Steeds meer aandacht voor Molukse muziek
ObbbbbbbT)
ajagi
te kunst
te keur
Geometrisch
ta&e en Wiske: De Lieve Lilleham
Even Piekeren
ne en de dichtgeklapte voordeurdeler
T3Z PAGINA GIDS 2
fOENSDAG 10 OKTOBER 1984
it socialisten een
naren, maar bij de
.listen óók met hun
werken.
Krekel van Spronsen en Jenny
Duller, houtsculptuur en schil
derwerk. Galeridee, Elftweg 2,
Bsamsdonksveer. Open: di.-zo.
van 12-18 uur. Tot en met 18 no
vember.
Zoals de moeder-dochter-
relatie (hier een genetisch
gegeven) niet rationeel is, zo
worden de verstandelijk
geometrische verbindingen
0p deze mooie tentoonstel
ling gedragen door emotio
nele impulsen. Bij moeder
Jenny is er ogenschijnlijk
meer sprake van een ver
standshuwelijk met de
kunst dan bij dochter Kre
kel. In acryl schildert zij
scènes' met driehoeken,
waarbij vlak en kleur in
harmonische cadans zijn. Zij
zegt geïnspireerd te worden
door de bewegingen van het
menselijke lichaam, dat met
name in de dans - ontdaan
van het stoffelijk hulsel - is
te herleiden tot geometri
sche vormen. Heel mooi ge
daan, maar de meer grafisch
dan schilderkunstig ogende
bladen, spreken van een ab
stracte realiteit, die onder
koeld is.
Krekel gaat op warme
manier om met hout. In wat
ouder werk ook zogeheten
geometrisch bepaald; gesty-
leerd. Maar de in het oog
springende grote cirkel/
schrijven (die functioneren
bij dans-voorstellingen) zijn
van een 'handzame' gevoe
ligheid en een zachte monu
mentaliteit. Het lijken scha
kels naar haar jongste werk:
twee torenachtige bewegen
de stapelingen ('Zo doe je
dat'), waarbij het geometri
sche veld ruimt voor het
geofysische. Aangenaam
mooi.
Ambassades-Club III - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Hostsona-
ten.
Ambassades-Club IV - 12,
14,16,18, 20 en 22 u. Jonathan
Livingston Seagull.
Festa - 13,15,17,19 en 21 u
Emmanuelle4
Brabo 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. The exorcist.
TIJI - 12,14,16,18, 20en22
u. Romancing the stone.
Wapper - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Against all
odds.
GOES
Grand Theater - 20 u.
Police Academy, a.l.
NEW YORK - De Amerikaanse Raad van Kerken is
met een grootscheeps opgezet onderzoek begonnen
naar de invloed van op de televisie vertoond geweld,
seks en seksisme op het kijkerspubliek.
Er worden hoorzittingen ge- Gerbner worden mensen
houden waarop communica- slechts bij uitzondering door
tiedeskundigen televisiema- een tv-programma ertoe ge-
kers en kijkers aan het woord bracht gewelddaden te ver-
komen te New York, Los An- richten, maar het effect-op-
geles, Washington D.C. en een lange-termijn van het veel-
nog nader te bepalen stad in vuldig kijken is het erin geha-
het Midden-Westen. Naar ds. merd raken van de mening te
William F. Fore, voorzitter leven in een 'gemene wereld',
van de commissie voor massa- Verslaafde kijkers blijken
communicatie van de Raad veel angstiger te zijn voor wat
heeft meegedeeld, zal worden hen kan overkomen in hun
gepoogd het probleem te be- omgeving dan anderen,
handelen zonder inbreuk te Naar overtuiging van dr.
maken op het in de grondwet Gerbner zijn televisieseries
verankerde recht op vrije me- zoals die in de Verenigde Sta-
ningsuiting. ten worden vertoond bij uit
stek geschikt een 'intern kolo
nisatieproces' op gang te hou
den waarbij de minder be
voorrechte groeperingen in de
samenleving wordt ingeprent
zich angstig en afhankelijk op
te stellen. De aldus bang ge-
maakten zouden dan wel eens
repressie kunnen verwelko
men als die zich aandient in de
naam van veiligheid. Dr.
Gerbner vindt dat de Ameri
kaanse televisie sinds het mid
den van de jaren zeventig hoe
langer hoe meer op de sekstoer
is gegaan 'wat niet wil zeggen
dat zij minder seksistisch is
geworden'. Naar hij heeft
vastgesteld zijn sommige
mensen zo seksistisch, dat het
milder getinte televisie-sek
sisme op hen een bevrijdende
werking heeft.
Zijn aanbeveling aan de
commissie van de Raad van
Kerken is te zoeken naar een
financieringsvorm voor een
vrijer commercieel systeem
dat het zich kan veroorloven
een eerlijker, vreedzamer en
democratischer wereld op de
tv te presenteren.
MIDDELBURG
Filmtheater Meccano - 20.30
ipper en de boetiek
haar kleding koopt
try binnen bereik in
oy.
eem dan een serie
nee naar huis en pas
mijn gemak," zegt
chter haar in barok-
ingerichte slaapka-
doet denken aan de
Sissi-films, heeft ze
lerobe-kamertje la-
en voor haar avond-
Op rij hangen daar
n exemplaren van
te 27 jaar. „Vroeger
k voeringszijde en
ik voor nog geen zes
;elf een jurk. Opge
let een corsage zag
el vrouwelijk uit.
ok nu geef ik nog
ite bedragen uit aan
n."
is de zangeres zich
keer te buiten ge-
oor speciaal voor
ibileum een goud
creatie te laten ont-
Vijftig jaar op de
waarvan een groot
'zonder naam', zijn
ird om trots op te
Cineniem Festival: A new leaf.
TERNEUZEN
Luxor - 20 u.
Police academy, a.l.
BRUGGE
Komplex Zwart-Huis
Gulden Vlies 1
14.30, 20 en 22.30 u. Police aca
demy.
Gulden Vlies 2
14.30, 20 en 22.30 u. Women in
red
Gulden Vlies 3
14.30, 20 en 22.30 u. Tender
mercies. t
Memling
14.30 en 20 u Indiana Jones.
Rembrandt
20 u. Madame Claude
VLISSINGEN
Alhambra I - 20 u.
Police Academy, a.l.
Alhambra 2 - 20 u.
Die Freundin.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20en22
u. Police academy.
Rex-Club - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Femmes de
personne.
Metro I - 12,14,16,18,20en
22 u. A breed apart.
Metro» - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. An eye for an
eye.
Odeon - 14,16,18, 20 en 22
u. Off limits.
Rubens - 12,14,16.30,19 en
21.30 u. Purple rain.
Sinjoor - 12,14,16,18, 20 en
22 u. The woman in red.
Vendome 14,16,18, 20 en
22 u. L'as des as.
Quellln I - 12,15,18 en 21 u.
Paris, Texas.
Quellin II - 12,14,16,18,20
en 22 u. Conan, the destroyer.
Quellin III - 11.45,14,16.30,
19 en 21.30 u. The Blues bro
thers.
Astra - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Mad Max I.
Astrid - 12,14,16,18 en 20
u. De Aristokatten.
Capitofe - 12,14,16, 18, 20
en 22 u. De Daltons op de loop.
Savoy - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Black sands.
Ambassades - 12,14,16,
118, 20 en 22 u. Le jeune marie
Ambassades-Club I - 12,14,
16,18, 20 en 22 u. Private popsi-
cle.
Ambassades-Club II - 12,
14.20,16.45,19.10 en 21.30 u.
The shining.
Op de eerste hoorzitting te
New York werd onder meer
als getuige-deskundige ge
hoord dr. George Gerbner, di
recteur van een organisatie
die reeds zeer lang en onafge
broken wetenschappelijk on
derzoek verricht naar de ge
volgen van televisie kijken.
Naar zijn mening werken de
machtsverhoudingen in de
commerciële televisiewereld
zoals die in de programma's
tot uiting komen in seks, sek
sisme, racisme en leeftijd van
slachtoffers ervan, sterk be
vorderend op het vastpinnen
van de mensen op hun rol in
een wereld waar de macht on
gelijk is verdeeld.
Dr. Gerbner, deken van de
Annenberg School of Commu
nication van de universiteit
van Pennsylvania te Philadel
phia, legde getuigenis af voor
een commissie van negen, ge
leid door ds. James Wall te
Chicago, hoofdredacteur van
het tijdschrift Christian Cen
tury.
Naar overtuiging van dr.
In New York werd onlangs een expositie, met alleen
maar vrouwenportretten door de Antwerpse kunste
nares Mietje Boonen, in een mum leeggekocht. Maar ze
heeft alweer dertig nieuwe schilderijen gemaakt die
tot 3 november te zien zijn in de LS Art Gallery, Stre-
velsweg 26a in Rotterdam. Ze schept bewust een be
paald soort schoonheid, zonder emotie en hartstocht.
Ze beschouwt zichzelf als feministe voor zover ze er
naar streeft die aspecten van schoonheid te accentue
ren, die de vrouw op een gelijkwaardige positie naast
de man brengt. Met potlood, aquarel, kleurkrijt en
patterning-painting als technisch en met een oogje op
Gustav Klimt en Alma Tadema schept zij haar vrou
wenportretten. Te zien van dinsdag tot en met zaterdag
van 13.30-17 uur.
VLISSINGEN
Vestzaktheater - 20.30 u.
Peter Faber en Rob Boonzajer,
HULST
Galerie van Geyt - Jan van
Winkel en Netty Michels met gra
fiek en naïeve schilderkunst. Ge-
op. werkd. 9-12 en 14-18 u. di.
gesl. zo. 14-17 u. (tot 17 nov.).
MIDDELBURG
Kuiperspoort - Schilderijen
en tekeningen van Sander Littel.
Geop. di. t/m zat, 13.30-17 u en
donderdagavond 19-21 u. (tot 13
okt.)
laar gouden jubi-
Dverigens geen einde
gr artiestenbestaan
1. Hoewel ze het wat
aan wil gaan doen,
og van geen ophou-
en. Bovendien komt
niet in aanmerking
AOW. Echtgenoot Jo
61 en Mary moet
tot ook hij de pen-
echtigde leeftijd
haald. Een grove on-
trdigheid, zo vindt
uur. Tot en met 18 oktober.
Hoe uiteenlopend de op
vattingen binnen de realisti
sche schilderkunst zijn
blijkt uit een vergelijking
van het werk van Urbanus
met dat van Stallenberg (op
een steenworp afstand van
elkaar), waarbij de laatste
het voordeel van een gede
gen MO-opleiding tekenen
heeft. De vaktechnische be
heersing laat toe, dat hij zich
over kon geven aan een
soort postacademische stu
die in modeltekenen in po
lychroom pastel. Hierbij leg
de hij accenten door één on
derdeel zwaar aan te zetten
en de rest min of meer te
verwaarlozen. Daardoor zijn
een aantal suggestieve teke
ningen ontstaan, die een
groot deel van hun zeg
gingskracht aan het expres
sieve kleurgebruik ontlenen.
De aquarellen zou je als
voorstudies op de olieverven
kunnen rangschikken. Deze
laatsten hebben een sterk li
teraire inslag. Stallenberg
vindt het noodzakelijk, dat
de toeschouwer bij het bele
ven van een schilderij er een
eigen verhaal aan toevoegt.
Dat is nogal verwonderlijk,
omdat hij duidelijk van het
klassieke arsenaal aan attri
buten gebruik maakt. Dit
laat hij in combinatie met
een modern uitziende 'ver
hullingssymboliek' als ver
pakkingsmateriaal en der
gelijke, het verhaal van de
zichtbare en verborgen wer
kelijkheid vertellen.
De manier waarop hij dit
doet is visueel gezien erg
Moed
tentoonstellingen
F.I N DRF.DAKTI E HENK EGBERS ll
aantrekkelijk. Hij maakt
gebruik van fijnschilders
technieken op de manier van
de magisch realisten: veris-
tisch geschilderde modellen
in een met behulp van harde
kleuren vreemde wereld, die
precies zoals hij dat wil,
mooi is om naar te kijken.
Plezier
Plezier in Beeld '84. Gemeente
huis Oudenbosch. Open: ma-vr.
9-12/13-17 uur, zo. 14-17 uur. Tot
en met 23 oktober.
Een expositie van plezier
en minder van kwaliteit.
Beeldend kunstenaar is geen
beschermd beroep. Het gaat
hier om grensgevallen. Het
meest boven de grens zit
Jeanne Jansen-Snelder uit
Etten-Leur. Ze 'tekent' met
verf heel verdienstelijk een
soort mythische taferelen in
één toon. Hopelijk schiet
haar kwast eens uit naar het
'schilderen'.
M. van der Smissen uit
Bergen op Zoom werkt
vooral met aquarel en krijt:
door een te grote overdadig
heid in materiaalgebruik
wordt de onzekerheid nogal
geaccentueerd. F. de Veth-
Oprins bereikt in enkele
landschappen leuke resulta
ten met Javaans batikken,
maar demonstreert als het
erop aankomt (b.v. zebra)
nog een tekentechnisch te
kort. Het werk van Bertus
de Veth uit Venray is niet
expositie-rijp.
GENT
Bijloke Museum - Expositie
getiteld 'Werken en Kerken, 750
jaar Begijnhofleven te Gent'. Ge-
op. dag. 10-12 u. en 13.30-16.30
u. (tot 25 nov.).
Olieverfschilderijen van Paul
Urbanus. Galerie Kersten,
Markt 10, Geertruidenberg.
Open: di-wo-do. 10-17 uur, vrij.
10-19.30 uur, za. 10-16, zo. 11-16
uur. Tot en met 2 november.
Bij de eerste expositie van
deze jonge uit Tilburg af
komstige schilder valt voor
al de moed op, waarmee ge
zocht wordt naar eigen stijl
elementen. En dat valt niet
mee in het wereldje van rea
listisch werkende schilders.
De moed van Paul Urbanus,
die autodidact is, bestaat uit
de keuze van onderwerpen:
portretten op een enkele uit
zondering na. In deze boe
ken zijn twee duidelijke on
derscheiden elementen aan
wezig. Het streven naar een
karaktervolle weergave van
het model, waarbij de onge
wone houdingen (die vol
strekt niet tegennatuurlijk
of geforceerd overkomen)
een pluspunt zijn. En het
zoeken naar een kader
waarin het model geplaatst
wordt. Het verrassende is
nu, dat Urbanus hier het
realistische pad verlaat en
zich puur schilderkunstig,
abstract uitdrukt. De span
ning, die zo in de doeken
ontstaat maakt dit werk
veelbelovend. Het zelfpor
tret is zelfs van bijzondere
kwaliteit.
Laetitia de Haas, kleuretsen.
1TB galerie, Nijverheidsweg 33,
Etten-Leur. Open: ma-za. van
10-18 uur (vr. 21, za. 17) uur. Tot 1
december.
Het bedrijf P. v. Tilburg -
Bastianen heeft een spon
sor-programma opgesteld
van zes exposities per jaar
voor een nieuwe en fraaie
expositieruimte (210 m2) in
zijn garage. Het is alleen
jammer dat deze start niet
gesierd wordt met kunste
naars uit het gebied waar
dit bedrijf zijn geld verdient.
Maar er zijn nu plannen dat
wèl te gaan doen.
Deze opmerking wil niets
afdoen aan het werk van
Laetitia de H aas. Dat zijn
goed gemaakte, vertellende
etsen. Tafereeltjes met huis
jes, boompjes, beestjes, die
er gemakkelijk ingaan. Het
méér zit vooral in een soort
poëtisch-nostalgische sfeer,
die kan vertederen. Jammer
is dat de kleur niet wezen
lijk als grafisch materiaal
wordt gebruikt, maar meer
de functie van inkleuring
heeft. Het beste blijft daar
om het monochrome decor,
hoewel dat natuurlijk voor
de sterke en zwakke kanten
van de tekening het meest
onthullend is. Als het werk
van Laetitia de Haas even
wel representatief is voor de
VTB-galerie, dan kan de
toekomst van deze nieuwe
onderneming met vertrou
wen tegemoet gezien wor-
en al vanaf mijn
de aan het werk. Ik
je dan op je 65ste
ot op AOW. Ze moe
st maken met die
wet. Niet voor mij
ij kunnen het heel
zingen, maar voor al
are mensen, die het
g hebben."
AMSTERDAM (ANP) - Mo
lukse muziek is steeds meer te
horen. Traditionele Molukse
muziek en dans zijn de laatste
jaren voor een deel ook po
diumkunst geworden en in de
popmuziek wordt het streven
naar een eigen molukse iden
titeit zichtbaar. Dat staat in
een boek over Molukse mu
ziek, dans en spelletjes. Het
boek kwam tot stand in sa
menwerking met de project
groep Ondersteuning Onder
wijs Molukken en het Etno-
musicologisch Centrum 'Jaap
Kunst' van de Universiteit
van Amsterdam.
kendheid geniet volgens hen
verder percussie-speler Nep-
pie Noya.
Popgroepen zetten steeds
meer Molukse liedjes of liedjes
in het Ambon-Maleis op hun
repertoire. Zij componeren
zelf of arrangeren bestaande
melodieën. Het komt ook vaak
voor, aldus de schrijvers, dat
bestaande Amerikaanse of
Engelse popsongs worden
'vermolukst'.
In het boek wordt opge
merkt dat het niet toevallig is
dat Molukse popgroepen uit
blinken in soul, funk, disco en
jazz-rock, met andere woor
den in melodieuze en swingen
de muziek. Echte rock is de
Molukkers te hard en te direct,
kortom 'echt Hollands'. Het
boek werd geschreven door
Claartje Gieben, Renee Heij-
nen en Anneke Sapuletej. De
eerste twee samenstellers zijn
musicologen die onder meer
meewerken aan het program
mablad van de Amsterdamse
concertzender. Sapuletej is
taakleerkracht voor Molukse
leerlingen in Nijmegen.
7.00 Nws. 7.06 De wekker-
7.06 en 8.11 Dingen van de
10,8.00 en 8.30 Nws). 9.30 Nws
oor haar! 10.30 Nws. 1033
ijd-genoeg. 11.33 Radio-
lad (11.40 Bericht uit het Ko-
k. 12.36 Dingen van de dag.
Betrouwbare bronnen,
voorl.: 12.16 Wetenschaps-
NOS: 12.26 Meded. v. land-
ibouw. 12.30, 13.00 en 13.30
14.00 De Schuurpapier van-
rgaarde Blij dorp. 14.30 Nws.
/el en wee. 15.00 Leef-tijd-
15.30 Nws. 15.33 Het zout in
>-magazine. 16.00 Hartezeer
irspel. NOS: 16.30 Nws. 16.33
imbudsman. 17.30 Nws. EO:
Tijdsein. NOS: 18.00 Nws.
leer over minder. EO: 19.30
rendsnest (Ronduit). 20.00
0.03 Licht en uitzicht. 20.40
iel open. 21.05 Wilt heden nu
21.30 Metterdaad hulpver-
21.32 De open cirkel. 2290
regio. 22.30 Nws. 22.35 De
igenda. 22.50 Zicht op Israel.
Theologische verkenningen.
Kayen Rasja (Marokk-
23.45 Iyi Haberler (Turks
Molukkers zijn dol op mu
ziek en staan algemeen be
kend om hum mooie stemmen
en manier van zingen, aldus
de samenstellers van het boek.
Zij krijgen de muziek al vroeg
mee: in de kerk, thuis of op
feesten worden Molukse kin
deren al geregeld geconfron
teerd met levende muziek.
Bleef de openbare Molukse
muziek in Nederland in het
veleden vooral beperkt tot fa
milie, vrienden en kerk, de
Stallenberg
Ger Stallenberg, schilderijen.
Galerie Micro, Heuvel 19, Oos
terhout. Open di-vr. 10-12 en 14-
17 uur, vr. 19-21 uur, zo. 14-17
Daniel Sahuleka
laatste jaren is er sprake van
een bredere bekendheid. Voor
al de Molukse popmuziek
maakt een ontwikkeling in die
richting door, aldus de schrij
vers. Zij wijzen op de pop
groep Massada en zanger Da
niel Sahuleka. Een grote be-
ili ódcht dat mijn tatste
uds LMmsno
Het is teveeLTfmi! Mijn
- zenuwen1IH MHh tllET MEERIf
heel uur nieuws. EO: 7.03
it op drie. 9.03 Gospelsound.
luziek motief. 11.03 Country-
VPRO: 12.03 De wilde we-
5.03 Ron flon flon met Jac-
'lafond. NOS: 16.04 De natio-
hitparade. NOS: 18.04 De
spits. VPRO: 19.02 Gonzo
20.03 The John Peel Show.
Frontlijn. 22.30 Live Wire,
leartlands.
Horizontaal en verticaal die
nen dezelfde woorden te wor
den ingevuld. Bij juiste invul
ling ontstaan in de cirkeltjes
drie namen van beroepen. De
omschrijvingen van deze re
gels zijn niet gegeven.
Hemel'. Hijk utt, die }ek jddt tuur neerschieten I
2. grootmoeder, 3. recht stuk
van een rivier, 5. drinkgerei, 6.
grote bijl, 8. tijdperk, 9. soort,
11. ogenblik, 12. indien, 14. be
vel, 15. speelgoed, 17. aanw.
voornaamwoord, 18. telwoord,
20. opstandje, 21 Engels bier,
23. vrouwelijk schaap, 24. deel
van de mond, 26. deel van het
hoofd, 27. meisjesnaam.
Soojoj
-bj8 ua apoqspe^s 'aaj[eujuiJOA :uliz uadaojaq
sa s-iD 'LZ '-too "92 'dij fz '?oo £2 'a'ie qg og
'uaa "81 'aip "li Jeq gx 's;s n 'sje -gx 'Pt ii 'sea
'6 'e.ia 8 'si|e "9 'jjoui g 'ijea "8 'buio g :SuTssojdo
~vpa&- w ze33 ^-altjd wdet, t m'm verplaats/ms»
tf£u&- ,7 Seeldemd *77 weep metzw v /^vad siHT-JCB-w-'t-ecoe
CëZ£K'[ W00PD6EBPU/K ORSCHBDFEaEKlE (JAAP skütsjesiler29l.
wat kr ette op- Die dikke vam i verloopt traagzaam
16 om2e 4. noteeem 4 caelmtl deer diê'me opêx1 bruö
TAAL-mt fffcw
RilK HÈ. V-e L&r 'ua OMKAMS'/b
■sjqaaj puea
-jajej 'S3jui[ juijd 8 'ufipjoS i 'jooqypnp snau
i 'CuapijqDS jsCq 9 'tunuenbe ut g 'pejquiaojq
t> ';ad uea dajj( g 'japnotps do g 'sjjuq ;ooq 7
CJu66W'
