NA VO-generaal Rogers
heeft
genoeg
atoomwapens
'Naties hebben niet
veel kernbommen
nodig om elkaar
uit te roeien'
ZATERDAG 6 OKTOBER 1984
EXTRA
Wie onlangs de Britse documentaire 'Threads' gezien
heeft, waarin Engeland met atoombommen werd
gebombardeerd na een uit de hand gelopen conflict
tussen de VS en de Sovjet-Unie in Iran zal zich wellicht
afvragen of het er in werkelijkheid echt zo toe zal gaan
en of de grootmachten bereid zijn om naar aanleiding
van zo'n conflict naar de rode knop te grijpen en de
rampspoed over de wereldbol uit te storten.
'Saceur' Bernard Rogers, de Amerikaanse generaal die in
Europa aan het hoofd van de geallieerde strijdkrachten
staat, stelt, dat de Sovjets momenteel niet van plan lijken
een gewapende aanval op het Westen te doen.
Op 'Shape', zijn hoofdkwartier dicht bij het Belgische
Lons, hadden wij kort geleden de gelegenheid om met
generaal Rogers uitvoerig te praten over de huidige
defensieproblemen en wat volgens hem (en zijn collega's
van de NAVO) gedaan zou moeten worden om de vrede
nog lang te kunnen bewaren.
LONDEN - Bernard Rogers (63) is
een grijze, imponerende figuur met
een innemend voorkomen en veel
gevoel voor humor.
Strategen
Onbewoonbaar
Reagan Thatcher
Kruisraketten
Overwicht
Nieuwe wapens
Bernard. Ro
gers tijdens de
toelichting op
een Navo-
oefening.
- FOTO ANP
door Roger Simons
„In mijn positie heb je dat nodig", lacht hij,
„Mijn baan is vaak van stimulerende, opbeu
rende en zelfs prikkelende aard, maar ze kan
ook erg frustrerend zijn. Dat wil echter niet
zeggen, dat ik de frustraties mijn privé-leven
laat vergallen".
In 1985 is generaal Rogers al
vijf jaar 'Saceur'. De ambtspe
riode kan telkens met twee
jaar verlengd worden. Rogers
zegt nog niet te weten wat hij
zal antwoorden als hem vol
gend jaar gevraagd zou wor
den nog een poosje aan te blij
ven. In tegenstelling met som
migen van zijn voorgangers,
onder wie de generaals Eisen
hower en Haig, koestert hij
blijkbaar geen politieke ambi
ties.
„Ik ben nog steeds woon
achtig in mijn geboorteplaats
Fairview, een plaatsje met
niet meer dan 250 inwoners in
Kansas", vertelt Rogers.
„Fairview heeft maar twee
belangrijke politieke banen:
die van burgemeester en die
van 'dogcatcher' (hondenvan
ger), maar dat soort werk ligt
me niet".
Dat is nogal begrijpelijk,
want de taak die in NAVO-
verband op de schouders van
generaal Rogers rust, is heel
wat belangrijker dan loslo
pende honden proberen te
pakken. Als de Russen ons
zouden aanvallen vóór Rogers
met pensioen gaat, is hij de
man van wie het in grote mate
afhangt of de Westerse atoom-
mogendheden na verloop van
tijd defensieve kernwapens
gebruiken om de vijand tegen
te houden en terug te dringen.
Vooral de Duitse hoge mili
tairen die Shape bevolken,
vertellen je met veel profes
sioneel plezier wanneer het
ogenblik zou kunnen aanbre
ken, waarop niet langer met
sabelgekletter, maar wel met
atoomraketten gedreigd zou
moeten worden. Dit histori
sche moment begint als de
Sovjets de zogeheten nucleaire
drempel overschreden hebben.
Voor het Westen zit er dan
niets anders meer op dan te
kiezen tussen capitulatie of es
calatie.
Militaire strategen praten
over het platleggen van steden
en dorpen alsof ze allemaal
wezen zijn, die op aarde geen
familie of vrienden te betreu
ren zullen hebben. Op onze
vraag om nader te specifiëren,
antwoordden ze dat als de
NAVO ooit op het punt zou ko
men te staan bepaalde delen
van Midden-Europa te moeten
prijsgeven aan de Russen, dit
een goede reden zou zijn om
zonder te versagen nucleaire
klappen uit te delen.
„Want het staat als een paal
boven water", zo zeggen deze
strategen, „dat wanneer de
Sovjets er in slagen de voorste
gelederen van de NAVO-
strijdkrachten te doorbreken,
zij de oorlog kunnen winnen.
Het is maar een kwestie van
enkele honderden kilometers,
niet alleen in Midden-Europa,
maar ook op de NAVO-flan-
ken".
Het klinkt haast even on
heilspellend als dat tv-pro-
gramma van dè BBC. Ook ge
neraal Rogers wordt bloe-
dernstig wanneer hij over zul
ke dingen praat. Op de vraag
hoe lang het na een Sowjet-in-
vasie zou duren eer hij aan
zijn politieke meesters de
sleutels van het nucleaire ar
senaal moet vragen, ant
woordt hij zonder aarzelen:
„Hooguit enkele dagen".
Rogers' boodschap is duide
lijk: „Als wij verliezen, moe
ten wij niet aarzelen om de
vij and er met kernwapens van
langs te geven. Ook al zou het
gebruik van dergelijke raket
ten allicht leiden tot intercon
tinentale bombardementen
met nucleaire projectielen, die
de wereld grotendeels onbe
woonbaar zullen maken".
Dit is vanzelfsprekend een
bangmakertje, niet alleen aan
het adres van iedereen van
ons, omdat wij de defensiekos-
ten moeten betalen, maar ook
aan dat van de Sovjets. „Zet
het maar in je krant", zeggen
de heren van Shape, „dan krij
gen de Russen op hun ambas
sade iets te lezen wat ze daar
na naar Moskou kunnen door
bellen". Want dat hoort óók bij
de NAVO-afschrikkingspoli-
tiek. Zolang de Sovjets weten,
dat het bij ons menens is, zul
len zij twee keer nadenken
voor zij ons aanvallen.
We geven toe, dat het in
theorie erg overtuigend klinkt,
maar theorie en praktijk zijn
vaak twee sterk verschillende
dingen. Hoe kunnen wij we
ten, dat generaal Rogers niet
popelt van ongeduld om even
op de kernknop te drukken en
de Sowjets een nucleaire opla
waai te geven, waarvan ze
zich geruime tijd niet bepaald
lekker zullen voelen?
Maar de generaal verklapt
zelf, dat het in de praktijk heel
wat voeten in de aarde zal
hebben eer hij dergelijke wa
pens kan gebruiken. „Als de
militaire situatie hachelijk
dreigt te worden, zullen de po
litieke autoriteiten dit vrij
snel van mij vernemen", zegt
Rogers. „Het NAVO-hoofd-
kwartier in Brusel en de res
pectieve ministeries van De
fensie worden doorlopend op
de hoogte gehouden".
„De Amerikaanse president
en de Britse premier moeten
eerst weten over welk soort
grond-kernwapens het gaat;
hoe sterk ze zijn, wie ze wil ge
lijkheid geen grote propagan
distische waarde.
De afschrikkende kracht
van een en ander is duidelijk:
geen enkele mogendheid,
waarvan de leiders nog bij
hun volle verstand zijn, voelt
er iets voor om compleet ver
nietigd te worden, of mee ten
onder te gaan in een door ra
dio-activiteit besmet en prak
tisch onbewoonbaar gemaakt
leefmilieu.
Volgens generaal Rogers
heeft het Westen goede reden
om de Sowjets er geregeld op
attent te maken, dat er nu
cleaire klappen zullen vallen
als hun troepen naar Midden-
Europa oprukken. „Moskou
beschikt over veel meer ver
nietigingsmiddelen dan wij.
Zelfs in Tsjechoslowakije en
Oost-Duitsland staan nu SS-
22 raketten opgesteld. Hun af-
standsbereik bedraagt 900 ki
lometer. Maar wij mogen ons
niet laten intimideren. Het
komt er voor ons op aan de
Sovjets zelf bang te maken,
zonder dat een schot gelost
wordt".
Ondanks het numerieke
overwicht van de Sovjets aan
kernwapens, vindt Rogers de
nucleaire voorraad van de
NAVO toch toereikend. „Na
ties hebben niet veel kern
bommen nodig om elkaar uit
te roeien", verkondigt hij. De
installatie van Amerikaanse
kernraketten in Groot-Brit-
tannië, West-Duitsland en Ita
lië verloopt volgens plan. Wat
België betreft is generaal Ro
gers optimistisch gezind. Hij
gelooft dat dit land de kruis
raketten uiteindelijk zal
plaatsen. Wat Nederland aan
gaat, geeft Rogers in dat ver
band evenmin de hoop op.
Volgende lente legt Shape
de NPG (groep voor nucleaire
planning) van de NAVO een
duidelijk beeld voor van wat
de Westelijke Vedragsorgani-
satie in de komende drie jaar
aan kernwapens nodig zal
hebben. Die studie heeft drie
jaar gevergd. Zij houdt reke
ning met de laatste nucleaire
beperkingen, die door beide
blokken werden overeengeko
men.
Rogers: „Maar voor ons
komt het er vandaag de dag in
de eerste plaats op aan, de
conventionele strijdkrachten
van de NAVO gevoelig te ver
sterken. Dat zeg ik al jaren en
ik blijf er op aandringen. Zo
wel de Verenigde Staten als de
Europese leden zullen grote fi
nanciële inspanningen moeten
doen om al onze conventionele
troepen beter te kunnen bewa
penen. Ze zijn niet meer opge
wassen tegen de strijdkrach
ten van het Warschau-Pact.
Het Oostblok heeft niet alleen
meer soldaten, maar ze zijn
ook veel beter uitgerust en ge
traind".
Generaal Rogers zegt din
gen, die in dit seizoen van le-
germanoeuvres en dure oor
logsspelen de wenkbrauwen
scherp omhoog doen gaan. „De
tijd dat de communisten geen
deugdelijke wapens konden
produceren, is voorbij. Tegen
woordig zijn hun tanks veel
beter dan de onze, en ze heb
ben er ook veel meer dan wij.
Dit geldt eveneens voor hun
helicopters, gevechtsvlieghj.
gen, bommenwerpers, artille-
rie en oorlogsschepen. Ze be-
schikken over de grootste on
derzeeërs ter wereld en bon-
wen ook atoomvliegdeksche-
pen".
„De troepen van het Oost
blok zijn uitgerust met chemt
sche wapens. De NAVO heeft
die niet. Maken de Sovjets
aanstalten om hun scheikun
dige wapens te gebruiken, dan
moeten onze soldaten hun hin.
derlij ke speciale uniforme:
aantrekken, die de gevecht
waarde van alle manschappen
sterk doet dalen. Twee jaar
geleden al vroeg ik het Ameri
kaanse Congres een voorraai
chemische wapens te laten
produceren. Alleen het nemen
van een dergelijke maatregel
zou de Sowjets voldoende af
schrikken en tot het besef
brengen dat wij van plan zijn
van ons af te bijten".
Generaal Rogers is de me
ning toegedaan, dat het wes
ten zijn conventionele defensie
niet moet verwaarlozen door
zich een grote voorraad kern
wapens aan te schaffen. „Dit
heeft tot gevolg, dat zij in con
ventionele veldslagen gauw
het onderspit zullen delven
We beschikken niet een over
genoeg goed uitgeruste:
strijdkrachten om de eerste li
nie te ondersteunen. Dit is een
onduldbare situatie", zegt Ro
gers.
Hij hoopt dat de NAVO-lan-
den zich spoedig bereid zullen
tonen om daar wat aan te;
doen, hoewel zij zich tegen
woordig wel in een tijdperk
van inleveren en bezuinigen
bevinden.
De militaire strategen van
Shape beamen alles wat Ro
gers zegt. Hun troepen hebben
dringend moderne nieuwe wa
pens en veel meer munitie no
dig. Ook de burgerlijke amb
tenaren van de NAVO tn
Brussel, die de schakel vormei
tussen de Verdragsorganisatii
en de politici, spelen dezelfde
langspeelplaat.
Het is net of Rogers ieder
een een diepgaande hersen
spoeling toegediend heeft. Sa
men met Lord Carrington, de
nieuwe secretaris-generaa.
van de NAVO spoort hij dt
respectieve regeringen aan zo
spoedig mogelijk met nog
meer geld over de brug te ko
men ten bate van de gezamen
lijke defensie en het behoud
van de vrede. Maar eerst mod
het volk van die noodzaak
overtuigd worden. Daarom
spraken Shape en de NAVO
vooraf de media aan.
Beroepsmilitairen hebben
kennelijk nooit genoeg solda
ten en wapens. Wat dat be
treft, is er tussen de onzen en
die van de Russen niet veel
verschil. Als het zo doorgaat
doen wij op militair terrein
immers precies hetzelfde als
zij. Een massa geld voor wa
pens en munitie, maar weimi
poen voor andere dingen.
En dit alles alleen omdat zi|
van de politici elkaar als mo
gelijke vijanden moeten be
schouwen, die vermoedelijk
pas na een bloedige wederzijd
se moordpartij goede maat]»
zullen zijn. Net zoals het na®
Tweede Wereldoorlog tussen
de West-Duitsers en ons mooi
koek en ei geworden is.
Generaal
Bernard Ro
gers Rus
sen hebben
geen aanval in
de zin
- FOTO ANP
m
Generaal Rogers
met president Rea
gan en defensiemi
nister Weinberger.
bruiken, hoeveel schade ze
zullen veroorzaken aan ge
bouwen en hoeveel mensen
zullen omkomen. Het aantal
dodelij ke slachtoffers, het
aantal gewonden en de om
vang van de materiële schade
moeten voor èlk van de te ge
bruiken kernwapens vooraf
geraamd worden. „De politici
zullen tijd moeten hebben om
elkaar te consulteren. De se
cretaris-generaal van de NA
VO geeft mijn advies door aan
de leiders van de kernmo-
gendheden. Deze laatsten be
slissen of ze de gevraagde toe
stemming geven of weigeren".
Na het uitbreken van een
'gewone' oorlog, zou dus het
voortbestaan van onze wereld
beslist kunnen worden door
politici zoals president Ronald
Reagan en premier Margaret
Thatcher. Mensen die beide
leiders bewonderen, vinden
deze afhankelijkheid wellicht
geruststellend; anderen den
ken er het hunne van.
„De NAVO-afschrikkings-
politiek is zo opgevat", zegt
generaal Rogers, „dat onze
staatshoofden altijd een nu
cleair ultimatum naar de Sov
jets kunnen sturen om hen tot
inkeer te brengen. De uitein
delijke vergunning om een nu
cleaire klap toe te dienen kan
echter door de Amerikaanse
president zeer snel gegeven
worden. Er loopt niet voor
niets altijd iemand met een
zwart koffertje achter hem
aan. Daarin zitten de geheime
codes, die nodig zijn om kern
wapens te kunnen gebruiken".
„Maar zou niet een of ande
re gekke militair het in zijn
hoofd kunnen krijgen om zon
der tegen iemand iets te zeg
gen een nucleaire explosie te
veroorzaken"?
Generaal Rogers ontkent
een dergelijke mogelijkheid
met klem. „Dat is louter fanta
sie", zegt hij. „De kernkoppen
in Europa zijn niet als atoom
wapen bruikbaar zolang de
gepaste code er niet op getikt
is. Zonder die code kan je er
alleen een gewone explosie
mee veroorzaken. Dit doet zich
voor wanneer de TNT, die
rond de nulceaire lading is
aangebracht (als ontsteking)
tot ontploffing komt".
„De meeste mensen beseffen
dat niet eens", zegt Rogers.
„De codes die wij nodig heb
ben om onze kernwapens te
gebruiken, worden door de
atoom-mogendheden op het
hoogste regeringsniveau be
waard. Zolang de Amerikaan
se president en de Britse pre
mier weigeren deze codes door
te geven, kunnen zij geen nu
cleaire aanvallen doen".
Aan het toedienen van de
eerste nucleaire klap is uiter
aard het zware nadeel verbon
den, dat de historische verant
woordelijkheid voor een der
gelijke vernietigende stap dan
ook zal rusten op de politicus,
het land en het militaire blok
dat deze onherroepelijke be
slissing heeft genomen. Maar
omdat nu algemeen verwacht
wordt dat het dan toch nooit
bij één klap zal blijven, heeft
die historische verantwoorde
