp Breskens hadden veel
huizen in Sluis grote kelders.
Daar kon vrijwel iedereen in
terecht om te schuilen. Om
dat er zoveel grote kelders
waren heeft de totale ver
woesting van Sluis relatief
weinig doden gekost".
